PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CÁC NHÂN TỐ VĨ MÔ ĐẾN CHỈ SỐ GIÁ CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2004-2012.PDF

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
฀฀


VÕ LÊ MAI



PHỂNăTệCHăTÁCăNG CA CÁC
NHÂN T VăεỌăN CH S GIÁ
CHNG KHOÁN TI VIT NAM
GIAIăON 2004 - 2012




LUNăVNăTHCăSăKINHăT






TP.HCM, NMă2013

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
฀฀

VÕ LÊ MAI


PHỂNăTệCHăTÁCăNG CA CÁC
NHÂN T VăεỌăN CH S GIÁ
CHNG KHOÁN TI VIT NAM
GIAIăON 2004 - 2012

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNG DN KHOA HC:
TS.ăOĨNăNH LAM


TP.ăHCM,ăNMă2013


LIăCAεăOAN

Tôiăxinăcamăđoanăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăcu ca tôi vi s giúpăđ ca
giáoăviênăhng dn và mt s bnăbè,ăđng nghip, s liu thng kê là trung thc,
ni dung và kt qu nghiên cu ca lunăvnănàyăchaătngăđc công b trong bt
c công trình nào cho ti thiăđim hin nay

TP.HCM, ngày tháng nmă2013
Tác gi



VÕ LÊ MAI














MC LC

TÓM TT 1
1. LI GII THIU 2
2. TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CUăTRCăỂY 3
3. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU VÀ D LIU 13
3.1. Phngăphápănghiênăcu
13
3.2. D liu nghiên cu

15
3.3. Cácăbc thc hin trong quá trình chy mô hình 16
4. KT QU NGHIÊN CU 17
4.1. Kimăđnh nghim đnăv 17
4.2. Chnăbc tr tiăuăchoămôăhình 18
4.3. Kimăđnhăđng liên ktătheoăphngăphápăca Johansen 19
4.4. oălng mi quan h dài hn gia các nhân t vămôăđn ch s VNI bng
mô hình VECM 20
4.5. Mô hình hiu chnh sai s ECM 24
5. KT LUN VÀ KIN NGH 28
DANH MC TÀI LIU THAM KHO……………………………………… 36
PH LC…………………………………………… ………………39
Ph lc 1 : Các lý thuyt v th trng chng khoán 39
Ph lc 1.1 : Lý thuyt kinh doanh chênh lch giá APT 39
Ph lc 1.2 : Lý thuyt th trng hiu qu 40
Ph lc 1.3 : Lý thuytăđnh giá c phn 40
Ph lc 2 : Kt qu la chnăđ tr tiăuăchoămôăhình 42
Ph lc 3 : Kt qu ca kimăđnh đng liên ktătheoăphngăphápăca Johansen 42
Ph lc 4 : Kt qu hi quy ca mô hình VECM 46
Ph lc 5 : S liu thu thp…………………………………………………….… 49


DANH MC T VIT TT
- CPI : Ch s giá tiêu dùng
- EX : T giá hi đoái
- IR : Lãi sut
- M2 : Tin m rng
- IIP : Ch s sn xut công nghip
- VNI : Ch s giá chng khoán VN-Index
- HOSE : S giao dch chng khoán TPHCM

- HNX : S giao dch chng khoán Hà Ni
- NHTW : Ngân hàng Trung ng
- NHNN : Ngân hàng Nhà nc
- NHTM : Ngân hàng Thng mi
- VND : VităNamăng
- USDă:ăôălaăM
- GSO : Tng cc Thng kê Vit Nam
- IFS :Thng kê tài chính quc t
- SBVă:ăNgânăhàngăNhàănc Vit Nam
- WTO: T chcăThngămi Th gii
- OLSă:ăPhng pháp bình phng nh nht bình thng
- ECM : Mô hình hiu chnh sai s
- VECM : Mô hình vect hiu chnh sai s
- VAR : Vector Autorgressive Model
- ADF: Augmented Dickey-Fuller


DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 2Tóm tt các kt qu nghiên cuătrc…………………………………… 12
Bng 4.1 Kt qu ca kim nghimăđnăv 17
Bng 4.2 Kt qu la chnăđ tr tiău 18
Bng 4.3 Kt qu ca kimăđnhăđng liên ktătheoăphngăphápăca Johansen 19
Bng 4.4 Kt qu mô hình hiăquyăđng liên kt theo VECM 20
Bng 4.5 Kt qu ca mô hình hiu chnh sai s ECM……………………………25

1

TÓM TT
Mc tiêu ca bài nghiên cu nhmăđánhăgiáătácăđng ngn hn và dài hn ca

các nhân t vămôăđn th trng chng khoán Vit Nam. Các nhân t vămôăđc
la chn bao gm : Lm phát, Ch s sn xut công nghip (IIP), Lãi sut tin gi,
Cung tin M2, T giá VND/USD vi ch s giá chng khoán VN-Index đi din
cho th trng chng khoán Vit Nam. Tác gi s dng ngun d liu theo tháng và
giaiăđonăđc chn nghiên cu là t tháng 1/2004 đn tháng 4/2012. Kt qu ca
kimăđnhăđng liên kt Johansen cho thy tn ti mi quan h cân bng dài hn
gia các nhân t vămôăvi ch s chng khoán VN-Index. Kt qu călng mô
hình vectă hiu chnh sai s (VECM) khngă đnh mi quan h dài hn gia các
nhân t vămôăvàăch s giá chng khoán VN-Index. Trong dài hn, lm phát và lãi
sutătácăđngăngc chiu vi ch s VN-Index, t giá VND/USD, cung tin M2 và
ch s sn xut công nghip tácăđng cùng chiu vi ch s VN-Index. Phân tích
trong ngn hn, tác gi tìm thyătácăđng ca bin lm phát và cung tinăM2ăđn
VN-Indexălàăngc chiu, t giá VND/USD, ch s sn xut công nghip tácăđng
cùng chiu vi VN-Index.










