B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
HUNH TRNG TÀI
NHăHNG CA GIÁ TR CM NHN VÀ S HẨIăLọNGăN
ụăNH HÀNH VI CAăKHỄCHăHẨNGăANGăS DNG Ô TÔ
TI TP.H CHÍ MINH
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
HUNH TRNG TÀI
NHăHNG CA GIÁ TR CM NHN VÀ S HÀI LÒNG N
ụăNH HÀNH VI CA KHÁCH HÀNG ANGăS DNG Ô TÔ
TI TP.H CHÍ MINH
ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mƣăs:ă60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. NGUYNăVNăTỂN
TP. H Chí Minh - Nm 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn nƠy là công trình nghiên cu ca cá nhân tôi và
thc hin di s hng dn khoa hc ca TS. NguynăVnăTơn. Các s liu thu
thp đc và kt qu đc trình bày trong bài nghiên cu này là hoàn toàn trung
thc, tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v ni dung ca đ tài nghiên cu này.
TP. H Chí Minh, ngày 12 tháng 10 nm 2014.
Tác gi
Hunh Trng Tài
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC HÌNH V VẨă TH
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC PH LC
CHNGă1.ăTNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU 1
1.1. Lý do chnăđ tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3.ăiătng và phm vi nghiên cu 3
1.4.ăPhngăphápănghiênăcu 3
1.5.ăụănghaăthc tin caăđ tài 5
1.6. Kt cu caăđ tài 6
CHNGă2.ăCăS LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 7
2.1.ăCăs lý thuyt 7
2.1.1. Giá tr cm nhn ca khách hàng 7
2.1.1.1. Khái nim 7
2.1.1.2. Các nghiên cu v giá tr cm nhn 8
2.1.2. S hài lòng ca khách hàng 10
2.1.3. ụ đnh hành vi ca khách hàng 12
2.1.4. Mi quan h gia giá tr cm nhn, s hƠi lòng vƠ Ủ đnh hành vi ca khách
hàng 13
2.2. Các gi thuyt và mô hình nghiên cu 15
2.2.1. Các gi thuyt 15
2.2.1.1. Mi quan h gia giá tr cm nhn và các yu t ca nó 15
2.2.1.2. Mi quan h gia Ủ đnh hành vi vi giá tr cm nhn và s hài lòng 18
2.2.2 Mô hình nghiên cu đ ngh 19
2.3. Tóm ttăchngă2 20
CHNGă3.ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 21
3.1. Thit k nghiên cu 21
3.1.1. Nghiên cu s b 21
3.1.2. Nghiên cu đnh lng chính thc 22
3.1.3. Quy trình nghiên cu 23
3.2. Xây dngăthangăđo 25
3.2.1. Thang đo cht lng cm nhn 25
3.2.2. Thang đo giá c tin t 26
3.2.3. Thang đo giá c hành vi 26
3.2.4. Thang đo danh ting 27
3.2.5. Thang đo phn ng cm xúc 27
3.2.6. Thang đo giá tr cm nhn ca khách hàng 28
3.2.7. Thang đo s hài lòng ca khách hàng 28
3.2.8. Thang đo Ủ đnh hành vi ca khách hàng 29
3.3.ăánhăgiáăsăb thangăđo 29
3.3.1. ánh giá s b thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 30
3.3.2. ánh giá s b thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 33
3.4.ăiu chnh mô hình nghiên cu sau phân tích EFA 34
3.5. Mu nghiên cuăđnhălng chính thc 37
3.5.1. Kích thc mu 37
3.5.2. Phng pháp chn mu 38
3.6. Tóm ttăchngă3 38
CHNGă4.ăKT QU NGHIÊN CU 40
4.1. Thông tin mu nghiên cu 40
4.2.ăánhăgiáăđ tin cyăthangăđo 41
4.3. Phân tích nhân t khám phá EFA 44
4.3.1.Phân tích EFA cho mô hình 1: Nhóm nhân t tác đng giá tr cm nhn 44
4.3.1.1. Phân tích EFA cho nhóm nhân t tác đng đn giá tr cm nhn 44
4.3.1.2. Phơn tích EFA cho thang đo giá tr cm nhn 48
4.3.2. Phân tích EFA cho mô hình 2: nh hng ca giá tr cm nhn và s hài
lòng đn Ủ đnh hành vi ca khách hàng. 49
4.3.2.1. Phân tích EFA cho nhóm nhân t tác đng đn Ủ đnh hành vi 49
4.3.2.2. Phơn tích EFA cho thang đo Ủ đnh hành vi 50
4.3.3. Tóm tt kt qu kim đnh thang đo 50
4.4. Phân tích hi quy 51
4.4.1. Mô hình 1: Nhóm nhân t tác đng đn giá tr cm nhn 52
4.4.1.1. Phơn tích tng quan 52
4.4.1.2. ánh giá vƠ kim đnh đ phù hp ca mô hình 53
4.4.1.3. ụ ngha các h s hi quy 54
4.4.1.4. Kim đnh các gi thuyt nghiên cu 55
4.4.1.5. Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit 56
4.4.2. Mô hình 2: nh hng ca giá tr cm nhn và s hƠi lòng đn Ủ đnh hành
vi ca khách hàng 57
4.4.2.1. Phơn tích tng quan 58
4.4.2.2. ánh giá vƠ kim đnh đ phù hp ca mô hình 58
4.4.2.3. ụ ngha các h s hi quy 59
4.4.2.4. Kim đnh các gi thuyt nghiên cu 59
4.4.2.5. Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit 60
4.4.3. Xác đnh h s phù hp mô hình tng thầầầầầầầầầầầầầ61
4.5. Phân tích s khác bit v giá tr cm nhnăvƠăỦăđnh hành vi ca khách
hàng vi các yu t nhân khu hc 61
4.5.1. Gii tính 61
4.5.2. tui 61
4.5.3. Hc vn 62
4.5.4. Ngh nghip 62
4.5.5. Thu nhp 62
4.6. Tóm ttăchngă4 63
CHNGă5.ăăKT LUN VÀ HÀM Ý 64
5.1. Tóm tt kt qu chính 64
5.2. Hàm ý 66
5.2.1. HƠm Ủ cho c quan qun lý 66
5.2.2. Hàm ý cho doanh nghip 67
5.2.2.1. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v cht lng 68
5.2.2.2. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v giá c tin t 69
5.2.2.3. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v giá c hành vi 69
5.2.2.4. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v danh ting 70
5.2.2.5. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v phn ng cm xúc 70
5.2.2.6. HƠm Ủ lƠm tng cm nhn ca khách hàng v giá tr xã hi 71
5.3. Hn ch ca nghiên cuăvƠăhng nghiên cu tip theo 71
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
ANOVA : Analysis of Variance - Phơn tích phng sai.
