NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI NHỮNG QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

  




BÙI TH BÍCH PHNG




NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁC NG N U
T TRC TIP NC NGOÀI TI NHNG QUC
GIA ANG PHÁT TRIN





LUN VN THC S KINH T


TP.H Chí Minh - Nm 2013



B GIÁO DC VÀ ÀO TO

TRNG I HC KINH T TP.HCM

  


BÙI TH BÍCH PHNG


NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TÁC NG N U
T TRC TIP NC NGOÀI TI NHNG QUC
GIA ANG PHÁT TRIN

Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mã s: 60340201




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN TH LIÊN HOA


TP. H Chí Minh – Nm 2013

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng lun vn “Nghiên cu các nhân t tác đng đn
đu t trc tip nc ngoài ti nhng quc gia đang phát trin” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.

Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc, các ni
dung trích dn đu có ghi ngun gc và các kt qu trình bày trong lun vn
cha đc công b ti bt k công trình nghiên cu nào khác.
TP.HCM, tháng 10 nm 2013
Hc viên


Bùi Th Bích Phng
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC HÌNH V
TÓM TT 1
1. GII THIU 2
2. NGHIÊN CU LÝ THUYT VÀ THC NGHIM V CÁC NHÂN
T TÁC NG N FDI 6
2.1 Nghiên cu lý thuyt v các nhân t tác đng đn FDI 6
2.2 Nghiên cu thc nghim v các nhân t tác đng đn FDI 9
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 27
3.1 Mô hình nghiên cu 27
3.2 Phng pháp nghiên cu 34
3.3 D liu nghiên cu 37
3.3.1Mu nghiên cu 37
3.3.2 Ngun d liu nghiên cu 39
4. KT QU NGHIÊN CU 42
4.1 Thng kê mô t 42
4.2 Kt qu nghiên cu 45

5. KT LUN 58
TÀI LIU THAM KHO
PH LC











DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
Kí hiu Ý ngha
BRICS
Brazil, Nga, n , Trung Quc,
Nam Phi
FDI u t trc tip nc ngoài
FEM Phng pháp fixed effects
FGLS Feasible Generalized Least Square
GDP Tng thu nhp quc ni
IMF Qu tin t quc t
MNC Công ty đa quc gia
OLI
Ownership – Location –
Internalization
OLS Ordinary least squares
REM Phng pháp random effects

SSA Các quc gia nm  phía Nam Sahara
UNCTAD
Liên Hip thng mi và phát trin
th gii (United Nations Conference
on Trade and Development)
VIF H s phóng đi












DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1
: Tng hp kt qu nghiên cu thc nghim 21
Bng 3.1
: Bng mô t bin trong mô hình nghiên cu 30
Bng 3.2
: Danh sách các nc trong mu nghiên cu 38
Bng 3.3
: Ngun d liu nghiên cu 40
Bng 4.1
: Phân tích mô t d liu ca các nc đang phát trin giai đon
2000-2012 42

Bng 4.2
: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình nghiên cu 43
Bng4.3
: Kt qu ch s nhân t phóng đi VIF ca các bin trong mô hình
45
Bng 4.4
: Kt qu c tính các nhân t tác đng đn FDI theo Pooled OLS
46
Bng 4.5
: Kt qu c tính các nhân t tác đng đn FDI theo FEM
47
Bng 4.6
: Kt qu c tính các nhân t tác đng đn FDI theo FEM có bao
gm bin gi thi gian 49
Bng 4.7
: Kim đnh tác đng tác đng c đnh ca thi gian lên bin ph
thuc 50
Bng 4.8
: Kt qu c tính các nhân t tác đng đn FDI theo REM
51
Bng 4.9: Kt qu kim đnh Hausman 52
Bng 4.10:
Kt qu c tính các nhân t tác đng đn FDI theo phng pháp
FGLS 53

DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: u t trc tip nc ngoài trong giai đon t nm 1995-2012
3















