B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
*****
PHM TH XUÂN NHT
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V
TI CÔNG TY TNHH VN CHUYN KLINE VIT NAM
CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
N NM 2019
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
*****
PHM TH XUÂN NHT
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V
TI CÔNG TY TNHH VN CHUYN KLINE VIT NAM
CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
N NM 2019
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS.INH CÔNG TIN
TP. H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam kt lun vn này là đ tài nghiên cu đc lp ca riêng cá nhân tôi
di s hng dn ca TS. inh Công Tin và s h tr giúp đ ca các lãnh đo
và đng nghip ti Công Ty TNHH vn chuyn Kline Vit Nam ti chi nhánh
TPHCM. Các ngun tài liu trích dn, các s liu s dng và ni dung trong lun
vn này là trung thc. ng thi tôi cam kt rng kt qu nghiên cu này cha tng
đc công b trong bt k công trình nghiên cu nào.
Tôi xin chu trách nhim cá nhân v lun vn ca mình.
TP. H Chí Minh, ngày 23 tháng 04 nm 2014
PHM TH XUÂN NHT
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình
PHN M U
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha thc tin ca đ tài 4
6. Kt cu ca đ bài 4
CHNG 1: C S LÝ THUYT V CHT LNG DCH V VÀ CÁC
MÔ HÌNH CHT LNG DCH V
1.1 Các khái nim 5
1.1.1 Cht lng 5
1.1.2 Dch v 6
1.1.3 Cht lng dch v 8
1.2 Các yu t quyt đnh cht lng dch v 11
1.3 Mô hình cht lng dch v 14
1.3.1 Mô hình SERVQUAL 14
1.3.2 Mô hình SERVPERF 15
1.4 Mô hình nghiên cu 16
TÓM TT CHNG 1 18
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V TI CÔNG TY
TNHH VN TI K’LINE VIT NAM TI TPHCM
2.1 Gii thiu hot đng ca công ty TNHH vn chuyn K’line Vit Nam và vn
phòng ti TPHCM 19
2.1.1 S lc quá trình hình thành và phát trin 19
2.1.2 Kt qu hot đng 21
2.2 ánh giá thc trng cht lng dch v ti công ty 22
2.2.1 Phân tích các yu t bên ngoài 22
2.2.2 Phân tích các yu t bên trong 34
2.2.3 Kt qu kho sát đánh giá cht lng dch v 36
2.2.3.1 Thông tin v khách hàng 42
2.2.3.2 ánh giá ca khách hàng v cht lng dch v hin ti 41
TÓM TT CHNG 2 46
CHNG 3: MT S GII PHÁP NHM GÓP PHN NÂNG CAO CHT
LNG DCH V CA CÔNG TY TNHH VN CHUYN KLINE VIT NAM
TI TPHCM
3.1 nh hng chin lc dch v Kline 47
3.2 Kin ngh 47
3.3 Gii pháp vi mô 50
4.3 Nhng hn ch ca đ tài và kin ngh cho các nghiên cu tip theo 53
TÓM TT CHNG 3 55
KT LUN 56
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC T VIT TT
TPHCM Thành ph H Chí Minh
TNHH Trách nhim hu hn
CHXHCN Công hòa xã hi ch ngha
HKTQD i hc kinh t quc dân
NXB Nhà xut bn
CLDV Cht lng dch v
VSIP Viet Nam Singapore Industrial Park- Khu Công nghip Vit Nam-
Singapore
GTTB Giá tr trung bình
WB World Bank (Ngân hàng th gii)
LPI Logistics Performance Index (Ch s nng lc Logistics)
XNK Xut nhp khu
TGD Tng giám đc
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1- Kt qu hot đng kinh doanh ca công ty TNHH vn chuyn K’line
(Vit Nam) t nm 2011 đn nm 2013 22
Bng 2.2 Ch s nng lc logistics ca các quc gia Asean (Logistics Performance
Idex- LPI) 26
Bng 2.3 Các thang đo đc s dng trong nghiên cu 41
Bng 2.4 Thng kê mô t v đánh giá cht lng dch v ca Kline 42
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 2.1 S đ t chc ca công ty TNHH vn chuyn Kline Vit Nam 21
Hình 2.2 T trng chi phí logistics so vi GDP ca mt s nc nm 2009 27
Hình 2.3: S đ qui trình nghiên cu 37
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Theo Ông Xuân Quang, Ch tch Hip hi các Doanh nghip dch v
logistics Vit Nam cho bit, hin nay trên c nc có hn 1.200 DN logistics, tng
20% so vi nm 2010, tng đng vi các nc Thái Lan, Singapore và
Indonesia. Trong s các công ty ni đa có khong 800 công ty đang hot đng
trong lnh vc giao nhn vn ti và 70% là doanh nghip t nhân. Th trng Vit
Nam hu nh cha có mt công ty ni nào có th đáp ng đc dch v trn gói cho
khách hàng. Trong khi đó, dù ít công ty nc ngoài đang tham gia vào th trng
logistics Vit Nam nhng chim ht 80% th phn, chim lnh nhng hot đng có
giá tr gia tng cao nh vn ti hàng hi, kho bãi…
Theo quy đnh, t nm 2014, doanh nghip nc ngoài s đc phép thành
lp công ty 100% vn nc ngoài đ kinh doanh dch v logistics. Do đó, nhiu
công ty logistics ln ca nc ngoài Vit Nam đã chuyn dn t hình thc đi
din thng mi, sang liên doanh hoc công ty 100% vn nc ngoài tip tc khai
thác m rng th phn ti Vit Nam.
