T
T
H
H
M
M
N
N
H
H
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
V
V
À
À
T
T
À
À
I
I
C
C
H
H
Í
Í
N
N
H
H
D
D
Á
Á
N
N
A
A
M
M
O
O
N
N
I
I
A
A
C
C
P
P
H
H
Ú
Ú
M
M
CHÍNH SÁCH CÔNG
TP.ăHăCHÍăMINHă– NMă2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
NG DY KINH T FULBRIGHT
T
T
H
H
M
M
N
N
H
H
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
V
V
À
À
T
T
À
À
I
I
C
C
H
H
Í
Í
N
N
H
H
D
D
Á
Á
N
N
A
A
M
M
O
O
N
N
I
I
A
A
C
C
P
P
H
H
Ú
Ú
M
M
Chuyên ngành: Chính sách công
60340402
CHÍNH SÁCH CÔNG
GS.TS. DAVID O. DAPICE
-i-
Tôiăcamăđoanălunăvnănàyăhoànătoànădoătôiăthcăhin.ăCácăđonătríchădnăvàăsăliuăsă
dngătrongălunăvnăđu đcădnăngunăvàăcóăđăchínhăxácăcaoănhtătrongăphmăviăhiuă
bităcaătôi.ăLunăvnănàyăkhôngănhtăthităphnăánhăquanăđimăcaăTrngăiăhcăKinhă
tăThànhăphăHăChíăMinhăhayăChngătrìnhăGingădyăKinhătăFulbright.ă
Tp.ăHăChíăMinh,ăngàyă23tháng 05 nmă2014
Tácăgiălunăvnă
HăThăMăHnh
-ii-
uătiên,ătôiăxinăgiăliăcmănăchânăthànhănhtăđnăThyăNguynăXuânăThành và GS.TS.
David O. Dapice đãăgiúpătôiăđnhăhng,ăgăbăcácăkhóăkhnăvàăgiă ýăchoătôiănhngăýă
tngărtăhayăvàăsâuăscătrongăquáătrìnhăthcăhinăLunăVn.ă
Kăđn,ătôiăxinăbàyătălòngăbit năđnăThyăăThiênăAnhăTunăđãădànhăthiăgianăđăgiiă
thíchăchoătôiăhiuăcácăkinăthcăliênăquanăđnăphânătíchătàiăchínhăvàăthmăđnhădăán.
TôiăxinăgiăliăcmănăđnăChăNguynăăQuyênă– TngăCôngătyăDuăVităNamă(PVOil),ă
AnhăNguynăHngăChâuă– TngăCôngătyăKhíăVităNamă(PVGas),ăAnhăPhmăHngăTháiă–
TngăCôngătyăHóaăChtăvàăPhânăbónăDuăkhíă(PVFCCo),ăChăTrngăMinhăHuăvàăChă
TrnăHngăLoană– TrungătâmăNghiênăcuăvàăPhátătrinăChăbinăDuăkhíă(PVPro),ăđãăhă
trăcácăsăliuăchoătôiătrongăquáătrìnhăthcăhinăLunăvnănày.
Tôiă xină giă liă cmă nă đnă ttă că cácă Quýă Thyă côă cùngă cácă cánă bă nhână viênă trongă
ChngătrìnhăGingădyăKinhătăFulbright,ăttăcăcácăbnăbèăcùngăkhóaăMPP5ăđãătruynă
choă tôiă cácă kină thcă quýă báuă vàă cácă tìnhă cmă yêuă thngă trongă quáă trìnhă hcă tpă tiă
Chngătrình.
Cuiăcùng,ătôiăxinăgiăliăcmănăchânăthànhăđnăVăVnăHóaăvàăGiáoădcătrcăthucăBă
NgoiăGiaoăHoaăK,ătăchcăđãătàiătrăhcăbngăchoătôiătrongăsutăquáătrình theoăhcătiă
FETP.
Thành phăHăChíăMinh,ăngàyă23 tháng 05 nmă2014
HcăviênăChngătrìnhăGingădyăKinhătăFulbright
HăThăMăHnh
-iii-
T
Vicăđyămnhăchăbinăsâuăkhíăthànhăcácăsnăphmăhóaăduăđãătrăthànhăchinălcăuă
tiên phát trinăcaăChínhăphăvàăNgànhăCôngănghipăKhíătrongănhngănmăgnăđây.ăDo đó,ă
DăánăsnăxutăAmoniacătăKhíăthiênănhiênăviăcôngăsută450,000ătn/nmăđtătiăKCNă
PhúăMăI,ăTnhăBàăRa-VngăTàuăcóătngămcăđuătăkhongă536ătriuăUSDă(tngăđngă
11.000ătăVN >ă1.500ătăVNăthucăDăánănhómăAătheoăNghănhă12/2009/N-CP) đãă
đcăChínhăphăphêăduytăđuătătheoăcôngăvnăsă741/TTg-KTN ngày 31/5/2012 và giao
choă mtă DNNNă că phnă hóaă viă vnă nhàă ncă chiă phiă làă mă Phúă M (vită ttă làă
PVFCCo) đngăraăthcăhinăđuăt.