2

1. LI GII THIU
Th trng chng khoán là mt b phn cu thành th trng tài chính, nó
đóngămt vai trò quan trngăđi vi s phát trin th trng tài chính nói riêng, ca
nn kinh t nói chung. Th trng chng khoán là kênh chuyn vn t khu vc tit

kimăđn khu vcăđuăt,ăto ra mtămôiătrng cnh tranh lành mnh nhm nâng
cao hiu qu s dng vn gia các doanh nghip, góp phnă tngătrng kinh t.
Hnăna, th trng chngăkhoánăđcăcoiălàăphongăvăbiu ca nn kinh t và là
mt công c quan trng giúp chính ph thc hin các chính sách kinh t vămô.
Th trng chng khoán Vit Nam chính thcă điă vàoă vn hành vào ngày
20/07/2000 vi 2 mã chng khoán niêm ytălàăREEăvàăSAM,ăchoăđn nay lênăđn
709 mã niêm yt trên c hai sàn HOSE (313 mã chng khoán) và HNX (396 mã
chng khoán). Sau hnă12ănmăhìnhăthànhă vàăphátătrin, th trng chng khoán
VităNamăđưătri qua nhngăbcăthngătrm,ătrongăđóăth trngăđưăcóămcătngă
trng mnh và bùng n vàoănmă2006,ăđc bit k t khi Vit Nam gia nhp WTO
nmă2007, sauăđóăgim mnh vào giaănmă2008. Có du hiu cho thy th trng
chng khoán tngăkhiăđónănhn các thông tin tt t nn kinh t vămô,ăngc li, th
trng chng khoán suy gimăkhiăđónănhn nhng thông tin xu. Vy liu có tn ti
mi quan h thc s nào gia giá chng khoán và các nhân t vămôătrongăthc t ?
Tácăđng ca các nhân t vămôăđn giá chng khoán  Vit Nam nhăth nào? 
nc ta, giá chng khoán có thc s là mt ch báo quan trng phnăánhăcácăđng
thái ca nn kinh t mtăcáchăchínhăxácăđ Chính ph,ăcácănhàăđuătăcóăth đaăraă
quytăđnh?
Vic nghiên cuătácăđng ca các nhân t vămôăđn giá chngăkhoánăđưăđc
nhiu tác gi quan tâm và thc hin nghiên cu  cácănc trên th gii. Còn  th
trng chng khoán Vit Nam, vic phân tích giá chng khoán ch yu mang tính
đnh tính, ch quan và thiu nhng bng chng thc nghim tin cy. Chính vì vy,
tác gi chnăđ tàiă“ăPhânătíchătácăđng ca các nhân t v mô đn ch s giá chng
khoán ti Vit Nam giai đon 2004-2012”. Mc tiêu caăđ tài nhmăđánhăgiáămc
3

đ tácăđng ngn hn và dài hn ca các nhân t vămôăđn th trng chng khoán
VităNamăgiaiăđon 2004-2012.
Bài nghiên cu gm 5 phn : Phn 1 –Li m đu; Phn 2 –Tng quan v các
nghiên cuătrcăđây;ăPhn 3 – Phngăphápănghiênăcu và d liuăđc s dng;

Phn 4 – Trình bày kt qu nghiên cu; Phn 5- Kt lun và kin ngh
2. TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CUăTRCăỂY
2.1. Chen, Roll và Ross (1986) vi nghiên cu ni ting v môăhìnhăđaănhânăt
đ đánhăgiáănh hng khác nhau ca các nhân t vămôălênăth trng chng khoán
M. Tác gi phânătíchătácăđng ca các yu t ri ro th trngăđn t sut sinh li
ca chng khoán M vi 7 bin nhân t : Cu trúc k hn, snălng công nghip,
phn bù ri ro, lm phát, t sut sinh li th trng, mc chi tiêu thc t và giá du
giaiăđon t thángă1/1953ăđn tháng 11/1984. Kt qu cho thy mt vài bin kinh t
đc chngăminhăcóăỦănghaătrongăvic gii thích t sut sinh li k vng ca c
phiu,ăđc bit là snă lng công nghip, binăđng trong phn bù riăro,ăđng
cong lãi sut, và mt vài bin yuăhnă nhă s đoă lng lm phát btă thng và
nhngăthayăđi trong lm phát k vng trong nhng thi k các bin này bt n cao.
Tác gi cngă kimă đnh s nhă hng ca nhng thayă đi trong tiêu dùng bình
quân/đuăngi thc và thayăđi giá du trong vicăđnh giá chngăkhoán,ănhngă
kt qu cho thy không có mtătácăđng toàn din nào. Kt qu ca nghiên cu cho
thy t sut sinh li ca chng khoán M phn ng nhy cm vi các thông tin kinh
t h thng.
2.2. Thas Thaker, Wisam Rohilina, Aris Hassama và Bin Amin(2008) nghiên
cu nhă hng ca các nhân t vă môă đn giá chng khoán  th trng chng
khoán Malaysia. Các binăvămôăđc chn là t l lm phát (CPI), cung tin t M2,
t giá thc vi ch s Kuala Lumpur Composite Index (KLCI) ca Malaysia cho
thi k trc và sau cuc khng hongătàiăchínhănmă1997ă(1987-1995 và 1999-
2007).ăCácăphngăphápăđc s dng trong nghiên cuănhăkimăđnh nghimăđnă
v, kimă đnhă đng liên kt, mô hình hiu chnh sai s ECM, VECM, phân rã
4

phngăsai,ăhàmăphn ng xung. Kt qu thc nghim cho thy các bin này có mi
tngăquanădàiăhn vi giá chng khoán trong c 2 thi k,ăđ lch trong giá chng
khoán ngn hn s đcăđiu chnh v giá tr dài hn.ăHnăna, giá tr điu chnh
ca mô hình hiu chnh sai s ECM là 30.28%ătrc khng hong và 27.6% sau