1

TÓM TT

Hot đng đu t trc tip nc ngoài vào nhng nc đang phát trin
đã gia tng mnh m trong nhng nm gn đây và đang mt đóng vai trò quan
trng trong s phát trin ca các nc ch nhà. Do đó, nghiên cu các nhân t
tác đng đn đu t trc tip nc ngoài là điu rt cn thit. Mc tiêu ca bài
lun vn là xác đnh, bng cách c tính da vào mô hình d liu bng (panel
data), nhng nhân t tác đng đn dòng vn FDI ti các quc gia đang phát
trin. Bài vit s dng mu 30 quc gia đang phát trin có thu nhp trung bình
và thp trong giai đon t nm 2000 đn 2012, c tính bng phng pháp
FGLS cho thy quy mô th trng, tng d tr, c s vt cht, chi phí lao
đng và đ m thng mi là nhng nhân t tác đng đn FDI chy vào các
quc gia đang phát trin.









2

1. GII THIU
Trong nhng thp k va qua, đu t trc tip nc ngoài (FDI) đã có
s gia tng nhanh chóng trên toàn th gii, t mc trung bình hàng nm 142
t USD trong nhng nm 1985 – 1990 lên hn 385 t USD nm 1996, đn
nm 2007, FDI đã đt mc 1.9 nghìn t USD (UNCTAD, 2009). Tuy nhiên,
nm 2008, do nh hng ca cuc khng hong tài chính khin cho dòng vn
FDI st gim 14% (ch còn 1,7 nghìn t USD) và 1.2 nghìn t USD nm
2009. Cho đn nm 2010, đã đánh du s gia tng tr li ca FDI trên toàn

cu vi mc 1.2 nghìn t USD tng 15% so vi nm 2009, FDI tip tc gia
tng trong nm 2011 đt mc 1.65 nghìn t USD (UNCTAD, 2012). Tuy
nhiên, đu t trc tip nc ngoài toàn cu gim 18% trong nm 2012, gim
t mc 1.65 nghìn t USD nm 2011 xung 1.35 nghìn t USD. Nm 2013,
FDI d kin vn gi mc tng đng vi nm 2012, khong 1.45 nghìn t
USD. Nu điu kin kinh t v mô tip tc đc ci thin và nhà đu t ly li
nim tin trong trung hn, các công ty đa quc gia có th chuyn đi lng tin
mt h đang nm gi thành nhng khon đu t mi, giúp cho FDI có th đt
mc 1.6 nghìn t USD vào nm 2014 và 1.8 nghìn t USD trong nm 2015.






3

Hình 1.1: u t trc tip nc ngoài trong giai đon t nm 1995-2012

Các quc gia đang phát trin cng không phi là trng hp ngoi l.
Nhng nc này đã gia tng t l FDI trong tng ngun vn FDI toàn cu
hàng nm chy vào nc mình t 15% nm 1990 lên 37% nm 2008
(UNCTAD 2009) và sau đó gn 46% nm 2011 (UNCTAD, 2012). FDI chy
vào các nn kinh t đang phát trin tng lên đn 52% trong nm 2012. S gia
tng ca dòng vn FDI t nm 1990 cho thy các công ty đa quc gia đã nhn
thy đc kh nng sinh li tim nng t nhng đim đn này.
4

ng thi, FDI đóng vai trò quan trng trong s phát trin ca nc
ch nhà bi nhng li ích liên quan ti khoa hc, công ngh mi, k nng