Lunăvnătinăhànhătrăliăbaăcâuăhiănghiênăcuănhăsau:
1) Dăánănhàămáyăsn xutăAmoniacăcóăkh thi v mt kinhăt hay không?
2) Dăánănhàămáyăsn xutăAmoniacăcóăkh thi v mt tài chính hay không?
3) Chính ph có nên s dng công c DNNN căphn hóaăviăvnănhàăncăchiăphiă
nh hinănayăđ đuătăvàoăD ánăAmoniacătrongălnhăvc công nghip hóa du
hay nên khuyn khích s tham gia ca ngun vnăngoàiănhàănc?
KtăquănghiênăcuăcaăLunăvnănhăsau:ă
Th nht, D án Amoniac kh thi v mt kinh tădoăđó,ăChínhăphănênătip tc h tr th
tcăđuăt trin khai nhanh D án.
Th hai, kt qu tính toán tài chính cho thy D án NH
3
có kh thi v mt tài chính. Doăđó,ă
D án Amoniac hoàn toàn có th thuăhútăđc ngun vnăđuătăngoàiănhàănc.
Th ba, tác gi đ xut hình thcăđuătăchoăD ánăAmoniacănhăsau:ă
D án Amoniac nên đc thc hinădi hình thcăđuătătrc tip 100% vnănc
ngoàiăvàăđiăkèmăvi các chính sách g b rào cnănhăsau:ăi)ăChínhăph cnăđaăD
án Amoniac vào danh mc kêu giăđuătănc ngoài. ii) Chính ph cn thit lp
giá khí thiên nhiên bán cho D án Amoniac theo giá khí thiên nhiên th gii vì kt
qu phân tích cho thy D án vnăđt kh thi v tài chính ti mc giá này. iii) Sn
phmăđu ra Amoniac cn đc bán trên th trng cnh tranh và không có bo h
thngămi.
-iv-
Vì d án kh thi v mt kinh t nhngăcóăth khu vc FDI khôngăđuăt,ăđ xut
thay th là D án Amoniac đc giao cho DNNN m Phú M đng ra thc hin
đuăt. Tuy nhiên, v mt chính sách, sauăkhiăđu tăxongăthìăd án cnăđc tin
hành c phn hóa hoàn toàn. Cáchălàmănàyăđm bo là mt DNNN có th s dng
kh nngătip cn ttăhnăca mình vi tín dngăngânăhàngăvàănngălc ký kt hp
đng qun lý ri ro trong ni b PVN và vi các DNNN ngoài tpăđoànăđ thc
hinăđuătăd án.ăNhngăkhiăd ánăđiăvàoăgiaiăđon hotăđng kinh doanh thì Nhà
nc cn thoái vnădi hình thc c phnăhóaăđ va thu hi vnăđ thc hin cho
mcăđíchăđuătăkhácăvaăđm bo d ánăđc vnăhànhătheoăcăch th trng.
Song song vi vic c phn hóa là yêu cu thit lp l trìnhăđiu chnh giá khí bán
cho D án t mcătngăđngăviăgiáăchoăPMăhin nay (hin đangăđc tr giá)
lên ngang bng vi mc giá th gii.
-v-
I
II
III
V
VII
X
XI
XII
1
1
2
N 4
4
6
2.2.1.ăCungăcuăkhí thiên nhiên 6
2.2.2. Giá khí thiên nhiên tài chính 9
9
12
12
niac 14
3.2.1.ăLiăíchăkinhătădăán 14
3.2.2.ăChiăphíăkinhătădăán 17
3.2.2.1.ăChiăphíăđuătăkinhătăbanăđu 17
3.2.2.2.ăChiăphíăkinhătănguyênăliuăkhíăthiênănhiên 20
3.2.2.3.ăCácăchiăphíăkinhătăvnăhànhăkhácngoàiăchiăphíănguyênăliuăkhí 20
3.2.2.4.ăChiăphíăvnăluăđngăkinhăt 21
22
22
-vi-
3.4.1.ăPhânătíchăđănhy 22
3.4.2.ăMôăphngăMonte-Carlo 24
3.4.3. Phânătíchăphânăphi 25
TÀI CHÍNH 27
4.1. Khung phân tích tài chính 27
4.1.1.ăLiăíchătàiăchính 27
4.1.2. Chi phí tài chính 27
28
4.2.1.ăCácăthôngăsăvămô 28
4.2.2.ăHuyăđngăvnvàăchiăphíăvnăbìnhăquânătrngăsă(WACC) 28
4.2.3.ăThuăthuănhpădoanhănghipăvàăVAT 29
29
30
4.4.1.ăPhânătíchăđănhy 30
4.4.2. PhânătíchămôăphngăMonteăCarlo 31
33
33
34
5.2.1.ăHìnhăthcăđuătăsădngăngunăvnănhàănc 34
5.2.1.1.ăHìnhăthcăDNNNă100%ăvnănhàănc 34
5.2.1.2. HìnhăthcăDNNNăcăphnăhóaăviăvnănhàăncăchiăphi 35
5.2.2.ăHìnhăthcăđuătăsădngăvnăngoàiănhàănc 37
39
41
43
48
-vii-
ADB
Asian Development Bank
NgânăhàngăPhátătrinăChâuăÁ
BXD
BăXâyăDng
BTC
BăTàiăChính
BOT
Build-Operate-Transfer
Xâyădngă– Vnăhànhă– Chuynăgiao
BT
Build - Transfer
Xâyădngă– Chuynăgiao
BTO
Build – Transfer - Operate
Xâyădngă– Chuynăgiaoă– Vnăhành
CMAI
Chemical Market Associates, Inc.
