B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
LÊ KIU TH NHăNGC
CÁC NHÂN T TÁCăNGăN CU
TRÚC VN DOANH NGHIP VÀ NH
HNG CA CU TRÚC VNăN
GIÁ TR DOANH NGHIP
LUNăVNăTHC S KINH T
Thành ph H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
LÊ KIU TH NHăNGC
CÁC NHÂN T TÁCăNGăN CU TRÚC
VN DOANH NGHIP VÀ NHăHNG CA
CU TRÚC VNăN
GIÁ TR DOANH NGHIP
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC
TS. Nguyn VnăLng
Thành ph H Chí Minh – Nm 2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Các nhân t tác đng đn cu trúc vn doanh
nghip và nh hng ca cu trúc vn đn giá tr doanh nghip” là công trình
nghiên cu ca chính tôi, có s h tr t ngi hng dn khoa hc là TS. Nguyn
Vn Lng.
Ngoài nhng tài liu tham kho đã đc trích dn trong lun vn, tôi cam đoan
rng mi s liu và kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc công b
hoc đc s dng di bt c hình thc nào.
TP. H Chí Minh, ngày 11 tháng 11 nm 2013
Tác gi
Lê Kiu Th Nh Ngc
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG
TÓM TT 1
1. GII THIU TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU 3
1.1. Lý do nghiên cu 3
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 4
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. Kt cu ca đ tài nghiên cu 5
2. TNG QUAN V CÁC NGHIÊN CU TRC 6
2.1. Các lý thuyt v cu trúc vn 6
2.1.1. Quan đim truyn thng 6
2.1.2. Lý thuyt ca MM (The Miller & Modigliani theory (MM)) 6
2.1.3. Lý thuyt đánh đi (Static Trade –off Theory) 8
2.1.4. Lý thuyt trt t phân hng (Pecking order theory) 9
2.2. Các nghiên cu thc nghim 10
2.2.1. Cu trúc vn các nc đang phát trin: Rp Xê-út, Riyad
Sakatan,2010 10
2.2.2. Cu trúc vn các nc đang phát trin ca Booth, Demirgüç-Kunt and
Maksimovic, 2001 11
2.2.3. Cu trúc vn trên th gii vai trò ca các yu t đc trng công ty và
các yu t đc trng quc gia, Abe de Jong, Rezaul Kabir, Thuy Thu, 2007
13
2.2.4. Nghiên cu v Cu trúc vn Vit Nam: Phát trin tài chính và các yu
t quyt đnh Cu trúc vn Vit Nam, Dzung Nguyen, Ivan Diaz-Rainey,
Andros Gregoriou, 2012 14
2.2.5. S hu nc ngoài, cu trúc vn và giá tr doanh nghip: Bng chng
t các công ty niêm yt Vit Nam, Lê Th Phng Vy và Phùng c Nam,
2013 15
2.2.6. nh hng ca cu trúc vn đn giá tr doanh nghip ca các doanh
nghip ch bin thy sn Vit Nam, Nguyn Thanh Cng, Nguyn Th
Cnh, 2012 15
2.2.7. Cu trúc vn và kh nng sinh li: trng hp Brazil, Mesquita,
J.M.C. và Lara, J.E, 2003 16
3. PHNG PHÁP VÀ D LIU NGHIÊN CU 18
3.1. Phng pháp nghiên cu 18
3.2. D liu nghiên cu 19
3.2.1. Ngun d liu 19
3.2.2. X lý d liu 19
4. MÔ HÌNH VÀ KT QU NGHIÊN CU 20
4.1. Nghiên cu các nhân t tác đng đn cu trúc vn doanh nghip 20
4.1.1. Bin nghiên cu 20
4.1.1.1. Bin ph thuc 20
4.1.1.2. Bin đc lp 21
4.1.2. Mô hình nghiên cu 27
4.1.3. Phân tích thng kê mô t 27
4.1.4. Phân tích tng quan 28
4.1.5. Kim đnh đ la chn mô hình phù hp 31
4.1.6. Kt qu nghiên cu 33
4.1.7. Tho lun v các kt qu 42
4.2. Nghiên cu nh hng ca cu trúc vn đn giá tr doanh nghip 43
4.2.1. Bin nghiên cu 43
4.2.1.1. Bin ph thuc 43
4.2.1.2. Bin đc lp 44
4.2.2. Mô hình nghiên cu 45
4.2.3. Phân tích thng kê mô t 46
4.2.4. Phân tích tng quan 47
4.2.5. Kim đnh đ la chn mô hình phù hp 48
4.2.6. Kt qu nghiên cu 49
4.2.7. Tho lun v kt qu 55
5. KT LUN 56
TÀI LIU THAM KHO
PH LC BNG
DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt
Din gii
Gc ting Anh (nu có)
HNX
S Giao dch Chng
khoán Hà Ni
Hanoi Stock Exchange
HOSE
S Giao dch Chng
khoán Thành ph H Chí
Minh
Hochiminh Stock
Exchange
MH
Mô hình
MM
Miller & Modigliani
OLS
Phng pháp bình phng
bé nht
Ordinary Least Squares
DANH MC CÁC BNG
Bng 4.1: Phân tích t s n ca các công ty trong giai đon 2009 – 2012 22
Bng 4.2: Gii thích các bin đc lp cho mô hình hi quy (4.1) 26
Bng 4.3: Tng hp chiu hng nh hng ca các nhân t lên đòn by tài chính theo
d báo ca các lý thuyt 27
Bng 4.4: Thng kê mô t các bin nghiên cu cho mô hình (4.1) 29
Bng 4.5: Ma trn h s tng quan cho mô hình (4.1) 30
Bng 4.6: Kt qu nhân t phóng đi phng sai – VIF cho mô hình (4.1) 30
Bng 4.7: Kim đnh Likelihood cho mô hình (4.1) 31
Bng 4.8: Kim đnh Hausman cho mô hình (4.1) 33
Bng 4.9: Tng hp kt qu hi quy ca mô hình (4.1) 34
Bng 4.10: Tng hp chiu hng nh hng ca các nhân t lên đòn by tài chính
theo kt qu hi quy 35
Bng 4.11: Kt qu hi quy mô hình (4.1) theo phng pháp pooling 35
Bng 4.12: Kt qu hi quy mô hình (4.1) theo phng pháp fixed effect 35
Bng 4.13: Kt qu mô hình (4.1) theo phng pháp random effect 36
Bng 4.14: Thng kê mô t ca bin cho mô hình hi quy (4.2) 42
Bng 4.15: Ma trn h s tng quan cho mô hình hi quy (4.2) 43
Bng 4.16: Kt qu nhân t phóng đi phng sai – VIF cho mô hình (4.2) 44
Bng 4.17: Kim đnh Likelihood cho mô hình (4.2) 45
Bng 4.18: Kim đnh Hausman cho mô hình (4.2) 46
Bng 4.19: Kt qu hi quy mô hình (4.2) 47
Bng 4.20: Kt qu hi quy mô hình (4.2) theo phng pháp pooling 48
Bng 4.21: Kt qu hi quy mô hình (4.2) theo phng pháp fixed effect 51
Bng 4.22: Kt qu mô hình (4.2) theo phng pháp random effect 51
1
TÓM TT
Bài nghiên cu này xem xét các nhân t tác đng đn cu trúc vn doanh
nghip và nh hng ca cu trúc vn đn giá tr doanh nghip ca các công ty
niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam cho giai đon 2009 – 2012, da trên
các lý thuyt v cu trúc vn: lý thuyt ca MM, lý thuyt đánh đi, lý thuyt trt t
phân hng. Mô hình nghiên cu s dng d liu bng (data panel) đc hi quy ln
lt theo ba cách pooling, fixed effect (hiu ng c đnh) và random effect (hiu
ng ngu nhiên). Bng kim đnh Likelihood và Hausman (Hausman, 1978) đ tìm
ra mô hình phù hp.
Phn mt ca bài nghiên cu, tác gi s dng phng trình hi quy đa bin
vi vic s dng t s n tng quát đ đo lng cu trúc vn, là bin ph thuc.
Các nhân t đc xem xét nh hng đn cu trúc vn đó là c cu tài sn, li
nhun, tc đ tng trng, quy mô công ty, đ ri ro kinh doanh, tính thanh khon,
chính sách c tc, thu thu nhp doanh nghip.
Kt qu hi quy ng h lý thuyt trt t phân hng. Các nhân t li nhun, c
cu tài sn, tc đ tng trng, quy mô công ty, đ ri ro kinh doanh, tính thanh
khon có nh hng đáng k đn cu trúc vn ca doanh nghip.
Phn hai ca bài nghiên cu xem xét nh hng ca cu trúc vn đn giá tr
doanh nghip cho mu nghiên cu nh phn mt. Ch s Tobin’s Q đi din cho giá
tr doanh nghip là bin ph thuc, các bin đc lp đo lng cu trúc vn là t s
n tng quát, t s n ngn hn, t s n dài hn và t s n phi tr trên vn ch
s hu. Kt qu hi quy trái ngc vi lý thuyt ca MM.
Kt qu nghiên cu cho thy t s n ngn hn và dài hn có quan h ngc
chiu vi ch s Tobin’s Q, tc là nu các doanh nghip s dng n càng cao thì s
làm gim giá tr doanh nghip. iu này đc gii thích bi chi phí lãi vay cao và
vic s dng ngun vn vay cha hiu qu.
