Đo lường và đánh giá tác động của cấu trúc sở hữu đến kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Tình huống ngân hàng TMCP Sài Gòn thương tín

B O
I HC KINH T TP.H 
NG DY KINH T FULBRIGHT



KAM KIM LONG
NG CA C HU
N KT QU HONG KINH DOANH C
I C PH 
MI C PHN S


LUCHNH SCH CNG


TP. H 
N
B O
I HC KINH T TP.H 
NG DY KINH T FULBRIGHT

KAM KIM LONG
NG CA CU  HU
N KT QU HONG KINH DOANH C
I C PH
MI C PH



: 60340402

LUCHNH SCH CNG

NG DN KHOA HC:
GS.TS. DAVID O. DAPICE


TP. H 
N 

-i-
L

TôiăxinăcamăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthc hin.ăCácăđonătríchădnăvƠăs liu
s dng trong lunăvnăđuăđc dn ngunăvƠăcóăđ chínhăxácăcaoănht trong phm vi
hiu bit caătôi.ăLunăvnănƠyăkhôngănht thit phnăánhăquanăđim caăTrngăi
hc Kinh t thƠnhăph H ChíăMinhăhayăChngătrìnhăging dy kinh t Fulbright.
Hcăviênă

Kam Kim Long
-ii-
LI C

LunăvnănƠyăđánhăduăquáătrìnhătng ktăvƠăvn dngăcácăkin thcăđưăđc hc 
TrngăFulbrightăđ tr liăcácăcơuăhi chínhăsáchătrongălnhăvcăTƠiăChínhăPhátăTrin,
đng thiăcngăđánhădu mtăbcătrngăthƠnhămi caătôiătrongănghiênăcu.
Tôiă xină gi li cmă nă sơuăscă đn Thyă Thiênă AnhăTună vƠă GS.TS.ă Davidă O.ă
DapiceălƠănhngăngi thyăđưătrc tipăhng dnătôiătngăbc thc hin lunăvnă
nƠy,ăđng thiăgiúpătôiătng ktăđc mt phn lunăvnăđ côngăb thƠnhăbƠiăbáoăquc
t.

Tôiăxinăgi li cmănăsơuăscăđnăCôăTrn Th Qu Giang,ăngiăđưăgiúpătôiăđnh
hngăđ tƠiăvƠăh tr nhngătƠiăliuăquíăgiáăđ tôiăcóăth lƠmărõăvnăđ chínhăsáchăvƠăỦă
nghaăcaăđ tƠi.
Tôiăxinăgi li cmănăsơuăscăđn ThyăMaiăHoƠngăChng,ăngiăđưăcùngătôiănghiênă
cu nhng thutătoánătínhăBanzhafăchoăđnăkhiătrngăđóngătrong cácăbui chiu ti
trong nhiu tun lin.
Tôiăxinăcmăn sơuăscăđn Thy NguynăXuơnăThƠnh,ăCôăinhăVăTrangăNgơnăcùngă
bnăbèălpăMPP5ăđưăđngăviênăvƠăgópăỦăgiúpătôiăhoƠnăthinăkhungăphơnătíchăchoălun
vnătrongănhng bui Seminar.
Tôiăxinăcmănăv vƠăb m đưăchmăsócăchuăđáoăchoăconătraiă02ăthángătui ca tôi,ăđ
tôiăcóăđc thiăgianăhoƠnăthin lunăvnănƠy.
Kam Kim Long

-iii-
T LU

CácăngơnăhƠngăthngămi c phn hin nay đangăđóngăvaiătròărt quan trngăđi vi
s phátătrin kinh t caăđtănc,ătuyănhiênăthi gian qua, nhiu trc trc v hin trng
cuătrúcăs huăchéo vƠ cácăvnăđ v c đôngăln kimăsoátăđưăto nhng bt năvƠă
tim n ri ro cho toƠn h thng ngơnăhƠng. Trong lnhăvc qun tr ngơnăhƠng,ăs hu
vƠăkimăsoátălƠăhaiăkháiănim cn cn thnăphơnăbit. Hin nay, cácănghiênăcu trong
nc cha ch ra mtăphngăphápăcóăth đoălng trc tip quyn lc kimăsoátăca
cácăc đôngătrongămtăngơnăhƠng, thay vƠoăđóălƠăvicăđánhăđng quyn kimăsoátăvi
cácăt l s hu trc tip caăcácăc đông. NguyênănhơnălƠădoăcóănhiu tr ngi v s
phc tpăquáămc caăcácăcuătrúcăs hu thc t,ăcng nhăthiu thông tin v cuătrúcă
s huăhoƠnăchnh đ tínhătoán.
Lunăvnăgii thiu mtăphngăphápăcóăth s dngăđ đoălng trc tip quyn lc
kimăsoátăcaăcácăc đôngătrongăcácăngơnăhƠngăthng mi c phn  Vit Nam bng
thangăđoălngăhóaăca ch s quyn lc Banzhaf trongălỦăthuytătròăchiăb phiu,
đng thiăcngăgii quytăcácătr ngiăkhiăápădng ch s BanzhafăvƠoăphơnătíchăcácă

cuătrúcăthc t. Thôngăquaăcácăgiáătr lngăhóaăBanzhafănƠy,ăcóăth xácăđnhăđc
chínhăxác vƠ đy đ cácăc đôngăđangăthc s kimăsoátămtăngơnăhƠng, mcăđ tp
trung ca quyn kimăsoátăcaăngơnăhƠngăđ lƠmăcăs cho vic đánhăgiáătimănngănh
hng ca cuătrúcăs huăđn riăroăvƠăhiu qu hotăđng caăcác ngơnăhƠngăthngă
mi c phn. Mcăđ chínhăxácăcaăcácăkt qu đoălngănƠyăcóăph thucăvƠoăcht
lng ca thôngătinăđuăvƠo.
 đánhăgiáăcácătácăđng timănngăca cuătrúcăs huălênăriăroăvƠăhiu qu hot
đng ca mtăngơnăhƠngătrong lunăvnăxơyădng khungăphơnătích daătrênălỦăthuyt v
y quyn-thaăhƠnh, vƠ cácăkt qu nghiênăcu thc nghim đc thc hin trênăh
thngăcácăngơnăhƠngă cácănc. Nhìnăchung, mcăđ tp trung cao trong cuătrúcăs
hu ca mtăngơnăhƠngăs lƠmăgiaătngăriăroăvƠăgim hiu qu hotăđng caăngơnă
hƠng.ăTuyănhiên, cngăđ tácăđng s cònăph thucăvƠoăloi ch s hu nƠo đangă
kimăsoátăngơnăhƠngă(s huănhƠănc, s huăgiaăđình,ăs huăncăngoƠi…).ăNgoƠiă
ra, tácăđngănƠy cònăb nhăhng mnh bi yu t th ch vƠ khungăphápălỦăkhácănhauă
 cácănc.  cácăkhi nc cóăth ch ttănhăcácănc Scandinavie thì mcăđ tp
-iv-
trung trong cuătrúcăs hu lƠmăchoăcácăngơnăhƠngăhotăđng hiu qu hnămƠăkhôngă
lƠmătngări ro hotăđng.
Trongătìnhăhung Sacombank b thơuătóm, lunăvnăch s dng ngun s liuăcôngă
khaiăđ tínhătoán, tuyănhiên, cácăkt qu lngăhóaăBanzhafăcngăgiiăthíchămt s hin
tng vƠăcho thy s phùăhp phnănƠoăviăcácăquanăsátăbênăngoƠiătheoădin bin tng
bc ca cucăthơuătóm. TrcăvƠăsauăkhiăb thơuătóm,ăSacombankăvn duyătrì mt mc
đ tp trung cao ca quyn kimăsoátătrongăcuătrúcăs hu. Ch mt liênăminh gm
mtăngơnăhƠngăvƠămtă giaăđìnhă đưăcóăth chi phiăhoƠnătoƠnăSacombank.ăHin nay,
Sacombank vnălƠăngơnăhƠngăln,ătngăđiălƠnhămnh vƠăthucănhómăloiăAătheoăphơnă
loi caăngơnăhƠngănhƠănc Vit Nam. Tuyănhiên, khungăphơnătíchătrong lunăvnăchoă
thy cuătrúcăs hu hin huănƠy đangăcó timănngănhăhngătiêuăccăđn hiu qu
hotăđngăvƠălƠmăgiaătngări ro hotăđng choăngơnăhƠngăSacombank trongătngălai.
Hin nay  cácăNHTMCPăkhác cngăcóăhin trng cuătrúcăs huăgiánătip phc tp
vƠăcóădu hiu cho thyăđangăb chi phi bi mtănhómăc đôngănhăSacombank. Trong

