Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chi tiêu giáo dục của hộ gia đình thành thị - nông thôn Việt Nam

B GIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH




NGUYN MINH THUN



ỄNHăGIỄăCỄCăNHỂNăT NHăHNGăN
CHIăTIểUăGIỄOăDC CA H GIAăỊNHă
THĨNHăTH - NỌNGăTHỌNăVIT NAM



LUNăVNăTHCăSăKINHăT





TP. H CHÍăεINHă- Nεăβ014

B GIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH



NGUYN MINH THUN

ỄNHăGIỄăCỄCăNHỂNăT NHăHNGăN
CHIăTIểUăGIỄOăDC CA H GIAăỊNHă
THĨNHăTH - NỌNGăTHỌNăVIT NAM

ChuyênăngƠnh:ăKinhăt phátătrin
Mƣăs: 60310105


LUNăVNăTHCăSăKINH T


NGIăHNG DN KHOA HC
TS. NGUYNăHOĨNGăBO


TP. H CHÍăεINHă- Nεăβ014

LIăCAMăOAN

Tôiăxinăcamăđoanărngăđ tàiănghiênăcuănàyădoăbnăthânăriêngătôiăthc hin theo s
hng dn caăngiăhng dn khoa hc.
S liuăchoănghiênăcuălàăhoànătoànătrungăthcăcngănhăni dung t tàiăliu tham
kho ca nhngănghiênăcuăcóăliênăquanăđcătríchădnărõăràng./.





MC LC

Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mcăcácăt vit tt
Danh mcăcácăbng biu
Danh mcăcácăhìnhăv
CHNG MăU ……………………… 1
1. t vnăđ 1
β.ăiătngăvàăphmăviănghiênăcu 3
γ.ăPhngăphápănghiênăcu 3
4. Cuătrúcăđ tài 3
CHNGă1:ăTNGăQUANăLụăTHUYTăVĨăNGHIểNăCUăTHCăTIN… 5
1.1 Tngăquanălýăthuyt 5
1.1.1ăCácăkháiănim 5
1.1.βăuătăvn con ngi 7
1.1.γăVaiătròăcaăgiáoădc 9
1.βăNghiênăcu thc nghim 10
1.γăKhungăphânătích 19
CHNGă2 :ăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU 26
β.1ăεôăhìnhălýăthuyt kinh t 26
β.βăεôăhìnhănghiênăcu thc nghim caăđ tài 28
β.γăPhngăphápăvàăd liuănghiênăcu 29
β.γ.1ăPhngăphápănghiênăcu 29
2.3.2 D liuănghiênăcu 29
CHNGă3:ăTNGăQUANăSăLIUăVĨăTHCăTRNGăCHIăTIểUăGIỄOă
DCăCAăHăGIAăỊNH 31
3.1 nhănghaăvàăthngăkêămôăt cácăbinătrongămôăhình 31
3.1.1 căđim kinh t ca h giaăđình 31
γ.1.βăcăđim ca ch h giaăđình 32

3.1.3 căđim chung ca h giaăđình 32
3.2 Thngăkêămôăt chiătiêuăgiáoăducăbìnhăquânăca h giaăđìnhătheoăcácăbin 35
3.2.1 Theo tngăchiătiêuăbìnhăquânăh giaăđình 35
γ.β.βăTheoăgiiătínhăcaăchăh ……………… 37
γ.β.γăTheoănhómătui ch h 38
γ.β.4ăTheoătrìnhăđ hc vn ca ch h 40
γ.β.5ăTheoătìnhătrngăhônănhânăch h 41
γ.β.6ăTheoădânătc ch h 42
3.2.7 Theo quyămôăh giaăđình 43
3.2.8 Theo s thànhăviênăhc ca h 44
3.2.9 Theo khu vcăthànhăth - nôngăthôn 45
3.2.10 Theo khu vcăvùngămin 46
CHNGă4:ăăMỌăHỊNHăTHCăNGHIM 50
4.1ăεôăhìnhăhiăquy 50
4.βăQuyătrìnhăhiăquyăcho môăhìnhănghiênăcu 51
4.β.1ăCácăbcăhiăquy 51
4.β.βăaăcngătuyn 51
4.β.γăKimăđnhăphngăsaiăthayăđi 52
4.3 Giiăthích kt qu môăhìnhăhi quy 54
4.γ.1ăcăđim kinh t ca h giaăđình 54
4.3.2 căđim ca ch h giaăđình 55
4.γ.γăcăđim chung ca h giaăđình 58
4.3.4 Kt qu theo h s hi quy chunăhóa 61
CHNGă5:ăKTăLUN 64
5.1 Kt lun caănghiênăcu 64
5.1.1ăcăđim kinh t ca h giaăđình 64
5.1.βăcăđim ca ch h giaăđình 64
5.1.γăcăđim chung ca h 66
5.2 Kin ngh chínhăsách 67
5.3 Hn ch vàăhngănghiênăcu mi caăđ tài 69

TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC







DANH MCăCỄCăT VIT TT

GDP: Tng sn phm niăđa
OECD: T chc HpătácăvàăPhátătrin Kinh t
OδS:ăPhngăphápăbìnhăphngăbéănht
SNA: H thngătàiăkhon quc gia
VHLSS: B d liu Khoăsátămc sng h giaăđìnhăVit Nam

DANH MCăCỄCăBNG BIU

Bng 1.1 T l chiătiêuăgiáoădcăcôngătrênăGDPăca VităNamăvàăcácănc……… 2
Bng 1.2 Tng hpănghiênăcu thc nghim v chiătiêuăgiáoădc ca h giaăđình 15
Bngă2.1 Bngătómăttăcácăbinătrongămôăhình 30
Bng 3.1 Thngă kêă môătă cácă bină trongă môăhìnhăcaăhăgiaă đìnhă nôngă thônă vàă
thànhăthănmăβ010 33
Bng 3.βă Thngă kêă môătă cácă bină trongă môă hìnhăcaăhăgiaăđìnhă nôngă thônă vàă
thànhăthănmăβ01β 34
Bngăγ.γăThngăkêămôătăcácăbinătrongămôăhìnhăcaăhăgiaăđìnhăcăncănmăβ010ă
vàăβ01β 35
Bngăγ.4aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoă5ănhómătngăchiătiêuă
bìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhă(β010) …………………………………………………36
Bng 3.4băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoă5ănhómătngăchiătiêuă
bìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhă(β01β). 36
Bng 3.5aăThngăkêăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăgiiătínhăchăhă(β010) 37
Bng 3.5băThngăkêăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăgiiătínhăchăhă(β01β) 37
Bng 3.6aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoătuiăchăhă(β010) 38
Bng 3.6băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoătuiăchăhă(β01β) 38
Bng 3.7aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoătrìnhăđăhcăvnăcaăchă
hăgiaăđìnhă(β010) 40
Bng 3.7băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânăătheoătrìnhăđăhcăvnăcaă
chăhăgiaăđìnhă(β01β) 41
Bngăγ.8 Thngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoătìnhătrngăhônănhânăcaă
chăhăgiaăđìnhăthànhăthă(β010). 41
Bng 3.9aă Thngăkêă môă tă chiă tiêuă giáoă dcă bìnhă quână theoă dână tc ca chă h
(2010) 42