2
T khóa: Cu trúc vn, giá tr doanh nghip, d liu bng (data panel), OLS
3
1. GII THIU TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1. Lýădoănghiênăcu
Cu trúc vn đc đnh ngha là mt s kt hp ca n ngn hn thng
xuyên, n dài hn, c phn u đãi, và vn c phn thung đc s dng cho quyt
đnh đu t ca doanh nghip. Cu trúc vn ti u xy ra đim mà ti đó ti thiu
hóa chi phí s dng vn, ti thiu hóa ri ro và ti đa hóa giá tr doanh nghip.
Quyt đnh cu trúc vn nh th nào là mt trong nhng quyt đnh quan trng
đc đa ra ca nhà qun tr tài chính. Mt quyt đnh sai v cu trúc vn có th
dn đn tn tht tài chính và kt qu cui cùng là doanh nghip phá sn. Do đó, s
la chn cu trúc vn doanh nghip b tác đng bi nhng nhân t nào và mi quan
h gia cu trúc vn và giá tr doanh nghip đã tr nên quan trng.
Trên thc t, các doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam hin đang la chn cu trúc vn nh th nào, có nhng nhân t nào nh hng
đn Cu trúc vn, liu có mt Cu trúc vn ti u và nh hng ca Cu trúc vn
đó đi vi giá tr doanh nghip nh th nào, đó là nhng bn khon ca không ít các
nhà hoch đnh tài chính, và đó cng là lý do nghiên cu ca đ tài.
1.2. Mcătiêuănghiênăcu
Bài nghiên cu xem xét thc nghim v các nhân t nh hng đn cu trúc
vn doanh nghip, đng thi nghiên cu nh hng ca cu trúc vn đn giá tr
doanh nghip ca các doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam.
Bài nghiên cu tr li cho nhng câu hi nghiên cu sau:
4
- Các nhân t nào nh hng đn cu trúc vn doanh nghip và xu hng
nh hng nh th nào?
- Cu trúc vn nh hng nh th nào đn giá tr doanh nghip.
1.3. iătngănghiênăcuăvƠăphmă viănghiênăcu
i tng nghiên cu là các công ty phi tài chính niêm yt trên các sàn giao
dch chng khoán Vit Nam (HOSE và HNX) trong giai đon t nm 2009 đn
nm 2012. Mu la chn gm 103 công ty.
D liu đc thu thp và tng hp t báo cáo tài chính đã đc kim toán t
các Website S giao dch chng khoán TP. H Chí Minh, S giao dch chng khoán
Hà Ni, y ban chng khoán Vit Nam, và các website ca các công ty chng
khoán. D liu trong bài nghiên cu này là d liu mng ba chiu vi các chiu:
nm, công ty và nhân t, là dng d liu bng (data panel).
1.4. Phngăph́pănghiênăcu
Sau khi thu thp d liu t website S giao dch chng khoán TP. H Chí
Minh, S giao dch chng khoán Hà Ni, y ban chng khoán Vit Nam, và các
website ca các công ty chng khoán, tác gi tin hành x lý d liu trên excel đ
thu thp và tính toán các bin cn thit cho mô hình. Tip đó, s dng phng pháp
đnh lng, tác gi dùng mô hình hi quy đa bin bng phng pháp bình phng
bé nht OLS đ c lng và phân tích các kt qu hi quy và đa ra các kt lun
v ni dung nghiên cu.
5
1.5. KtăcuăcaăđătƠiănghiênăcu
Kt cu ca đ tài gm 5 phn:
1. Gii thiu tng quan v đ tài nghiên cu
2. Tng quan v các nghiên cu trc
3. Phng pháp và d liu nghiên cu
4. Mô hình và kt qu nghiên cu
5. Kt lun
6
2. TNG QUAN V CÁC NGHIÊN CUăTRC
2.1. Ćcălýăthuytăvăcuătrúcăvn
2.1.1. Quanăđimătruynăthng
Quan đim truyn thng v cu trúc vn cho rng khi mt doanh nghip bt
đu vay mn, thun li vt tri hn bt li. Chi phí n thp, kt hp vi thun li
v thu s khin chi phí vn bình quân gia quyn gim khi n tng.
Tuy nhiên, khi t l gia vn n và vn ch s hu tng, tác đng ca t l
vn vay so vi tng vn buc các ch s hu tng li tc yêu cu ca h, ngha là
chi phí vn ch s hu tng. mc t l vn n và vn ch s hu cao, chi phí n
cng tng bi vì kh nng doanh nghip không tr đc n là cao hn, tc nguy c
phá sn cao hn. Vì vy, mc t s gia vn n và vn ch s hu cao hn, chi
phí vn bình quân gia quyn s tng.
Vn đ chính ca quan đim truyn thng là không có mt lý thuyt c s
th hin chi phí vn ch s hu nên tng bao nhiêu do t l gia vn n và vn ch
s hu hay chi phí n nên tng bao nhiêu do nguy c v n.