khiăđ ánătáiăcuătrúcăcácăt chcătínădng hin nay ch tpătrungăvƠoăgiiăphápămuaăbánă
sátănhpăcácăngơnăhƠngăyuăkém.ăCácăphátăhin  Sacombank cnăđcănhìnănhnăđi
viătoƠnăh thng NHTMCP  VităNamăđ cóănhngăchínhăsáchăvƠăphngăánătáiăcă
cu hiu qu choătoƠnăh thngăngơnăhƠng. VìănuăkhôngăxácăđnhăđcăđúngăvƠăđ cácă
ôngăch thc s caăcácăNHTMCP, cngănhătácăđng timănngăca h đn hiu qu
hotăđngăvƠări ro caăngơnăhƠngăthìăcácăchínhăsáchăđiu tit ca NHNN rtăkhóătácă
đngăđn đúngăđiătngăvƠăđtăđc hiu qu.

-v-
MC LC

LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TịMăTT LUNăVN iii
MC LC v
DANH MCăHỊNHăV, BNG BIU vii
CHNGă1 GII THIU TNGăQUANăVÀăVNă NGHIểNăCU 1
1.1. Bi cnhănghiênăcu 1
1.2. Tngăquanăcácănghiênăcuăliênăquan 3
1.2.1. Tngăquanăcácănghiênăcu v đoălng quyn kimăsoátăcaăcácăc đôngăchiăphi 3
1.2.2. Tngăquanăcácănghiênăcu v đánhăgiáătácăđng ca cuătrúcăs huălênăkt qu hot
đng caăngơnăhƠng 4
1.3. McătiêuăvƠăcơuăhiănghiênăcu 5
1.3.1. Mcătiêu 5
1.3.2.ăCơuăhi nghiênăcu 5
1.4. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu 6
1.5. Phngăphápănghiênăcu 6
CHNGă2 PHNGăPHÁPăOăLNG QUYN KIMăSOÁTăDOANHăNGHIP 7
2.1. Kháiăquátăcácăphngăphápăđoălng quyn kimăsoátădoanhănghip 7
2.2. oălng quyn lc kimăsoátăca c đôngăbng ch s Banzhaf 8

2.2.1.ăTínhăch s Banzhafăkhiăcóăthôngătinăđyăđ v cuătrúcăs hu trc tip 8
2.2.2.ăTácăđng caăcácăhìnhăthc s huăgiánătipălênăch s Banzhaf 9
2.2.3.ăTínhăch s Banzhaf khi thiuăthôngătinăđyăđ v cuătrúcăs hu 13
CHNGă3 TÁCăNG CA CUăTRÚCăS HUăN RIăROăVÀăHIU QU
HOTăNG CAăCÁCăNHTMCP 15
3.1. Tácăđng ca cuătrúcăs huălênăkt qu hotăđng kinh doanh caăNHTMCPăthôngă
qua vicăphơnăb quyn kimăsoát 15
3.1.1. Mơuăthun y quyn - thaăhƠnhătrongăcuătrúcăs hu ca cácăNHTMCP 15
3.1.2. Vnăđ y quyn-thaăhƠnhăloi 1 16
3.1.3. Vnăđ y quyn-thaăhƠnhăloi 2 16
3.2. Kháiăquátăcácănghiênăcu v tácăđng ca cuătrúcăs huălênăkt qu hotăđng kinh
doanh caăcácăNHTMCP 17
3.3. Tng ktăkhungăđánhăgiáătácăđng ca cu trúcăs huălênăkt qu hotăđng ca mt
NHTMCP 19
CHNGă4 NGHIểNăCU TỊNHăHUNG SACOMBANK B THỂUăTịM 22
-vi-
4.1. Kháiăquátătìnhăhung Sacombank b thơuătóm 22
4.2. Kt qu lngăhóaăquyn lc chi phi caăcácăc đôngăSacombankăbng ch s
Banzhaf 22
4.2.1.ăTrc thiăđim Sacombank b thơuătóm 22
4.2.2. Ti thiăđim Sacombank b thơuătóm 24
4.3. ánhăgiáătácăđng ca cuătrúcăs hu caăSacombankălênăkt qu hotăđng ca
ngơnăhƠng 26
4.4. NhnăđnhăxuăhngăvƠăkim chng liăcácăs kin din ra  Sacombank. 28
CHNGă5 KT LUNăVÀăKIN NGH CHệNHăSÁCH 30
5.1. Cácăkt lunăđi viătìnhăhung Sacombank 30
5.2. CácănhnăxétăchungărútăraăchoăcácăngơnăhƠngăkhác 31
5.3. Cácăkin ngh chínhăsách 31
5.3.1.ăCácăkin ngh chínhăsáchăngn hn viătìnhăhung Sacombank 31
5.3.2.ăCácăkin ngh cho giiăphápădƠiăhn 32

5.4. Hn ch caăđ tƠi 32
TÀIăLIU THAM KHO 33
PH LC 37

-vii-
DANH M, BNG BIU
DANH MC BNG BIU
Bngă3-1ăTácăđng ca mcăđ tp trung cao trong cuătrúcăs huălênăriăroăvƠăhiu
qu hotăđng caăcácăngơnăhƠngăChơuăỂu 18
Bngă3-2 Tácăđng ca cácănhómăch s huălênăriăroăvƠăhiu qu hotăđng caăngơnă
hƠngă Kenya 18
Bngă4-1ăLngăhoáăBanzhafăvi cuătrúcăs hu trc tip ca Sacombank trc khi b
thơuătóm,ă2011 22
Bngă4-2ăLngăhoáăBanzhafăviăthôngătinămi v s huăgiaăđình,ă2011 23
Bngă4-3ăLngăhoáăBanzhafăviăthôngătinăv u quyn biu quyt, 2011 23
Bngă4-4ăLngăhoáăBanzhafăvi cuătrúcăs hu trc tip ca Sacombank, 2012 24
Bngă4-5ăLngăhoáăBanzhafăăviăthôngătinăv s huăgiaăđìnhăvƠăcuătrúcăhìnhăkimăt
tháp,ă2012 25
Bngă4-6 S hu caăgiaăđìnhăTrmăBêăti Sacombank, 2012 25
Bngă4-7ăLngăhoáăBanzhafăviăthôngătinămi v s hu n danh, 2012 26
Bngă4-8ăLngăhoáăBanzhafăti thiăđimăđi hi c đôngă2012ăca Sacombank 26
Bngă4-9ăánhăgiáătácăđng caăcácănhómăc đôngăchínhăđn kt qu hotăđng ca
Sacombankătrc khi b thơuătóm 27
Bngă4-10 ánhăgiáătácăđng caăcácănhómăc đôngăchínhăđn kt qu hotăđng ca
Sacombank sau khi b thơuătóm 27
DANH MC HNH V
Hìnhă1.1ăCăcuătƠiăsn ca h thngăcácăngơnăhƠngă VităNamătínhăđn 31/03/2014 1
Hìnhă2.1ăMinh ho mt cuătrúcăs huăchéoăgia ba doanh nghip 10
Hìnhă2.2ăMinhăho mt cuătrúcăs huăchéoăgia bn doanh nghip 11
Hìnhă3.1ăTácăđng ca cuătrúcăs huălênăkt qu hotăđng kinh doanh ca NHTMCP

