Tác động của tín dụng vi mô đối với thoát nghèo trên địa bàn huyện Bến Cầu - tỉnh Tây Ninh

B GIỄO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP. H CH́ MINH






NGUYN NGC QUNH TH



T̀I CH́NH VI MỌ TRONG XÓA ÓI
GIM NGHỆO TRÊN A B̀N HUYN
BN CU-TNH TÂY NINH



Chuyên ngành: Chính sách công





LUN VN THC S KINH T





NGI HNG DN KHOA HC:

PGS. TS: INH PHI H








LI CAM OAN



B GIỄO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP. H CH́ MINH








NGUYN NGC QUNH TH

TỄC NG CA T́N DNG VI MÔ I
VI THOỄT NGHÈO CA H NGHỆO
TRÊN A B̀N HUYN BN CU-TNH
TÂY NINH











LUN VN THC S KINH T









TP. H CH́ MINH – NM 2015

B GIỄO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP. H CH́ MINH




NGUYN NGC QUNH TH



TỄC NG CA T́N DNG VI MÔ I
VI THOÁT NGHÈO CA H NGHỆO
TRÊN A B̀N HUYN BN CU-TNH
TÂY NINH



Chuyên ngành: Chính sách công

Mư s: 60340402




LUN VN THC S KINH T





NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS: INH PHI H










TP. H CH́ MINH – NM 2015


LI CAM OAN
- Tên đ tƠi: “Tác đng ca tín dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo
trên đa bƠn huyn Bn Cu-tnh Tơy Ninh”.
- Giáo viên hng dn: PGS.TS inh Phi H

- Tên sinh viên: Nguyn Ngc Qunh Th
- a ch sinh viên: Huyn Bn cu-tnh Tơy Ninh
- S đin thoi liên lc: 0975 04 5252
- NgƠy np lun vn: /3/2015
Li cam đoan: “Tôi xin cam đoan lun vn nƠy lƠ công trình do chính tôi
nghiên cu vƠ son tho. Tôi không sao chép t bƠi vit nƠo đư đc công b mƠ
không trích dn ngun gc. Nu có bt kì mt s vi phm nƠo, tôi xin chu hoƠn toƠn
trách nhim”.

ThƠnh ph H Chí Minh, ngƠy 23 tháng 3 nm 2015







Nguyn Ngc Qunh Th

TÓM LC LUN VN


 tƠi “Tác đng ca tín dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo
trên đa bƠn huyn Bn Cu tnh Tơy Ninh”, đc thc hin trong thi gian t
tháng 10 nm 2014 đn tháng 3 nm 2015. Nghiên cu s dng phng pháp
thng kê mô t kt hp vi mô hình hi quy Binary Logistis, kt qu nghiên
cu lƠ mt bng chng thuyt phc đi vi mi quan h gia tín dng vi mô và
thoát nghèo.

MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG HÌNH
DANH MC VIT TT
TÓM LC LUN VN
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. t vn đ: 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu: 3
1.3. Cơu hi nghiên cu: 3
1.4. i tng nghiên cu vƠ phm vi nghiên cu. 3
1.5. Phng pháp nghiên cu: 4
1.6. Ý ngha thc tin ca đ tƠi. 5
1.7. Kt cu đ tƠi 5
CHNG 2: TNG QUAN V LÝ THUYT 6
2.1. ói nghèo vƠ tín dng cho ngi nghèo. 6
2.1.1. Mt s khái nim v đói nghèo: 6
2.1.2. Các thc đo đói nghèo 8

2.1.3. Chun nghèo.
9

2.2. Các quan đim tín dng cho ngi nghèo.
11

2.2.1.
Vai trò ca tín dng trong vic gim nghèo đói  nông thôn: 11
2.2.2. Các trng phái lý thuyt v tín dng cho ngi nghèo: 12
2.3. Tác đng ca tƠi chính vi mô ti xóa đói gim nghèo. 19
2.3.1. Khái nim v tƠi chính vi mô…………………………………… 19
2.3.2. Tác đng ca tƠi chính vi mô ti xóa đói gim nghèo 22
2.4. Mt s mô hình tƠi chính vi mô thƠnh công trên th gii vƠ bƠi hc kinh
nghim cho Vit Nam 23
2.4.1. Mt s mô hình tƠi chính vi mô thƠnh công trên th gii 23
2.4.2. BƠi hc kinh nghim cho Vit Nam 26
2.5. Kho lt các nghiên cu thc nghim. 27
2.5.1. TƠi chính vi mô ti Vit Nam. 27
2.5.2. TƠi chính vi mô trên th gii. 30
2.6. Các yu t tác đng đn thu nhp ca h nghèo. 31
2.6.1 Các yu t thun li th trng 32
2.6.2 Các yu t đc trng h gia đình 34
2.6.3 Các yu t liên quan nng lc sn xut 35
CHNG 3: THC TRNG V̀ PHNG PHỄP NGHIÊN CU
37
3.1. THC TRNG.
37
3.1.1. iu kin t nhiên. 37
3.1.2. iu kin kinh t - xư hi.
38

3.2. Tình hình hot đng ca t chc tƠi chính vi mô trên đa bàn huyn. 39
3.2.1. Ngơn hƠng chính sách xư hi huyn. 39
3.2.2. Qu tín dng nhơn dơn. 40
3.2.3. Các t chc phi chính thc: 40
3.3. Thc trng nghèo trên đa bƠn huyn. 42
3.4. Kt qu thc hin xóa đói gim nghèo trên đa bƠn huyn. 45
3.4.1. Vn bn pháp lý ca Trung ng vƠ đa phng thc hin xóa đói gim
nghèo. 45
3.4.2. Công tác ch đo: 46
3.5. Kt qu thc hin. 47
3.5.1. Công tác qun lý h nghèo vƠ kt qu gim nghèo: 47
3.5.2. Chng trình cho vay tín dng đi vi h nghèo: 49
3.5.3. Chính sách h tr giáo dc cho ngi nghèo: 50
3.5.4. Chính sách h tr y t cho ngi nghèo: 51
3.5.5. Chính sách h tr h nghèo v nhƠ : 51
3.5.6. Chng trình chm lo cho đi tng bo tr xư hi 52
3.5.7. Chng trình bi dng nơng cao nng lc cán b lƠm công tác gim
nghèo: 52
3.6. ánh giá nhng mt lƠm đc vƠ cha lƠm đc ca đa phng trong
công tác xóa đói gim nghèo. 53
3.6.1. Mt lƠm đc: 53
3.6.2. Cha lƠm đc: 54
3.6.3. Nguyên nhơn ca tn ti: 55
3.7.
PHNG PHÁP NGHIÊN CU. 56
3.7.1. Mô hình nghiên cu đnh tính. 56
3.7.2. Mô hình đnh lng. 57
3.7.3. Các gi thuyt. 59
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU V̀ THO LUN
62

