B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T THĨNH PH H CHệ MINH
CHÂU THÚY PHNG
LA CHN CHệNH SÁCH KINH T V MỌ
VIT NAM TRÊN C S B BA BT KH THI
Tp. H Chí Minh ậ Nm 2013
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T THĨNH PH H CHệ MINH
CHÂU THÚY PHNG
LA CHN CHệNH SÁCH KINH T V MỌ
VIT NAM TRÊN C S B BA BT KH THI
ChuyênăngƠnh:ăTƠiăChínhăậ NgơnăhƠng
MưăS:ă60340201
Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS Nguyn Th Liên Hoa
Tp. H Chí Minh ậ Nm 2013
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
LI CAM ĐOAN
TôiăxinăcamăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthcăhin.ăCácătríchădnăvƠăsă
liuătôiăsădngătrongălunăvnăđuăđcădnăngunărõărƠngăvƠăchínhăxác.
TPHCM,ăngƠyă29 thángă10ănmă2013
NgiăvităđătƠi
ChơuăThúyăPhng
MC LC
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
DANHăMCăCÁCăăTH
CHNGă1: LIăGIIăTHIU 1
CHNGă2: CÁCăNGHIểNăCUăTRCăỂYăV BăBAăBTăKHăTHI 4
2.1 Sălcăcácăktăquănghiênăcuătrcăđơyăliênăquanăđnămcătiêuănghiênă
cu 4
2.1.1 CácănghiênăcuăcaăAizenman,ăChinnăvƠăItoă(ACIă- 2009,ă2010)ăvăBă
baăbtăkhăthiătiăChơuăÁ 8
2.1.2 NghiênăcuăcaăACIăvăBăbaăbtăkhăthiăsauăkhiăxyăraăkhngăhongă
tƠiăchínhătoƠnăcu 10
2.1.3 NghiênăcuăcaăPopper,ăMandilarasăvƠăBirdăvăBăbaăbtăkhăthiătiăcácă
nnăkinhătăđangăphátătrin 11
2.1.4 NghiênăcuăcaăSenguptaăvƠăManjhiăvăBăbaăbtăkhăthiătiănă 12
2.1.5 NghiênăcuăcaăGrenvilleăvăBăbaăbtăkhăthiătiăcácăncăôngăÁ 13
2.1.6 NghiênăcuăcaăAizenmanăvƠăSenguptaăvăBăbaăbtăkhăthiătiăTrungă
QucăvƠănă 15
2.1.7 NghiênăcuăcaăAizenmanăvƠăItoăvăBăbaăbtăkhăthiătiăcácăncă
đangăphátătrin 16
2.1.8 NghiênăcuăcaăKawaiăvƠăItoăvăbăcôngăthcămiăđoălngăbăbaăbtă
khăthi 18
2.2 CơuăhiănghiênăcuăvƠăphngăphápănghiênăcu 20
2.2.1 Cơuăhiănghiênăcu 20
2.2.2 Phngăphápănghiênăcu 20
2.2.3 Thiăgianănghiênăcu 20
2.2.4 Dăliu nghiênăcu 21
2.2.5 Môăhìnhănghiênăcu 21
2.2.6 MôăhìnhăkimăđnhămiăquanăhăgiaăTrilemmaăvƠălmăphát/snălng .
29
CHNGă3: KTăQUăNGHIểNăCU 30
3.1 KtăquătínhătoánăcácăchăsăTrilemma 30
3.1.1 ănăđnhătăgiá 38
3.1.2 ăđcălpătinăt 41
3.1.3 ămăcaătƠiăkhonăvn 43
3.1.4 Nhnăxétăchung 44
3.2 KtăquăhiăquyăgiaălmăphátăvƠădătrăngoiăhiătrongămiăquanăhăviă
cácălaăchnăchínhăsáchăbăbaăbtăkhăthi 45
3.3 KtăquăhiăquyăgiaăsnălngăvƠădătrăngoiăhiătrongămiăquanăhăviă
cácălaăchnăchínhăsáchăbăbaăbtăkhăthi 50
3.4 MiăquanăhăgiaădătrăngoiăhiăvƠăBăbaăbtăkhăthi 53
CHNGă4: KTăLUN 59
4.1 BƠiăhcătăTrungăQucăvƠănă 59
4.2 ăxut,ăđnhăhngăcácăchínhăsáchăvămôătrongăngnăvƠătrungădƠiăhn 60
4.2.1 Trongăngnăhn 60
4.2.2 TrongătrungăvƠădƠiăhn 61
4.3 CácăhnăchăcaăđătƠi 63
4.4 Ktălun 63
DANHăMCăTĨIăLIUăTHAMăKHO 64
PHăLCă1 66
PHăLCă2 69
PHăLCă3 72
PHăLCă4 75
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 3.1:ăChăsăTrilemmaă(theoănm)ăsauăthcăhinăcácăđiuăchnhăkăthut 30
Bng 3.2:ăChăsăTrilemmaătheoăcáchătínhăACIă(2008) 31
Bng 3.3:ăCh săTrilemmaă(theoăquỦ)ăsauăthcăhinăcácăđiuăchnhăkăthut 33
Bng 3.4:ăCácăcăchătăgiáătiăVităNamăgiaiăđonă1999ăậ 2012 38
Bng 3.5:ăKtăquăhiăquyătălălmăphátă- dătrăngoiăhi,ăbăbaăbtăkhăthiă
(khôngăcóăbinăgi) 45
Bng 3.6:ăHăsătngăquanăvƠăhipăphngăsaiăgiaăcácăbinăđcălpăES,ăMI,ăFOă
vƠăIR/GDP 47
Bng 3.7:ăCácăgiáătrăFăcaăcácămôăhìnhăhiăquy 48
Bng 3.8:ăKtăquăhiăquyătălălmăphátă- dătrăngoiăhi,ăbăbaăbtăkhăthiă(thêmă
binăgiăD) 49
Bng 3.9:ăKtăquăhiăquyăsnălngă- dătrăngoiăhi,ăbăbaăbtăkhăthiă(khôngăcóă
binăgi) 50
Bng 3.10:ăCácăgiáătrăFăcaăcácămôăhìnhăhiăquy 52
Bng 3.11:ăKtăquăhiăquyăsnălngă- dătrăngoiăhi,ăbăbaăbtăkhăthiă(thêmă
binăgiăD) 52
DANH MC CÁC Đ TH
th 3.1:ăDinăbinăcácăchăsăTrilemmaănmă2000ăậ 2012 37
th 3.2:ăDinăbinăcácăthƠnhătăchăyuătrongăcôngăthcătínhăđămăcaătƠiăchínhă
caăVităNamăgiaiăđonă2000ăậ 2012 43
th 3.3: DinăbinăcácălaăchnăchínhăsáchăvƠădătrăngoiăhi 55
th 3.4:ăDătrăngoiăhiăVităNamăgiaiăđonă2000ăậ 2012 56
1
CHNG
LI GII THIU
Chăđătăgiá,ăchínhăsáchătinătăvƠăhiănhpătƠiăchínhălƠăvnăđăquanătơmăhƠngă
đuăcaăhuăhtăcácănnăkinhătătrênăthăgii.ăVicăđiuăhƠnhăcácăyuătătrênăđcăbită
quanătrngăvìănóănhăhngăđnătínhănăđnhăcaănnăkinhătăvămôătrongănc,ăkhă
nngăthuăhútăvnăđuătăvƠăcătcăđătngătrngăkinhăt.ăTuyănhiên,ăbaăvnăđătrênă
liăhpăthƠnhăbăbaăbtăkhăthi,ăcóănghaălƠănhƠăđiuăhƠnhăkhôngăthăđngăthiăđtă
đcăcùngălúcăbaămcătiêuăvămôălƠănăđnhătăgiá,ăchínhăsáchătinătăđcălpăvƠămă
caăhiănhpăhoƠnătoƠnăviăbênăngoƠiămƠăchăcóăthăđcăhaiătrongăbaămcătiêuăđó.ă
VicălaăchnăhaiămcătiêuănƠoăvƠăhyăsinhămcătiêuăcònăliătùyăvƠoăbiăcnhăkinhătă
cùngăviăđnhăhngăphátătrinătrongăngn, trungăvƠădƠiăhnăcaămiănc.ăTuyănhiên,ă
vƠiănghiênăcuăgnăđơyăchăraărngămtăsănc,ăđcăbitălƠăcácăncăđangăphátătrină
đangălaăchnă“chăđătrungăgian”,ăkhôngălaăchnăhyăsinhătoƠnăbămtămcătiêuă
trongăbăbaămƠăcóăxuăhngăđiuăhƠnhănhmăđtămcăđătrungăbìnhăchoăcăbaămcă
tiêu.ăTrongăđó,ădătrăngoiăhiăcóăvaiătròăquanătrng,ăgiúpăcácăncăvaăhiănhpătƠiă
chính,ăvaăgiătăgiáănăđnhănhngăvnăđtăđcămcăđăđcălpătinătănhtăđnh.
