B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN NGUYN BO TRÂN
GII PHÁP NÂNG CAO CHTăLNG
DCH V NGỂNăHĨNGăI VI KHÁCH HÀNG
CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP
NGOIăTHNGăVIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh- 2014
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN NGUYN BO TRÂN
GII PHÁP NÂNG CAO CHTăLNG
DCH V NGỂNăHĨNGăI VI KHÁCH HÀNG
CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP
NGOIăTHNGăVIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC
TS. NGUYN QUC KHANH
TP. H Chí Minh- 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Gii pháp nâng cao cht lng dch v
ngân hàng đi vi khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng
Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu trong đ tƠi đc
thu thp và s dng mt cách trung thc. Kt qu nghiên cu đc trình bày
trong lun vn nƠy không sao chép ca bt k lun vn nƠo vƠ cng cha đc
trình bày hay công b bt c công trình nghiên cu nƠo khác trc đơy
TP.H Chí Minh , tháng 10 nm 2013
Tác gi lun vn
Trn Nguyn Bo Trân
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V,ă TH
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC PH LC
LI M U 1
1 Lý do chn đ tài 1
2 Mc tiêu nghiên cu đ tài 2
3 i tng và phm vi nghiên cu 2
4 Phng pháp nghiên cu 2
5 Kt cu ca lun vn 3
CHNGă1 CăS LÝ LUN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU V CHTăLNG
DCH V NGỂNăHĨNGăI VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN 4
1.1 C s lý lun v dch v ngân hàng 4
1.1.1 Khái nim v dch v ngân hàng 4
1.1.2 Phân loi dch v ngân hàng theo đi tng khách hàng 4
1.2 Dch v ngơn hƠng đi vi khách hàng cá nhân 5
1.3 Cht lng dch v 6
1.3.1 nh ngha v cht lng dch v 6
1.3.2 c đim ca cht lng dch v 7
1.4 Các nghiên cu v cht lng dch v ngân hàng 8
1.5 Mô hình nghiên cu và các khái nim v phân tích các nhân t nh hng đn cht
lng dch v ngân hàng 10
1.5.1 Mô hình nghiên cu 10
1.5.2 Các khái nim nghiên cu 11
1.6 Xây dng thang đo 14
1.6.1 Thang đo s đm bo (Assurance) 14
1.6.2 Thang đo đ tin cy (Reliability) 14
1.6.3 Thang đo s đng cm (Empathy) 14
1.6.4 Thang đo kh nng đáp ng (Responsiveness) 14
1.6.5 Thang đo phng tin hu hình (Tangible) 15
1.6.6 Thang đo cht lng dc v cm nhn (Percieved service quality) 15
KT LUNăCHNGă1 16
CHNGă 2 ỄNHă GIỄă THC TRNG CHTă LNG DCH V KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TIă NGỂNă HĨNGă THNGă MI C PHN NGOI
THNGăVIT NAM 17
2.1 Gii thiu v ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam 17
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 17
2.1.2 Các dch v khách hàng cá nhân 19
2.1.3 Tình hình kinh doanh ti Vietcombank t nm 2010 – 2013 20
2.2 Thc trng cht lng dch v ti Vietcombank theo các ch tiêu ca thang đo
SERVQUAL 28
2.2.1 Thc trng v s đm bo 28
2.2.2 Thc trng v mc đ tin cy 28
2.2.3 Thc trng v s đng cm 30
2.2.4 Thc trng v kh nng đáp ng 31
2.2.5 Thc trng v phng tin hu hình 32
2.3 Quy trình nghiên cu 33
2.4 Phng pháp nghiên cu 33
2.4.1 Nghiên cu đnh tính 33
2.4.2 Nghiên cu đnh lng 34
2.5 Kt qu nghiên cu 39
2.5.1 Thông tin mu 39
2.5.2 Phơn tích đ tin cy Cronbach Alpha 43
2.5.3 Phơn tích nhơn t các bin đc lp 44
2.5.4 Phơn tích nhơn t các bin ph thuc 46
2.5.5 Tng hp kt qu phơn tích nhơn t 46
2.5.6 Hi qui đa bin 47
2.5.7 iu chnh mô hình nghiên cu 53
2.6 ánh giá thc trng v cht lng dch v ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit
Nam theo kt qu nghiên cu 54
2.6.1 Thc trng v mc đ tin cy 54
2.6.2 Thc trng v phng tin hu hình 55
2.6.3 Thc trng v s đm bo 56
2.6.4 Thc trng v kh nng đáp ng 57
KT LUNăCHNGă2 58
CHNGă3 GII PHÁP NHM NÂNG CAO CHTăLNG DCH V NGÂN
HĨNGăI VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI
THNGăVIT NAM 59
3.1 nh hng phát trin trong tng lai và c th lƠ nm 2014 59
3.1.1 Duy trì s n đnh ca ngun vn huy đng 60
3.1.2 Thúc đy tng trng tín dng đi đôi vi kim soát cht lng tín dng 61
3.1.3 Gia tng th phn kinh doanh th 61
3.1.4 Trin khai các d án công ngh nhm nơng cao nng lc qun lý ca VCB 61
