Luận văn Thạc sĩ 2014 Đóng góp của phát triển trung gian tài chính vào tăng trưởng kinh tế

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


QUỄCHăPHC HI



ịNGăGịPăCA PHÁT TRIN
TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
VÀOăTNGăTRNG KINH T



LUNăVNăTHC S KINH T




Tp H Chí Minh, tháng 05/2014




B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

QUỄCHăPHC HI


ịNGăGịPăCA PHÁT TRIN
TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
VÀO TNGăTRNG KINH T
CHUYÊN NGÀNH: KINH T PHÁT TRIN
MÃ S: 60310105

LUNăVNăTHC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN HOÀNG BO

Tp H Chí Minh, tháng 06/2014




LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đơy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu và trích dn trong lun vn đc s dng t các ngun xác thc.
Kt qu nêu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha đc công b trong bt k công
trình nghiên cu nào khác.

Hc viên cao hc

Quách Phc Hi



.




MC LC
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc bng biu
Danh mc hình v vƠ đ th
Danh mc ch vit tt
Tóm tt
CHNG 1. GII THIU NGHIÊN CU 1
1.1 Vn đ nghiên cu 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 Câu hi nghiên cu 2
1.4 D liu và phm vi nghiên cu 3
1.5 Cu trúc ca lun vn 3
CảNẢă2.ăCăS LÝ THUYT VÀ CÁC NGHIÊN CUăTậCăÂYăV
QUAN H GIA PHÁT TRINăTÀIăCảÍNảăVÀăTNẢăTậNG KINH T . 4
β.1 C s lý thuyt 4
2.1.1 Tng hp các nghiên cu v tng trng kinh t 4
2.1.2 Trung gian tài chính – tm quan trng đi vi phát trin kinh t 5
2.1.3 Các ch s đo lng phát trin tài chính 7
β.1.4 Các thc đo phát trin kinh t, ngun lc phát trin kinh t 8

2.2 Các nghiên cu trc đơy v mi liên h gia phát trin trung gian tài
chính vƠ tng trng kinh t 9
2.2.1 Quan đim phát trin trung gian tƠi chính không đóng vai trò quan
trng trong tng trng kinh t 10
2.2.β Quan đim phát trin trung gian tƠi chính tác đng tích cc đn sn
lng, góp phn thúc đy tng trng kinh t 11
2.2.γ Quan đim phát trin trung gian tài chính ch tác đng đn sn lng
trong dài hn nhng không đóng góp vƠo tng trng trong ngn hn 13
2.2.4 Quan đim phát trin trung gian tài chính ch tác đng đn sn lng
khi phát trin tƠi chính đt dn mt mc đ phát trin nht đnh 17
2.2.5 Kt qu nghiên cu thc nghim ca các tác gi trên th gii v mi
quan h phát trin tƠi chính vƠ tng trng kinh t. 17
2.3 Thc trng phát trin tài chính và các nghiên cu v mi liên h gia trung
gian tƠi chính vƠ tng trng kinh t ti Vit Nam 20
2.4 Khung phân tích 21
2.5 Tng kt chng β 22
CảNẢă3.ăPảNẢăPảÁPăNẢảIÊNăCU 23
3.1. Mô hình nghiên cu đ ngh 23
3.2. Tóm tt các bin trong mô hình 27
3.2. Gi thit nghiên cu 29
3.3 Thu thp d liu 30
γ.4 Phng pháp phơn tích d liu 32
3.5 Tng kt chng 32
CảNẢă4.ăPảÂNăTÍCảăD LIU 33

4.1 Thng kê mô t 33
4.2 Mi quan h gia tng trng kinh t và phát trin tài chính 36
4.3 Kt qu nghiên cu và tho lun 38
4.3.1 Kt qu kimăđnh tính dng ca các bin trong mô hình 38
4.3.2 Kt qu kimăđnểătnỂăquanăẾểuiăvỢăđaăẾng tuyn 40
4.3.3 Kt qu nghiên cu và tho lun 45
4.4 Tng kt chng 50
CảNẢă5:ăKT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH 51
5.1 Phng pháp nghiên cu 51
5.2 Khám phá chính 51
5.3 Hn ch ca đ tài 53
5.4 Gi ý chính sách 54
5.5 Hng nghiên cu m rng 55
TÀI LIU THAM KHO
1






DANH MC BNG BIU
STT
Tên bng
trang
Bng 3.1
So sánh các mô hình nghiên cu
26

Bng 3.2
Tóm tt các bin trong mô hình
27
Bng 3.3
Tng hp s liu mô hình t 1995 – 2012
31
Bng 4.1
Thng kê mô t
35
Bng 4.2
Kt qu kim đnh tính dng
38
Bng 4.3
Kt qu kim đnh sai phơn bc 1
39
Bng 4.4
Kt qu kim đnh sai phơn bc β
40
Bng 4.5
H s tng quan cp
42
Bng 4.6
Kt qu kim đnh Durbin – Watson
44
Bng 4.7
Kt qu kim đnh Breush – Godfrey
44
Bng 4.8
Kt qu nghiên cu: h s hi quy ca mô hình 4.1 và 4.2
46