thôngăquaăquyn kimăsoát 15
Hìnhă3.2ăTácăđng ca cuătrúcăs huălênăkt qu hotăđng ca NHTMCP 19
Hìnhă3.3 Tácăđng ca th ch vƠăphơnăgiiătácăđng caăcácăloi c đôngănm quyn
kimăsoát 20
Hìnhă3.4 Tngăphn gia quyn s hu trc tipăvƠăquyn kimăsoát 21


-viii-
DANH M VIT TT

T vit tt
ng Anh
 ting Vit
ACB
Asia Commercial Bank
NHTMCPăÁăChơu
ANZ
Autralia and New Zealand
Banking Group

Eximbank

NHTMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
Dragon Capital
Dragon Capital Group
TpăđoƠnăDragonăCapital
FETP
Fulbright Economic Teaching
Program

NHNN
The state bank
NgơnăhƠngănhƠănc
NHNNVN
The State Bank of Viet Nam
NgơnăhƠngănhƠănc Vit Nam
NHTMCP
The Joint Stock Comercial bank
NgơnăhƠngăthngămi c phn
Sacombank

NHTMCPăSƠiăGònăThngăTín
Sacomreal

CôngătyăC Phnăa căSƠiăGònă
ThngăTínă
S&P
Standard & Poor's Financial
Services LLC
Căquanăxp hngătínădng Standard
& Poor's
REE

CôngăTyăC PhnăCăin Lnh





-1-

GII THIU TV U
1.1. Bi cnh u
Trong bi cnh h thngătƠiăchínhăVit Nam hin nay, khi th trng vn trc tip vn chaă
phátătrin thì tínădngăngơnăhƠng vn đc xem lƠăắmchămáuăchính”ăca c nn kinh t. Cácă
ngơnăhƠngăthngămi c phn (NHTMCP) hin nay đangăchim t trngăđn 42% tngătƠiă
sn ca toƠnă h thngă ngơnă hƠng (xem Hình 1.1).ă Doă đó,ă lƠmă th nƠoă đm boă choă cácă
NHTMCP hotăđngăanătoƠn,ăhiu qu, gim thiu các ri ro h thng, nhm thúcăđy quáă
trìnhătngătrng kinh t ca Vit Nam bn vng đưătr thƠnhăvnăđ chínhăsáchăquanătrng
caăChínhăph vƠăNgơnăhƠngănhƠănc (NHNN).
1.1 n ca h th Vit Nam n 31/03/2014

Ngun: NHNN Vit Nam (2014)
T sau cuc khng hongătƠiăchính-kinh t th gii 2008, theoătrƠoăluăci t cácăt chcătínă
dng  nhiuănc; chínhăph, NHNN Vit Nam cngărt quanătơmăvƠăkhiăđng tinătrìnhă
táiăcăcu h thngăcácăngơnăhƠng đ gii quyt các vnăđ hin hu trong h thngăngơnă
hƠng.ă ánătáiăcăcu ngơnăhƠngăcngănhìnănhn nhng ri ro ca cácăNHTMCPăhin nay
nhăn xu, hin trng cuătrúcăs hu chéo, cácăvnăđ v c đôngăln kimăsoát, v.v 
cóăth điăchúngăhóaăcácăNHTMCPăvƠăngnăchnătìnhătrng c đôngălnăthaoătúngătoƠnăb
hotăđng ca mt NHTMCP, Lut Cácăt chcătínădng 2010 ca VităNamăquiăđnh v gii
hn t l s hu ca c đôngăvƠănhómăc đôngăliênăquan đi viăcácăNHTMCP.
1
Cácăquiă
đnhănƠyănhm hn ch tìnhătrng mt c đôngăhocănhómăc đôngăs hu lng ln c phn

1
Xem thêmăthôngătină Ph lc 1
44%
42%
13%
1% 0%

NgơnăhƠngăthngămiănhƠănc
NgơnăhƠngăthngămiăcăphn
NgơnăhƠngăliênădoanh,ăncăngoƠi
CôngătyătƠiăchính,ăchoăthuê
NgơnăhƠngăhpătácăxưăVităNam
-2-
vƠ quaăđóăgiƠnhăquyn kimăsoát,ăchuynăhngăcácăngun lc ca ngơnăhƠngăphc v cho
cácăliăíchăriêng, chènăépăliăíchăcaăcácăc đôngăkhác,ălƠmăgiaătngăn xu, riăroăchoătoƠnăh
thngăngơnăhƠng.
Hinănay,ănhìnăchungăcác NHTMCP Vit Nam tuơnăth tt cácăquiăđnh v gii hn t l s
hu. Th nhngăvn cóănhiu du hiu cho thy mt s NHTMCP  Vit Nam đangăb chi
phi bi cácăc đông kimăsoát đy quyn lc,ăđinăhìnhălƠăcácămi quan h giaăôngăNguyn
căKiênăvi NHTMCPăÁăChơu (ACB); ôngăTrmăBêăvi NHTMCPăSƠiăGònăThngăTínă
(Sacombank). Nu ch cnăc vƠoăconăs t l s hu c phn trc tip
2
thì bnăthơnăcácăc
đôngănƠyăkhôngăs hu vtăquáăcácăgii hn quiăđnh, tuyănhiên, các quanăsátăchoăthyăcácă
c đôngănƠyăcóăquyn lc chi phi rt mnh tiăcácăngơnăhƠngămƠăh s hu. iuăđóăcho
thy t l s hu trc tip khôngăth dùngălƠmăthcăđoăchoăquyn lc chi phi thc s ca
cácăc đôngăti cácăngơnăhƠng.
V mtălỦăthuyt, mcăđ tp trung cao quyn kimăsoátăs toăđiu kin cho vicăhìnhăthƠnhă
cácăliăíchăriêngăca vic kimăsoátă(Privateăbenefitsăofăcontrol)ătácăđngăđnăhƠnh vi caăcácă
nhómăc đôngăđangănm quyn kimăsoátă
3
.ăTuyănhiên,ăcácănhómăc đôngătrongămtăngơnă
hƠngăkhôngăđng nht vi nhau v mcăđ chp nhn riăroăvƠăđngăcăliăích.ăDoăđóăcn
phi xácăđnhăđc đúngăvƠăđ cácăc đôngăkimăsoát thc s ca mt ngơnăhƠng, đ cóăth
xemăxétăchínhăxácăcácătácăđng caăcácănhómăc đôngănƠy lên hiu qu hotăđng vƠări ro
ca ngơnăhƠng.
AllenăN.ăBergerăvƠăcácăcng s (2013)ăkhiăphơnătíchăvaiătròăca cuătrúcăs huăđi viăcácă