cuc khng hong, tác gi cho rng vicăđiu chnh này khá chm tr khi có nhng
cú sc khác xy ra cùng thiăđim và chng li cú scăbanăđu.ăCPIătngăquană
dngăvi giá chng khoán, kt qu này phù hp vi các nghiên cuătrc trên th
trng vn Malaysia  giaiă đonă trc cuc khng hong (Ibrahim and Yusoff
(2001), Sabri et al (2001), Ibrahim and Aziz (2003) and Islam (2003), cho thy giá
chng khoán caăMalaysiaănhămt công c phòng nga ri ro ttăđi vi lm phát,
k c sau cuc khng hong.ăTngăquanăâm gia cung tin và giá chng khoán.
i vi bin t giá có phn ng khác nhau  thi k trc và sau cuc khng
hong. Trc cuc khng hong, miătngăquanădàiăhnălàădng,ăvàălàăâmă thi
k sau khng hong. iu này cho thy nn kinh t Malaysia là nn kinh t m. Kt
qu ca phân tích phânărưăphngăsaiăvàăhàmăphn ng xung ch ra giá chng khoán
phn ng mt cách tích cc vi nhngăthayăđi ca t giá và cung tin t trong ngn
hn,ănhngătácăđng tr nên nghchăhng trong dài hn. Kt qu ca bài nghiên
cu, tác gi cho rng các bin t l lm phát, cung tin t, t giá là nhng nhân t vă
mô ttăđc Chính ph s dngănhălàănhng công c chínhăsáchătàiăchínhăđ n
đnh giá chng khoán.
2.3. Nadeem Sohail và Zakir Hussain (2009) s dngă môă hìnhă vectă hiu
chnh sai s VECMăđ đoălng mcăđ tácăđng caănmănhânăt vămôă:ăLm
phát, t giá hiăđoái,ălưiăsut, cung tin M2, ch s sn xut công nghipăđn ch s
giá chng khoán LSE25 trên th trng chngăkhoánăPakistanăgiaiăđon t tháng
12/2002ăđn tháng 6/2008. Kt qu cho thy tn ti mi quan h dài hn gia các
binăvămôăvi ch s LSE25. Trong dài hn, lmăphátătácăđngă“âm”ăđn ch s giá
chng khoán LSE25, lãi sut, t giá hiăđoái,ăcungătin, ch s sn xut công nghip
tácăđngă“dng”ăđn ch s giá chng khoán LSE25 caăPakistan.ăTrongănmănhână
t đc nghiên cu, lm phát có nhăhng mnh nhtăđn ch s giá chng khoán
5

(-6.226),ădoăđó,ăkim soát t l lmăphátăđc xem là mt bin pháp hu hiuăđ
phát trin th trng chng khoán ti Pakistan. Trong ngn hn,ătácăđng ca lm
phát, cung tin, ch s sn xut công nghipăđn giá chngăkhoánălàă“dng”,ăt giá

hiăđoái, lãi sutătácăđngă“âm”ăđn giá chng khoán. Tcăđ điu chnh v trng
thái cân bng dài hn là 20.1% mi tháng.
2.4. Mohammad, Hussain, Jalil và Adnan Ali (2009) trong nghiên cuă“ănh
hng ca yu t vămôăđn th trng chngăkhoán”ăvi bng chng thc nghim
trên th trng chng khoán ca Pakistan bng mô hình ARIMA. Tác gi s dng
các binăvămôă:ăT giá hiăđoáiăvàăd tr ngoi hi, lãi sut, cung tin, ch s sn
xut công nghip, ch s giá bán buôn, s hình thành vn c đnh. Kt qu caăc
lng mô hình hi quy cho thy ch mt vài bin có nhă hngă đn giá chng
khoán: T giá, lãi sută vàăM2ă tácă đng nghch, d tr ngoi hiă tácăđng cùng
chiu vi giá chng khoán mtă cáchă cóă Ủă ngha; trong khi ch s sn xut công
nghip, s hình thành vn c đnh không nhăhngăđn giá chng khoán.
Rahman, Sidek và Tafri (2009) khi nghiên cu trên th trng chng khoán
Malaysiaăgiaiăđon 1986-2008,ăđưăchoăthy th trng chng khoán Malaysia tht
s nhy cm vi s thayăđi ca các yu t vămôă:ăcung tin, lãi sut, t giá hi
đoái,ăngân sách d tr và ch s sn xut công nghip. Trongăđó,ăd tr và ch s
sn xut công nghipătácăđngătngăđi mnh và cùng chiu vi giá chng khoán,
còn các bin cung tin, lãi sut, t giá hiăđoáiătácăđngăngc chiu vi giá chng
khoán.
Ahmetă Büyükşalvarcı(2010)ă cngă daă vàoă môă hìnhă đaă nhână t vàă phngă
phápăcălngăbìnhăphngăbéănht OLS đ nghiên cuătácăđng ca các nhân t
vămôăđn th trng chng khoán Th NhăK. Tác gi chn 7 binănhăch s giá
tiêu dùng (CPI), ch s sn xut công nghip, lãi sut tin gi, giá vàng, giá du,
cung tin t M2, t giá hiăđoáiăđc d đoánălàăcóănhăhngăđn t sut sinh li
chng khoán Th NhăK (Istanbul Stock Exchange Index 100). Kt qu ca phân
tích hi quy cho dãy d liuăthángăgiaiăđon t thángă1/2003ăđn tháng 3/2010 cho
6

thy lãi sut tin gi, ch s sn xut công nghip, giá du, t giáătácăđng nghch
vi t sut sinh li ch s ISE -100; Cung tin M2 nhăhng tích ccăđn t sut
sinh li ch s ISE-100; Lm phát và giá vàng không có nhăhngăỦănghaănàoăđi

vi t sut sinh li ch s ISE 100.
2.5. Christopher Gan, Minsoo Lee, Au Yong và Zhang (2006) đaă raă bng
chng thc nghim cho thy nhăhng ca các nhân t vămôăđn th trng chng
khoán New Zealand. Tác gi chn 7 binăvămôăCPI,ăt giá, GDP, M1, lãi sut cho
vay dài hn (LR), lãi sut tin gi ngn hn, giá du bán l vi ch s giá chng
khoánă NZSEă trongă giaiă đon 1990-2003. Kt qu caă phână tíchă đng liên kt
Johansen cho thy tn ti mi quan h cân bng dài hn gia các binăvămôăvi giá
chng khoán NZSE. Kim nghim Granger chng t rng ch s NZSE không phi
là mt ch báoăhàngăđu  New Zealand, theo tác gi, bi vì th trng chng khoán
New Zealand khá nh so vi th trng chng khoán caăcácănc phát trin. Cui
cùng, tác gi s dng các phn ngăxungăvàăphânărưăphngăsaiăđ đánhăgiáă tácă
đng ca các cú scăvămôăđi giá chng khoán, kt qu cho thy bin CPI, LR, M1
tácăđngă“âm”;ăGDPătácăđngă“dng”ăđi vi ch s giá chng khoán. Trong dài
hn, cú sc t giá hiăđoáiă(EX)ătngăs thuăhútănhàăđuătăvàoăthiătrng chng
khoán, mcădùătácăđng này là âm trong ngn hn. Kt qu này phù hp vi nghiên
cu ca Chen et al(1986), Mukherjee và Naka (1995), Maysami và Koh(2000). Giá
duătácăđngă“dng”ătrongădàiăhn,ăđiu này trái vi gi thităbanăđu,ăđiu này có
th là do New Zealand là nc da vào nông nghip là chính nên ít nhăhng bi
s tngăgiáănhp khu du.
2.6. Mohammed Omran và John Pointon(2001) nghiên cu mi quan h gia
lm phát và th trng chng khoán  Ai Cp thông qua t sut sinh li caănhàăđu
t.ăBng kimăđnhăđng liên ktăvàămôăhìnhăECMăđưătìmăthy mi quan h nghch
chiu gia lm phát và th trng chng khoán c trong ngn hn và dài hn. Khi t
l lm phát gim sau nhng n lc ca Chính ph thông qua chính sách tht cht tài
khoá và tin t, là du hiu ttă choă cácă nhàă đuă tă đuă tă vào th trng chng
khoán. Vì khi t l lm phát gim s dnăđn lãi sut cngă gim,ă doă đóă khuyn
7

khíchănhàăđuătăthành lp các công ty mi và tìm kim ngun tài tr vi chi phí
thp.