Bng 4.9
Kt qu nghiên cu: h s hi quy ca mô hình 4.γ vƠ 4.4
47
Bng 4.10
Kt qu phơn tích nhơn t phóng đi phng sai VIF







DANH MC HÌNH V VÀ  TH
STT
Tên hình v
trang
Hình 2.1
Vai trò ca trung gian tƠi chính
5
Hình 2.2
Vai trò ca h thng tài chính
6
Hình 2.3
Khung phân tích
22
Hình 4.1
Tng quan phát trin tƠi chính – tng trng kinh t
33
Hình 4.2
Các ch s tng trng, t l tín dng vƠ t l tin t m

rng trong GDP giai đon 1995 - 2012
34
Hình 4.3
Tng quan gia thu nhp (GDP) vƠ các ch s phát
trin tƠi chính
37






DANH MC T VIT TT
M2: tin gi tit kim, tin gi có k hn ti các t chc tín dng.
GDP: Gross Domestic Product, tng sn phm quc ni




TÓM TT
Tính ti thi đim hin ti, h thng các t chc tín dng Vit Nam bao
gm γ9 ngơn hƠng thng mi c phn trong nc vƠ 10 ngơn hƠng nc ngoài
vƠ liên doanh nc ngoài. Cùng vi s gia tng v s lng ngân hàng và vn
điu l, h thng ngơn hƠng cng bc l nhng đim yu phát sinh trong quá
trình hot đng. Báo cáo này nhm đánh giá nhng đóng góp ca h thng ngân
hàng ti tng trng kinh t ti Vit Nam. S dng thc đo lƠ đ sâu tài chính
(financial deepening), thông qua hai bin s là t l tín dng cp cho khu vc t
nhân và t l khi tin t m rng trên GDP, báo cáo đánh giá s hiu qu trong
hot đng h thng ngân hàng và nhng đóng góp ca h thng nƠy đn tng
trng GDP.

Trong bi cnh các gii khoa hc cha đng thun v đóng góp ca phát
trin tƠi chính đn tng trng kinh t, nghiên cu này tr li câu hi rng, trong
trng hp ca Vit Nam, phát trin tài chính có thc s đóng góp vƠo tng
trng kinh t hay không. Nghiên cu này s dng d liu v các ch s tng
trng kinh t và tài chính ca Vit Nam trong giai đon 1995 – 2012 và mô
hình tng trng vi nhiu yu t khác nhau đ phơn tích tác đng ca phát trin
tƠi chính đn tng trng kinh t ca Vit Nam.
Kt qu ca nghiên cu cho thy, đi vi c hai thc đo nói trên, vi
mc ý ngha lƠ 15% vƠ 5%, phát trin tài chính nh hng tích cc đn tng
trng kinh t trong trng hp ca Vit Nam tuy tác đng cha đáng k. Chính
sách đc đ xut, nhm mc đích thúc đy tng trng kinh t, bi lun vn nƠy
là chính sách h tr phát trin h thng tài chính, chng hn nh h thng trung
gian tài chính, bao gm các t chc tín dng vƠ các đnh ch tài chính phi ngân
hàng.
1



CHNGă1.ăGIIăTHIUăNGHIểNăCU
1.1 Vnăđănghiênăcu
Các trung gian tƠi chính, hay đi din lƠ các ngơn hƠng đóng vai trò quan
trng trong hot đng ca nn kinh t vƠ đc xem nh lƠ kênh cung cp vn
cho nn kinh t. Quy mô h thng ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam bùng n
t 4 ngơn hƠng nm 1990 ti gn 40 ngân hàng nh hin nay, d n ca h thng
các ngơn hƠng thng mi c phn so vi GDP đt β8.85% vƠo nm β008 (Ngơn
hƠng nhƠ nc, 2010), chim gn bng 1/3 GDP c nc, điu này cho thy vai
trò quan trng ca hot đng kinh doanh ngơn hƠng cng nh hot đng cung
cp vn cho nn kinh t. Tuy nhiên, tng trng GDP ti Vit Nam đư gim
xung còn 5% t nm β010 so vi mc tng trng xp x 7% nh giai đon
trc.