2.1.2. LýăthuytăcaăMMă(TheăMilleră&ăModiglianiătheoryă(MM))
Lý thuyt cu trúc vn ca Modilligani và Miller (Mô hình M-M), 1958, đã
tìm hiu xem chi phí vn tng hay gim khi mt doanh nghip tng hay gim vay
mn.
Da trên nhng gi đnh quan trng v mt th trng vn hoàn ho, tc là:
không có chi phí giao dch; tt c các nhà đu t có th vay hay cho vay vi cùng lãi
sut; không có chi phí phá sn và chi phí kit qu tài chính; gi đnh loi ri ro đng
nht tc các doanh nghip hot đng di các điu kin tng t s có có cùng mc
đ ri ro kinh doanh và cui cùng là không có thu thu nhp. MM tranh lun rng
các doanh nghip kinh doanh ging nhau và tin lãi mong đi hàng nm ging nhau
7
phi có tng giá tr ging nhau bt chp cu trúc vn bi vì giá tr ca mt doanh
nghip phi ph thuc vào giá tr hin ti ca các hot đng ca nó, không phi da
trên cách thc cp vn. T đây, có th rút ra rng nu tt c nhng công ty nh vy
có tin li mong đi ging nhau và giá tr ging nhau cng phi có chi phí s dng
vn bình quân ging nhau mi mc đ t l gia vn n và vn ch s hu.
Mc dù nhng gi đnh v th trng vn hoàn ho là không có thc, tuy
nhiên, có 2 gi thit cn đc nhn mnh và chúng có tác đng đáng k đn kt qu:
- Gi đnh là không có vic đánh thu: đây là vn đ quan trng và mt
trong nhng thun li then cht ca n là vic gim nh thu cho nhng chi tiêu
tin lãi.
- Nguy c trong lý thuyt ca MM đc tính toán hoàn toàn bi tính bin
đi ca các lung tin. H b qua kh nng các lung tin có th dng vì v n.
ây là mt vn đ đáng k khác vi lý thuyt này nu n cao.
a ra các gi đnh này có ngha ch có mt thun li ca vic vay tin (n
r hn và ít ri ro cho nhà đu t) và mt bt li (chi phí vn ch s hu tng cùng
vi n vì t l vn vay so vi tng vn)
Modigliani và Miler ch ra là nhng tác đng này cân bng mt cách chính
xác. Vic s dng n mang đn cho ch s hu t sut li tc cao hn, nhng li
tc cao hn này chính xác là nhng gì h bù đp cho nguy c tng lên t t l vn
vay so vi tng vn. Vi các gi thuyt trên, dn đn tng giá tr ca doanh nghip
s dng n bng tng giá tr ca doanh nghip không s dng n. Hay nói cách
khác: trong điu kin nht đnh, giá tr doanh nghip không ph thuc vào cu trúc
vn ca nó.
Nm 1963, Modilligani và Miller đa ra mt nghiên cu tip theo vi vic
loi b gi thit v thu thu nhp doanh nghip. Theo MM, vi thu thu nhp doanh
nghip, vic s dng n s làm tng giá tr ca doanh nghip. Vì chi phí lãi vay là
8
chi phí hp lý đc khu tr khi tính thu thu nhp doanh nghip, do đó mà mt
phn thu nhp ca doanh nghip có s dng n đc chuyn cho các nhà đu t dn
đn giá tr ca doanh nghip s dng n bng giá tr ca doanh nghip không s
dng n cng vi khon li t vic s dng n.
Nh vy, theo mô hình thu MM (1963), cu trúc vn có liên quan đn giá
tr ca doanh nghip. S dng n càng cao thì giá tr doanh nghip càng tng và gia
tng đn ti đa khi doanh nghip đc tài tr 100% n.
2.1.3. Lýăthuytăđ́nhăđiă(StaticăTrade ậoff Theory)
Lý thuyt đánh đi cu trúc vn là mt lý thuyt trong lnh vc kinh t tài
chính nói chung, trong lnh vc tài chính doanh nghip nói riêng. Lý thuyt này
nhm mc đích gii thích vì sao các doanh nghip thng đc tài tr mt phn
bng n vay, mt phn bng vn c phn. Mt lý do ln khin các doanh nghip
không th tài tr hoàn toàn bng n vay là vì, bên cnh s hin hu li ích tm chn
thu t n, vic s dng tài tr bng n cng phát sinh nhiu chi phí, đin hình nht
là các chi phí kit qu tài chính bao gm c chi phí trc tip ln chi phí gián tip ca
vic phá sn có nguyên nhân t n.
Vi mi phn trm t l n tng thêm, trong khi li ích tm chn thu gia
tng thì chi phí kit qu tài chính cng gia tng. S đn mt lúc nào đó, khi mà vi
mi t l n tng thêm, hin giá li ích t tm chn thu không cao hn hin giá chi
phí kit qu tài chính thì vic vay n không còn mang li li ích cho doanh nghip.