Bng 3.9bă Thngă kêă môătă chiă tiêuă giáoă dcă bìnhă quână theoădână tcă caă chă h
(2012) 42
Bng 3.10aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăquy môăhă(β010) 43
Bng 3.10băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăquyămôăhă(β01β) 43
Bng 3.11aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăsăthànhăviênăhcăcaă
hăgiaăđìnhă(2010) 44



Bngăγ.11băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăsăthànhăviênăhcăcaă
hăgiaăđìnhă(β01β) 44
Bng 3.12aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăkhuăvcăthànhăth và
nôngăthônăcaăhăgiaăđìnhă(β010) 45
Bng 3.12băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăkhuăvcăthànhăth và
nôngăthônăcaăhăgiaăđìnhă(β01β) 45
Bng 3.13aăThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăvùngăminăcaăhăgiaă
đìnhă(β010) 46
Bng 3.13băThngăkêămôătăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânătheoăvùngăminăcaăhăgiaă
đìnhă(β01β) 47
Bngă4.1: Ktăquăhiăquyăcácănhânătănhăhngăđnăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquână
caăhăgiaăđìnhătheoăγăkhuăvcănmăβ010 53
Bng 4.2: Ktăquăhiăquyăcácănhânătănhăhngăđnăchiătiêuăgiáoădcăbìnhăquână
caăhăgiaăđìnhătheoăγăkhuăvcănmăβ01β 53
Bng 4.3:ăKtăquătheoăhăsăhiăquyăchunăhóaăcaăcácămôăhình 62

DANH MCăCỄCăHỊNHăV

Hìnhăγ.1ăPhânăb d liu h giaăđìnhăc nc,ănôngăthôn,ăthànhăth 2010-β01β…. 31
Hìnhăγ.β:ăChiăgiáoădcăbìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhătheoănhómătuiăchăhănmăβ010ă
theoăγăkhuăvc … 39
Hìnhăγ.γă:ăChiăgiáoădcăbìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhătheoănhómătuiăchăhănmăβ01βă
theoăγăkhuăvc 40
Hìnhăγ.4: Chiăgiáoădcăbìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhătheoănhómăvùngăminăcaăhănmă
β010ătheoăγăkhuăvc 46
Hìnhăγ.5:ăChiăgiáoădcăbìnhăquânăcaăhăgiaăđìnhătheoănhómăvùngăminăcaăhănmă
β01βătheoăγăkhuăvc. ………………………………………………………….48

1


CHNG M U

1. t vnăđ
uăt vnăconăngi  cácănc đangăphátătrin thngăđcăxemălàăhn ch so
viăcácănc phátătrin bi s hiu bităvaiătròăcaăgiáoădcăcngănhăthuănhp ca
h giaăđình cònăthp. Hu htăcácăquc gia cho rngăthànhătuătrongăgiáoădcălàăyu
t quan trng quytăđnh thu nhpătrongătngălaiă tmăviămôăvàăcóătácăđng mnh
đnătngătrng kinh t.
NhngăncăđangăphátătrinănhăVităNamăbênăcnh ngunătàiănguyênăđangădn cn
kităthìăngun vnăconăngi gi vaiătròăht sc quan trng trong s sángăto,ăphátă
minhăvàăphátătrin kinh t bn vng.ă vnăconăngiăđcăhìnhăthànhăthìăcácănhàă
đuătăthng s dngăgiáoădcăđàoătoălàăcôngăc đ to kin thcăvàăkinhănghim
trong cuc sngălaoăđng. Miănmăchínhăph thng đuăt rt lnăvàoăgiáoădc
côngăvàăquaăbng 1.1 ta thy t l chiătiêuăgiáoădcăcôngătrênăGDPăca Vit Nam
kháăcaoăvàănmăβ010ăt l nàyăcaoăhnăc Hoa K, ngoàiăra nmăβ011 cácănc
OECDăcóătrungăbìnhăt l chiătiêuăgiáoădcăcôngătrênătngăchiătiêu công làă1β,9%ă
(OECD, 2014) trong khi  VităNamăthìăt l nàyălàă12,62% (Tng cc thngăkêă
Vit Nam, 2014) nênăcho thy phátătrinăgiáoădcălàăchínhăsáchăquan trngăhàngăđu
caăchínhăph nhmănângăcaoăchtălng vn con ngi đ cnh tranh vi quc t
cngănhănhmătngăthu nhpătngălai choăngiădân,ătuyănhiênăđ chínhăsáchăphátă
huy hiu qu cn phiăcóăs thamăgiaătíchăcc ca h giaăđìnhăchoăđuătăgiáoădc
tr trênăcácăvùngăca c nc.
Thc trngănghèoăđóiăvàăbtăbìnhăđng thu nhp  nc ta hin nay vnăcònătn ti
mt s niă nôngăthônălnăthànhăth dnăđn s chêchălch trongăcáchătip cnăgiáoă
dc c v s lng ln chtălng ca mi cáănhânănên đuătăgiáoădc ca h gia

đình cngăcóăs khácăbit,ăhnăna nhng bt cp hin nay trong h thngăgiáoădc
côngăvàătănhânăvi nhiu cp bcăkhácănhauăthìăh giaăđìnhăphi chu nhiu mc
phíăkhácănhauăvàăđuăgiaătngătrongănhngănmăgnăđây,ătuyănhiênăh ch tp trung
2


đuătăgiáoădc v s lngămàăítăquanătâmăđn chtălng dnăđn ngunăđuătă
conăngi ca h giaăđìnhăcngănhăđuătăcôngăgiáoădc caăchínhăph tr nênă
kémăhiu qu.
Bng 1.1 T l chiătiêuăgiáoădcăcôngătrênăGDPăca VităNamăvƠăcácănc
TênăNc
Nmăβ008
Nmăβ010
Vit Nam
4,89
6,29
Nht Bn
3,44
3,78
δào
2,28
2,77
Indonesia
2,90
2,99
Hong kong
3,26
3,51
Malaysia
3,96

