B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN LÝ DIM KHÁNH
NG DNG MÔ HÌNH VALUE AT RISK TRONG
VIC NÂNG CAO HIU QU QUN TR
RI RO TÍN DNG TI CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
……
NGUYN LÝ DIM KHÁNH
NG DNG MÔ HÌNH VALUE AT RISK
TRONG VIC NÂNG CAO HIU QU QUN
TR RI RO TÍN DNG TI CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS HOÀNG C
TP.H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun án này là công trình nghiên cu ca tôi. Các s liu, kt qu
trình bày trong lun vn nƠy lƠ trung thc và có ngun gc trích dn rõ ràng.
H Chí Minh, Ngày 10 tháng 05 nm 2014
Ngi thc hin
MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC BIU
DANH MC BNG BIU
LI M U
1. LÝ DO CHN TÀI
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
3. PHNG PHÁP NGHIểN CU
4. PHM VI NGHIÊN CU
5. NI DUNG NGHIÊN CU
CHNG I: TNG QUAN V LÝ THUYT QUN TR RI RO TÍN
DNG VÀ MÔ HÌNH VALUE AT RISK (VAR) 1
1.1 Qun tr ri ro tín dng ca NHTM 1
1.1.1 Khái nim qun tr ri ro 1
1.1.2 Vai trò ca qun tr ri ro tín dng 1
1.1.2.1 Qun tr ri ro tín dng lƠ thc đo nng lc kinh doanh ca
các NHTM 1
1.1.2.2 Qun tr ri ro tín dng tt là mt li th cnh tranh ca các
NHTM 1
1.1.3 Quy trình qun tr ri ro tín dng 2
1.1.3.1 Nhn din ri ro 2
1.1.3.2 o lng ri ro 2
1.1.3.3 Kim soát ri ro 3
1.1.3.4 Tài tr ri ro 4
1.1.4 Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro tín dng 5
1.1.4.1 Chính sách và quy trình tín dng 5
1.1.4.2 Chính sách qun lý ri ro tín dng ca ngân hàng 6
1.1.4.3 T chc qun lý tín dng và ri ro tín dng 6
1.1.4.4 Nhân t công ngh 7
1.2 Hiu qu qun tr ri ro tín dng ca NHTM 7
1.2.1 Khái nim 7
1.2.2 Các ch tiêu đo lng hiu qu qun tr tín dng 8
1.2.2.1 T l n quá hn 8
1.2.2.2 T l n xu 8
1.2.2.3 T l xóa n ròng 9
1.2.2.4 T l d phòng ri ro tín dng 10
1.2.3 Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng 10
1.2.2.1 i vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng 10
1.2.2.2 i vi khách hàng 11
1.2.2.3 i vi nn kinh t 11
1.3 Tng quan v phng pháp Value at Risk 12
1.3.1 Khái nim v VaR 12
1.3.2 Các thông s đu vào đ xác đnh VaR 13
1.3.3 Mc tiêu ca vic ng dng VaR trong công tác qun tr ri ro tín
dng 14
1.3.3.1 To c s cho vic thit lp d phòng nhm bù đp nhng tn
tht k vng c tính. 14
1.3.3.2 To c s cho vic xác lp vn kinh t bù đp tn tht ngoài
d tính 14
1.3.4 Các mô hình đo lng VaR thông dng 14
1.3.4.1 CreditMetrics 14
1.3.4.2 CreditRisk+ 16
1.3.4.3 CreditPortfolioView 17
1.3.5 Kinh nghim ng dng mô hình VaR trên th gii 20
1.3.5.1 CitiGroup 20
1.3.5.2 Bank of China (Hong Kong) - ICBC 22
1.3.5.3 Deutsche Bank 23
1.3.5.4 VaR và khng hong tƠi chính nm 2008 24
1.3.5.5 Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 25
KT LUN CHNG 1 26
CHNG II: THC TRNG QUN TR RI RO TÍN DNG CA
NHTMCP VIT NAM VÀ NG DNG MÔ HÌNH CREDITMETRICS
TÍNH TOÁN VAR 27
2.1 Tng quan v NHTM CP Vit Nam 27
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 27
2.1.2 C cu t chc hot đng 28
2.1.2.1 Hi đng qun tr (HQT) 28
2.1.2.2 Ban iu hành 28
2.2 Thc trng qun tr ri ro tín dng ti các NHTMCP VN trong giai
đon 2008 –2013 28
2.2.1 Thc trng ri ro tín dng 28
2.2.2 Thc trng qun tr ri ro tín dng ti các NHTMCP Vit Nam 2008
– 2013 32
2.2.2.1 Nhn din ri ro tín dng ti các NHTMCP Vit Nam 32
2.2.2.2 Thc trng đo lng ri ro tín dng ti các NHTMCP Vit
Nam 33
2.2.2.3 Thc trng tài tr ri ro tín dng ti các NHTMCP Vit Nam35
2.3 Nhng hn ch và nguyên nhân ca công tác qun tr ri ro tín dng ti