Theoăxuăhngăttăyuăcaăthăgii,ănnăkinhătăVităNamămăcaăhiănhpăngƠyă
cƠngăsơuărngăhn.ăcătipăcnăviăcácădòngăvn,ăcácăkăthutătơnătinăcaăncă
ngoƠi,ăVităNamăcóănhiuăcăhiăđăkhaiăthácăhiuăquăhnăcácăngunălcăhinăhu.ă
Tuyănhiên,ăhiănhpăcngăcóămtătráiălƠăkinhătăVităNam,ăviăđcăđimălƠămtănnă
kinhătănh, rtădăbănhăhngătăcácăbinăđngăkinhătătoƠnăcu. Soăviăcucăkhngă
hongăôngăNamăÁănmă1997ăbtăđuătăncălángăgingăTháiăLanănhngăVităNamă
gnănhăđngăngoƠiăcucăthìăhinăti,ăcucăsuyăthoáiătuyăbtăngunătăMăvƠălanăraă
cácăqucăgiaăChơuăỂu,ănhngăVităNamăvnăchuănhăhngătăcácăbinăđngătoƠnă
cuădoăquáătrìnhăhiănhpătƠiăchính.ăNnăkinhătăsauăgiaiăđonăphátătrinăcaoăbngă
chngăli,ăbtăđngăsnăđóngăbng,ăthătrngăvƠngăbtăn,ăchngăkhoánămăđm,ănă
2
xuăđeădaănnăkinhăt,ăcácălungăvnăqucătăgimăsútădoăkhóăkhnăchungăcaătoƠnă
cu,…ăNhiuăgiiăphápăđưăđcăđaăraănhmăvcădyănnăkinhăt,ătuyănhiênăvnăchaă
thyătínăhiuăkhiăscărõărƠng.ăCucăsngăcaăngiădơnăđangăbănhăhng nghiêmă
trng tăcucăsuyăthoái,ăđtăraăyêuăcuăchoăchínhăphăcnăthcăthiămtălotăgiiăpháp
đngăb,ănhmăvcădyănnăkinhătăđangăgiaiăđonăkhóăkhn.
Trongăbiăcnhăđó,ătácăgiăchnăđătƠiă“La chn chính sách kinh t v mô ca
Vit Nam trên c s B ba bt kh thi” lƠmăđătƠiănghiênăcu.ăBƠiăvităcungăcpăvƠă
phơnătíchăcácăsăliuăđătìmăhiuăcácălaăchnăchínhăsáchăcaăVităNamătrongăthpăkă
qua,ătăđóăgiăỦămtăsăgiiăphápăchínhăsáchănhmătiăuăhóaăniălcăcaănnăkinhăt,ă
tìmăraăđimăktăhpăttănhtăchoăbaăchínhăsáchătrên,ăhngăđnămtănnăkinhătăphátă
trinănăđnhăvƠăbnăvng.
ưăcóănhiuătácăgiănghiênăcu,ătínhătoánăcácăchăsăđoălngăđăđcălpătinăt,ă
đănăđnhătăgiáăvƠăđămăcaătƠiăchínhătiăVităNamătheoănhiuăcáchăkhácănhau,ă
nhngăphnălnălƠăápădngătheoăcôngăthcăcaăAizenman,ăChinnăvƠăItoălpăraătănmă
2008.ăBƠiăvitănƠyătínhătoánăcácăchăsătrênădaătheoăbăcôngăthcămiăcaăHiroăItoă
vƠăMasahiroăKawaiăđcăgiiăthiuătrongăbƠiănghiênăcu vƠo thángă9ănmă2012ăậ
Cách đo lng mi cho Lý thuyt B ba bt kh thi: hàm ý cho Châu Á (New measures
of the Trilemma hypothesis: Implications for Asia).
BƠiăvităgiiăthiuăcăthăvăcôngăthcămi,ăcáchăxălỦăsăliuătiăVităNamăvƠă
phơnătíchăktăquăthuăđc.ăTipăđó,ădaăvƠoămôăhìnhăkimăđnhămiăquanăhăgiaătă
lălmăphát/ăsnălng qucăgiaă(GDP) vƠădătrăngoiăhiătrongămiăquanăhăviăbă
baăbtăkhăthi,ăđc cácătácăgiăAizenman,ăJoshuaăvƠăSenguptaăđaăraătrongămtăbƠiă
nghiênăcuănmă2011:ăB ba bt kh thi ti Trung Quc và phân tích so sánh vi n
(The financial Trilemma in China and a comparative analysis with Ấndia),ătácăgiă
kimăđnhămiăliênăhăgiaăcácăyuătătrênătiăVităNam.ăDaăvƠoăktăquăthuăđc,ă
đánhăgiáăhiuăquăsălaăchnăchínhăsáchăhinătiăcaăVităNam,ăđngăthiăđaăraămtă
săgiăỦăchínhăsáchănhmătnădngătiăđaăniălcăcaănnăkinhăt,ălaăchnămtăktă
3
hpăttănhtăgiaăba chínhăsáchătrênămƠăvnăgiătălălmăphátătrongămcătiêuăchoă
phép.
LunăvnănƠyăgmă4ăchng.ăChngăđuălƠăphnăgiiăthiuăvămcătiêuănghiênă
cuăvƠăvnăđănghiênăcuăcaăđătƠi.ăChngă2ătrìnhăbƠyăsălcăcácăktăquănghiênă
cuătrcăđơyăđngăthiărútăraăcơuăhiănghiênăcuăvƠăphngăphápănghiênăcuăcaă
bƠiăvit.ăTipătheo,ăchngă3ăphơnătích vƠ thoălunăcácăktăquănghiênăcuăcóăđc.ă
Cuiăcùng,ătácăgiănêuălênămtăsăbƠiăhcăkinhănghimătăTrungăQucăvƠănăăvƠă
đaăraămtăsăkinănghăchínhăsáchăchoăVităNamătrongăchngă4.