5,12
Singapore
2,81
3,17
Tháiăδan
3,75
3,75
Hoa K
5,30
5,42
Australia
4,65
5,59
OECD
5,17
5,59
Ngun: World Bank, 2014.
T đóăchoăthyăđuătăgiáoădc ca h giaăđìnhălàăyu t quan trngăchoăchínhăsáchă
phátătrinăconăngi caăchínhăph cngănhătngăthuănhpătngălaiăca h vàăđ
xemăxétăcácănhânăt liênăquanăđn quytăđnh đuătăgiáoădc ca h giaăđình thì
chúngătaăcn gii quyt vnăđ thôngăquaănghiênăcuă“ăánhăgiáăcácănhânăt nh
hngăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhăthànhăth vàănôngăthônăVităNam”ăvi
mcătiêu là phână tích,ă đánhă giáă s khácă bit nhngă nhână t ca h giaă đìnhă nh
hngănhăth nàoăđn quytăđnh chiătiêuăgiáoădc ca tr  nôngăthônăvàăthànhăth
đng thiăcácăcâuăhiănghiênăcu đcăđaăra nhăsau:
- Nhngănhânăt nàoănhăhngăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhănôngăthônă
vàăthànhăth nmăβ010ăvàăβ01βă?
3

-  coăgiưnăcaă chiătiêuăgiáoădc theo tngă chiătiêuăh giaăđìnhănôngăthônăvàă
thànhăth nhăth nào ?
- Mcăđ khácăbit caăcácănhânăt nhăhngăđnăchiătiêuăgiáoădc gia h gia
đìnhănôngăthônăvàăthànhăth ra sao?
- S chêchălchăvàătm quan trng caăcácănhânăt nhăhngăđnăchiătiêuăgiáoă
dc ca h giaăđìnhătrongătng khu vc sinh sngănhăth nào?
2.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- iătngănghiênăcu caăđ tàiălàăh giaăđìnhăVităNamăcóăchiătiêuăgiáoădc
cho tr t 3 tui tr lênătrong cácănmănghiênăcu.
- Phmăviănghiênăcu caăđ tài:ă(1)ăthiăgianănghiênăcuălàăh giaăđìnhăcóăchiă
tiêuăgiáoădc trong nmăβ010ăvàăβ01β;ă(β)ăkhôngăgianăcaănghiênăcu thc hinătrênă
phm vi c nc,ăthànhăth vàănôngăthônăviă6ăvùngăminăđaălýălàăng bng sôngă
Hng,ăTrungăduăvàăminănúiăphíaăBc, Bc Trung B vàăduyênăhi MinăTrung,ăTâyă
Nguyên,ăôngăNamăB vàăng bngăsôngăCu Long.
3.ăPhngăphápănghiênăcu
D liu caănghiênăcuăđc ly t ngun d liu th cp ca cuc Khoăsátămc
sng h giaă đìnhăVită Namănmăβ010ăvàăβ01βădoăTng cc ThngăkêăVit Nam
thc hin. Phngă phápă đc s dng trong nghiênă cu làă phngă phápă bìnhă
phngănh nht (OLS) vi hi quy chn tngăbc nhmăxácăđnhămôăhìnhăthíchă
hp cngănhăhiăquyămôăhìnhătheoăh s chunăhóaăđ làmărõătm quan trng theo
th t caăcácăbinăcóăliênăquan.
4. Cuătrúcăđ tƠi
Kt cu ca lunăvnăgmănm chng,ăchngăđuălàăgii thiu vnăđ cnănghiênă
cu, mcă tiêuă nghiênă cu,ă câuă hiă nghiênă cu,ă điă tng, phm vi thc hin vàă
phngăphápănghiênăcu.ăChngă1ătrìnhăbàyătngăquanălýăthuytăvàăcácănghiênăcu
thc nghimăcngănhăkhungăphânătíchăcaăđ tài.ăChngăβătrìnhăbàyăcácămôăhìnhă
kinh t trongăcácănghiênăcuăcóăliênăquanăvàămôăhìnhăthc nghim caăđ tài,ăsauăđóă
4

làăphngăphápănghiênăcu vàăd liuănghiênăcu.ăChngăγăchoăbit tng quan v
s liuănghiênăcu, thc trngăchiătiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhăthôngăquaăthngăkêă
môăt cngănhăcácăkimăđnhăchiăbìnhăphngăchoăs nhăhng caăcácăbinăđc
lpăđn bin ph thuc. Chngă 4ă trìnhă bàyă môăhìnhă hiăquyă vàă cácăbc kim
đnh,ăphânătíchăhi quy,ăsauăđóălàăkt qu giiăthíchămôăhìnhăhiăquyătheoăcácăh s
călngăvàăh s hi quy chunăhóa.ăChngă5ătinăhànhăkt lun nhng kt qu
đưăđtăđcăcngănhăđaăraăcácăchínhăsáchăkin ngh t kt qu đng thi nhnăxétă
cácămtăcònăhn ch,ăcácăhngănghiênăcu mi cóăliênăquanătrong tngălai.




















5

CHNGă1:ăTNGăQUANăLụăTHUYTăVĨăNGHIểNăCU THC TIN

Chngă1ătrìnhăbàyăcácălýăthuytăcóăliênăquanăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhă
nhălýăthuyt vnăconăngi,ămôăhìnhăđuătăgiáoădc ca cha m cho tr em, vai
tròăcaăgiáoădc.ăCácănghiênăcu thc nghim caăcácătácăgi trongăvàăngoàiănc
cóăliênăquanăđnăđ tàiănghiênăcuăcngăđcănêuălênăcùngăviăkhungăphânătíchăchoă
mi quan h giaăchiătiêuăgiáoădcăvàăcácăbinăđc lpătrongămôăhìnhănhătng chi
tiêuăca h giaăđình,ăgiiătínhăch h, tui ch h,ătrìnhăđ hc vn ch h,ătìnhă
trngăhônănhânăca ch h,ădânătc ca ch h,ăquyămôăh giaăđình,ăs thànhăviênă
theo hc ca h, khu vc sinh sngăthànhăth - nôngăthônă vàăkhuă vcătheoă vùngă
minăđaălýăca h,ăsauăcùngălàăsăđ choăkhungăphânătíchăđ môăt mi quan h tácă
đngăvàănhnăxétămtătíchăcc ca khungăphânătíchăsoăviăcácănghiênăcuătrc.
1.1 TngăquanălỦăthuyt
1.1.1 Cácăkháiănim
Theo h thngătàiăkhon quc gia 1993 (System of National Accounts 1993 - SNA)
thìăh giaăđìnhălàămtănhómăngi nh cùngăchiaăs ch  sinh hot,ăcùngăchungă
mt s vnăgópăhoc tt c thu nhpăvàăca ci, h làănhngăngiăcùngătiêuăth
mt s loiăhàngăhóaăvàădch v chungămàăch yuălàănhàă vàăthc phm.
Chiătiêuăcho hàng hóa vàădch v đcăđnhănghaălà giáătr s tinămà ngi mua
phi tr hocăđngăý tr tin cho ngiăbánăhàng đ đi ly hàngăhóa hay dch v
hoc choăcácăđnăv t chc khácă(SNAă199γ).ăBênăcnh theo OECD (2014) chi
tiêu h giaăđình làăs tin chiătiêu tiêuădùngăcuiăcùng đc thc hin bi cácăthànhă
viênăthngătrúăca h giaăđìnhăđ đápăng nhu cu hàngăngàyăca h, chng hn
nh thc phm, qunăáo,ănhàă thuê,ănngălng, vn ti, hàngăhóaălâuăbn, chiăphíă
y t, giiătrí,ăvà cácădch v khác.
Vnă conă ngiă đcă xemă làă nhng kin thc, kinh nghimă vàă k nngă tíchă lyă
trongăquáă trìnhă giáoă dc,ăđàoă toă vàă cuc sngă laoă đng. C th, vnă conă ngi
đc cuăthànhăt γăthànhăt chính:ă(1)ăkh nngăbmăsinhăhayănngălcăbanăđu
6