các NHTM CP Vit Nam 39
2.3.1 Thông tin đc thu thp cha đy đ và chính xác 39
2.3.2 Ch đo lng RRTD góc đ riêng l tng món vay 40
2.3.3 Nhn thc v xp hng tín dng cha cao và cha ng dng đc
các kt qu vào vic QTRRTD 42
2.4 nh lng ri ro tín dng theo mô hình VaR 43
2.4.1 iu kin ng dng phng pháp VaR trong QTRRTD ti Vit
Nam 43
2.4.2 Xác đnh VaR bng Mô hình CreditMetrics 46
2.4.2.1 Gi thuyt đu vào 46
2.4.2.2 Các yu t đu vào ca mô hình 46
2.4.2.3 Phng pháp tính toán vƠ ví d 47
2.4.2.3.1 ng dng VaR cho mt danh mc có mt món vay 47
2.4.2.3.2 ng dng VaR cho mt danh mc có hai món vay 53
2.4.2.3.3 VaR cho toàn b danh mc 60
2.4.3 u đim ca Value at risk 61
2.4.3.1 Cung cp phng pháp đo lng ri ro hin đi 61
2.4.3.2 To c s cho vic thit lp d phòng ri và vn kinh t 62
2.4.3.3 Thay đi giá tr trích lp d phòng ri ro tín dng 63
2.4.3.4 a dng hóa danh mc cho vay và loi b nhng món vay xu
64
KT LUN CHNG 2 65
CHNG III: GII PHÁP NG DNG MÔ HÌNH CREDITMETRICS XÁC
NH GIÁ TR VAR NHM NÂNG CAO HIU QU TRONG VIC QUN
TR RI RO TÍN DNG TI CÁC NHTM CP VIT NAM 66
3.1 nh hng phát trin NHTM Vit Nam đn 2015 và tm nhìn 2020 66
3.1.1 nh hng phát trin chung 66
3.1.2 nh hng v nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng 66
3.2 ng dng mô hình Creditmetrics xác đnh giá tr VaR nhm nâng cao
hiu qu qun tr ri ro tín dng tín dng ti các NHTM CP Vit Nam 67
3.2.1 i vi các NHTM CP Vit Nam 67
3.2.2.1 Xây dng hoàn thin h thng xp hng ni b 68
3.2.1.2 Xây dng h thng công ngh thông tin hin đi 71
3.2.1.3 Thànhlpbphnnghiêncu,phântíchvàdbáothông tin kinh
t
-
Hoàn thin b máy qun tr ri ro tín dng 72
3.2.1.4 Qunlý giámsátdanhmcchovay 73
3.2.1.5 Kt hp VaR đng thi cùng vi các phng pháp đnh
lng khác (CVaR, Stress Test, Back Test) 74
3.2.2 Kin ngh đi vi NHNN Vit Nam 75
3.2.2.1 Hoàn thin khung pháp lý cho hot đng xp hng tín dng ca
NHTMCP 76
3.2.2.2 nh hng qun tr ri ro tín dng di góc đ danh mc
cho các NHTMCP 77
3.2.2.3 Nơng cao nng lc hot đng ca trung tâm thông tin tín
dng 77
3.2.2.4 Phát trin th trng mua bán n 79
3.2.3 Kin ngh đi vi Nhà nc Vit Nam 80
KT LUN CHNG 3 81
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC T VIT TT
BIS Ngân hàng thanh toán quc t
CBTD Cán b tín dng
CIC Trung tâm thông tin tín dng
CVaR Giá tr ri ro có hiu chnh
DN Doanh nghip
EL Tn tht kì vng
ICBC Ngơn hƠng công thng Trung Quc
LGD Tn tht c tính
NHNN Ngơn hƠng NhƠ Nc
NHTM Ngơn hƠng thng mi
NHTMCP Ngơn hƠng thng mi c phn
PD Xác sut khách hàng không tr đc n
QTRRTD Qun tr ri ro tín dng
RRTD Ri ro tín dng
Stress Test Phng pháp kim tra mc đ cng thng
SX- KD Sn xut – Kinh doanh
TCTD T chc tín dng
UL Tn tht không c tính đc
VaR Value at Risk, giá tr chu ri ro
DANH MC BIU
Biu đ 2.1: Biu đ t chc hot đng ca NHTMCP
Biu đ 2.2: T l n xu trong tng d n giai đon 2008 -2013
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 So sánh mt s đc trng ca 3 mô hình xác đnh VaR
Bng 2.1 S lng ca các khi Ngơn hƠng tính đn 2012
Bng 2.2 N xu ca các NHTMCP Vit Nam giai đon 2008 – 2012
Bng 2.3 Thng kê vic lng hóa ri ro tín dng ti các NHTMCP
Bng 2.4 Thông tin danh mc cho vay
Bng 2.5 Bng lãi sut tham chiu cho các khon vay
Bng 2.6 Bng xác sut chuyn hng tín nhim trong 1 nm dƠnh cho
món vay xp hng A và BBB
Bng 2.7 Giá tr tng lai ca khon vay X
Bng 2.8 Giá tr tng lai ca khon vay Y
Bng 2.9 Bng tính phng sai và k vng ca món vay X
Bng 2.10 Bngtínhphng sai và kvng ca món vayY
Bng 2.11 Bng giá tr ca danh mc cui nm 1 cho 64 trng hp