4.1. Mô t d liu. 62
4.1.1. S xư đc phng vn.
62
4.1.2. Thông tin v gii tính, ngh nghip vƠ đ tui ca h đc kho sát.
62
4.1.3. S ngi ph thuc ca h.
64
4.1.4. ng (khong cách t nhƠ đn đng ô tô gn nht).
65
4.2. Thông tin v thu nhp ca h. 65
4.3. Thông tin v ngun vn vay. 65
4.3.1. Mc đích s dng vn vay.
66
4.4. Các thông tin h tr khác: 66
4.5. Phân tích các tác đng ca tƠi chính vi mô đn thoát nghèo ca h nghèo. 66
4.5.1. Phơn tích các kim đnh:
67
4.5.2. Mô hình d báo thay đi thu nhp.
72
CHNG V: KT LUN V̀ GI Ý CH́NH SỄCH 76
5.1. Kt lun 76
5.2. Gi ý chính sách 77
5.2.1. i vi chính quyn đa phng: 78
5.2.2. V phía h gia đình. 79
5.2.3. i vi t chc tƠi chính vi mô. 79
5.3. Hn ch ca đ tƠi vƠ gi ý nghiên cu tip theo 81
5.3.1. Hn ch ca đ tƠi 81
5.3.2. Gi ý nghiên cu tip theo 81
T̀I LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC BNG HÌNH

Bng 3.1. Tiêu chun nghèo đói theo s phơn loi ca WB.
Bng 3.1. S h nghèo trên đa bƠn huyn nm 2013
Bng 3.2. Các yu t nh hng đn xác sut thoát nghèo ca h nghèo
Bng 4.1. S xư đc phng vn
Bng 4.2. Thông tin c bn ca mu kho sát
Bng 4.3. Trình đ hc vn ca ch h
Bng 4.4. S mu kho sát trên đa bƠn huyn
Bng 4.5 . Kt qu hi quy
Bng 4.6. Mc đ d báo mô hình
Bng 4.7. Mc đ phù hp-kt qu kim đnh Omnibus
Bng 4.8. Kim đnh gii thích ca mô hình
Bng 4.9 . Mô phng xác sut thay đi thu nhp
Bng 4.10. Kt qu hi quy sau khi loi bin không có ý ngha
Bng 4.11. D báo kch bn yu t tác đng
Hình 3.2 . Mi quan h gia các nhơn t đn thoát nghèo

DANH MC VIT TT

TCTCVM: T chc tƠi chính vi mô
WB: World Bank- Ngơn hƠng th gii
NHCSXH: Ngơn hƠng chính sách xư hi
NHNN: Ngân hàng nhƠ nc
TW: Trung ng

1

CHNG 1: GII THIU
1.1. t vn đ.
 Vit Nam, đói nghèo vn đang là vn đ kinh t-xư hi bc xúc, xóa đói
gim nghèo luôn đc ng và nhà nc ta ht sc quan tâm và xác đnh là mc
tiêu xuyên sut trong quá trình phát trin kinh t xư hi ca đt nc.
 xóa đói gim nghèo hiu qu mt trong s gii pháp đc Chính ph coi
trng là tng cng nng lc và kh nng tip cn ngun vn ca ngi nghèo,
gim mc đ tn thng ca h, vi mc tiêu này tài chính vi mô góp phn rt quan
trng trong vic tng cng m rng tip cn tài chính cho khu vc nông thôn.
Trái vi suy ngh thông thng, ngi nghèo cng có nhu cu và s dng
nhiu loi hình dch v tài chính, bao gm tin gi, cho vay và các dch v tài chính
thông thng khác. H s dng các dch v tài chính vì nhng lỦ do tng t nh
bt k mt ai khác nhm nm bt các c hi kinh doanh; xây dng nhà ca; trang
tri các khon chi tiêu ln khác; và đi phó vi nhng trng hp khn cp nh mt
mùa, dch bnh, ma chay, ci hi…. Trong nhiu th k, ngi nghèo đư đn vi
nhà cung ng đ tha mưn các nhu cu tài chính ca mình. Trong khi đa s ngi
nghèo  nông thôn khó có th tip cn ti các ngân hàng và các t chc tài chính
chính thc thì các h thng phi chính thc nh hi tit kim, tín dng, nhng

ngi cho vay tin và các hip hi bo him tng tr lan ta  hu ht các nc
đang phát trin. Ngi nghèo cng có th vin đn các tài sn khác ca h nh vt
nuôi, vt liu xây dng và tin mt ct gi ti gia khi có nhu cu v tài chính. Hoc
nh mt nông dân nghèo có th th chp các v thu hoch trong tng lai đ mua
phân bón trên c s tín dng t các ngi bán l.
Tuy nhiên các dch v tài chính đi vi ngi nghèo thng b hn ch vì chi
phí cao, nhiu ri ro và không thun tin. tin mt ct gi ti gia có th b mt cp
và gim giá tr vì lm phát. Mt con bò không th chia nh và bán tng gói đ đáp
ng các nhu cu tin mt  quy mô nh. Mt s loi tín dng, đc bit là t nhng