caăcáănhânăkhiăsinhăra;ă(β)ătrìnhăđ chuyênămônăvàăkin thcătíchălyăthôngăquaă
giáoădcăchínhăthc;ăvàă(γ)ăk nng,ănngălcăvàăkinhănghimăcóăđc t côngăvic
(Blundell, R. et al., 1999).ăBùiăQuangăBìnhă(β009)ăchoărngănngălcăbanăđuăđc
thaăhng t duy truyn cha m và s chmăsócăthaiănhiăgn lin viăđiu kin
kinh t giaăđình,ăs cuăthànhăchoăyu t th haiălàăquáătrìnhăđuătăgiáoădc cho tr
ca cha m thôngăquaăchiătiêuăgiáoădc, yu t th γălàăquáătrìnhăt tíchălyăca bn
thânăcáănhânătrongăcuc sng.ăDoăđóănng lcăbanăđuăvàătrìnhăđ chuyênămônăđc
xemălàănn tngăchoănngălcăvàăkinhănghim trong cuc sng.
TheoăBùiăQuangăBìnhă(β009)ăvnăconăngiălàăvnăvôăhình,ăkhácăbit viăcácă
loi vnăkhácălàăkhôngăth bánăhoc th chp,ăvàăđc bitănóăkhôngăth táchări khi
cáănhânăhìnhăthànhănênăvn,ădoăđóătrongăquáătrìnhăđuătătíchălyăvnăconăngi,
nuăkhôngăcp nht nhng kin thcăthngăxuyênăvàătíchălyăkinhănghimăthìăvn
conăngiăcóăth b haoămònăbi yu t kháchăquanănhăkin thc mi, tin b khoa
hc k thut và yu t ch quanănhăs quên lưngăkin thc caăcáănhân.ăTrongăkhiă
Becker, G.S. (1964) cho rng vnăconăngiănhămtăphngătin vt cht ca sn
xut,ăcóăhu dng trc tipăvàălàmătngănngăsutălaoăđng, tt c cácăhotăđng cóă
nhăhngăđn thu nhp thc t trongătngălai đu thôngăquaăđuătăcácăngun lc
trongăconăngi,ăhnăna đuătăvàoăvnăconăngi gingănhăđuătăvàoăvn vt
cht nhmăkhaiăthácăt sut li nhunătrongătngălai, nhng yu t nhăgiáoădc,
đàoătoăvàăsc kheăđc xemănhăcácăkhonăđuătăquanătrng nht trong vn con
ngi.ăHnănaălýăthuyt vnăconăngiăcóăýătng cho rngădùăcóăhayăkhôngăcóă
liênăquanăđnăchiăphíăvàăliăíchăđuătăthìăcácăquytăđnh vnăđcăphânătíchătheoă
kinh t tănhânăvàăkinhăt côngăcng (Mincer, J., 1981).
 HƠnhăviăquytăđnhăchiătiêuăca h giaăđình
Hànhăviătiêuădùngăca h giaăđìnhăphn ln bt ngun t quytăđnhămuaăhàngăca
h giaăđình,ătheoăđóăquytăđnhănàyăđc thc hin t mt hay mt s cáănhânăhoc
tt c thànhăviênăca h (Sheth, J. N., 1974). H giaăđìnhăs dùngăphn thu nhpăcóă
đcăđ chiătiêuăchoămt s hàngăhóaănhm tiăđaăhóaăhu dng,ătrongăđóăgiáoădc

đcăxemălàăhàngăhóaătiêuădùngătrongăhin tiăvàătngălaiănênăchiătiêuăgiáoădc
7


đc h giaăđìnhăxemăxétălàăkênhăđuătăchoătngălaiătr. Mtătrongăcácăphngă
phápăđoălngăchoăphânătíchăchiăphíăvàăliăíchăcaăgiáoădcălàăs tinătiêuădùngăchoă
giáoădc,ătrongăđóăchiăphíăgiáoădc caătănhânăbaoăgmăchiăphíătrc tipăchoăsáchă
v, hcăphí…vàăchiăphíăgiánătipănhăthuănhp b b quaătrongăquáătrìnhăhc,ăbênă
cnhălàăliăíchăcóăđc  hin tiăvàătngălaiăt giáoădc mang li.ăNhăvy chi
tiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhălàămt trong nhng hìnhăthcătiêuădùngăvàăđuătăca
h thôngăquaăs cânănhcăcóăhayăkhôngăvàăđn mcăđ nàoătrongătng s tin chi
tiêuăgiáoădc nhm thaămưnăhu dng tiăđa.
1.1.2ăuătăvnăconăngi
 Môăhìnhăđuătăvnăconăngi ca cha m cho tr
Theo Yueh (2001) cuc sng ca miăcáănhânătrưiăquaăγăgiaiăđon,ăgiaiăđonăđuălàă
mtăđa tr,ăsauălàămt ngiătrngăthànhăđưăcóăconăvàăcuiăcùngălàămtăngiăgiàă
nghăhuăđưăcóăcháu.ăC th,ăgiaiăđonăđuătiênăliăíchămangăliăchoăcáănhânălàăs
đuătăgiáoădc ca cha m,ăgiaiăđon th hai,ălúcănàyăcáănhânălàăchaăm cóăkh
nngălàmăvic to thu nhp,ăkhiăđó mt phn thu nhpăđcăphânăphi tr li cha m
h vàămt phnăđuătăgiáoădc cho con ca h.ăGiaiăđon th 3, h làănhngăngi
v hu,ăthuănhp ca h cóăđc t li nhun caătàiăsnăđcătíchălyă giaiăđon 2
vàămt phn thu nhpăđcăphânăphi li t con ca h.
Khiăđóăchaăm s gimăcácăkhonăchiătiêuăcăbnăvàăquytăđnhăđuătăvàoăvn
conăngiăquaăchiătiêuăgiáoădc tr đcăthúcăđy bi li nhun t thu nhpătngă
lai ca tr vàăthuănhp caăgiaăđìnhăv chng tr. Hinănhiênăchaăm khôngăđuăt
giáoădcăvàoăv hoc chng ca con h,ănhngăthuănhp ca h nhnăđc trong
giaiăđonăγ,ăcóăđc t s phânăphi mt phn thu nhpătngălaiătrongăgiaăđìnhăv
chng tr.ăNhăvy,ăđuătăgiáoădc mang li cho cha m hai liăích,ăliăíchătrc
tipăcóăđc t s phânăphi thu nhpătngălaiăca tr lúcătrngăthành,ăliăíchă
giánătipăcóăđc khi tr đcăđuătăgiáoădc ttăthìătrìnhăđ hc vn ttănênăkh

nngăktăhônăviăngiăcóăthuănhp cao s tng,ăt đóăto ra thu nhpătngălaiătt
hnăchoăgiaăđìnhăv chng tr cngănhăphn thu nhpăphânăphi cho cha m  giai
8