s đ v ca cácăngơnăhƠngă M trong cuc khng hongătƠiăchínhă2008ăđưănhn thy rng
cóănhng c đôngăln v mtăhìnhăthcăítăthamăgiaăvƠoăhotăđng qun tr hƠngăngƠyăcaăcácă
ngơnăhƠng, nhăcácăphóăch tch hiăđng qun tr, thc t liăcóănhăhng lnăđn hot
đng caăcácăngơnăhƠng, nhăto ápălc lênăhotăđng ca hiăđng qun tr vƠălƠmătngăcác
ri ro cho ngơnăhƠng.ăNgc li,ăcácăgiámăđcăđiuăhƠnhăvƠăgiámăđcătƠiăchínhăđcăthuêă
ngoƠiăthìăli gnănhăkhôngăcóătácăđng trc tipăđn kh nngăgơyăpháăsnăcácăngơnăhƠng.ă
i vi phátăhin nƠyăthì  Vit Nam, ápălc ca hiăđng qun tr lênăhotăđngăthng
ngƠyăcaăcácăngơnăhƠngăNHTMCP liăcƠngăln,ăvìăcácăNHTMCP  VităNamăítăthuêăngoƠiă
b phn qunălỦ.ăCácăgiámăđcăđiuăhƠnh,ăgiámăđcătƠiăchínhăvƠăcácăv tríăch chtăkhácă

2
Theoăcácăbáoăcáoăthngăniên caăcácăngơnăhƠng,ăôngăNguynăcăKiênăch s hu trc tip 3,37% c phiu
ACBă(2012),ôngăTrmăBêătrênădanhănghaăs hu trc tip chaăti 0.01% c phiu Sacombank (2013).
3
Xemăthêmăcácăkháiănim v ắPrivateăbenefitsăofăcontrol”  tƠiăliuăđc [1]
-3-
ngơnăhƠngădoăngi trong hiăđng qun tr, hocăngiăthơnăcn viăcácăthƠnhăviênăca hi
đng qun tr đm nhim.
Hin nayăcng chaăcóănghiênăcu ch raăphngăpháp đ đoălng trc tip kh nngăchiă
phi ca các c đông kimăsoátătrongăNHTMCPă Vit Nam đ lƠmăcăs cho nhng đánhă
giá chínhăxácăhnăv nhăhng ca cuătrúcăs hu lênăhiu qu hotăđngăvƠări ro caăcácă
ngơnăhƠng thôngăquaăvicăphơnăb quyn kimăsoát.
4

uă nmă 2012,ă th trngă tƠiă chínhă Vit Nam lnă đuă tiênă din ra s kină thơuă tómă mt
NHTMCP ln. S kinănƠyăđưămangăliăcăhiăđ tip cnăcácăthôngătinăv cuătrúcăs hu
phc tp ca mt NHTMCP thc t  Vit Nam. NgơnăhƠngăb thơuătómălƠăSacombank
5
,
trong cuă trúcă s hu caă Sacombankă cngă hƠmă cha nhng vnă đ mƠă h thngă cácă

NHTMCP  VităNamăđangăgp phi nhătn tiăcácăhìnhăthc s huăgiánătip phc tp,
quyn chi phi ca c đôngăkimăsoátăcao. DoăđóănghiênăcuătìnhăhungăSacombankăcóăth
lƠmăsángăt phnănƠoăcácămi quan h gia s hu vƠăkimăsoát,ănhngătácăđng ca cuătrúcă
s huălênăhiu qu hotăđngăvƠări ro caăcácăNHTMCP Vit Nam hin nay.
1.2. T
1.2.1. Tng quan cu v ng quyn kia c i
Trongăcácănghiênăcu gnăđơy,ăđ đoălng quyn lc chi phi/kimăsoátăca mtănhómăc
đông,ăngiătaăthng s dngălỦăthuytătròăchiăb phiu (voting game theory) nhmămôă
phng li hotăđng b phiu ca mt kìăđi hi c đông.ăTrongăđó,ăxác sutăđ kt qu b
phiu caăđi hi c đôngăging viăkìăvng ca mtănhómăc đôngăchínhălƠăthcăđoăquyn
lc chi phi caănhómăc đôngăđó.ăMt gi đnhăcăbn caămôăhìnhălỦăthuytătròăchiăb
phiu trong qun tr doanh nghipălƠăquyn kimăsoátă(control right) bt ngun t quyn biu
quyt (voting right),ăvƠăquyn biu quytăcóăliênăquanătrc tipăđn quyn s hu (ownership
right). Nhiuănghiênăcu đưăđc tinăhƠnhălƠmănn tng cho vicăđoălng quyn kimăsoátă
daătheoăkhungălỦăthuytătròăchiăb phiuăcóăth k đnă nhă BanzhafăIIIă(1946);ă Leechă

4
Trongăncăđưăcóănhng nghiênăcuăđnhătínhăv thc trng s huăchéoăcaăcácăngơnăhƠngăchoăthy s phc
tpăvƠălun qun caădòngăvn giaăcácăngơnăhƠngănhăcácănghiênăcu ca FETP (2012).ăTuyănhiênăchaăcóă
nghiênăcu v đoălngăvƠăđánhăgiáătácăđng ca cu cuătrúcăs huălênăhiu qu hotăđng caăngơnăhƠngă
thôngăquaăvicăphơnăb quyn kimăsoát.
5
Sacombank,ăđc NHNNVNăđánhăgiáălƠămt trong nhngăNHTMCPătiêuăbiu  Vit Nam, xpăvƠoănhómăcácă
ngơnăhƠngăcóănngălc cnh tranh cao vi sc mnh th trng ln,ănngălcătƠiăchínhănăđnh, hotăđng kinh
doanh hiu qu vƠătimănngăphátătrinădƠiăhnă(nhómăA)ă
-4-
(2002, 2003); Crama et et al (2003); Nenova (2003); Nicodano vƠă Sembenelli (2004);
Edwards vƠăWeichenrieder (2009); Levy (2009, 2011, 2012), Crama vƠăLeruth (2007, 2013).
 cácăNHTMCP  VităNamăcóăth tìmăthy các cuătrúcăs chéoă(crossăownership),ăcuătrúcă
s huă hìnhă kimă t thápă (pyramidal ownership) vƠă s huă khôngă chínhă danh (shadow