B : Giá c hành vi.
BI : ụ đnh hành vi ca khách hàng.
CS : S hài lòng ca khách hàng.
E : Phn ng cm xúc.
EFA : Exploratory Factor Analysis - Phân tích nhân t khám phá.
KMO : H s Kaiser - Mayer - Olkin.
P : Giá c tin t.
PV : Giá tr cm nhn ca khách hàng.
Q : Cht lng cm nhn.
R : Danh ting.
S : Giá tr xã hi.
SERV-PERVAL : Service Perceived Value - Thang đo giá tr cm nhn dch v.
Sig. : Observed significance level - Mc Ủ ngha quan sát.
SPSS : Statistical Package for the Social Sciences - Phn mm thng
kê cho khoa hc xã hi.
T-Test : Independent - Sample T-Test - Kim đnh gi thuyt v tr
trung bình ca hai tng th, trng hp mu đc lp.
TRA : Theory of Reasoned Action - Thuyt hƠnh đng hp lý.
TPB : Theory of Planned Behaviour - Thuyt hành vi d đnh.
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh.
VIF : Variance inflation factor - H s phóng đi phng sai.
DANH MC CÁC HÌNH V VẨă TH
Trang
Hình 2.1. Mô hình giá tr cm nhn ca khách hàng (Petrick, 2002) 10
Hình 2.2. Mi quan h gia giá tr cm nhn, s hƠi lòng vƠ Ủ đnh mua li ca
khách hàng (Gallarza và Saura, 2006) 14
Hình 2.3. Mi quan h gia giá tr cm nhn, s hƠi lòng vƠ Ủ đnh hành vi ca
khách hàng (Green và Boshoff, 2002) 14
Hình 2.4. Mi quan h gia giá tr cm nhn, s hƠi lòng vƠ Ủ đnh hành vi ca
khách hàng (Petrick, 2004) 15
Hình 2.5. Mô hình nghiên cu đ ngh 20
Hình 3.1. Quy trình nghiên cu 24
Hình 3.2. Mô hình nghiên cu điu chnh sau phân tích EFA 36
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 2.1. Các bin đc lp và bin ph thuc trong mô hình nghiên cu đ ngh 19
Bng 3.1. Thang đo cht lng cm nhn 26
Bng 3.2. Thang đo giá c tin t 26
Bng 3.3. Thang đo giá c hành vi 27
Bng 3.4. Thang đo danh ting 27
Bng 3.5. Thang đo phn ng cm xúc 28
Bng 3.6. Thang đo giá tr cm nhn 28
Bng 3.7. Thang đo s hài lòng 29
Bng 3.8. Thang đo Ủ đnh hành vi 29
Bng 3.9. Kt qu đánh giá s b thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 31
Bng 4.1. Kt qu đánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 42
Bng 4.2. Kt qu phân tích nhân t ln 1 cho nhóm nhân t tác đng đn giá tr
cm nhn 45
Bng 4.3. Kt qu phân tích nhân t ln 3 cho nhóm nhân t tác đng đn giá tr
cm nhn 46
Bng 4.4. Tng hp thông s phân tích EFA cho nhóm nhân t tác dng đn giá tr
cm nhn 48
Bng 4.5. Kt qu phơn tích EFA cho thang đo giá tr cm nhn 48
Bng 4.6. Kt qu phân tích EFA cho nhóm nhân t tác đng đn Ủ đnh hành vi 49
Bng 4.7. Kt qu phơn tích EFA cho thang đo Ủ đnh hành vi 50
Bng 4.8. Tóm tt kt qu kim đnh thang đo 51
Bng 4.9. ánh giá đ phù hp ca mô hình 1 53
Bng 4.10. Kt qu phơn tích phng sai mô hình 1 54
Bng 4.11. Kt qu phân tích hi quy mô hình 1 54
Bng 4.12. ánh giá đ phù hp ca mô hình 2 58
Bng 4.13. Kt qu phơn tích phng sai mô hình 2 58
Bng 4.14. Kt qu phân tích hi quy mô hình 2 59
Bng 5.1. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo cht lng cm nhn 68
Bng 5.2. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo giá c tin t 69
Bng 5.3. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo giá c hành vi 69
Bng 5.4. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo danh ting 70
