BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHÍăMINH
______________________________
NGUYNăNAMăHUÂN
XÂYăDNGăCHINăLCăKINHăDOANHă
NGÂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNă
BUăINăLIÊNăVIT
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - 2014
BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHÍăMINH
____________________________
NGUYNăNAMăHUÂN
XÂYăDNGăCHINăLC KINH DOANH
NGÂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNă
BUăINăLIÊNăVIT
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mãăsă:ă60.34.02.01
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC
TS.ăTRNăTHăMNGăTUYT
TP. H Chí Minh - 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam kt đơy lƠ công trình nghiên cu đc lp ca riêng tôi. Các s liu,
nghiên cu là trung thc vƠ đc trích dn ngun. Kt qu nghiên cu trong lun vn
này là trung thc vƠ cha đc công b trong bt k công trình nghiên cu nào khác.
Tác gi ký tên
Nguyn Nam Huân
MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc các hình bng
Danh mc các hình v,ăđ th
Li m đu
CHNGă1: TNG QUAN V CHINăLC KINH DOANH CA NGÂN
HÀNGăTHNGăMI 1
1.1 Chinălc kinh doanh ca doanh nghip 1
1.1.1 Các khái nim v chin lc kinh doanh 1
1.1.2 Xây dng chin lc kinh doanh 2
1.1.2.1 Giai đon hình thành chin lc 3
1.1.2.2 Giai đon thc thi chin lc 6
1.1.2.3 Giai đon đánh giá chin lc 6
1.1.3 Mt s công c đ xây dng và la chn chin lc kinh doanh 7
1.1.3.1 Các công c đ xây dng chin lc 7
1.1.3.2 Các công c la chn chin lc 11
1.2 Tng quan v ngơnăhƠngăthngămi 13
1.2.1 Khái nim 13
1.2.2 Các loi hình ngơn hƠng thng mi 16
1.2.3 c đim hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi 17
1.2.4 Dch v ngân hàng 18
1.3 Tng quan v xây dng chinălc kinh doanh ngân hàng 19
1.3.1 Chin lc kinh doanh ngân hàng 19
1.3.2 Các loi chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi 20
1.3.3 S cn thit ca xây dng chin lc kinh doanh ngân hàng 21
1.3.4 C s xây dng chin lc kinh doanh ngân hàng 22
1.3.4.1 iu kin bên trong 22
1.3.4.2 iu kin bên ngoài 23
1.4 Kinh nghim xây dng chinălc kinh doanh mt s ngân hàng hin ti 23
1.4.1Ngân hàng thng mi c phn Quơn i (MBB) 23
1.4.2 The Hongkong and Shanghai Banking Corporation Limited (HSBC) 26
1.4.3 Bài hc kinh nghim 27
KT LUN CHNG 1 28
CHNGă2: THC TRNG THC HIN CHINăLC KINH DOANH
CA NGÂN HÀNG THNGăMI C PHN BUăIN LIÊN VIT 29
2.1 Gii thiu tng quát v thngămi c phnăBuăin Liên Vit 29
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 29
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh 30
2.2. Phân tích thc trng thc hin chinălc kinh doanh ca ngơnăhƠngăthngă
mi c phn Buăin Liên Vit 32
2.2.1 Tm nhìn, mc tiêu và chin lc kinh doanh đang thc hin 32
2.2.2 Kt qu thc hin chin lc kinh doanh cu ngơn hƠng thng mi c phn
Bu in Liên Vit 33
2.2.2.1 C cu t chc 33
2.2.2.2 Vn điu l 33
2.2.2.3 Sn phm dch v ngân hàng 35
2.2.2.4 Th trng hot đng và kênh phân phi 37
2.2.2.5 Nhân s 38
2.2.2.6 Hot đng Marketing, nghiên cu và phát trin th trng 39
2.2.2.7 H thng qun lý 40
2.2.3 Kho sát ý kin đánh giá thc trng thc hin chin lc kinh doanh ca ngơn
hƠng thng mi c phn Bu in Liên Vit 40
2.2.3.1 Sn phm dch v ngân hàng 41
2.2.3.2 Th trng hot đng và kênh phân phi 42
2.2.3.3 Nhân s 43
2.2.3.4 Hot đng Marketing, nghiên cu và phát trin th trng 43
2.2.4 Xây dng ma trn đánh giá ni b 44
2.3 Phân tích s tácăđng caămôiătrngăđn hotăđng ca ngơnăhƠngăthngămi
c phnăBuăin Liên Vit 46
2.3.1 Môi trng v mô 46
2.3.1.1 Yu t kinh t 46