Sau khi gia nhp WTO, Vit Nam đc nhiu nhà đu t nc ngoài la
chn nh mt trung tâm sn xut ca th gii sau Trung Quc và n . Vi s đ
b t ca hàng lot d án đu t nc ngoài vào lnh vc sn xut, th trng Vit
Nam tr thành th trng hp dn ca các công ty logistics hàng đu th gii
.
Công ty TNHH Vn chuyn Kline Vit Nam ra đi vào tháng 4 nm
2011(xut phát t vn phòng đi din) trong khi nhiu công ty logistics hàng đu
trên th gii nh Maersk Logistics, APL Logistics, NYK Logistics, MOL Logistics,
Nippon Express, Yusen, …đã có mt và ngày càng nâng cao sc nh hng. Thêm
vào y, theo l trình, đn nm 2014, ngành logistics s m ca hoàn toàn. Do vy,
thi gian ti, môi trng cnh tranh ngày càng tr nên gay gt.
Vi áp lc cnh tranh ln, nhng bin đng liên tc ca các điu kin kinh t
v mô nh hin nay, khách hàng là nhân t mang tính quyt đnh đi vi s tn ti
và phát trin ca công ty. Vn đ duy trì và gia tng cht lng dch v cung cp
2
cho khách hàng đã tr thành khuynh hng ch yu trong cuc cnh tranh gia các
công ty logistics
. nâng cao cht lng dch v cung cp đn cho khách hàng mt
cách tt nht, công ty phi nm bt đc nhng mong mun và k vng ca khách
hàng, đ t đó ch đng ci thin và thay đi nhm đáp ng kp thi yêu cu ca
khách hàng.
Sau gn 2 nm đi vào hot đng, mc dù doanh s và li nhun ca công ty
liên tc tng, các ch tiêu ca tp đoàn đt ra luôn luôn đt đc, nhng ni lên
nhng tn ti v cht lng dch v cn phi quan tâm: mt s khách hàng t b,
mt s khách hàng ln t chi dch v vì nghi ng kh nng đáp ng v cht lng
dch v ca công ty. Vì vy đ tài: “Gii pháp nâng cao cht lng dch v ti công
ty TNHH vn chuyn K’line Vit Nam chi nhánh TPHCM giai đn nm 2019”
đc thc hin vi mong mun nghiên cu mong đi và ý kin đánh giá v cht
lng dch v ca công ty, đ t đó có th đa ra nhng gii pháp nhm nâng cao
cht lng dch v cung cp đn cho khách hàng ca công ty ti đa bàn thành ph
H Chí Minh.
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn có các mc tiêu nghiên cu nh sau:
- ánh giá thc trng cht lng dch v ca công ty, xác đnh các yu t tác
đng đn cht lng dch v mt cách đy đ.
- Kin ngh mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ca công ty đn
nm 2019
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: cht lng dch v ca công ty TNHH vn chuyn
K’line Vit Nam
i tng kho sát: là các doanh nghip s dng dch v ca công ty TNHH
vn chuyn K’line Vit Nam
Phm vi nghiên cu:
Nghiên cu này ch đc thc hin ti công ty TNHH vn chuyn K’line
Vit Nam ti chi nhánh thành ph H Chí Minh.
3
Nghiên cu này ch thc hin nghiên cu trong phm vi dch v: kinh doanh
cc quc t, khai thuê hi quan, vn chuyn ni đa (nhng dch v mang tính cht
cnh tranh cao, th hin rõ ni lc ca doanh nghip, ít ph thuc vào các đi lý bên
ngoài) không bao gm các dch v: phát giy y quyn đi vi hàng không, Lnh
giao hàng đi vi hàng bin (phn ln ph thuc vào lng hàng do các đi lý nc
ngoài mang v); lp đt máy, di chuyn máy (không là th mnh ca công ty).
4. Phng pháp nghiên cu
4.1 Ngun d liu s dng: s dng ngun đa d liu
D liu th cp (s liu thng kê)
Nhng s liu t ngun ni b ca công ty đc s dng nhm phc v mc
đích phân tích và đa ra gii pháp phù hp.Ngun d liu thu thp còn bao gm
ngun thông tin th cp t các báo cáo thng kê ca B, Ban, Ngành đc đng ti
trên báo chí, hi tho và Internet.
D liu s cp (ngun điu tra)
Phng pháp này đc s dng đ khách hàng đánh giá thc trn g
cht lng dch v ca công ty
thông qua bng câu hi thit k.