4
CHNG
CÁC NGHIÊN CU TRC ĐÂY V
B BA BT KH THI
ChngănƠyătrìnhăbƠyătómăttăcácămôăhìnhăvƠăktălunăcaămtăsăbƠiănghiênă
cuăliênăquanăđnămcătiêuănghiênăcuăcaăđătƠi.ăTăđó,ărútăraăcơuăhiănghiênăcu,ă
phngăphápănghiênăcu,ăvƠămôăhìnhăđnhălngăápădngăchoăVităNam.
2.1 S lc các kt qu nghiên cu trc đơy liên quan đn mc tiêu
nghiên cu
LỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiă- The Impossible Trinity (hay Inconsistent Trinity
hocăTriangle of Impossibility)ălƠămôăhìnhălỦăthuytărtăphăbin,ăxutăphátătămôăhìnhă
Mundell - FlemingăđcăRobertăMundellăvƠăMarcusăFlemingăđăxutătrongănhngă
nmă1960,ăsauăđóăđcăKrugmană(1979)ăvƠăFrankelă(1999)ăphátătrinăthƠnhă“Môăhìnhă
btăkhăthi”.ăLỦăthuytăphátăbiuărng:ămtăqucăgiaăkhôngăthăđngăthiăthcăhină
cùngămtălúcăbaămcătiêuăchínhăsáchăvămô:
•ă năđnhătăgiá
•ă călpătinătă
•ă HiănhpătƠiăchínhă(Tădoăhóaădòngăvn)
a) c lp tin t
călpătinătăgiúpăchoăchínhăphăchăđngăsădngăcácăcôngăcăchínhăsáchă
tinătăđăthcăhinăchínhăsáchăphnăchuăkăkinhăt.ăChngăhnănuănnăkinhătăcóăduă
hiuăphátătrinănóng,ăchínhăphăsătngălưiăsutăhocăthtăchtăcungătinăvƠăngcăli.ă
TrongăcácătrngăhpănƠyăchínhăphăkhôngăquanătơmăđnătăgiáătngăhayăgimăvƠăcácă
binăsăkinhătăvămôăkhác.ăChínhăvìăsăđcălpătinătănƠyămƠănhiuănhƠăkinhătătină
rngăchúngăsăgiúpănnăkinhătătngătrngănăđnhăhn.ăTuyănhiênăvnăđălƠătrongă
5
mtăthăgiiămƠăgiáăcăvƠătinălngătngăđiăcngănhc,ăđcălpătinătăquáămcăcóă
thălƠămtăcáiăcăđăchínhăphălmădngăthcăhinăcácăchinălcătngătrngăméoă
móătrongăngnăhn.
călpătinătănhiuăhnăvìăvyădădnăđnăbtănăđnhătrongătngătrngăvƠă
timănănguyăcălmăphátăcao.ăóălƠăchaăkăđcălpătinătăquáămcăcóăkhănngălƠmă
choăchínhăphătinăt hóaăchiătiêuăchínhăphăbngăcáchăphátăhƠnhătinătrangătriăchoă
thơmăhtăngơnăsách.ăHuăquălƠănnăkinhătăriăvƠoăbt năviătìnhătrngălmăphátăhaiă
conăs, thmăchíăsiêuălmăphát.
b) n đnh t giá
năđnhătăgiáătoăraăcáiăneoădanhănghaăkhiăchínhăphătin hƠnhăcácăbinăphápă
năđnhăgiáăc.ăCáiăneoănƠyălƠmăcho nhnăthc ca nhƠăđuătăđiăviăriăroăcaănnă
kinhătăgimăđi,ălƠmătngăthêmănimătinăcaăcôngăchúngăvƠoăđngăniăt.ăiuăđóăgiúpă
môiătrngăđuătăttălên.ăTuyănhiênătăgiáăcăđnhăhayănăđnhăquá mcăcóămtătráiă
caănó.ăTăgiáăquáănăđnhălƠmăchoăchínhăphămtăđiămtăcôngăcăđăhpăthăcácăcúă
scăbênătrongăvƠăbênăngoƠiătruynădnăvƠoănnăkinhăt.ăVíădălmăphátăcaoătrongăncă
mƠătăgiáăgnănhăcăđnhădădnăđnănguyăcăhƠngăhóaămtăscăcnhătranh trênăthă
trngăthăgii,ăhuăquălƠăxutăkhuăgimăvƠănhpăkhuătngălên.ăNgoƠiăra, tínhăquáă
cngănhcăcaătăgiáăcònăngnăcnăkhôngăchoăNhƠănc sădngăcôngăcăchínhăsáchă
phùăhpăviăthcătădinăbinăca nnăkinhăt,ănhtălƠăkhiăđangăcóăduăhiuăbongăbóngă
tƠiăsn.ăNhìnăchung,ătăgiáăquáăcngănhcăchngănhngăcóăkhănngădnăđnăbtănă
trongătngătrng,ăriăroălmăphátăcaoămƠăcònădnăđnăphơnăbăsaiăngunălcăvƠătngă
trngăkhôngăbnăvng.
c) Hi nhp tƠi chính
HiănhpătƠiăchínhălƠăxuăthăkhóăthăcngăliăđcătrongăbiăcnhătoƠnăcuăhóa.ă
LiăíchăcaăhiănhpătƠiăchínhăđnătăhaiămt:ăhuăhìnhăvƠăvôăhình.ăVămtăhuăhình,ă
liăíchăcaăhiănhpătƠiăchínhăgiúpăqucăgiaătngătrngănhanhăhnăvƠăphơnăbăngună
lcăttăhn.ăChúngăcngăgiúpănhƠăđuătăđaădngăhóaăđuăt,ănhăvyămƠăhămiă
6
mnhădnăbăvnăvƠoănnăkinhăt.ăThătrngătƠiăchínhăniăđaănhăđóăcngăphátătrină
theo.ăHiănhpătƠiăchínhăcònăgiúpăgiiăquytăđcăphnănƠoăvnăđămtăcơnăxngă
thôngătinădoătăkhuăvcătănhơnăđnăchínhăphăđuăphiăminhăbch thôngătinănuă
munăthuăhútănhiuăvnăhn.
Liăíchălnănhtă- liăíchăvôăhìnhă- mangăliătăhiănhpătƠiăchínhălƠătoăraăđngă
lcăgiúpăchoăchínhăphătinăhƠnhănhiuăciăcáchăvƠăqunătrăttăhnăđătheoăkpănhngă
thayăđiătăhiănhp.ăTrênăthcăt, chínhănhăvƠoăquáătrìnhătădoăhóaătƠiăchínhăcuiă
nhngăthpăniênă1990,ănhtălƠăsauătrăthƠnhăthƠnhăviênăTăchcăthngămiăthăgii
vƠoănmă2007ămƠăchínhăphăVităNamăđưătinăhƠnhănhiuăciăcáchăsơuărng,ătrongăđóă
cóăciăcáchăthătcăhƠnhăchínhăvƠăchtălngăthăch.