2

ngi cho vay tin, có chi phí rt cao. Các hi tit kim và tín dng thì đy ri ro và
thng không có nhiu s linh hot v khi lng hay thi hn ca các khon tin
gi và cho vay. Tài khon tin gi yêu cu mt s lng ti thiu và có th có
nhng quy đnh rút ra cng nhc. Các khon cho vay ca các t chc chính thc đòi
hi tài sn th chp mà đa s ngi nghèo khó có th đáp ng đc.
Các t chc tài chính vi mô đư hình thành và phát trin trong 3 thp k va
qua nhm gii quyt tht bi này ca th trng và cung cp các dch v tài chính
cho nhng khách hàng có thu nhp thp. Hi ngh thng đnh quc t v tín dng
vi mô đc t chc vào tháng 2/1997 ti Washington (M) đư rút ra kt lun rng
“Tài chính vi mô là công c sc bén, có hiu qu trong cuc chin chng đói nghèo
và bo đm kh nng tài chính đc lp v kinh t cng nh nhân phm con ngi”.
Các chng trình tài chính vi mô ca Chính ph, các đnh ch tài chính, các t chc
xư hi, các t chc quc t và các t chc phi chính ph đư trin khai  Vit Nam và
đư đt đc mt s thành công nht đnh, làm thay đi cuc sng ca mt b phn
ngi nghèo và góp phn gim t l nghèo đói. Tuy vy nhu cu ca ngi nghèo
v các dch v tài chính quy mô nh còn rt ln so vi kh nng có th cung cp ca

các t chc hot đng trong lnh vc này. Hn th na ngi nghèo gp rt nhiu
khó khn trong vic tip cn đn các t chc này.
Huyn Bn Cu thuc tnh Tây Ninh là mt huyn vùng sâu biên gii vi hn
90% dân s sng bng nông nghip do k thut lc hu, giá c hay bin đng, thiu
vn sn xut…. nên đi sng ngi dân còn gp nhiu khó khn, đ nâng cao thu
nhp cho ngi dân và gim t l nghèo, chng trình xóa đói gim nghèo đc các
cp lưnh đo xác đnh là vn đ có tính chin lc lâu dài và luôn đt công tác này
nh là mt nhim v u tiên hàng đu trong các chính sách phát trin kinh t xư hi.
Trong rt nhiu gii pháp đ thc hin xóa đói gim nghèo thì tín dng cho ngi
nghèo đc các cp lưnh đo quan tâm và thc hin rt sm, điu này giúp cho
nông dân, ph n nghèo, đi tng chính sách đc vay vn phát trin hot đng
sn xut kinh doanh.



3

Vì vy tác gi la chn đ tài lun vn “Tác đng ca tín dng vi mô đi vi
thoát nghèo ca h nghèo trên đa bàn huyn Bn Cu, tnh Tây Ninh”.
Lun vn s phân tích đánh giá mt cách chi tit tác đng ca tín dng vi mô
đi vi thoát nghèo ca h nghèo trên đa bàn huyn và đ xut mt s gii pháp đ
phát huy hn na vai trò ca tín dng dng vi mô trong vic giúp các h nghèo trên
đa bàn huyn thoát nghèo.
1.2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu tng quát: Phân tích tác đng ca tín dng vi mô đi vi thoát nghèo
nghèo. T đó đ xut mt s gii pháp đ phát huy hn na vai trò ca tín dng
dng vi mô trong vic giúp các h nghèo trên đa bàn huyn thoát nghèo.
Mc tiêu c th:
Xác đnh tác đng ca Tín dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo trên
đa bàn huyn.

 xut mt s gii pháp đ phát huy hn na vai trò ca tín dng dng vi
mô trong vic giúp các h nghèo trên đa bàn huyn thoát nghèo.
1.3. Cơu hi nghiên cu:
Tín dng vi mô có giúp các h nghèo thoát nghèo không?
Nhng gii pháp nào đ phát huy vai trò ca tín dng dng vi mô trong vic
giúp các h nghèo trên đa bàn huyn thoát nghèo.
1.4. i tng nghiên cu vƠ phm vi nghiên cu.
- i tng nghiên cu ca đ tài: Tác đng ca Tín dng vi mô đi vi thoát
nghèo ca h nghèo trên đa bàn huyn.
- Phm vi nghiên cu ca đ tài:
+ Phm vi v ni dung:



4

 tài tìm hiu tác đng ca Tín dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo
trên đa bàn huyn.
+ Phm vi nghiên cu v không gian:  tài s dng d liu kho sát 200 h
nghèo có tip cn và không tip cn tín dng vi mô, nghiên cu gii hn trong phm
vi huyn Bn Cu, tnh Tây Ninh.
+ Phm vi nghiên cu v thi gian: Trong nm 2013
1.5. Phng pháp nghiên cu:
- Phng pháp chung, đ đt đc các mc tiêu đ ra, tác gi vn dng kt
hp phng pháp đnh tính và đnh lng cho quá trình nghiên cu đ tài.
- S liu:  tài s dng s liu kho sát 200 h nghèo có tip cn và không
tip cn tín dng vi mô, đi din cho 5 xư (trên đa bàn huyn có 9 xư, th trn tuy
nhiên tác gi ch chn phng vn 5/9 xư đi din mi xư 40 mu vì 5 xư này có s
h nghèo phù hp) trên đa bàn huyn trong nm 2013. Tác gi thu thâp s liu
bng phng pháp phng vn trc tip bng bng câu hi đi vi các h nghèo có

tip cn và không tip cn tín dng vi mô, đi tng h nghèo tip cn tín dng vi
mô tác gi cn c vào h s vay vn ti xư, cn c vào mc tiêu và tình hình thc
t, tác gi phát tho b câu hi nghiên cu, có tham kho Ủ kin ca chuyên gia, đa
ra điu tra s b. Thu hi phiu điu tra b sung hiu chnh phù hp vi yêu cu
nghiên cu làm c s cho vic hình thành các thang đo thích hp trc khi tin
hành điu tra chính thc.
+ Ngun gc thông tin th cp:
S liu th cp đc thu thp ti các phòng
ban có liên quan nh: Ngân hàng chính sách xư hi huyn, ngân hàng nông
nghip và phát trin nông thôn huyn, qu tín dng nhân dân huyn, hi nông
dân, hi ph n, ban ch đo xóa đói gim nghèo ca tnh, huyn, qua bài báo, tp
chí, đ tài nghiên cu khoa hc liên quan đn đ tài nghiên cu….