4.2 Phng pháp nghiên cu thc hin
: lun vn s dng đa phng pháp
Phng pháp đnh tính:
xem xét
các yu t nh hng đn cht lng dch
v ca công ty qua đó giúp nhn din nhng mt còn tn ti ca công ty, t đó có
nhng bin pháp giúp nâng cao cht lng dch v trong thi gian ti
Phng pháp đnh lng:
phân tích thông tin da trên các s liu thu thp
đc, t đó thy đc thc trng cht lng dch v ca công ty t đó có nhng
bin pháp giúp nâng cao cht lng dch v trong thi gian ti
5. Ý ngha thc tin ca đ tài
tài đã nêu đc nhng c s lý thuyt v dch v, cht lng dch v và
các mô hình cht lng dch v. Tip đn, đ tài tìm hiu thc trng cht lng dch
v ti công ty TNHH vn chuyn K’line Vit Nam ti thành ph H Chí Minh, xác
đnh nhng nhu cu và mong mun ca khách hàng khi s dng dch v ca công ty
thông qua phân tích ý kin ca khách hàng. T các kt qu nghiên cu, đ tài đã đ xut
4
nhng gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ti công ty TNHH vn chuyn
K’line ti thành ph H Chí Minh. Da vào nhng đ xut này, công ty có th đa
ra nhng chính sách ci thin thích hp nhm nâng cao cht lng dch v cng
nh hiu qu hot đng trong thi gian ti.
6. Kt cu ca lun vn
B cc lun vn bao gm các ni dung c th nh sau:
PHN M U
CHNG 1: C s lý thuyt v cht lng dch v và các mô hình cht lng dch
v
CHNG 2: Thc trng cht lng dch v ti công ty TNHH vn ti Kline Vit
Nam ti TPHCM
CHNG 3: Mt s gii pháp nâng cao cht lng dch v ca công ty TNHH vn
ti Kline Vit Nam ti TPHCM
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
5
Chng 1: C S LÝ THUYT V CHT LNG DCH V
VÀ MÔ HÌNH CHT LNG DCH V
1.1 Các khái nim
1.1.1 Cht lng
Cht lng là mt khái nim quá quen thuc vi loài ngi ngay t nhng
thi c đi. Cht lng là mt trong bn mc tiêu chính ca hot đng sn xut,
kinh doanh, đi cùng chi phí, s linh đng và hot đng giao hàng (Schroeder, Roger
G., 2003).
Trong nhng nm gn đây ngi ta bt đu có s quan tâm nhiu đn qun
lý cht lng. Cht lng đc xem không ch là mt hành đng sn xut mà nó
còn là điu gì đó mà toàn b t chc cn n lc cung cp cho khách hàng. Hin nay
cht lng có mt ngha rng hn, bao gm ci tin liên tc, li th cnh tranh và
tp trung vào khách hàng. Cht lng là nn tng cho s thành công trong bt kì
lnh vc kinh doanh nào và đc xem là mt nhân t chính yu trong vic đt đc
và duy trì li th cnh tranh.
Tùy theo đi tng s dng, t cht lng có ý ngha khác nhau. Ngi sn
xut coi cht lng là điu h phi làm đ đáp ng các qui đnh và yêu cu do
khách hàng đt ra, đ đc khách hàng chp nhn. Cht lng đc so sánh vi
cht lng ca đi th cnh tranh và đi kèm theo các chi phí, giá c. Do con ngi
và nn vn hóa trên th gii khác nhau, nên cách hiu ca h v cht lng và đm
bo cht lng cng khác nhau.
T chc Quc t v Tiêu chun hóa ISO (d tho DIS 9000:2000) đã đa ra
đnh ngha sau: “Cht lng là kh nng ca tp hp các đc tính ca mt sn
phm, h thng hay quá trình đ đáp ng các yêu cu ca khách hàng và các bên có
liên quan”. đây yêu cu là các nhu cu và mong đi đc công b, ng ý hay bt
buc theo tp quán.
Mong mun ca con ngi là vô hn. Khi kh nng thanh toán ca ngi tiêu
dùng cao hn thì h mun đc tha mãn mc cao hn. Mi ngi tiêu dùng xác
đnh cht lng theo s k vng ca h trong mt thi đim nht đnh.
6
1.1.2 Dch v
Theo tài liu ca MUTRAP- D án h tr thng mi đa biên (2006), cho
đn nay cha có mt đnh ngha chính thng nào v dch v.
Adam Smith tng đnh ngha rng: "dch v là nhng ngh hoang phí nht
trong tt c các ngh nh cha đo, lut s, nhc công, ca s ôpêra, v công Công
vic ca tt c bn h tàn li đúng lúc nó đc sn xut ra". T đnh ngha này, ta
có th nhn thy rng Adam Smith có l mun nhn mnh đn khía cnh không tn
tr đc ca sn phm dch v, tc là đc sn xut và tiêu th đng thi.