ownership).ăc bitălƠădoăcácăquiăđnh v qunălỦăvƠăbinăphápăgiámăsátă VităNamăcònă
lng loănênăvnăđ s huăkhôngăchínhădanhă(cònăgiălƠăs hu ngm)  Vit Nam đưătr
thƠnhăhinătng ph bin. Hinănayătheoăquiăđnh  Vit Nam, nhng c đôngăln s hu t
trênă5%ăc phn caăcôngătyăđiăchúngăniêmăyt mi phiăcôngăb thôngătinăvƠăchu giámăsátă
cácăgiaoădch. Vi gii hn s hu phiăcôngăb thôngătinăcaoănhăvyăđưăkhinăchoăcácăc
đôngăcó đngăcăchiaănh t l s hu caămìnhăvƠăto ra tìnhătrng s hu ngm đ khôngă
phiăcôngăb thôngătin.ăCácăthngăkêăchoăthy rt nhiu c đôngăcóăt l s hu tiăcácăngơnă
hƠngăch va mcăđ đ khôngăphi cung cp thôngătin,ăđóălƠăxp x 4,99%. RõărƠngăđơyălƠă
mtăkhóăkhnălnăkhiăphơnătíchăcácăcuătrúcăs hu caăcácăNHTMCP  Vit Nam cngănhă
mong mun nhn dinăđúngăngi s hu cuiăcùngăđ cóăcăch giámăsátăthíchăhp.
1.2.2. Tng quan cu v ng ca c hkt qu
hong c
Cácă nghiênă cu thc nghim gnă đơyă ca Kiruri (2013); Chen Lin vƠ Yue Ma (2013);
Ilduara Busta, Evis Sinani vƠ Steen Thomsen (2012); Laeven (2008); Belen Villalonga vƠ
Raphael Amit (2006) đu ch ra mcăđ tp trung trong cuătrúcăs huănhìnăchungălƠmătng
ri ro hotăđng caăcácăngơnăhƠng. Hayănóiăcáchăkhác,ănhng ngơnăhƠngăcóăcácăc đôngă
quyn lc hnăs cóăkhuynhăhng hotăđng riăroăhn.
Lamy (2012) cngădaătrênălỦăthuyt y quyn ậ thaăhƠnhăvƠăđaăraămôăhìnhăhaiătácăđng
ca cuătrúcăs huălênămcăđ ri ro caăngơnăhƠng. Gingănhăkt qu caăcácănghiênăcu
trc cho thy, v mtătrungăbìnhămcăđ tp trung trong cuătrúcăs huăcaoătácăđngălƠmă
tngări ro hotăđng caăngơnăhƠngă M.ăTuyănhiênătácăđngănƠyăđcăbócătáchăthƠnhămt
nhăhng trc tipăvƠămtătácăđngăgián tip. Trong khi nhăhng trc tipălƠmăgiaătngări
roălƠăkt qu caăhƠnhăviăcăhi ca c đôngăln chim quyn kimăsoát,ăthìătácăđngăgiánă
tipăcònăphiăxemăxétăthêmădaătrênăphơnătíchăliăíchăriêngăca vic kimăsoátăcaănhómăc
đôngăkimăsoátăthc s caăngơnăhƠng.ăTácăđng tng gp t trc tipăvƠăgiánătip ca vic
tp trung quyn s hu khôngăphiălúcănƠoăcngăthúc đy lƠmăgiaătngări ro hotăđng ca
ngơnăhƠng,ăvìăđiuăđó cònăph thuc vƠo vic các c đôngăchi phi caăngơnăhƠngăđóăthuc
nhómănƠo (lƠămtăgiaăđình, mtăngơnăhƠng,ămtăcôngătyăhoc mt t chcăđuăt). Tácăđng
-5-
tng gp t nhăhngăgiánătip vƠătrc tip ca cuătrúcăs huălƠmătngări ro hotăđng

ngơnăhƠngămnh nht khi c đôngăln nht caăngơnăhƠngălƠămtăgiaăđìnhăvƠăyu nht khi đó
lƠămtăngơnăhƠngăkhácăhocălƠămtăcôngătyăphiătƠiăchính.
Kiruri (2013) bênăcnh vic khoăsátămcăđ tp trung trong cuătrúcăs huăcònăkhoăsátă
thêmătácăđng caăcácănhómăc đôngătrongănc, c đôngăncăngoƠi,ăvƠăc đôngănhƠănc
lênăhiu qu hotăđng ca cácăngơnăhƠng  Kenya (đoăbng ch tiêuăROE). Kt qu nghiênă
cu cho thy mcăđ tp trung ca cuătrúcăs hu t l nghch vi li nhunăngơnăhƠng.ăMc
đ tp trung cao trong cuătrúcăs hu dnăđn li nhun thpăhnăcaăcácăngơnăhƠngăthngă
mi  Kenya.ăNghiênăcuăcngăchoăthy s huăncăngoƠiătngăquanăthun cao nht vi
li nhunăngơnăhƠng,ăs huătrongănc nhìnăchungăcngătngăquanăthun vi li nhun
ngơnăhƠng,ăcònăs huănhƠănc liăcóătácăđngătiêuăccăđn hiu qu hot đng caăcácăngơnă
hƠng.
1.3. Mu
1.3.1. M
Lunăvnăđoălng trc tip quyn kimăsoát vƠămcăđ tp trung ca quyn kim quyn
kimăsoátăcaăcácăc đông trong cuătrúcăs hu ca mt NHTMCP Vit Nam bngăphngă
pháp lngăhóaăch s Banzhaf. ng thi xơyădng mt khungăđánhăgiáătácăđng timănngă
ca vic tp trung quyn lc kimăsoátătrong cuătrúcăs hu đn riăroăvƠăhiu qu hotăđng
caăcácăNHTMCPăVit Nam, nhìnăt tìnhăhung ca Sacombank.

1.3.2. u
Câu hi chính sách 1: Cnăc vƠoăvicălngăhóaăch s quyn lc Banzhaf, liuăngơnăhƠngă
Sacombankăcóăb chi phi bi mtănhómăc đông,ăđ t đó có điăngc liăcácănguyênătc
hotăđng ca mtăcôngătyăc phnăđiăchúngăhayăkhông?
Câu hi chính sách 2: nhăhng ca vic tp trung quyn lc kimăsoátătrongăcuătrúcăs
hu caăngơnăhƠngăSacombankătrc khi b thơuătómăđi vi riăroăvƠăhiu qu hotăđng ca
ngơnăhƠngănhăth nƠo?
Câu hi chính sách 3: Sau khi b thơuătómăvƠăthayăđi cuătrúcăs hu, cuătrúcăs hu mi s
cóătimănngănhăhngăđn riăroăvƠăhiu qu hotăđng caăngơnăhƠngănhăth nƠo?
-6-
1.4. u

Cuătrúcăs huăcóămcăđ tp trung cao thngăđc hiu theoăcáchămtănhómănh c đôngă
nm gi lng ln c phiu vƠăchiăphi ngơnăhƠng. Mcădùăcuătrúcăs hu s quytăđnh
vicăphơnăb quyn kimăsoát.ăTuyănhiên, hiu qu hotăđng vƠări ro ca mt ngơnăhƠngăthìă
li liênăquanănhiu ti quyn kimăsoátăhnălƠăquyn s hu.  đánhăgiáăđúngămcăđ tp
trung quyn kimăsoátătrong cuătrúcăs huăvƠăcácătácăđng caănhómăc đôngăchiăphiăđn
riăroăvƠăhiu qu hotăđng caăcácăngơnăhƠng, điătng ca lunăvnăxemăxétăkhôngăch t
l nm gi c phiu danhănghaămƠ cònălƠ quyn lc chi phi kt qu b phiu caăđi hi c
đông (đcălngăhóaăbng ch s Banzhaf).
Cácătínhătoán vƠăkhung phơnătích trong lunăvn s đc thc hin choătìnhăhung minh ha
Sacombank. Cácă ngun s liuă khácă cngă đc thu thp t cácă báoă cáoă ca NHTMCP
SacombankăvƠăcácăngunăcôngăkhai,ăđángătinăcy khácăđ minh ha cho nhng nhnăđnh.
i vi nhngăthôngătinăcònăthiu hoc khôngăth thu thp, lunăvnăs s dng mt s gi
đnhăphùăhp.
1.5. u
 cóăth đoălng cuătrúcăs hu ca Sacombank bng phngăphápălngăhóaăch s
quyn lc Banzhaf, lunăvnăs dngăcácăk thutătínhătoán vƠăcácăkt qu nghiênăcu v
hƠnhăviăb phiu đ gii quytăhaiăkhóăkhnăln nht v mt k thutătrongătìnhăhungănƠyălƠă
vic thiuăthôngătinăv cuătrúcăs huăhoƠnăchnh caăSacombankăvƠăs tácăđng ca s hu
giánătip trong cuătrúcăs hu ca Sacombank.
 đánhăgiáănhăhng ca cuătrúcăs hu đn hiu qu hotăđng ca Sacombank lunăvnă
s dng khungăphơnătíchăv vnăđ y quyn ậ thaăhƠnhăloi I, II;
6
lỦăthuyt v liăíchăriêngă
ca vic kimăsoátăcùng vi nhng bng chng v kt qu nghiênăcu thc nghim quc t
gnăđơyăca Lamy (2012) vƠ Kiruri (2013) v mcăđ tp trung trong cuătrúcăs hu, nhómă
c đôngăkimăsoátă(thuc cácănhómăs hu giaăđình,ăs huănhƠăncăvƠăs huăncăngoƠi),
vƠătácăđng ca th ch (institution) lênăhiu qu hotăđng caăcácăNHTMCP  cácănc
trênăth gii.
Phngăphápătínhătoánătrongălunăvnăcóăth cp nhtăthôngătinăđuăvƠoămi; vƠăcácămôăhình
đoălng, đánhăgiáăcng đcăxơyădngăđ cóăth ápădng phơnătíchăchoăcácăNHTMCP khácă

 Vit Nam.