3.1.5 y mnh các hot đng truyn thông, công tác xã hi 61
3.2 Mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v đi vi khách hàng cá nhân ti
Vietcombank 62
3.2.1 Cng c lòng tin ni khách hƠng 62
3.2.2 u t v phng tin hu hình 62
3.2.3 Hoàn thin kh nng đáp ng khách hàng 63
3.2.4 Tng cng s đm bo đi vi khách hàng 64
3.4 Hn ch ca nghiên cu vƠ hng nghiên cu tip theo 64
KT LUNăCHNGă3 65
KT LUN 66
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 68
PH LC
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Bng tóm tt các gi thuyt 11
Bng 2.1 Công tác huy đng vn ti VCB 2010-2013 20
Bng 2.2 Tình hình thanh toán th ti Vietcombank 2010-2013 21
Bng 2.3 Hot đng tín dng ti Vietcombank 2010-2013 22
Bng 2.4 Doanh s thanh toán XNK ti Vietcombank 2010-2013 24
Bng 2.5 Kinh doanh ngoi t ca Vietcombank 2010-2013 25
Bng 2.6 Kt qu hot đng kinh doanh ti Vietcombank 2010-2013 26
Bng 2.7 Kt qu thng kê t l giao dch các sn phm dch v đt yêu cu trong nm 29
Bng 2.8 Kt qu kim tra v đ chính xác ca chng t 29
Bng 2.9 Kt qu ý kin khách hàng v thái đ phc v 30
Bng 2.10 Kt qu đánh giá tc đ x lý giao dch 31
Bng 2.11 Kt qu đánh giá ca khách hàng v máy móc, trang thit b, công ngh 32
Bng 2.12 Thit k bng câu hi 35
Bng 2.13 Tng hp các thang đo đc mã hóa 36
Bng 2.14 Thng kê mu kho sát 41
Bng 2.15 Thng kê sn phm, dch v khách hàng s dng 42
Bng 2.16 Kim đnh thang đo bng Cronbach’s Alpha 43
Bng 2.17 Mô hình điu chnh qua kim đnh Cronbach alpha vƠ phơn tích nhơn t khám
phá. 45
Bng 2.18 Bin đi din trong mô hình hi quy 46
Bng 2.19 Kt qu kim tra VIF 47
Bng 2.20 Tóm tt mô hình 49
Bng 2.21 Phơn tích phng sai 50
Bng 2.22 H s hi quy 50
Bng 2.23 Ma trn tng quan 51
Bng 2.24 V trí quan trng ca các yu t 53
Bng 2.25 Thng kê mô t các bin quan sát nhân t mc đ tin cy 55
Bng 2.26 Thng kê mô t các bin quan sát nhân t phng tin hu hình 56
Bng 2.27 Thng kê mô t các bin quan sát nhân t s đm bo 57
Bng 2.28 Thng kê mô t các bin quan sát nhân t kh nng đáp ng 57
DANH MC HÌNH V,ă TH
Hình 1.1 Mô hình nghiên cu 11
Hình 2.1 Quy trình nghiên cu 33
Hình 2.3 Biu đ mô t đ tui mu nghiên cu 40
Hình 2.4 Mô hình nghiên cu chính thc 54
DANH MC CÁC T VIT TT
1. ACB: Ngân hàng TMCP Á Châu.
2. BIDV: Ngơn hƠng TMCP u T vƠ Phát Trin Vit Nam.
3. Eximbank: Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam.
4. HKD: Hot đng kinh doanh.
5. NHNN: Ngơn hƠng NhƠ Nc.
6. Sacombank: Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Thng Tín.
7. SXKD: Sn xut kinh doanh.
8. TCKT: T chc kinh t.
9. TMCP: Thng mi c phn.
10. VCB: Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam (Vietcombank).
11. Vietinbank: Ngơn hƠng TMCP Công Thng Vit Nam.
12. WTO: World Trade Organization.
13. XNK: Xut nhp khu.
DANH MC PH LC
PH LC 1: BNG CÂU HI KHO SÁT
PH LC 2: KIMăNHăTHANGăOăBNGăCRONBACH’SăALPHA
2.1 Thang đo h thng
2.2 Thang đo đ tin cy
2.3 Thang đo s đng cm
2.4 Thang đo kh nng đáp ng
2.5 Thang đo chi phí giao dch và s dng dch v
2.6 Thang đo phng tin hu hình
2.7 Thang đo s hài lòng
PH LC 3: PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ ậ EFA
3.1 Phân tích nhân t khám phá bin đc lp
3.2 Phân tích nhân t khám phá bin ph thuc
PH LC 4: PHÂN TÍCH HIăQUY,ăTNGăQUAN
4.1 Phân tích hi quy
4.2 Phơn tích tng quan
PH LCă5:ă TH KIMăNH CÁC VI PHM GI NH
1
LI M U
1 Lý do chnăđ tài:
Trong bi cnh hi nhp toàn cu ngày càng sâu rng nh hin nay, nht là khi
Vit Nam đƣ gia nhp vào t chc thng mi WTO và cam kt đn nm 2020 s m
ca ngƠnh ngơn hƠng hoƠn toƠn đƣ đt h thng ngân hàng Vit Nam trc nhng c
hi và thách thc to ln. iu này không ch bi vì s m rng v quy mô cng nh
cht lng ca các ngân hàng TMCP trong nc mà còn là s tham gia ca các t
chc tài chính quc t đƣ to ra mt áp lc cnh tranh rt ln ngay chính trong th
trng ni đa Vit Nam. Chính vì vy đƣ buc các ngân hàng cn phi đa dang hn
na các sn phm và hot đng dch v ca mình đ có th đáp ng ngày càng tt hn
nhu cu ca khách hàng, phù hp vi s phát trin ca ngành ngân hàng trong khu vc
và trên th gii.