Bên cnh đó, trong quá trình hot đng, các ngơn hƠng cng bc l mt s
đim yu nh xut hin n xu, kh nng thanh khon kém dn đn chính ph
phi đ ra phng án sáp nhp các ngơn hƠng đ n đnh nn kinh t. Cng nh
vic xut hin ca công ty qun lý n Vit Nam (VAMC) đ gii quyt các
khon n phát sinh t vic cp tín dng ca ngân hàng. Chúng ta có th thy rng
thông qua biu hin bên ngoài quá trình hot đng ca mình, h thng ngân hàng
ti Vit Nam có nhng bt n t đó nh hng đn chc nng chính lƠ thúc đy
tng trng kinh t.
Các nghiên cu khoa hc ch ra nhng bng chng cho nhng quan đim
trái ngc nhau v tác đng ca phát trin trung gian tƠi chính đi vi tng
trng kinh t. Trong nhóm các nghiên cu ng h quan đim phát trin trung
gian tài chính tác đng tích cc đn tng trng kinh t, rt nhiu các bài vit ca
nhiu tác gi nhn mnh vai trò quan trng ca phát trin trung gian tƠi chính đi
vi tng trng kinh t. Các tác gi này tìm thy nh hng tích cc ca các t
chc tƠi chính đi vi tng trng tng sn phm ca các quc gia. Mt vài
nghiên cu tiêu biu trong nhóm này bao gm Levine and Zervos (1996), Beck
and Levine (2004), King and Levine (1993). Ngc li, mt nhóm các nghiên
2



cu khác bác b vai trò ca trung gian tƠi chính đi vi tng trng kinh t. Các
nghiên cu này tp trung nhn mnh vai trò ca vn vt cht (physical capital) và
vn con ngi (human capital) và b qua vai trò ca trung gian tài chính trong
vic tích ly vn phc v tng trng kinh t. Các nghiên cu ni bt trong
nhóm này có th k đn nh Devereux and Smith (1994), Lucas Jr (1988),
Stiglitz (1985, 1993) và Stern (1989). Ti Vit Nam, các nghiên cu ca Nguyn
Hi Phng Linh (2012) và Ngô Quang M Thiên (2012) kt lun rng đ sâu
tƠi chính tng trng cùng chiu vi tc đ tng trng kinh t.
Vi tình hình thc tin nêu trên, cùng vi nhng mâu thun trong cách

xem xét đóng góp ca h thng tài chính trong các nghiên cu khoa hc nói trên,
lun vn nƠy nhm mc đích tìm hiu nhng vai trò ca h thng các trung gian
tƠi chính đi vi tng trng kinh t ca Vit Nam.
1.2 Mcătiêuănghiênăcu
Nghiên cu này có mc tiêu tng quát là xem xét nh hng ca s phát trin
trung gian tƠi chính đn tng trng kinh t ca Vit Nam. S phát trin ca
trung gian tƠi chính đc biu hin bi lng tin trong nn kinh t vƠ lng tín
dng t nhơn trong nn kinh t, là hai vn đ đc xem xét trong lun vn nƠy.
Do vy, lun vn nƠy có hai mc tiêu nghiên cu c th nh sau:
(i) Phơn tích tác đng ca s thay đi khi tin t m rng (Mβ) đn tng
trng kinh t Vit Nam.
(ii) Phơn tích tác đng ca s thay đi khi lng tín dng t nhơn đn tng
trng kinh t Vit Nam.
1.3ăCơuăhiănghiênăcu
Nghiên cu này nhm mc đích tr li câu hi: S phát trin ca trung
gian tài chính theo chiu sơu có giúp thúc đy tng trng kinh t Vit Nam hay
không? Mt cách tng ng vi các mc tiêu nghiên cu trên, nghiên cu này
đc thc hin nhm đ tr li hai câu hi nghiên cu c th di đơy.
3



Câu hi nghiên cu 1: Tng trng kinh t s thay đi nh th nào khi
khi tin t m rng (M2) trong nn kinh t thay đi?
Câu hi nghiên cu 2: Tng trng kinh t s thay đi nh th nào khi
khi lng tín dng t nhơn trong nn kinh t thay đi?
1.4 DăliuăvƠăphmăviănghiênăcu
Nghiên cu này s dng d liu ca Vit Nam. D liu dng chui thi
gian vi các bin đc đo lng trong đnh k hƠng nm, trong khong thi gian
t nm 1995 đn nm β01β.

D liu đc thu thp t nhiu ngun khác nhau, bao gm c s d liu ca
Worldbank và tng cc thng kê Vit Nam.
1.5ăCuătrúc ca lunăvn
Lun vn nƠy bao gm phn m đu, các chng trong ni dung bao gm
chng 1, chng β vƠ chng γ vƠ phn kt lun và gi ý chính sách. Phn m
đu trình bày nhng đng c thúc đy ngi vit tin hành nghiên cu, mc tiêu
nghiên cu, câu hi nghiên cu cùng vi d liu và phm vi nghiên cu. Chng
1 s tng hp các lý thuyt có liên quan đn vn đ nghiên cu và trình bày
khung phân tích ca lun vn. Chng β s ni tip trình bƠy phng pháp
nghiên cu và phân tích d liu đ kim đnh mi quan h gia phát trin tài
chính vƠ tng trng kinh t. Chng tip theo trình bày kt qu nghiên cu ca
lun vn vƠ các tho lun v kt qu này. Cui cùng s là phn tng kt nghiên
cu và trình bày các gi ý chính sách, da vào kt qu ca nghiên cu trong
chng trc.
4