5

+ Ngun gc thông tin s cp: S liu s cp đc thu thp thông qua vic
phng vn trc tip 200 h nghèo có tip cn và không tip cn tín dng vi
mô, đi din cho 5 xư, th trn trên đa bàn huyn trong nm 2013.
- X lỦ phân tích s liu:
-  tài s dng mô hình hi quy Binary logistic đ phân tích d liu thu thp
đc, ngoài ra tác gi còn s dng phng pháp thng kê suy din, trên c s thng
kê mô t làm c s cho thng kê suy din bng các kim đnh: kim đnh mi quan
h gia các yu t, kim đnh mc đ phù hp ca mô hình, kim đnh mc đ liên
h da trên các yu t.
1.6. ụ ngha thc tin ca đ tƠi.
óng góp vào tranh lun hin ti v tác đng ca tín dng vi mô đi vi thoát
nghèo, Kt qu nghiên cu cung cp mt bng chng tích cc v mi quan h ca
tín dng vi mô đi vi thoát nghèo trên đa bàn huyn, đc bit là tác đng mnh m

ca tín dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo đc ghi nhn trong nghiên
cu này.
1.7. Kt cu đ tƠi
 tài nghiên cu đc chia làm 5 chng:
Chng 1. Gii thiu chung v nghiên cu: Vn đ nghiên cu; Mc tiêu và
câu hi nghiên cu; i tng và phm vi nghiên cu; Phng pháp nghiên cu; và
kt cu chung đ tài.
Chng 2. Tng quan lỦ thuyt: Trình bày các khái nim; Các lỦ thuyt liên
quan; Tng quan v các nghiên cu trc có liên quan.
Chng 3. Phng pháp nghiên cu: Trình bày phng pháp nghiên cu tác
đng ca tín dng vi mô đi vi thoát nghèo; Xác đnh các bin trong mô hình.
Chng 4. Kt qu nghiên cu: Mô t d liu và phân tích tác đng ca tín
dng vi mô đi vi thoát nghèo ca h nghèo trên đa bàn huyn.
Chng 5. Kt lun và gi Ủ chính sách



6

CHNG 2: TNG QUAN V Lụ THUYT

2.1. ói nghèo vƠ tín dng cho ngi nghèo.
2.1.1. Mt s khái nim v đói nghèo:
Theo các nhà khoa hc, nghèo là mt vn đ khó có khái nim chung đ đo
lng và hiu cho thu đáo. Do đó, tùy vào quan nim và cách tip cn mà ngi ta
đa ra nhng đnh ngha khác nhau v nghèo đói.
Hi ngh chng nghèo đói khu vc Châu Á – Thái Bình Dng t chc ti
Bangkok, Thái Lan vào 9/2003. Các quc gia đư thng nht cao và cho rng:
“nghèo là tình trng mt b phn dân c không đc hng và tha mưn các nhu
cu c bn ca con ngi mà nhng nhu cu này đư đc xư hi tha nhn tùy theo

trình đ phát trin kinh t xư hi và phong tc tp quán ca đa phng”.
Nhà

kinh

t

hc

ngi

M

Galbraith

cho

rng:

Con

ngi

b

coi

là

nghèo

kh

khi

mà

thu

nhp

ca

h,

ngay

dù

khi

thích

đáng

đ

h

có

th

tn

ti,

ri
xung

rõ

rt

di

mc

thu

nhp

ca

cng

đng.

Khi

h

không

có

nhng

gì

mà

đa
s

trong

cng

đng

coi

nh

cái

cn

thit

ti

thiu

đ

sng

mt

cách

đúng

mc.

Abapia

Sen,

chuyên

gia

hàng

đu

ca

T

chc

Lao

đng

Quc

t,

ngi
đc

gii

thng

Nobel

v

kinh

t

nm

1998

cho rng:

Nghèo

là

tt

c

nhng

ai
mà

thu

nhp

thp

hn

di

1

đô

la

(USD)

mi

ngày

cho

mi

ngi,

s

tin

đc
coi

nh

đ

mua

nhng

sn

phm

thit

yu

đ

tn

ti.

Ngân

hàng

th

gii

cho

rng:

Nghèo

là

khái

nim

đa

chiu

vt

khi

phm
vi

túng

thiu

v

vt

cht.

Nghèo

không

ch

gm

các

ch

s

da

trên

thu

nhp

mà
còn

bao

gm

các

vn

đ

liên

quan

đn

nng

lc

dinh

dng,

sc

khe,

giáo

dc,
d

b

tn

thng,

không

có

quyn

phát

ngôn

và

không

có

quyn

lc.
Mt

đnh

ngha

khác

thuyt

phc

hn

cho

rng

nghèo

đói

là

kt

qu

ca
tình

trng

bt

bình

đng

v

xã

hi

và

kinh

t

trong

quá

trình

phát

trin

ca

nhân
loi,

có

th

xóa

b

đc

bng

cách

các

chính

ph

và

t

chc

quc

t

thc

hin



7

nhng

chính

sách

và

c

ch

phù

hp

nhm

xóa

b

chính

s

bt

bình

đng

v

xã
hi

và

kinh

t

đó.

Hiu

mt

cách

chung

nht

thì

nghèo

đói

là

tình

trng

mt

b

phn

dân

c
vì

nhng

lý

do

nào

đó

không

đc

hng

và

tha

mãn

nhng

nhu

cu

c

bn

ca
con

ngi,

nhng

nhu

cu

mà

xã

hi

tha

nhn

tùy

theo

trình

đ

phát

trin

kinh
t,

xã

hi

và

phong

tc

tp

quán

ca

chính

xã

hi

đó.

Biu

hin

ca

vic

không

đc

hng

và

tha

mãn

các

nhu

cu

c

bn

đó,

chng

hn,

là

tình

trng

thiu
n,

suy

dinh

dng,

mù

ch,

bnh

tt,

ô

nhim

môi

trng,

t

l

t

vong

tr

em, tr s

sinh

cao,

tui

th

thp…

Tóm

li,

các

quan

nim

v

nghèo

đói

nêu

trên

phn

nh

3

khía

cnh:

Th
nht,

không

đc

th

hng

nhng

nhu

cu

c

bn



mc

ti

thiu

cho

con
ngi.