Chính vì điu này, các công ty luôn tìm cách ti u hóa tng giá tr doanh nghip
da trên nguyên tc cân bng này đ xác đnh nên la chn bao nhiêu n và bao
nhiêu vn c phn trong cu trúc vn ca mình. im xác đnh cu trúc vn ti u
là ti đó vi mi lng n tng thêm thì PV (tm chn thu) = PV ( chi phí kit qu
tài chính).
9
Lý thuyt đánh đi cng giúp gii thích đc t l n khác nhau gia các
ngành. Nhng doanh nghip có tài sn hu hình an toàn và nhiu li nhun chu
thu đ đc hng khu tr thu thì nên có t l n mc tiêu cao. Ngc li, các
công ty mà kh nng sinh li thp và tài sn vô hình là ch yu thì nên la chn mt
cu trúc vn vi t l n thp.
2.1.4. Lýăthuytătrtătăphơnă hngă(Peckingăorderătheory)ăă
Lý thuyt trt t phân hng bt ngun t nhng nghiên cu ca Donaldson
(1961). Các nghiên cu này đa ra nhng bng chng cho thy nhà điu hành u
tiên s dng ngun tài tr ni b và ch cân nhc đn ngun tài tr bên ngoài (n và
phát hành c phn mi) trong nhng trng hp mà nhu cu vn gia tng bt
thng không th tránh khi. Myers và Majluf (1984) đã có nhng nghiên cu sâu
hn đ ch ra rng nhng khuynh hng thiên lch ca tài chính hành vi bt ngun
t s bt cân xng thông tin.
Lý thuyt trt t phân hng bt đu bng thông tin bt cân xng, mt cm t
dung đ ch rng các giám đc bit nhiu v các tim nng, ri ro và giá tr công ty
mình hn là các nhà đu t t bên ngoài.
Các hàm ý ca lý thuyt trt t phân hng nh sau:
- Công ty a thích ngun ni b hn s vi ngun tài tr bên ngoài.
- Công ty điu chnh tng ng các t l chi tr c tc mc tiêu theo các c
hi đu t, trong khi tránh các thay đi đt xut trong c tc (dòng tin phát
sinh ni b đôi khi ln hn các chi tiêu vn và đôi khi nh hn). Hay nói
cách khác, nhng s thay đi trong dòng tin ch ra s thay đi ca ngun tài
tr bên ngoài.
- Nu cn đn tài tr t bên ngoài, các doanh nghip phát hành chng khoán
an toàn nht trc. Tc là, h bt đu vi n ri đn các chng khoán ghép
nh trái phiu chuyn đi đc, sau đó có l c phn thng là gii pháp
cui cùng.
10
- T l n ca công ty phn ánh yêu cu tích ly ca nó đn ngun tài chính
bên ngoài.
Lý thuyt trt t phân hng gii thích ti sao phn ln các tài tr bên ngoài là
t n. Nó cng gii thích ti sao các công ty có li nhun nhiu hn li ít vay n
hn, không phi vì công ty có t l n mc tiêu thp (trong lý thuyt trt t phân
hng không đ cp đn t l n mc tiêu) mà vì có sn li nhun t ngun ni b.
Các công ty ít li nhun hn thì cn ngun tài tr bên ngoài và do đó tích ly n.
2.2. Ćcănghiênăcuăthcănghim
2.2.1. Cu trúc vn ćcă ncă đangăph́tătrin: Rp Xê-út, Riyad Sakatan,
2010
Nghiên cu gm hai phn: nghiên cu nhng yu t quyt đnh s la chn
cu trúc vn ca các doanh nghip trên th trng chng khoán Rp Xê – út, xác
đnh các nhân t nh hng đn Cu trúc vn, đng thi nghiên cu nhng nh
hng ca Cu trúc vn đn giá tr doanh nghip.
D liu nghiên cu đc ly t báo cáo tài chính ca 51 Công ty niêm yt
trên th trng chng khoán cho giai đon t 1998 - 2007. D liu đc chn da
trên 2 tiêu chí: nhng công ty thuc nhóm ngành phi tài chính có giá tr th trng
ln, nhng công ty có t l Free loat t 70% tr lên.
Tác gi s dng mô hình hi quy đa bin, phân tích hi quy dng bng (panel
regression analysis) theo phng pháp hi quy bình phng bé nht truyn thng
OLS đ thc hin nghiên cu này.
u tiên, tác gi xác đnh nh hng ca các bin đc lp sau: c cu tài sn
(TANG), li nhun (PF), c hi phát trin (GR1 và GR2), quy mô công ty (SZ1 và
SZ2), tính thanh khon (LIQ), đ ri ro kinh doanh (VOL) và chính sách c tc
(DIV) đn cu trúc vn ca doanh nghip. Cu trúc vn ca doanh nghip đc đo
11
lng bng các ch s: T s n tng quát (DR), t s n ngn hn (STRD), t s
n dài hn (LTDR), t s n dài hn theo th trng (MLTDR).