2.3.1.2 Yu t chính tr 50
2.3.1.3 Yu t pháp lut 51
2.3.2 Môi trng hot đng ngơn hƠng thng mi c phn Bu in Liên Vit
52
2.3.2.1 Khách hàng 52
2.3.2.2 i th cnh tranh 55
2.3.2.3 Sn phm thay th 60
2.3.2.4 i th tim n 61
2.3.3 Xây dng ma trn đánh giá yu t bên ngoài 61
2.4 ánh giá v thc trng thc hin chinălc hin ti ca ngơnăhƠngăthngămi
c phn Buăin Liên Vit 63
2.4.1 Kt qu đt đc 63
2.4.2 Hn ch và nguyên nhân 64
KT LUN CHNG 2 65
CHNGă3ăXÂYăDNG CHINăLC KINH DOANH NGÂN HÀNG TMCP
BUăIN LIÊN VITăNăNMă2020 66
3.1. Mc tiêu phát trin caăNHăTMCPăBuăin Liên Vităđn 2020 66
3.2 Xây dng và la chn chinălc cho NHăTMCPăBuăin Liên Vităđnănmă
2020 66
3.2.1 Hình thành chin lc qua phân tích SWOT 66
3.2.2 S dng ma trn đnh lng la chn chin lc 67
3.2.2.1 Ma trn QSPM cho nhóm S/O 67
3.2.2.2 Ma trn QSPM cho nhóm W/O 68
3.2.2.3 Ma trn QSPM cho nhóm S/T 69
3.2.2.4 Ma trn QSPM cho nhóm W/T 70
3.2.3 Chin lc kinh doanh NH TMCP Bu in Liên Vit đn nm 2020 71
3.2.4 L trình thc hin chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi c phn
Bu in Liên Vit 73
3.3 Các gii pháp ch yu đ hoàn thin chinălc 74
3.3.1 Nhóm gii pháp Marketing 74
3.3.2 Nhóm gii pháp hot đng 76
3.3.2.1 Phát trin sn phm, dch v - S dng hiu qu tim lc tài chính 76
3.3.2.2 Phát trin vn 77
3.3.3 Gii pháp qun tr h thng 78
3.3.3.1 Gii pháp phát trin mng li 78
3.3.3.2 Gii pháp qun lý mng li chi nhánh 79
3.3.3.3 Nơng cao nng lc qun tr ri ro 79
3.3.4 Nhóm gii pháp nhân lc 80
3.4 Kin ngh 81
3.4.1 i vi NhƠ nc 81
3.4.2 i vi Ngơn hƠng NhƠ nc 82
KT LUN CHNG 3 82
KT LUN
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC T VIT TT
ABBank
Ngơn hƠng thng mi c phn An Bình
ACB
Ngơn hƠng thng mi c phn Á Chơu
AgriBank
Ngơn hƠng Nông Nghip vƠ Phát Trin Nông Thôn Vit Nam
ANZ
Ngân hàng ANZ
ATM
Máy rút tin t đng
Bac A Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn Bc Á
Baoviet Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn Bo Vit
BIDV
Ngơn hƠng thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam
Cafef
Website thông tin tài chính Cafef
Citibank
Ngân hàng Citi
CP
Chính Ph
CPI
Ch s giá tiêu dùng
CRV
Công ty c phn Xp hng tín nhim doanh nghip
DaiA Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn i Á
DongA Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn ông Á
EFE
External Factor Evaluation Matrix: Ma trn các yu t bên ngoƠi
ETF
Qu hoán đi ch s
Eximbank
Ngơn hƠng thng mi c phn xut nhp khu Vit Nam
FBNC
Kênh tin tc tƠi chính FBNC
FTA
Hip đnh thng mai t do
GDP
Tng sn phm quc ni
Habubank
Ngơn hƠng thng mi c phn phát trin NhƠ HƠ Ni
HDBank
Ngơn hƠng thng mi c phn phát trin NhƠ thƠnh ph H Chí Minh
HBT
Hi đng B trng
HSBC
Ngơn hƠng Hng Kông vƠ Thng Hi
IFE
Internal Factor Evaluation Matrix: Ma trn các yu t bên trong
Kienlong Bank
Ngân hƠng thng mi c phn Kiên Long
LienvietBank
Ngơn hƠng thng mi c phn Liên Vit
LienVietPostBank
Ngơn hƠng thng mi c phn Bu in Liên Vit
MaritimeBank
Ngơn hƠng thng mi c phn HƠng Hi Vit Nam
MBB
Ngơn hƠnh thng mi c phn Quơn i
MDB
Ngơn hƠng thng mi c phn Phát trin Mê Kông
MHB
Ngơn hƠng thng mi c phn Phát trin nhƠ đng bng sông Cu Long
NamABank
Ngơn hƠng thng mi c phn Nam Á
Navibank
Ngơn hƠng thng mi c phn Nam Vit
N
Ngh đnh
NH
Ngân hàng
NHNN
Ngân hàng NhƠ nc
OCB
Ngơn hƠng thng mi c phn Phng ông
OceanBank
Ngơn hƠng thng mi c phn i Dng
PG Bank
Ngơn hƠng thng c phn Xng Du Petrolimex
POS
Máy chp nhn thanh toán th
QSPM
Quantitative Strategic Planning Matrix: Ma trn quy hoch chin lc có
th đnh lng.