. Các nhà nghiên cu trong lnh vc marketing và kinh doanh đa ra rt nhiu
khái nim v dch v, nhng khái nim đc trích dn ph bin nht là ca 2 nhà
nghiên cu Valarie A.Zeithaml & Mary J. Bitner (2000): “Dch v là nhng hành
vi, quá trình và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to ra giá tr s
dng cho khách hàng, làm thõa mãn nhu cu và mong đi ca khách hàng”
Dch v là mt hot đng kinh t, tuy không đem li mt sn phm c th nh
mt hàng hóa, nhng vì là mt loi hình hot đng kinh t nên cng có ngi bán
(ngi cung cp dch v) và ngi mua (khách hàng s dng dch v). Bên cnh
các hot đng trong lnh vc nông nghip và công nghip, toàn th nhng ngi/
nhà cung cp dch v hp thành khu vc th ba ca nn kinh t: dch v.
Khi kinh t càng phát trin thì vai trò ca dch v ngày càng quan trng và
dch v đã tr thành đi tng nghiên cu ca nhiu ngành khác nhau: t kinh t
hc đn vn hóa hc, lut hc, t hành chính hc đn khoa hc qun lý.
Dch v có nhng đc tính khác vi các sn phm hàng hóa, theo
Parasuraman, Zeithaml & Berry (1985), dch v có 3 đc đim chính:
Th nht, dch v có tính vô hình hay còn có th gi là tính không hin hu,
tính phi vt cht. Dch v không có hình dáng c th, không th cân đo, đong đm
mt cách c th nh đi vi các sn phm vt cht hu hình. Khi mua sn phm vt
cht, khách hàng có th yêu cu kim đnh, th nghim cht lng trc khi mua
nhng sn phm dch v thì hoàn toàn vô hình.
7
Dch v không tn ti di dng vt th nên không th trng bày, ngc li
khách hàng cng không th nhìn thy, cm nm, nm, s, ngi,… trc khi mua, do
vy nói chung ngi ta không bit đc cht lng ca dch v trc khi tiêu dùng
nó. Ch thông qua vic s dng dch v, khách hàng mi có th cm nhn và đánh
giá cht lng dch v. tìm kim các dch v có cht lng tha mãn nhu cu
ca mình, ngi tiêu dùng ch có th cn c vào các du hiu chng t cht lng
dch v nh: thng hiu, danh ting ca nhà cung cp dch v, biu tng, giá c
hay mô t v dch v đó ca nhng ngi khác đã tng tiêu dùng dch v đó, hoc
qua thông tin qung cáo, gii thiu dch v.
Th hai, cht lng dch v thng không đng nht và khó xác đnh vì các
sn phm dch v ph thuc vào ngi cung cp chúng, hoàn cnh to ra dch v.
Dch v đc cung cp khác nhau tng thi đim, tùy thuc vào cách thc phc
v, nhà cung cp dch v, nhân viên phc v, đi tng và đa đim phc v. Vì
vy, vic đánh giá cht lng dch v hoàn ho hay yu kém khó có th xác đnh
da vào mt thc đo chun mà phi xét đn nhiu yu t liên quan khác trong
trng hp c th.
Vì cht lng dch v ph thuc rt nhiu vào các nhân t không kim soát
đc nh: thi gian, đa đim, đi tng phc v, môi trng, điu kin cung ng,
… nên nhìn chung, gn nh không th cung ng dch v hoàn toàn ging nhau,
cng không th chc chn đc liu dch v đc giao phù hp vi dch v đc
đt k hoch và đc công b. Cng vì đc đim này mà dch v mang tính d
hng, nhà cung cp dch v không th kim tra cht lng trc khi cung ng mà
ch còn cách làm đúng t đu và làm đúng mi lúc. Do đó, vic cung ng dch v và
thõa mãn khách hàng tùy thuc nhiu vào hot đng ca nhân viên. Nhân viên có
vai trò và nh hng rt ln đn kt qu dch v, vì vy hot đng ca nhân viên
thng đc khách hàng thm đnh khi đánh giá dch v.
Th ba, quá trình sn xut và tiêu th ca dch v là không th tách ri. Mt
dch v đc tiêu dùng khi nó đang đc to ra và khi ngng quá trình cung ng
cng đng ngha vi vic tiêu dùng dch v y ngng li. Sn xut và tiêu dùng dch v
8
xy ra đng thi, không th tách ri, thiu mt này thì s không có mt kia. Cng vì
quá trình tiêu dùng sn phm dch v đng thi vi vic cung ng dch v, do vy
không th giu đc các sai li ca dch v.