CAPM
Capital Asset Pricing Model
Môăhìnhăđnhăgiáătàiăsnăvn
CF
Conversion Factor
Hăsăchuynăđiă
CFR
Cost, Freight
Giáăthànhăsnăphmăđãăbaoăgmăchiăphíă
vnăchuynăđnăcngăngiămua
CPVC
Chiăphíăvnăchuyn
DSCR
Debt Service Coverage Ratio
Hăsăanătoànătrăn
DNNN
Doanhănghipănhàănc
DN
Doanhănghip
DNTN
Doanhănghipătănhân
DKVN
DuăkhíăVităNam
DAP
Diamoni Phosphate
Phân bón DAP
măPhúăM
EOCC
Economic Opportunity Cost of
Capital
Chiăphíăcăhiăkinhătăcaăvn
EPC
Engineering Procurement and
Construction
Thităkăxâyădngămuaăsm
EVN
TpăđoànăinălcăVităNam
FOB
Free On Board
Giáăthànhăsnăphmătiăcngăngiăbán
FEP
Foreign Exchange Premium
Phíăthngăngoiăhi
FDI
Foreign Direct Investment
uătătrcătipăncăngoàiă
GAET
TngăcôngătyăKinhătăKăthutăcôngă
nghipăqucăphòng
Hiăđngăqunătr
-viii-
IRR
Interrest Rate of Return
Sutăsinhăliăniăti
KCN
Khuăcôngănghip
LIBOR
London Interbank Offered Rate
LãiăsutăliênăngânăhàngăLondon
NPV
Net Present Value
Giáătrăhinătiăròng
NM
Nhà máy
Nghănh
NMLD
Nhàămáyălcădu
NH
3
Ammonia
TênăhóaăchtăAmoniac
OER
Official Present Rate
Tăgiáăhiăđoáiăchínhăthc
PVFCCo
PetroVietNam Fertilizer and
Chemicals Corporation
TngăCôngătyăPhânăbónăvàăHóaăchtăDuă
khíă(măPhúăM)
PVN
PetroVietNam
PVGas
PetroVietNam Gas Joint Stock
Corporation
TngăCôngătyăKhíăVităNam
PVE
PetroVietNam Engineering
Corporation
TngăCôngătyătăvnăthităkăduăkhí
PVPro
PetroVietNam Research and
Development Center for Petroleum
Processing
Trung tâmăNghiênăcuăvàăPhátătrinăChă
binăDuăkhí
PV
Present Value
Giáătrăhinăti
PCL
Phnăcònăli
SCIC
State Capital Investment
Corporation
TngăCôngătyăđuătăvàăkinhădoanhăvnă
nhàănc
SER
Shadow Exchange Rate
Tăgiáăhiăđoáiăkinhăt
SERF
Shadow Exchange Rate Factor
Hăsătăgiáăhiăđoáiăkinhăt
SA
Ammonium Sulphate
Phân bón SA
SV
Switching Value
Giáătrăhoánăchuyn
TKV
Tpăđoànăcôngănghipăthanăkhoángăsnă
VităNam
TT
Thôngăt
Tngămcăđuăt
UNDP
United Nations Development
Programme
ChngătrìnhăphátătrinăLiênăHpăQuc
VAT
Value Added Tax
Thuăgiáătrăgiaătng
-ix-
VPI
Vietnam Petroleum Institute
VinăDuăKhíăVităNam
VCSH
Vnăchăsăhu
VCB
Vietcombank
Ngân hàng Vietcombank
WACC
Weighted Average Capital Cost
Chiăphíăvnăbìnhăquânătrngăs
WTO
World Trade Organization
TăchcăThngămiăThăgii
-x-
Bngă3.1.GiáăkinhătăAmoniacănmă2013 16
Bngă3.2.ăGiáătrăhoánăchuyn 24
Bngă4.1.ăKtăquătínhătoánăhiuăquătàiăchínhădăánăNH
3
29
-xi-
Hìnhă1.1.ăngădngăkhíăthiênănhiênătiăTháiăLanănmă2010 1
Hìnhă2.1.ăCuătrúcădăán 4
Hìnhă2.2.ăVătríăcaădăánăNH
3
5
Hìnhă2.3.SăđăđngăngădnăkhíăthiênănhiênăăMinăNamăVităNam 7
Hìnhă2.4.ăCânăđiăcungăcuăkhíăôngăNamăBăviăngunăcungătimănngăgiaiăđonă2011ă–
2039 8
Hìnhă2.5.NhuăcuăAmoniacăniăđaăVităNamăgiaiăđonă2015-2040 10
Hìnhă2.6.ăCânăbngăAmoniacătiămtăsăncăăkhu vcăChâuăÁ 11
Hìnhă3.1.ăDăánăsnăxutăhàngăthayăthănhpăkhuăvàăcóăthăxutăkhuăkhôngăbăbinădng