ROA
T sut li nhun sau thu/Tng tƠi sn
ROE
T sut li nhun sau thu/ Vn ch s hu
Sacombank
Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn Thng Tín
Saigonbank
Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn Công Thng
SASCO
Công ty dch v hƠng không sơn bay Tơn Sn Nht
SATRA
Tng công ty thng mi SƠi Gòn
SHB
Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn HƠ Ni
Southern Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn Phng Nam
SWOT
Ma trn đim mnh, đim yu, nguy c, c hi
Techcombank
Ngơn hƠng thng mi c phn K Thng
TCTD
T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
TPP
Hip đnh thng mi xuyên Thái Bình Dng
USD
Dollar M
VCCI
Phòng Thng mi vƠ Công nghip Vit Nam
VIB
Ngơn hƠng thng mi c phn Quc T
VietABank
Ngơn hƠng thng mi c phn Vit Á
VietBank
Ngơn hƠng thng mi c phn Vit Nam Thng Tín
VCB
Ngơn hƠng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam
VietinBank
Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam
Vn-Index
Ch s chng khoán S giao dch chng khoán thƠnh ph H Chí Minh
VPBank
Ngơn hƠng thng mi c phn Vit Nam Thnh Vng
VPSC
Công ty Dch v Tit kim Bu in
WB
Ngơn hƠng th gii
Western Bank
Ngơn hƠng thng mi c phn Phng Tơy
WTO
T chc thng mi Th gii
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1 Minh ha ma trn đánh giá các yu t bên ngoài 7
Bng 1.2 Minh ha ma trn đánh giá các yu t bên trong 8
Bng 1.3 Ma trn SWOT 10
Bng 1.4 Ma trn QSPM 12
Bng 2.1 Kt qu hot đng kinh doanh ca LienVietPostBank 31
Bng 2.2 Bin đng tài sn LienVietPostBank giai đon 2008-2013 33
Bng 2.3 T l vn điu l/Tng tài sn mt s ngân hàng nm 2013 34
Bng 2.4 im giao dch mt s ngơn hƠng trên đa bn TP. H Chí Minh 37
Bng 2.5 Nhân s LienVietPostBank 38
Bng 2.6 Ma trn quy đi câu tr li thƠnh đim s 45
Bng 2.7 Ma trn đánh giá các yu t bên trong (IFE) 45
Bng 2.8 Thành tu kinh t Vit Nam giai đon 2008 ậ 2014 47
Bng 2.9 Lãi sut huy đng mt s ngân hàng ti các k hn 51
Bng 2.10 Ch tiêu tng trng tín dng ngơn hƠng nhóm 1 vƠ 2 nm 2012 56
Bng 2.11 Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE) 62
Bng 3.1 Tng hp đim hp dn chin lc 72
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
Hình 1.1 Mô hình qun tr chin lc toàn din 2
Hình 1.2 Các bc phân tích yu t môi trng bên ngoài 5
Hình 1.3 Ma trn chin lc chính 13
Hình 1.4 Vn điu l ngân hàng MBB giai đon 2003-2013 24
Hình 1.5 Mng li phân b chi nhánh ngơn hƠng ACB nm 2013 25
Hình 2.1 T l n xu toƠn ngƠnh ngơn hƠng giai đon 2008 ậ 2013 48
Hình 2.2 Bin đng Vn-Index và khi lng giao dch giai đon 3/2009 -7/2014 49
Hình 2.3 Tng s d huy đng vn và tng d n tín dng toàn h thng ngân hàng 53
Hình 2.4 Tng s d huy đng vn và tng d n tín dng LienVietPostBank 53
Hình 2.5 Th phn ngƠnh ngơn hƠng Vit Nam 53
Hình 2.6 Vn điu l mt s ngơn hƠng 59
Hình 2.7 Tng tƠi sn mt s ngơn hƠng 59
Hình 2.8 Li nhun sau thu mt s ngơn hƠng 59
LI M U
1- Lý do chnăđ tài
Bt c mt doanh nghip nào mun đng vng và phát trin đu đòi hi có
chin lc kinh doanh đúng đn. Chin lc đó phi phù hp vi môi trng v
mô vƠ vi mô, trên c s đim mnh vƠ đim yu ca doanh nghip. Mt chin
lc đúng đn giúp doanh nghip phát huy đc đim mnh và khc phc đc
đim yu, đng thi tn dng tt các c hi và hn ch các ri ro có th xy ra.