2.7. Geetha,ăMohidin,ăChandranăvàăChongă(2011)ăđưănghiênăcu mi quan h
gia lm phát và th trng chng khoán da vào mcăđ phát trin kinh t ca 3 th
trng : Malaysia, M và Trung Quc. Kt qu cho thy tn ti mi quan h cân
bng dài hn gia lm phát và th trng chng khoán  c 3 th trng, tuy nhiên,
ch tn ti mi quan h ngn hn gia lmă phátă mongă đi vi th trng chng
khoán  Trung Quc.ăDoăđó,ănhàăđuătăkhôngăth kimăđc li nhun t vicăđaă
dng hoá danh mcăđuătătrongăngn hn. Áp lc ca lm phát làm lãi sut chit
khu tng,ăđeăda li nhun caăcácăcôngătyătrongătngălai,ădoăđóănhăhngăđn
th trng chng khoán. Kt qu ca nghiên cu cho thy tm quan trng ca các
binăvămôănhăhngăđn th trng chngăkhoán,ătrongăđóălm phát tr thành mt
vnăđ quan trng và tp trung ca chính ph trongăđiuăhànhăvămô.
Tuy nhiên, nghiên cu ca Ritter và Warr (2002) ng h cho gi thuyt ca
Modigliani và Cohn (1979) cho rngăcácănhàăđuătătrênăth trng chngăkhoánăđưă
đánhăgiáăsaiătácăđng ca lmăphátăđn t l tngătrng c tcădanhănghaăvàăthm
chí suy din sai v t l tngătrngădanhănghaălch s  nhng thi k t l lm
phátăthayăđi.ăDoăđó,ă khiălm phát tng,ănhàăđuătătráiă phiuătngălưiăsut danh
ngha,ăđâyăcngălàămc lãi sutămàănhàăđuătăc phiu s dngăđ chit khu dòng
thu nhpăkhôngăđi ca c tcădanhănghaătrongătngălai.ăT s c tc/giá chng
khoán binăđng theo t sutădanhănghaăca trái phiu, biăvìănhàăđuătăđưăkhôngă
điu chnh mt cách hp lý t l tngătrngădanhănghaăGăphùăhp vi mc lãi sut
danhănghaăR.ăiu này cho thy giá chng khoán b đnh giá thp khi lm phát cao,
đnh giá cao khi lm phát gim.
2.8. Sangeeta Chakravarty and Arup Mitra (2011) nghiên cuătácăđng qua li
gia lm phát và th trng chng khoán  nă trong khon thi gian t 4/1994
đn 12/2010. Kt qu ca kim nghim Granger và mô hình ECM, tác gi tìm thy
bng chng v mi quan h gia lm phát và giá chng khoán c trong ngn hn và
8

dài hn. Trong ngn hn, mi quan h gia lm phát và giá chng khoán là nghch
hng, bi theo tác gi, khi giá chng khoán gim khin cho các doanh nghip ngn

ngi phát hành chng khoán ra th trng đ huyăđng vn, nu không có s h tr
t ngân hàng, thì hotăđng sn xut s b đìnhătr và suy gim.ăDoăđó,ălng hàng
hoá cung ng ra th trng cngăgim, khi cuăvt quá cung s làm cho giá c
hàngăhoáă tngă trênă th trng.ă Ngc li, lm phát liă tácă đng tích ccă đn giá
chng khoán trong dài hn. Khi lmăphátătngălàmătngăgiáătr vn ch s hu ca
doanh nghip nu doanh nghip không n. Hay chính sách tht cht tin t có th
làm gim c lmăphátăcngănhăgiáăchngăkhoán,ăvìănhàăđuătăs cóăxuăhng chi
ít tinăhnăđ mua hàng hoá hay chng khoán.
2.9. Kisaka và Anthony Mwasaru (2012) nghiên cu mi quan h gia t giá
hiăđoáiăvàăgiáăchng khoán  Kenya trong thi gian t thángă11/1993ăđn tháng
5/1999. Kt qu cho thy tn ti mi quan h cân bng dài hn gia t giá và giá
chng khoán NSE, t giá thc s nhăhngăđn giá chng khoán. S binăđng
mnh ca t giá hiăđoái gây hoang mang cho các nhà qun lý doanh mcăđuătă
trên th trng chng khoán, khin h bán mt phn danh mc chngăkhoánăđiăđ
tránh nhng khon l do tin t gây ra, kt qu làm giá chng khoán gim. Xét 
khía cnh khác, các công ty da vào nhp khu s gánh chu tn thtă khiă đng
Kenyan b gimăgiá,ădoăchiăphíăđuăvàoătng,ăli nhun gim,ăđiuănàyăđc th
hin thông qua ch s EPS ca các công ty gim. Kt qu nghiên cu ca tác gi
đaăraăcácăgi ý cho NHTW ca Kenya trong vicăđiu hành chính sách t giá hi
đoáiănhm tránh s spăđ trên th trng chng khoán, cngănhăgi ý v các công
c pháiăsinhănhăOption,ăFuture…ănhm giúpăchoănhàăđuătătránhăđc các ri ro
v t giá hay kim soát chi phí ri ro mt cách hiu qu. Kt qu nàyăcngăging
vi nghiên cu ca Joseph(2002), Ma và Kao (1990), Yau và Neih (2006) cho rng
t giá hiăđoáiănh hngăđn sc cnh tranh ca các côngătyăthôngăquaătácăđng
caănóăđnăchiăphíăđuăvàoăvàăgiáăbánăđu ra. S tngăgiáăcaăđng ni t nhăhng
c tích cc và tiêu ccăđn th trng chngăkhoánătrongăncăđi vi quc gia da
vào ch yu vào nhp khu hay xut khu.
9

