BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
HOÀNG TH KIMăHNG
VN DNG TH IM CÂN BNG TRONGăOă
LNG,ăÁNHăGIÁăTHÀNHăQU HOTăNG
TIăCỌNGăTYăCPăDC-THIT B Y T Àă
NNG (DAPHARCO)
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Thành ph H Chí Minh - nmă2015
BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
HOÀNG TH KIMăHNG
VN DNG TH IM CÂN BNG TRONGăOă
LNG,ăÁNHăGIÁăTHÀNHăQU HOTăNG
TIăCỌNGăTYăCPăDC-THIT B Y T Àă
NNG (DAPHARCO)
Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngiăhng dn khoa hc:
TS. Hunh Li
Thành ph H Chí Minh - nmă2015
LIăCAMăOAN
o0o
Tôi xin cam đoan lun vn ắVn dng Th đim cân bng trongăđoălng,ăđánhă
giá thành qu hotă đng tiă Côngă tyă CPă Dc ậ Thit B Y T Ơă Nng
(DAPHARCO)Ằ hoàn toàn là do tôi thc hin. Các phân tích, s liu và kt qu
nghiên cu trong lun vn này là trung thc và không trùng lp vi các đ tài khác.
Lun vn này cha tng đc công b trc đây.
Tác gi: Hoàng Th KimăHng
MC LC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
DANHăMCăSă
PHNăMăU 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Các công trình nghiên cu có liên quan 2
3. Mc tiêu nghiên cu ca lun vn 4
4. i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn 4
4.1. i tng nghiên cu ca lun vn 4
4.2. Phm vi nghiên cu ca lun vn 4
5. Phng pháp nghiên cu ca lun vn 4
6. Nhng đóng góp và hn ch ca lun vn 5
7. Kt cu ca lun vn 6
CHNGă1
TNGăQUANăVăTHăIMăCỂNăBNGăVÀăVNăDNGăTHăIMăCỂNă
BNGă Oă LNG,ă ÁNHă GIÁă THÀNHă QUă HOTă NGă DOANHă
NGHIP 7
1.1. S lc v lch s hình thành, phát trin và khái nim BSC 7
1.1.1. S hình thành và phát trin BSC 7
1.1.2. Khái nim BSC 8
1.2. Cu trúc các phng din ca BSC và mi quan h vi tm nhìn, chin lc 8
1.2.1. Phng din tài chính 9
1.2.2. Phng din khách hàng 9
1.2.3. Phng din quy trình kinh doanh ni b 9
1.2.4. Phng din hc hi và phát trin 9
1.3. Mi quan h gia BSC vi Tm nhìn – Chin lc hot đng 9
1.4. Ni dung và quy trình đo lng, đánh giá thành qu hot đng tng
phng din ca BSC 11
1.4.1. Phng din tài chính 11
1.4.2. Phng din khách hàng 14
1.4.3. Phng din quy trình kinh doanh ni b 16
1.4.4. o lng, đánh giá phng din hc hi và phát trin 18
1.4.5. Kt ni các phng din trong đo lng, đánh giá thành qu hot đng 20
1.4.5.1. Mi quan h nhân qu 20
1.4.5.2. Các nhân t thúc đy hot đng 21
1.4.5.3. Mi liên kt vi kt qu tài chính 21
1.5. S cn thit vn dng BSC đo lng, đánh giá thành qu hot đng 22
1.5.1. S hn ch ca phép đo tài chính truyn thng 23
1.5.2. S xut hin gia tng ca tài sn vô hình 24
1.5.3. Nhng tn ti ca vn đ qun tr doanh nghip 25
1.6. Nhng bài hc kinh nghim trong vic áp dng BSC 25
1.6.1. V quan đim áp dng BSC 26
1.6.2. V trin khai áp dng BSC 26
1.6.3. V con ngi trong trin khai BSC 27
1.6.4. V c s vt cht đ trin khai BSC 27
KTăLUNăCHNGă1 27
CHNGă2
THCăTRNGăOăLNG,ăÁNHăGIÁăTHÀNHăQUăHOTăNGăTIă
DAPHARCO 29
2.1. Tng quan v DAPHARCO 29
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 29
2.1.2. Tm nhìn và chin lc hot đng 29
2.1.3. Chc nng, nhim v và phng hng hot đng 30
2.1.4. c đim v hot đng kinh doanh 31
2.1.5. c đim t chc qun lý 31
2.1.6. c đim tài chính 35
2.1.7. c đim k toán 36
2.2. Thc trng đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti DAPHARCO 38
2.2.1. Quan đim v thành qu hot đng và h thng đo lng, đánh giá thành
qu hot đng ti DAPHARCO 38
2.2.2. Các ni dung và k thut đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO 39
2.2.2.1. o lng, đánh giá tài chính 39
2.2.2.2. o lng, đánh giá phng din Khách hàng 43
2.2.2.3. o lng, đánh giá quy trình kinh doanh ni b 45
2.2.2.4. o lng, đánh giá phng din hc hi và phát trin 45
2.2.3. T chc vn hành h thng đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO 47
2.3. ánh giá thc trng h thng đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO 49