Trong điu kin cnh tranh khc lit hin nay, vic xây dng mt chin lc đúng
đn s giúp doanh nghip có đc li th.
c thành lp nm 2008, Ngơn hƠng thng mi c phn Bu in Liên
Vit (LienVietPostBank) là mt ngân hàng có tui đi còn tr. LienVietPostBank
ra đi trong bi cnh nn kinh t Vit Nam và th gii có nhiu khó khn. Ngân
hàng nhn din đó lƠ khó khn nhng cng lƠ c hi cho LienVietPostBank. T
đó, LienVietPostBank đƣ thc hin chin lc kinh doanh vƠ giƠnh đc các
thƠnh công đáng ghi nhn nh kt qu kinh doanh, mc huy đng và cp tín dng
ngƠy cƠng tng, cung ng dch v ngân hàng ngày càng m rng ra khp đa bàn
các đa phng trong c nc,… Tuy vy, LienVietPostBank vn còn các hn ch
nh: Nng lc tài chính, vn t có còn thp so vi các ngân hàng trong, sc cnh
tranh ca LienVietPostBank so vi các ngơn hƠng đi th,
Tha thun m ca ngành ngân hàng khi Vit Nam gia nhp t chc thng
mi th gii đang đn gn, các hip đnh song phng, đa phng trong vn đ
m ca th trng tài chính, vic đi đn kí kt hip đnh thng mi xuyên Thái
Bình Dng (TPP),… dn đn lƠn sóng đu t, m rng ca h thng các đnh
ch tƠi chính nc ngoài. Bên cnh đó, lƠ vic các th trng vn cng cnh tranh
khc lit vi h thng ngơn hƠng nh th trng chng khoán, các sn phm hàng
hóa, th trng đa c,… Xut phát t nhng yêu cu trên, vn đ cn xây dng
mt chin lc kinh doanh mi cho LienVietPostBank trong giai đon 2014-2020
là cc kì cp thit.
Trên c s đó, tôi chn đ tƠi “Xơy dng chin lc kinh doanh ngân hàng
thng mi c phn Bu in Liên Vit” cho lun vn cao hc ca mình vi ý
mun nhm vn dng nhng kin thc và kinh nghim thc t đ đóng góp vƠo
thành công ca ngơn hƠng thng mi c phn Bu in Liên Vit trong tng
lai.
2- Mc tiêu nghiên cu:
úc kt lý lun tng quan v chin lc kinh doanh trong hot đng ca mt
doanh nghip nói chung và ngân hàng nói riêng.
Tìm hiu thc trng thc hin chin lc kinh doanh ca LienVietPostBank
da trên s liu thc t, phân tích các yu t nh hng đn s phát trin ca
LienVietPostBank, t đó rút ra nhng đim mnh và nhng đim yu hin có ca
Ngân hàng.
Xây dng thành công chin lc kinh doanh cho LienVietPostBank đn nm
2020, nhm đóng góp vƠo s thành công ca ngân hàng.
3- ụănghaăthc tin caăđ tài
Trong quá trình thc hin lun vn, tôi có tham kho mt s nghiên cu trc
đơy nh sau:
Nguyn Quang Hng, 2011. Xây dng chin lc kinh doanh ca Ngân hàng
thng mi c phn Bu in Liên Vit đn nm 2025. Trong nghiên cu này,
tác gi Nguyn Quang Hng đƣ nêu ra c s lý lun v chin lc kinh doanh,
phân tích thc trng và xây dng chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thng
mi c phn Bu in Liên Vit đn nm 2025. c thun li hn tác gi, khi
tôi tin hành nghiên cu ca mình vƠo nm 2014, ba nm sau khi LienvietBank
tin hành sáp nhp vi qu tit kim Bu in và tr thành LienVietPostBank
nh ngƠy nay. T đó, tôi có đc s liu kinh doanh thc t ca
LienVietPostBank giai đon 2008-2013 đ có đc nhng phơn tích, đánh giá đ
xây dng chin lc kinh doanh mi cho LienVietPostBank. Bên cnh đó, tôi còn
điu chnh thi gian hng ti t nm 2025 xung 2020 đ phù hp vi chin
lc phát trin ngành ngân hàng ca Ngơn hƠng NhƠ nc đn nm 2020.
Nguyn Th Cm Tú, 2013. Gii pháp nâng cao cht lng dch v tài Ngân
hàng thng mi c phn Bu in Liên Vit. Trong nghiên cu, tác gi Nguyn
Th Cm Tú đƣ nêu ra tng quan lý thuyt v dch v ngân hàng, thc trng và
gii pháp nâng cao cht lng dch v ti Ngơn hƠng thng mi c phn Bu
in Liên Vit. Trong nghiên cu này, tác gi ch đi phơn tích Ngơn hƠng TMCP
Bu in Liên Vit, cha đi so sánh vi các ngơn hƠng đi th. Khi thc hin
nghiên cu ca mình, tôi đƣ tin hành tham kho các phân tích và lp lun ca tác
gi cng nh thc trng và gii pháp đc đa đ nâng cao cht lng dch v
vào xây dng chin lc kinh doanh cho Ngơn hƠng TMCP Bu in Liên Vit.