CHNGă2.ăCăSăLụăTHUYTăVÀăCỄCăNGHIểNăCUăTRCăỂYă
VăQUANăHăGIAăPHỄTăTRINăTÀIăCHệNHăVÀăTNGăTRNG
KINHăT
2.1 Căs lỦăthuyt
2.1.1 Tng hp các nghiên cu v tng trng kinh t
Tng trng kinh t là s gia tng hay m rng v mt sn lng ca mt
nn kinh t (Soubbotina, β004). Tng trng kinh t thông thng đc đo
lng bng phn trm thay đi ca tng sn phm quc ni (GDP) hay tng sn
phm quc dơn (GNP). Cng theo Soubbotina (β004), tng trng kinh t có th
đn t hai ngun gc, bao gm tng trng theo chiu rng vƠ tng trng theo
chiu sơu. Tng trng theo chiu rng (extensive growth) đt đc khi mt nn
kinh t s dng nhiu hn các ngun lc sn xut (vn vt cht, vn con ngi,

lao đng), trong khi đó, tng trng theo chiu sơu đt đc khi mt nn kinh t
s dng cùng mt s lng các ngun lc này mt cách hiu qu hn (tin b
công ngh).
ư có rt nhiu nghiên cu, c lý thuyt ln thc nghim bàn v các yu
t tác đng đn tng trng kinh t. u tiên, mô hình tng trng Harrod –
Domar khng đnh rng tng trng kinh t ph thuc vào tit kim vƠ nng sut
ca vn. Sau đó, Solow (1956) xơy dng mt mô hình tng trng ni ting đn
tn ngƠy hôm nay, đc gi lƠ mô hình Solow hay mô hình tng trng tân c
đin (neoclassical growth model). Trong mô hình Solow, bên cnh các yu t
nh tích ly vn vƠ tng trng dân s, tin b công ngh là yu t quyt đnh
đn tng trng kinh t. Mankiw và cng s (1992) cho rng quá trình tích ly
vn con ngi, cng nh quá trình tích ly vn vt cht, có đóng góp tích cc
đn tng trng kinh t. Gn đơy, Acemoglu và cng s (2003) khám phá ra rng
th ch kinh t cng có tác đng mnh m đn tng trng kinh t ca các quc
gia. Barro (1996) bng nghiên cu thc nghim đư tìm ra bng chng cho nh
hng ca các yu t nh tui th và hc vn cao ca ngi dân, t l sinh sn
thp, chi tiêu chính ph, kh nng khuyn khích ca lut pháp và s ci thin
5



trong t giá thng mi. Trong phm vi nghiên cu ca mình, lun vn nƠy tp
trung phơn tích tác đng ca phát trin tƠi chính đn tng trng kinh t vi các
lý thuyt và nghiên cu thc nghim đc trình bày trong phn tip theo.
2.1.2 Trung gian tài chính – tm quan trng đi vi phát trin kinh t
Trung gian tài chính (Financial intermediaries) hay còn gi là các th ch
tài chính (Financial instituition) cùng vi th trng tài chính, công c tài chính
vƠ c s h tng tài chính to nên mt h thng tài chính hoàn chnh. Trung gian
tài chính bao gm ngơn hƠng trung ng, ngơn hƠng thng mi, ngân hàng phát
trin và các t chc tài chính phi ngân hàng.

Trung gian tài chính là t chc có chc nng chính lƠ huy đng vn t
ngi tit kim và chuyn lng vn nƠy đn các nhƠ đu t. Chc nng ca
trung gian tài chính bao gm: huy đng tit kim, đánh giá d án, qun lý ri ro,
giám sát vƠ đánh giá các giao dch tài chính (Schumpeter, 1911).
Thông qua c ch hot đng ca mình, các trung gian tài chính góp phn
đánh giá vƠ phơn b ngun vn xã hi cho các d án mang li hiu qu kinh t t
đó thúc đy tng trng kinh t.

Hình 2.1 Vai trò ca trung gian tài chính
(Ngun: Nguyn Xuân Thành, ẾểnỂătrìnểăạuệệẽriỂểt)
6



Quan đim “phát trin v h thng tài chính (development hypothesis) mà
còn đc gi lƠ quan đim “t do mi” coi h thng tài chính có mt tm quan
trng đáng k đi vi phát trin kinh t. Nhng ngi theo quan đim này cho
rng vic không có mt h thng tài chính phát trin làm hn ch tng trng
kinh t và do vy, chính sách nhƠ nc phi hng ti khuyn khích s tng
trng ca h thng tƠi chính. Quan đim ngc li (và có l lƠ quan đim tng
đi cc đoan) thì li cho rng h thng tài chính ch có mt vai trò rt nh trong
quá trình phát trin ca các khu vc sn xut và rng h thng tài chính chng
qua là ch to ra các c hi cho khu vc t nhơn kim đc li nhun hay chu
thua l. quan đim “sòng bc” (casino hypothesis) nƠy v h thng tài chính cho
rng nhƠ nc hoàn toàn không cn chú ý ti h thng tài chính hay thm chí còn
có th coi đó lƠ có hi cho tng trng và phân phi thu nhp vì vy cn kim
ch hay quc hu hóa. (inh Xuơn ThƠnh, bƠi đc chng trình ging dy kinh
t Fullbright).
Thông qua các dch v ca mình, trung gian tƠi chính đóng vai trò thit
yu cho s đi mi công ngh và phát trin kinh t (Schumpeter, 1911). Phát