Th

hai,

có

mc

sng

thp

hn

mc

sng

trung

bình

ca

cng

đng

dân
c.

Th

ba,

thiu

c

hi

la

chn,

tham

gia

trong

quá

trình

phát

trin

cng

đng.
Mt cách hiu khác: Nghèo là mt b phn dân c có mc sng di
ngng quy đnh ca s nghèo. Nhng ngng nghèo còn ph thuc vào đc
đim c th ca tng đa phng, tng thi k c th hay tng giai đon phát
trin kinh t xư hi c th ca tng đa phng hay tng quc gia.
 Vit Nam thì nghèo đc chia thành các mc khác nhau: nghèo tuyt

đi, nghèo tng đi, nghèo có nhu cu ti thiu.
- Nghèo tuyt đi: Là tình trng mt b phn dân c thuc din nghèo
không có kh nng tho mưn nhu cu ti thiu ca cuc sng: n, mc, , đi
li
- Nghèo tng đi: là tình trng mt b phn dân c thuc din nghèo có
mc sng di mc sng trung bình ca cng đng và đa phng đang xét
Nghèo có nhu cu ti thiu: ây là tình trng mt b phn dân c có nhng đm
bo ti thiu đ duy trì cuc sng nh đ n, đ mc, đ  và mt s sinh hot
hàng ngày nhng  mc ti thiu.



8

- Khái nim v h đói: H đói là mt b phn dân c có mc sng di
mc ti thiu không đ đm bo nhu cu v vt cht đ duy trì cuc sng hay
nói cách khác đó là mt b phn dân c hàng nm thiu n, đt ba, thng
xuyên phi vay n và thiu kh nng tr n.
- Khái nim v h nghèo: H nghèo là tình trng ca mt s h gia đình ch
tho mưn mt phn nhu cu ti thiu ca cuc sng và có mc sng thp hn
mc sng trung bình ca cng đng xét trên mi phng din.
Ngoài ra còn có khái nim xư nghèo và vùng nghèo.
* Xã nghèo là xư có nhng đc trng nh sau:
- T l h nghèo cao hn 40% s h ca xư.
- Không có hoc thiu rt nhiu nhng công trình c s h tng nh: in
sinh hot, đng giao thông, trng hc, trm y t và nc sinh hot.
- Trình đ dân trí thp, t l ngi mù ch cao.
* Khái nim v vùng nghèo:
Vùng nghèo là ch đa bàn tng đi rng có th là mt s xư lin k nhau
hoc mt vùng dân c nm  v trí rt khó khn him tr, giao thông không

thun tin, c s h tng thiu thn, không có điu kin phát trin sn xut đm
bo cuc sng và là vùng có s h nghèo và xư nghèo cao.
2.1.2. Các thc đo đói nghèo.
- Xác đnh ch s phúc li: Nhng khía cnh c bn ca đói nghèo đc nêu
trên có th chia ra làm khía cnh tin t và phi tin t. Khía cnh tin t ca đói
nghèo đc phn ánh ch yu qua mc ch tiêu bình quân đu ngi. Còn khía cnh
phi tin t đc dùng đ đo tình trng thiu thn v y t, giáo dc, các mi quan h
xư hi, s bt an, kém t tin hay thiu quyn lc…
- La chn và c tính ngng nghèo:
Ngng nghèo là ranh gii đ phân bit gia ngi nghèo và ngi không



9

nghèo. Có hai cách tính đ xác đnh ngng nghèo:
Ngng nghèo tuyt đi: là chun tuyt đi v mc sng đc coi là ti thiu
đ cá nhân hoc h gia đình có th tn ti khe mnh.
Ngng nghèo tng đi: phn ánh tình trng ca mt b phn dân c sng
di mc trung bình ca cng đng.
- Thc đo đói nghèo:
T l đói nghèo(ch s đm đu ngi): quy mô (din) đói nghèo ca mt quc
gia. Nó cho bit tình trng đói nghèo ca mt quc gia nhng có mt s hn ch:
Th nht, ngng nghèo ca các quc gia khác nhau nên mt ngi nghèo  nc
này có th là giàu có  nc khác. Th hai, không chú Ủ đn mc đói nghèo mà ch
quan tâm đn t l dân s nm di gii hn .
Khong nghèo: mc đ sâu ca nghèo đói. Nó cho bit chi phi ti thiu đ đa
tt c ngi nghèo lên mc sng  ngng nghèo. Tuy nhiên vic chuyn giao thu
nhp này mt nhiu chi phi hành chính không cn thit
Bình phng khong nghèo: mc đ nghiêm trng ca đói nghèo, nó có tính

đn nhng ngi rt nghèo trong nhng ngi nm di ngng nghèo.
2.1.3. Chun nghèo.
Trên

th

gii,

các

quc

gia

thng

da

vào

tiêu

chun

v

mc

thu

nhp
ca

Ngân

hàng

th

gii

(WB)

đa

ra

đ

phân

tích

tình

trng

nghèo

ca

quc

gia.

Bng

2.1:

Tiêu

chun

nghèo

đói

theo

s

phân

loi

ca

World

Bank

Khu

vc



Mc

thu

nhp

ti

thiu


i
Các nc đang phát trin
Các

nc

đang

phát

trin

1
1

Châu m la tinh và caribe
Châu

M

Latinh

và

Caribe

2
2

Các nc phát trin
Các

nc

phát

trin

14,4
14,4

10

Mi

quc

gia

cng

xác

đnh

mc

thu

nhp

ti

thiu

riêng

ca

nc

mình
da

vào

điu

kin

c

th

v

kinh

t

ca

tng

giai

đon

phát

trin

nht

đnh,

do

đó
mc

thu

nhp

ti

thiu

đc

thay

đi

và

nâng

dn

lên.