Vi mi ngân hàng, mi thi kì s có nhng điu kin bên trong và bên ngoài
khác nhau. Nhng xét v góc đ đnh hng chin lc kinh doanh thì đu mang
nhng c s lý lun vƠ phng cách thc hin tng đng nhau. Do đó đ tài này
không ch giúp ích cho LienVietPostBank mà còn hu ích cho nhng nhà xây
dng chin lc ti nhng ngân hàng khác tham kho đ áp dng xây dng chin
lc cho ngân hàng mình trong tình hình cnh tranh trong ngành và tình hình hi
nhp kinh t ca Vit Nam.
4- iătng và phm vi nghiên cu
tài nghiên cu chin lc hot đng kinh doanh cho ngân hàng thng
mi c phn nói chung vƠ ngơn hƠng thng mi c phn Bu in Liên Vit nói
riêng.
Phm vi nghiên cu: Chin lc kinh doanh ti ngơn hƠng thng mi c
phn Bu in Liên Vit giai đon t nm 2008 đn nm 2013.
5- Phngăphápănghiênăcu
Lun vn nƠy s dng phng pháp mô t, phng pháp bng s liu, phng
pháp logic thng kê, phng pháp kho sát bng câu hi là ch yu, đng thi kt
hp vi các phng pháp phơn tích vƠ phng pháp tng hp.
tài s dng s liu tng hp ch yu t Ngơn hƠng Bu in Liên Vit, và
tham kho mt s tài liu t các website có liên quan và s liu ca Tng cc
thng kê, Ngơn hƠng NhƠ nc Vit Nam.
6- Ni dung và kt cu caăđ tài
Ni dung lun vn gm 03 chng:
Chngă1:ăTng quan v chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi.
Chngă2:ăThc trng thc hin chin lc kinh doanh ca ngơn hƠng thng
mi c phn Bu in Liên Vit.
Chngă 3:ă Xây dng chin lc kinh doanh ngơn hƠng thng mi c phn
Bu in Liên Vit đn nm 2020.
1
CHNG 1: TNG QUAN V CHIN LC KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1. CHIN LC KINH DOANH CA DOANH NGHIP
1.1.1 Các khái nim v chin lc kinh doanh
Chin lc kinh doanh và mt s khái nim liên quan đc các nhà qun tr
hiu theo nhiu cách khác nhau. iu đó có th do h có nhiu cách tip cn khác
nhau trong nghiên cu.
Theo Arthur A.Thomson, Js. Và A.J.Strickland III thì “Chin lc kinh doanh
là mt chui nhng hot đng cnh tranh và phng th
c qun lý tip cn trong
kinh doanh đ đt đc kt qu kinh doanh thành công. Chin lc kinh doanh
thc s là k hoch ca nhà qun lý nhm cng c v trí t chc, tho mãn nhu
cu ca khách hàng và đt đc nhng mc tiêu kinh doanh mong mun”.
Theo Fred R.David thì “Chin lc kinh doanh là nhng phng tin đ đt
đn mc tiêu dài hn”.
Theo Alfred Chadler, i hc Havard thì “Chin lc kinh doanh là s xác
đnh các mc tiêu c bn, lâu dài ca doanh nghip, đng thi la chn các cách
thc hoc quá trình hot đng và phân phi các ngun lc cn thit đ thc hin
các mc tiêu đó”.
Theo Willam J. Glueck : “Chin lc kinh doanh là mt k hoch mang tính
thng nht, toàn din và tính phi hp đc thit k đ đm bo rng các mc tiêu
c bn ca doanh nghip s đc thc hin”.
Nhìn chung, dù
đc din đt nh th nào đi na, các khái nim v chin lc
kinh doanh vn bao hàm nhng ni dung chính sau đây:
Xác đnh mc tiêu dài hn ca t chc
a ra các chng trình tng quát đ đt đc mc tiêu
La chn các phng án hành đng, trin khai và phân b các ngun tài
nguyên đ thc hin mc tiêu đó.
2
1.1.2. Xây dng chin lc kinh doanh
Xây dng chin lc có th hiu là các quá trình nghiên cu môi trng hin
ti cng nh tng lai, hoch đnh các mc tiêu ca t chc; đ ra, thc hin và
kim tra vic thc hin các quy đnh nhm đt đc các mc tiêu trong môi
trng hin ti cng nh trong tng lai.
Quá trình xây dng chin lc có th đc khái quát hoá qua mô hình qun tr
chin lc toàn din nh sau:
Hình 1.1 Mô hình qun tr chin lc toàn din
(Ngun: Fred R.David, 2003. Khái lun v qun tr chin lc, NXB Thng Kê)
Theo Hình 1.1, quy trình trên gm có 10 bc và đc chia thành ba giai đon
là các giai đon: Hình thành chin lc, thc thi chin lc và đánh giá chin
lc.