đon th 3 s nhiuăhn.ăNngăsut t khonăđuătăgiáoădc ca cha m thng
khôngănăđnhănhăcácăhìnhăthcăđuătătàiăsnăkhácăbiăconăngi phiăluônăcp
nht nhng kin thc mi,ătíchălyăk nngăhàngăngàyăđ cóăthuănhp năđnh,ăhnă
na, gingănhănhngăhìnhăthcăđuătăvn vt cht,ănóăcngămangăliăriăroăv thu
nhpătngălaiăca cha m khi khi v chng tr phânăphi thu nhpăchiătiêuăgiáoădc
cho con h nhiuăhnăgiànhăchoăchaăm.
 u tăvnăconăngiăthôngăquaăchiătiêuăgiáoădc
Cácătiêuăchunăđ đoălng vnăconăngiăthngăđcăchiaăthànhăγăphngăphápă
tip cn: (1) tip cnătheoăđuăraănhăt l nhp hc,ăthànhătu hc tp hoc s nmă
điăhcătrungăbình;ă(β)ătip cnătheoăchiăphíăda trênătínhătoánăchiăphíădùngăđ chi tr
cho thu thp kin thc;ăvàă(γ)ătip cn theo thu nhp daătrênăquanăh cht ch vi
liăíchăca miăcáănhânăđtăđc t đuătăgiáoădcăvàăđàoăto (Kwon, Dae-Bong,
2009).
Mcăđ k vng ca cha m đi vi tr emăkhác nhau giaăcácăxưăhiănhngăđu
cóăđimăchungălàăh cóătmănhìnăv liăíchătngălaiăca tr, Becker, G.S. (1964)ăđưă
xácăđnh vaiătrò quan trng ca cha m trong phátătrin vnăconăngiăvà đuătăvàoă
vnăconăngi ca tr di s hn ch tínădng thìănht thit đòiăhi h giaăđìnhă
phi b qua mt s tiêuădùngăđ đuătăgiáoădc cho tr.ă vnăconăngiăđc
đuătămtăcáchătiăuăthìă nhuă cuă đtăraă khôngă ch quană tâmăđnănngălc con
ngiăvàătàiăchínhăca h giaăđìnhămàăcònăchúăýăđn vic tn dng tim nngătíchă
lyăvn,ătheoăđóănhng k vngătngălaiăca h giaăđìnhăvàăhotăđngăcáănhânălàă
cácăyu t quytăđnhăđn mcăđ,ăhìnhăthcăđuătăvnăconăngi (Mincer, J. and
Polachek, S., 1974).
Giáoădcăđcăxemălàăcôngăc tíchălyăvnăconăngi,ănênăcácăkhonăđuătăvn
conăngiăbanăđuăchoăgiáoădcălàăcácăkhonăchiăphíătrc tip khi hcăvàăthuănhp b

b quaătrongăquáătrìnhăhc (Schultz, T.W., 1961; Becker, G.S. 1975). Ehrenberg and
Smith (2011) cho rngăđuătăvnăconăngiăđòiăhiăcóăs phátăsinhăchiăphíătrongă
ngn hnăvàăđc k vng s thu liăíchăcaoăhnătrongătngălai,ătheoăđóăchiăphíăb
sung vnăconăngiăđcăchiaăthànhăγăloi:ă(1)ăchiăphíătrc tip gmăchiăphíănhp
9


hc,ăchiăphíăsáchăv vàăchiăphíăkhác;ă(β)ăthuănhp b b quaăkhiăđcăgiáoădc; vàă
(3) tn tht v tinh thnătrongăquáătrìnhăhc tp,ătheoăđóăMincer, J. (1981) cho bit
thu nhp b b quaătrongăquáătrìnhăđuătăvnăconăngiăcaoăhnăchiăphíătrc tip
choăgiáoădc,ăđng thi vnăconăngiăcngănhăvn vt chtăkhácăvìăkhiăcóăđc
li nhun s kíchăthíchăđuătăthôngăquaăgiaătngănhuăcuăgiáoădcănhngăkhiăthuaă
l s ktăthúcănhuăcuănày,ăhnănaăđuătăvàoăvnăconăngiăthôngăquaăgiáoădc
cho miăcáănhânăcóăcácăhng mc theo chu k thiăgianăkhácănhauăbaoăgm ngun
lcăgiànhăchoătr vàăs phátătrin tr thôngăquaăcácăkhonăchiătiêuătrc khi tr đn
trng, k đnălàăđuătăgiáoădcăchínhăthcăcngănhăđuătăvàoăth trng lao
đngăsauăgiáoădcăđ la chn vicălàmăcùngăviăcácăhotăđngăđuătăchoăsc khe
nhm duyătrìăngun vn con ngi trong sutăquáătrìnhălaoăđng.
Schultz, T.W. (1961) cho rng kin thcăvàăk nngăchim phn lnătrongăđuătă
vnăconăngiăvàăs khácăbit trong thu nhpăcóăquanăh mnh vi s chêchălch v
giáoădcăvàăsc khe. Mincer, J. (1981)ăxácăđnhăgiáoădc cóămi quan h mnh m
đn thu nhpătrongătngălaiăvàăkhôngăb nhăhng t thu nhp ca cha m mcădùă
thc t thu nhp ca cha m nhăhngăđn s lngăvàăchtălngăgiáoădcămàătr
nhnăđc,ătheoăđóăđuătăgiáoădc to ra li nhunătngălaiăkhiălaoăđng, cáănhână
cóăhc vnăcaoăhnăs cóămcălngăcaoăhnăsoăviăcáănhânăhc vn thpăvìăk
nng,ănngăsutăvàăkinhănghimălàmăvicăvt triăhn.ăTht vy, ngiălaoăđngăcóă
hc vnăcaoăhnăthìăthuănhpăcaoăhnăvàăs giaătngăthuănhpăcngănhanhăhnăsoă
vi ngiăcóăhc vn thp,ăđng thi nhn thyăngiălaoăđng tr tuiătíchălyăvn
conăngi nhiuăhnăngiălaoăđng ln tui (Borjas, G.J., 2013).
1.1.3ăVaiătròăcaăgiáoădc