12
Hìnhă3.2.ăPhânătíchăđănhyăgiáăsnăphmăAmoniac,ăgiáăkhí,ăchiăphíăđuăt 23
Hìnhă3.3.ăPhânătíchăđănhyătălăxutăkhuăAmoniacăsangăHànăQuc 24
Hìnhă3.4.ăKtăquăchyămôăphngăNPVăkinhătăDăán 25
Hìnhă4.1.ăPhânătíchăđănhyăgiáăsnăphmăAmoniacăvàăchiăphíăđuăt 31
Hìnhă4.2.ăPhânătíchăđănhy tălăxutăkhuăAmoniacăsangăHànăQuc 31
Hìnhă4.3.ăKtăquămôăphngătàiăchínhătheoăquanăđimăTngăđuăt 32
Hìnhă4.4.ăKtăquămôăphngătàiăchínhătheoăquanăđimăChăđuăt 32
-xii-
Phălcă1.CôngănghăsnăxutăAmoniac 48
Phălcă2.LiăíchăkinhătăcaăDăánăAmoniac 50
Phălcă3.ăChiăphíăkinhătăcaăDăánăAmoniac 55
Phălcă4.ăThitălpăngânăluăkinhătăvàăthmăđnhătínhăkhăthiăkinhătădăánăAmoniac 74
Phălcă5.ăPhânătíchăđănhyăkinhătădăánăAmoniac 75
Phălcă6.ăKtăquăphânătíchămôăphngăkinhătădăánăAmoniacăvàăphânătíchăphânăphiăkinhă
t 77
Phălcă7.ăDoanhăthuătàiăchínhădăánăAmoniac 84
Phălcă8.ăLchăkhuăhao 85
Phălcă9.ăTălălmăphát,ăchăsăgiáăvàătăgiáăhiăđoái 86
Phălcă10.ăLchătrănăvay 87
Phălcă11.ăSutăsinhăliăVnăchăsăhuătheoăMôăhìnhăCAPMătrcătip,ăCAPMăgiánătipă
và WACC bình quân 87
Phălcă12.ăBáoăcáoătàiăchínhăDăánăAmoniacă(trngăhpăcăsătheoăCAPMătrcătip) 94
Phălcă13.ăPhânătíchăđănhyătàiăchính 97
Phălcă14.ăKtăquăphânătíchămôăphngătàiăchính 99
Phălcă15.TngăhpăcácăhìnhăthcăđuătăcácădăánălcăduăvàăhóaăduătiăVităNamtă
nmă1998ăđnă2013 105
Phălcă16.ThcătrngăphápălýăvăcácănhómăhìnhăthcăđuătădăánătiăVităNam 106
Phălcă17.Thng kê theo hình thcăđuătăca ngun vn FDI t nmă1998ăđn 11/2013
108
Phălcă18.ăKt qu phân tích tài chính ng viăhaiătrng hp hình thcăđuătăđ xut109
-1-
1.1. Bchính sách
Ngànhăcôngănghipăhóaăduălàăkhâuăsauăcaăngànhăcôngănghipăduăkhíăvàăđcăcoiălàăbiuă
trngăcaăquáă trìnhăcôngănghipăhóaă(PhmăTháiăHng,ă2003).ăNguyênăliuăđuăvàoăđă
phátătrinăngànhăcôngănghipănàyăđnătătàiănguyênăthiênănhiênăduămăkhíăđt.ăMcădùăcó
tàiănguyênăthiênănhiênăkhíăđcăkhaiăthácătănmă1995,ătuyănhiên,ăchoăđnănm 2010, Khí
thiên nhiên VităNamăchăyu đcădùngăđăsnăxutăđină(chimă90%)(PVPro, 2010).ăTă
trngăkhíădùng làmănhiênăliuăđtăchoăsinhăhotăvàăcôngănghipăchăbin chimă4%,ăvà chă
có 6%ăsădngăđăphátătrinăcôngănghipăhóaădu (chăyuălàăsnăxutăđm). Trongăkhiăđó,ă
tălăsădngăkhíăthiênănhiênăchoăphátătrinăcôngănghipăhóaăduăăTháiăLanălàă17%ăvàăăă
rpăSaudiălàă50% (Nexant, 2010). Giáătrăcaătàiănguyênăthiênănhiênăkhíăbênăcnhăsnăxută
đin,ăcònăsnăxutăraăcácăsnăphmăhóaăchtătrungăgianălàmănguyênăliuăđuăvàoăphátătrină
ngànhăcôngănghipăhóaăduăcóăgiáătr giaătngăcaoătăkhí thiên nhiên. Theo báo cáo văcácă
ngădngăkhíăthiênănhiênătiăTháiăLanăcaăTpăđoànăDuăkhíăTháiăLanănmă2010choăthy,ă
khíăthiênănhiênăđcăsădngăđăsnăxutăraăđinăthìăgiáătrătngăthêmăkhongă2ăln,ătrongă
khiăđó,ănuăkhíăthiênănhiênăđcăsădngăđăchăbinăsâuăhnătoăraăcácăsnăphmăhóaăduă
nhăhtănha,ăsiătngăhp,… thìăgiáătrăgiaătngmangăliăsătng thêmătă9ăđnă22ăln.