Trong quá trình thc hin dch v, khách hàng đng thi tham gia vào và nh
hng đn quá trình cung cp dch v. Khách hàng cng có tác đng tng tác ln
nhau trong quá trình tip cn dch v. Khách hàng đánh giá dch v da vào cm
nhn cá nhân ca mình rt nhiu. Do vy, cht lng dch v ph thuc mt phn
theo trng thái tâm lý ca khách hàng
1.1.3 Cht lng dch v
Cht lng dch v ra đi vào nhng nm 1980, khi mà lnh vc sn xut st
gim tm quan trng trong nn kinh t và lnh vc dch v gia tng. Cht lng dch
v tr thành mt vn đ qun tr chính yu vì nó tr thành trng tâm cho s cnh
tranh ca lnh vc t nhân (Parasuraman, Zeithaml & Berry, 1988). Ngi tiêu
dùng ngày càng yêu cu cht lng dch v cao hn, và vì vy áp lc phi cung cp
dch v có cht lng đ duy trì nng lc cnh tranh li gia tng (Cronlin và Taylor,
1992; Parasuraman, Zeithaml & Berry, 1985). iu này thúc ép các doanh nghip
phi có mt s hiu bit tt hn v vic cht lng dch v có ý ngha nh th nào
đi vi khách hàng, và làm th nào đ đo lng cht lng dch v mt cách tt
nht (Parasuraman, Zeithaml & Berry, 1985, 1988).
Cht lng dch v có nhiu cách đnh ngha khác nhau tùy thuc vào đi
tng nghiên cu và môi trng nghiên cu. Vic tìm hiu cht lng dch v là c
s cho vic thc hin các bin pháp ci thin cht lng dch v ca doanh nghip.
Vì vy, vic đnh ngha cht lng dch v không ch quan trng trong vic xây
dng mc tiêu phát trin mà còn đnh hng cho doanh nghip phát huy đc th
mnh ca mình mt cách tt nht. Theo tài liu hng dn TCVN ISO 9001:2000,
cht lng dch v là mc phù hp ca sn phm dch v so vi các yêu cu đ ra
hoc đnh trc ca ngi mua.
nh ngha trên cho chúng ta thy đc rng cht lng dch v đc đo
bng s tha mãn ca khách hàng. bit đc s tha mãn ca khách hàng thì
công ty cn phi bit đc cht lng mong đi (các yêu cu đnh trc ca ngi
mua)
9
Cht lng mong đi ca khách hàng đc to nên t 4 ngun:
- Thông tin truyn ming v sn phm, dch v ca công ty
- Nhu cu cá nhân ca khách hàng
- Kinh nghim cá nhân đc hình thành trong quá trình tiêu dùng sn phm và
dch v ca khách hàng
- Qung cáo & khuch trng ca công ty nhm đa sn phm và dch v ca
mình đn vi khách hàng.
Trong 4 ngun y, công ty ch có th kim soát đc ngun th 4.
Trong mt thi gian dài, nhiu nhà nghiên cu cng đã c gng đnh ngha
và đo lng cht lng dch v. Ví d, Lehtinen (1982) cho là cht lng dch v
phi đc đánh giá trên 2 khía cnh: (1) quá trình cung cp dch v và (2) kt qu
ca dch v. Gronroos (1984) khng đnh rng cht lng dch v có hai thành phn
riêng bit: phn k thut và phn chc nng. Cht lng k thut là cht lng ca
nhng th thc t ngi s dng nhn đc. Cht lng chc nng là cht lng
th hin qua cung cách phc v khách hàng ca nhà cung cp dch v. Tuy nhiên
khi nói đn cht lng dch v, chúng ta không th nào không đ cp đn đóng góp
rt ln ca Parasuraman, Zeithaml & Berry (1985, 1988). Parasuraman và các cng
s (1988, trang 17) cho rng cm nhn cht lng dch v là s so sánh gia s
mong đi ca khách hàng và vic thc hin dch v ca nhà cung cp, và đánh giá
cht lng dch v không phi ch da vào kt qu thc hin dch v mà phi bao
gm c quá trình thc hin.
Xét mt cách tng th, cht lng dch v bao gm nhng đc đim sau:
Tính vt tri:
i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th hin đc tính vt
tri ca mình so vi nhng sn phm khác. S đánh giá v tính vt tri ca cht
lng dch v chu nh hng rt ln bi cm nhn t phía ngi tip nhn dch v.
Chính s u vit này làm cho cht lng dch v tr thành th mnh cnh tranh ca
các nhà cung cp dch v.
10
Tính đc trng:
Tng th nhng mt ct lõi và tinh túy nht kt tinh trong quá trình cung cp
dch v to nên tính đc trng ca cht lng dch v. Do vy, các sn phm dch
v cao cp thng hàm cha nhiu nét đc trng hn so vi dch v cp thp. Chính
nh nhng đc trng này mà khách hàng có th phân bit đc cht lng dch v
ca doanh nghip khác vi đi th cnh tranh. Quan h này có ý ngha rt ln đi
vi vic đánh giá cht lng dch v t phía khách hàng trong các hot đng
marketing.