Bng 2.12 Bng mc đ nh hng ca ngƠnh đi khon vay X, Y
Bng 2.13 Giá tr ti hn chun ca khon vay doanh nghip X (hng A
)
Bng 2.14 Giá tr ti hn chun ca khon vay doanh nghip Y (hng
BBB
)
Bng 2.15 Bng xác xut chuyn hng đng thi ca hai món vay X và Y
Bng 2.16 Bng Giá tr k vng ca danh mc
Bng 2.17 Bng tính đ lch chun ca giá tr th i vi giá tr k vng
Bng 2.18 Bng tính Phng sai vƠ tn tht VaR ca danh mc
LI M U
1. LÝ DO CHN TÀI
Trong bi cnh nn kinh t đang gp nhiu khó khn nh hin nay, th trng tài
chính Vit Nam cng đang đi din vi nhng bt n và nhiu ri ro tim n. Vic
qun tr ri ro tr thành mi quan tơm đc bit ca các nhà qun tr cng nh ca
Chính ph. công tác qun tr đt kt qu tt, vic đánh giá vƠ c lng ri ro là
rt quan trong. Nghiên cu riêng v hot đng tín dng ca các NHTM CP Vit
Nam, không th không k đn ri ro v tín dng hay còn gi là ri ro v n. T sau
cuc khng hong kinh t 2008, nhng nh hng tiêu cc đem li t cuc khng
hong vn còn dai dng, s lng các doanh nghip không có kh nng tr n hay
phá sn ngƠy cƠng gia tng, khin cho n xu tng lên vƠ các NHTM mt kh nng
thanh khon. Vì th, vic đo lng ri ro tín dng là mt phng tin cn thit giúp
các ngân hàng nói riêng và các doanh nghip hot đng trong nn kinh t nói chung
có th nhn din, đánh giá vƠ d báo đc tình trng ca mi doanh nghip, đng
thi có nhng chin lc nhm hn ch, gim thiu ri ro tín dng vƠ xác đnh
hng đi nhm ti đa hóa đc li nhun nh mong mun.
Hin nay ti Vit Nam, vic đo lng ri ro tín dng không còn xa l gì trong các
Ngân hàng nói chung và NHTMCP nói riêng. Công tác qun tr ri ro tín dng là
mt vn đ sng còn trong hot đng tín dng ca Ngân hàng. Tuy nhiên, hin nay
cha có nhiu nghiên cu thc nghim nhm kim tra tính hiu qu hay mc đ tin
cy ca các phng pháp đo lng ri ro trong điu kin th trng Vit Nam. Vì
vy, chúng tôi đƣ tin hành nghiên cu đ tài v NG DNG MÔ HÌNH VALUE
AT RISK TRONG VIC NÂNG CAO HIU QU QUN TR RI RO TÍN
DNG TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM - ng
dng công c qun tr ri ro tín dng hin đi nhm mc đích cung cp thêm các lá
chn an toàn cho các NHTM t
i
Vi
t Nam vƠ đnh hng phát trin v lnh vc này
trong tng lai cho toƠn h thng.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Xuyên sut đ tài này. Mc tiêu chính ca tôi đó lƠ lƠm rõ các khía cnh liên quan
đn vn đ ri ro tín dng, qun tr ri ro tín dng và phân tích mô hình VaR t đó
tin hành xây dng công c đnh lng nhm mc đích ng dng cho các
NHTMCP ti Vit Nam hin nay. Tôi đi t các vn đ c bn nht ca ri ro tín
dng, qun tr ri ro tín dng và các mô hình VaR thông dng đ đo lng ri ro
tín dng, tin hành phân tích tình hình qun tr ri ro tín dng ca các NHTMCP
trong giai đon 2008 -2013, ví d xác đnh giá tr VaR bng mô hình
CreditMetrics, t đó
đa
ra các khuyn ngh thích hp v mt hot đng ca các
NHTMCP cng nh v mt chính sách cho NHNN.
3. PHNG PHÁP NGHIểN CU
Bài nghiên cu ca tôi s dng các phng pháp đnh tính, đnh lng, tng hp,
so sánh, phân tích các d liu tp hp đc đ làm rõ vn đ cn nghiên cu.
4. PHM VI NGHIÊN CU
- Không gian: H thng Ngơn hƠng Thng mi c phn Vit Nam
- Thi gian: T nm 2008 – 2013
5. NI DUNG NGHIÊN CU
Bài nghiên cu ca tôi đc chia làm ba phn chính.
Chng 1: Tng quan lý thuyt v qun tr ri ro tín dng và mô hình Value at
Risk (VaR)
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro tín dng ca các NHTMCP Vit Nam – ng
dng Mô hình Creditmetric đ tính toán VaR
Chng 3: ng dng mô hình Creditmetrics xác đnh giá tr VaR nhm nâng cao
hiu qu qun tr ri ro tín dng tín dng ti các NHTMCP Vit Nam.