3
1.1.2.1.Giai đon hình thành chin lc
Bc đu tiên trong giai đon hình thành chin lc là doanh nghip cn phi
đ ra đc nhim v, các mc tiêu và các chin lc hin ti mà doanh nghip
cn theo đui. đ ra đc các nhim v và mc tiêu chính xác, phù hp vi
hoàn cnh hin ti và tng lai thì nht thit doanh nghip cn phi tin hành xem
xét môi trng bên trong và bên ngoài doanh nghip b
ng cách thc hin vic
kim soát bên trong và kim soát ni b đ đánh giá các c hi và đe do phát
sinh t bên ngoài cng nh đánh giá các đim mnh, đim yu bên trong tác đng
đn vic thc hin chin lc th nào.
Môi trng bên ngoài:
+ Môi trng v mô:
Môi trng v mô bao gm yu t kinh t, chính ph và chính tr, yu t xã
hi, yu t t
nhiên, yu t công ngh và k thut và mi liên h gia các yu t.
Nhân t kinh t có nh hng trc tip đi vi sc hút tim nng ca các
chin lc khác nhau. Các bin s kinh t quan trng cn theo dõi: Mc thu nhp,
xu hng chi tiêu ca ngi dân, lãi sut, t l lm phát, điu kin kinh t ca các
quc gia nc ngoài, Nu các bin s kinh t này d báo nn kinh t trong thi
gian ti tng trng thì các chin lc đc u tiên s là phát trin sn phm, m
rng sn xut. Ngc li, nu các bin s kinh t v mô d báo nn kinh t s đi
vào suy thoái, chin lc đc u tiên s là thu hp hot đng, gim chi phí hot
đng,
nh hng ca pháp lut, chính ph và chính tr
: S l thuc ln nhau mi lúc
mt tng trên phm vi toàn quc gia các nn kinh t, th trng, chính ph và t
chc, đòi hi công ty phi xem xét đn nh hng có th có ca các bin s chính
tr đi vi vic son tho và thc hin các chin lc cnh tranh. Các bin s
chính tr, chính ph và pháp lut quan trng: Các điu l, các qui đnh ca chính
ph các thay đi ca lut thu, các u ban hot đng chính tr, t l tham gia ca
các c tri, lut bo v môi trng, mc chi tiêu cho vic phòng th, mc tr cp
ca chính ph, lut chng đc quyn,… Các khon quy đnh, điu l này làm tng
4
thêm chi phí hot đng, t đó tác đng đn li nhun ca doanh nghip và cng là
rào cn vô hình khi các doanh nghip tham gia vào th trng. Nu các chi phí
này quá ln làm gim thu nhp đáng k, doanh nghip s la chn chin lc là
ri b th trng hay ct gim hot đng
Các nh hng công ngh cho thy nhng vn hi và mi đe do mà chúng
phi đ
c xem xét trong vic son tho chin lc. S tin b k thut có th tác
đng sâu sc lên nhng sn phm, dch v, th trng, nhà cung cp, nhà phân
phi, ngi cnh tranh, khách hàng, quá trình sn xut, thc tin tip th và v th
cnh tranh ca các doanh nghip.
+ Môi trng vi mô:
Môi trng vi mô là nhng yu t ngoi cnh có liên quan đn doanh nghip.
Nó bao gm: Các đi th cnh tranh trong ngành, ngi tiêu dùng, nhà cung cp,
các sn phm thay th, các đi th tim n. Vi vic xác đnh đc các yu t này
vô cùng quan trng trong vic xây dng chin lc kinh doanh. Có rt nhiu
doanh nghip cùng kinh doanh trong mt ngành ngh, khi xây dng chin lc
hot đng kinh doanh, doanh nghip phi da trên nng lc và v trí ca bn thân
doanh nghip mình đ xác đnh đc đi th cnh tranh chính, phân khúc th
trng nh
m ti, các đi th cnh tranh tim n, đ t đó có chin lc kinh
doanh phù hp.
Kt hp vi nhng yu t t môi trng bên ngoài, có th tóm tt các bc đ
phân tích các yu t môi trng bên ngoài tác đng đn vic hình thành chin
lc hot đng nh sau:
5
Bng cách s dng phng pháp phân tích đi t trên xung đi t môi trng v
mô đn môi trng vi mô đ có mt cái nhìn khái quát toàn b nn kinh t, toàn
b ngành ngh kinh doanh, t đó nhn thy c hi và nguy c ca doanh nghip.
iu này đc th hin trong Hình 1.2 Các bc phân tích yu t môi trng bên
ngoài. Các bc thc hin: Bc 1, phân tích môi trng v mô nhm thy đc
nh hng ca các yu t v mô tác đng nh th nào đn hot đng ca doanh
nghip, và có nhng d báo kinh t v mô trong thi gian ti. Bc 2, phân tích
môi trng vi mô trong ngành, nhm xác đnh đc đi th cnh tranh chính,
trin vng ngành, Bc 3, Xây dng chin lc, da trên nhng phân tích
bc 1 và bc 2 xác đnh đc nhng c hi và nguy c ca doanh nghip t đó
xây dng các chin lc kinh doanh phù hp. Sau khi đã phân tích môi trng
bên ngoài, đ hoàn thành xây dng chin lc cn phân tích môi trng ni b.