qun lý, k nng lao đng, vn và to thêm nhiu vic làm cng nh ci tin
điu kin làm vic cho các lao đng  đa phng, thúc đy s phát trin
trong các lnh vc mà h đu t ti nc đó.
Do đó, mt câu hi đc đt ra đi vi các nhà làm chính sách ti các
nc đang phát trin là làm sao đ thu hút FDI vào nc mình?  tr li câu
hi này, trc ht, h cn xác đnh rõ nhng nhân t nào nh hng đn dòng
vn FDI vào các nc mình, đc bit là nhng nc đang phát trin có thu
nhp trung bình và thp.
Chính vì th, tôi quyt đnh chn đ tài “ Nghiên cu các nhân t tác
đng đn đu t trc tip nc ngoài ti nhng quc gia đang phát trin”
cho lun vn ca mình.
Mc tiêu nghiên cu ca bài lun vn là xác đnh các yu t tác đng
ch yu đn dòng vn đu t vào các nc đang phát trin có thu nhp trung
bình và thp trong bi cnh toàn cu hóa đang din ra trên th gii.
Da vào kt qu nghiên cu thc nghim ca Ab Quyoom Khachoo và
Mohd Imran Khan (2012), câu hi nghiên cu đt ra là: Liu các yu t nh
quy mô th trng, tng d tr, chi phí lao đng, c s h tng, đ m thng
mi có tác đng đn hot đng đu t trc tip nc ngoài ti nhng nc
đang phát trin có thu nhp trung bình và thp hay không ?
Lun vn s dng d liu bng bao gm 30 quc gia đang phát trin có
thu nhp trung bình và thp trong giai đon t nm 2000 đn 2012, c tính
bng phng pháp FGLS đ có th x lý tt hin tng phng sai thay đi
ca mô hình.
5

Phn còn li ca bài vit đc phân chia nh sau:
Phn 2: Tng quan nhng nghiên cu trc đây: gm nhng nghiên
cu v mt lý thuyt và thc nghim v các nhân t tác đng đn đu t trc
tip nc ngoài ti nhng nc đang phát trin.
Phn 3: Phng pháp nghiên cu: gm có mô hình nghiên cu, phng

pháp nghiên cu và d liu nghiên cu.
Phn 4: Kt qu nghiên cu.
Phn 5: Kt lun.












6

2. NGHIÊN CU LÝ THUYT VÀ THC NGHIM V
CÁC NHÂN T TÁC NG N FDI
2.1. Nghiên cu lý thuyt v các nhân t tác đng đn FDI
Mt công ty có th có nhiu đng lc đ thc hin đu t trc tip ra
nc ngoài, do đó, không có mt lý thuyt chung nào v FDI có th gii thích
mt cách toàn din s tn ti ca các công ty đa quc gia (MNCs), sn phm
có tính cht quc t và FDI.
Ngi ta bt đu tìm kim li gii thích t sau chin tranh th gii th
hai khi xut hin hin tng toàn cu hóa. Vai trò ca các công ty đa quc gia
và FDI gia tng mnh m trong nhng nm 1950 và 1960 giúp cho các nhà
nghiên cu tìm ra các lý thuyt gii thích hành vi ca MNCs và s tn ti ca
sn phm có tính cht quc t.
Theo phng pháp tip cn th trng vn, nguyên nhân quan trng

dn đn s dch chuyn ca các dòng vn là do s khác bit trong lãi sut
gia các quc gia, phng pháp này nói rng dòng vn có xu hng chy đn
nhng ni có t sut sinh li cao nht. Tuy nhiên phng pháp này li không
đ cp đn s khác bit c bn gia đu t gián tip và đu t trc tip.
Hymer (1960) cho rng khi đu t ra nc ngoài, mc dù nhà đu t
nc ngoài có mt s bt li nh: khong cách đa lý làm tng chi phí vn
chuyn các ngun lc, thiu hiu bit v môi trng xa l làm tng chi phí
thông tin, thit lp mi quan h khách hàng mi và h thng cung cp mi
cng mt nhiu chi phí so vi công ty trong nc, nhng h vn tin hành đu
t trc tip ra nc ngoài bi h nm gi nhng li th đc quyn nh: công
ngh, thng hiu, k nng qun lý và li ích kinh t nh quy mô ca công
7