Mcădùăvy, hiănhpătƠiăchínhăcngăđcăchoălƠănguyênănhơnădnăđnăbtănă
kinhătănhngănmăgnăđơy.ăCácăcucăkhngăhongăkinhătăthpăniênă1990ăvƠăcucă
khngăhongătƠiăchínhătoƠnăcuăcngăcóănguyênănhơnătăhiănhpătƠiăchínhănhngă
thiuăquyătcăđiuătităkèmătheo.ăTìnhătrngăbongăbóngăchngăkhoánăvƠăbtăđngăsnă
ăVităNamăgiaiăđonă2005-2008ădnăđnănhngăbtănăkinhătăvămôămtăphnăcngă
doătădoăhóaătƠiăchínhănhngăthiuăcăchăgiámăsátătngăthích.ăDòngăvnăgiánătipă
chyăvƠoănnăkinhătăđaăphnălƠăngnăhnăvƠămangătínhăđuăc.ăKhiădòngăvnăđoă
chiuăđtăngtădăgơyăraătìnhătrngăhnălonăchoănnăkinhăt,ănhtălƠănhngănnăkinhă
tănhănhăVităNam.
d) S kt hp ca ba yu t trên
BtăkăcpămcătiêuănƠoăcngăcóăthăđtăđcăbngămtăchăđătăgiáătngăngă
nhngăphiătăbămcătiêuăchínhăsáchăcònăli.
năđnhătăgiáăvƠăhiănhpătƠiăchínhăđcăktăhpăbngăcáchălaăchnăchăđătă
giáăcăđnhănhngăphiătăbăđcălpătinăt.ăiuănƠyăcóănghaălƠăchínhăphăđưămtă
điămtăcôngăcăđăđiuăchnhălưiăsut trongăncăđcălpăviălưiăsutăncăngoƠi.
călpătinătăvƠăhiănhpătƠiăchínhăđcăktăhpăbngăcáchălaăchnăchăđătă
giáăthăniănhngăphiătăbămcătiêuănăđnhătăgiá.ăViălaăchnănƠy,ăchínhăphă
7
Thătrngăvnăđóng
Chínhăsáchătinăt
đcălp
Tăgiá
thăni
HiănhpătƠiăchính
Tăgiá
căđnh
năđnhă
tăgiá
hayăNgơnăhƠngătrungăng đcăquynătădoănăđnh lưiăsutănhngăđiăli, tăgiáă
phiăvnăhƠnhătheoănhngănguyênătcăcaăthătrng.
năđnhătăgiáăvƠăđcălpătinătăđcăktăhpăbngăcáchălaăchnăthătrngă
vnăđóng.ăLaăchnănƠyăcóănghaăchínhăphăphiăthitălpăkimăsoátăvn.ăKhiăcóăkimă
soátăvn,ămiăliênăhăgiaălưiăsutăvƠătăgiáăsăbăpháăv.
Hình 2.1: Tam giác B ba bt kh thi
Hình 2.1 minhăhaăchoăBăbaăbtăkhăthi.ăMiăcnhătngătrngăchoămtămcă
tiêuăchínhăsáchăvƠămiăđnhătngătrngăchoălaăchnăchínhăsáchăcaănnăkinhăt.ă
Khôngăthăthcăhinăđngăthiăcăba cnhătamăgiác.ăVíăd:ăđnhătrênăcùngăcaătamă
giácăgiălƠă“thătrngăvnăđóng”,ălƠăsăktăhpăgiaăđcălpătinătăvƠănăđnhătăgiá,ă
nhngăkhôngăcóăhiănhpătƠiăchính.ăơyălƠăcáchătipăcnătheoăbaăđnhăcaătamăgiác.ă
Cònămt cáchătipăcnăkhácălinhăhotăhnălƠăcáchătipăcnătrungăgian.ăTrongăđóăthă
hinăsăđánhăđiăcaăchínhăphădoăsăthiuăhtăcácăcôngăcătrongăqunălỦăkinhătăvă
mô.ăVíăd:ănuăchínhăphămunăhiănhpăsơuăhn,ăbucăphiăgimătrungăbìnhătătrngă
caăhaiămcătiêuăcònăliă(năđnhătăgiáăítăhnăhocătinătăđcălpăítăhnăhocăcăhai).
PhiênăbnănguyênăthyăcaăBăbaăbtăkhăthiăkhôngăđăcpăđnăvaiătròăcaădă
trăngoiăhi.ăTuyănhiênădoăxuăthăhiănhpătƠiăchínhădinăraăngƠyăcƠngăsơuărngăă
nhngăncăđangăphát trinănênăngƠyăcƠngăcóănhiuănghiênăcuăchoăthyădătrăngoiă
TRILEMMA
8
hiăđóngăvaiătròăquanătrngătrongămuăhìnhăBăbaăbtăkhăthi,ănhtălƠătiăcácăncă
đangăphátătrin.
SauăđơyăchúngătaăsăcùngăđimăquaămtăsăktăquănghiênăcuătrcăđơyăvăBă
baăbtăkhăthiătiăcácăkhuăvcătrênăthăgii.
2.1.1 Các nghiên cu ca Aizenman, Chinn và Ấto (ACI - 2009, 2010) v
B ba bt kh thi ti Châu Á
(Surfing the Waves of Globalization: Asia and Financial Globalization in the
Context of the Trilemma. 2009 vƠ Trilemma Configurations in Asia in an Era of
Financial Globalization. 2010).
Hai nghiênăcu nƠyăxemăxét tácăđngăcaăcácălaăchnăchínhăsáchătiăcácăncă
ChơuăÁ khiăđiămtăviăBăbaăbtăkhăthiăậ đóălƠăsăuătiênăhayăhyăsinhămtătrongăbaă
mcătiêuăquanătrngătrongănnăkinhătăv môăcaămtăqucăgia:ănăđnhătăgiá,ăđcălpă
tinătăvƠăhiănhpătƠiăchính.ăngăthiăbƠiănghiênăcuăcngătìmăthyătácăđngăcaădă
trăngoiăhiăđnăcácăchăsăvămôăkhiăktăhpăviăcácăchínhăsáchătrên.
Cácăchăsăđoălngăđănăđnhătăgiá,ăđăđcălpătin t vƠăđ hi nhpătƠiăchínhă
đcătínhătheoăphngăphápăca ACI (2008)
1
.
Môăhìnhănghiênăcu:
Trongăđó:
1
Cácăcôngăthcătínhăcácăch s đoălng trong B ba bt kh thi theo ACI (2008):
đc lp tin t (Monetary Independence - MI): MI = 1 –
Trongăđóăi
i
lƠălưiăsut qucăgiaănghiênăcu, i
j
lƠălưiăsut qucăgiaăcăs
năđnh t giáă(ExchangeăRateăStabilityă- ERS): ERS =
ăhiănhpătƠiăchínhă(KAOPEN): ChăsănƠyădaătrênăthôngătinăvăcácăhn ch trongăcácăgiaoădch vn trong
Báoăcáoăthngăniênăca IMF (AREAR).
Môăhìnhăhi quy kimăđnh mi quan h gia ba binăchínhăsáchătrên:
1 =
9
:ăcácăch s vămôăca nn kinh t i trongănmăt nhăbinăđng snălng, bin
đng lmăphát.
:ăđoălng 2 trong 3 ch s ca b ba bt kh thi lƠăđ đc lp tin t (MI),
đ năđnh t giáă(ERS), đ m caătƠiăchínhă(KAOPEN).
:ătălădătr ngoi hi (tr vƠng)ătrênăGDP.