Nhng nm gn đơy, trong khi nhng khách hàng là các doanh nghip, nhng
t chc kinh t b nh hng bi cuc khng hong kinh t, dn đn sn xut trì tr,
phá sn hàng lot thì mng đi tng khách hƠng cá nhơn đang lƠ mt trong nhng
nhóm khách hàng mà các ngân hàng hin nay đang hng đn. ơy lƠ nhóm đi tng
khách hàng có rt nhiu tim nng đ các ngân hàng có th khai thác ti đa nhm gia
tng li nhun ca mình. Chính vì vy điu nƠy đƣ to nên s cnh tranh gay gt gia
các ngân hàng vi nhau trong vic thu hút các khách hàng v mình. Và l d nhiên vic
ngân hàng nào có sn phm, cht lng dch v tt hn s chim u th trong trng
hp này. Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam cng không ngoi l.
Vietcombank hin nay đang dn thay đi hng mc tiêu t khách hàng là các doanh
nghip, t chc kinh t sang các khách hƠng lƠ cá nhơn đ phù hp xu hng phát trin
chung ca ngành ngân hàng hin nay.
Nm trong top nhng ngân hàng mnh, có uy tín trong hê thng ngành ngân
hàng hin nay. Vietcombank luôn c gng bám sát chính sách phát trin ca toàn hê
thng ngân hàng Ngoi Thng, cng nh đƣ tích cc nâng cao và phát trin cht
lng dch v đi vi các khách hàng cá nhân. Tuy nhiên, kt qu thc t đt đc
cha thc s kh quan bi môi trng cnh tranh khc lit t các ngơn hƠng đi th,
và mt điu quan trng hn ht đó lƠ cht lng dch v cng nh nng lc phc v
khách hàng ca Vietcombank vn cha mang li mt du n riêng đi vi khách hàng,
2
trong khi Vietcombank là mt ngân hàng mnh nên khách hàng s đòi hi nhng
chun mc cao hn nên yêu cu v cht lng dch v ca h li cƠng cao hn, cng
vi vic nhiu ngân hàng mc lên san sát nhau đƣ ít nhiu gây nên nhng khó khn
nht đnh đi vi Vietcombank. Chính vì vy vic phân tích thc trng cng nh tìm
ra nhng gii pháp đ góp phn nâng cao cht lng dch v ni đơy lƠ ht sc cn
thit nhm góp phn làm mi hình nh Vietcombank đi vi khách hàng. Vì l đó tôi
đƣ chn đ tài: ắGii pháp nâng cao chtălng dch v ngơnăhƠngăđi vi khách
hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP NgoiăThngăVit NamẰ.
2 Mc tiêu nghiên cuăđ tài:
- H thng hóa c s lý lun v cht lng dch v và mô hình nghiên cu v
cht lng dch v đi vi khách hàng cá nhân.
- Phân tích các yu t nh hng đn cht lng dch v cm nhn ca khách
hàng cá nhân v dch v ti Vietcombank.
- xut các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch ngơn hƠng đi vi các
khách hàng cá nhân ti Vietcombank.
3 iătng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: cht lng dch v đi vi khách hàng cá nhân ti Ngân
hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: các dch v ngân hàng cung cp cho các khách hàng là cá
nhân ti Vietcombank t nm 2010 đn 2013.
4 Phngăphápănghiênăcu:
- Phng pháp nghiên cu đnh tính:tìm hiu, thng kê, thu thp tài liu v c s
lý lun cht lng dch v và đánh giá ca khách hàng nhm xác đnh c s lý thuyt
cho đ tài.
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: bng vic kho sát khách hàng cá nhân
thông qua vic gi email và phng vn khách hƠng khi đn giao dch ti ngơn hƠng đ
thu thp các thông tin và các ý kin đánh giá cht lng dch v cm nhn ca khách
hƠng đi vi các dch v mƠ Vietcombank đang cung cp , nhm xác đnh các yu t
tác đng đn cht lng dch v cm nhn ca khách hàng. T đó, tác gi s dng
phn mm SPSS đ x lý thông tin và kim đnh các gi thit đ xác đnh mc đ nh
hng các yu tô đn cht lng dch v cm nhn ca khách hàng.
3
5 Kt cu ca lunăvn:
Ngoài li m đu và kt lun, lun vn đc trình bƠy thƠnh 3 chng
CHNG 1: C s lý lun và mô hình nghiên cu v cht lng dch v ngân
hàng đi vi khách hàng cá nhân.
CHNG 2: ánh giá thc trng cht lng dch v khách hàng cá nhân ti
ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam.
CHNG 3: Gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ngân hàng đi vi
khách hàng cá nhân ti ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
4
CHNGă1
CăS LÝ LUN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU V CHT
LNG DCH V NGÂN HÀNG I VI
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
1.1 Căs lý lun v dch v ngân hàng
1.1.1 Khái nim v dch v ngân hàng
Trong xu hng phát trin ngân hàng ti các nn kinh t phát trin hin nay,
ngơn hƠng đc coi nh lƠ mt siêu th dch v, mt bách hóa tài chính vi hƠng trm,
thm chí hàng nghìn dch v khác nhau tùy theo cách phân loi vƠ tùy theo trình đ
phát trin ca ngân hàng. nc ta trc đơy có hai quan đim v dch v ngân hàng:
Quan đim th nht cho rng các hot đng sinh li ca ngơn hƠng thng
mi ngoài hot đng cho vay thì đc gi là hot đng dch v.