trin trung gian tài chính có liên h cht ch vi tng trng GDP bình quơn đu
ngi, t l tích ly vn vt cht, vƠ tng hiu qu thu hút vn vt cht ca nn
kinh t (King & Levine 199γ). Trung gian tƠi chính có tác đng tích cc đn
nhân t nng sut tng hp (TFP), tng trng vn vt cht vƠ tng t l tit
kim t nhơn (Beck, Levine & Loayza 2000).

Hình 2.2 Vai trò ca h thng tài chính
(Ngun: NguynăăXuợnăTểỢnể,ăẾểnỂătrìnểăạuệệẽriỂểt)
7



2.1.3 Các ch s đo lng phát trin tài chính
Mt h thng tài chính phát trin đc đo lng thông qua s phát trin
ca trung gian tƠi chính hay đ sâu ca trung gian tài chính (financial
deepening). Theo King và Levine (1993), đ sâu tài chính đc đo lng bng
các ch s nh:
 t s tin thanh khon ca h thng tài chính cho nn kinh t
(M3/GDP-LLY - Liquid Liabilities of the financial system to GDP),
 ch s tin gi ngân hàng ni đa trên tng tin gi ngân hàng ni đa
vƠ ngơn hƠng trung ng,
 ch s tín dng phi tài chính khu vc t nhơn trên tng tín dng ni
đa, và
 T l tín dng đc cp cho khu vc t nhơn trên GDP.
 Vai trò ca các ngân hàng thng mi vi các ngơn hƠng trung ng
Trong mt nghiên cu khác, Levine (1997) đư đo lng mc đ phát trin tài
chính bng các ch s bao gm:
 tính thanh khon ca h thng tài chính (tin và thanh khon ca các trung
gian tài chính ngân hàng và phi ngân hàng) trên GDP,
DEPTH.

 mc đ phân b tín dng ca ngơn hƠng trung ng vƠ ngơn hƠng thng
mi (BANK): đc đo bng t l ca tín dng ngân hàng trên tín dng
ngân hàng và tài sn ni đa ca ngơn hƠng trung ng,
 t l tín dng đc phân b cho các công ty t nhơn trên tng tín dng ni
đa (loi tr tín dng đc cp cho ngân hàng),
PRIVATE.
 t l tín dng cho các công ty t nhơn trên GDP,
PRIVY.
8



 Bên cnh đó, X lƠ ma trn ca các bin kim soát bao gm thu nhp bình
quân, hc vn, n đnh chính tr, t giá hi đoái, cán cơn thng mi, tài
chính và chính sách tin t.
Khác vi hai nghiên cu đ cp  trên, các tác gi Beck, Levine và Loayza
(2000) đnh ngha bin tín dng t nhơn (Private Credit) bng tín dng đc các
trung gian tài chính cp cho khu vc t nhơn trên GDP, không bao gm tín dng
đc cp bi ngơn hƠng trung ng vƠ ngơn hƠng phát trin.
Khan và Senhadji (2003) đ xut đo lng phát trin tài chính bng bn ch
s fd
1
là t l tín dng t nhơn trên GDP; fd
2
bng fd
1
cng vi t l vn hóa th
trng chng khoán trên GDP; fd
3
bng fd

2
cng vi t l vn hóa th trng trái
phiu trên GDP; và fd
4
hay stockc ch s vn hóa th trng chng khoán.
Levine (1998) ch ra rng thông qua tác đng gián tip ca h thng lut
pháp, các quc gia có h thng lut pháp nhn mnh quyn li ca ngi cho vay
s có h thng ngân hàng phát trin hn các quc gia khác, t đó dn đn t l tín
dng t nhơn trên GDP cao hn so vi các quc gia có h thng lut pháp kém
phát trin hn. Trong mi quan h tng quan gia phát trin tài chính theo
chiu sơu vƠ tng trng kinh t, ông s dng bin BANK đ đo lng t l tín
dng ca ngơn hƠng thng mi và các t chc tín dng khác cho khu vc t
nhân trên GDP.
2.1.4 Các thc đo phát trin kinh t, ngun lc phát trin kinh t
 kim đnh mi quan h thc nghim ca phát trin trung gian tài chính
theo chiu sơu vƠ tng trng kinh t, Levine (1997) đư đo lng các ch s tng
trng kinh t nh sau:
 T l tng trng trung bình GDP bình quơn đu ngi.
 T l tng trng trung bình vn c phn bình quơn đu ngi.
9