Theo

báo

cáo

v

tình

hình

nghèo

đói

ca

Ngân

hàng

th

gii,

vi

chun
nghèo

trên,

s

ngi

sng

di

mc

nghèo

kh

trên

th

gii

đư

gim

rõ

rt

trong
vòng

15

nm

qua

(1981

–

2005),

song

tc

đ

gim

nghèo

vn

chm

và

s

ngi
nghèo

vn

còn

rt

ln.

n

nm

2008,

Ngân

hàng

th

gii

đư

nâng

t

1

USD/ngi/ngày

lên

1,25USD/ngi/ngày

(theo

ch

s

giá

c

nm

2005).

Theo

tiêu

chun

này,

s

ngi nghèo

trên

th

gii

đã

gim

t

1,9

t

ngi

xung

còn

1,4

t

ngi

trong

vòng

¼ th

k.



Vit

Nam,

tiêu

chí

xác

đnh

h

nghèo

đ

đc

hng

các

chính

sách

u
đưi,

h

tr

ca

Nhà

nc

dành

cho

ngi

nghèo

phi

cn

c

vào

chun

nghèo

mà
B

Lao

đng

Thng

binh

và

Xã

hi

ban

hành

trong

tng

giai

đon.

*

Giai

đon

2001-2005

Giai

đon

này

chun

h

nghèo

đc

xác

đnh

theo

Quyt

đnh

s
143/2000/Q

–

BLTBXH

ngày

1/11/2000

nh

sau:

+

Vùng

nông

thôn

min

núi,

hi

đo:

80.000

đng/tháng,

tng

đng
960.000

đng/nm.

+

Vùng

nông

thôn

cho

đng

bng:

100.000

đng/tháng

hay

1.200.000
đng/nm.

+

Vùng

thành

th:

150.000

đng/tháng

hay

1.800.000

đng/nm.

Nhng

h

có

mc

thu

nhp

bình

quân

đu

ngi

di

mc

quy

đnh

trên
đc

xác

đnh

là

h

nghèo.

*

Giai

đon

2006

–

2010

Giai

đon

này

chun

nghèo

đc

xác

đnh

theo

Quyt

đnh

170/2005/Q–




11

TTg

ngày

8/7/2005

ca

Th

tng

Chính

ph

nh

sau:

+

Khu

vc

nông

thôn:

nhng

h

có

mc

thu

nhp

bình

quân

t

200.000

đng/tháng

(2.400.000

đng/ngi/nm)

tr

xung

là

h

nghèo.

+

Khu

vc

thành

th:

nhng

h

có

mc

thu

nhp

bình

quân

t

260.000
đng/tháng

(3.120.000

đng/ngi/nm)

tr

xung

là

h

nghèo.

-

Giai

đon

t

nm

2011-2015

chun

nghèo

đc

áp

dng

theo

quyt

đnh
09/2011/Q-TTg

ngày

1/1/2011

ca

Th

tng

Chính

ph:

+

Khu

vc

nông

thôn:

nhng

h

có

mc

thu

nhp

bình

quân

t

400.000
đng/tháng

(4.800.000

đng/ngi/nm)

tr

xung

là

h

nghèo;

h

có

mc

thu
nhp

bình

quân

t

401.000

đng

–

520.000

đng/ngi/tháng

là

h

cn

nghèo.

+Khu

vc

thành

th:

nhng

h

có

mc

thu

nhp

bình

quân

t

500.000đng/tháng

(6.000.000

đng/ngi/nm)

tr

xung

là

h

nghèo;

h

có

mc

thu nhp

bình

quân

t

501.000

đng

–

650.000

đng/ngi/tháng

là

h

cn

nghèo.
2.2.
Các quan đim tín dng cho ngi nghèo:
2.2.1. Vai trò ca tín dng trong vic gim nghèo đói  nông thôn:
Tín dng đc các nhà kinh t công nhn là có vai trò trong phát trin
nông nghip. Tuy nhiên, vn còn nhiu tranh cưi v tm quan trng ca nó
trong phát trin nông nghip và gim nghèo đói  các nc đang phát trin. Có
hai trng phái:
- Trng phái “ hc thuyt phát trin”( hay trng phái trng cung): cho rng
tín dng là đu vào quan trng nht đi vi tng trng kinh t và gim nghèo đói,
và đc coi là công c đ đt đc mc đích cui cùng là phát trin kinh t.
- Trng phái “ Sòng bc” ( hay trng phái trng cu): cho rng tín dng là
kt qu ca phát trin kinh t, “không có bng chng hay cn c nào chng minh
nh hng tích cc ca phát trin tín dng lên quá trình tng trng kinh t v mc
đ, thi đim và khu vc”
Tín dng có vai trò trong phát trin kinh t nhng nó ch đc coi là mt trong

12

nhng điu kin cn và là trung gian cho phát trin. Vì vy, tín dng có vai trò trong
phát trin nông nghip và xóa đói gim nghèo  nông thôn nh sau:
Th nht là giúp gim chi phí trao đi và giao dch, m rng th trng hàng
hóa dch v và phm vi phân công lao đng.
Th hai là cung cp ngun đ mua các vt t cn thit đu t cho sn xut
nông nghip.
Th ba là giúp đy mnh quá trình thng mi hóa sn xut nông nghip cng
nh thay đi c cu nông nghip.
Th t là cung cp tín dng đc coi là công c ch cht nhm phá v vòng
lun qun ca đói nghèo.
Th nm là gia tín dng, phát trin nông thôn và gim nghèo đói có mt mi
quan h rt cht ch. Tín dng thúc đy phát trin nông thôn, gim nghèo đói, thu
nhp ngi nghèo tng s làm cho h thng tín dng nông thôn phát trin hn.
Mc dù có nhiu tranh cưi v vai trò ca tín dng trong phát trin và gim
nghèo đói  nông thôn nhng có mt thc t chng minh là tín dng luôn chim
mt v trí rt quan trng trong phát trin nông nghip – nông thôn và gim nghèo
đói.
2.2.2. Các trng phái lỦ thuyt v tín dng cho ngi nghèo:
Tín dng có mi quan h mt thit vi phát trin, đc bit là phát trin nông
nghip và gim t l đói nghèo  nông thôn. Tuy nhiên mc đ tác đng ca h
thng tín dng li ch yu ph thuc vào các chính sách mà chính ph ca nc s
ti áp dng. Các chính sách khác nhau xut pháp t các trng phái khác nhau.
Chúng ta ch tp trung vào 5 trng phái đang nh hng nhiu nht đn vic hoch
đnh chin lc cho vic cung cp tín dng cho phát trin và gim nghèo đói  nông
thôn sau:

- Trng phái c đin
Trng phái c đin rt ph bin trong thi k nhng nm 60 và na đu th
k 70.
Trng phái này b nh hng bi quan đim ca Nurske v vòng lun qun đi



13

vi quá trình phát trin  hu ht các nc kém phát trin và quan đim c tn ti trc
thp k 60 cho rng nông nghip có vai trò b đng trong phát trin kinh t.
Phng pháp tip cn c đin này ngu nhiên trùng hp vi chin lc” Cách
mng xanh”, chin lc ISI và “ngành công nghip non tr” cho rng cn cung cp
tín dng r cho nhng khu vc u tiên.
Xut pháp t nhng quan đim ca nhng hc thuyt kinh t trên, Ủ tng
chính ca trng phái này là:
Th nht tp trung vào cung cp tín dng, vì vy còn đc gi là trng phái“
trng cung”. Tng tín dng s cho phép sn xut và đc bit trong khu vc nông
nghip, áp dng k thut mi, sn lng s tng. Tín dng trong khu vc không
chính thc cung cp thng có lưi sut rt cao và thi hn ngn mà hu ht nông
dân không chu ni. nh vy thiu vn vay đư tr thành tr ngi chính trong áp
dng k thut tiên tin và mua các yu t đu vào cho sn xut nông nghip. Sn
lng thp gây tr ngi cho sn xut nông nghip và phát trin kinh t.
Th hai đ tng khi lng tín dng phc v phát trin và đy nhng ngi có
chuyên cho vay nng lưi ra khi th trng tín dng, mt chính sách cho vay lưi sut
thp và chng trình tín dng tr giá đư đc đ xut.
Th ba là nông dân nghèo và sn xut nh ch đc li t các chính sách và
chng trình tín dng bao cp.
Th t coi nhng ngi cho vay chuyên nghip  khu vc không chính thc là
nhng k đc quyn cho vay nng lưi, bóc lt ngi nghèo bng lưi sut ct c.

Chính ph các nc phát trin đang s dng phng pháp này đ gii quyt vn đ
tín dng th trng tín dng nông thôn và s dng tín dng bao cp nh là công c
hu hiu phc v phát trin nông thôn và gim nghèo đói  vùng nông thôn.
Tuy nhiên vn còn nhiu hoài nghi v tính đúng đn và tính hiu qu ca
trng phái này và còn nhiu tranh cưi xut phát t nhng quan đim khác nhau.
Thc t đư chng minh chính sách theo trng phái này rt ít có kh nng thành công.
T nhng nm 70 mt khi lng ln n phm bình lun v chính sách tín dng  các
nc đang phát trin đư xut hin vi nhng nhn xét đc tóm tt nh sau:



14

- Nhn đnh rng nông dân và nông dân nghèo không có kh nng tit kim và
không hng ng nhng khuyn khích hoc c hi tit kim là không đúng. Thc t
nông dân, đc bit nông dân nghèo vn có th tit kim và đu t. Theo nghiên cu
thc t đư tin hành  ài Loan, Hàn Quc ,Nht Bn…… chng minh rng nông
dân sn xut nh có kh nng tit kim ln vi mc lưi xut thc dng.  Vit
Nam tit kim chim khong 10% tng thu nhp.
- Kt qu không mong đi ca lưi sut thp: t l lưi sut thp to ra nhng
hiu qu tiêu cc và đôi khi còn làm cho tình hình tr nên ti t hn.
- Tính thay th ca tín dng: là nét ni bt nht ca tín dng. tính thay th hay
tính có th thay th đc có ngha là mt đn v tin t - đc s hu bng vay
mn – thì cng ging vi đn v tin t khac.
- T l hoàn tr thp: tín dng tr giá thng có t l hoàn tr thp, nghiên cu
thc t cho thy t l không hoàn tr ca các chng trình tr giá tín dng  các
nc đang phát trin t 40 đn 95%.
- Nhn xét trên quan đim ca th trng không chính thc : cho rng ngi
chuyên cho vay nng lưi ly lưi rt cao và đc quyn không phi lúc nào cng đúng.
Cng có nhiu chính sách cho vay lưi sut tr giá trong giai đon thp k 70

đư có nhiu thành công. Tuy nhiên s dng chính sách này không đt đc s phát
trin  khu vc nông thôn, chính sách tín dng tr giá có th gây ra bt công và làm
cho tình trng nghèo đói càng tr nên nghiêm trng hn.
- Trng phái kim ch tƠi chính:
Chính ph ca hu ht các nc đang phát trin đu coi tín dng là mt mi
quan tâm ln. cho vay trc tip thay th cho vay đu t làm cc din ri ro t phía
ngân hàng và ngi vay chuyn sang phía chính ph.Bng các quyt đnh đu t tài
chính, các c quan qun lỦ ca chính ph đư tr thành các ngân hàng và nhà kinh
doanh không chuyên, qun lỦ theo hng k hoch hóa tp trung, đy khu vc t
nhân ni có ri ro cao và li nhun cng rt cao, xung v trí th yu trong nn kinh
t.
Các chính sách phát trin thc hin trong vài thp k qua đư ch ra mt bài hc
ln: Vic nhà nc chi phi nn kình t và h thng tài chính đư dn đn tình trng