Trang 1
CHNG I: TNG QUAN V Lụ THUYT QUN TR RI RO TệN
DNG VÀ MỌ HỊNH VALUE AT RISK (VAR)
1.1 Qun tr ri ro tín dng ca NHTM
1.1.1 Khái nim qun tr ri ro
Qun tr ri ro tín dng lƠ quá trình xơy dng vƠ thc thi các chin lc, các chính
sách qun tr vƠ kinh doanh tín dng nhm đt đc mc tiêu an toƠn, phát trin bn
vng, tng cng các bin pháp phòng nga, hn ch vƠ gim thp n xu, n quá
hn trong kinh doanh tín dng, t đó tng doanh thu, gim chi phí vƠ nơng cao cht
lng vƠ hiu qa hot đng kinh doanh trong c ngn hn vƠ dƠi hn ca ngơn
hƠng thng mi.
1.1.2 Vai trò ca qun tr ri ro tín dng
1.1.2.1 Qun tr ri ro tín dng lƠ thc đo nng lc kinh doanh ca các Ngân
hƠng Thng mi
Tình hình kinh t ngày càng có nhiu bin đng, th trng tài chính, tin t và ngân
hƠng cng din bin phc tp hn, tim n nhiu ri ro, nht là ri ro tín dng. Mc
dù, trc khi cho vay nhơn viên ngơn hƠng đƣ tìm hiu th trng và d đoán nhng
ri ro có th xy ra nhng kh nng phát hin ri ro tim n và ng phó ca nhân
viên ngân hàng là có gii hn, trên thc t RRTD phát sinh do nhiu nguyên nhân,
có th do nguyên nhân khách quan, ch quan hay do bt kh kháng… Vì vy, qun
tr RRTD phi đc xem là mt nghip v ch đo vƠ lƠ thc đo nng lc kinh
doanh ca các NHTM đ ngn nga và hn ch ti đa nhng tn tht do RRTD gây
ra.
1.1.2.2 Qun tr ri ro tín dng tt là mt li th cnh tranh ca các NHTM
Qun tr RRTD đc thc hin tt s to điu kin cho ngân hàng sàng lc đc
nhng khách hƠng có nng lc pháp lý tt, nng lc tài chính tt, có tim nng phát
trin… nhm giúp cho vic tài tr vn ca ngân hàng thc s mang li hiu qu, và
s to điu kin thun li cho các NHTM trong quá trình cnh tranh.
Trang 2
1.1.3 Quy trình qun tr ri ro tín dng
Trong hot đng cho vay, ngân hàng luôn đi mt vi tình trng thông tin không
cân xng trong đó ngân hàng không th hiu rõ mc đ ri ro ca ngi vay, d
án cho vay bng chính bn thân h chính vì th ngân hàng thng ri vào th la
chn bt li. Nhng li nhun luôn gn lin vi ri ro. Mt ngi qun lý
gii không phi né tránh và s ri ro mà phi làm đ ra. Mt quy trình qun lý
tín dng ca danh mc sao đ kim soát và hn ch ri ro mc thp nht
tng ng vi mc li nhun cho vay thông thng gm có bn bc chính đó
là nhn din, đo lng, kim soát vƠ tƠi tr ri ro.
1.1.3.1 Nhn din ri ro
qun tr đc ri ro thì trc ht phi nhn din đc ri ro. Ri ro t n g
m ó n v a y c n g n h r i r o danh mc cho vay chính là s kt hp ca ri
ro ni ti và ri ro tp trung. Nguyên nhân dn đn ri ro tp trung chính là do
s thiu đa dng hóa danh mc cho vay, đi ngc vi nguyên tc phân tán ri ro
trong kinh doanh tin t. Nhn din ri ro chính là tìm ra các biu hin và các
yu t tác đng có th dn đn các ri ro trên. Ngân hàng phi thng xuyên
xem xét tng th c cu danh mc cho vay ca mình kt hp vi phân tích
ri ro ni ti ca tng đi tng cho vay trên danh mc t đó nhn din
đc nhng biu hin hay nhng yu t tác đng làm gia tng ri ro tín dng cho
danh mc cho vay ca mình
1.1.3.2 o lng ri ro
Trong quy trình qun tr ri ro tín dng thì đo lng ri ro là mt bc quan
trng, nht là trong quan đim qun tr ri ro hin đi. Không ch dng li
mc đ là nhn dng ra ri ro mà nhà qun tr phi đo lng đc mc đ ri
ro mà ngân hàng gp phi. Ri ro tín dng bao hàm hai đc trng là: (1) Luôn
gn lin vi tn tht ca ngân hàng v mt tài chính; (2) Xut phát t s vi
phm ngha v hp đng ca khách hàng. T đơy ta có th thy đc rng ri
ro tín dng chính là kh nng xy ra bin c gn lin vi tn tht v mt tài
Trang 3
chính ca ngân hàng. Chính vì th đo lng ri ro tín dng thc cht đo lng
xác sut xy ra bin c và mc tn tht nu bin c đó xy ra trong mt khon
thi gian nht đnh .