Tip theo, đ kim tra mi quan h gia cu trúc vn và giá tr công ty, tác
gi s dng phân tích hi quy đ kim tra cu trúc vn đi din bi các bin DR,
STDR, LTDR tác đng đn thu nhp trên mi c phiu (EPS), giá c phiu trên th
trng (MP) và h s giá trên thu nhp (PE) nh bin đc lp phn ánh giá tr ca
công ty.
Kt qu nghiên cu v các nhân t nh hng đn s la chn cu trúc vn
cho thy: có nhiu yu t khác nhau nh hng đn Cu trúc vn ca các công ty
Rp Xê-út; các công ty Rp Xê-út thì có xu hng vay n trong giai đon ly
mu t 1998 - 2007 , đc bit là n ngn hn, sn sàng s dng ngun tài chính bên
ngoài trong giai đon nghiên cu so vi nhng nm đu ca quá trình chuyn đi
th trng chng khoán; các công ty có li nhun và tính thanh khon cao thích s
dng ngun vn ni b đ tài tr cho hot đng hn là huy đng t ngun tài tr
bên ngoài. Nghiên cu này ng h lý thuyt trt t phân hng, lý thuyt này ch ra
rng ngun tài tr bên ngoài chi phí cao và các công ty nên da vào ngun tài tr
bên trong và các công ty có tính thanh khon cao thích da vào ngun tài tr bên
trong hn.
V mi quan h gia cu trúc vn và giá tr doanh nghip thì nhng thay đi
trong cu trúc vn không có tác đng lên giá c phiu và h s giá trên thu nhp,
trong khi đó có mt mi quan h đng bin gia t s n tng quát và thu nhp trên
mi c phn và mt mi quan h nghch bin gia t s n ngn hn, t s n dài
hn vi thu nhp trên mi c phn.
Nghiên cu cng m ra mt hng nghiên cu sâu hn đ có th hiu rõ hn
v cu trúc vn, tài chính doanh nghip và quyt đnh đu t ca Rp Xê-út và
các nc Rp khác khi mà cht lng và tính sn ca thông tin, d liu trên th
trng chng khoán ngày càng đc ci thin.
12
2.2.2. Cu trúc vn ćcăncăđangăph́tătrin ca Booth, Demirgüç-Kunt và
Maksimovic, 2001
Booth và các cng s. (2001) đã nghiên cu s la chn cu trúc vn trong
các công ty các nc đang phát trin có c cu tài chính rt khác nhau và xem xét
liu mô hình cu trúc vn đã nghiên cu các nc phát trin có th áp dng
nhng nc có cu trúc t chc khác đc hay không. D liu đc ly t Công ty
tài chính quc t (IFC) trong giai đon 1980-1990 cho 10 quc gia đang phát trin
gm n đ, Pakistan, Thái lan, Ma-lai-xi-a,Th nh k, Zimbawe, Mê-hi-cô, Bra-
xin, Jordan và Hàn quc. Mô hình nghiên cu: da vào lý thuyt đánh đi, lý thuyt
trt t phân hng và lý thuyt đi din đ xây dng mô hình hi quy đa bin và hi
quy theo phng pháp tng bình phng bé nht truyn thng OLS.
Kt qu nghiên cu cho thy rng các bin có nh hng đn s la chn
ca cu trúc vn ca các công ty các nc đang phát trin tng t các nc phát
trin, mc dù có s khác bit ln v th trng tài chính. Tuy nhiên có khác bit v
t l nh hng ca các yu t quc gia nh t l tng trng GDP, t l lm phát và
s phát trin ca th trng vn. Nghiên cu cng cho thy các công ty có li nhun
cao s có mt t l n thp, bt k t l n đc xác đnh nh th nào. Kt qu này
đng nht vi lý thuyt trt t phân hng, nó h tr cho s tn ti ca thông tin bt
cân xng. Kt qu này cng cho thy, ngun tài tr bên ngoài thì đt đ và do đó
các công ty cn hn ch huy đng ngun tài tr bên ngoài.
2.2.3. Cu trúc vn trên th gii vai trò ca các yu t đcătrngăcôngătyăvƠăćcă
yu t đcătrngăquc gia, Abe de Jong, Rezaul Kabir và Thuy Thu, 2007
Tác gi nghiên cu mt cách có h thng tác đng ca yu t đc trng quc
gia và đc trng doanh nghip đn cu trúc vn công ty trên toàn th gii, nghiên
cu tác đng gián tip ca các yu t đc trng quc gia lên cu trúc vn.