Quan đim th hai cho rng tt c các hot đng nghip v ca ngân hàng
thng mi đu đc coi là hot đng dch v.
Hin nay quan đim th hai ph bin hn trên các din đƠn, trong gii nghiên
cu vƠ c quan lp chính sách. Quan đim này phù hp vi thông l quc t, phù hp
vi cách phân loi các phân ngành dch v trong d tho Hip đnh WTO mà Vit
Nam cam kt, đƠm phán trong quá trình gia nhp, phù hp vi ni dung Hip đnh
thng mi Vit – M.
1.1.2 Phân loi dch v ngơnăhƠngătheoăđiătng khách hàng
Hin nay nhóm đi tng khách hàng ch yu ti ngơn hƠng đc phân thành 2
nhóm c bn đó lƠ:
Th nht lƠ nhóm đi tng khách hàng cá nhân bao gm ch yu là các
cá nhân, h gia đình, h kinh doanh cá th.
Th hai lƠ nhóm đi tng khách hàng doanh nghip ch yu là các
công ty, các doanh nghip, các tp đoàn, t chc đu t nc ngoài…
Vì các đi tng khác nhau v đc đim, tính cht nên dch v dành cho các 2
nhóm nƠy cng có s khác nhau rõ rt
Nhóm dch v dành cho khách hàng cá nhân bao gm: th, tài khon tit
kim, tài khon thanh toán, cho vay cá nhân, chuyn và nhn tin, dch v ngân hàng
5
đin t. c bit nhóm dch v này có vai trò quan trng vì nó to ra nguôn vn ln
cho ngân hàng
Nhóm dch v dành cho khách hàng doanh nghip bao gm: tài khon
doanh nghip, thanh toán và qun lý ngoi t, tín dng doanh nghip, ngoi hi và th
trng vn, thanh toán quc t, tài tr thng mi, bo lƣnh, ngơn hƠng đu t, qun lý
tài sn, ngơn hƠng đin t. Nhóm khách hàng doanh nghip đang to ra ngun thu
nhp ln cho các Ngân hàng Vit Nam hin nay.
1.1 Dch v ngơnăhƠngăđi vi khách hàng cá nhân
Dch v khách hàng cá nhân ca NHTM là toàn b các dch v và sn phm
đc cung ng ti tng cá nhân và h gia gia đình thông quan mng li các chi
nhánh ca ngân hàng. Hay nói cách khác dch v khách hàng cá nhân ca NHTM là
nhng dch v cung ng các tin ích ngơn hƠng đn tn tay ngi tiêu dùng. Vì vy
đi tng ca dch v khách hàng cá nhân là rt ln vi đ các thành phn trong xã
hi. Khách hàng có th tip cn trc tip thông qua các phng tin đin t vin thông
và công ngh thông tin và cho phép phc v khách hàng mi lúc, mi ni.
Các dch v khách hàng cá nhân ch yu gm có:
Dch v th bao gm th gh n ni đa, th ghi n quc t, th tín dng
quc t.
Dch v tin gi bao gm tin gi không k hn và tin gi có k hn.
Cho vay cá nhân gm 2 loi: cho vay tiêu dùng và cho vay sn xut kinh
doanh.
Dch v thanh toán: thanh toán bng séc, y nhim chi, y nhim thu, th.
Dch v chuyn tin ra nc ngoài và nhn tin t nc ngoài v.
Dch v ngơn hƠng đin t vi rt nhiu các tin ích giúp cho khách hàng
không cn phi đn ngân hàng mà vn thc hin đc các dch v vi thao
tác đn gin. ơy lƠ dch v mà các NHTM hin nay đang hng đn nhm
thúc đy khách hàng s dng các sn phm, dch v ca ngân hàng, góp
phn gia tng li nhun trong ngân hàng.
6
1.2 Chtălng dch v
1.3.1 nhănghaăv chtălng dch v
Trên th gii trong hai thp k qua đƣ có rt nhiu nhà nghiên cu nghiên cu
v cht lng dch v (Parasuraman et al, 1985; Carman, 1990; Bolton và Drew
,1991), h đu nhn đnh rng cht lng dch v là mt khái nim rt khó nm bt và
đƣ có nhiu tranh cƣi đ đa ra đnh ngha v cht lng dch v. Tuy nhiên các nhà
nghiên cu đu đng tình rng cht lng dch v là mt khái nim đa chiu, là s kt
hp yu t kinh nghim v dch v trong quá kh và hin ri, đc bit cht lng dch
v là mt khái nim tng th v mt dch v vt tri. Mt vƠi chuyên gia đƣ đnh
ngha cht lng dch v nh sau:
Theo Parasuraman, Zeithaml and Berry (1985, 1988): “Cht lng dch v
đc xem nh khong cách gia mong đi v dch v và nhn thc ca khách hàng
khi s dng dch v”. Nhn đnh này chng t rng cht lng dch v liên quan đn
nhng mong đi ca khách hàng và nhn thc ca h v dch v. Parasuraman (1991)
gii thích rng đ bit đc s d đoán ca khách hàng thì tt nht là nhn dng và
thu hiu nhng mong đi ca h.
Theo Feigenbaum: “Cht lng là quyt đnh ca khách hàng da trên kinh
nghim thc t đi vi sn phm hoc dch v, đc đo lng da trên nhng yêu cu
ca khách hàng, nhng yêu cu này có th đc hoc không đc nêu ra, đc ý thc
hoc đn gin ch là cm nhn, hoàn toàn ch quan hoc mang tính chuyên môn và
luôn đi din cho mc tiêu hot đng ca th trng.”