Bng 5.5. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo phn ng cm xúc 70
Bng 5.6. Giá tr trung bình các bin quan sát thang đo giá tr xã hi 71
DANH MC CÁC PH LC
PH LC 1. BNG CÂU HI THU THP Ý KIN
PH LC 2. DÀN BÀI THO LUN NHÓM
PH LC 3. BNG CÂU HI KHO SÁT S B
PH LC 4. KT QU ÁNH GIÁ S B THANG O
PH LC 5. BNG CÂU HI KHO SÁT CHÍNH THC
PH LC 6. THNG KÊ MÔ T MU NGHIÊN CU
PH LC 7. KT QU PHÂN TÍCH H S CRONBACH’S ALPHA CHO
THANG O CHệNH THC
PH LC 8. KT QU PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ EFA CHO
THANG O CHệNH THC
PH LC 9. KT QU PHÂN TÍCH HI QUY
PH LC 10. KT QU PHÂN TÍCH S KHÁC BIT V GIÁ TR CM
NHN VẨ ụ NH HÀNH VI CA KHÁCH HÀNG VI CÁC YU T NHÂN
KHU HC
PH LC 11. GIÁ TR TRUNG BÌNH CÁC BIN QUAN SÁT CA NHÓM
NHÂN T TÁC NG N GIÁ TR CM NHN
1
CHNGă1. TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1. Lý do chnăđ tài
Th trng ô tô Vit Nam đang có nhng bc tin mi trên con đng hi
nhp th gii. Nu trc kia khái nim ô tô rt xa l vi ngi dân thì ngƠy nay đã
có rt nhiu ngi đ kh nng tip cn vi nó. ã có rt nhiu doanh nghip ni
ting cùng vi thng hiu ca h đã có mt ti Vit Nam. iu đó đã to nên mt
th trng ô tô rt sôi đng. Theo thông tin đc ông Jesus Metelo Arias ậ Ch tch
Hip hi ô tô Vit Nam (VAMA) đa ra ti báo cáo ngành va công b mi đơy
trong nm 2013, ngƠnh ô tô Vit Nam đã có 9 tháng liên tip tng doanh s bán so
vi cùng k. Ngi Vit đã tiêu th 110.520 xe ô tô trong nm 2013. Trong đó, s
thích dùng xe ngoi nhp nguyên chic vn tng mnh 23% so vi mc tng 18%
đi vi xe lp ráp trong nc (ngun: ).
Theo d báo th trng ô tô Vit Nam nm 2014 ha hn nhiu sôi đng.
ón tín hiu tích cc k t ngƠy 1/1/2014, thu nhp khu ô tô nguyên chic t các
nc trong khu vc ông Nam Á s gim xung còn 50%. Vic gim thu đc
trin khai theo ni dung Thông t 161 do B TƠi chính ban hƠnh ngƠy 17/11/2011
đ thc hin Hip đnh Thng mi hƠng hóa ASEAN (ATIGA) giai đon 2012 -
2014. Trc đó, mc thu sut áp dng trong nm 2013 lƠ 60% vƠ nm 2012 áp
dùng mc 70%. Cùng thi đim, các loi ô tô ch ngi di 10 ch ngi đng
kỦ ln đu trên đa bƠn TP. H Chí Minh s đc hng mc l phí trc b mi lƠ
10% thay vì 15% nh trc. ơy lƠ đng thái si m th trng xe ô tô khá hiu
qu. Trc đó, HƠ Ni khi đu vi vic gim thu trc b xung 12% t
12/7/2013. Ơ Nng cng hng ng gim thu trc b trong nm 2014 đ kích
cu ngi dơn mua xe. Chng hn, khách hƠng mua xe Kia Morning mi vi giá
450 triu đng s bt chi phí so vi trc 22,5 triu đng tin phí trc b, còn nu
mua các dòng xe hng sang giá 2 - 3 t đng, mc gim chi phí s vƠo khong t
100 - 150 triu đng (ngun:
).
Hip hi các nhƠ sn xut Ọ tô Vit Nam cho bit, na đu nm 2014, các
thƠnh viên đã bán ra 65.389 chic ô tô, vi hn 63% lƠ xe con. Trong đó, xe lp ráp
2
trong nc tng 24%, xe nhp khu nguyên chic tng đn 60% (16.298 chic).
đt đc con s tng trng mnh ca phơn khúc dòng xe nhp khu nguyên chic,
theo Tng cc Thng kê ngi tiêu dùng Vit đã b ra 497 triu USD mua xe nhp,
tng gn 54% so vi cùng k nm ngoái. Vi kt qu bán hƠng trong 6 tháng đu
nm, d báo th trng ôtô có th chm mc doanh s 130.000 xe nm 2014, tng
18% so vi nm 2013 (ngun:
).