Hình 1.1
Ngun:ăTpăđoànăDuăkhíăTháiăLană(PTTăGroup),ă2010
-2-
Vicăđyămnhăchăbinăsâuăkhíăthànhăcácăsnăphmăhóaăduăđãătrăthànhăchinălcăuă
tiênăphátătrinăcaăChínhăphăvàăcaăngànhăcông nghipăkhíătrongănhngănmăgnăđâyăthă
hină quaă quytă đnhă să 459/2011/Q-TTg vă phêă duytă quyă hochă tngă thă phátă trină
ngànhăcôngănghipăkhíăVităNam giaiăđonăđnănmă2015ăđnhăhngăđnănmă2025, trong
đóănêuărõă“đyămnhăđuătăchăbinăsâuăkhíătănhiên,ăđaădngăhóaăsnăphmănhmănângă
caoăgiáătrăsădngăcaăkhíăvàăhiuăquăcaăsnăphmăkhíătrongănnăkinhăt”. Dăánsnăxut
Amoniac(NH
3
) tăkhíăthiênănhiên viăcôngăsută450,000ătn/nm đt ti Khuăcôngănghipă
(KCN) PhúăMăI,ăTnhăBàăRa-VngăTàu cóătngămcăđuăt (TMT) khongă536 triuă
USDă(tngăđngă11.000ătăVN).ăâyălàădăán thucănhómăA (viăTMTătrênă1.500ătă
VN) theo Nghănhă12/2009/N-CPđãăđcăChínhăphăphêăduytăđuătătheo côngăvnă
să741/TTg-KTN ngày 31/5/2012 vàăgiaoăchoămtăDoanhănghipănhàăncă(DNNN) că
phn hóaăviăvnănhàăncăchiăphiălàăTngăcôngătyăPhânăbónăvàăHóa chtăDuăkhí- Công
tyăCăphnă(vităttălà PVFCCo)ăđăđngăraăthcăhinăđuăt.ă
PVFCCođcăbităviătênăgiăphăbinăhnălàămăPhúăMă(PM)ălàđnăvăthànhăviênă
caăTpăđoànăDu khíăVităNamă(PetroVietnam, PVN),ăhotăđngăchínhătrongălnhăvcăsnă
xutăphânăbónăvàăhóaăchtăDuăkhí.ăPVFCCoăvnălàămtădoanhănghip 100%ăvnănhàăncă
vàoănmă2004.ăVàoăngày 31/8/2007,ăPVFCCoăđãăchínhăthcăcăphnăhóa (mãăcăphiuălàă
DPM) viă60%ăvnănhàăncăvàă40%ăvnătănhân.ăTheoăLutăDoanhăNghipă2005, DNNN
đãăcăphnăhóaăcó hnă50%ăvnănhàăncăthìăvnăđcăđnhănghaălàăDNNN. Kătăkhi
nhnă đcă phêă duytă đuă tă caă Chínhă phă theoă côngă vn să 741/TTg-KTN ngày
31/5/2012ăđnănay, PVFCCo hinăđangătrongăgiaiăđon chunăbădăánăvàăthuăxpăngună
vnătàiătr.
1.2.