2.3.1. V quan đim đo lng, đánh giá 49
2.3.2. V ni dung đo lng, đánh giá 49
2.3.3. V t chc thc hin vic đo lng, đánh giá 52
KTăLUNăCHNGă2 53
CHNGă3
VNă DNGă BSCă TRONGă Oă LNG,ă ÁNHăGIÁă THÀNHă QUăHOTă
NGăTIăDAPHARCO 54
3.1. Quan đim vn dng BSC đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO 54
3.1.1. Xác lp nhn thc mi v thành qu hot đng trong mi quan h vi
Tm nhìn - Chin lc 54
3.1.2. Xác lp ni dung và quy trình k thut đo lng, đánh giá thành qu hot
đng công ty theo mt góc nhìn toàn din 54
3.1.3. Xác lp mô hình t chc vn hành h thng đo lng, đánh giá thành qu
hot đng nh là mt d án, là h thng vn hành liên tc vi s tham
gia ca tt c thành viên ca công ty 55
3.1.4. m bo tính cân đi Chi phí – li ích trong vn dng BSC 55
3.2. Các gii pháp ng dng BSC ti DAPHARCO 55
3.2.1. Tm nhìn - chin lc phát trin ca Công ty 55
3.2.2. Xác lp mi quan h gia tng phng din vi Tm nhìn – Chin lc
hot đng DAPHARCO – Bn đ chin lc 57
3.2.3. Xác lp các ni dung đo lng, đánh giá thành qu hot đng 58
3.2.3.1. Phng din tài chính 58
3.2.3.2. Phng din khách hàng 61
3.2.3.3. Phng din quy trình kinh doanh ni b 63
3.2.3.4. Phng din hc hi và phát trin 66
3.3. Trin khai h thng t chc vn hành BSC 72
3.4. Các gii pháp h tr vn dng BSC ti Công ty 78
3.4.1. V mt qun lý 78
3.4.2. V mt t chc thc hin 79
3.4.3. V mt c s vt cht 79
KTăLUNăCHNGă3 81
KTăLUN 82
TÀIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC 1
PHăLCă2
PHăLCă3
PHăLCă4
DANHăMCăTăVITăTT
BCTC : Báo cáo tài chính
BSC : Th đim cân bng – Balanced Scorecard
DAPHARCO : Công ty c phn Dc – Thit B Y T à Nng
HC : i Hi đng c đông
GDP : Thc hành tt phân phi thuc – Good Distribution Practices
GMP : Thc hành sn xut thuc tt – Good Manufacturing Practices
GSP : Thc hành bo qun thuc tt – Good Storage Practices
GPP : Thc hành tt qun lý nhà thuc – Good Pharmacy Practices
HKD : Hot đng kinh doanh
HTK : Hàng tn kho
KD-XNK : Kinh doanh- xut nhp khu
KT-TV : K toán- tài v
NCC : Nhà cung cp
TC-HC : T chc- Hành chính
TTDP : Trung tâm dc phm
WTO : T chc thng mi th gii – World Trade Organization
DANHăMCăBNGăBIU
Bng 1.1: o lng phng din tài chính 12
Bng 2.1: Báo cáo phân tích tài sn nm 2013 ca DAPHARCO 40
Bng 2.2: Báo cáo v tình hình kt qu kinh doanh nm 2013 ca DAPHARCO 41
Bng 2.3: Báo cáo phân tích ch s tài chính nm 2013 ca DAPHARCO 43
Bng 2.4: Báo cáo phân tích tình hình khách hàng nm 2013 ca DAPHARCO 44
Bng 2.5: Báo cáo phân tích tình hình nhân s 2013 ca DAPHARCO 46
Bng 3.1. Quan h tng phng din vi Tm nhìn – Chin lc DAPHARCO 57
Bng 3.2: H thng đo lng và đánh giá phng din khách hàng 62
Bng 3.3: H thng đo lng và đánh giá phng din quy trình kinh doanh ni b
65
Bng 3.4: H thng đo lng và đánh giá phng din hc hi và phát trin 68
Bng 3.5 Mu bng đo lng, giám sát, tng hp tình hình thc hin BSC 74
Bng 3.6 im cân bng tng hp 76
DANHăMCăSă
S đ 1.1 Cu trúc ca Th đim cân bng 8
S đ 1.2 Phng din khách hàng – nhng thc đo quan trng 14
S đ 1.3 Phng din quy trình kinh doanh ni b theo chui giá tr chung 16
S đ 1.4 C cu đánh giá kh nng hc tp và phát trin 18
S đ 1.5 Bn đ chin lc 22
S đ 2.1 B máy t chc ca DAPHARCO 32
S đ 2.2 Quy trình đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti DAPHARCO 48
S đ 3.1 Chu trình tin mt 60
S đ 3.2 Bn đ chin lc ca DAPHARCO 71
S đ 3.3 Mô hình t chc vn hành BSC 77
1
PHNăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
ng trc nhiu khó khn, thách thc do suy thoái nn kinh t và tài chính
toàn cu nh hin nay, s tn vong cng nh phát trin và v th cnh tranh ca mt
doanh nghip là vn đ ht sc nan gii. Vic này đòi hi nhà qun lý phi có tm
nhìn chin lc đúng đn và kim soát đc nhng thành qu hot đng khi thc thi
tm nhìn chin lc.