ty… giúp h gim đc chi phí kinh doanh và tng doanh thu so vi công ty
trong nc. Tuy nhiên lý thuyt này vn cha gii thích đc nhân t thc s
tác đng đn quyt đnh FDI vào mt quc gia các MNCs.
Theo lý thuyt chu k sng sn phm ca Vernon (1966), đi vi hu
ht các doanh nghip tham gia kinh doanh quc t thì chu kì sng ca các sn
phm này bao gm ba giai đon ch yu: giai đon sn phm mi, giai đon
sn phm chín mui, giai đon sn phm chun hóa.
Theo ông, khi sn xut mt sn phm đt ti giai đon chun hóa trong
chu k phát trin ca mình cng là lúc th trng sn phm này có nhiu nhà
cung cp.  giai đon này, sn phm ít đc ci tin, nên cnh tranh gia các
nhà cung cp dn ti quyt đnh gim giá, do đó dn ti quyt đnh ct gim
chi phí sn xut. ây là lý do đ các nhà cung cp chuyn sn xut sn phm
sang nhng nc cho phép chi phí sn xut thp hn.
Lý thuyt OLI ca Dunning v FDI, đây là minh chng thuyt phc
nht v đng c đu t trc tip ra nc ngoài đc đa ra bi Dunning
(1980). Ông đã gii thích các nhân t tác đng đn FDI bao gm: li th v
quyn s hu (Ownership), v quc gia (Location) và li th quc t hóa

(Internalization) đc xem nh là khuôn kh lý thuyt OLI.
Th nht, các công ty nên có li th v quyn s hu cho phép h cnh
tranh hiu qu trong th trng ni đa, ví d, quy trình sn xut ca công ty,
công ty có li th cnh tranh hn các công ty trong nc, và nó cng bao gm
thng hiu, bn quyn, công ngh và k nng qun lý.
Th hai, nc ch nhà nên s hu nhng li th cnh tranh quc gia,
điu này s khuyn khích công ty nc ngoài đn trc tip sn xut phc v
8

th trng trong nc thay vì xut khu vào nc đó, ví d, chi phí sn xut
và vn chuyn thp, u đãi thu, ri ro thp, …
Và cui cùng, li th quc t hóa ( li th công ty t sn xut ra sn
phm ch không phi thông qua vic hp tác vi công ty ti nc ch nhà )
giúp công ty xây dng và khai thác nng lc ca mình nh chi phí vn chuyn
thp, qun lý hiu qu và kim soát cht lng tt, đ sn xut hn là ph
thuc vào hp đng vi công ty nc ngoài, bi nó thng hàm cha nhiu
ri ro do công ty phi tit l mt s thông tin đc quyn vi đi tác.
Dunning (1988) cho rng li th OLI có th khác nhau ph thuc vào
vic các quc gia đó phát trin ít hay đã phát trin, ln hay nh, ngành công
nghip đó là thâm dng lao đng hay vn, th trng đó là mi ni hay đã
trng thành, cnh tranh hay đc quyn.
Theo Jack Behrman (1972)
1
FDI có th đc chia thành bn loi: FDI
tìm kim th trng, FDI tìm kim tài nguyên, FDI tim kim hiu qu th
trng, FDI tìm kim tài sn chin lc.
FDI tìm kim th trng mc đích là thâm nhp th trng ni đa ca
nc ch nhà và thng liên quan đn: quy mô th trng và thu nhp bình
quân đu ngi, tc đ tng trng ca th trng, kh nng tip cn vi th
trng khu vc và th gii, s thích ca ngi tiêu dùng và cu trúc ca th

trng ni đa.
FDI tìm kim tài nguyên b thu hút bi tài nguyên thiên nhiên nh
nguyên liu, chi phí lao đng thp (c lao đng không có k nng và lao đng


1
Trích dn t John H.Dunning, Sarianna M.Lunda (2008). Multinational Enterprises and
Global Economy (2
nd
ed.). Edward Elgar Publishing, Inc
9