13
Mu nghiên cu đc thu thp t 42 nc, chia đu cho các nc phát trin
và các nc đang phát trin gm 11.845 doanh nghip, giai đon mu là t 1997
đn 2001.
Mô hình hi qui đa bin và c lng các h s ca mô hình hi qui theo
phng pháp bình phng bé nht truyn thng OLS.
Nghiên cu ch ra rng, có s khác bit v tác đng ca nhng nhân t đc
trng công ty lên đòn by tài chính các nc, trong khi nhng nghiên cu trc
đây gi đnh rng tác đng ca các nhân t này là nh nhau; Ngoài tác đng trc
tip lên cu trúc vn, các yu t đc trng quc gia còn có tác đng gián tip thông
qua nh hng ca chúng lên các yu t đc trng doanh nghip khi la chn đòn
by tài chính ca công ty.
Kt qu nghiên cu các yu t đc trng công ty còn gi ý nên s dng bin
gi quc gi trong vic phân tích nh hng ca các yu t chuyên bit quc gia lên
đòn by. im mi ca nghiên cu này là phát hin ra tác đng gián tip ca nhân
t đc trng quc gia qua các nhân t đc trng doanh nghip đn mc đ n ca
doanh nghip.
2.2.4. Nghiên cu v Cu trúc vn Vit Nam: Phát trin tài chính và các yu
t quytă đnh Cu trúc vn Vit Nam, Dzung Nguyen, Ivan Diaz-Rainey và
Andros Gregoriou, 2012
Tác gi nghiên cu v Cu trúc vn ca các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam trong bi cnh ca s phát trin tài chính, Các công ty niêm
yt trên th trng chng khoán Vit đang la chn cu trúc vn nh th nào và xác
đnh các nhân t tác đng đn Cu trúc vn ca các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam và đo lng nh hng ca các nhân t đó.
Tác gi s dng phng trình hi quy đa bin vi bin ph thuc đo lng
bng t s n tng quát, t s n ngn hn, t s n dài hn. Các nhân t tác đng
14
đn cu trúc vn đc xác đnh gm: Li nhun, c cu tài sn, quy mô doanh
nghip, tc đ tng trng, tính thanh khon và bin gi ch s hu. Tác gi s
dng phng pháp GMM (generalized method of moments), vi d liu dng bng.
D liu nghiên cu đc ly t báo cáo kim toán ca các công ty niêm yt
thông qua c s d liu ca Công ty chng khoán FPT. D liu đc thu thp t
nm 2007 – 2010, Mu quan sát gm 116 công ty phi tài chính niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam (sàn HOSE và sàn HNX), phng pháp chn mu
ngu nhiên phân theo ngành công nghip vì bn cht ca mi ngành công nghip
cng có nh hng đn Cu trúc vn.
Kt qu nghiên cu cho thy, C cu vn ca các doanh nghip Vit Nam
vn còn b chi phi bi vic s dng các ngun tài chính ngn hn nh vay ngn
hn ngân hàng hn là phát hành c phn; li nhun và tính thanh khon có tác đng
ngc chiu đn đòn by tài chính trong khi c hi tng trng và s hu ca nhà
nc thì tác đng cùng chiu; quy mô công ty, tài sn c đnh hu hình thì có nhng
nh hng khác nhau đn đòn by tài chính, chúng có tác đng cùng chiu vi đòn
by dài hn nhng có tác đng ngc chiu vi đòn by ngn hn; các nhân t có
mc đ nh hng khác nhau, trong s các nhân t nghiên cu, li nhun và tài sn
c đnh hu hình có nh hng ln nht đn các ch s đo lng đòn by tài chính.
Các nhân t nh quy mô công ty, tài sn c đnh hu hình, c hi tng
trng thì có tác đng mnh đn khon n dài hn trong khi đó tính thanh khon thì
có tác đng mnh đn đòn by ngn hn. Nghiên cu cng ch ra rng dùng Lý
thuyt trt t phân hng đ gii thích v quyt đnh tài chính Vit Nam thì tt hn
lý thuyt đánh đi; Thêm vào đó, tác đng ca yu t đc trng quc gia nh s hu
nhà nc cho thy tm quan trng ca các th ch khác nhau trong vic tìm hiu v
Cu trúc vn. Theo đó, các doanh nghip nhà nc thì đc u tiên tip cn th
trng vn hn và các công ty tng trng cao vn da ch yu vào n nc ngoài
ch không phi là phát hành vn c phn.
15
2.2.5. Să huăncă ngoƠi,ă Cuă trúcăvnăvƠăgíătrădoanhănghip:ăBngăchngă
tă ćcă côngă tyă niêmă ytă ă Vită Nam,ă Lêă Thă Phngă Vyă vƠăPhùngăcăNam,ă
2013
Tác gi nghiên cu mi quan h gia s hu nc ngoài, cu trúc vn và giá
tr doanh nghip ca các công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
cho giai đon t nm 2008 – 2011. Nghiên cu hi quy OLS theo phng pháp
fixed effect (hiu ng c đnh) vi d liu bng (data panel).