Theo Zeithaml (1987): “Cht lng dch v là s đánh giá ca khách hàng v
tính siêu vit và s tuyt vi nói chung ca mt thc th. Nó là mt dng ca thái đ
và các h qu t mt s so sánh gia nhng gì đc mong đi và nhn thc v nhng
th ta có đc.”
Riêng trong lnh vc ngân hàng, cng đƣ có rt nhiu nhà nghiên cu nghiên
cu v cht lng dch v ngân hàng và h đu có cùng mt nhn đnh rng cht
lng dch v to li th cnh tranh cho ngân hàng. Berry et al (1988) cho rng cht
lng dch v rt quan trng đ phơn khúc đc các doanh nghip trong lnh vc bán
l cng nh trong lnh vc ngân hàng. Các ngân hàng mun ti đa hóa li nhun nhn
ra rng mun gi chân khách hàng phi có cht lng dch v tt, ngc li khách
7
hàng s ri b ngân hàng. Lewis (1993) ch ra rng cht lng dch v lƠ phng tin
hu hiu nht đ to đc li th cnh tranh, ngân hàng phi đo lng vƠ xác đnh
mc đ cht lng dch v ngơn hƠng đ gi chơn khách hƠng vƠ đáp ng đc các
nhu cu ca h.
1.3.2 căđim ca chtălng dch v
c đim th nht, theo giáo s Noriaki Kano (1984), thuc tính ca mt dch
v đc phân chia thành ba cp đ:
Cp 1: nhng mong đi c bn mà dch v phi có. ơy lƠ nhng thuc
tính khách hƠng không đ cp nhng h cho rng đng nhiên phi có. Không đáp
ng nhng thuc tính này, dch v s b t chi và bi loi khi th trng do khách
hàng cm thy tht vng.
Cp 2: nhng yêu cu c th hay còn gi là thuc tính mt chiu. Nhng
thuc tính nƠy thng đc đ cp đn nh lƠ mt chc nng mƠ khách hƠng mong
mun. Mc đ đáp ng càng cao, khách hàng càng cm thy tha mãn.
Cp 3: yu t hp dn. ơy lƠ yu t to bt ng, to s khác bit vi các
dch v cùng loi ca các đi th. Tuy nhiên, yu t này không bt bin, theo thi gian
nó s dn tr thành nhng mong đi c bn mà dch v phi đáp ng.
T chc cn phi xác đnh rõ các thuc tính tng cp đ nhm giúp cho vic
đu t hiu qu hn, các ngun lc tp trung hn vƠ tha mãn nhu cu khách hàng
ngày càng tt hn. Bên cnh đó, khi hiu rõ ba cp đ thuc tính nêu trên, t chc s
hn ch vic gii sai nhng kt qu điu tra nhu cu ca khách hàng.
c đim th hai ca cht lng dch v lƠ điu kin th trng c th. Bt c
mt quá trình kinh doanh nào, loi sn phm nƠo đu phi gn lin vi mt th trng
xác đnh. Mt dch v đc đánh giá cao trong trng hp nó đáp ng đc các nhu
cu hin có ca th trng cng nh yêu cu ca các bên quan tâm.
c đim th ba cng lƠ mt yu t then cht ca cht lng dch v đó lƠ đo
lng s tha mãn ca nhu cu khách hàng. Cht lng dch v đc đo lng bng
s tha mƣn khách hƠng. Do đó điu quan trng nht là bt c quá trình kinh doanh
nào chính là lng nghe ting nói ca ngi s dng sn phm – VOC (voice of
customer).
8
1.4 Các nghiên cu v chtălng dch v ngân hàng
Trong các nghiên cu đo lng cht lng dch v, ph bin nht đc bit đn
nhiu nht lƠ thang đo SERQUAL ca Parasuraman. Nm 1985 Parasuraman cho rng
cht lng dch v đc đánh giá vƠo nm khác bit. Mô hình nm khác bit là mô
hình tng quát, mang tính cht lý thuyt v cht lng dch v. có th thc hành
đc, Parasuraman đƣ c gng xây dng thang đo dùng đ đánh giá cht lng trong
lnh vc dch v. Theo ông bt k dch v nƠo cng đc khách hàng cm nhn da
trên 10 thành phn (tin cy, đáp ng, nng lc phc v, tip cn, truyn thông, lch s,
tín nhim, an toàn, hiu bit v khách hàng, tài sn hu hình). Mô hình nƠy có u đim
là bao quát hu ht mi khía cnh ca dch v, tuy nhiên rt khó khn cho vic đánh
giá và phân tích.
Nm 1988 Parasuraman đƣ hiu chnh li và hình thành mô hình mi đó lƠ mô
hình SERQUAL bao gm 22 bin đo lng nm thƠnh phn:
1) Tin cy.
2) áp ng.
3) Nng lc phc v.
4) ng cm.
5) Phng tin hu hình.
Ban đu mô hình SERQUAL ch áp dng cho nm ngƠnh dch v: ngân hàng
bán l, dch v th tín dng, sa cha và bào trì thit b, dch v đin thoi đng dài,
môi gii thng hiu. Tuy nhiên, sau đó mô hình nƠy đƣ đc sao chép li hay hiu
chnh đ đo lng cht lng dch v ca rt nhiu ngành công nghip dch v ti
nhiu quc gia trên th gii.