Th đim cân bng là mt công c hu hiu giúp Công ty chuyn tm nhìn và
chin lc thành nhng mc tiêu, thc đo, ch tiêu, hành đng c th trên bn
phng din: tài chính, khách hàng, quy trình kinh doanh ni b và nhân lc. Ra
đi t nm 1992 bi Robert S.Kaplan và David Norton, Th đim cân bng đã gii
quyt đc nhng hn ch đo lng thành qu hot đng bng các thc đo tài
chính mang tính ngn hn đ t đó giúp đo lng, đánh giá thành qu hot đng
toàn din hn.
Là mt doanh nghip có hn 36% vn Nhà Nc vi tng doanh thu hàng
nm hn 2.000 t đng, hot đng trong lnh vc sn xut và kinh doanh Dc
phm, Công ty CP Dc Thit B Y T à Nng (DAPHARCO) vn cha phát huy
ht thc lc, tim nng, hiu qu do vn s dng phng pháp đo lng truyn
thng ch yu qua thc đo tài chính ngn hn nên cha giúp cho công ty có nhng
quyt sách đúng trong môi trng hot đng sn xut kinh doanh vi s tin b
nhanh chóng ca khoa hc k thut công ngh qun lý.
Thc tin đó đã đt ra s bc thit trong đi mi phng pháp đo lng, đánh
giá thành qu hot đng ti công ty đ công ty có đc bc tranh thành qu hot
đng có chin lc và toàn din hn. T đó, tác gi chn đ tài “ Vn dng Th
đim cân bng trong đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti Công ty CP Dc-
Thit B Y T à Nng (DAPHARCO)” vi hy vng cung cp cho công ty mt tm
nhìn mi cng nh k thut mi v đo lng, đánh giá thành qu hot đng.
2
2. Cácăcôngăătrìnhănghiênăcuăcóăliênăquană
Nghiên cu ng dng Th đim cân bng vào mt doanh nghip đã đc rt
nhiu nhà khoa hc tin hành, vi điu kin gii hn ca tác gi, trong lun vn này
tác gi k tha, phát trin ch yu t nhng công trình nghiên cu sau.
Lê Th Tho Hng, 2013. Xây dng bng cân bng đim ti Công ty TNHH
MTV Dc Sài Gòn. Lun vn Thc s. i hc Kinh T TP.HCM. Trong lun vn
này, tác gi đã cung cp mt cái nhìn tng quát v bc tranh Ngành Dc và nghiên
cu thc trng, đnh hng phát trin ca Công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn- mt
doanh nghip cha vn dng th đim cân bng - thông qua bn phng din: tài
chính, khách hàng, quy trình kinh doanh ni b và nhân lc, t đó xây dng bng
cân bng đim cho Công ty. Tác gi đánh giá các ch s tài chính dùng đ đánh giá
thành qu hot đng ca Công ty đang áp dng không kh thi, thiu chính xác gây
khó khn cho vic lp và thc hin k hoch tài chính; cha có s quan tâm đúng
mc cng nh cha có mt thc đo nào liên quan đn vic gi chân, to ra giá tr
và s hài lòng ca khách hàng, do đó khách hàng cha thy giá tr tng thêm ca
sn phm do Công ty cung cp; Công ty cha s dng các thc đo đ theo dõi
nhng thông tin liên quan đn sn phm, thiu s gn kt công vic gia các phòng
ban và cng cha áp dng vic tính chi phí da trên hot đng ca các b phn;
chính sách lng thng cha khuyn khích nhân viên phát huy ht nng lc. Qua
đó, tác giá đã xây dng bng cân bng đim cho Công ty bng các mc tiêu, thc
đo cho tng phng din.
Nguyn Th Hiên, 2013. Vn dng th đim cân bng (Balanced Scorecard)
trong vic đánh giá thành qu hot đng ti Công ty CP Dch v lp đt, vn hành
và bo dng các công trình du khí bin PTSC-(POS). Lun vn Thc s. i hc
Kinh T TP.HCM. Trong lun vn này, tác gi đã đánh giá nhng u, nhc đim
cng nh phân tích nhng nguyên nhân trên bn phng din: tài chính, khách
hàng, quy trình kinh doanh ni b, hc hi và phát trin đ làm rõ thc trng công
tác đánh giá thành qu hot đng ti POS – mt công ty mang tính cht đc thù. Tác
gi đã xác đnh phng hng vn dng BSC, s mnh, các giá tr, tm nhìn, chin
3
lc ca công ty. Trên c s đó đ xut th đim cân bng cp công ty vi các mc
tiêu, thc đo, t trng và gii pháp thc hin tng ng cho c bn phng din.
Tác gi cng thit k bng câu hi kho sát mc đ hài lòng ca nhân viên đ công
ty s dng. T th đim cân bng cp công ty, tác gi đ xut k hoch cho vic
trin khai phân tng th đim đn các cp thp hn, cng nh vic duy trì th đim.