có k nng), c s vt cht (cng, đng, nng lng, vin thông), và trình đ
công ngh.
i vi FDI tìm kim hiu qu th trng, các nhân t đu vào truyn
thng đóng vai trò ít hn trong vic nh hng đn FDI, trong khi đó, các yu
t nh nng lc và kh nng, c ch khuyn khích, s sn có và cht lng
ca công ty ti nc ch nhà, đc tính cnh tranh ca th trng trong nc,
nhu cu tiêu dùng t nhiên và chính sách v mô, vi mô ca chính ph đóng vai
trò quan trng hn.
Và cui cùng, FDI tìm kim tài sn chin lc, đi vi hình thc này,
các nhà đu t s mua li tài sn ca công ty nc ngoài đ thúc đy mc tiêu
chin lc trong dài hn ca h, đc bit là gi vng hoc gia tng kh nng
cnh tranh trên toàn cu.
2.2. Nghiên cu thc nghim v các nhân t tác đng đn
FDI
Có nhiu bng chng thc nghim nhm xác đnh các nhân t tác đng
lên dòng vn FDI. Tuy nhiên, có nhiu yu t đc coi là nhân t tác đng
đn FDI trong mi nghiên cu  mi quc gia. Vì vy, rt khó đ lit kê các
nhân t tác đng, đc bit là theo thi gian mt s nhân t có th có hoc

không có ý ngha thng kê.
Do đó, phn xem xét li bng chng thc nghim này s tp trung vào
nhng nghiên cu v các nhân t tác đng lên FDI ti các nc đang phát
trin, các nn kinh t mi ni và nhng quc gia có nn kinh t chuyn đi.

10

 Nghiên cu ca Agarwal (1980): Determinants of foreign direct
investment: A survey
Trong nghiên cu ca mình, Agarwal (1980) thc hin kho sát các
nhân t tác đng đn FDI ti các quc gia đang phát trin đã phát hin ra ba
nhân t quan trng bao gm: s bt n chính tr - nhân t ngn cn FDI, s u
đãi dành cho đu t trc tip nc ngoài – nhân t khuyn khích FDI, chi phí
lao đng r - li th so sánh ca các nc đang phát trin so vi các nc phát
trin.
 Nghiên cu ca Shamsuddin (1994): Economic Determinants of
Foreign Direct Investment in Less Developing Countries
Shamsuddin (1994) s dng d liu chéo cho nm 1983 ti 36 quc gia
đang phát trin cho thy bin GDP/ ngi đi din cho quy mô th trng ca
nc ch nhà là nhân t quan trng nht trong vic thu hút FDI. Các nhân t
quan trng khác tác đng đn FDI bao gm chi phí lao đng (lng), môi
trng đu t đi din bi n bình quân đu ngi.
Ngoài ra, FDI còn chu nh hng bi các nhân t nh mc vin tr
bình quân đu ngi t các nc t bn (bao gm c h tr phát trin chính
thc song phng, đa phng) và s n đnh ca nn kinh t đc đi din
bi mc thay đi trong giá c, nng lng sn có ca nc nhn đu t có tác
đng đáng k lên quyt đnh đu t ca các nhà đu t nc ngoài.
Quy mô th trng ln hn cùng vi s gia tng trong vin tr công s
thu hút đc nhiu FDI hn, ngc li chi phí lng cao hn, môi trng đu
t nghèo nàn, kinh t bt n s làm gim sút lng vn đu t trc tip nc

ngoài chy vào nc ch nhà.
11

 Nghiên cu ca Loree và Guisinger (1995): Policy and non-policy
determinants of U.S. equity foreign direct investment
Da vào d liu kho sát đu t ra nc ngoài đc thc hin bi Phòng
thng mi M nm 1977 và 1982, Loree và Guisinger (1995) bàn lun v
ch đ “Các nhân t thuc v chính sách và phi chính sách ca nc nhn
đu t tác đng lên quyt đnh đu t ra nc ngoài ca các nhà đu t M”
nhm mc đích xác đnh các yu t thc s nh hng đn vic thu hút đu t
ca các MNC M ti các quc gia trong danh mc kho sát.
Trong công trình nghiên cu ca mình, Loree và Guisinger đã s dng
c mô hình d liu chéo và phân mu d liu ca mình thành hai nhóm: các
nc đang phát trin và các nc đã phát trin.
Kt qu cho thy, mt s bin có ý ngha thng kê thay đi qua các nm.
C th là, bin ri ro quc gia có ý ngha thng kê trong nm 1982 nhng
không có ý ngha thng kê trong nm 1977, điu này có th do các nhà đu t
M tr nên thn trng hn đi vi s n đnh ca quc gia đó bi vào đu
nhng nm 1980 khi kinh t th gii đang trong giai đon suy thoái ti t k
t sau chin tranh th gii ln th hai và quy mô n công ca các quc gia
đang phát trin tng lên mnh m. Bin khác bit vn hóa và GDP/ ngi có ý
ngha thng kê trong nm 1977 nhng không có ý ngha thng kê trong nm
1982.
Ngc li các bin đi din cho c s h tng nh thông tin liên lc và
giao thông vn ti có tng quan dng vi FDI và có ý ngha thng kê trong
c hai nm.
ng thi, do mu d liu ca các tác gi bao gm c nhng ngành công
nghip tìm kim lng thp và k nng thp vi nhng ngành đòi hi k nng
12