): binătngătácăgiaăcácăchínhăsáchăca b ba bt kh thi vƠăt l
d tr ngoi hiătrênăGDP,ăchoătaăbit d tr ngoi hi b sung hay thay th choăcácă
la chnăchínhăsách.
:ăvectorăcác bin kimă soátă vă môă nhă thuă nhp (thu nhp thcă trênăđu
ngi),ăđ m thngămi,ăcácăcúăscăthngămi, tcăđ phátătrinăbìnhăquơnăca
M2ătrongă5ănm,ăt l lmăphát,ăbinăđng lmăphát.
:ăvectorăđoălngăcácăcúăscătoƠnăcuăbaoăgmăthayăđiătrongălưiăsut thc
ca Hoa K, khongăcáchăsnălngătrênăth gii,ăcácăcúăscăgiáădu.
:ăgmăcácăbinăgiădƠnhăchoăcácănnăkinhătăxutăkhuăduăvƠăcácăbinăgiă
tngăkhuăvc.ă
NghiênăcuătpătrungăvƠoăvicătìmăhiuăcáchăcácănnăkinhătăChơuăÁăđiăphóă
viălƠnăsóngătoƠnăcuăhóaănhăthănƠo,ăthôngăquaăcácăchínhăsáchăkinhătăvămô,ăcăthă
lƠăthôngăquaăvicăthcăthiăBăbaăbtăkhăthi.ăKtăquăkhoăsátătrongăgiaiăđonă1970-
2007 choăthy cóăsăkhácăbitărõărtătrongăsălaăchnăchínhăsáchăgiaăcácăncăcông
nghipăvƠăcácăncăđangăphátătrin.ăCácăncăcôngănghipăhóaăđangătinăđnăchăđă
tăgiáănăđnhăvƠăgiaătngămăcaătƠiăchínhăcùngăviăđăđcălpăthpăcaăchínhăsáchă
tinăt,ăđinăhìnhălƠăsăthƠnhălp KhiăliênăminhăChơuăỂu.ăTráiăli,ăcácăncăđangă
phát trinăthiênăvăxuăhngă“cơnăbng”ă(middleăground)ăviătăgiáăhiăđoáiăthăniă
cóăkimăsoát,ăđăđcălpăcaăchínhăsáchătinătăvƠăđămăcaănnăkinhătăđcăduyătrìă
ămcătrungăbình.ăcăbit,ătrongăthiăgianăgnăđơy,ăcácăqucăgiaăChơuăÁăcònăduyătrìă
tăl dătrăngoiăhiăcao.
10
ThêmăvƠoăđó,ăchăsăđcălpătinătăcƠngăcaoăđiăcùngăviămcădaoăđngăsnă
lngăcƠngăthp.ăCácăncăcóăđănăđnhătăgiáăcaoăcóăxuăhngăbinăđngănhiuăhnă
trongăsnălngămcădùătácăđngănƠyăcóăthăgimăđiăbngăcáchăgiădătrăngoiăhiă
caoăhn,ăkhongă20%ăGDP.
Nghiênăcuăcngăthyărngăcácăncăcóăsăđcălpătrongăchínhăsáchătinăt cao
thìălmăphátăcóăkhuynhăhngăcaoăhnătrongăkhiănhngăncăcóătăgiáănăđnhăhocă
cóăcácăthătrngăvnămăthìăsăcóăkhuynhăhngălmăphátăthp.ăTuy nhiênăcngăcóă
mtăvƠiăbngăchngăvăvicăcácăncăcóătăgiáănăđnhăhocăcóăcácăthătrngătƠiă
chínhămăca,ăđngăthiăcóădătrăngoiăhiăcaoăthìăcóăthălmăphátăsătngălên.ăiuă
đóăchoăthyăcácăqucăgiaăcóămcădătrăvtămcăcóăthăđiămtăviăgiiăhnăcaăsă
vôăhiuăhóaătăgiáăhiăđoái.
Hnăna,ăchínhăsáchătinătăđcălpăgiúpăgimăsăbinăđngăcaăđuăt,ăvƠănóă
cóăthăthúcăđyăgiaătngăsăbinăđngăcaăđuătănuădătrăngoiăhiăămc khongă
15-20%ăGDP.ăTăgiáănăđnhăămcăcaoălƠmăchoăđuătăbăbinăđng.ăTácăđngăgiaă
tngăbinăđngăcaăsănăđnhătăgiáălênăđuătăcóăthăbătritătiêuăbngăcáchăgiădă
trăngoiăhiăcao.ă
Nhìnăchung,ăcácănnăkinhătăChơuăÁ,ăđcăbităcácănnăkinhătămiăni,ăthcăhină
cácăchínhăsáchăkinhătăvămôănhmăgimăthiuăbin đngătrongăđuătăvƠătăgiáăhiă
đoáiăthc.ăVicănmăgiădătrăngoiăhiălnătiăcácăncănƠyăđưăcngăcănhngănă
lcăbìnhănăcácălaăchnăchínhăsáchătrongăBăbaăbtăkhăthi.ăVicănƠyăgiiăthíchăchoă
hinătngăgiaătngădătrăngoiăhiătrongăkhuăvcănhng nmăgnăđơy.
2.1.2 Nghiên cu ca ACI v B ba bt kh thi sau khi xy ra khng hong
tài chính toàn cu
(The Financial Crisis, Rethinking of the Global Financial Architecture, and the
Trilemma. 2010)
MôăhìnhănƠyătngătămôăhìnhăcaăACIăkhiănghiênăcuălaăchn b ba bt kh
thi tiăcácăncăChơuăÁăđưăđcănêuătrongăphn 2.1.1,ănhngăthêmăvƠoăbin
ậ binăthăhin tácăđngăcaăcácădòngătƠiăchínhăncăngoƠi,ăbaoăgmăđuătătrcătip
11
ròng,ăđuătădanhămcăròng,ăvayănăngơnăhƠngăncăngoƠi,ănăngn hnăvƠălưiăphi
tr.
Môăhìnhănghiênăcu:
NghiênăcuăđcăthcăhinăvƠoăthángă4/2010,ătrongăbiăcnhăcucăsuyăthoáiă
toƠnăcuăvnăchaăcóăduăhiuăkhăquan.ăSauăkhiăxălỦăsăliuăthuăthpătănmă1972-
2006ăvƠăchyămôăhìnhăhiăquyăchoăcácăncăđangăphátătrinăvƠămtăsăncăăthă
trngămiăni,ăACI đưărútăraăcácăktălunăsau:
călngătrênăsăbinăđngăcaăsnălngăvƠăsăbinăđngăcaăđuătăchoă
thyăcácălaăchnăchínhăsáchătrongă“Băbaăbtăkhăthi”ăvƠăcácădòngăvnătăbênăngoƠiă
tácăđngăđnăsăbinăđngăcaă snălngăthôngăquaăđuăt.ăTuyănhiên,ănuătălă
IR/GDPătă15-23%,ămcăđătădoătinătăcaoăsătrăthƠnhănhơnătăthúcăđyăsăgiaătngă
đuătădoăcungăcpăquáănhiuăthanhăkhonăvƠădoăvyălƠmăchiăphíăsădngăvnădăbină
đi.ăTrongăkhiăsănăđnhătăgiáăcaoăhnăsăgiúpănăđnhătăgiáăthc,ănóăcngălƠmăthayă
điăđuăt.ăKtăquănƠyăcóăthăgiúpăgiiăthíchătiăsaoăcácănnăkinhătănh,ămăcaăă
ôngăÁăcăgngăgiătălădătrăngoiăhiăcao.