Ali Dibandri and Homayoun Yousefi, 2011. Balanced Scorecard: A Tool for
Measuring Competitive Advantage of Ports with Focus on Container Terminals,
International Journal of Trade, Economic and Finance, vol 2, no.6, p. 472-477.
Trong công trình này, tác gi đã nghiên cu làm sáng t vai trò ca BSC trong vic
bin chin lc thành hành đng, thc hin các mc tiêu chin lc. Da trên vic
xem xét s kt hp ca các yu t tài sn hu hình, vô hình phân tích và nhn din
nhng li th cnh tranh ca t chc, t đó xây dng và nâng cao nng lc cnh
tranh. BSC đc s dng nh mt công c hu hiu trong vic lp k hoch, gim
thi gian x lý hàng cng và tng nng sut hot đng.
Inese Mavlutova and Santa Babauska, 2013.The impact of utilization of
Balanced Scorecard concept on competitiveness of health care companies.
Knowledge and Learning Internatinal Conferece, p. 1089-1097. Trong công trình
này, tác gi đã nghiên cu và ch ra rng, BSC là mt công c cho phép thc hin
vic so sánh, đi chiu, t đó ra quyt đnh nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca
t chc. Nghiên cu cng cho thy chin lc là yu t quan trng trong vic đánh
giá hiu sut ca doanh nghip, t đó có th đánh giá kh nng cnh tranh ca
doanh nghip. S dng hiu qu ngun nhân lc, ci thin giá tr dành cho khách
hàng đóng vai trò trong vic đóng góp tài sn vô hình vào quá trình nâng cao nng
lc cnh tranh ca doanh nghip. Thông qua BSC, các c s y t Latvian tp
trung vào mc tiêu chin lc ca mình, t đó đánh giá thành qu hot đng trên
bn phng din: tài chính, khách hàng, quy trình ni b, hc hi và phát trin
nhm tìm ra nguyên nhân và gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh. ng thi,
da vào kt qu ca BSC mà khách hàng có c hi la chn cho mình nhng ni
chm sóc sc khe tt nht.
4
Trên c s k tha nhng c s lun ca các công trình trên, tác gi sp xp và
xây dng thành c s lun ca lun vn và t đó s dng đ tip cn thc t, đ xut
gii pháp vn dng Th đim cân bng vào DAPHARCO.
3. Mcătiêuănghiênăcuăcaălunăvn
- Nhng c s lun liên quan đn Th đim cân bng và ng dng Th đim cân
bng vào mt doanh nghip nh khái nim, các phng din cu thành, quy trình k
thut đo lng, đánh giá, ni dung t chc ng dng.
- Nghiên cu thc trng đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO.
- xut quan đim, phng hng, ni dung và các gii pháp h tr vn dng
Th đim cân bng trong đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti DAPHARCO.
4. iătngăvƠăphmăviănghiênăcuăcaălunăvn
4.1. iătngănghiênăcuăcaălunăvn
- Th đim cân bng và ng dng Th đim cân bng vào mt doanh nghip
- Thc t đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti DAPHARCO.
4.2. Phmăviănghiênăcuăcaălunăvn
- V mt lý thuyt: quan đim, lý thuyt và ng dng th Th đim cân bng
vào doanh nghip
- Không gian : ti DAPHARCO; thi gian : nm 2013
5. Phngăphápănghiênăcuăcaălunăvn
- Phng pháp ch yu ca lun vn là phng pháp đnh tính.
- C th ng dng phng pháp đnh tính trong nghiên cu nh sau :
5
Thu thp, phân tích, chn lc lý thuyt liên quan đn Th đim cân bng đ xác
lp c s lun trong chng 1
Thu thp, kho sát, tng hp, đúc kt nhng vn đ thc tin liên quan đn ng
dng BSC ti DAPHARCO trong chng 2
So sánh, chn lc mt s vn đ lý lun thc tin trong xây dng quan đim ni
dung và các gii pháp vn dng Th đim cân bng vào DAPHARCO chng 3.
6. NhngăđóngăgópăvƠăhnăchăcaălunăvn
- Nhng đóng góp, v mt lý thuyt, cung cp lý thuyt nn tng v th cân
bng đim trong tip cn, ng dng vào doanh nghip; v mt thc tin, xác lp
quan đim, ni dung, quy trình đo lng, đánh giá thành qu hot đng theo Th
đim cân bng.
- Hn ch: Vn dng BSC là mt vn đ phc tp v lý lun cng nh thc tin.
đây, vic vn dng không nhng đòi hi nhng hiu bit v BSC mà còn đòi hi
s c th nhng vn đ phc tp thành các ch tiêu, hành đng. Do đó, vi mt thi
gian ngn trong nghiên cu, tác gi ch có th dng li bc đu to nên bc phát
ha bc tranh tng th v vn dng dng BSC ti công ty và bc th hai s tip tc
là c th hóa bc phác ha đó thành ch tiêu, hành đng c th trong tng thi k.
ây cng chính là hn ch và đnh hng nghiên cu k tip ca tác gi.