Cácădăánătrongălnhăvcăcôngănghipăhóaăduăcóăđcăthùălàăcnăngunăvnăđuătăln,ă
côngănghăphcătp,ăquyămôăcôngăsutăcaoămiăđtăhiuăquăvăchiăphí,doăđó,ăđătrinăkhaiă
cácădăánătrongălnhăvcăcôngănghipăhóaăduăthìăcácădăánănàyăcnăđtăđcătínhăkhăthiă
vămtăkinhătăvàătàiăchính.ăTínhăkhăthiăvămtăkinhătăcaădăánăchoăthyăvicătrinăkhaiă
dăánăthcăsămangăliăliăíchăchoăcăqucăgia.ăTínhăkhăthiăvămtătàiăchínhătoăraăđngăcă
đăthuăhútăcácăngunăvnngoàiănhàăncătham gia dăán.ăDăánăAmoniacălàămtădăánăcóă
TMT lnătrongălnhăvcăcôngănghipăhóaădu (khongă536ătriuăUSD), nên có thăliăíchă
tădăánăkhôngăđăbùăđpăchiăphíăbăraătrongăcăvòngăđiădăán.Doăđó,ămcătiêuănghiênă
-3-
cuăcaăLunăvnăsătinăhànhăthmăđnhăliădăánătrênăquanăđimăkinhătăđătăvnăchoă
ChínhăphăcóănênătipătcătrinăkhaiăhayăloiăbăDăán,ăthmăđnhătrên quanăđimătàiăchínhă
đălàmărõ viccóăthăthu hút ngunăvnngoàiănhàă ncăhay không vào DăánăAmoniacă
nhm phátătrinăngànhăcôngănghipăhóaăduăvàăthúcăđyăquáătrìnhăcôngănghipăhóa trong
nc.
Ngoài ra, cácăhìnhăthcăđuătădăánăphăbinătrongălnhăvcăcôngănghipăbaoăgm:DNNN
(100%ăvnănhàăncăhocăvnănhàăncăchiăphi),ădoanhănghipătănhână(DNTN) trong
nc, và đuătătrcătipăncăngoài (FDI). Hinănay,ăChínhăphăđangăsădngăcôngăcă
DNNNăcăphnăhóaăviăvnănhàăncăchiăphiă(măPhúăM)ăđngăraăđăthcăhinăđuătă
DăánăAmoniac.ăDoăđó,ăLunăvnăsătinăhànhăphânătíchăliuăChínhăphăcóănênăsădngă
côngăcăDNNNăcăphnăhóaăviăvnănhàăncăchiăphinhăhinănay đăđuătăvàoădăánă
Amoniac hayănênăkhuynăkhíchăsăthamăgiaăcaăngunăvnăngoàiănhàănc.
Theoămcătiêuănghiênăcuănhătrên, Lunăvnăsătinăhànhătrăliăbaăcâuăhiănghiênăcuă
nhăsau:ă
1) Dăánănhàămáyăsn xutăAmoniacăcóăkh thi v mt kinhăt hay không?
2) Dăánănhà máy sn xut Amoniac cóăkhăthiăvămtătàiăchínhăhayăkhông?
3) Chính ph có nên s dng công c DNNN căphnăhóaăviăvnănhàăncăchiăphiă
nh hinănayăđ đuătăvàoăD ánăAmoniacătrongălnhăvc công nghip hóa du
hay nên khuyn khích s tham gia ca ngun vnăngoàiănhàănc?
-4-
2.1.
ChăđuătăDăánăAmoniacăPhúăMălàăPVFCCoăđcăbităviătênăgiăphăbinălàămă
PhúăM (mãăcăphiuăDPM). DăánăAmoniacăPhúăMăsnăxutăraăhóaăchtăAmoniacă(Tên
hóaăhcălàăNH
3
là hóaăchtătrungăgianăđăsnăxutăraăcácăloiăhóaăchtăkhác,ăure,ăhtănha,ă
nylon,…)ăt nguyênăliu khí thiên nhiên BăCuăLongăvàăNamăCônăSnăviăcôngăsută
450,000ătn/nm đt tiKCNăPhúăMăI,ăHuynăTânăThành,ăTnhăBàăRa-VngăTàu.ăTMT
caădăánăAmoniac vào khongă536ătriuăUSDă(tngăđngă11.000ătăVN),ătrongăđó,ă
30%ăTMTăsăsădngăvnăchăsăhuăcaăPVFCCoăvàă70%ăTMTăcònăliăsăđiăvayătă
cácătăchcătínădngătrongăvàăngoàiănc.ăCuătrúcădăánăAmoniacăđcătrìnhăbàyănhăsau:
Hình 2.1
Ngun:ăTácăgiătăvădaătrênăbáoăcáoăkhăthiăcaădăán
-5-
DăánăAmoniacăsădngăngunănguyênăliuătăkhíăthiênănhiênăBăCuăLongăvà B Nam
CônăSnănênăsăkýăktăHpăđngăcungăcpăkhíăviăPVGas;ăHpăđngămuaăhóaăchtăviăcácă