Tng t nh các ngƠnh dch v khác, các nghiên cu v cht lng dch v
ngơn hƠng đu sao chép hay điu chình li mô hình SERQUAL và đc nghiên cu
ti nhiu quc gia trên th gii, thành phn cht lng dch v cng khác nhau theo
tng tác gi.
Bahia và Nantel (2000) nghiên cu v cht lng dch v ngân hàng ti
Canada, đƣ tin hành kho sát 115 khách hƠng có đ tui t 18-60. Hai nhà nghiên
cu nƠy cng da trên mô hình SERQUAL 10 thành phn nhng đƣ hiu chnh li
còn 6 thành phn đó lƠ: hiu qu vƠ đm bo; tip cn; giá; phng tin hu hình;
9
danh mc đu t; đ tin cy. Kt qu nghiên cu đƣ xác đnh cht lng dch v ngân
hàng gm 6 thành phn vi 31 bin quan sát. Các thành phn này có mc đ quan
trng khác nhau trong cht lng dch v. Hiu qu vƠ đm bo là quan trng nht,
th hai là tip cn, th ba là giá, th t lƠ phng tin hu hình, th nm lƠ danh mc
đu t, vƠ cui cùng lƠ đ tin cy.
Aldlaigan và Butle (2002) nghiên cu v các thành phn cht lng dch v ti
ngân hàng ti Anh vƠ đƣ kho sát 975 khách hàng. Tác gi s dng thang đo Likert 7
mc đ cho rng cht lng dch v gm 4 thành phn đó lƠ: cht lng h thng
dch v, cht lng hành vi, cht lng máy móc, giao dch chính xác và 21 bin
quan sát. Kt qu nghiên cu đƣ cho thy rng thành phn cht lng h thng dch
v là quan trng nht, tip theo đó lƠ cht lng hành vi, cht lng máy móc và cui
cùng là giao dch chính xác.
Nghiên cu ca Firdaus Abdullah, Rosita Suhaimi, Gluma Saban và Jamil
Hamali (2010) ti Malaysia nhm xây dng công c đo lng cht lng dch v mi
cho ngành ngân hàng. Các tác gi nƠy đƣ tin hành nghiên cu 3380 khách hàng ti
21 ngân hàng, s dng thang đo Likert 5 mc đ. Thông tin thu thp v ch còn 1519
khách hàng. Kt qu nghiên cu cho thy cht lng dch v ch gm 3 thành phn,
22 bin: h thng (9 bin), đáp ng (6 bin), và giao tip đáng tin (7 bin). Có nhiu
thành phn cht lng dch v nh hng đn nhn thc ca khách hàng mt mc đ
nht đnh. Kt qu nghiên cu ch ra rng khách hàng nhn thc h thng là thành
phn quan trng nht, tip theo đó lƠ giao tip đáng tin vƠ cui cùng lƠ đáp ng.
Riadh Ladhari, Ines Ladhari và Miguel Morales (2010), nghiên cu s khác bit
gia ngi Canada và Tunisia da vào nhn thc v cht lng dch v ngân hàng
ca h. ơy lƠ nghiên cu đu tiên so sánh nhn thc v cht lng dch v ngân
hàng gia Canada và Tunisia. Nghiên cu nƠy đƣ áp dng mô hình SERQUAL vi 5
thành phn cht lng dch v ngân hàng, bao gm: phng tin hu hình, mc đ tin
cy, kh nng đáp ng, đm bo và s đng cm và 22 bin quan sát. Kt qu nghiên
cu đa ra rng cht lng dch v ch gm 4 thành phn: mc đ tin cy, s đng
cm, s đm bo và kh nng đáp ng. Thành phn phng tin hu hình không phi
là thành phn ca cht lng dch v ngân hàng. Ngoài ra, theo kt qu nghiên cu,
c ngi Canada vƠ Tunisia đc hi v cht lng dch v ngơn hƠng đu cm nhn
10
rng dch v ngân hàng có cht lng cao.Tuy nhiên, báo cáo v mc đ nhn thc
cht lng dch v ca ngi Canada cao hn đáng k so vi ngi Tunisia. Nghiên
cu nƠy đƣ xác đnh cht lng dch v có nh hng ln nht đn s hài lòng ca
khách hàng và lòng trung thành. Trong mu nghiên cu ca Canada đng cm là yu
t d báo quan trng nht ca s hài lòng và lòng trung thành, tip theo lƠ đ tin cy.
Trong nghiên cu Tunisia li có s khác bit. tin cy vƠ đáp ng mi là nhng
yu t d báo quan trng nht ca s hài lòng và lòng trung thành.
Tóm li, ta đƣ bit cht lng dch v s tác đông đn cht lng dch v cm
nhn ca khách hàng, vì vy vic nghiên cu v các thành phn ca cht lng dch
v là cn thit. Tuy nhiên thành phn cht lng dch v khác nhau trong các nghiên
cu và khác nhau các nc nh đƣ trình bƠy trên. Vy cn đ đt ra đơy lƠ ti
ngân hàng Vit Nam, các nhân t cht lng dch v nào nh hng đn cht lng
dch v cm nhn ca khách hàng ?
1.5 Mô hình nghiên cu và các khái nim v phân tích các nhân t nhăhng
đn cht lng dch v ngân hàng
1.5.1 Mô hình nghiên cu
Thông qua c s lý thuyt và các nghiên cu trc đƣ đ cp trên, tác gi la
chn mô hình nghiên cu theo đnh hng sau:
(a) K tha và áp dng theo mô hình gc ca Parasuraman & ctg (1988) v
phân tích các nhân t nh hng đn cht lng dch v cm nhn.