Phân tích môi trng ni b
Môi trng ni b bao gm các yu t ni ti mà doanh nghip có th kim
soát đc. Vic phân tích ni b đòi hi phi thu thp, x lý nhng thông tin v
ban qun lý, tài chính, nhân s, nghiên cu và phát trin, tip th và tình hình hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. T đó rút ra nhng nhân t nào là
quan trng sng còn đi vi doanh nghip, so sánh vi các công ty đi th chính
nh hng kinh t,
nh hng xã hi,
nhân khu, vn hoá,
đa lý, nh hng
chính tr, lut pháp
và chính ph
Các đi th cnh tranh
Ngi cung cp
Nhà phân phi
Ch n
Khách hàng
Cng đng
Nhà qun lý
C đông
Sn phm
D
c
h
v
,
t
h
t
r
n
g
CÁC C HI VÀ
NGUY C CA
DOANH NGHIP
Hình 1.2 Các bc phân tích yu t môi trng bên ngoài
(
N
g
un: Fred R.David, 2003. Khái lun v
q
un t
r
chin lc, NXB
Môi trng v mô Môi trng vi mô
Xây dng chin lc
6
trong tng ngành đ nhn bit đc đim mnh và đim yu ca doanh nghip
mình.
Trên c s các tng hp đó nhà qun lý có th bit đc doanh nghip đang
đâu và qua đó nhà qun tr cn xem xét li mc tiêu kinh doanh ban đu và nhng
điu chnh tng gim cho phù hp.
Các bc tip theo trên c s đã xác đnh chính xác mc tiêu kinh doanh là
ph
i xác đnh đc các mc tiêu dài hn mà doanh nghip cn theo đui đ đt
đc mc tiêu kinh doanh. Gn lin vi các mc tiêu dài hn là chin lc đ
thc hin các mc tiêu đó cng phi đc hình thành.
1.1.2.2. Giai đon thc thi chin lc
Thc thi có ngha là huy đng nhân lc đ thc hin các chin lc đã đc
lp ra. Ba hot đng c bn ca thc thi chin lc là: Thit lp các mc tiêu
hàng nm, đ ra các chính sách và phân phi các ngun tài nguyên. ây là giai
đon khó khn nht trong quá trình qun tr chin lc, vic thc thi chin lc
đòi hi tính k lut, s tn ty và c s hy sinh c mi cá nhân. Vic thc thi
chin lc gm vic phát trin các ngân qu ng h cho chin lc, các chng
trình, môi tr
ng vn hoá và đng thi liên kt vic thúc đy nhân viên vi các h
thng ban thng đi vi các mc tiêu dài hn và hàng nm. Các hot đng thc
thi chin lc nh hng ti mi thành viên trong t chc. Thách thc ca vic
thc thi chin lc là kích thích mi thành viên trong t chc làm vic vi hiu
qu cao nht hng đn vic đt mc tiêu đ ra.
1.1.2.3. Giai đon đánh giá chin lc
Do tt c các chin lc đu b nh hng do s thay đi trong tng lai vì
các yu t bên trong và bên ngoài thay đi vì th công vic cn thit cho giai đon
này là: Xem xét li các yu t là c s cho chin lc hin ti có còn phù hp hay
không, đo lng thành tích và thc hin các hot đng hiu chnh cn thit đ
đm bo cho s cn thit đ đm bo cho s phát trin bn vng và thành công
trong tng lai.
7
1.1.3. Mt s công c đ xây dng và la chn chin lc kinh doanh
1.1.3.1. Các công c đ xây dng chin lc
+ Ma trn đánh giá yu t bên ngoài (EFE/External Factor Evaluation Matrix)
Ma trn này cho phép tóm tt và đánh giá môi trng bên ngoài ca doanh
nghip.
Ma trn EFE là mô hình đc dùng đ đánh giá các nhân t bên ngoài liên
quan đn t chc, công ty đ ra quyt đnh chin lc chính xác.
Bng 1.1 Minh ha ma trn đánh giá các yu t bên ngoài
Các yu t bên ngoài Mc quan
trng
Phân loi S đim quan
trng
Yu t kinh t
Yu t xã hi, nhân khu,
vn hoá, đa lý
Yu t chính tr, lut
pháp và chính ph
Tng cng
(Ngun Fred R.David, 2003. Khái lun v qun tr chin lc, NXB Thng Kê)
Các yu t bên ngoài: Lp danh mc các yu t nh hng đn hot đng ca
doanh nghip, các yu t này ln lt đc đánh s th t tng dn, tng ng
vi đó là mc đ quan trng, phân loi, t đó tính ra đc s đim quan trng ca
tng yu t.