2.10. Oguzhan Aydemir và Erdal Demirhan (2009) trong nghiên cuă“ă Mi

quan h gia giá chng khoán và t giá hiăđoáiă Th NhăK”ăcngătìmăthy mi
quan h dài hn gia t giá hiăđoái và giá chng khoán. Các tác gi s dng ch s
chng khoán ca nhiuălnhăvcăkhácănhauănhă: Dch v, Tài chính, Công nghip,
K thut và ch s National 100. Kt qu thc nghim cho thy tn ti mi quan h
nhân qu hai chiu gia t giá hiă đoáiă vi tt c các ch s chng khoán. Tuy
nhiên, mi quan h gia chúng thì khác nhau  cácălnhăvc khác nhau. Trong khi
tácăđng ca ch s chngăkhoánăđn t giá hiăđoáiălàă“âm”ăđi vi ch s National
100, Dch v, Tài chính và Công nghip,ălàă“dng”ăđi vi ch s K thut. T giá
hiăđoáiătácăđngă“âm”ăđi vi tt c các ch s chng khoán.
Kt qu nghiên cu ca Mukherjee và Naka(1995) cho thy khi t giá hiăđoáiă
tng,ăđng ni t gim giá so viăđng ngoi t, s làm cho giá chng khoán và các
tài snăkhácătrongănc tr nên r hnăđi viăcácănhàăđuătăncăngoài.ăDoăđó,ă
ngun vnăđuătănc ngoài vào th trng chngăkhoánătrongănc s tng,ăkhiă
cu chngăkhoánătngăs đy giá chng khoán trên th trngătng.
2.11. Kt qu nghiên cu caă Chenă Shaopingă (2008)ă trongă “Phână tíchă nh
hng ca chính sách tin t đn giá chng khoán  Trung Quc” cho thy cung
tin có nhăhngăỦănghaăđn giá chng khoán. Tn ti mi quan h dài hn n
đnh gia giá chng khoán và các bin M0, M1, M2, miă tngă quană nàyă làă
“dng”ămtăcáchăcóăỦăngha.ăKt qu ca mô hình ECM cho thy trong ngn hn
M1ătácăđng mnh nhtăđn giá chngăkhoán,ăM2ătácăđng tngăđi mnh đn giá
chngăkhoán,ăM0ă tácă đngătngăđi yuă đi vi giá chng khoán. Kt qu ca
kimăđnhăGrangerăcngăchoăthy M1, M2 là nguyên nhân dnăđn s thayăđi trong
giá chng khoán  Trung Quc.
Trong khi Ben Bernanke và Kenneth Kuttner (2005) tip cn mi quan h gia
cung tin và giá chng khoán thông qua giá tr tin t và ri ro nm gi chng
khoán. Theo tác gi, chng khoán tr nên hp dn khi giá tr tin t cao, chng
khoán kém hp dn khi ri ro nm gi chng khoán cao. Cung tin nhăhngăđn
giá tr tin t ca chng khoán thông qua nhăhng caănóăđn lãi sut. Tác gi tin
10

tng rng s tht cht tin t s làmătngălưiăsut thc,ădoăđóălàmătngălưiăsut chit
khu, dnăđn giá tr chng khoán gim. Vic tht cht tin t cngălàmătngăphn
bù riăroăđ bùăđp cho vic nm gi các tài sn ri ro caănhàăđuăt.ăPhn bù ri
ro làm chng khoán tr nên kém hp dn,ădoăđóălàmăgim giá chng khoán.
Ngoài ra, có nhiu nghiên cuăkhácăcngăđaăraăcác bng chng v miătngă
quanădng gia giá chng khoán và cung tinănhăSellină(2001),ăFileră(2000)ă th
trng chng khoán Châu Âu, Rozeff (1994), Hancook (1989), Abdulah, Hayworth
(1993), Lee (1994), Dhakal, Kandil, Sharma (1993)  th trng chng khoán M,
Yuanyuan và Donghui (2004)
2.12.ăMahmudulăAlamăvàăSalahăUddină(2009)ăđaăraănhng bng chng thc
nghim v mi quan h gia lãi sut và giá chng khoán. Nghiên cu ca tác gi
đc thc hină trênă 15ă nc phát trină vàă đangă phátă trin bao gm : Úc,
Bangladesh,ă Canada,ă Chile,ă Colombia,ă c, Ý, Jamaica, Nht Bn, Maylasia,
Mexico, Philippine, S.Africa, Tây Ban Nha và Venezuela, da vào d liu hàng
tháng t thángă 1/1988ă đn tháng 3/2003. Kt qu tìm thy lãi sut có quan h
nghch mtăcáchăỦănghaăvi giá chng khoán  tt c cácănc, s thayăđi ca lãi
sut dnăđn s thayăđi ca giá chng khoán (ngoi tr Philippine). Lãi sut tác
đngăđn th trng chng khoán thông qua 2 cách : (1) Lãi sut thp s kéo nhiu
nhàăđuătătr li th trng chng khoán,ădoăđóăgiáăchng khoán s tng.ă(2)Lưiă
sut thpăthúcăđy các doanh nghip m rng hotăđng sn xut kinh doanh làm
tngă li nhun,ă doă đóă tácă đngă đn giá chng khoán ca doanh nghip trên th
trng.
Mt s tác gi khi nghiên cu v mi quan h gia lãi sut và giá chng khoán
cngăchoăraăkt qu tngăt nhă:ăJefferisăvàăOkeahalamă(2000),ăSpyrouă(2005),ă
Arango (2002), Hsing (2004), Zordan (2005), Leon (2008), Edwards và Raul
Susmel (2003).
2.13. Wing-Keung Wong, Habihullah Khan và Jun Du (2005) khi nghiên cu
v mi quan h dài hn và ngn hn gia giá chng khoán và các binăvămôăbaoă
gm M1, M2 và lãi sut trên th trng chng khoán ca Singapore và M giai
đon 1/1982-12/2002. Kimăđnhăđng liên kt cho thy tn ti mi quan h dài