(b) Xây dng mô hình nghiên cu các yu t nh hng đn cht lng dch v
cm nhn.
Do vy mô hình nghiên cu đc xây dng di dng s đ nh sau:
11
Hình 1.1: Mô hình nghiên cu
Bng 1.1 Bng tóm tt các gi thuyt
Gi thuyt
Mi quan h
H1: S đm bo
+ Cht lng dch v cm nhn
H2: Mc đ tin cy
+ Cht lng dch v cm nhn
H3: S đng cm
+ Cht lng dch v cm nhn
H4: Kh nng đáp ng
+ Cht lng dch v cm nhn
H5: Phng tin hu hình
+ Cht lng dch v cm nhn
Ngun: Tác gi tng hp
1.5.2 Các khái nim nghiên cu
1.5.2.1 Chtălng dch v cm nhn (Percieved service quality)
S cm nhn cht lng là vic ngi tiêu dùng đánh giá cht lng ca mt
sn phm. S cm nhn cht lng mang tính khách quan hn so vi nhng khái nim
khác v cht lng. Qua các phng pháp nghiên cu trên nhng nhóm đi tng
khác nhau, các nhà nghiên cu đƣ tìm hiu nhng đc tính cn thit mà mt nhà cung
cp dch v cn có đ nâng cao cht lng dch v. H thy rng nhng ngi trong
nhóm đi tng đu đa ra nhng tiêu chun ging nhau. Da trên c s phân tích, h
S đm bo
Kh nng đáp ng
Cht lng dch
v cm nhn
Mc đ tin cy
Phng tin hu
hình
S đng cm
H1
H2
H3
H4
H5
12
xây dng 10 tiêu chí đ đánh giá cht lng dch v. V sau h nhn thy có s trùng
lp gia 10 tiêu chí này nên khách hàng ch có th phân bit đc 5 tiêu chí (đc
trình bƠy bên di). S cm nhn cht lng dch v đc đúc kt t thái đ ca ngi
tiêu dùng vi mt sn phm hay mt dch v.
1.5.2.2 S đm bo (Assurance)
S đm bo là th hin s quan tơm chm sóc đn tng cá nhân khách hàng, to
cho h s an tơm, tin tng, cng nh t tin khi h giao dch vi ngân hàng.
Gi thuyt H1: Có mi quan cùng chiu ca s đm bo đi vi cht lng dch
v cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng.
1.5.2.3 Mc đ tin cy (Reliability)
tin cy đc hiu là kh nng thc hin dch v phù hp vƠ đúng thi hn
ngay ln đu tiên, nng lc ca nhơn viên đ thi hành li ha mt cách chính xác.
Trong các tài liu, đ tin cy là thành phn cht lng dch v đc nghiên cu rt
nhiu (Kwan & Hee,1994; Dotchin & Oaklank, 1994; Manshor Amat Taap Siong
Choy Chong, Mukesk Kumar vƠ Tat Kee Fong, 2011…). V trí quan trng ca đ tin
cy trong thành phn cht lng dch v khác nhau trong nghiên cu. Theo Kwan &
Hee (1994), Yavas & cng s (2004) đ tin cy là thành phn quan trng nht. Nghiên
cu ca Newman & Cowling (1994), Tahir & Abu Bakar (2007) thì đ tin cy không
phi là thành phn quan trng nht mà ch đng v trí th hai hoc th ba. Qua nhiu
nghiên cu nh trên, ta có th nhìn thy rng đ tin cy là mt thành phn ca cht
lng dch v ngân hàng. Vy gi thuyt đt ra rng đ tin cy có tác đng đn cht
lng dch v cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng?
Gi thuyt H2: Có mi quan h cùng chiu ca đ tin cy đi vi cht lng
dch v cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng.
1.5.2.4 S đng cm (Empathy)
ng cm đc hiu là s quan tơm chm sóc đn tng cá nhân khách hàng.
Nghiên cu gn đơy nht ca Riah Ladhari, Ines Ladhari và Miguel Morales (2010)
nghiên cu v s khác bit cht lng dch v ti Canada và Tunisia kt lun rng s
đng cm là yu t quan trng nht trong thành phn cht lng dch v ti Canada.
Nhn đnh nƠy đúng trong nghiên cu ca Newman & Cowling (1994) vƠ cng phù
hp vi nghiên cu ca Newman (2001) (đng cm là thành phn quan trng th hai).
13
Tuy nhiên, cng có các nghiên cu cho rng s đng cm là thành phn ít quan trng
nht (Tahir & Abu Bakar, 2007). Nhìn chung, s đng cm là thành phn ca cht
lng dch v, tác gi có gi thuyt nh sau:
Gi thuyt H3: Có mi quan h cùng chiu ca s đng cm đi vi cht lng
dch v cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng.