Nhìn chung, th trng ô tô Vit Nam có tim nng vô cùng ln, cu v ô tô
đang có xu hng tng vì vi li th lƠ nn kinh t đang phát trin vƠ hi nhp th
gii, thu nhp ngi dơn ngƠy cƠng tng cao thì vic s dng ô tô lƠ phng tin đi
li đã tr nên ph bin. Theo đó s chng kin s cnh tranh gay gt gia các hãng
xe đ dƠnh th phn bng cách tung ra các mu xe mi, gim giá, chng trình
khuyn mãi, tng cht lng dch v sau bán hƠng đ cnh tranh, thu hút khách
hàng. Nhng nhng bin pháp y liu có mang li kt qu nh mong đi hay
không? Theo Butz và Goodstein (1996) cho rng các công ty có th đt đc mt
li th mang tính chin lc bng cách tp trung vƠo giá tr khách hƠng hay còn gi
lƠ giá tr cm nhn ca khách hƠng, cái mƠ đc xem nh lƠ mt mi liên kt tình
cm gia công ty vƠ khách hƠng. Chính vì th các doanh nghip sn xut ô tô hiu
đc giá tr cm nhn ca khách hƠng vƠ bên cnh đó lƠm sao đáp ng nhu cu ca
khách hƠng lƠm cho h hƠi lòng lƠ rt quan trng. T đó doanh nghip có th nm
bt đc hƠnh vi ca khách hƠng đ đ ra các mc tiêu, chin lc kinh doanh phù
hp, ngoƠi thu hút ra còn phi gi chơn đc khách hƠng. T nhng lỦ do trên tác
gi đã quyt đnh la chn nghiên cu đ tƠi:
“nh hng ca giá tr cm nhn và s hài lòng đn ý đnh hành vi ca khách
hàng đang s dng ô tô ti TP.ả Chí Minh”.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
- ánh giá mc đ nh hng ca giá tr cm nhn và s hài lòng đn Ủ đnh
hành vi ca khách hàng s dng ô tô.
3
- ánh giá s khác bit v giá tr cm nhn và Ủ đnh hành vi theo tng nhóm
khách hàng, khác nhau v gii tính, đ tui, trình đ hc vn, ngh nghip và mc
thu nhp bình quân.
- T kt qu phân tích, tác gi đ xut mt s hàm ý cho các doanh nghip ô
tô vƠ các c quan qun lý nhm lƠm gia tng giá tr cm nhn, s hƠi lòng vƠ Ủ đnh
hành vi ca khách hƠng. Qua đó giúp các doanh nghip ô tô to đc li th cnh
tranh bn vng và th trng ô tô Vit Nam ngày càng phát trin.
1.3.ăiătng và phm vi nghiên cu
iătng nghiên cu: Nghiên cu giá tr cm nhn, s hài lòng khách hàng
và Ủ đnh hành vi ca khách hàng s dng ô tô.
iătng kho sát: Nhng khách hƠng đang s dng ô tô.
Phm vi nghiên cu: Do hn ch v thi gian thc hin, nên trong nghiên
cu này tác gi ch tp trung kho sát khách hàng ti TP. H Chí Minh.
1.4.ăPhngăpháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin qua 2 giai đon: giai đon đu tiên nghiên cu s
b bng phng pháp đnh tính vƠ đnh lng. Giai đon hai nghiên cu chính thc
bng phng pháp đnh lng.
Giaiăđon 1: Nghiên cuăsăb
Nghiên cu s b là bc quan trng nhm điu chnh thang đo đc thit
lp theo mô hình nghiên cu ca các hc gi nc ngoài. T đó, xơy dng bng
phng vn sao cho phù hp v vn hóa, trình đ phát trin Vit Nam nói chung và
th trng ô tô nói riêng. Do đó, giai đon này tác gi đã tin hành c nghiên cu
đnh tính và nghiên cu đnh lng đ khám phá, điu chnh và b sung nhng bin
quan sát mi sao cho phù hp đ đo lng các khái nim nghiên cu.
Bc 1: Nghiên cu s b đnh tính
- Thu thp ý kin: Phát 20 phiu ly ý kin ca khách hƠng đang s dng ô tô
và ca nhơn viên đang lƠm trong lnh vc ô tô đ khám phá nhng yu t tác đng
đn giá tr cm nhn, s hƠi lòng cng nh nh hng ca chúng đn Ủ đnh hành vi
ca khách hƠng. Thông qua bc này tác gi đã tìm kim và thu thp thêm mt s
4
yu t quan trng dùng đ đánh giá các khái nim nghiên cu. Trên c s kho sát
thu thp ý kin, kt hp vi gi ý các thành phn thang đo t thang đo ca Petrick
(2002), Zeithaml (1996), Cronin (2002), Gallarza và Saura (2006), Chang và Hsiao
(2011) tác gi xây dng thang đo nháp.
- Tho lun nhóm: Tin hành tho lun nhóm khách hƠng đang s dng ô tô
(nhóm 10 ngi). Trên c s thang đo nháp đã xơy dng đ loi b các bin quan
sát không đc s nht trí, b sung thêm mt s bin và thng nht đc các thành
phn trong thang đo nháp. C s đ loi b bin lƠ đa s khách hƠng đc phng
vn cho rng các yu t đó không quan trng đi vi h hoc có s trùng lp, yu t
nƠy đã bao hƠm trong yu t kia. Qua tho lun nhóm, tác gi đã điu chnh thang
đo có đc thang đo s b vi 41 bin quan sát đi din cho 8 khái nim nghiên cu
cn đo lng.