11

hn gia giá chng khoán vi M1 và lãi sut  Singapore,ănhngăkhôngătn ti  th
trng M.ăSauăđó,ătácăgi chiaăgiaiăđon nghiên cu thành ba thi k khác nhau.
Kt qu cho thy,ă trc cuc khng hong Châu Á 1997, giá chng khoán
Singaporeăđng liên kt vi bin lãi sutăvàăM2,ănhngămi quan h tr nên yuăhnă
sau cuc khng hong.  th trng M, giá chngăkhoánătngăquanămnh vi các
binăvămôătrc cuc khng hong vnă1987,ăsauăđóămiătngăquanănàyăyu dn
và bin mt sau cuc khng hong Châu Á 1997. Tác gi s dng kim đnh nhân
qu Grangerăđ kimăđnh tính hiu qu ca th trng chng khoán. Các gi thuyt
đcăđt ra : (1) Nu tn ti quan h nhân qu hai chiu gia binăvă môăvàă th
trng chng khoán hay quan h nhân qu mt chiu t binăvămôăđn th trng
chng khoán thì th trng chng khoán đc xem là không hiu qu v mt thông
tin; (2) Nu tn ti quan h nhân qu mt chiu t th trng chngăkhoánăđn bin
vămôăthìăth trng chngăkhoánăđc xem là hiu qu yu; (3) Nu không tn ti
quan h nhân qu hai chiu gia binăvămôăvàăth trng chng khoán thì là th
trng hiu qu v thông tin. Kt qu kimă đnh nhân qu, tác gi cho thy th
trng chng khoán là mt ch báo tt cho s điu tit chính sách tin t ca
NHTW.
2.14. Nghiên cu th trng chngă khoánă trongă nc, Nguyn Duy Su
(2010) trong nghiên cuă“Phânătíchăcácănhânăt vămôănhăhngăđn ch s giá
chng khoán ti VităNam”ăs dng các binăvămôănhăsnălng công nghip, lm
phát (CPI), t giá hiăđoái,ălãi sut cho vay, tng mc tiêu dùng hàng hóa và doanh
thu dch v vi ch s giá chng khoán VN-Index. Tác gi s dng mô hình hi quy
tuynătính,ăphngăpháp călng bìnhăphngănh nht OLS, k thut phân tích
mi quan h nhân qu Granger, kimăđnh nghimăđnăv vàăđng liên kt, mô hình
hiu chnh sai s ECM phân tích chui thi gian t thángă1/2005ăđn tháng 6/2010.
Kt qu cho thy : (1) Snă lng công nghipă tngăquană dng đn ch s giá
chng khoán, mt s tngălênăhayăgim xung trong snălng công nghipăcngă
làm cho ch s giá chngăkhoánăcngătngălênăhayăgim xung vi t l tngăng;

(2) Lmăphátăcóătngăquanăâmăđn th trng chng khoán Vit Nam, do khi lm
phátătngălàmăchoăgiáăc hàngăhóaătng,ănhăhngăđnăchiăphíăđu vào ca doanh
12

nghip dn đn gim li nhun; (3) T giá hiăđoáiăVND/USDătngăquanăâm đn
ch s giá chng khoán, tc là khi t giáătngălên,ăđng ni t b mt giá s làm
chng khoán gim xungăvàăngc li; (4) Lãi sutăkhôngătácăđngăđn ch s giá
chng khoán, theo tác gi thì có th ch s giá chng khoán s binăđng chmăhnă
so vi lãi sut tc là qua các k sau thì lãi sut miătácăđng thc s đn giá chng
khoán; (5) Tng mc tiêu dùng hàng hóa và dch v cóătngăquan dngăđn ch
s giá VN-Index. Kimăđnh Granger cho thy th trng chng khoán  Vit Nam
kém hiu qu v mt thông tin.
Nhăvy, các nghiên cuătrcăđư đaăraăbng chng thc nghim cho thy
tn ti mi quan h gia các nhân t vămôăvàăth trng chng khoán. S tácăđng
ca các nhân t vămôăđn giá chng khoán hay giá chngăkhoánătácăđng li các
nhân t vămôăthìăkhácănhauă mi th trng trong tngăgiaiăđon khác nhau. Mc
dù, các nghiên cu trc cho thy giá vàng, giá du, giá go, d tr ngoi hi, s
hình thành vn…ăcó nhăhngăđn giá chng khoán  mt s nc. Tuy nhiên, 
nc ta s liu v các nhân t trênăkhôngăđyăđ và thiu chính xác nên tác gi s
không s dng các bin này trong mô hình đ tránh làm sai lch kt qu nghiên cu.
Trong bài nghiên cu này, tác gi la chnănmăbinăvămôănhălm phát, lãi sut
tin gi, t giá VND/USD, cung tin M2, ch s sn xut công nghip,ăđâyălàăcácă
nhân t vămôăchínhăđi din cho các khu vc ca nn kinh t (hotăđng kinh t
thc, khu vc tin t) cóă tácă đng trc tip và mnh m đn hu ht th trng
chng khoán  cácănc,ăđc bit  cácăncăđangăphátătrinănhăVit Nam.
T kt qu nghiên cu trên, miătngăquanăgia các nhân t vămôăvi th
trng chngăkhoánăđc th hin qua bng sau :
Bng 2 Tóm tt các kt qu nghiên cuătrc

13

Nhân
t
Tác
đng
Cácănghiênăcu
Lmă
phát
+
Amin (2008); Ibrahim và Yusoff (2001); Sabri et al (2001); Ibrahim và
Aziz (2003); Islam (2003); Sangeeta Chakravarty và Arup Mitra (2011)
-
Sohail và Zakir Hussain (2009); Mohammed Omran và John Pointon
(2001); Greetha,ăMohidin,ăChandranăvàăChongă(2011);ăNguynăDuyă
Suă(2010)
Tăgiáă
hiăđoái
+
Sohail và Zakir Hussain (2009); Au Yong và Zhang (2006); Maysani
và Koh(2000); Mukherjee và Naka (1995)
-
Amin (2008); Mohamad, Hussain, Jalil và Adnam Ali(2009); Amet
(2010);ăOguzhanăAydemirăvàăDemirhană(2009);ăNguynăDuyăSu
(2010); Kisaka và Anthony Mwasaru (2012); Joseph (2002); Ma và
Kao (1990); Yau và Neith (2006); Rahman Sidek và Tafri (2009)
Lưiăsut