Ngân hàng có th tip cn nhiu cách khác nhau đ đo lng ri ro. Không có
phng pháp đo lng nào phù hp vi mi ngân hàng, mi ngân hàng cn
xây dng cho mình mt phng pháp đo lng phù hp vi tình hình thc t ti
ngân hàng mình.
Mc tiêu ca đo lng ri ro tín dng chính là giúp ngân hàng lng hóa đc
ri ro mà mình gp phi trong mt khong thi gian nht đnh qua đó có
nhng bin pháp chng đ ri ro thích hp nh thit lp mc d tr đ bù đp
tn tht…
1.1.3.3 Kim soát ri ro
Kim soát ri ro là vic dùng các bin pháp, k thut, công c, chin
thut… đ ngn nga, né tránh hoc gim thiu nhng tn tht do ri ro mang đn
cho ngân hàng. Mi thi đim ngân hàng có th đi mt vi nhng loi ri ro
khác nhau do đó tùy tình hình thc t mà ngân hàng la chn cho mình cách thc
kim soát ri ro thích hp sau khi đƣ nhn din và đo lng đc chúng. Kim
soát ri ro là mt ngh thut, nó đòi hi s sáng to, linh hot và mm do.
Nhìn chung các bin pháp kim soát ri ro có th đc phân thành ba nhóm sau
đơy:
Né tránh ri ro
Né trnh ri ro ngha là né tránh nhng hot đng hay nhng nguyên nhân có th
phát sinh tn tht. ơy là cách thc kim soát ri ro đn gin và có chi phí thp.
Tuy nhiên li nhun và ri ro thng song hành tn ti. Ri ro đc hiu nh là
s không chc chn do đó né tránh ri ro có th làm cho ngân hàng mt đi li
nhun cao nu ri ro không xy ra.
- Ngn nga ri ro
Trang 4
Ngn nga ri ro là vic dùng các bin pháp nào đó đ gim xác sut xut hin
ri ro. Các bin pháp này có th là tác đng vào nguyên nhân gây ra ri ro hay
nga s tng tác gia các nhóm nguyên nhân. Ri ro danh mc bao gm ri ro
ni ti và ri ro tp trung. Do ri ro ni ti xut phát t bn cht ca đi tng
cho vay ca ngân hàng nên ngân hàng khó có th tác đng làm thay đi nó. Ri ro
tp trung thng là do nguyên nhân ch quan t công tác qun tr danh mc cho
vay chính vì th đa dng hóa danh mc cho vay là bin pháp nhm ngn nga
ri ro tp trung tín dng và cng ngn nga s tng tác s khuch đi ri ro
khi tp trung cao vào nhng đi tng có ri ro ni ti cao.
- Gim thiu tn tht
ơy là các bin pháp nhm gim thiu nhng mt mát, thit hi do ri ro gây ra.
Ví d nh ngân hàng yêu cu tài sn đm bo khi cho vay hay các khon
trích lp d phòng đ chng đ nhng tn tht khi xy ra ri ro tín dng.
1.1.4.4. Tài tr ri ro
Ri ro chính là s không chc chn do đó dù có kim soát đn đơu cng không
th ngn chn hoàn toàn s xut hin ca ri ro. Do đó khi ri ro xy ra thì cn
có bin pháp thích hp đ gim thiu đn mc thp nht thit hi do ri ro gây ra.
Thông thng hot đng tài tr ri ro thng đc phân chia thành hai nhóm là t
khc phc ri ro và chuyn giao ri ro.
- T khc phc ri ro
Là phng pháp mà khi ri ro xy ra thì ngân hàng t khc phc các tn tht.
có th t khc phc các ri ro thì trc tiên ngân hàng cn phi thit lp các qu
d phòng đy đ. Tn tht bao gm hai loi là tn tht d kin và tn tht ngoài
d kin. Nhng tn tht d kin ngân hàng dùng qu d phòng đ bù đp, tn
tht ngoài d kin thì ngân hàng phi ly vn t có ca mình đ chng đ. Nu
tn tht vt quá s chng đ ca vn t có ca mình ngân hàng có th đi đn b
vc phá sn.