Tính tha mãn nhu cu:
Dch v to ra nhm đáp ng nhu cu khách hàng. Do vy, cht lng dch
v nht thit phi tha mãn nhu cu khách hàng và ly nhu cu khách hàng làm c
s ci thin cht lng dch v. Nu khách hàng cm thy dch v không đáp ng
đc nhu cu ca mình thì h s không hài lòng vi cht lng dch v mà h nhn
đc. Trong mi trng kinh doanh hin đi, đc đim này càng tr nên quan trng
hn vì các nhà cung cp dch v phi luôn hng đn nhu cu khách hàng và c
gng ht mình đ đáp ng các nhu cu đó. S là vô ích và không có cht lng nu
cung cp các dch v mà khách hàng đánh giá là không có giá tr. Nh vy, cht
lng dch v đã hình thành t khi doanh nghip bt đu nm bt nhu cu ca
khách hàng.
Tính cung ng:
Nu tính tha mãn nhu cu b chi phi bi tác đng ca yu t bên ngoài thì
tính cung ng b chi phi bi nhng yu t ni ti. Cht lng dch v gn lin vi
quá trình thc hin, chuyn giao dch v đn khách hàng. Do đó, vic trin khai
dch v, phong thái phc v và cách thc cung ng dch v s quyt đnh mc đ
cht lng dch v cao hay thp. ây là nhng yu t bên trong ph thuc vào nng
lc ca nhà cung cp dch v. Vì vy, đ nâng cao cht lng dch v, trc ht nhà
cung cp dch v cn phi bit ci thin nhng yu t ni ti này đ to nên nng
lc và th mnh lâu dài trong hot đng cung cp dch v cho khách hàng.
11
Tính to ra giá tr:
Cht lng dch v gn lin vi các giá tr đc to ra nhm phc v khách
hàng. Dch v không sn sinh ra giá tr nào ht đc xem nh là không có cht
lng. Doanh nghip to ra giá tr và khách hàng là đi tng tip nhn nhng giá
tr đó. Vì vy, vic xem xét cht lng dch v hay c th hn là các giá tr đem li
cho khách hàng ph thuc vào đánh giá ca khách hàng ch không phi ca doanh
nghip. Thông thng, khách hàng đón nhn nhng giá tr dch v mang li và so
sánh chúng vi nhng gì h mong đi s nhn đc. Do đó, tính to ra giá tr ca
cht lng dch v cng b chi phi nhiu bi các yu t bên ngoài (khách hàng)
hn là ni ti (doanh nghip). Dch v có cht lng cao là dch v to ra các giá tr
không ch đáp ng nhu cu khách hàng mà còn vt hn hn các mong mun ca
khách hàng và làm cho doanh nghip ni bt hn đi th cnh tranh. Nh vy, tính
to ra giá tr là đc đim c bn và là nn tng cho vic xây dng và phát trin cht
lng dch v ca doanh nghip
1.2 Các yu t quyt đnh cht lng dch v
Trong khi đo lng cht lng sn phm hu hình gn nh không có gì đ
bàn lun vì quá c th thì đo lng cht lng dch v là điu không d dàng. ã
có nhiu nhà nghiên cu đa ra các cách tip cn và thang đo khác nhau cho khái
nim này, nhng cho đn ngày nay vn cha có câu tr li đy đ. S khó khn,
phc tp này bt ngun t các đc tính khác bit ca dch v so vi sn phm hu
hình. Quá
trình nhn bit/nhn dng quan đim ca khách hàng v cht lng dch
v bt đu vi vic xác đnh nhu cu ca khách hàng hoc các yu t ca cht
lng. Tuy mt
vài yu t cht lng đc khái quát hóa và ph bin nhiu
loi hình dch v,
nhng mt vài yu t cht lng ch áp dng mt s loi hình
dch v c th. Do
cht lng dch v đc đo lng bi nhiu yu t nên vic
nhn đnh chính xác
các yu t này ph thuc vào tính cht ca tng loi hình
dch v c th.
Có nhiu tác gi đã nghiên cu vn đ này nhng ph bin nht và đc bit đn
nhiu nht là các tiêu chí đánh giá cht lng dch v ca Parasuraman và cng s
12
Parasuraman và các cng s (1985) đã đa ra 10 yu t quyt đnh cht
lng dch v:
(1) S hu hình - Tangibles;
(2) S tin cy - Reliability;
(3) Hiu qu phc v - Responsiveness;
(4) Nng lc chuyên môn - Competence;
(5) Kh nng tip cn - Access;
(6) Ân cn - Courtesy;
(7) Thông tin - Communication;
(8) Tín nhim - Credibility;
(9) Tính an toàn - Security;
(10) Thu hiu - Understanding the customer.
Sau đó, Parasuraman và các cng s (1988) đã tip tc khái quát hóa thành 5
yu t c
th hn nh sau:
(1) S tin cy - Reliability;
(2) Hiu qu phc v - Responsiveness;
(3) S hu hình - Tangibles;
(4) S đm bo - Assurance;
(5) S cm thông - Empathy.
Trên c s nghiên cu v cht lng dch v, đng thi k tha hc thuyt
ca Parasuraman, Johnston và Silvestro (1990) cng đã đúc kt 5 yu t khác
ca
cht lng dch v bao gm: (1) S ân cn - Helpfulness; (2) S chm sóc -
Care; (3) S cam kt - Commitment; (4) S hu ích - Functionality; (5) S hoàn
ho - Integrity.