+
Sohail và Zakir Hussain (2009);ăNguynăDuyăSuă(2010)
-
Mohamad , Hussain, Jalil và Adnam Ali(2009); Rahman, Sidek và
Tafri (2009); Amet (2010);Mahmudul Alam và Salah Uddin (2009);
Zordan(2005); Spyrou (2005); Leon(2008)
Cung
tin
+
Sohail và Zakir Hussain (2009); Amet (2010);Chen Shaoping (2008)
-
Amin (2008); Mohamad, Hussain, Jalil và Adnam Ali(2009);
Rahman, Sidek và Tafri (2009)
Chăsă
snă
xut
công
nghip
+
Sohail và Zakir Hussain (2009); Rahman, Sidek và Tafri (2009)
-
Ahmet (2010);
3. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU VÀ D LIU
3.1. Phngăphápănghiên cu
Trong bài nghiên cu này, tác gi s dng phngă phápă phână tíchă kinhă t
lng vi mô hình hiăquyăđaănhânăt đ phânătíchătácăđng ca các nhân t vămôă:ă
Ch s giá tiêu dùng, t giá VND/USD, lãi sut tin gi, cung tin M2, ch s sn
xut công nghip đn ch s giá chng khoán VN-Index. Mô hình này thì phù hp
vi mc tiêu nghiên cu nhmăđánhăgiáă tácăđng ca các nhân t vămô đn giá
chng khoán trên th trng chng khoán Vit Nam. Phânătíchăđng liên kt theo

phngăphápăca Johansenă đ xácă đnh mi quan h dài hn gia các bin. c
lng mcăđ tácăđng ngn hn và dài hn ca các binăvămôăđn ch s giá chng
14

khoán bng mô hình VECM. Tt c cácăcălngăđc thc hinătrênăchngătrìnhă
phn mm Eview 6.
Tác gi xây dng mô hình da vào nghiên cu ca Nadeem Sohail và Zakir
Hussain (2009).
 Mô hình hi quy cân bng dài hn đc trình bày c th sau :
VNI = f(CPI, EX, IR, M2, IIP)
VNI
t
= 
0
+ 
1
CPI
t
+ 
2
EX
t
+ 
3
IR
t
+ 
4
M2
t

+ 
5
IIP
t
+ u
t
(1)
Trongăđóă:
- VNI : là ch s giá chng khoán VN-Index. Trên th trng chng khoán
Vit Nam hin nay có 3 ch s chính : VN-Index là ch s chngăkhoánăđc xây
dngăcnăc vào giá tr th trng ca tt c các c phiuăđc niêm yt trên S
Giao dch Chng khoán TPHCM (HOSE); HNX-Index là ch s chng khoánăđc
xây dngăcnăc vào giá tr th trng ca tt c các c phiuăđc niêm yt trên S
Giao dch chng khoán Hà Ni; UPCoM-Index chính thcăraăđi t 24/06/2009, là
ch s chng khoán caăcácăcôngătyăđiăchúngăchaăniêmăyt hoc hu niêm yt
trên sànăHOSEăvàăHNXăđc t chc ti S Giao dch Chng khoán Hà Ni. Xét v
thi gian và quy mô hotăđng, giá tr vn hoá, các tiêu chun niêm yt thì ch s
VN-Index cóătínhăđi dinăcaoăhnăsoăvi HNX, UPCoM.ăDoăđó,ătrongăbàiănghiênă
cu này tác gi s s dng ch s chng khoán VN-Index làmă đi din cho th
trng chng khoán Vit Nam.
- CPI : Ch s giáătiêuădùng,ăđiăđin cho t l lm phát  Vit Nam
- EX : T giá hiăđoáiăVND/USD
- IR : Lãi sut tin gi
- M2 : Cung tin m rng,ăđi din cho khiălng tin t cung ng trong nn
kinh t.
- IIP : Ch s sn xut công nghip

15



0
: h s chn

1
,ă
2,

3,

4,

5
là các h s hiăquy,ăđi din cho mcăđ nhăhng ca các bin
CPI, EX,ăIR,ăM2,ăIIPăđn bin VNI.

1
đc k vng mang du –

2
đc k vng mang du +

3
đc k vng mang du –

4
đc k vng mang du +

5
đc k vng mang du +
 Mô hình hiu chnh sai s ECM đoălng trong ngn hn :

∆VNI
t
=+
i
∆CPI
t-1
+
i
ẤEX
t-1
+
i
ẤIR
t-1
+
i
ẤM2
t-1

+
i
ẤIIP
t-1
+
i
∆VNI
t-1
+ăEC
t-1
+ 

t
(2)

Trc khi tin hành phân tích thc nghim, tt c các bin s đc ly
logarithm t nhiên (Ln) và tính toán trên Excel. Sauăđó,ăcácăd liuătínhătoánăđc
s đc s dng cho các binăđ călng trên chngătrìnhăEViewă6.
3.2. D liu nghiên cu
Trong bài nghiên cu này, tác gi s dng d liu hàng tháng t tháng 1/2004
đn tháng 4/2012. âyălàăgiaiăđon th trng chng khoán VităNamăđi mt vi
nhng bt n t nn kinh t vămôănhătình hình lmăphátătngăcao, đnhăđimănmă
2008 (23%) ; S thayăđi trong chính sách tin t ca Chính ph, lúc tht cht tin
t nhm kim ch lmăphát,ăsauăđóăni lng tin t đ kích cuătngătrng; Lãi sut
trên th trngăvàălng cung tinăcngăbin đngătngăgim liên tc; Cácăđt phá
giá mnhăđng ni t nhănmă2009ămcăpháăgiáălàă5,4%,ăđt phá giá th hai vi
mc 3,3% (tháng 2/2010), mc phá giá cao nht trong lch s 9,3% nâng t giá bình
quân liên ngân hàng lên mcă20.693ăVND/USDă(11/2/2011),…ăto ra các cú sc
cho th trng tài chính nói chung và th trng chng khoán Vit Nam nói riêng.
Trongăgiaiăđon này, th trng chng khoán Vit Nam tri qua nhng binăđng và
din bin btăthng, ktăthúcăgiaiăđon gimăđim liên tip (2001-2003) th trng
16

chngăkhoánăđiăvàoăthi k tngătrng nóng (2006-2007),ăsauăđóăspăđ vàoănmă
2008, n lc phc hiănmă2009,ăth trng trm lng 2011-2012.
Trongăđóă:
- Ch s giá tiêu dùng Vit Nam : Tính bng %. Ngun d liu : IFS, GSO.
- T giá VND/USD : s dng T giá giao dch ca NHTM cui tháng.
Ngun d liu : IFS, SBV.
- Lãi sut : s dng lãi sut tin gi k hn 1 tháng (%). Ngun d liu :
IFS, SBV.
- Cung tin t : s dng tin m rng M2 (T đng). Ngun d liu : IFS.