6
7. Ktăcuăcaălunăvn
Ngoài phn m đu, kt lun, lun vn gm 3 chng chính
- Chng 1: Tng quan v Th đim cân bng và vn dng th đim cân bng
đo lng, đánh giá thành qu hot đng doanh nghip.
- Chng 2: Thc trng đo lng, đánh giá thành qu hot đng ti
DAPHARCO
- Chng 3: Vn dng Th đim cân bng đo lng, đánh giá thành qu hot
đng ti DAPHARCO
7
CHNGă1
TNGăQUANăVăTH IMăCỂNăBNG VÀăVNăDNGăTH IM CÂN
BNGă Oă LNG,ă ÁNHă GIÁă THÀNHă QUă HOTă NGă DOANHă
NGHIP
1.1. SălcăvălchăsăhìnhăthƠnh,ăphátătrinăvƠăkháiănimăBSC
1.1.1. SăhìnhăthƠnhăvƠăphátătrinăBSC
BSC đc xây dng bi Robert Kaplan - mt giáo s chuyên ngành k toán
thuc i hc Harvard và David Norton - mt chuyên gia t vn thuc vùng
Boston. Nm 1990, Kaplan và Norton dn dt mt công trình nghiên cu mi hai
công ty nhm kho sát các phng pháp mi trong lnh vc đo lng hiu sut.
ng lc ca cuc nghiên cu là nim tin ngày càng ln rng, đi vi các doanh
nghip kinh doanh hin đi, các thc đo tài chính đi vi hiu sut không còn hiu
qu na. Cùng vi Kaplan và Norton, các công ty tham gia cuc nghiên cu tin rng
s ph thuc vào nhng thc đo tài chính đi vi hiu sut đã nh hng đn kh
nng to ra giá tr ca chính công ty. Nhóm nghiên cu đã tho lun v nhiu gii
pháp kh thi và cui cùng đã cht li vi ý tng v Th đim - công c đ cao các
thc đo hiu sut và thu hút đc các hot đng xuyên sut t chc: các vn đ v
khách hàng, quy trình kinh doanh ni b, hot đng ca nhân viên đc gn kt vi
thc đo tài chính, vi s quan tâm ca c đông. Kaplan và Norton gn tên gi cho
công c mi này là Th đim cân bng.
Bn nm sau, nhiu t chc đã áp dng BSC và đt đc nhng kt qu tc
thi. Nhng t chc này s dng BSC đ b sung cho các thc đo tài chính vi
nhng yu t dn dt hiu sut trong tng lai và truyn đt các chin lc thông
qua nhng thc đo đc chn cho BSC ca mình.
K t đó, phng pháp BSC đã đc hn mt na doanh nghip trong danh
sách Fortune 1000 ng dng. “BSC đã đc chp nhn rng rãi và có hiu qu ti
mc đc tp chí Harvard Business Review gi là mt trong 75 ý tng có nh
hng nht ca th k 20”( Paul R.Niven, 2009, trang 41-42)
8
1.1.2. KháiănimăBSC
BSC là tp hp các thc đo đnh lng đc chn lc theo nhng mc tiêu c
th nht đnh, cung cp cho các nhà lãnh đo mt khung mu toàn din, bin tm
nhìn và chin lc ca t chc thành mc tiêu, thc đo, ch tiêu hiu qu hot
đng trên bn phng din: tài chính, khách hàng, quy trình kinh doanh ni b, hc
hi và phát trin.
Bn phng din ca BSC cho thy mt s cân bng gia:
- Thc đo tài chính và phi tài chính;
- Mc tiêu dài hn và ngn hn;
- ánh giá khách quan và ch quan;
- ánh giá bên trong và đánh giá bên ngoài;
- Kt qu mong đi và nhng nhân t thúc đy hiu qu hot đng.
1.2. CuătrúcăcácăphngădinăcaăBSCăvƠămiăquanăhăviătmănhìn,ăchină
lc
Cu trúc ca BSC bao gm bn phng din: tài chính, khách hàng, quy trình
kinh doanh ni b, hc hi và phát trin xut phát t tm nhìn và chin lc ca t
chc, có quan h thúc đy và tng tác ln nhau (Xem săđă1.1)
(Ngun: Kaplan & Norton, 2013, trang 25)
Să1. S đ 1.1 Cu trúc ca Th đim cân bng
PhngădinăkháchăhƠng nhngăthcăđoăquanătrng
9
1.2.1. PhngădinătƠiăchính
Các thc đo ca phng din tài chính cho bit kt qu vic thc thi chin
lc. Nhng mc tiêu tài chính thng liên quan đn kh nng sinh li, đc đo t
thu nhp hot đng, li nhun s dng vn, giá tr kinh t tng thêm.
1.2.2. PhngădinăkháchăhƠng
Phng din này giúp t chc tr li các câu hi: Khách hàng mc tiêu là ai?
Nhng mong đi t khách hàng? Nhng giá tr mà t chc mang li cho khách
hàng? Nhng thc đo ca phng din khách hàng bao gm vic làm khách hàng
tha mãn, gi chân khách hàng c, giành nhiu khách hàng mi, th phn mc tiêu.