 Tng trng tng nng sut, là phn d trong mô hình Solow đc tính
bng tng trng GDP bình quơn đu ngi tr 0.3 ln t l tng trng
trung bình vn c phn bình quơn đu ngi.
Bên cnh tng trng GDP bình quơn đu ngi (GYP), King và Levine
(1993) phơn tích tng trng kinh t thƠnh tng trng vn vt cht và các yu t
khác bng phng trình:
Y = k


x
Trong đó: Y lƠ tng trng GDP bình quơn đu ngi, k lƠ tng trng vn vt
cht bình quân đu ngi, x là bin ch các ngun lc khác.
Ly logarit t mô hình trên ta đc:
ẢYPă=ă.GK + EFF
Trong đó: GYP lƠ tng trng GDP bình quơn đu ngi trong dài hn, GK là t
l tng trng ca vn vt cht bình quơn đu ngi, EFF đc xem nh phn
d – bin hiu qu, là t l tng trng ca các yu t còn li bao gm có tc đ
tng trng công ngh, tích ly vn vt cht, s gia tng gi làm vic ca mi
công nhân, s gia tng các yu t đu vào.

Bên cnh đó, Levine (1997) và Levine & Zervos (1998) đư s dng các
ch s tng trng nh sau: t l tng trng trung bình ca GDP bình quơn đu
ngi, t l trung bình ca tng trng vn chng khoán bình quơn đu ngi,
nhân t nng sut tng hp và tng kit kim t nhơn đ do lng tng trng.
2.2ăCácănghiênăcuătrcăđơyăvămiăliênăhăgiaăphátătrinătrung gian tài
chínhăvƠătngătrngăkinhăt
Trong sut chiu dài tn ti ca trung gian tài chính, các nhà kinh t đư có
nhng quan đim không ging nhau v đóng góp ca các trung gian tƠi chính đi
vi tng trng kinh t. Trong phn này, bài vit tng hp các quan đim ca các
nhà nghiên cu v nh hng ca trung gian tƠi chính đn tng trng kinh t
10



ca mt quc gia. Mt cách tng quát, các quan đim trên có th đc phân loi
nh sau.
2.2.1 Quan đim phát trin trung gian tài chính không đóng vai trò quan trng
trong tng trng kinh t

Vi nhiu lp lun và dn chng khác nhau, các nghiên cu trong nhóm
quan đim này xem nh hoc b qua vai trò ca th trng tƠi chính đi vi tng
trng kinh t. ơy lƠ nhng nghiên cu xut hin sm hn, so vi các nhóm
quan đim khác đc xem xét trong phn này. Mt s bài vit đáng chú ý ng h
quan đim này có th k đn nh Stiglitz (1993), Stern (1989), Lucas Jr (1988)
và Devereux and Smith (1994).
H thng tài chính, và s phát trin ca h thng tƠi chính đư b b qua
trong các mô hình phát trin ca Lucas Jr (1988) và Stern (1989). Trong mô hình
phát trin kinh t ca mình, c hai nhà kinh t nƠy đu đa vƠo rt nhiu ngun
lc sn xut, bao gm vn vt cht, lao đng, vn con ngi, tin b công ngh.
Tuy nhiên, các mô hình nƠy đư không đa vƠo xem xét nh hng ca h thng
tài chính vào sn lng hay thu nhp ca quc gia. Do đó, có th thy rng, vai
trò ca th trng tƠi chính trong tng trng kinh t đư không đc đánh giá lƠ
quan trng.
Trong mt nghiên cu ca mình, Stiglitz (1993) tp trung s chú ý vào
nhng tht bi ca th trng (market failures) mt cách c th cho th trng tài
chính. Theo đó, Stiglitz (1993) ch ra rng th trng tài chính mc phi rt nhiu
dng tht bi th trng (chng hn nh đc quyn nhóm, thông tin bt cân xng,
ngoi tác, v.v.). Mt khi điu này xy ra, h thng tài chính không th phân b
ngun lc sn xut, c th là vn, mt cách hiu qu. Sn lng ca mt nn
kinh t vì th b nh hng tiêu cc. Có th thy rng, trong trng hp này,
đóng góp ca th trng tƠi chính vƠo tng trng kinh t lƠ tng đi hn ch.
Cng cn nói thêm rng, Stiglitz (1993) khng đnh rng vai trò ca chính ph
trong điu tit th trng tƠi chính trong trng hp này là rt quan trng đi vi
thúc đy sn lng quc gia.
11