6
Vnăđ y quyn - thaăhƠnhăloiă1ălƠătrc trc ny sinh giaăngi qunălỦăvƠăngiăđiuăhƠnh.ăVnăđ y
quyn ậ thaăhƠnhăloiă2ălƠătrc trc ny sinh gia c đôngălnăvƠăc đôngănh.
7

CHNG 2: PHNG PHÁP O LNG
QUYN KIM SOÁT DOANH NGHIP
2.1. Khái quát các phng pháp đo lng quyn kim soát doanh nghip
Quyn s hu hay quyn dòng tin (cash flow right) đ cp đn quyn tài sn ca công ty
thông qua t l c phiu đc nm gi và quyt đnh vic phân phi quyn dòng tin, chng
hn nh c tc tr cho c đông. Trong khi đó quyn kim soát li phn ánh kh nng gây nh
hng đn các quyt đnh chin lc ca công ty. Mc đ kim soát ca c đông mc dù có
liên quan nhng không nht thit phi đng nht vi t l c phn danh ngha ca c đông đó
ti công ty
7
. Vic đo lng quyn kim soát s phc tp hn đo lng t l s hu danh ngha
do tn ti các c ch cho phép mt nhà đu t dù ch b rt ít vn nhng vn có th chim
quyn điu khin cao trong doanh nghip. Các cu trúc s hu nh vy đc gi là cu trúc
thiu s kim soát hay CMS (Controlling-Minority Structure). Lucian Bebchuk (1999) đã ch
ra ba hình thc c bn nht cho phép mt cu trúc CMS đc tn ti, đó là: (i) cu trúc quyn
biu quyt khác bit
8
, (ii) cu trúc s hu hình tháp và (iii) cu trúc s hu chéo.
Vi s phát trin ca lý thuyt trò chi và kh nng h tr tính toán mnh bi ca công ngh
lp trình, ngày nay ngi ta thng mô phng li hot đng b phiu ca mt đi hi c đông
theo mô hình ca lý thuyt trò chi b phiu (Voting game theory). Trong nghiên cu lý
thuyt trò chi b phiu hin nay có hai ch s thng đc s dng đ đo lng quyn lc
kim soát ca các c đông trong doanh nghip, đó là ch s quyn lc Shapley–Shubik (1954)

và ch s quyn lc Penrose–Banzhaf (1946). Vic la chn ch s Shapley–Shubik hay
Penrose–Banzhaf làm thc đo quyn lc kim soát doanh nghip ca các c đông thng
da trên kinh nghim hoc đ thun tin cho vic tính toán hoc da trên s sn có v mt s
liu, hoc tùy tng đi tng và bi cnh phân tích.
Nghiên cu ca Leech (2002) đã đng thi th nghim các ch s trên vi mt tp mu các
công ty  Anh, trong đó có mt s tiêu chí hp lý đ la chn ch s nào làm thc đo quyn
lc chi phi trong doanh nghip. Nghiên cu đó đã cho thy ch s Penrose–Banzhaf
(Ppower) phù hp hn ch s Shapley–Shubik (I-power) vì nó da trên vic phân b li ích và
gn hn vi khái nim “Li ích có th chuyn nhng” (Transferable Utility) trong lý thuyt
trò chi. Trong khi đó ch s I-Power li t ra phù hp hn khi phân tích các quyt đnh b
7
xem thêm ví d  Ph lc 2
8
Các hình thc c phn có u đãi quyn biu quyt.
8

phiu trong cu trúc chính tr. Ngoài ra còn nhiu nghiên cu khác cng đã s dng và khng
đnh thêm s phù hp ca ch s P-power trong phân tích trong các vn đ liên quan đn
quyn lc kim soát doanh nghip nh: Leech (2003); Crama et al (2003); Nenova (2003);
Gambarelli và Pesce (2004); Nicodano và Sembenelli (2004); Edwards và Weichenrieder
(2009); Levy (2009, 2011, 2012), Crama và Leruth (2007, 2013).
Trên thc t, khi áp dng đ tính ch s P-power thng gp hai khó khn ln nht đó là thiu
thông tin v cu trúc s hu hoàn chnh và s phc tp khi có s tn ti ca s hu gián tip.
Levy (2011) đã gii thiu mt phng pháp đ tính các ch s Banzhaf khi thiu thông tin v
cu trúc s hu hoàn chnh bng cách áp dng các lý thuyt và gi đnh v quá trình b phiu
ngu nhiên. Levy (2012) tip tc gii thiu mt phng pháp đ tính xp x và đng thi các
ch s Banzhaf ca các công ty trong cu trúc s hu chéo. Crama và Leruth (2013) tip tc
gii thiu cách tính Banzhaf cho cu trúc s hu hình tháp và s hu vòng tròn (Cyclic
structures).
2.2. o lng quyn lc kim soát ca c đông bng ch s Banzhaf

2.2.1. Tính ch s Banzhaf khi có thông tin đy đ v cu trúc s hu trc tip
 tính toán quyn lc kim soát ca mt c đông bng cách s dng ch s Banzhaf; trc
ht cn mô phng quá trình b phiu ca mt đi hi c đông, lit kê tt c các “liên minh
chin thng” (winning coalitions) và “liên minh chn” (blocking coalitions) trong cuc b
phiu đó; xác đnh tt c các “c đông quan trng” (critical voters) trong các liên minh đó
9
.
Ch s Banzhaf ca mi c đông, cng đng thi là kh nng (hay xác sut) ca c đông đó đ
thay đi kt qu ca cuc b phiu, chính là s ln c đông đó đc là c đông quan trng
trên tng s ln tt c c đông đc là c đông quan trng.
V c bn, quyn biu quyt ca các c đông bt ngun t c phn s hu ca h (thông
thng là “mt c phn - mt quyn biu quyt”). Theo Lut Các t chc tín dng Vit Nam
2010, nhng quyt đnh ca đi hi c đông s đc thông qua ti cuc hp khi đc s c
đông đi din trên 51% tng s phiu biu quyt ca tt c c đông d hp, hoc mt t l