nhàăcungăcpăquc tăBASF,ăNalco;ăHpăđngălpăbáoăcáoăđuăt vàăthităkăcăsăviă
VPI-SNC,ăHpăđngăEPCădiăhìnhăthcătrnăgóiăchìaăkhóaătraoătayăthôngăquaăđuăthuă
cnhătranhăqucăt;ăHpăđngăcpăncăviăBanăqunălýăKCNăôngăXuyênăvà PhúăMăI.ă
SnăphmăAmoniacăviăcôngăsută450ăngànătn/nmăsnăxutăraăsăđcătiêuăthăchoăcácă
nhàă máyă khuă vcă Mină Namă vàă khuă vcă Mină Bcă (chă yuă làă cácă DNNNă thucă
Vinachemă vàă TKV),ă phnă Amoniacă dă thaă să đcă xută khuă sangă thă trngă Hànă
Quc,ni thiuăhtănhiuăAmoniacănhtătrongăkhuăvcăChâuăÁ.ă
DăánăAmoniacăđcăđt tiăkhuăđtă13,6ăhaănmătrongămtăbngănhàămáyămăPhúăM,ă
KCNăPhúăMăI,ăhuynăTânăThành,ăTnhăBàăRaă– VngăTàu.ăKhuăđtănàyăđcămăPhúă
M dăphòngăchoăvicăphátătrinălnhăvcăhóaăchtăvàoăthiăđimăthíchăhpătrongătngălai.ă
Mtăbngăhinătiăcaăđaăđimăhinăđãăđcăgiiăphóng,ăsanălpăvàăsnăsàngăchoăquáătrìnhă
xâyădngăNhàămáyăAmoniac.ăaăđimăxâyădngăDăánălàăHuynăTânăThànhăthucăvăđaă
bànăkhóăkhn caăTnhăBàăRa-VngăTàu nênăsănhnăđcăđcăcácăuăđãiăvăminăgimă
thuăthuănhpădoanhănghipăvàătinăthuêăđt (theo Nă108/2006/N-CP). Côngănghăsnă
xutăhóaăchtăAmoniacăxemătiăPhălcă1ăđínhăkèm.ă
Hình 2.2
3
-6-
2.2. hí thiên nhiên n Amoniac
2.2.1.
TngănhuăcuăkhíăthiênănhiênăchoăDăánăAmoniacăviăcông sută450,000ăngànătn/nmălàă
0,42ătăm
3
khí/nm.ăLngăkhíănàyăsăđcăcungăcpătăcácămăkhíăthucăbăCuăLongăvàă
băNamăCônăSnăthôngăquaăcácăđngăngădnăkhíăBchăH-DinhăC,ăNamăCônăSnă1ăvàă
NamăCônăSnă2.ăBênăcnhăcácămăkhíăhinăhu,ăngunăcungăkhíătrongătngălaiăsăđcăbă
sungătăvicăthuăgomăvàăkhaiăthácăcácămăkhíănh,ămăkhíăcnăbiênăthucăhaiăbătrmătíchă
CuăLongăvàăNamăCônăSnănh:ăSăTăTrng,ăThngăLongă ôngăô,ăJade,ăEmerald,ă
HiăÂu,ăThiênăNga, RngăVăi,ăKimăCngăTây,ăHoàngăHc,ăAlpha,ăByăphíaăBcăvàă
ByăphíaăNam.ăNuătínhăđnăttăcăngunăcungătimănngănày,ăngunăcungăkhíăchoăkhuăvcă
ôngăNamăB săluônăđcăduyătrìăcaoăhnă6,6 tăm
3
/nmătrongăgiaiăđonă2011ăđnă2039ă
vàăđtăđnhăgnă12ăt m
3
/nmătrongăgiaiăđonă2019ăđnă2024. Trongăkhiăđó,tngănhuăcuă
khíăthiênănhiênătheoăcácăhpăđngăcungăcpăkhíăchoăcácănhàămáyăđinăvàăđmăhinăhuă
trongăkhuăvcănàyă(baoăgmăPhúăMă2.2,ăPhúăMă3,ăNMăthucăEVNăbaoăgmăPhúăMă1-
PhúăMă2.1- PhúăMă4,ăNhn Trchă1,ăNhnăTrchă2,ăNMămăPhúăM)ăluônăduyătrìăă
mcă5,28ătăm
3
khí/nm.ăDoăđó,ălngăkhíăthiênănhiên, sauăkhiăđãăcungăcpăchoăcácănhàă
máyăđinăvàăđmăhin huănày,ăvnăcònădăthaăhnă0,42ătăm
3
khí/nmăđăcungăcpăchoă
DăánăAmoniacătrongăsutăgiaiăđonătă2011ăđnă2039.ăTăcácăcăsătrên,ăPVNăđãăbáo cáo
ThătngăChínhăphăvàăBăCôngăthng,ăkhngăđnhăđmăboăđăngunăcungăcpăkhíăchoă
DăánăNhàămáyăAmoniacăPhúăMăviăcôngăsută450ăngànătn/nmăqua cácăcôngăvnăsă
7652/DKVN-B.Khíă ngàyă 25/08/2011,ă să 8236/DKVN-TPTă ngàyă 12/09/2011,ă să
9312/DKVN-B.Kăngàyă12/10/2011ăvàăsă10352/DKVN-B.K ngày 11/11/2011.
-7-
Hình 2.3.