cao tng ng vi mc lng cao, khin cho tác đng cui cùng ca lng có
th b xóa b, do đó, h s ca bin lng đi din cho chi phí lao đng không
có ý ngha thng kê trong hai nm nghiên cu.
Bên cnh đó, các tác gi cng phát hin ra các bin thuc v chính sách
nh u đãi đu t (h s mang du dng), nhng quy đnh v hot đng kinh
doanh (h s mang du âm), thu sut có hiu lc ca nc ch nhà (h s
mang du âm) có ý ngha thng kê và khác bit khá ln gia nhng nc
đang phát trin vi nc phát trin, gia nm 1977 và nm 1982.
 Nghiên cu ca Beven và Estrin (2000): The Determinants of
Foreign Direct Investment in Transition Economies
Tng t, Beven và Estrin (2000) s dng phng pháp d liu bng
và hi quy hai bc đ xác đnh các yu t nh hng đn FDI ti các nn
kinh t chuyn đi (Trung và ông Âu) t nm 1994 – 1998 trong s các
nhân t ri ro quc gia, chi phí lao đng, quy mô th trng nc nhn đu t
và các bin v mô khác nh chênh lch lãi sut trái phiu mt nm ca quc
gia đu t vi lãi sut tin gi ca quc gia nhn đu t, khong cách gia th
đô ca nc đu t vi nc nhn đu t, s khác bit gia các quc gia.
ng thi, các tác gi cng c tính các nhân t tác đng đn xp hng
ri ro quc gia: t l khu vc t trên GDP, ch s đánh giá cht lng doanh
thu (doanh thu bán ra ngoài đc xp hng cao, doanh thu ni b xp hng
thp), ch s kinh t v mô, vi mô (lm phát, cán cân ngân sách/ GDP, n
nc ngoài, d tr ngoi hi không bao gm c vàng, sn lng công nghip
đu ra/ GDP), tham nhng.
13

Kt qu cho thy, quy mô th trng mà c th là GDP, xp hng ri ro
quc gia tác đng cùng chiu lên FDI, khong cách và chi phí lao đng có tác
đng ngc chiu vi FDI.
Ngoài ra, xp hng ri ro quc gia chu nh hng bi s phát trin ca
khu vc t nhân, s phát trin ca ngành, cán cân tài khóa, tng d tr và

tham nhng.
 Nghiên cu ca Garibaldi và cng s (2002): What moves capital to
transition economies?
Garibaldi và cng s (2002) nghiên cu dòng vn FDI và đu t gián
tip vào 26 nn kinh t chuyn đi ti ông Âu bao gm c Liên bang Xô
Vit t 1990 đn 1999.
Kt qu hi quy cho thy FDI có th đc gii thích tt bi các nhân t
c bn ca nn kinh t nh s n đnh ca kinh t v mô, mc đ ci cách ca
nn kinh t, t do hóa thng mi, tài nguyên thiên nhiên, phng pháp t
nhân hóa (ch s t do hóa ca De Melo, Denizer và Gelb (1996, 1997),
EBRD), rào cn đi vi đu t trc tip nc ngoài, tình trng quan liêu ca
chính ph (liên quan đn vn nn tham nhng  nc nhn đu t).
Tuy nhiên, tác gi li không tìm thy tác đng ca lng lên dòng vn
đu t trc tip trong mu ca mình.
Ngoài ra, ngoi tr bin tài nguyên thiên nhiên, nhng bin đi din
cho điu kin ban đu nh thi gian di ch đ cng sn hay n lc t do
hóa trc chuyn đi dng nh cng không có nh hng đn quyt đnh
ca các nhà đu t nc ngoài.
14