9
Mt liên minh chin thng là mt liên minh có đ s phiu đ nu tt c các thành viên trong liên minh đu b
phiu “đng ý” thì kt qu thng nht cui cùng s là “đng ý”. Mt liên minh chn là mt liên minh có đ s
phiu đ nu tt c các thành viên trong liên minh đu b phiu “không đng ý” thì kt qu thng nht cui cùng
s là “không đng ý”. Mt c đông quan trng trong liên minh chin thng hay liên minh chn là mt c đông
mà khi b b ra khi liên minh đó thì phn còn li ca liên minh không còn là mt liên minh chin thng hay liên
minh chn na.
9


khác cao hn do điu l ca t chc đó quy đnh. i vi mt s quyt đnh quan trng khác (nh
tuyên b phá sn) thì t l phi cao hn 65%
10
.
Ví d sau đây s cho thy quyn chi phi ca mt c đông không nht thit tng ng vi c

phn s hu. Xét ba dng cu trúc s hu khác nhau ca mt doanh nghip X, vi ngng đ
thông qua quyt đnh cho đi hi c đông là 51% tng s phiu biu quyt thông qua (sau đây tm
gi là ngng xác quyt), kt qu lng hóa ch s Banzhaf cho kh nng chi phi ca tng c
đông đi vi doanh nghip X nh sau:
Cu trúc 1: A: 60%, B: 40% (% theo c phn và tng ng vi s phiu có quyn biu quyt)
 Ch s Banzhaf tng ng ca A, B là: 100%, 0%
Cu trúc 2: A: 49%, B: 48%, C: 3%
 Ch s Banzhaf tng ng ca A, B, C là: 33,3% ; 33,3%; 33,3%
Cu trúc 3: A: 26%, B: 26%, C: 26%, D: 22%
 Ch s Banzhaf tng ng ca A, B, C, D là: 33,3%; 33,3%; 33,3%; 0%
Trong cu trúc 1, A s hu t l c phn hn 51% và có quyn chi phi tuyt đi  X.  cu trúc
2, mc dù C ch s hu 3% c phn (rt nh so vi A và B) nhng quyn chi phi ca C  X vn
tng đng vi A và B. Trong cu trúc 3, mc dù D s hu c phn gn tng đng vi A, B,
C nhng li không có quyn chi phi ti X.
2.2.2. Tác đng ca các h nh thc s hu gián tip lên ch s Banzhaf
Cu trúc ca các doanh nghip thc t thng tn ti nhiu cu trúc s hu gián tip làm cho mi
quan h gia quyn s hu và kim soát càng phc tp. Tác đng ca các cu trúc s hu gián
tip này lên mi quan h gia quyn s hu và kim soát đc đ cp bi La Porta et.al (1999);
Gorton và Schmid (2000); Chapelle và Szafarz (2005); Almeida và Wolfenzon (2006); Edwards
và Weichenrieder (2009). Tác đng ca mt s dng cu trúc s hu gián tip ph bin lên ch s
quyn lc Banzhaf s đc phân tích di đây.
a) Tác đng ca s hu hình tháp lên ch s Banzhaf


10 Xem thêm khon 3 iu 59 ca Lut Các t chc tín dng Vit Nam 2010.__
-10-
T li ví d  Ph lc 2
11
, ch s Banzhaf caăXăvƠăYătrongătrng hpănƠyăti C lnăltălƠă
100%ăvƠă0%ă(tngă ng viăngngă xácăquyt 51%). Kt qu nƠyăs hoƠnătoƠnăkhácăvi

trng hpăXăvƠăYănm gi t l c phnătngăt nhngălƠăs hu trc tipă(X:ă36%ăCăvƠăY:ă
52%ăC),ăkhiăđóăch s Banzhaf lnăltălƠă0%ăvƠă100%. ơy lƠămtătrng hpăđnăgin cho
thy cuătrúcăs huăhìnhăthápălƠmăthayăđiăhoƠnătoƠnăch s Banzhaf so viătrng hp nm
gi trc tipăcùngăt l c phn.
Trong nhng trng hp cuătrúcăphc tpăhn,ăhayăs côngătyăxemăxétănhiuăhnăthìăvic
khiălng tínhătoánătrc tip s rt ln. Mt trong nhng giiăphápălƠ s dng s h tr ca
gii thut vòngălpătrên máyătính. Mtăcáchăkháiăquát,ăgi B, X, Y  {0,1} lnăltălƠăquyt
đnh ca c đôngăB, X,Yă(1:ăđngăỦ,ă0:ăkhôngăđngăỦ)ăthìămi quan h gia B viăXăvƠăYă
nhăsau:
1, * 0,5
0, * * 0,5
BB
BB
khi x X y Y
B
khi x X y Y
  





; vi x
B,
y
B
lnăltălƠăt l s hu ca X, Y ti B.
b) ng ca s h s Banzhaf
S huă chéoăđcăđnhănghaălƠă doanhănghip A s hu doanh nghipă BăvƠăngc li
12

.
Shinksuke Yakura vƠ Li Guo (2010) kháiăquátăcácăcuătrúcăs huăchéoăthng gp  NhtăvƠă
Trung Quc thƠnhăsáuădng
13
. Khi tn ti cuătrúcăs huăchéo,ăvicăđoălng quyn lc chi
phi ca doanh nghipănƠyălênădoanhănghipăkhácăs rt phc tpăvìătácăđng qua li ca c
phn nm gi ln nhau, th t b phiuăđng thi hoc lnălt tiăcácădoanhănghipăcngăs
cóănhăhngăđn kt qu b phiu.
2.1 Minh ho mt c ho gia ba doanh nghip


11
XemăthêmăPh lc 2
12
NgoƠiăraăcònăcóămtăhìnhăthc s huăchéoănăkhiăcácădoanhănghipăcóăcùngămt ch s hu, v thc cht khi
đóăcácădoanhănghipăđóăđcăxemănhăs hu ln nhau.
13
XemăthêmăPh lc 4
A
B
C
x
y
z
t
-11-
Levy (2012) cho rng dù kt qu b phiu t doăbanăđu trong cuătrúcăđangăxemăxétănhăth
nƠoăthìăkt qu b phiu đóăs phi hi t v mt tp cácătrngătháiădng theoălỦăthuyt hi t
nguănhiênăca chui Markov
14

. Nuăđiuăđóăkhôngăxy ra, kt qu b phiu s tht biăvìă
khôngăth thôngăquaăhayăbácăb cácăvnăđ vƠăphi tinăhƠnhăb phiu liăchoăđnăkhiănƠoăkt
qu hi t v cácătrngătháiădng. PhngăphápătínhătoánăcaăLevyăđ xut daătrênăvic lit
kêătt c cácătrngătháiădngăcóăth xyăraăđi vi mt cuătrúc,ăsauăđóătínhătoánăxácăsut kt
qu b phiu ging viăkìăvng ca tng c đôngă cácătrngătháiădngăthôngăquaăcácămaătrn
tngăquanătngăquát,ăđóăđng thi cngălƠăch s Banzhaf caăcácăc đông.
Minh ho di đơyăs cho thy mt cuătrúcăs huăchéo ch gm bnăcôngătyănhngăkháă
phc tp cóăth ápădngăphng phápătínhătoánăđng thi tt c cácăch s Banzhaf ca Levy
nóiătrên.
2.2 Minh ho mt c ha bn doanh nghip
Vi s=30%, h=40%.