Trang 5
- Chuyn giao ri ro
Là phng pháp mà ngân hàng dùng các ngun lc bên ngoài đ giúp khc
phc ri ro nh chuyn giao ri ro bng cách bán các khon n, khon đn
bù ca các hãng bo him…
1.1.4 Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro tín dng
1.1.4.1 Chính sách vƠ quy trình tín dng
- Chính sách tín dng lƠ h thng các ch trng, đnh hng, quy đnh chi
phi hot đng tín dng do ngơn hƠng đa ra nhm s dng hiu qu ngun vn đ
tƠi tr cho các doanh nghip, h gia đình vƠ các cá nhơn; đng thi thit lp môi
trng nhm gim bt ri ro trong hot đng tín dng. Thông thng, chính sách
tín dng quy đnh đi tng vay vn, nhu cu vay vn, hn mc, điu kin vay,
phng thc qun lỦ… Nu chính sách tín dng đc xơy dng khoa hc, cn thn,
thông sut t trên xung di s to điu kin cho ngơn hƠng duy trì tiêu chun tín
dng ca mình, tránh ri ro quá mc vƠ đánh giá đúng v c hi kinh doanh. Ngc
li, chính sách tín dng không c th, không thích ng đc vi nhng thay đi ca
môi trng, không phù hp vi kh nng vƠ mc tiêu ca ngơn hƠng s lƠm gim
cht lng ca nhng khon vay, d phát sinh ri ro. Thc t đƣ chng minh rng
ngơn hƠng nƠo xơy dng đc mt chính sách tín dng hp lỦ, cht lng tín dng
ti ngơn hƠng đó thng cao hn.
- Quy trình tín dng bao gm các bc c th hoá chính sách tín dng, giúp
cán b tín dng tin hƠnh quá trình cho vay din ra thng nht, khoa hc, góp phn
đáp ng nhu cu vay vn ca khách hƠng. Quy trình cho vay gm nhiu bc nh
nhng thng đc chia thƠnh 4 giai đon: phơn tích trc khi cp tín dng, xơy
dng vƠ kỦ kt hp đng, gii ngơn, kim soát sau khi cp tín dng. Chính vì cán
b tín dng cho vay ch yu da vƠo các bc trong quy trình tín dng nên đi vi
mi ngơn hƠng, quy trình cn đc xơy dng c th, chi tit đi vi mi loi hình
tín dng, mi đi tng khách hƠng đ đm bo vic thc hin đúng, đ quy trình là
có th hn ch đc ri ro xy ra.
Trang 6
1.1.4.2 Chính sách qun tr ri ro tín dng ca ngơn hƠng
Trong công tác phòng nga RRTD, ngoƠi vic tuơn th theo các quy ch cho vay,
bo lƣnh, bo đm tin vay… do ngơn hƠng trung ng ban hƠnh, các NHTM cn
xơy dng riêng cho mình mt chính sách qun lỦ RRTD phù hp. Mc tiêu ca xơy
dng chính sách nƠy lƠ nhm gim đn mc ti thiu kh nng xy ra ri ro tín
dng vƠ tn tht mc ngơn hƠng cho lƠ hp lỦ. Do vy, chính sách nƠy cn phi
qun lỦ đc các ri ro hin hu tng khon vay, c trc vƠ sau khi ri ro gơy ra
tn tht cho ngơn hƠng. Thông thng, chính sách QTRRTD thng đa ra nhng
khuyn cáo v ngƠnh, lnh vc, đi tng khách hƠng không nên hoc thn trng
cho vay đ cán b tín dng có th sm nhn bit đc nhng ri ro tim n, đng
thi đa ra nhng công c qun tr hu hiu, thích hp vi đc đim ca tng ngơn
hƠng. Cng nh vy, trong trng hp ri ro đƣ xy ra, chính sách QTRRTD cng
quy đnh cách thc gii quyt sao cho thu hi đc n nhiu vƠ nhanh nht, gim
tn tht vi ngơn hƠng. Có th nói, ngơn hƠng ban hƠnh đc chính sách qun lỦ ri
ro tín dng đy đ, c th bng vn bn, ngơn hƠng đƣ đƣ thƠnh công bc đu
trong vic hn ch ri ro tín dng.
1.1.4.3 T chc qun tr tín dng vƠ ri ro tín dng
Phn ln các ngơn hƠng đu thƠnh lp t chc qun lỦ tín dng vƠ RRTD nh trung
tơm thông tin tín dng vƠ phòng nga ri ro, trung tơm giám sát vƠ kim tra tín
dng, công ty qun lỦ n vƠ x lỦ tƠi sn đm bo. Các t chc nƠy có chc nng
cung cp nhng thông tin thit yu cho cán b tín dng v khách hƠng, tr giúp cán
b trong quá trình ra quyt đnh cho vay; đng thi giám sát, kim tra tình hình
nhng khon vay sau gii ngơn đ sm phát hin nhng du hiu ca ri ro. Khi ri
ro xy ra thì có bin pháp x lỦ tƠi sn đm bo, thu hi n. Các t chc qun lỦ tín
dng vƠ ri ro tín dng ca mt ngơn hƠng nên phi hp vi nhau vì ch khi các t
chc nƠy hot đng hiu qu thì mi hn ch đc nhiu ri ro tín dng. Tránh vic
thƠnh lp các t chc nƠy mang tính hình thc vì nh vy không nhng ngn nga
đc mƠ còn lƠm tình hình ri ro tín dng ti ngơn hƠng xu đi.