Bc 2: Nghiên cu s b đnh lng
Mc đích ca giai đon kho sát s b là nhm điu chnh phát biu trong
điu kin kho sát thc t, tránh các sai sót trong quá trình thit k bng câu hi.
Mu nghiên cu chn theo phng pháp phi xác sut (Ly mu thun tin).
Tác gi thc hin kho sát s b khách hƠng đang s dng ô tô bng phng
pháp phng vn trc tip thông qua bng câu hi chi tit vi thang đo Likert 5 mc
đ (1= HoƠn toƠn không đng Ủ, 2= Không đng Ủ, 3= Bình thng, 4= ng ý, 5=
HoƠn toƠn đng Ủ) đ đo lng mc đ quan trng ca các yu t rút ra đc t
nghiên cu s b đnh tính. Tác gi phát ra 250 bng câu hi kho sát s b, s
bng câu hi thu v sau khi tác gi loi b nhng bng câu hi có nhiu ô trng
hoc câu tr li đng nht mt thang đim, còn li 195 bng câu hi hp l, đt t l
78%.
Tác gi s dng phn mm SPSS 16 đ x lý d liu. D liu thu thp t
nghiên cu s b đnh lng s đc dùng đ đánh giá thang đo bng h s tin cy
Cronbach’s Alpha nhm loi b các bin không đt yêu cu đ tin cy và phân tích
nhân t khám phá EFA đ kim đnh giá tr thang đo. T đó, điu chnh các bin
5
quan sát mt ln na cho phù hp đ có bng câu hi phng vn nghiên cu đnh
lng chính thc.
Giaiăđon 2: Nghiên cu chính thc
Nghiên cu chính thc s dng bng phng pháp đnh lng. Mu nghiên
cu chn theo phng pháp phi xác sut (Ly mu thun tin).
Tác gi thc hin kho sát khách hƠng đang s dng ô tô bng phng pháp
phng vn trc tip thông qua bng câu hi chi tit chính thc vi thang đo Likert 5
mc đ (1= HoƠn toƠn không đng Ủ, 2= Không đng Ủ, 3= Bình thng, 4= ng
Ủ, 5= HoƠn toƠn đng ý). Tác gi phát ra 350 bng câu hi kho sát chính thc, s
bng câu hi thu v sau khi tác gi loi b nhng bng câu hi có nhiu ô trng
hoc câu tr li đng nht mt thang đim, còn li 286 bng câu hi hp l, đt t l
81.71%
Tác gi s dng phn mm SPSS 16 đ x lý d liu. D liu thu thp t
nghiên cu đnh lng chính thc dùng đ kim đnh thang đo, mô hình nghiên cu
và các gi thuyt nghiên cu. Các thang đo nƠy đc kim đnh ln na bng h s
tin cy Cronbach’s Alpha vƠ phơn tích nhơn t khám phá EFA. Sau khi kim đnh
thang đo, tác gi kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu bng phân tích hi
quy. Sau cùng tác gi phân tích s khác bit ca giá tr cm nhn vƠ Ủ đnh hành vi
ca khách hàng vi các yu t nhân khu hc.
1.5.ăụănghaăthc tin caăđ tài
Xác đnh mô hình nghiên cu nh hng ca giá tr cm nhn và s hài lòng
đn Ủ đnh hành vi ca khách hàng đang s dng ô tô và làm c s cho nhng
nghiên cu cùng lnh vc tip theo tham kho.
Giúp các doanh nghip sn xut ô tô trong nc nm bt đc các yu t to
giá tr cm nhn và s hài lòng tác đng đn Ủ đnh hành vi ca khách hàng t đó
xây dng nhng chin lc kinh doanh phù hp đ cnh tranh đc vi các doanh
nghip nhp khu ô tô nguyên chic.
6
1.6. Kt cu ca đ tài
Kt cu ca lun vn gm 5 chng, c th nh sau:
Chng 1: Tng quan v đ tài nghiên cu
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun và hàm ý
7
CHNGă2. CăS LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Chng 1 đã gii thiu tng quan v d án nghiên cu. Chng 2 nƠy nhm
mc đích gii thiu c s lý thuyt cho nghiên cu. Trên c s này, mô hình nghiên
cu đc xây dng cùng vi các gi thuyt v mi quan h gia các khái nim
trong mô hình. Chng nƠy bao gm hai phn chính sau:
- C s lý thuyt v giá tr cm nhn, s hƠi lòng, Ủ đnh hành vi và mi quan
h gia các khái nim này trong mô hình.
- Mô hình nghiên cu.