13
Cng vào nm 1990, C. Gronroos đã tin hành nghiên cu và đa ra 6 yu t
đo lng cht lng dch v nh sau: (1) Tính chuyên nghip -Professionalism
and skills; (2) Phong cách phc v ân cn - Attitudes and behaviour; (3) Tính
thun tin
- Accessibility and flexibility; (4) S tin cy - Reliability and
trustworthiness; (5)
S tín nhim - Reputation and credibility; (6) Kh nng
gii quyt khiu ni -
Recovery.
Sureshchandar và các cng s (2001) cng đa ra 5 yu t nh hng đn
cht lng dch v bao gm: (1) Yu t dch v ct lõi - Core service; (2) Yu t
con ngi -Human element; (3) Yu t k thut - Nonhuman element; (4) Yu
t hu hình -
Tangibles; (5) Yu t cng đng - Social responsibility.
Các yu t đo lng cht lng dch v rt đa dng đc xác đnh khác nhau
tùy thuc vào lnh vc dch v.Vì vy, các tài liu nghiên cu đc nêu ra trên
đây
là c s tham kho cho vic xác đnh c th các yu t quyt đnh cht lng
dch
v trong hot đng logistics.
1.3 Mô hình cht lng dch v
1.3.1 Mô hình SERVQUAL (Parasuraman et al, 1985:1988)
Parasuraman, Zeithaml & Berry (1985; 1988) đc xem là nhng tác gi đu
tiên nghiên cu cht lng dch v mt cách c th và chi tit vi vic đa ra mô
hình khong cách trong cht lng dch v. ây là mô hình nghiên cu cht lng
dch v ph bin và đc áp dng nhiu nht trong các nghiên cu marketing.
Theo
Parasuraman, cht lng dch v không th xác đnh chung chung mà
ph
thuc vào cm nhn ca khách hàng đi vi dch v đó và s cm nhn này
đc
xem xét trên nhiu yu t. SERVQUAL xem xét hai khía cnh ch yu
ca cht lng dch v là kt qu dch v (outcome) và cung cp dch v
(process) đc
nghiên cu thông qua 22 thang đo ca nm tiêu chí:
(1) S tin cy - Reliability;
(2) Hiu qu phc v - Responsiveness;
(3) S hu hình - Tangibles;
(4) S đm bo - Assurance;
(5) S cm thông - Empathy.
14
Sau khi kim đnh li bng nghiên cu nhân t, Parasuraman và các
cng s
(1988) hiu chnh li thành mô hình cht lng dch v (Service Quality
Model
SERVQUAL) qua vic kt hp và chn lc li thang đo còn 5 thành
phn vi 22
bin quan sát
Sau này, mô hình SERVQUAL đã nhanh chóng tr nên ni ting, đc
kim
đnh nhiu lnh vc và đóng góp nhiu giá tr thc tin. Theo Maria
Beradovic, Ylva Huktén & Terés Pettersson (2006), Brown & Swartz đã dùng mô
hình này đ
nghiên cu cht lng dch v trong lnh vc điu tr y khoa (1989),
Bolton & Drew
nghiên cu đi vi dch v vin thông (1991), Teas nghiên cu
trong lnh vc ca hàng bán l (1993), Johnson & Sirikit điu tra cht lng dch
v và nng lc cnh tranh ca ngành vin thông Thái Lan (2002), Kang & James
đo lng cht lng dch v cm nhn ca khách hàng đi vi 2 công ty cung cp
dch v vin thông di đng Hàn Quc (2004) Tuy cng làm ny sinh không ít
tranh lun nhng nhìn chung kt qu nhng nghiên cu theo mô hình này đã
khng đnh đ tin cy và giá
tr ca các thang đo trong quá trình đánh giá và đo
lng cht lng dch v.
1.3.2 Mô hình SERVPERF
Mc dù còn nhng tranh lun v các thang đo theo mô hình SERVQUAL,
nht là v tính tng quát và hiu lc đo lng cht lng nhng sau nhiu
nghiên cu kim đnh cng nh ng dng, mô hình SERVQUAL đc tha nhn
nh mt
thang đo có giá tr lý thuyt cng nh thc tin. Tuy nhiên, th tc
đo lng
SERVQUAL tng đi dài dòng. Do vy, đã xut hin mt bin th
ca mô hình
SERVQUAL là SERVPERF.