Trong mt nghiên cu khác, Devereux and Smith (1994) tìm hiu nh

hng ca phát trin tƠi chính đn tng trng kinh t thông qua tác đng ca
phát trin tƠi chính đn tit kim. Hai tác gi này nhn đnh rng, khi th trng
tài chính phát trin, cùng vi hi nhp tài chính, ri ro trong đu t tƠi chính
gim xung do quá trình chia s ri ro quc t (international risk sharing). Ý
tng chính ca bài vit này là t l tit kim ph thuc vào ri ro thu nhp
(income risk) và ri ro sut sinh li (rate-of-return risk). ơy lƠ mi quan h
đng bin, vì ri ro cƠng cao đng ngha vi t l tit kim càng cao. Devereux
and Smith (1994) lp lun rng, vi mt nn kinh t có th trng tài chính phát
trin, ri ro thp s làm gim tit kim trong nn kinh t. Do đó, tng trng kinh
t ca quc gia s gim xung do tác đng ca vic gim tit kim.
Tóm li, mt nhóm các nghiên cu v tng trng kinh t đư bác b, hoc
không công nhn tm quan trng nhng đóng góp ca th trng tƠi chính đi
vi tng trng GDP ca các quc gia. Th trng tài chính, trong các nghiên
cu này, b b qua trong các mô hình tng trng. Hoc, nu đc nhc đn, thì
nó mc phi các tht bi ca th trng, hoc làm gim tit kim vƠ qua đó nh
hng tiêu cc đn tng trng sn phm quc gia. Tuy nhiên, các nghiên cu
đc đ cp trong mc nƠy đu là xut hin trong thi gian cách đơy khá xa.
Trong nhng phn tip theo, bài vit này s tng hp các công trình khoa hc
theo xu hng mi hn, ng h quan đim rng th trng tƠi chính có đóng góp
tích cc đn tng trng kinh t.
2.2.2 Quan đim phát trin trung gian tài chính tác đng tích cc đn sn
lng, góp phn thúc đy tng trng kinh t
Trái ngc vi quan đim ca nhóm các nghiên cu nêu ra  phn trên,
nhóm các nghiên cu trong mc này mnh dn đa các bin đo lng phát trin
tƠi chính vƠo mô hình tng trng tân c đin đ xem xét nh hng ca phát
trin tƠi chính đi vi tng trng kinh t. Các công trình nghiên cu trong nhóm
này, tiêu biu nh Levine (1997), Beck và Levine (2004) và Khan và Senhadji
(2003), đu ng h quan đim cho rng trung gian tài chính có nh hng đn
12

sn lng ca mt quc gia và h thng tài chính phát trin s đóng góp tích cc
vƠo tng trng sn lng ca quc gia.
King và Levine (1993) phơn tích tng trng kinh t thông qua mi quan h
vi bn ch s tài chính bng phng trình:
Y = k

x
Trong đó: Y lƠ tng trng GDP bình quơn đu ngi, k lƠ tng trng
vn vt cht bình quơn đu ngi, x là bin ch các ngun lc khác.
Ly logarit t mô hình trên ta đc:
ẢYPă=ă.GK + EFF
Nghiên cu này cho thy vai trò ca ngân hàng có mi quan h cht ch
vi tng trng GDP thông qua t l tng quan tín dng t nhơn trên GDP vƠ t
l tích ly vn

Tng t, Khan và Senhadji (2003) đư nghiên cu vai trò ca phát trin
trung gian tài chính trong vic thúc đy tng trng kinh t. Trong nghiên cu
này, Khan và Senhadji (2003) đư cp nht d liu, vi d liu bng t 159 quc
gia trong khong thi gian 1960-1999. Mô hình đc s dng lƠ mô hình tng
trng tân c đin, đc điu chnh bi Mankiw, Romer, và Weil (1992). Trong
mô hình nƠy, tng trng GDP ph thuc vào các yu t bao gm
 phát trin tài chính,
 t l đuătătrênăẢDP,
 t l tnỂăếợnăs, ngoiătểnỂ, và
 thu nhpăẽìnểăquợnăđuănỂi (Khan & Senhadji, 2003).
Mt cách tng quát, bng nhng phng pháp mi trong kinh t lng và
d liu đc cp nht, các nghiên cu trong nhóm này ng h nhn đnh rng s
phát trin ca trung gian tƠi chính có tng quan dng mt cách có ý ngha vi