Ngoài ra, nó còn bao gm các thc đo c th v các giá tr mà t chc mang li
cho khách hàng. Do vy, phng din khách hàng cho các nhà qun lý kt ni chin
lc ca t chc da vào khách hàng và th trng, giúp t chc đt đc kt qu
tài chính cao trong tng lai.
1.2.3. Phngădinăquyătrìnhăkinhădoanhăniăb
Các thc đo ca quy trình hot đng kinh doanh ni b tp trung vào vic làm
tha mãn khách hàng và đt đc nhng mc tiêu tài chính ca t chc. quy trình
này, có s kt hp cht ch gia nhng mc tiêu và thc đo ca quy trình đi mi,
ci tin trong dài hn và quy trình hot đng trong ngn hn. Các thc đo chính
phng din này là cht lng sn phm, thi gian phc v, chi phí và nhng sn
phm mi.
1.2.4. PhngădinăhcăhiăvƠăphátătrin
Phng din hc hi và phát trin trong BSC chính là yu t h tr cho ba
phng din trên, vi nhng mc tiêu dài hn, bao gm nng lc nhân viên, tng
cng công ngh thông tin và môi trng làm vic ca t chc.
1.3. MiăquanăhăgiaăBSCăviăTmănhìnăậ Chinălcăhot đng
Tmănhìnăă
Là mt bc tranh rng ln, toàn din v nhng gì ngi lãnh đo mong mun
t chc. ây là nhng gì mà t chc mun nhìn thy, nhng gì nó tin vào và vì
sao nó tn ti. Tm nhìn cung cp mt bc tranh n tng và hp dn v tng lai.
10
Nó th hin nhng gì vt ra ngoài phm vi t chc, nhng gì mà t chc cha th
làm đc ti thi đim hin ti. Nu lãnh đo ca t chc làm rõ đc tm nhìn
nht đnh, có th to ra đng lc to ln giúp các thành viên ca t chc có th đóng
góp n lc ca mình mc đ cao.
Là tuyên ngôn v trng thái tng lai mà mt t chc mong mun đt đc,
tm nhìn to nên đnh hng c bn cho mi mc tiêu và hành đng cho t chc,
đóng vai trò ht sc quan trng và là thành phn không th thiu đc trong vic
xây dng chin lc ca bt k mt t chc nào.
Tm nhìn mang ý ngha to ln đi vi bên trong và bên ngoài ca mt t
chc. i vi bên trong, chúng giúp hng dn t duy qun lý trong các vn đ
mang tính chin lc, đa ra lý do đ có th tp hp ngi lao đng li và khuyn
khích h làm vic có nng sut cao hn. i vi bên ngoài, chúng giúp t chc
tranh th đc s ng h, to mi quan h cht ch hn vi khách hàng và là mt
công c trong quan h công chúng.
Chinălc
Là h thng các quan đim, các mc đích và các mc tiêu c bn cùng các
gii pháp, các chính sách nhm s dng mt cách tt nht các ngun lc, li th, c
hi ca t chc đ đt đc các mc tiêu đ ra trong mt thi hn nht đnh.
Chin lc xác đnh các mc tiêu và phng hng kinh doanh trong thi k
tng đi dài (5; 10 nm ) và đc quán trit mt cách đy đ trong tt c các
hot đng ca t chc nhm đm bo cho t chc phát trin bn vng.
Chin lc kinh doanh luôn đc xây dng da trên c s các li th so sánh.
iu này đòi hi trong quá trình xây dng chin lc, t chc phi đánh giá đúng
thc trng ca mình đ tìm ra các đim mnh, đim yu và thng xuyên soát xét
li các yu t ni ti khi thc thi chin lc. ng thi t chc phi xây dng, la
chn và thc thi chin lc cng nh tham gia kinh doanh trên nhng thng
trng đã có chun b và có th mnh.
MiăquanăhăgiaăBSCăviătmănhìn - chinălcăhotăđng
11
Th đim cân bng hay còn gi là BSC chuyn đi tm nhìn và chin lc
chung ca mt t chc, doanh nghip thành nhng mc tiêu và thc đo c th
nhm lp k hoch và đo lng hiu qu hot đng. Th đim cân bng đóng vai trò
là mt h thng đo lng đ truyn đt và liên kt t chc vi nhng chin lc, c
th hn là vic liên kt các thc đo trong Th đim cân bng vi chin lc ca
mt t chc. BSC cho phép doanh nghip xác đnh đc nhng tin trình thc s
mang tính chin lc: nhng tin trình cn phi đc thc hin ht sc hiu qu đ
đa chin lc ca mt t chc đi đn thành công.
BSC giúp doanh nghip đm bo s cân bng trong đo lng hiu qu hot đng
kinh doanh cui cùng, đnh hng hành vi ca tt c các b phn và cá nhân hng
ti mc tiêu chung, sp xp các hot đng kinh doanh hng ti tm nhìn chin
lc. ng thi, BSC cung cp thông tin cho các nhà qun lý trong vic giám sát
hot đng ca doanh nghip có đang đi đúng hng da trên mc tiêu chin lc đã
đ ra hay không.