Vnăconăngiăđc Schultz, T.W. (1961)ăchoălàămt trong nhng yu t gópăphn
tngătrng kinh t vàănóăkhôngăcóăsnătrongăquáătrìnhăsn xutănhăvn vt cht
nênăcóăth gâyăcn tr,ăùălìăđnătngătrng kinh t nuăkhôngăđcăkhaiăthácăquaă
giáoădcăvàăđàoăto.ă Quáătrìnhănghiênăcuă că bnăvàă ng dngăcngănhăs lan
truyn kin thc thôngăquaăgiáoădcăvàăđàoăto ngh s làmătngăcng nn tng
10


kin thc ca qucăgia,ăbênăcnhăđóăvnăconăngiăđemăli hiu qu kinh t qua
sángătoăcácăsn phm miăvàăci tinăcôngăngh t đóăthúcăđyătngătrng kinh t
(NguynăVnăNgc,ăβ006).ăBênăcnh, vnăconăngiălàăngun kin thc miăđi
din cho k nngăthayăđiăquáătrìnhăsn xutăvàăvaiătrò caănóăkhi kt hp viăcácă
yu t sn xut s làmătngătrng kinh t quc gia, nu theo cpăđ vămôăthìăvn
conăngiăđcăxemănhătrungătâmăcaăquáătrìnhătngătrng kinh t, trong khi cp
đ viămôăchoăthy s khácăbit v cuătrúcătinălngăvà phânăphi thu nhp caăcáă
nhânăs b chi phi do s khácăbit trong vnăconăngi  miăcáănhân cngănhăs
tíchălyăvn ca h,ăhnănaătrongăcácăncăđangăphátătrin t sut li nhunătrênă
vnăconăngiăcaoăhnăvn vt chtăvàăs khan him vnăconăngiăcngălnăhnă
(Mincer, J., 1981).
Tmăquanătrngăvăvaiătròătíchăccăcaăvnăconăngiăluônăđcăkhngăđnhănênă
huăhtăcácăhăgiaăđìnhăđuăđuătăvàoăvnăconăngiăthôngăquaăđàoătoăgiáoădcă
choătr,ăbiăgiáoădcăđcăxemălàăhàngăhóaăcôngăcngăcngănhălàăhàngăhóaăkhuyn
dngămàămiăngi cnăđcătiêuădùngăbt k thu nhpănhăth nào.ăTrongăthiăđi
hi nhp quc t nhăhinănayăgiáoădcăđc hu htăcácăncăcôngănhnălàămt
nhu cuăcăbnăchoăcácăchínhăsáchăphátătrin ngunănhânălcăvàăkinhăt ca mi
nc.ăVaiătròăquanătrng caăgiáoădc trong mi quan h gimănghèo,ătngăthuănhp
cngă nhă ci thin chtă lng cuc sngă ngàyă càngă đc th hină rõă ràngă hn,ă
ngoàiăraăgiáoădcăcngănhăhngătíchăccăđn sc kheăvàătìnhătrngădinhădng
caăconăngiăhayănângăcaoăýăthc ci thin tcăđ tngădânăs vàăgim t l ti
phm,ătheoăđóăgiáoădcăcngăđc xemălàămt trong nhngăcôngăc hiu qu cho

xóaăđóiăgimănghèo,ătin b xưăhiăvàănângăcaoăv th caăconăngi, quan trng
hn,ănóăcònăgópăphnăphânăb li ngunănhânălc, ci thinăcôngăbngăcngănhă
gim btăbìnhăđngătrongăgiáoădc (Tilak, 2009).
1.2ăNghiênăcu thc nghim
Nghiênăcu ca Mauldin, T. et al. (2001) vi d liu ca khoăsátăchiătiêuătiêuădùngă
1996ăđc thc hin t CcăđiuătraăDânăs Hoa K cóăquyămôămuă1158ăhôăgiaă
11


đìnhăgm 331 h cóăchiătiêuăgiáoădcăvàă8β7ăh khôngăcóăchiătiêuăgiáo dc cho tr
cp tiu hcăvàătrungăhc.ăNghiênăcu s dngămôăhìnhădoubleă- hurdle gmămôă
hìnhăhiăquyăprobităbanăđuăđ călngăxácăsut quytăđnhăthamăgiaăchiătiêuăgiáoă
dc ca h giaăđình,ăsauăđóăhi quy bin b chnă(Truncatedăregression)ăcngăđc
thc hinăchoăcălng quytăđnhăphânăb mcăchiătiêuănày.ăKt qu cho thy thu
nhp sau thu ca h giaăđìnhăcóămi quan h đnăxácăsut quytăđnh tham gia chi
tiêuăgiáoădcăvàăs phânăb chiătiêuănày,ănghaălàănhng h cóăthuănhp sau thu cao
hnăthìăxácăsutăthamăgiaăvàămcăchiătiêuăchoăgiáoădc tr cngăcaoăhnăsoăvi h
cóămc thu nhp sau thu thp.ăTrìnhăđ hc vnăvàătui ca cha m cngăcóămi
quan h đnăxácăsut quytăđnhăthamăgiaăchiătiêuăgiáoădcăcngănhătácăđngăđn
quytăđnhăphânăb chiătiêuănày,ătheoăđóăkhiăchaăm cóăhc vn tt nghip trung hc
tr xung s cóăxácăsut quytăđnhăthamăgiaăvàămcăchiătiêuăgiáoădc thpăhnăsoă
vi cha m cóăbng cp c nhânătr lên,ătrongăkhiătui ca cha m trênăβ9ătuiăcóă
xácăsut quytăđnh tham gia vàămcăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnăchaăm di 30 tui.
Hnăna,ăxácăsut quytăđnhăthamăgiaăchiătiêuăgiáoădc ca h giaăđìnhăsinhăsng 
nôngăthônăkhôngăcóăs khácăbit nhiu so viăthànhăth,ătuyănhiênăkhiăh giaăđìnhă
thànhăth nuăcóăchiătiêuăgiáoădc thìăs cóăxuăhngăchiătiêuălnăhnăsoăvi h gia
đìnhănôngăthôn.
Nghiênăcu ca Tilak (β00β)ăthôngăquaă cuc khoăsátă phátătrină conă ngi 
vùngănôngăthônănă ca Hiăđng quc gia v Nghiênăcu kinh t ng dngănmă
1994ăcóăγγβγ0ăh giaăđìnhănôngăthônăsng  1765ălàngăxưătrongă195ăqun huyn

trênă16ăbangăln ca c nc. Kt qu nghiênăcu cho thy thu nhp ca h giaăđìnhă
cóătácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h,ătheoăđóăđ co gin caăchiătiêuăgiáoă
dc b nhăhng ln bi thu nhp ca h.ăHnăna,ăchiătiêuăgiáoădc ca h s
gim nuăquyămôăh tngălênăvàătrìnhăđ hc vn ca ch h  nôngăthônălàăyu t
quan trngăchoăchiătiêuăgiáoădc ca tr,ăkhiăđóătrìnhăđ hc vnătácăđngădngă
đn mcăchiătiêuănày,ănghaălàăhc vn ch h càngăcaoăthìăxuăhngăchiătiêuăgiáoă
dc càngăcao.
12