Thăhai,ăcácănnăkinhătăbăkhngăhongăcóăthăktăthúcăcucăkhngăhongă
viăsăstăgimăsnălngăítăhnănuăhăápădngătăgiáăhiăđoáiănăđnhăhnăcùngăviă
vicăduyătrìădătrăngoiăhiăcao.
Cuiăcùng,ăcácăncăđangăphátătrinăcóăxuăhngăgimăsăđcălpătinătăvƠă
hiănhpătƠiăchính,ăgiaătngăsănăđnhătăgiáătrongăthiăkăhuăkhngăhong.ă
2.1.3 Nghiên cu ca Popper, Mandilaras và Bird v B ba bt kh thi ti
các nn kinh t đang phát trin
(Trilemma Stability and International Macroeconomic Archetypes in
Developing Economies. 2011)
BƠi nghiênăcuătìmăhiuăsănăđnhăcaăcácăchínhăsáchăkinhătăvămôăqucătătiă
cácăncăđangăphátătrinăhuăBretton-Woods.ăKtăquăchoăthyăs năđnhătrongăkinhă
12
tăvămôăqucătătt nhtătrongăsăcácăncăđangăphátătrinăthucăvăcácăncăcóăkimă
soátăvnăvƠătăgiáăhiăđoáiăítălinhăhot.ăVƠăngcăli,ăcácăchínhăsáchăítănăđnhănhtă
lƠătiăcácăncăcóătăgiáăhiăđoáiăthăniăvƠăhiănhpătƠiăchính.ăKtăquănghiênăcuă
cngăchoăthyăcóăsăliênăktăyuăgiaătălădătrăngoiăhiăvƠăchínhăsáchănăđnh,ăvƠă
miăliênăhănƠyăcònăyuăhnăkhiăthătrngătƠiăchínhămăca.
2.1.4 Nghiên cu ca Sengupta và Manjhi v B ba bt kh thi ti n
(Capital Flows and the Impossible Trinity: The Indian Experience. 2011)
BƠiănghiênăcuănƠy tínhătoánăcácăchăsăcaăBăbaăbtăkhăthiădaătrênăcôngăthcă
caăACI (2008)ătrongăgiaiăđonătă1980ăậ 2010. Tuyănhiênăviăchăsăđoălngăđămă
caătƠiăchính,ăcácătácăgiăsădngăgiáătrătuytăđiăcaăcácădòngăvnăròngătrênăGDPă
doăcánăcơnătƠiăkhonăvnăđóngăvaiătròăchăyuătrongăBăbaăbtăkhăthi.ăNuăcácădòngă
vnăchyăvƠoăcơnăbngăviădòngăvnăra,ăNgơnăhƠngătrungăngăvnăcóăquynăduyătrìă
chínhăsáchătinătăđcălpăcùngăviătăgiáăhiăđoáiănăđnh.ă
Mtăkhác,ăthayăvìătínhătoánăgiáătrăcácădòngătinătheoăphngăphápăđoălngă
chínhăthc
2
,ăbƠiăvitătínhătoánătheoăphngăphápăđoălngăthcăt
3
.ăTheoăSenguptaăvƠă
Manjhi,ăphmăviăđămăcaătƠiăchínhăcaănăăgnănhăkhôngăđiătănhngănmă
1970 doănăăvnăduyătrìăvƠiăbinăphápăkimăsoátătiăthiu.ă
Trongăgiaiăđonănghiênăcu,ămcăthiăđimăcóăthănhăhngăđnăsălaăchnă
chínhăsáchălƠăthiăđimăciăcáchăkinhătăsauăkhngăhongănmă1991ăvƠănhăhngătă
cucăkhngăhongăôngăÁănmă1997.ăDoăđó, loiă2ăgiaiăđonănƠyăraăkhiădưyăsăliuă
nghiênăcuăvƠăchiaădưyăsăliuăthƠnhă02ăgiaiăđonătrcăvƠăsauămiăcucăkhngăhong.ă
Ktăqu,ăđăđcălpăcaăchínhăsáchătinătăgimărõărtăsauăkhiănăăbtăđuăquáătrìnhă
táiăcăcuătănmă1991.ăNgcăli,ăđămăcaătƠiăchínhăsauănmă1991ătngăgpăđôiă
soăviăgiaiăđonătrc.ăKtăquăcngătngătăđiăviădưyăsăliuăđcăchiaă2ăgiaiă
đonăbiăkhngăhongăôngăÁă1997.ăiuănƠyăchoăthyărngătrongănhngănmăgnă
đơy,ăsăgiaătngăcácădòngăvnăđưăbucăcácănhƠălƠmăchínhăsáchătăbămtăvƠiăncătrongă
2
de jure measure
3
de facto measure
13
đăđcălpăcaăchínhăsáchătinăt.ăTráiăli,ăkhôngăcóăsăthayăđiărõărƠngăcaătínhălinhă
hotăcaătăgiáătrcăvƠăsauămiăcucăkhngăhong.
2.1.5 Nghiên cu ca Grenville v B ba bt kh thi ti các nc ông Á
(The impossible trinity and capital flows in East Asia. 2011)
TiăcácăncăôngăÁ, lungătinăđuătătngămnhăkhinădătrăngoiăhiătngă
lênănhngăvnăkhôngălƠmăgimătácăđngăcaăchínhăsáchănăđnhătăgiáăvƠălưiăsutătiă
cácăncănƠy. NguyênănhơnălƠădo:ăTheoălỦăthuyt,ănuămtăncăcóătăgiáăhiăđoáiăcă
đnhăvaămăcaăchoădòngăvnăncăngoƠiătădoăđiăvƠoăliăvaăcăgngăcóăchínhăsáchă
tinătăđcălpă(víădănhăđnhălưiăsutăcaoăhnăcácăncăkhác),ădòngăvnăngoiăsăcă
trƠnăvƠoăkhiăvnăcònăchênhălchălưiăsut.ăSăktăhpăgiaăt giáăcăđnhăvƠăchênhălchă
lưiăsutăsătoăraăcăhiăkinhădoanhăchênhălchăgiáăhpădn.ăNuăchínhăquynăcăcană
thipăđăgiătăgiáăhiăđoáiăthpăsălƠmătngălngătinăcăbnăvƠădoăđóălƠmălưiăsută
thpăhn.ăVicănƠyălƠmăthtăbiăcăgngăcaăchínhăph lƠăcó mtăchínhăsáchătinătă
đcălp.ăHăquăttăyuăcaăvicănƠyălƠănuăhăđ tăgiáăthăni,ătăgiáăsăcơnăbngă
trongăkhiăvnăgiăđcălưiăsutăcao,ămcădùăkhôngăchcăchnăđcătăgiáăsădinăbină
nhăthănƠo.ăTuyănhiên,ătrong cáchălpălunănƠyăcóăvƠiăvnăđ:
- Theo lỦăthuyt,ădòngăvnăphnăngămnhăviăchênhălchălưiăsut,ălƠmăthtăbiă
khănngăthitălpăchínhăsáchătinătăđcălpăcaămtăqucăgia.ăNhngătrongăthcăt,ă
cácăloiătinăkhácănhauăkhôngăthayăthăđcăchoănhauăvƠăcácălungătinăthìăđcăđiuă
khinăbngănhiuăngunălcăkhácăhnălƠăchênhălchălưiăsut.