2.1.ăCăs lý thuyt
2.1.1. Giá tr cm nhn ca khách hàng
2.1.1.1. Khái nim
Theo mt nghiên cu khám phá ca Zeithaml (1988), khái nim giá tr đc
xây dng da trên quan đim ca khách hàng và doanh nghip nên da trên quan
đim ca khách hàng đ nhn ra giá tr. Trong khái nim ca Zeithaml, “giá tr”
đc lƠm rõ qua 4 đnh ngha: (1) giá tr là giá c thp, (2) giá tr là nhng gì mun
mt sn phm, (3) giá tr là cht lng ngi tiêu dùng nhn đc, (4) giá tr là
cái ngi tiêu dùng nhn đc so vi giá mà h đã tr. Da trên kt qu nghiên cu
này, Zeithaml đã đa ra đnh ngha v giá tr cm nhn ca khách hƠng: “Giá tr
cm nhn ca khách hàng là nhng đánh giá tng th ca ngi tiêu dùng v li ích
ca sn phm/dch v da trên s cm nhn v nhng gì h b ra và nhng gì h
nhn đc. Giá tr cm nhn luôn thay đi, nó khác nhau gia các khách hƠng, vn
hóa và thi gian”. nh ngha ca Zeithaml đã đc chp nhn và ng dng ph
bin.
Dodds và cng s (1991) cho rng giá tr cm nhn còn đc chú ý rt nhiu
t các nhà làm tip th và nghiên cu th trng bi nó ngƠy cƠng đóng mt vai trò
quan trng trong vic d đoán hƠnh vi mua hƠng ca ngi tiêu dùng vƠ giƠnh đc
li th cnh tranh bn vng.
Anderson, Jain, and Chintagunta (1993) li đnh ngha giá tr cm nhn ca
khách hàng là giá tr đc cm nhn tính theo đn v tin t ca li ích v mt k
8
thut, kinh t, dch v và xã hi mà khách hàng có th nhn đc so vi giá mà h
tr cho mt sn phm, đt trong vic xem xét giá c và chào hàng ca các nhà cung
cp sn có.
Woodruff (1997) cho rng giá tr cm nhn khách hàng là s yêu thích, cm
nhn vƠ đánh giá ca khách hàng v nhng thuc tính ca sn phm, tính hiu qu
hay hu qu phát sinh t vic s dng đó. Nhng thuc tính nƠy lƠ điu kin đ
khách hƠng đt đc các mc tiêu và mc đích ca mình trong quá trình s dng
sn phm.
Petrick (2002) li đnh ngha giá tr cm nhn ca khách hàng là s cơn đi
gia nhng gì khách hàng nhn đc (li ích) và nhng gì h b ra (s hy sinh) đ
có đc sn phm hay dch v. Khách hàng b ra đơy không ch là giá c mang
tính tin t mà còn bao gm c nhng chi phí c hi đc gi là giá c hƠnh vi: đó
là thi gian, n lc b ra đ có đc sn phm hay dch v. Bên cnh giá c tin t
và giá c hành vi (phi tin t) còn có cht lng cm nhn, danh ting và phn ng
cm xúc cùng nh hng đn giá tr cm nhn ca khách hàng.
Qua các khái nim trên, tác gi thy rng có rt nhiu khái nim v giá tr
cm nhn ca khách hƠng. Nhng các khái nim đu có đim chung đó lƠ: Giá tr
cm nhn là mt s hoán đi gia nhng gì khách hàng nhn đc (li ích) và
nhng gì h b ra (s hy sinh). Giá tr cm nhn luôn thay đi, nó khác nhau gia
các khách hàng, vn hóa và thi gian.
2.1.1.2. Các nghiên cu v giá tr cm nhn
Sheth, Newman and Gross (1991) đ ngh nm yu t giá tr nh hng đn
hành vi tiêu dùng là: Giá tr chc nng (functional value), Giá tr tri thc (epistemic
value), Giá tr xã hi (social value), Giá tr cm xúc (emotional value) và Giá tr
hoàn cnh (conditional value).
- Giá tr chc nng: lƠ nhng li ích bt ngun t nhng thuc tính ni bt ca
sn phm/dch v nh cht lng, đ bn, giá c, hiu sutầ
- Giá tr tri thc: là tính mi l, bt ng, kh nng khi dy s hiu k, tò mò
mà sn phm/dch v mang li.
9
- Giá tr xã hi: theo Sheth giá tr xã hi đóng vai trò quan trng trong cm
nhn ca khách hàng. Sn phm/dch v đó có th lƠm tng giá tr ca khách hàng
chng hn lƠm gia tng đa v ca h. Giá tr xã hi thng th hin rõ đi vi các
sn phm/dch v cao cp có giá tr cao. Ví d: thi trang cao cp, xe hiầ
- Giá tr cm xúc: là trng thái cm xúc, tình cm vui, bun khi mua sn
phm/dch v vƠ cng nh nhng n tng trong quá trình s dng sn phm/dch
v.
- Giá tr hoàn cnh: tính tin ích hu dng ca sn phm/dch v ph thuc
vào mt tình hung hay điu kin c th nƠo đó. Ví d sn phm ch có giá tr trong
ngày l hi nht đnh nh các sn phm trang trí, hóa trang Halloweenầ
Da theo nghiên cu ca Sheth, Newman và Gross (1991), Sweeney và
Soutar (2001) đã xơy dng mô hình giá tr cm nhn vi bn yu t tác đng: Giá tr
cht lng, Giá tr tính theo giá c, Giá tr xã hi và Giá tr cm xúc. ng thi đ
xut thang đo giá tr cm nhn ca khách hàng cho các sn phm lâu bn gi là
PERVAL vi 12 bin quan sát. Khác vi (Sheth và cng s, 1991) trong nghiên cu
này Sweeney và Soutar đã không xem xét nhơn t giá tr tri thc và giá tr hoàn
cnh vì hai nhân t nƠy không đc áp dng (hoc ít quan trng) khi xem xét vic
mua mt hàng hóa lâu bn. Sweeney vƠ Soutar đã phơn chia giá tr chc nng thƠnh
giá tr cht lng và giá c, h lp lun đó lƠ hai yu t đc lp tác đng lên giá tr
cm nhn vì vy chúng nên đc đo lng riêng bit, có ngi tiêu dùng ch cm
nhn giá tr tính theo giá là giá c thp, có ngi tiêu dùng li cm nhn có s cân
bng gia giá tr cht lng và giá c.