- Ch s sn xut công nghip: Tính bng %. Ngun d liu : IFS, GSO.
- VN-Index : s dngă giáă đóngăca ca ngày giao dch cui tháng, tính
bngăđim. Ngun d liu : cophieu68.com.
3.3. Cácăbc thc hin trong quá trình chy mô hình
 phânătíchătácăđng ca các nhân t vămôăđn ch s giá chng khoán VN-
Index, tác gi thc hinăcácăbc sau :
Bc 1 : Thc hin kim nghimăđnăv đ xácăđnh tính dng ca chui thi
gian ca các bin trong mô hình.
Bcă2ă:ăXácăđnhăđ tr tiăuăchoămôăhình
Bc 3 : Kimăđnhăđng liên kt da trên phngăpháp VAR ca Johansenăđ
xem xét mi quan h dài hn gia các bin trong mô hình
Bc 4 :ă că lngă phngă trìnhă hiă quyă đng tích hp bng mô hình
VECM.ăPhânătíchătácăđng ca các binăvămôăđn ch s chng khoán VN-Index
trong dài hn
Bc 5 : Phân tích mô hìnhăECMăđ đánhăgiáătácăđng ca các binăvămôăđn
ch s chng khoán VN-Index trong ngn hn.


17

4. KT QU NGHIÊN CU
4.1. Kimăđnh nghimăđnăv
Kimăđnh nghimăđnăv đc thc hinătrc khi tin hành kimăđnhăđng
liên kt và xác lp mi quan h cân bng dài hn gia các bin, mcăđíchăca kim
đnh nghimăđnăv nhm kimăđnh xem chui thi gian ca các bin dng hay
không dng. Bài nghiên cu s dng kimăđnh ADF (Augmented Dickey –Fuller
Test)ăđ tìm chui dng ca các bin.
Bng 4.1 Kt qu ca kim nghimăđnăv
Kăgc t-Statistic 1% 5% 10% Ktăqu
VNI -1.932175 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Khôngădng

CPI -1.104327 -3.507394 -2.895109 -2.584738 Khôngădng
EX 0.722872 -3.497727 -2.890926 -2.582514 Khôngădng
IR -2.635147 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Khôngădng
M2 0.195672 -3.497727 -2.890926 -2.582514 Khôngădng
IIP -3.139896 -3.497727 -2.890926 -2.582514 Khôngădngăămcă1%
ăăăăăăăăăăăăSaiăphơnăbcă1
ẤVNI -6.973911 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Dng
ẤCPI -21.90087 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Dng
ẤEX -9.941901 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Dng
ẤIR -4.975672 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Dng
ẤM2 -9.619478 -3.498439 -2.891234 -2.582678 Dng
ẤIIP
-3.942156 -3.500669 -2.892200 -2.583192 Dng
Augmented Dickey Filler ( ADF)

Kt qu ca kimăđnh ADF cho thy hu ht các bin trong mô hình là các
chui thi gian không dng  k gc I(0)( ngoi tr CPI không dng  mcăỦănghaă
1%),ănhngăđu là các chui dng  sai phân bc 1 I(1).
18

4.2. Chnăbc tr tiău cho mô hình
Trc khi kimăđnhăđng liên ktăđ t đóăcălng mô hình VECM, tác gi
tin hành la chn bc tr tiăuăchoăcácăbin trong mô hình. Mcăđíchăca vic
xácăđnhăđ tr tiăuăđ la chn s bin tr đc đaăvàoămôăhình,ătránhăb sót
bin gii thích quan trng nhm tìm ra mt mô hình tt.
Bng 4.2 Kt qu la chnăđ tr tiău
1

VAR Lag Order Selection Criteria
Endogenous variables: VNI CPI EX IR M2 IIP

Exogenous variables: C
Date: 02/14/13 Time: 15:16
Sample: 1 100
Included observations: 95
Lag
LogL
LR
FPE
AIC
SC
HQ
0
-14.19467
NA
6.16e-08
0.425151
0.586448
0.490327
1
878.4034
1653.655
9.09e-16
-17.60849
-12.72532
-17.15226*
2
931.7126
92.02858
6.37e-16*
-17.97290

-15.87603
-17.12561
3
967.7608
57.67702*
6.51e-16
-17.72554
-14.90926
-16.73556
4
994.2023
38.96641
8.31e-16
-17.77268
-13.74024
-16.14327
5
1027.963
45.48849
9.37e-16
-17.97391*
-16.47941*
-15.70508
* indicates lag order selected by the criterion



LR: sequential modified LR test statistic (each test at 5% level)

FPE: Final prediction error




AIC: Akaike information criterion




SC: Schwarz information criterion




HQ: Hannan-Quinn information criterion



Kt qu ca vic la chnăđ tr tiăuăchoămôăhìnhăđc trình bày  bng 4.2
vi các tiêu chun la chnăđ tr khác nhau.Tác gi la chnăđ tr cho các bin
trong mô hình là 5 theo tiêu chun thông dngăAIC,ăđâyăcngălàăla chn theo tiêu
chun ca SC.


1
Xem chi tit ph lc 2
19

4.3. Kimăđnhăđng liên ktătheoăphngăphápăca Johansen

Kt qu kimă đnh nghimă đnă v cho thy các bin trong mô hình là các
chui không dng nên khi hi quy các chui thi gian không dng thng dnăđn
kt qu hi quy gi mo. Tuy nhiên, Engle và Granger (1987) cho rng nu kt hp
tuyn tính ca các chui thi gian không dng có th là mt chui dng và các
chui thi gian không dngăđóăđcăchoălàăđng liên kt. Kt hp tuyn tính dng
đc giălàăphngătrìnhăđng liên kt và có th giiăthíchănhămi quan h cân
bng dài hn gia các bin. Mcăđíchăca kimăđnhăđng liên ktălàăxácăđnh xem
mt nhóm các chui không dngăcóăđng liên kt không.
Kt qu cho thy c hai kimăđnh là kimăđnh da vào thng kê Trace (Trace
statistic) và giá tr riêng ccăđi ca ma trn (Max-Eigenăstatistic)ăđu bác b gi
thuyt H0 : Không tn tiăvectăđng liên kt và khngăđnh có tn ti ít nht mt
mi quan h đng liên kt ca các bin trong mô hình.
Bng 4.3 Kt qu ca kimăđnhăđng liên ktătheoăphngăphápăca
Johansen
2

Unrestricted Cointegration Rank Test (Trace)
Hypothesized
No. of CE(s)
Trace
0.05
Statistic
Critical Value
None *
113.7620
95.75366
At most 1 *
75.73235
69.81889
At most 2

45.01152
47.85613
At most 3
26.96657
29.79707
At most 4
15.33979
15.49471
At most 5
3.555012
3.841466



2
Xem chi tit Ph lc 3