Ngun: Levy (2012)
Kt qu tínhătoánălƠămt ma trn biu th cácăgiáătr caăcácătr s Banzhaf ca tt c cácăc
đôngăđi vi tt c doanh nghip nhăBng 2-1.
Bng 2-1 Minh hng thi ma tr s Banzhaf
(Ngng xác quyt: 50%)
Banzhaf
Index
DoanhăNghipă
A
DoanhăNghipă
B
DoanhăNghipă
C
DoanhăNghipă
D
CăđôngăA
1
0

0,5
0,5

14
ChuiăMarkovăđtătheoătênănhƠătoánăhcăngiăNgaăAndreiăAndreyevichăMarkov,ălƠămtăquáătrìnhănguănhiênă
thi gian ri rc viătínhăcht Markov. Trong mtăquáătrìnhănhăvy, vic tiênăđoánătngălaiăkhôngăliênăquană
đnăquáăkh mƠăch ph thucăvƠoăhin ti.
A
B
s
s
s
s
C
D
h
h
-12-
CăđôngăB
0
1
0,5
0,5
CăđôngăC
0
0
0,25
0,25
CăđôngăD
0

0
0,25
0,25
Ngun: Levy (2012).
TrongăđóăhaiădoanhănghipăAăvƠăBăđc giălƠăcácădoanhănghipăắngun”ăvìăkhôngăcóădoanhă
nghipănƠo đang s huăAăvƠăB. AăvƠăB cóăquyn t quytăăđi viăcácăvnăđ caăchínhă
mìnhănênăch s Banzhaf caăAăđi viăAăvƠăBăđi viăBăđuălƠă1ă(100%). Quyn kimăsoátă
caăAăvƠăBăđi viăCăvƠăDădoătínhăđi xng ca cuătrúcăs hu đuălƠ 0,5 (50%). NuăAăvƠă
BăkhôngăđngăỦăviănhauă(xácăsută50%)ăđi viăcácăvnăđ caăCăvƠăDăthìăCăvƠăDăđuăcóă
mt na quyn t quytăđi viăcácăvnăđ caămình,ădoăđóăBanzhafăcaăCăvƠăDăđuălƠ 0,25
(25%).
Tuyănhiên,ătrongătrng hpănƠyănuăngngăxácăquytălƠă50%,ăAăvƠăBăđu nm quyn chi
phi 50% ti C (hoc D). NuăAăvƠăBăkhôngăđngăỦăviănhau,ăthìăthc t quytăđnhăkhông
th thôngăquaămƠăcngăkhôngăth bácăb, đóălƠătrngătháiătrôiăniă(floating)ăvƠăphi tinăhƠnhă
b phiu li.
 khôngăphi b phiu nhiu ln,ăngiătaăthngăquiăđnhăngngăxácăquytălƠă50%ă+ă1ă‘c
phiu’, 51% hocăcaoăhnăna. Vic lităkêătt c cácătrngătháiădng ca cuătrúcăcngălƠă
vic phc tp khi s lngănhƠăđuătăvƠădoanhănghip trong cuătrúcălnăhnăvƠăthng phi
s dngăchngătrìnhămáyătínhăđ h tr.
15

c) ng ca s hu n  s Banzhaf
S hu n danh thngăđc giătênăkhácălƠăắs hu ngm”ăthngăđc vn dng nhm
vtăquaăcácăquiăđnh v gii hn t l s hu tiăđaăvƠănhm che duăthôngătinăv ch s hu
thc s.  Vit Nam, vnăđ s hu ngm lƠăh qu ca vic qunălỦălng loăvƠăto ra bt
cơnăxng thôngătin. S hu ngmăthng tn tiădiăhìnhăthc nh ngiăthơnăđngătênăh,
yăthácăđuăt,ăs dng côngătyăcon,… Hin nay ch nhng c đôngăs huătrênă5%ămi phi
côngăb thôngătinăgiaoădch nênănhiu nhƠăđuătăvn dng s hu ngm đ che du cácăthôngă
tin giao dch.
S hu ngmăcóătácăđngăképăđn ch s Banzhaf, hai c đôngăAăvƠăCăs huătngăng a%

vƠăc%ăc phn, mƠăv danhănghaălƠăkhôngăcóăquanăh viănhau,ănhngăthc chtălƠăcùngămt

15
XemăthêmăphngăphápătínhăBanzhafădaătrênăcácătrngătháiădng trong Corporate Control with Cross-
Ownership, Levy (2012)
13

ch s hu là A. Nh vy, phn s hu c% va phát hin ca A s gây ra hai tác đng: làm
tng quyn lc chi phi cho A và làm gim quyn lc chi phi ca tt c các c đông còn li.
Banzhaf ca A vì th s tng lên nhng không phi là kt qu cng dn ca ch s Banzhaf A
và C. Dn li ví d  Mc 2.2.1 đ thy rõ tác đng ca s hu ngm:
Cu trúc 2: A: 49%, B: 48%, C: 3% (ngng xác quyt 51%)
Ch s Banzhaf tng ng ca A, B, C là: 33,3%; 33,3%; 33,3%
Cu trúc mi phát hin: A: 52% (=49%+3%), B: 48%
Ch s Banzhaf tng ng mi ca A và B: 100%, 0%
Banzhaf mi ca A ln hn giá tr cng dn Banzhaf ca A và C. (100% > 33,3% + 33,3% =
66,6%), trong khi đó Banzhaf ca B b gim v 0%. Nh vy thc ra A có quyn lc chi phi
tuyt đi và B không có quyn lc gì c.
2.2.3. Tính ch s Banzhaf khi thiu thông tin đy đ v cu trúc s hu
Trong thc t, s lng c đông ca các công ty c phn đi chúng thng rt ln, nên khó
thng kê và công b đy đ. Ngoài nhng t l c phn xác đnh đc ch s hu, mt lng
ln các c phn s nm trong mc “c đông khác”. Các c đông khác đa phn là nhng c
đông nh l, nhà đu t cá nhân, h nm gi t l c phiu rt nh, ít gn bó lâu dài vi doanh
nghip (mua c phiu đ đu t tài chính) do đó phn ln h không tham d đi hi c đông,
không nm nhiu thông tin v doanh nghip và đng c biu quyt ca h đi vi nhiu vn
đ  công ty nhìn chung là không tp trung (50/50).
Levy (2011) cho rng các c đông khác s b phiu mt cách ngu nhiên hoàn toànvà dùng
mô phng Monte Carlo nhm tìm ra xác sut đ kt qu b phiu ca đi hi c đông ging
vi kì vng ca mt c đông c th nào đó. Xác sut đó cng chính là ch s Banzhaf ca các
c đông. Nhng khi s c đông và s doanh nghip xem xét ln, khi lng tính toán khi

chy mô phng Monte Carlo cng s rt ln. Gi đnh ca Levy b ch trích vì b qua đng c
li ích ca các nhóm c đông nh và hành vi b phiu ca các c đông nh thc t cng b tác
đng lôi kéo ca tâm lý by đàn.
Các nghiên cu khác v hành vi b phiu ca các nhóm c đông đc thc hin bi Shapiro
và Shapley (1978); Milnor và Shapley (1978); Dubey và Shapley (1979) cho thy rng trong
các kt qu b phiu ca nhóm c đông nh l có khuynh hng hi t theo kt qu b phiu
ca các c đông ln. c bit là trong nhng cu trúc s hu có yêu cu vic b phiu cng
-14-
dn, bucăcácăc đôngănh l phiăliênăktăđ đ s phiuăvƠăc ngiăđi din cho phn vn
caămìnhăthamăd đi hi c đôngăhoc ng c vƠoăhiă đng qun tr.ăThôngăthngăcácă
NHTMCP  Vit Nam theo cuătrúcănƠy.ăC th trongătrng hpăSacombankăthìăiu 35
ca iu l doanh nghipăquiăđnhărõăt l s hu c phnăđ đcăphépăc đi dinăvƠoă
HQT.ăNu theo gi đnhănƠy,ăcóăth dùngăkt qu b phiu ca kt qu b phiu caănhómă
c đôngăchínhăđ călng gn đúngăcho kt qu b phiu caăđi hi c đông.ăTrongălun
vnăs s dng gi đnhănƠyăđ phơnătíchănhómăắc đôngăkhác” ca Sacombank.