Nghiên cu ca Petrick (2002) cng đã xơy dng thang đo SER-PERVAL đ
đo lng giá tr cm nhn. Nghiên cu ca ông da trên c s nn tng khái nim
giá tr cm nhn đc phát trin bi nghiên cu ca Zeithaml. Mô hình giá tr cm
nhn theo Petrick gm 5 yu t tác đng: Cht lng cm nhn, Giá c tin t, Giá
c hành vi, Danh ting và Phn ng cm xúc.
- Cht lng cm nhn: lƠ đánh giá ca ngi tiêu dùng v s ni tri, u vit
v cht lng ca sn phm/dch v.
10
- Giá c tin t: là giá c ca sn phm/dch v mà khách hàng phi hy sinh
bng tin đ có đc sn phm/dch v đó.
- Giá c hành vi: là giá c không tính bng tin (phi tin t) bao gm chi phí c
hi nh thi gian, công sc b ra đ tìm kim và s dng dch v.
- Danh ting: là s uy tín ca sn phm/dch v đc cm nhn bi ngi
mua, da vào hình nh thng hiu ca nhà cung cp sn phm/dch v đó.
- Phn ng cm xúc: là mô t nim vui thích mà sn phm/dch v mang li
cho khách hàng.
Hình 2.1. Mô hình giá tr cm nhn ca khách hàng (Petrick, 2002)
2.1.2. S hài lòng ca khách hàng
S hài lòng khách hàng là mt ni dung ch yu trong hot đng kinh doanh.
Có rt nhiu nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng vi nhiu bài lun và công
trình nghiên cu khác nhau. T đó cng có nhiu quan đim đánh giá khác nhau v
s hài lòng ca khách hàng. S hài lòng ca khách hàng là phn ng ca khách
hàng v s khác bit cm nhn gia kinh nghim đã bit và s mong đi
(Parasuraman vƠ ctg, 1988; Spreng vƠ ctg, 1996). Ngha lƠ, kinh nghim đã bit ca
khách hàng khi s dng mt sn phm hay dch v và kt qu sau khi sn
phm/dch v đc cung cp.
Giá tr cm nhn
ca khách hàng
Giá c tin t
Giá tr hành vi
Danh ting
Phn hi cm xúc
Cht lng cm nhn
11
Spreng, MacKenzie, và Olshavsky (1996) s hài lòng ca khách hƠng đc
xem là nn tng trong khái nim ca marketing v vic tha mãn nhu cu và mong
c ca khách hàng.
Theo Kotler và Keller (2006) s hài lòng là mc đ ca trng thái cm giác
ca mt ngi bt ngun t vic so sánh kt qu nhn đc t mt sn phm/dch
v so vi mong đi ca ngi đó. Theo đó, s hài lòng có ba cp đ sau:
- Nu kt qu nhn đc ca khách hàng nh hn k vng thì khách hàng cm
nhn không hài lòng.
- Nu bng k vng thì khách hàng cm nhn hài lòng.
- Nu kt qu nhn đc ln hn k vng thì khách hàng cm nhn là hài lòng
hoc thích thú.
Theo đnh ngha ca Giese vƠ Cote (2000) khách hƠng nh lƠ ngi tiêu
dùng sn phm cui cùng. Nghiên cu ca h đ ngh 3 thành phn tng quát cu
to thành bin tim n s hài lòng ca khách hàng: (1) S hài lòng ca khách hàng
là mt đáp ng cm xúc tng th, đó lƠ các bin đi v cng đ cm xúc, (2) áp
ng cm xúc đó gn lin vi mc tiêu riêng bit, đó lƠ s la chn sn phm, mua
hàng hoá hoc tiêu dùng sn phm, (3) áp ng cm xúc chim dng ti mt thi
đim riêng bit, đó lƠ các bin đi v trng thái, nhng có gii hn chung trong
khong thi gian mà s vic tn ti.
` Qua ý kin ca các chuyên gia, có th nhn thy s hài lòng khách hàng có
vai trò tác đng đi vi mc tiêu, chin lc phát trin ca t chc, doanh nghip.
Vic tha mãn khách hàng tr thành mt tài sn quan trng trong n lc nâng cao
cht lng sn phm/dch v, gi vng s trung thƠnh, nơng cao nng lc cnh
tranh ca t chc, doanh nghip. Khách hƠng đc hài lòng là mt yu t quan
trng đ duy trì đc thành công lâu dài trong kinh doanh và các chin lc kinh
doanh phù hp nhm thu hút và duy trì khách hàng.