1.4. NiădungăvƠă quyă trìnhăđoălng,ă đánhă giáăthƠnhăquă hotă đngă ătngă
phngădinăcaăBSC
1.4.1. PhngădinătƠiăchính
McătiêuăcaăphngădinătƠiăchính
Là hng đn và đm bo s gia tng giá tr tng thêm cho c đông theo tm
nhìn - chin lc cnh tranh đã đt ra trong tng thi k.
Hăthngăchătiêuăđoălng,ăđánhăgiáăphngădinătƠiăchính
V c bn, mc tiêu ca phng din tài chính là gia tng li nhun hay tng
doanh thu và gim chi phí. Vì vy, các ch tiêu đo lng, đánh giá phng din tài
chính thng hng đn các vn đ sau.
Tngădoanhăthu có th đc thc hin qua vic tng th phn bng cách: m
rng vic cung cp sn phm, giành đc khách hàng và th trng mi, phát trin
sn phm và dch v mi. Tuy nhiên, nhng vic làm này thng mt nhiu thi
gian nên nó không phi là công vic đn thun mà đòi hi phi có mt tm nhìn,
12
chin lc dài hn. Các thc đo mc tiêu này là mc tng trng doanh s bán
hàng và th phn cho các khu vc, th trng và các khách hàng mc tiêu
Gimăchiăphí nhm tng nng sut thông qua vic s dng có hiu qu ngun
lc to ra nhiu sn phm và li nhun. Tùy thuc vào giai đon phát trin ca
doanh nghip mà có chin lc ct gim chi phí đn v hay chi phí hot đng. Các
thc đo ch yu là doanh thu trên tng nhân viên, t l chi phí hot đng, chi phí
đn v so vi tng chi phí và doanh thu.
Ngoài ra, còn có mc tiêu s dng tài sn hiu qu : nhm nhn dng đc
nhng nhân t thúc đy c th, mc tiêu là gim mc vn lu đng cn thit ca
doanh nghip bng cách s dng hiu qu và trit đ các ngun lc hin có, loi b
nhng tài sn không mang li li nhun.
Theo tng giai đon chin lc mà các ch tiêu tài chính đc chn la t các
ch tiêu (Xem Bngă1.1)
1 Bngă1.1:ăoălngăphngădinătƠiăchính
Ch đ chin lc
Tng trng doanh
thu và tp hp sn
phm
Ct gim chi phí/
Ci thin nng sut
S dng tài sn
Chin lc ca đn v kinh
doanh
Tng trng
T l tng trng
doanh s bán hàng
theo phân khúc,
T l phn trm
doanh thu có đc
t các sn phm,
dch v và khách
hàng mi.
Doanh thu/ Nhân
viên
u t (T l phn
trm so vi doanh
s bán hàng).
Nghiên cu và phát
trin (T l phn
trm so vi doanh
s bán hàng)
13
Duy trì
Th phn khách
hàng mc tiêu
Bán chéo sn phm
T l doanh thu t
các ng dng mi
Kh nng sinh li
ca khách hàng và
dòng sn phm.
Chi phí so vi chi
phí ca đi th
cnh tranh
T l gim chi phí.
Nhng chi phí gián
tip
(T l so vi doanh
s bán hàng)
Các t l vn lu
đng (Chu trình tin
mt)
ROCE xét theo các
loi tài sn chính
T l s dng tài
sn
Thu hoch
Kh nng sinh li
ca khách hàng và
dòng sn phm.
T l khách hàng
không mang li li
nhun
Các chi phí đn v
(trên tng đn v
đu ra, tng giao
dch)
Thu hi vn
S lng vt liu
đu vào.
(Ngun: Kaplan & Norton, 2013, trang 81)
Ngoài ra, vi mc tiêu to ra giá tr tng thêm cho c đông, s dng các thc
đo ROE và EVA là thc s hu ích. Tùy thuc vào chin lc ca doanh nghip mà
có các thc đo c th bng vic phân tích li nhun hot đng da trên chin lc
đó t đó đ ra chính sách ci tin thích hp.
Quyătrình,ăkăthutăđoălng,ăđánhăgiáăphngădinătƠiăchínhă
Quy trình k thut đo lng, đánh gái phng din tài chính đc thc hin
qua các bc sau:
Bc 1: Trên c s tm nhìn – chin lc xác lp mc tiêu, la chn thc đo,
c th hóa thành các ch tiêu và cách thc thc hin các ch tiêu th hin phng
din tài chính tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
Bc 2: Thu thp s liu th hin tình hình thc t v thc hin các ch tiêu th
hin phng din tài chính tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
Bc 3: Tin hành phân tích, so sánh gia thc t và k hoch ca các ch tiêu
th hin phng din tài chính tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
14
Bc 4: Sau khi phân tích tin hành nhn đnh, đánh giá và đa ra kt lun v
tình hình phng din tài chính trong tng cp qun tr, tng b phn trong tng
thi k và trong chin lc.