- Canăthipătăgiáănhmăngnăngaăcácădòngăvnăthăhinătrongăthayăđiăkhiă
tinăcăbn,ăđiuănƠyăgơyătrăngiănălcăcaăchínhăph ápăđtălưiăsutănhămongă
mun.ăNóăkhôngăphùăhpăviăcáchăvnăđngăcaăchínhăsáchătinătătrongămtăhăthngă
băkimăsoát,ăchínhăph trcătipăđnhăraălưiăsutăchínhăsáchăbngăcácăthôngăbáo,ătrongă
khiăqunălỦăthanhăkhonăcaăthătrngătinătăngnăhnăthôngăquaăhotăđngăcaăthă
trngăm,ăbaoăgmăvicătritătiêuăcácătácăđngălênătăgiáăhiăđoái.
- BăbaăbtăkhăthiăvchăraărngăbtăkătácăđngăhƠnhăchínhănƠoălênătăgiáăhiă
đoáiăđuălƠmănóăkhácăxaăviăgiáătrăcơnăbng,ămăraăcăhiăkinhădoanhăchênhălchăgiá.ă
14
Trongăthcăt,ăcácăcanăthipăhƠnhăchínhăthngăduyătrìăgiáătrăcơnăbngăcaătăgiáăkhiă
thătrngăbinăđngăvƠămtăcơnăbng.ăCanăthipăkhôngătoăcăhiăkinhădoanhăchênhă
lchăgiá.
- CóămtăvnăđăkhôngăđcăBăbaăbtăkhăthiăchăra.ăNuămtăqucăgiaăcóălưiă
sutăcơnăbngă“tănhiên”ăvăcnăbnăcaoăhnăcácăncăcònăliă(víădănhăbiăvìăđóălƠă
mtăncămiăniăviăkăvngăliănhunăcao),ăăsăcóăcácădòngăvnăcuătrúcăbnăvngă
dƠiăhnă(khôngăphiătheoăchuăk),ătìmăkimăliănhunăcao.ăKhôngăcóămtăktăhpăđnă
ginănƠoăgiaălưiăsutăniăđaăvƠătăgiáă(kăcămtătăgiáăthăni)ătoăđcăsăcơnăbngă
vămô.
Stephenăchoărngăcácălungăvnăbăđiuăkhinăbiătácăđngăkinhădoanhăchênhă
lchăgiáădoăchênhălchălưiăsutăchălƠămtăphnănh.ăTrongăthcătăcóănhiuăyuătăgơyă
trăngiăchoătădoăhóaădòngăvnănhăvicăminhăbchăthôngătinătiăqucăgiaăđóăvƠ hiuă
bităvăcuătrúcăcácăcăquanăchcănngăcaănhƠăđuăt.
CăsăcaăBăbaăbtăkhăthiălƠămôăhìnhăIS-LM,ăviăđngăLMăphnăánhăsăthayă
điătrongălngătinăcăbnădoăchínhăsáchătinăt,ălƠmăthayăđiălưiăsutăngnăhn,ăgơyă
raăchênhălchălưiăsutăgiaăcácăqucăgiaăvƠălƠmăchoădòngăvnădiăchuyn.ăMinălƠăcònă
tnătiăchênhălchălưiăsut,ădòngăvnăsăcònăchyăvƠo,ălƠmătngăcungătinăđnăkhiălưiă
sutăbngăviămcăcaăthăgii.ăTuyănhiên,ătrongăcácănnăkinhătăbăkimăsoát,ăchínhă
sáchătinătăkhôngăhotăđngănhăvy.ăLưiăsutăkhôngăđcăxácăđnhăbiăđăcoăgiưnă
điăviăcuătinăhayănhuăcuădătrăcaăngơnăhƠng.ăLưiăsutăcôngăbălƠămtăyuătăcaă
chínhăsách,ăvƠăcácăthătrngătƠiăchínhăchpănhnănóănhălƠăcăsătoăthƠnhăđngă
congăliănhunăcaăh.
Sămtăcơnăbng ngnăhnătrênăthătrngătinătăđcătránhăbiăcácăcôngăcăcơnă
bngăthătrng.ăKhiălngătinăcăsăgimăthp,ăgơyămtăcơnăbngătrongăhăthngă
thanhătoán,ăcácăcôngăcătáiăchităkhuălƠănhngăcôngăcăthôngădngăsnăcóăđălƠmăduă
điăsăthiuăhtătrongăcán cơnăthanhătoán.ăTngăt,ăkhiătinăcăsătngălênălƠmăthanhă
khonădătha,ăcácăbênăthamăgiaătrongăthătrngătinătăliênăngơnăhƠngăcóăthăgiă
khonădătrădăthaănƠyăchoăNgơnăhƠngătrungăngăđăhngălưi,ăvƠătránhălưiăsută
15
liênăngơnăhƠngăgim.ăDoăđóăcác dòngăvnăthngăkhôngăngnăchínhăph vicăđnhălưiă
sutătheoăỦăh.
2.1.6 Nghiên cu ca Aizenman và Sengupta v B ba bt kh thi ti Trung
Quc và n
(The Financial Trilemma in China and a comparative analysis with India. 2011)
BƠiănghiênăcuăsoăsánhăsăla chnăcácămcăđíchătrongă“Băbaăbtăkhăthi”ăgiaă
TrungăQucăvƠănă,ăhaiăđtăncăChơuăÁăcóănnăkinhătălnălnăltăxpăthăhaiă
vƠăthămiămtăthăgii.ăCácăchăsăđoălngămcăđăđcălpătinăt,ănăđnhătăgiáă
vƠăhiănhpătƠiăchínhăsădngăcôngăthcăcaăACIă(2008).
KtăquăhiăquyăkimăđnhămiăquanăhăcácăchínhăsáchătrongăBăbaăbtăkhăthiă
choăthyăTrungăQucăvnăxemătăgiáănăđnhănhămtăcôngăcăqunălỦăkinhătăvămôă
quanătrng.ăTrongăkhiăđó,ăchăsăđcălpătinătătuyăvnăcóăỦănghaăthngăkêănhng
trngăsăthìănhăhnănhiuăsoăviăchínhăsáchătăgiá.ăcăbitălƠăhiănhpătƠiăchínhă
khôngăcóăỦănghaăthngăkêătrongămôăhìnhăhiăquy.
NghiênăcuătiănăăchoămtăktăquărtăkhácătiăTrungăQuc.ăHiănhpătƠiă
chínhăcóăvaiătròăquanătrngănht,ătipăđnălƠănăđnhătăgiáăvƠăđcălpătinăt.ăKtăquă
nƠyătngătăviăktălunătrongănghiênăcuăcaăACIă(2008) khiănghiênăcuăchoămtă
nhómăcácănnăkinhătăđangăphátătrin:ăsăktăhpăgiaăchínhăsáchănăđnhătăgiáăvƠă
hiănhpătƠiăchínhăđangărõărtăhnătrongă2ăthpăniênăgnăđơy.