Ngun:ăPVGas,ă2012
-8-
Hình 2.4. 2039
Ngun:ăTpăđoànăDuăkhíăVităNam,ăPVGas,ăPVE,ă2011
-9-
2.2.2. Giá khí thiên nhiên tài chính
GiáăkhíăthiênănhiênătiăkhuăvcăTâyăNam Băđcăcnăcătheoăthătrngăthăgii.ăGiá khí
lôăPM3ăbánăchoăNhàămáyămăCàăMauăđcăđnhăgiáăbngă46%ăgiáăduăHSFOăSingapore
cngăviăchiăphíăvnăchuyn.Tuyănhiên,ăgiáăkhíăthiênănhiênătiăKhuăvcăôngăNamăBăbaoă
gmăBăCuăLongăvàăBăNamăCônăSnăhinăvnăđangăchuăsăđiuătităcaăChínhăphăvàă
thpăhnăgiáăkhíăPM3.ăKhíăthiênănhiênăsădngăchoăDăánăAmoniacăđnătăkhuăvcăôngă
NamăBăbaoăgmăBăCuăLongăvàăBăNamăCônăSn,ădoăđó,ăgiáăkhíăthiênănhiênăsădngă
choăphânătíchătàiăchínhăDăánălà giáăkhíăđangăápădngăchoăNhàămáyămăPhúăMăhinănayă
theo côngă vnă caă Vnă phòngă Chínhă phă să 2732/VPCP-KTN ngày 29/04/2011. Theo
côngăvnănày, giá khí thiên nhiên tài chính vàoă nmă 2015ă là 6,83ă USD/MMBTUăvàăsă
đcătrt giáă2%/nm kătănmă2016ătrăđi.
2.3. Amoniac
TngăcuăAmoniacăniăđaăVităNamătrongăgiaiăđonă2018-2040 vàoăkhongă436ăngànătnă
chăyuătpătrungăăhaiăkhuăvcăminăNamăvàăminăBc,ătrongăđóătngăcuăkhuăvcămină
Namăvàoăkhongă175ăngànătnăAmoniac baoăgm các kháchăhàngălnănhănhà máy snă
xutăbtăngtă(Vedan,ăAjinomoto),ăNhàămáyăsnăxutăNitratăAmon PhúăMă(GAET).Tngă
cuăkhuăvcăminăBcăvàoăkhongă261ăngànătnăAmoniacăbaoă gmăcácănhàămáyăNitrat
Amon Thái Bình (TKV), DAP Lào Cai (Vinachem),ă DAPăìnhăV (Vinachem), và SA
Lâm Thao.
-10-
Hình 2.5. -2040
Ngun: TácăgiătínhătoánătăsăliuăcaăVinănghiênăcuăduăkhíăVităNamăvàăBáoăcáoăuătăDăánăAmoniac.
-11-
Choăđnănay,ăVităNamăcóăbn nhàămáyăsnăxutăNH
3
baoăgmăNhàămáyămăPhúăM,ă
NhàămáyămăHàăBc,ăNhàămáyămăCàăMau, và NhàămáyămăNinhăBình.Tuyănhiênăttă
căcácăphânăxngăsnăxutăNH
3
nàyăđuăđcătíchăhpăviăphânăxngăsnăxutăUrê, và
huănhăkhôngăcóăNH
3
dăđăcungăcpăchoăcácădăánăhóaăchtăkhác.ăDoăđó,ăngunăcungă
NH
3
choănhuăcuăNH
3
ăthătrngăminăNamăvàăminăBcătrongăgiaiăđonă2018-2040, nuă
nhăkhôngăcóădăánăNH
3
này, săđuăđcăđápăngătăngunănhpăkhu.ă
CácăncănhpăkhuănhiuăAmoniacăăkhuăvcăChâuăÁăTháiăBìnhăDngălàăPhilippines,ă
Nhtă Bn,ă Tháiă Lan,ă àiă Loană vàă đcă bită làă Hànă Quc,ă ncă cóă nhuă cuă nhpă khuă
khongă1,2ătriuătnăAmoniac/nm.
Hình 2.6
Ngun:ăChemicalăMarketăAssociates,ăInc., 2011
NhăvyăquaăphânătíchăcungăcuăthătrngăAmoniac trongăncăvàăkhuăvcăChâuăÁăcóăthă
thyă Dă ánă Amoniacă làă dă ánă thayă thă nhpă khuă Amoniacă (chă yuă nhpă khuă tă
Indonesia) viălngăAmoniacăthayăthănhpăkhuălênăđnăđnă423ăngànătnăvàoănmă2018
(nmăNhàămáyădăkinăđiăvàoăhotăđng) vàăđtămcă436ăngànătnănmă2040.ăNgoài ra,
lngăNH
3
nhàămáyăsnăxutăraă450ăngànătn/nmăsauăkhiătiêuăthătrongănc khongă436ă
ngànătn,ăcònădăsăđcăđnhăhngăxutăkhuăsangăcácăncătrongăkhuăvcăChâuăÁ,ăđcă
bitălàăHànăQucăvìăcóănhuăcuănhpăkhuătrungăbìnhăhàngănmăcaoănhtăvàoăkhongă1,2
triuătn.