S hài lòng ca khách hƠng lƠ đánh giá phn hi ca khách hàng sau khi tiêu
dùng mt sn phm/dch v. Trong khi đó giá tr cm nhn xy ra trong toàn b quá
trình, trc, trong và sau khi mua sn phm/dch v đó (Sweeney & Soutar 2001).
12
Chính vì th, nghiên cu s hài lòng lƠ hng đn các khách hàng hin ti, trong
khi đó, giá tr cm nhn hng đn toàn b phân khúc khách hàng. S hài lòng giúp
chúng ta hiu đc mt t chc đang hot đng nh th nào, giúp ích trong vic ci
thin mt quy trình hot đng ca t chc. Trong khi đó, giá tr cm nhn s giúp
cho chúng ta bit doanh nghip cn phi to ra cái gì, có tác dng trong vic tiên
đoán Ủ đnh hành vi ca khách hàng.
2.1.3. ụăđnh hành vi ca khách hàng
ụ đnh: Theo Ajzen (1991) bao gm các yu t đng c có nh hng đn
hành vi ca mi cá nhân, các yu t này cho thy mc đ sn sàng hoc n lc mà
mi cá nhân s b ra đ thc hin hƠnh vi. ụ đnh d đoán gn đúng nht v hành
vi, thng đc đo lng bi nhng câu hi trc tip nh: Tôi có Ủ đnhầ/ Tôi có
d đnhầ
Hành vi: Là tp hp các phn ng có th quan sát đc trong mt tình hung
nht đnh đi vi mt mc tiêu nht đnh. Các quan sát hƠnh vi đn l có th đc
tng hp li theo bi cnh và thi gian đ to ra mt s đo lng hành vi tng quát
hn.
ụ đnh hành vi: Là mt du hiu v mt nhn thc ca s sn sàng thc hin
mt hành vi, nó đng trc quyt đnh thc hin hay không thc hin hƠnh vi đó
trong mt thi gian nht đnh. ụ đnh hƠnh vi đc xem là khía cnh đc bit ca
nim tin, ch th ca Ủ đnh hƠnh vi luôn lƠ con ngi vƠ đc tng trng, th hin
bng hƠnh đng ca con ngi.
Trong nghiên cu này, khái nim Ủ đnh hƠnh vi khách hƠng đc đnh ngha
theo Zeithaml (1996) nh s vic xy ra khi ngi tiêu dùng có nhng hƠnh đng
hay nhng li nói tích cc v các sn phm/dch v c th, riêng bit, Ủ đnh mua
sn phm/dch v ln na hoc bao gm nhng thông tin li nói truyn ming tt v
sn phm/dch v.
ụ đnh hành vi ca khách hƠng đc xem nh lƠ mt phn ca hành vi sau
mua (Tam, 2004). Có Ủ đnh hành vi tích cc nh khách hƠng s nói tt v sn
phm/dch v, d đnh trung thành vi sn phm/dch v vƠ đ ngh nhng ngi
13
khác s dng sn phm/dch v này. Ngc li cng có Ủ đnh hành vi không thun
li nh khách hƠng s nói không tt v sn phm/dch v, d đnh than phin hoc
là nhng tác đng làm gim lng khách hƠng đang s dng sn phm/dch v.
Trong phm vi nghiên cu, đ tài ch xem xét Ủ đnh hành vi khách hàng là nhng
gì khách hàng d đnh s có nhng hƠnh đng tích cc hay nói tt v sn phm/dch
v.
2.1.4. Mi quan h gia giá tr cm nhn, s hài lòng và Ủăđnh hành vi ca
khách hàng
C hai khái nim giá tr cm nhn và s hƠi lòng đu th hin s phn hi
ca khách hƠng đn sn phm/dch v. Nhiu cá nhân và t chc hay nhm ln gia
hai khái nim giá tr cm nhn và s hài lòng. Nhng thc t hai khái nim này
khác nhau. Mt bên s hài lòng ca khách hƠng lƠ đánh giá phn hi ca khách
hàng sau khi tiêu dùng mt sn phm/dch v. Trong khi đó giá tr cm nhn xy ra
trong toàn b quá trình, trc, trong và sau khi mua sn phm/dch v đó (Sweeney
& Soutar 2001).
Theo đó mt s nghiên cu ca các tác gi Vit Nam cng ch dng li
nghiên cu mt khía cnh là s cm nhn ca khách hàng hoc s hài lòng ca
khách hƠng đi vi sn phm/dch v. Qua tham kho mt s tài liu thì tác gi tìm
thy mt s nghiên cu v mi quan h gia giá tr cm nhn ca khách hàng, s
hài lòng ca khách hàng vi Ủ đnh hành vi ca khách hàng ca các tác gi Green và
Boshoff (2002), Petrick (2004), Gallarza và Saura (2006):
Th nht, theo Gallarza và Saura (2006) cho rng tn ti mi quan h gia
giá tr cm nhn và s hài lòng ca khách hƠng cng nh gia s hài lòng vi ý
đnh mua li ca khách hàng. Trong đó Ủ đnh mua li, theo Grewal (1998) là mt
trong nhng Ủ đnh hành vi quan trng nht trong marketing, đó chính lƠ vic ngi
tiêu dùng sn sàng s dng li mt sn phm/dch v nƠo đó.