15

kinh t kém phát trin. công c chính làm kìm hưm s phát trin h thng tài chính
là khng ch lưi sut, tín dng theo mc tiêu ch đnh, lưi sut u đưi và s hn ch
v mt pháp lỦ đi vi tính th ch ca các t chc tài chính. Tác đng ca vic
kim soát, chi phi và kìm hưm tài chính đi vi s phát trin ca h thng tài
chính là rt ln.
Tin lưi thu đc rt thp và đôi khi tin gi còn b gim đi do lm phát đư
không khuyn khích đc dân chúng gi tit kim, trn lưi sut cn tr ngân hàng
đt đc doanh thu đ bù đp chi phí.  bù đp nhng khon b l ngân hàng li
m rng quy mô tin cho vay, chính vì vy li hn ch kh nng tip cn ca h ti
ngi nghèo- nhng ngi thng vay món nh.
 mt s nc lưi sut hoàn toàn trái ngc- lưi sut tin gi ln hn lưi sut
tin vay- theo phn ng di truyn làm suy yu kh nng t vng v tài chính ca t

chc tài chính và ngân hàng hoàn toàn l thuc vào tr cp ca chính ph. Cho vay
bao cp ca chính ph đư dn đn tình trng la chn ngi vay b sai lch, nhng
ngi khá gi có nhiu mi quan h hn, đc tin tng hn thng c gng tìm
mi cách đ tip cn đn ngun vn r và vì vy mà ngi nghèo thng khó chen
vào các chng trình nay.
Cung cp tín dng ch đnh chính là nguyên nhân làm cho ngi vay chuyn
vn vay cho mc tiêu khác. C hai hot đng cho vay bao cp và theo đi tng
mc tiêu đng thi đư dn đn mt kt qu là vn đc cung ng cho các hot đng
kinh t th yu và nhiu khi không cn thit.
Tài tr cho loi hình tín dng này rt ln đư dn đn tình trng vi phm đo
đc nghiêm trng  c phía t chc cho vay và ngi vay. iu này đa đn mt
kt cc là kh nng trang tri đc chi phí ca các chng trình này  mc rt thp
và s xói mòn vn ca các chng trình tín dng tip theo na
 nhiu nc, kim ch bng chính sách tài chính luôn đc coi nh xut
pháp đim ca tài chính vi mô. Trong khi mun áp dng ti u nhng chính sách tài
chính vi mô hiu qu thì li cn phi có môi trng thun li, ví d nh chính sách
phân quyn qun lỦ, môi trng hot đng….
Tín dng u đưi cho đi tng u tiên là mt trong nhng công c chính ca



16

chính sách kim soát tài chính  các nc đang phát trin, tuy nhiên nó là mt nhân
t chính đóng góp vào tình trng kìm hưm tài chính.
- Trng phái “ohio”:
Trng phái kim soát tài chính do các nhóm nghiên cu  trng i hc
Tng hp bang Ohio, hoa k khi xng vì vy còn đc gi là trng phái “Ohio”
Trng phái ohio b nh hng sâu sc ca lỦ thuyt phát trin trong thi gian
đó. ánh giá v nông gia nh và nông dân, Shultz đư đa ra bng chng chng

minh nông dân thun túy  các nc nghèo không ch nhy bén vi giá c và các
nhân t khác ca th trng mà còn bit phân b ngun lc có hiu qu.
Trng phái này ng h s t do hóa hot đng tài chính và hng trng tâm
vào c cung tit kim cng nh cu v tín dng, tín dng không ch đc coi vào
đu vào trong khâu sn xut mà còn là đu vào trong quá trình hot đng ca các
trung gian tài chính.
Ý tng ca trng phái Ohio là:
-  xut chính sách lưi sut cao, điu này s nh hng đn cung tit kim và
vì vy nh hng đn th trng tài chính. Trng phái này cho rng t l lưi sut
cao và n đnh giá c là phng tin đ gii quyt vn đ tit kim.
- Thu hút đc nhiu s chú Ủ v vn đ đm bo ngun tài chính. Tính cht
bn vng này đc th hin  hot đng huy đng tit kim. T tht bi trong hot
đng huy đng tit kim ca nhng chính sách tài chính trc kia  các nc đang
phát trin, h thng tín dng cn phi xem xét li “phng pháp hot đng,s cân
bng và tính bn vng ca mình” . gii pháp cho tính bn vng là mô hình t lc v
tài chính.
- Phn bác li Ủ kin cho rng th trng tín dng không chính thc là k bóc
lt. H coi chính sách lưi sut cao trong th trng tín dng không chính thc là do
chính sách li nhun đc quyn. iu này đc gii thích bng s tin tr cho chi
phí ri ro và chi phí c hi cao. Th trng chính thc và không chính thc không
th thay th đc cho nhau nh lp lun ca trng phái c đin mà nó li b sung
cho nhau.



17

Nhng ý kin đánh giá v trng phái Ohio:
- Gi đnh v s co giưn ca lưi sut tit kim đi vi cu đư đc kim
nghim. Kt qu vn còn rt m h.

- Quan đim v vn đ chi phí giao dch. H thng tài chính t lp yêu cu t
l lưi sut cho vay phi đ đ trang tri 3 yu t chi phí sau: (i) lưi sut đ tr cho
ngi gi tit kim,(ii) chi phí giao dch bình quân và (iii) chi phí ri ro d phòng
trang tri cho kh nng không tr n đc. Vì vy, gim chi phí giao dch là vn đ
lan gii bc nht.
- Chính sách áp dng t l lưi sut th trng mà trng phái Ohio đ xut đn
 mt chng mc nào đó không th gii quyt đc nhng vn đ mà trng phái
c đin mc phi.
- Vn đ la chn gây bt li và xói mòn đo đc đc th hin rõ khi kt
hp vi chính sách lưi sut cao.
- Gii thích v s hot đng ca th trng không chính thc không hoàn toàn
đy đ. Trng phái này đánh giá th trng không chính thc là hoàn toàn tích
cc, điu này trái ngc hoàn toàn vi trng phái c đin.
Nh vy trng phái kim ch tài chính phn bác li trng phái c đin rt
sâu sc và có giá tr nhng đ xut các chính sách ca trng phái này vn cha đy
đ.
- Trng phái th ch kiu mi:
Trng phái này ra đi và phát trin da trên nhng lp lun ca trng phái
kim ch tài chính và thc tin gii quyt vn đ phát trin kinh t  các nc đang
phát trin.
Các hc gi ca trng phái này nghi ngh gi thuyt c đin v th trng
hoàn ho. Quan đim chung ca h đc phân loi nh sau:
- Th trng tín dng nông thôn  hu ht các nc đang phát trin đu có nét
ni bt là thông tin không hoàn ho, thông tin không cân xng và đ mt mt s th
trng. Trng phái này coi thông tin là hàng hóa ging nh các hàng hóa khác “