Mô hình SERVPERF đc Cronin & Taylor (1992) gii thiu, phát
trin da trên nn tng ca mô hình SERVQUAL nhng đo lng cht
lng dch v da trên đánh giá cht lng dch v thc hin đc
(performancebased) ch không phi là khong cách gia cht lng k
vng (expectation) và cht lng cm nhn (perception). Cronin & Taylor
(1992) cho rng cht lng dch v đc phn ánh tt nht bi cht lng
15
cm nhn mà không cn có cht lng k vng, do vy cht lng dch v
đc xác đnh bng cách ch đo lng kt qu cht lng dch v cm nhn
(thay vì đo c cht lng cm nhn ln k vng nh SERVQUAL). Do có
xut x t thang đo ca mô hình SERVQUAL, các thành phn và bin quan
sát ca mô hình SERVPERF ging nh SERVQUAL. Vì vy, mô hình đo
lng này còn đc gi là mô hình cm nhn (Perception Model). C hai
mô hình SERVQUAL và SERVPERF đu đc nhng nghiên cu tip sau
s dng rng rãi nhiu lnh vc khác nhau. iu đáng nói là kt qu ca
các nghiên cu sau này cho thy khó có th kt lun mô hình nào là không
đúng đn hoc thm chí đúng đn hn.
1.4 Mô hình nghiên cu
SERQUAL là thang đo hoàn chnh v cht lng dch v, đt giá tr và đ tin cy,
và có th đc ng dng cho mi loi hình dch v khác nhau. Vì vy đ tài
nghiên cu da trên mô hình SERQUAL: thang đo đ đánh giá cht lng dch v
gm 22 bin thuc 5 thành phn
S tin tng (reliability):
S tin tng nói lên kh nng cung ng/thc hin dch v phù hp, chính
xác, đúng gi và uy tín, đúng vi nhng gì đã cam kt, ha hn. iu này đòi hi s
nht quán trong vic thc hin dch v và tôn trng các cam kt cng nh gi li
ha vi khách hàng. Tiêu chí này đc đo lng bi các thang đo:
Khi công ty ha làm điu gì đó vào thi gian nào đó thì h s làm.
Khi bn gp tr ngi, công ty chng t mi quan tâm thc s mun gii
quyt tr ngi đó.
Công ty thc hin dch v đúng ngay t ln đu.
Công ty cung cp dch v đúng nh thi gian h đã ha.
Công ty lu ý đ không xy ra mt sai xót nào.
Hiu qu phc v (responsiness):
ây là tiêu chí đo lng mc đ mong mun và kh nng gii quyt vn đ
nhanh chóng, phc v khách hàng mt cách kp thi, x lý hiu qu các khiu ni,
sn sàng giúp đ khách hàng và đáp ng các yêu cu ca khách hàng. Nói cách
16
khác hiu qu phc v là s phn hi t phía nhà cung cp dch v đi vi nhng gì
mà khách hàng mong mun, c th nh sau :
Nhân viên công ty cho bn bit khi nào thc hin dch v.
Nhân viên công ty nhanh chóng thc hin dch v cho bn.
Nhân viên công ty luôn sn sàng giúp bn.
Nhân viên công ty không bao gi quá bn đn ni không đáp ng yêu cu
ca bn.
S đm bo (assurance):
ây là yu t to s tính nhim, tin tng cho khách hàng đc cm nhn
thông qua kin thc, chuyên môn, s phc v chuyên nghip, kh nng giao tip tt
và phong cách lch thip ca nhân viên phc v, kh nng làm cho khách hàng tin
tng. Nh đó, khách hàng cm thy yên tâm mi khi s dng dch v. Tiêu chí này
đc đo lng bi các thang đo:
Cách c x ca nhân viên gây nim tin cho khách hàng
Khách hàng cm thy an toàn khi giao dch vi công ty.
Nhân viên công ty luôn nim n vi khách hàng.
Nhân viên công ty có đ hiu bit đ tr li câu hi ca khách hàng
S cm thông (empathy):
S cm thông chính là s quan tâm, chm sóc khách hàng ân cn, dành cho
khách hàng s đi x chu đáo tt nht có th, giúp tng khách hàng cm thy luôn
đc đón tip nng hu mi lúc, mi ni. Yu t con ngi là phn ct lõi to nên
s thành công này và s quan tâm ca nhà cung ng dch v đi vi khách hàng
càng nhiu thì s cm thông s càng tng. Tiêu chí này đc đo lng bi các thang
đo:
Công ty luôn đc bit chú ý đn bn.
Công ty có nhân viên bit quan tâm đn bn.
Công ty ly li ích ca bn là điu tâm nim ca h.
Nhân viên công ty hiu rõ nhng nhu cu ca bn.
Công ty làm vic vào nhng gi thun tin.
17
S hu hình (tangibility):
S hu hình chính là s th hin, hình nh bên ngoài ca c s vt cht, công
c, thit b và vt liu, máy móc, phong cách ca đi ng nhân viên, tài liu, sách
hng dn, h thng thông tin liên lc. ây là nhng yu t môi trng. Nói mt
cách tng quát, tt c nhng gì khách hàng nhìn thy trc tip bng mt và các giác
quan đu có th tác đng đn yu t này:
Công ty có trang thit b rt hin đi.
Các c s vt cht ca công ty trông rt bt mt.
Nhân viên công ty n mc rt tm tt.
Các sách nh gii thiu ca công ty có liên quan đn dch v trông rt đp.