1.5.2.5 Kh nngăđápăng (Responsiveness)
Kh nng đáp ng th hin s mong mun và sn sàng ca nhân viên cung cp
dch v kp thi cho khách hàng. Nu trong nghiên cu ca Riah Ladhari, Ines Ladhari
và Miguel Morales (2010) nghiên cu v s khác bit cht lng dch v ti Canada
và Tunisia kt lun rng s đng cm là yu t quan trng nht trong thành phn cht
lng dch v ti Canada, thì ti các ngân hàng Tunisia, đ tin cy vƠ đáp ng là
thành phn quan trng ca cht lng dch v, đó lƠ các yu t d báo quan trng nht
ca s hài lòng và lòng trung thành ca khách hàng. Kh nng đáp ng khách hàng
cng đc đánh giá lƠ thƠnh phn quan trng ca cht lng dch v trong nghiên cu
ca Newman (2001), Wang et al (2003), Tahir & Abu Bakar (2007). Vic ngân hàng
sn sƠng giúp khách hƠng vƠ đáp ng nhanh chóng, chính xác các yêu cu ca khách
hàng s đem li s đánh giá tt t khách hƠng, đó lƠ gi thuyt mà tác gi đt ra đ
nghiên cu.
Gi thuyt H4: Có mi quan h cùng chiu ca kh nng đáp ng đi vi cht
lng dch v cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ngân hàng.
1.5.2.6 Phngătin hu hình (Tangible)
Phng tin hu hình th hin qua ngoi hình, trang phc ca nhân viên và các
trang thit b, tài sn hu hình h tr dch v. Hin nay, có nhiu ý kin trái chiu rng
phng tin hu hình có là thành phn ca cht lng dch v hay không. Theo nghiên
cu ca Yavas & cng s (1997) cho rng phng tin hu hình là thành phn quan
trng nht, trong khi nghiên cu ca Kwan & Hee (1994), Tahir & Abu Bakar (2007)
chim v trí không cao. Trái ngc vi kt lun ca các nghiên cu trên, nghiên cu v
s khác bit cht lng dch v ti Canada và Tunisia ca Riah Ladhari, Ines Ladhari
và Miguel Morales (2010) li khng đnh rng phng tin hu hình không quan trng
ti c Canada và Tunisia. Ý kin ca Arasli & cng s (2005) cho rng mc dù các
ngơn hƠng thay đi môi trng, khách hàng vn đánh giá cht lng dch v ngân
14
hàng ch yu trong điu kin ca h tr cá nhân, h nhn đc t các nhân viên, ch
không phi là ci tin k thut. Còn theo Molina & cng s (2007) mc dù cng ngh
ngân hàng t đng hóa, khách hàng vn mun giao dch gia ngi vi ngi. Vì vy
câu hi đt ra rng liu phng tin hu hình có là mt thành phn ca cht lng dch
v có nh hng đn cht lng dch v cm nhn ca khách hàng hay không ?
Gi thuyt H5: Có mi quan h cùng chiu ca phng tin hu hình đi vi
cht lng dch v cm nhn ca khách hàng v cht lng dich v ngân hàng.
1.6 Xây dngăthangăđo
Các thang đo đc xây dng da theo thang đo gc ca Parasuraman & ctg
(1988)
1.6.1 Thangăđoăs đm bo (Assurance)
Thang đo gm 4 bin quan sát nh sau:
Cách c x ca nhân viên VCB to nim tin cho khách hàng.
Bn cm thy an toàn khi giao dch vi VCB.
Nhân viên VCB luôn nim n vi khách hàng.
Nhơn viên VCB có đ hiu bit đ tr li các câu hi ca khách hàng
1.6.2 Thangăđoăđ tin cy (Reliability)
Thang đo gm 5 bin quan sát:
Nhân viên VCB luôn gi đúng li ha vi khách hàng.
Nhơn viên VCB quan tơm đn vic gii quyt các vn đ khách hàng gp phi.
Khi giao dch, nhân viên VCB x lý nghip v đúng ngay ln đu tiên.
VCB cung cp dch v ti đúng thi đim nh đƣ ha vi khách hàng.
VCB luôn đm bo thc hin các dch v tài chính không có sai sót gì.
1.6.3 Thangăđoăs đng cm (Empathy)
Thang đo gm 5 bin quan sát di đơy:
VCB luôn đc bit chú Ủ đn khách hàng.
Nhơn viên VCB luôn quan tơm đn tng khách hàng.
Ngày, gi giao dch ti VCB rt thun tin cho tt c khách hàng.
VCB đt li ích khách hàng lên trên ht.
Nhân viên VCB hiu rõ nhu cu ca tng khách hàng.
1.6.4 Thangăđoăkh nngăđápăng (Responsiveness)
15
Thang đo gm 4 bin quan sát:
Giao dch ti VCB nhanh chóng, khách hàng không phi ch đi lâu.
Nhân viên VCB luôn sn sƠng giúp đ vƠ đáp ng các yêu cu ca khách
hàng.
Nhân viên VCB luôn d chu, lch s và thân thin vi khách hàng.
Nhơn viên VCB có đ kin thc vƠ nng lc gii đáp các thc mc và yêu cu
c th ca khách hàng.
1.6.5 Thangăđoăphngătin hu hình (Tangible)
Thang đo gm 4 bin quan sát:
VCB có h thng máy móc hin đi.
VCB có c s vt cht đc b trí tin dng, thun tin cho khách hàng.
Nhân viên VCB gn gàng, chuyên nghip.
Hình nh VCB quen thuôc vi khách hàng.
1.6.6 Thangăđoăchtălng dch v cm nhn (Percieved service quality)
Thang đo gm 4 bin quan sát di đơy:
Nhìn chung anh/ch đánh giá tt cht lng dch v ti VCB.
Anh/chi s tip tc s dng dch v ti VCB trong thi gian ti.
Khi anh/ch có nhu cu dch v tài chính khác, anh/ch s đn VCB.
Anh/ch s gii thiu cho ngi quen s dng dch v ti VCB.