Trong mtănghiênăcuăkhác,ăAslamăandăKingdonă(β005)ăs dng d liu t vòngă
th tăca cucăđiu tra h giaăđìnhătng hpăPakistanănmăβ001-β00β,ătrongăđóăcóă
14680 h giaăđìnhăviătiêuăchíăcóăítănht mt tr t đ tui 5-24. Kt qu hi quy
cho thy logarit t nhiênăchiătiêuăca h giaăđìnhătheoăđuăngiăcóătácăđngăâmăđn
ngânăsáchăchiătiêuăgiáoădc ca h,ătrongăkhiăbìnhăphngăyu t nàyăliăcóătácăđng
dng.ăGiiătínhăch h cóăquanăh cùngăchiuăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h, nhng
giaăđìnhăcóăch h làăn cóăxuăhngăgiànhăngânăsáchăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnăsoă
vi ch h làănam,ătrongăkhiăquyămôăh giaăđìnhăcóătácăđngădngăđnăngânăsáchă
choăgiáoădcăvàăcóăth đc hiu khi h giaăđìnhăcóăquyămôălnăthìăkh nngăcó
nhiuăconătrongăđ tuiăđiăhc s caoăhnănênăđâyălàălýădoăh giaăđìnhăgiànhăphn
ngânăsáchălnăhnăchoăchiătiêuăgiáoădc so vi h giaăđìnhăcóăquyămôănh. Ch h
cóăhc vn viăhnă10ănmăđiăhc s cóăngânăsáchăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnăsoăvi
cácă trng hpă khácă vàă ngh nghip ca ch h cóă tácă đngă đn thu nhpă nênă
nhng ch h cóăngh nghip hotăđngătrongălnhăvcăthngămi, dch v, qunălýă
cóăngânăsáchăchiătiêuăcaoăhnăchoăgiáoădc so vi ch h làmănôngănghip hocălàmă
thuê.ăNhngăgiaăđìnhăcóăch h đangăcònătrongămi quan h hônănhânăv chng s
cóăngânăsáchăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnănhng ch h cònăđcăthân,ătrongăkhiănhng
h sinh sng  thànhăth cngăcóăngânăsách chiătiêuălnăhnăh sng  nôngăthôn.
Nghiênăcu ca Qian, X. and Smyth, R. (2008) vi d liu t cuc khoăsátăca
côngătyănghiênă cuă maketingă Chinaăεainlandă nmăβ00γăđc thu thp t 10793

ngi tr liăchoăβ06ăcâuăhiăthôngăquaăγβăthànhăph ca Trung Quc. Kt qu cho
thy thu nhp ca h cóătácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc ca h,ăthêmăvàoăđóă
trìnhăđ hc vn ca cha m càngăcaoăthìănhăhngăđnăchiătiêuăgiáoădcă càngă
nhiu,ătuyănhiênăhc vn ca cha liăkhôngăcóăýănghaăthngăkêăvàăhc vn ca m
cóăýă nghaă thngă kêă vi bng cp trung hc ph thông,ă đi hcă vàătrênăđi hc.
Ngh nghip caăchaăvàăm cóăchuyênămônăcaoăthìămcăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnă
so viăcácătrng hpăkhác,ătrongăkhiăs tr emătrongăđ tuiăđiăhc tiu hcăvàă
trung hcăcóătácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc vi mcăýănghaăthngăkêă1%,ăvàă
s tr trong đ tuiăđi hcăcóătácăđngăâmăđn mcăchiătiêuănàyănhngăkhôngăcóăýă
13


nghaăthngăkê,ăhnănaătìnhătrng cha m đcăthânăcngăcóămcăchiătiêuăgiáoădc
thpăhnăsoăvi h giaăđìnhăcóăc cha ln m.
Nghiênăcu ca Donkoh and Amikuzuno (2011) viăquyămôămu 3941 h gia
đìnhăđc ly t khoăsátămc sng  Ghanaăvòngă5ădoăDch v thngăkêăGhanaăvàă
NgânăhàngăTh gii thu thp.ăNghiênăcu cho rng ch h làănamăcóăxácăsutăphátă
sinhăchiătiêuăgiáoădc thpăhnăkhiăch h làăn vàătui ca ch h tácăđngăâmăđn
xácăsutăchiătiêuănày,ătrongăkhiătuiăbìnhăphngăliătácăđngădng,ăt đóăchoăthy
ch h tr tuiăcóăxuăhngăchiăgiáoădc thpăhnăch h ln tui hay ch h tr
tuiăchaăquanătâmălmăđnăchiătiêuăgiáoădc tr.ăBênăcnh, hc vn ca ch h cóă
mi quan h cùngăchiuăvàăcóăh s tácăđngădngăđn mcăchiătiêuănàyăvàăh gia
đìnhăsng  thànhăth cóăxuăhngăxácăsutăchiătiêuăthpăhnăsoăvi h giaăđìnhăsng
 nôngăthôn.ă
Nghiênăcu ca Huy Vu Quang (2012) t d liu VHLSS 2006 vi 9189 h gia
đình vàă39071 cáănhân trong c nc. Kt qu hi quy cho bit thu nhp ca h cóă
tácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc hay thu nhpăhàngănmăca h càngăcaoăthìă
chiătiêuăgiáoădcăcàngăln. Trong khi nuătngăs tr emătrongăđ tuiăđiăhc cp
tiu hcă vàă trungăhcă thì h giaă đìnhă cóă xuă hngă giaă tngă chiă tiêuă giáoă dcă vàă
ngc li nuătngăs tr emătrongăđ tuiăđiăhc mmănonăvàăđi hcăthìălàmăst

gimăchiătiêuăgiáoădc,ănhăvyăchiăphíăgiáoădc ca tr  cp tiu hcăvàătrungăhc
cóăkh nngăcaoăhnăsoăvi mm non vàăđi hc.ăTrìnhăđ hc vn ca ch h cngă
cóătácăđngăcùngăchiuăđnăchiătiêuăgiáoădc,ătheoăđóănu ch h cóăhc vnădi
tiu hc s cóămcăchiătiêuăthpăhnăch h cóăhc vn trung hcăcăs hoc cao
hn.ăNgh nghip ca ch h cngăcóămi quan h cùng chiuăđnăchiătiêuăgiáoădc,
trongăkhiătìnhătrngăhônănhânăca ch h nu  góaăhocălyăthânăs tácăđngăđn
mcăchiătiêuănàyăthpăhnăsoăviăcácătrng hpăkhác.ăCh h làănamăcóămc chi
tiêuăgiáoădc thpăhnăsoăvi ch h làăn,ătuyănhiênăliăkhôngăcóăýănghaăthngăkê.ă
Cuiăcùng,ănhng h giaăđìnhăsinhăsng  minăNamăvàăBcăcóănhăhngăđn mc
chiătiêuăgiáoădc thpăhnăsoăvi nhng h sng  trungătâmăcaănc.
14