Trang 7
1.1.4.4 Nhơn t công ngh
Hin nay, công ngh thông tin lƠ mt trong nhng nhơn t có nh hng khá nhiu
đn công tác hn ch ri ro tín dng ti ngơn hƠng. Mt ngơn hƠng mƠ ng dng
nhiu công ngh, k thut hin đi thì s đt tính chính xác, đ nhanh nhy cao
trong hot đng tín dng, gim thiu các sai sót. Ví d nh thông tin v khách hƠng
cp nht hn, đy đ hn, đc bit lƠ công tác chm đim khách hƠng nu lƠm t
đng s nhanh, ít nhm ln hn. NgoƠi ra, các cp qun lỦ khi cn cng có th nm
bt thông tin v tình hình hot đng tín dng ti c s nhanh nht, chính xác nht.
Tóm li, mt ngơn hƠng nên đu t vƠo các trang thit b, công ngh hin đi đ va
m rng tín dng li va hn ch đc ri ro.
1.2 Hiu qu qun tr ri ro tín dng ca NHTM
1.2.1 Khái nim
Hiu qu lƠ phép so sánh dùng đ ch mi quan h gia kt qu thc hin mc tiêu
hot đng ca ch th vƠ chi phí mƠ ch th b ra đ có kt qu trong điu kin nht
đnh
Thc cht khái nim hiu qu khng đnh bn cht ca hiu qu kinh t vƠ hiu qu
xƣ hi trong hot đng ca ch th, lƠ phn ánh mt cht lng ca các hot đng,
phn ánh trình đ s dng các ngun lc (lao đng, thit b máy móc, nguyên nhiên
vt liu vƠ tin vn) đ đt đc mc tiêu cui cùng ca mi hot đng ca ch th
nhm đt nhng mc tiêu đ ra.
Tóm li, hiu qu qun tr ri ro tín dng lƠ khái nim biu hin cht lng ca hot
đng qun tr ri ro tín dng trong NHTM. Hiu qu qun tr ri ro tín dng lƠ kt
qu đt đc trên c s đƣ thc hin đy đ vƠ đúng đn các bin pháp, chính sách,
nghip v trong hot đng qun lỦ RRTD.
Trang 8
1.2.2 Các ch tiêu đo lng hiu qu qun tr ri ro tín dng
1.2.2.1 T l n quá hn
Mt NHTM có t l n quá hn cao so vi mc bình quân chung ca các TCTD
khác hot đng trên cùng đa bàn, điu này đng ngha vi qun tr ri ro tín dng
ca NHTM đó có vn đ hay nói cách khác công tác QTRRTD ca NHTM đó
không hiu qu. Theo quy đnh ca NHNN Vit Nam, NQH đc đnh ngha:
“Khi đn k hn tr n gc hoc lãi, nu khách hàng không tr n đúng hn và
không đc điu chnh k hn n gc hoc lãi hoc không đc gia hn n
gc hoc lãi thì TCTD chuyn toàn b s d n sang n quá hn”
nh ngha NQH và cách xác đnh t l NQH ca Vit Nam còn có s khác bit so
vi thông l quc t.
Theo chun mc quc t thì NQH đc đnh ngha là Mt khon n gc hoc lãi
chm thanh toán vt quá s ngày ti thiu đc xác đnh theo các điu khon ca
hp đng tín dng và phn ánh các thông l trong nc đi vi loi hình n đó.
Tuy nhiên, xu th mi trong đánh giá cht lng hot đng qun tr ri ro tín dng
nhng nm gn đây là xem xét các khon n xu. ây là xu hng đúng, vì n xu
phn ánh chính xác hn các khon n có vn đ ca các NHTM đu t cho nn kinh
t.
1.2.2.2 T l n xu
Theo quy đnh hin hành và phù hp vi thông l quc t, n xu là n thuc
nhóm 3, 4, 5 trong đó:
N nhóm 3: các khon NQH t 91 ngày đn 180 ngày; các khon n c cu li thi
hn tr n ln đu; các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ
Trang 9
kh nng tr lãi đy đ theo hp đng tín dng.
N nhóm 4: các khon NQH t 181 ngày đn 360 ngày; các khon n c cu li
thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi hn tr n đc c cu li
ln đu; các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai.
N nhóm 5: các khon NQH trên 360 ngày; các khon n c cu li thi hn tr n
ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo thi hn tr n đc c cu li ln đu; các
khon n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi hn tr n đc c
cu li ln th hai; các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c
cha b quá hn hoc đã quá hn; các khon n khoanh, n ch x lý.
N xu phn ánh đúng nht cht lng tín dng vƠ hiu qu qun tr tín dng yu
kém ca các NHTM.