13



sn lng quc gia. Hay nói các khác, phát trin tƠi chính đóng góp tích cc vào
tng trng kinh t. Trong các nghiên cu này, các lý thuyt v trung gian tài
chính đư đc phát trin vi bng chng là có nhiu ch s khác nhau đ đo
lng s phát trin ca trung gian tài chính. Các phng pháp cng đa dng hn
vi vic s dng nhiu mô hình hi quy khác nhau. Tuy nhiên, vi bt k mô
hình hay ch s đo lng nào, mi tng quan gia phát trin tƠi chính vƠ tng
trng kinh t vn gi nguyên.
2.2.3 Quan đim phát trin trung gian tài chính ch tác đng đn sn lng
trong dài hn nhng không đóng góp vào tng trng trong ngn hn
Trong nhóm quan đim này, các nhà kinh t tp trung nhn mnh nhng
nh hng tích cc ca phát trin h thng tƠi chính đi vi tng trng kinh t
trong dài hn. Bng nhiu mô hình vƠ phng pháp khác nhau, các nhƠ nghiên
cu có cùng mt quan đim rng phát trin tài chính có vai trò quan trng đi vi
tng trng sn lng trong dài hn vƠ qua đó đóng góp vƠo phát trin kinh t.
Các công trình nghiên cu đc đ cp trong mc này có th k đn nh Levine
and Zervos (1996), Levine (1998), Christopoulos and Tsionas (2004) và Ang
(2007).
Mi quan h gia tng trng kinh t và phát trin tài chính trong dài hn
đư đc Levine and Zervos (1996) phân tích thông qua th trng chng
khoán,mt mng c th trong h thng tài chính. S dng hi quy d liu chéo
ca các quc gia trên th gii, Levine and Zervos (1996) đư ch ra rng mi quan
h gia phát trin tài chính, mà c th là th trng chng khoán, vi tng trng
kinh t trong dài hn là mi quan h đng bin vƠ hoƠn toƠn có ý ngha v mt
thng kê. Do đó, mt th trng chng khoán phát trin s góp phn vƠo tng
trng sn lng trong dài hn ca mt quc gia (Beck & Levine, 2004). Tuy
nhiên, nghiên cu này li không ch ra đc bn cht mi quan h gia hai đi

lng nói trên. C th, trong hai yu t lƠ tng trng kinh t và phát trin tài
chính, nghiên cu nói trên không ch ra yu t nƠo tác đng lên yu t nào, hay
là chiu hng ca mi quan h.
14



Cng nghiên cu v nh hng ca th trng tƠi chính đn tng trng
kinh t trong dài hn, nhng Levine (1998) li xem xét mi quan h này trong
bi cnh khác. ó lƠ mi quan h gia môi trng pháp lý, h thng ngân hàng
vƠ tng trng kinh t. Có hai mc tiêu quan trng cn gii quyt, đó lƠ:
 mi quan h gia môi trng pháp lý và phát trin h thng ngân hàng; và
 mi quan h gia h thng ngơn hƠng vƠ tng trng kinh t (Levine,
1998).
Nghiên cu này s dng ba thc đo ca tng trng kinh t, bao gm
tnỂătrng snăệng (output growth), tnỂătrng vn (capital stock growth)
và tnỂă trnỂă nnỂă sut (productivity growth). Mt trong các kt lun quan
trng đc rút ra trong Levine (1998) là s phát trin ca h thng ngân hàng
tng quan dng vi tng trng kinh t. ng thi, kt qu này vn đc gi
nguyên khi các thc đo khác nhau ca tng trng kinh t (ba thc đo nói
trên) đc thay đi trong mô hình.
Beck, Levine vƠ Loaya (β000) đánh giá tác mi quan h thc nghim gia
phát trin trung gian tài chính ti
(i) tng trng kinh t,
(ii) nhân t nng sut tng hp,
(iii) tích ly vn vt cht và
(iv) t l tit kim t nhơn.
Bng phng pháp s dng d liu chéo và d liu bng, nghiên cu đư
ch ra rng:
(i) trung gian tài chính tác đng tích cc đn nhân t nng sut tng hp,

t đó tác đng ti tng trng GDP;
15



(ii) mi quan h dài hn ca phát trin trung gian tƠi chính vƠ tng trng
vn vt cht và t l tit kim có ý ngha rt nh. Phng trình đc s dng
trong nghiên cu này:
Yi =  +  Finance + ’Xi + i
Trong đó bin Y gm tng trng, tng trng vn, tit kim, Finance
gm bin tín dng t nhơn, thanh khon ca ngơn hƠng thng mi và ngân hàng
trung ng, X đi din cho vector các bin kim soát tng trng bao gm thu
nhp bình quơn, nm đi hc trung bình, đ m thng mi, lm phát, quy mô
chính ph.
Christopoulos và Tsionas (2004) nghiên cu tác đng ca phát trin tài
chính theo chiu sơu (financial depth) đi vi tng trng kinh t trong dài hn
bng mô hình:
Y = o + 1F + βS + γp + u
Trong đó: Y là sn lng đu ra, F là bin đo lng đ sơu tƠi chính đc đo
bng tng thanh khon tin gi trên GDP, S lƠ đu ra c phiu đu t, p lƠ t l
lm phát và sai s u.
Mô hình tng trng tân c đin (neoclassical growth model) đư đc s
dng trong bài vit ca Ang (2007) đ phân tích mi quan h gia phát trin tài
chính vƠ tng trng sn lng trong dài hn ca nn kinh t Malaysia.
Hai mô hình nghiên cu đc s dng nh sau:
 
PCYLFPUKPRKfGrowth
A
,,,

và
 
YMLFPUKPRKfGrowth
B
2,,,

Trong đó: PRK là vn t nhơn (private capital),
PUK là vn công cng (public capital)
M2Y là t l tin khi tin m rng M2 trên GDP,