Hn na, các tác gi cng nhn thy, mt quc gia đc các t chc
xp hng cao thì s thu hút đc nhiu vn đu t hn các quc gia còn li.
 Nghiên cu ca Peter Nunnenkamp (2002): Determinants of FDI in
developing countries: Has globalization changed the rules of the
game?
Ngi ta tin rng xu hng toàn cu hóa sn xut và marketing có ý
ngha to ln giúp các nc đang phát trin thu hút ngun vn FDI vào nc
mình. S bùng n ca dòng vn FDI vào nhng nc này bt đu t nhng
nm 1990 đã cho thy quan đim ca các công ty quc gia xem đây là khu
vc tìm kim li nhun tim nng.

Bên cnh đó, nhiu chuyên gia cho rng yu t quyt đnh và đng lc
thúc đy FDI ti các nc đang phát trin s thay đi trong tin trình toàn cu
hòa. Do đó, các nc này s không còn kh nng duy trì s hp dn kích thích
dòng vn FDI vào nc mình.
 kim đnh điu này, Peter Nunnenkamp (2002) đã thc hin bài
nghiên cu “ Các nhân t tác đng FDI ti các nc đang phát trin: Liu
toàn cu hóa có làm thay đi lut chi?” ti 28 quc gia đang phát trin
đc kho sát trong ERT (2000) t nhng nm cui 1980 nhm xem xét tác
đng ca nhóm bin truyn thng và nhóm bin phi truyn thng lên vc thu
hút vn đu t nc ngoài ti nhng nc đang phát trin.
Nhóm bin truyn thng bao gm quy mô th trng ( dân s, GDP/
ngi ), tc đ tng trng ca th trng ( tng trng ca GDP), tc nghn
hành chính, hn ch đu t, ri ro quc gia.
15

Nhóm bin phi truyn thng bao gm các yu t đu vào mà mt sn
phm cnh tranh quc t cn ti các quc gia đang phát trin, trình đ lao
đng ( s nm đi hc trung bình ), các nhân t chi phí liên quan đn thu, điu
kin làm vic, quy đnh ca th trng lao đng và tác đng ca công đoàn, s
thay đi trong t trng thng mi đi din cho mc đ m ca thng mi
ca nc ch nhà, hn ch nhp cnh, quy đnh k thut.
Kt qu cho thy các yu t thuc v truyn thng liên quan đn th
trng vn là yu t chi phi hot đng đu t trc tip.
Các yu t phi truyn thng nh chi phí sn xut, các yu t b sung
ca sn xut và đ m thng mi, mc dù có tng quan nh k vng vi
FDI nhng thng không tr nên quan trng hn vi tin trình toàn cu hóa.
 Nghiên cu ca Elizabeth Asiedu (2005): Foreign Direct Investment
in Africa: The Role of Natural Resources, Market Size, Government
Policy, Institutions and Political Instability
ây là công trình nghiên cu thc nghim ca Elizabeth Asiedu (2005)

v vn đ “u t trc tip nc ngoài ti Châu Phi: Vai trò ca tài nguyên
thiên nhiên, quy mô th trng, chính sách ca chính ph, các t chc và bt
n chính tr”.
Nghiên cu này xem xét da quy mô mu gm 22 quc gia trong SSA
(các quc gia nm  phía Nam Sahara, châu Phi) trong giai đon 1984 -2000.
 đánh giá các nhân t tác đng đn vic thu hút FDI ti các nc
SSA, trong công trình nghiên cu ca mình, Elizabeth Asiedu s dng
phng pháp d liu bng vi tác đng c đnh.