1.2.2.3 T l xóa n ròng
Ch tiêu t l n xu cha phi là cn c tin cy đ đánh giá mc đ ri ro tín dng và
kh nng x lỦ các khon n xu mƠ NHTMCP phi đi mt vƠ thc hin. Có nhng
món vay vn do nhng nguyên nhân nào đó không thc hin vic tr n kp thi
(đúng theo hp đng), nhng NH vn có th thu hi đy đ s n này. Xóa n ròng là
mt s khon cho vay không còn giá tr và NH xóa khi s sách (theo dõi ngoi
bng) đc gi là khon cho vay đc xóa n. Nu mt trong nhng khon cho vay
đó mà cui cùng NH cng thu đc thì khon thu nhp đó s khu tr tng các
khon xóa n to thành khon xóa n ròng. Khon xóa n ròng là mc tn tht tht
s, phn nh mc RRTD trong hot đng cho vay ca NH. Do vy, đ đánh giá chính
xác hn v mc đ ri ro, ngi ta s dng ch tiêu t l n xóa ròng. Nu t l này
cao cho thy hot đng qun tr ri ro tín dng ca NH không có cht lng, danh
mc cho vay có cht lng thp, hot đng kinh doanh không hiu qu và nguy có phá
sn cao.
Trang 10
1.2.2.4 T l d phòng ri ro tín dng
Theo Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngƠy 22/04/2005 ca Ngơn hƠng NhƠ
nc, các khon n đc phơn loi t Nhóm 1 đn 5 có mc trích lp d phòng c
th t 0% đn 100% ca Giá tr khon n tr đi giá tr khu tr ca tƠi sn đm
bo.
Ngoài ra, các ngân hƠng đc yêu cu trích d phòng chung mc 0,75% tng giá
tr các khon n t Nhóm 1 đn 4.
D phòng chung lƠ khon tin đc trích lp đ d phòng cho nhng tn tht cha
xác đnh đc trong quá trình phơn loi n vƠ trích lp d phòng c th vƠ trong các
trng hp khó khn v tƠi chính khi cht lng các khon n suy gim.
Ch s nƠy cho bit bao nhiêu % d n đc trích lp d phòng.
Ch s nƠy cƠng cao cho thy cht lng các khon tín dng ca ngơn hƠng đang
tiêu cc vƠ kh nng thu hi n thp. Th hin cht lng qun tr Ri ro tín dng
ca Ngơn hƠng còn yu kém.
Nu ch s nƠy thp thì có th phn ánh cht lng ci thin ca các khon n vƠ
hiu qu hot đng QTRRTD, hoc có th do các khon d phòng cha đc trích
lp đ theo quy đnh.
1.2.3 Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng
1.2.3.1 i vi hot đng kinh doanh ca Ngơn hƠng
Qun tr RRTD có hiu qu s tránh đc tình trng gim li nhun: Khi RRTD xy
ra s phát sinh các khon n khó thu hi. nh hng trc mt ca nó đn hot
đng Ngơn hƠng lƠ s đng vn dn đn lƠm gim vòng quay vn ca Ngơn hƠng.
Trang 11
Mt khác, khi có qúa nhiu các khon n khó hoc không thu hi đc s li phát
sinh các khon chi phí qun lỦ, giám sát, thu n… Các chi phí nƠy còn cao hn
khon thu nhp t vic tng lƣi sut các khon n quá hn. Bên cnh đó, Ngơn hƠng
vn phi chi tr các khon lƣi tin gi huy đng. Kt qu li nhun ca Ngơn hƠng
b gim sút. Nu cht lng Qun tr RRTD tt thì Ngơn hƠng s tránh đc tình
trng trên.
Qun tr RRTD có hiu qu giúp Ngơn hƠng nơng cao uy tín. Nu vic Qun tr
RRTD không hiu qu, Ngơn hƠng mt kh nng chi tr, uy tín ca ngơn hƠng trên
th trng tƠi chính s b gim sút.
Qun tr RRTD có hiu qu s tránh đc tình trƣng phá sn ca Ngơn hƠng: Nu
doanh nghip vay vn ngơn hƠng gp khó khn trong vic hoƠn tr, nht lƠ nhng
món vay ln thì co th dn đn khng hong trong hot đng tƠi chính Ngơn hƠng.
Nu không kp thi gii quyt, không có ngun vn nhanh chóng đáp ng cho kh
nng thanh toán cng nh không nhn đc các s tr giúp kp thi t phía Ngơn
hƠng NhƠ nc, Ngơn hƠng có kh nng phá sn.
1.2.3.2 i vi khách hƠng
Qun tr RRTD có hiu qu tránh đc tình trng không tr đc n hoc phá sn.
Ngơn hƠng không qun tr RRTD có hiu qu, cho vay trƠn lan dn đn tình hung
các doanh nghip không đ điu kin cng đc cp tín dng. Doanh nghip đc
cp vn nhng s dng vn không hiu qu. Nguy c n quá hn, xp hn tín dng
xu, không có kh nng vay vn trong tng lai, các khon n c không tr đc n
cho Ngơn hƠng, phát mƣi tƠi sn th chp vƠ hu qu xu nht lƠ phá sn doanh
nghip.
1.2.3.3 i vi nn kinh t
Qun tr RRTD có hiu qu s tránh đc tình trng khng hong kinh t. Khi Ngơn
hƠng gp khó khn thì vic cung ng vn cho các Doanh nghip s b đình tr. Do
Qun tr RRTD có không hiu qu, ngun vn ln ca Ngơn hƠng nm tn đng
trong các khon n quá hn, n khó đòi, Ngơn hƠng không đ vn đ cho cp tín