CácăchăsăđoălngăbăbaăbtăkhăthiăcaăTrungăQucăhimăcóămiătngăquană
viăcácănnăkinhătăđangăphátătrinăkhácăvăđănăđnhăthngăxuyênăcaătăgiá,ăvƠă
vaiătròăcaăhiănhpăqucătăcngăkhôngăđcăthăhinărõărƠngătrongăphngătrìnhăhiă
quy.ăNgcăli,ăcácăchăsăcaănăăphùăhpăviăktăquăhiăquiăcaăcácăncăđangă
phátătrinăkhác.ănăăgingănhăcácăncăđangăphátătrinăkhác,ăđuăđangăcăgngă
đtăđcămcăcơnăbngăgiaăba mcătiêu,ăvƠăđưăđtăđcăsănăđnhătăgiáăvƠăhiănhpă
tƠiăchính,ăđcăđm bo bng d tr ngoi hi ln.
16
Tipătheo,ănghiênăcuătácăđng caăcácăla chnăchínhăsáchăđn t l lmăphátă
ca hai qucăgiaănghiênăcuătheoămôăhìnhăsau:
Trongăđó:ă
lƠătălălmăphát,ăđcătínhăbngătălălmăphátătrungăbìnhăhƠngă
quỦ.ăCácăbinăkhácăcóăỦănghaătngătămôăhìnhătiămcă2.1.1.
Thiăgianănghiênăcuătănmă1990ăđnănmă2010.
KtăquăhiăquyăchaăđaăraăbngăchngărõărƠngăvămiăquanăhăgiaătălădă
trăngoiăhiăcaoăvƠătălălmăphátăcaoătiăTrungăQucăvƠănă.ă
TiăTrungăQuc,ăđcălpătinătăcaoăcóăvăkhôngăcóămiăquanăhătuynătínhăđnă
tălălmăphát.ăTuyănhiên,ăchínhăsáchănăđnhătăgiáăvƠăhiănhpătƠiăchínhăliăphiătră
giáăbngătălălmăphátăcao.ăiuănƠyăphnăánhăthcătălƠăkhiătăgiáăthcăbăkimăhưm,ă
nnăkinhătăsăphátătrinănhanhăchóng,ăsongăhuăquălƠătălălmăphátăcaoădoătăgiáă
danhănghaăbăcăđnh.
Ngcăli,ătiănă, chínhăsáchătinătăđcălpăvƠănăđnhătăgiáămangăđnătă
lălmăphátăcao,ătrongăkhiăhiănhpătƠiăchínhăkhôngăcóătácăđngărõărƠng.
2.1.7 Nghiên cu ca Aizenman và Ấto v B ba bt kh thi ti các nc
đang phát trin
(Trilemma Policy Convergence Patterns and Output Volatility. 2012)
BƠiănghiênăcuănƠy sădngăthcăđoăcácăchătiêuăbăbaăbtăkhăthiătheoăACI
(2008)ăđăđoălngămcăđăcaămiăchínhăsáchătrongăbăbaătiăcácăncăđangăphátă
trin,ăktăquăquanăsátăchoăthyămtăsăđcătínhăthúăvăcaăhăthngătinătăqucăt.
Cóăs khácăbităđángăchúăỦ giaălaăchnăcaăcácăncăcôngănghipăvƠăcácăncă
đangăphátătrinătrongăgiaiăđonă1970ăậ 2009.ăQuanătrngăhn,ănhngăxuăhngăgnă
đơyăchoăthyătiăcácăthătrngămiăni,ăsăliuăcaăbăbaăcùngăđăvă“vùngătrungă
17
gian”
4
, cóănghaălƠ tăgiáălinhăhotăcó kimăsoát,ăđcăđmăboăbiăvicănmăgiămtă
lngădătrăngoiăhiăkháăln,ăvi mcăđătrungăbìnhăcaăđcălpătinătăvƠăhiănhpă
tƠiăchính.ă
Ngcăli,ăcácăncăcôngănghipăhóaătinăđnăsăktăhpăgiaănăđnhătăgiáăhiă
đoáiăvƠămăca tƠiăchínhăcaoăcùngăviăchínhăsách đcălpătinătăthpă(mtăvíădăđină
hìnhălƠăsăhìnhăthƠnhăkhuăvcăđngătinăchungăEURO).
Khiăkhoăsátăsătngăquanăgiaămcăđăhiăt cácălaăchnăchínhăsáchăvƠăsă
binăđngăsnălng,ăthyărngăcácăqucăgiaămiăniăvi cácăchínhăsáchăcƠngăhiătă
caoăcóăkhuynhăhngăítăbinăđngăsnălngăhnătrongăhaiăthpăkăqua.ă
TrongămtăthăgiiămƠătoƠnăcuăhóaădinăraănhanhăchóng,ătădoăhóaătƠiăchínhăcóă
thălƠămtăchínhăsáchătimănănhiuăriăro điăviănhngăqucăgiaăđangăphátătrin.
iuăđóănơngătmăquanătrngăcaăvicănmăgiămtălngălnădătrăngoiăhiănhă
dinăbinătrongăthpăkăqua.ăiăviăvnăđănƠy,ăcó bngăchngărngăcácăqucăgiaă
đangăphátătrinăcóădătrăngoiăhiăthpăcóăthătriăquaăbinăđngăsnălngălnăkhiă
hăchnămtăktăhpăchínhăsáchăkhácănhauătrongăkhiăcácăqucăgia cóădătrăngoiăhiă
caoăkhôngăxyăraăhinătngănƠy.ăKtăquănƠyăhƠmăỦărngădătrăngoiăhiăcaoăcóăthă
choăphépăcácănnăkinhătămiăniăthêmăkhănngăgiaătngăhiuăquăcaămtăchínhăsáchă
viămcăhyăsinhăcácăchínhăsáchăkhácăítăhn.
KtăquănƠy cngăđúngăđiăviăcácănnăkinhătămiăniătrongăgiaiăđonăkhngă
hongătƠiăchínhătoƠnăcuă2008ăậ 2009.ăTrongăgiaiăđonă2005ăậ 2009,ăcácănnăkinhătă
cóămcădătrăngoiăhiăcaoăkhôngăcóăsătngăquanăgiaăcácăchínhăsáchăkhácănhauă
vƠăsăbinăđngăsnălng,ătrongăkhiăsătngăquanătiăcácăqucăgiaăcóămcădătră
ngoiăhiăthpălƠăkháărõărƠng.ăNhngăktăquănƠyăcóăthăchăraărngătălădătrăngoiă
4
TheoălỦăthuytăBăbaăbtăkhăthi,ămtăqucăgiaăchăcóăthăđtăđcă2ătrongă3ămcătiêuălƠ chínhăsáchănăđnhă
tăgiá,ăđcălpătinăt,ăhocăhiănhpătƠiăchínhăvƠăphiăhyăsinhămtămcătiêuăcònăli.ăTuyănhiên,ăhinănayăxuă
hngătiăcácănnăkinhătămiăni lƠăcăgngăthcăhinăcùngălúcăcă3ămcătiêuătrênăviămcăđăcaoăthpăkhácă
nhau,ăkhôngătuytăđiăhóaămtămcătiêuănƠo. Khiămtăqucăgiaăcóămcăđăđoălngăcácăchăsăxpăxănhau,ă
khôngăthiênălchăchoăriêngămtăchínhăsáchănƠo,ătaănóiăcácăqucăgiaăđóăcóăchínhăsáchă“hiătăvăvùngătrungă
gian”.ăMcăchênhălchăgiaă3ămcătiêuăcƠngăthpăthìămcăhiătăcƠngăcao.