Mc quan trng ca các yu t t 0.0 (không quan trng) đn 1,0 (rt quan
trng). Mc quan trng ca các yu t ph thuc vào mc đ nh hng ca các
yu t ti s thành công ca lnh vc ngành, ngh mà doanh nghip trc tip sn
xut, kinh doanh. Tng mc đ quan trng ca tt c các yu t bng 1,0.
Phân loi t 1 đn 4 cho tng yu t, phân loi ca mi yu t nh hng tùy
thuc vào mc đ phn ng ca doanh nghip vi các yu t. Trong đó, 4 là phn
8
ng tt nht, 3 là phn ng trên trung bình, 2 là phn ng trung bình, 1 là phn
ng yu. Nhân mc quan trng vi phân loi đ có s đim quan trng ca tng
yu t. Tng tt c s đim quan trng đó đ xác đnh tng s đim ca ma trn.
Mc quan trng và phân loi s đc tng hp t kt qu kho sát khi tin hành
nghiên cu.
Tng s đim quan trng cao nht mà mt doanh nghip có th có là 4,0 và
thp nht là 1,0. Tng s đim quan trng trung bình là 2,5. Tng s đim quan
trng 4 cho thy rng doanh nghip đang phn ng rt tt vi các c hi và mi
đe do hin ti trong môi trng ca h. Tng s đim là 1 cho thy rng nhng
chin lc mà công ty đ ra không tn dng đc các c hi hoc tránh đc các
mi đe do bên ngoài.
+ Ma trn đánh giá các yu t ni b (IFE/Internal Factor Evaluation Matrix)
Ma trn các yu t ni b (IFE) là công c đc s dng đ tóm tt và đánh
giá nhng mt mnh và yu quan trng ca b phn kinh doanh chc nng và nó
cng cung cp c s đ xác đnh và đánh giá môi trng quan h gia các b
phn này.
Bng 1.2 Minh ha ma trn đánh giá các yu t bên trong
Các yu t bên trong
Mc quan
trng
Phân loi
S đim quan
trng
Lit kê các yu t bên trong
Tng s đim quan trng
(Ngun Fred R.David, 2003. Khái lun v qun tr chin lc, NXB Thng Kê)
Các yu t bên trong: Lp danh mc nhng yu t bao gm nhng đim mnh,
yu t c bn nh hng ti doanh nghip. Ví d nh: Trình đ đi ng Ban lãnh
đo, Uy tín thng hiu, h thng phân phi,
9
Mc đ quan trng: đc xp t 0,0 ( không quan trng ) đn 1,0 ( rt quan
trng) cho tng yu t. Tm quan trng ca nhng yu t này ph thuc vào mc
đ nh hng ca các yu t ti s thành công ca doanh nghip trong ngành.
Tng s tm quan trng ca tt c các yu t phi bng 1,0.
Phân loi t 1 đn 4 cho tng yu t, phân loi ca mi yu t nh hng tùy
thuc vào mc đ phn ng ca doanh nghip vi các yu t. Trong đó, 4 là phn
ng tt nht, 3 là phn ng trên trung bình, 2 là phn ng trung bình, 1 là phn
ng yu. Nhân mc quan trng vi phân loi đ có s đim quan trng ca tng
yu t. Tng tt c s đim quan trng đó đ xác đnh tng s đim ca ma trn.
Mc quan trng và phân loi đc tng hp t kt qu kho sát khi tin hành
nghiên cu.
+ Ma trn đim mnh – đim yu, c hi – nguy c (SWOT)
ây là giai đon kt ca quá trình hình thành chin lc. Các chin lc đc
xây dng trên c s phân tích và đánh giá môi trng kinh doanh, nhn bit đc
nhng c hi và mi đe do tác đng đn s tn ti ca doanh nghip. T đó xác
đnh các phng án chin lc đ đt đc mc tiêu đ ra. Các phng án chin
lc này s đc la chn, cht lc đ có nhng phng án ti u và kh thi nht.
Ma trn SWOT là công c kt hp quan trng có th giúp cho nhà qun tr
phát trin 4 loi chin lc sau:
- Chin lc đim mnh – c hi (SO)
- Chin lc đim yu – c h
i (WO)
- Chin lc đim mnh – nguy c (ST)
- Chin lc đim yu – nguy c (WT)
S kt hp các yu t quan trng bên trong và bên ngoài là nhim v khó khn
nht ca vic phát trin mt ma trn SWOT. Nó đòi hi phi có s phán đoán tt,
kt hp hp lý và ti u các yu t bên trong và bên ngoài. Nu không vic phát
trin các chin lc s
không đem li kt qu mong mun.
Các chin lc SO s dng nhng đim mnh bên trong ca doanh nghip đ
tn dng nhng c hi bên ngoài. Thông thng các t chc s theo đui chin