Nghiên cu s dng ch s Tobin’s Q đ đo lng giá tr doanh nghip, t s
n trên giá tr th trng đ đo lng cu trúc vn và s dng bin kim soát quy
mô công ty, tc đ tng trng, c cu tài sn, thu, tính thanh khon, đu t, kh
nng sinh li.
Kt qu nghiên cu cho thy s hu nc ngoài tác đng ngc chiu đn
giá tr công ty và cu trúc vn. Nghiên cu cng ch ra rng cu trúc vn có tác
đng ngc chiu đn giá tr công ty. Nu mt doanh nghip gia tng n thì s làm
gim giá tr doanh nghip.
2.2.6. nhă hngă caă cuă trúcă vnă đnă gíă tră doanhă nghipă caăćcă doanhă
nghipă chă bină thyă snă ă Vită Nam,ă Nguynă ThanhăCngă vƠ Nguynă Thă
Cnh,ă 2012
Tác gi nghiên cu liu mt cu trúc vn ti u có th làm tng giá tr doanh
nghip các doanh nghip ch bin thy sn Vit Nam. Mu nghiên cu đc thu
thp t 92 công ty ch bin thy sn Vit Nam t nm 2005 đn 2010.
Tác gi s dng t s Li nhun trên vn ch s hu (Return on Equity –
ROE) đi din cho giá tr doanh nghip là bin ph thuc và t s n tng quát đi
din cho cu trúc vn là bin ngng. Mô hình hi quy ngng (advanced panel
threshold regression model) đc áp dng trong nghiên cu.
16
Kt qu nghiên cu ch ra rng có nh hng gia t l n và giá tr doanh
nghip. H s hi quy ca mô hình cho thy có mi quan h t l thun gia t l
n và giá tr doanh nghip khi mc n thp hn 59.27%, tc doanh nghip s dng
n vay di 59.27% có th tng giá tr doanh nghip. Mt khác, mt h s ca
phng trình hi quy cho thy mi quan h nghch chiu gia t l n và giá tr
doanh nghip khi mc n nm gia 59.27% và 94.6% và trên 94.6%. Kt qu ca
nghiên cu đa ra mt khuyn ngh cho các doanh nghip ch bin thy sn Vit
Nam ch nên s dng n vay mc di 59.27% đ có th đm bo và tng giá tr
doanh nghip.
2.2.7. Cuă trúcă vnă vƠă khă nngă sinhă li:ă trngă hpă ă Brazil, Mesquita,
J.M.C. và Lara, J.E, 2003
Tác gi nghiên cu mi quan h gia cu trúc vn và kh nng sinh li,
trng hp thc t Brazil. Mu nghiên cu đc thu thp t 70 công ty niêm yt
trên th trng chng khoán trong vòng by nm, t nm 1995 đn 2001.
Tác gi s dng t s Li nhun trên vn ch s hu (Return on Equity –
ROE) đi din cho kh nng sinh li, là bin ph thuc và t s n ngn hn trên
tng n, n dài hn trên tng n, vn ch s hu trên tng n đi din cho cu trúc
vn và là các bin đc lp. Phng pháp hi quy bình phng bé nht truyn thng
OLS đc tác gi áp dng trong bài nghiên cu này, các gi đnh c đin đc gi
đnh phù hp vi các th tc đc mô t bi Gujarati (2000), Hair (1998), và
Kmenta (1994). Phân tích đ th ca phn d và kim đnh Durbin-Watson s đc
s dng đ kim đnh hin tng tng quan chui trong mô hình hi quy.
Kt qu nghiên cu ch ra rng ROE có mi tng quan thun chiu vi t s
n ngn hn trên tng n, t s vn ch s hu trên tng n; có mi tng quan
nghch chiu vi t s n dài hn trên tng n. Kt qu trên phù hp vi các nghiên
cu trc ca Booth và cng s (2001), Fama và French (1998), Graham (2000), và
Miller (1977).
17
Kt qu nghiên cu cng cho thy hu ht các công ty sinh li cao có mc
n thp, điu này phù hp vi các nghiên cu thc nghim khác. Tuy nhiên, vi
mc n thp, khi so sánh vi mc n ca các nn kinh t phát trin hn, nh M,
Anh, Nht Bn cho thy rng các công ty Brazil đang s dng n mt các bo th.
iu này có th đc gii thích do lãi sut cao ti th trng Brazil, t giá hi đoái
và chính tr không n đnh, thêm na là s không chc chn ca kinh t đa phng
đã truyn ti ri ro v hot đng và tài chính đn vic lp k hoch, qun lý và s
dng n ca các nhà qun tr.