1.4.2. PhngădinăkháchăhƠng
McătiêuăcaăphngădinăkháchăhƠngă
Là hng đn và đm bo có đc mt ngun lc khách hàng đ đm bo cho
nhng mc tiêu tài chính đã đt ra theo tm nhìn, chin lc doanh nghip.
Hăthngăchătiêuăđoălng,ăđánhăgiáăphngădinăkháchăhƠng
V c bn, mc tiêu ca phng din khách hàng là to ra mt ngun lc
khách hàng đ đm bo cho mc tiêu tài chính. Vì vy, các ch tiêu đo lng, đánh
giá phng din khách hàng thng hng đn các vn đ th phn, thu hút khách
hàng mi, gi chân khách hàng c, tha mãn khách hàng và kh nng sinh li t
khách hàng (Xem săđă1.2)
(Ngun: Kaplan & Norton, 2013, trang103)
- Th phn: đc đo lng ngay sau khi xác đnh rõ nhóm khách hàng hay phân
khúc th trng mc tiêu. Cn c vào ngun s liu thng kê ca các nhóm ngành,
hip hi thng mi, c quan thng kê ca Nhà nc mà doanh nghip có nhng
đánh giá v tng quy mô th trng. Nu s lng khách hàng thp, các doanh
2 S đ 1.2 Phng din khách hàng – nhng thc đo quan trng
15
nghip có th đo theo tng khách hàng và theo tng phân khúc nu sn phm bán ra
vi s lng ln. T đó, doanh nghip s bit đc có bao nhiêu phn trong hot
đng kinh doanh ca khách hàng và các phân khúc thi trng mà doanh nghip
nhn đc.
- Gi chân khách hàng c: là cách thc quan trng trong vic nâng cao vai trò
cnh tranh ca doanh nghip, đc đo bng t l mà doanh nghip gi chân hoc
duy trì đc mi quan h hin có vi khách hàng ca mình.
- Thu hút khách hàng mi: nhm đy mnh hot đng kinh doanh ca doanh
nghip bng vic nâng cao giá tr sn phm có th mang li cho khách hàng, đc
đo bi s lng hoc doanh thu ca khách hàng mi.
- Tha mãn khách hàng: là đáp ng nhu cu, làm tng s hài lòng ca khách
hàng qua vic cung ng sn phm ca doanh nghip mình. Có th đo lng s tha
mãn ca khách hàng thông qua vic kho sát qua th, phng vn qua đin thoi,
phng vn trc tip.
- Kh nng sinh li t khách hàng: Thc đo này cho doanh nghip bit li
nhun xut phát t đâu, bi không phi tt c các khách hàng mc tiêu đu mang li
li nhun, giúp doanh nghip có th d dàng quyt đnh duy trì hay chm dt phân
khúc khách hàng ca mình, đc đo bng cách tính lãi ròng t mt khách hàng hay
mt phân khúc sau khi đã tr các khon chi tiêu liên quan.
Quyătrình,ăkăthutăđoălng,ăđánhăgiáăphngădinăkháchăhƠng
Quy trình k thut đo lng, đánh gái phng din khách hàng đc thc
hin qua các bc sau:
Bc 1: Trên c s tm nhìn – chin lc xác lp mc tiêu, la chn thc đo,
c th hóa thành các ch tiêu và cách thc thc hin các ch tiêu th hin phng
din khách hàng tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
Bc 2: Thu thp s liu th hin tình hình thc t v thc hin các ch tiêu th
hin phng din khách hàng tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
Bc 3: Tin hành phân tích, so sánh gia thc t và k hoch ca các ch tiêu
th hin phng din khách hàng tng cp qun tr, b phn trong doanh nghip.
16
Bc 4: Sau khi phân tích tin hành nhn đnh, đánh giá và đa ra kt lun v
tình hình phng din khách hàng trong tng cp qun tr, tng b phn trong tng
thi k và trong chin lc.
1.4.3. Phngădinăquyătrìnhăkinhădoanhăniăb
Mcătiêuăcaăphngădinăquyătrìnhăkinhădoanhăniăbă
Là hng đn và đm bo cho doanh nghip có mt h thng sn xut kinh
doanh đm bo tt nht cho khách hàng, duy trì, phát trin ngun lc khách hàng
cho doanh nghip.
Hăthngăchătiêuăđoălng,ăđánhăgiáăphngădinăquyătrìnhăkinhădoanhă
niăb
có đc mt h thng sn xut, đm bo tt nht cho khách hàng, nhng
vn đ duy trì, phát trin ngun lc khách hàng cho doanh nghip, v c bn, các
ch tiêu đo lng, đánh giá phng din khách hàng thng tp trung vào 3 lnh vc
chính là: quy trình đi mi, quy trình hot đng và quy trình dch v sau bán hàng.
Ba lnh vc này to thành mt chui giá tr đy đ cho quy trình kinh doanh ni b
(Xem Săđă1.3)
(Ngun: Kaplan & Norton, 2013, trang 141)
3S đ 1.3 Phng din quy trình kinh doanh ni b theo chui giá tr chung
dinăquyătrìnhăkinhădoanhăniăbătheoăăchuiăgiáătrăchung