Nghiênăcu ca Andreou (β01β)ăthôngăquaăd liu t cucăđiu tra chiătiêuăh
giaăđìnhăthángă0γănmăβ00β.ăNghiênăcu caătácăgi cho rngăchiătiêuăgiáoădc b
nhăhng ln bi thu nhp h giaăđìnhăvàămcăchiătiêuănàyătngătheoăthuănhp ca
h,ăhnănaăchiătiêuăgiáoădc dyăkèmă cp tiu hcăvàătrungăhcăcngătngăhnăsoă
viăcácăcp hcăkhác. Nhng h giaăđìnhăcóătr điăhc t 13-30 tuiăcóămcăchiăgiáoă
dcăcaoăhnăsoăviănhómătui 0-5 tui. Trong khi tui ch h t 30 tui tr lênăcóă
xuăhngăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnănhómăch h cóătui t 30 tr xung.ăThêmăvàoă
đóăhc vn ch h cóătácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc,ălúcănàyăhc vn ch h
cóăcp hcăcàngăcaoăthìăchiătiêuăgiáoădcăcàngălnăđi vi ch h cóăcácăcp hc
thp.ăHnăna, nhng h giaăđìnhăsng  khu vcăthànhăth cóănhăhngăđn chi
tiêuăgiáoădc lnăhnănhng h sng  nông thôn.ăCuiăcùngăcácăđcătrngăkhácăca
ch h nhăgiiătính,ăngh nghipăcóătácăđngăkhôngăcóăýănghaăthngăkêăđn chi
tiêuăgiáoădc.
Theoănghiênăcu ca Sulaiman, N. et al. (2012) v chiătiêuăgiáoădc ca 3309 h
giaă đìnhă trênă 10ă bangă ca Malaysia, kt qu că lng OLS cho thy logarit t
nhiênăthuănhpăhàngăthángăca h giaăđìnhăcóătácăđngădngăđnăchiătiêuăgiáoădc
hàngăthángăca h. Tuiăvàătuiăbìnhăphngăca ch h cngătácăđngădngăđn

mcăchiătiêuănày,ăchng t bin tui ca ch h cóătácăđng tuynătínhăđn bin ph
thuc,ătuyănhiên,ăkt qu c th cho thy tui caăngi m cóătácăđngăngc chiu
đnăchiătiêuăgiáoădc.ăPhânătíchăcngăchoăthy nu ngh nghip ca ch h trong
khu vcătănhânăs cóămcăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnăsoăvi ch h cóăngh nghip
trong khu vcăcôngăvàăs tr emăcngătácăđngădngăđn mcăchiătiêuănày.ăCui
cùng,ăvi mcăýănghaăthngăkêă5%ăthìătrìnhăđ hc vn ca ch h khôngătácăđng
đnăchiătiêuăgiáoădc.
Theo Rojas Villamil (β01β)ăchoănghiênăcuăphânătíchăca 3013 h giaăđìnhăcóă
chiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânăcăbn cho tr emădi 14 tuiăvàăd liuăđc ly t
khoăsátăh giaăđìnhăquc gia vi s thc hin ca Cc thngăkêăquc gia Colombia
nmăβ008.ăKt qu nghiênăcu cho thyătrìnhăđ hc vn ca ch h càngăcaoăthìă
mcăđ chiătiêuăgiáoădcăbìnhăquânăcàngăcao,ătrongăkhiăquyămôăh giaăđìnhăcóătácă
15


đngăâmăđn mcăchiătiêuănàyăvàănhng h giaăđìnhăsinhăsng  khu vcăthànhăth
cóămcăchiătiêuăcaoăhnăh giaăđìnhăsng khu vcăkhác.
Nghiênăcu ca TrnăThanhăSnă(β01β)ăt d liu VHLSS 2008 vi 594 h gia
đìnhă vùngăôngăNamăB. Kt qu cho thy tngăchiătiêuăca h càngăln hay
trìnhăđ hc vn ch h càngăcaoăthìămcăchiătiêuăgiáoădcăcàngănhiu,ăbênăcnh
nu h giaăđinhănhnăcàngănhiu tr cpăthìămcăchiănàyăcngătng,ătrongăkhiănu h
giaăđìnhăsng  thànhăth s cóămcăchiătiêuăgiáoădcăcaoăhnăsoăvi h sng  nôngă
thônăvàăkt qu nàyăcngăđúngăviănghiênăcu caăàoăTh Yn Nhi (2013) khi
phânătíchăchiătiêuăgiáoădc trung hc ca h giaăđìnhătrênăc nc,ătheoăđóălogarirăt
nhiênăchiătiêuăbìnhăquânăvàăchiătiêuăthc phm ca h cóătácăđngădngăđn chi
tiêuăgiáoădc trung hc cho tr, trong khi tui ca ch h tácăđngădngăvàătui
ch h bìnhăphngăcóătácăđngăâm,ăhnăna nu h giaăđìnhăsng  thànhăthiăcóă
mcăchiătiêuănàyăcaoăhnăsoăviănôngăthônăvàăs khácăbit gia khu vcăcătrúătheoă
vùngămin ca h cngănhăhngăđn mcăchiătiêuănày,ănghiênăcuăcngăchoăthy
h giaăđìnhăcóăch h thucădânătcăKinhăvàăHoaăcóămcăchiătiêuăgiáoădc cho tr

caoăhnăch h thucănhómădânătcăkhác.
Bng 1.2 Tng hpă nghiênăcu thc nghim v chiă tiêuă giáoă dc ca h gia
đình
Nghiênăcu
Phngăphápăvàăd liu
Kt qu
Chiă tiêuă ca cha m
choăgiáoădc tr em -
Mauldin, T. et al.
(2001)
εôă hìnhă double - hurdle
đc s dngătrongănghiênă
cu vi quyămôămu 1158
hôăgiaăđìnhăgm 331 h cóă
chiătiêuăgiáoădcăvàă8β7ăh
khôngăcóă chiătiêuă giáoădc
cho tr cp tiu hcă vàă
trung hc đc ly t kho
sátă chiă tiêuă tiêuă dùngă ca
Xácăsutăthamăgiaăchiătiêuăgiáoă
dc ca tr vàămcăphânăb chi
tiêuă nàyă b nhă hng bi thu
nhp sau thu ca h,ă trìnhă đ
hc vnăvàătui ca cha m, khu
vc sinh sngăthànhăth vàănôngă
thônăca h giaăđình.