CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH CHỌN TRƯỜNG CỦA HỌC VIÊN CAO HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGUYN TH THANH THO


CÁC YU T NH HNG N QUYT
NH CHN TRNG CA HC VIÊN CAO
HC TRểN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH

LUN VN THC S KINH T



Tp. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGUYN TH THANH THO

CÁC NHÂN T TÁC NG N QUYT
NH CHN TRNG CA HC VIÊN CAO
HC TRểN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102

LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: GS.TS NGUYN ÔNG PHONG

Tp. H Chí Minh – Nm 2013

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn: ắCác yu t nh hng đn quyt đnh chn
trng ca hc viên cao hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh”, là kt
qu ca quá trình nghiên cu ca riêng tôi, ngoài các phn và s liu tham kho
nh đư trích dn. Các s liu điu tra, kt qu nghiên cu đa ra trong lun vn
là trung thc và cha tng đc công b trong bt k công trình nghiên cu nào
đư có t trc.
NgoƠi ra, đ hoàn thành bài lun vn nƠy, tôi xin chơn thƠnh cm n:
Các Thy/Cô Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đư tn tình
ch dy và truyn đt cho tôi nhiu kin thc có giá tr trong sut quá trình tôi
hc tp ti Trng, đc bit, là thy GS.TS Nguyn ông Phong ậ Hiu trng
Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh, ngi đư ht lòng hng dn,
góp ý và h tr tôi trong thi gian tôi thc hin bài lun vn thc s.
Các Thy/Cô Trng i hc Tài chính ậ Marketing đư cung cp cho tôi
nhiu tài liu quý và có nhiu góp ý giúp tôi hoàn thành bài lun vn nƠy.
Các đng nghip ti Trng i hc Tài chính ậ Marketing đư giúp tôi
điu tra d liu s cp ti Trng i hc Tài chính ậ Marketing, Trng i
hc M thành ph H Chí Minh, Trng i hc Kinh t - Lut, Trng i
hc Kinh t thành ph H Chí Minh.
Cui cùng, tôi gi li cm n ti gia đình vƠ bn bè các lp cao hc ti 4
trng tôi tin hành kho sát đư h tr tôi trong sut quá trình tôi hc tp ti
trng và trong thi gian tôi thc hin bài lun vn thc s.
Mc dù đư c gng ht sc đ thc hin bài lun vn nƠy, tuy nhiên s
không tránh khi nhng thiu sót, rt mong nhn đc nhng ý kin đóng góp
chân thành ca quý Thy/Cô và bn đc.
Tp.H Chí Minh, tháng 10 nm 2013
Ngi vit

Nguyn Th Thanh Tho

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
CHNG 1: TNG QUAN 1
1.1. Lý do chn đ tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. ụ ngha thc tin ca đ tài 5
1.6. Kt cu ca lun vn 5
Tóm tt 5
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 7
2.1. Gii thiu 7
2.2. C s lý thuyt 7
2.3. Mt s nghiên cu v quyt đnh chn trng đi hc 8
2.4. Mô hình các yu t nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên
cao hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh 10
2.4.1. c đim v đƠo to trình đ thc s  Vit Nam 10
2.4.2.  xut mô hình và các gi thuyt nghiên cu 13
2.4.2.1. Gi thuyt nghiên cu 13
a) Nhóm tham kho 13
b) c đim ca trng đi hc 14
c) S thích, kh nng ca hc viên 15
d) Yu t liên quan đn công vic 15

e) Môi trng xã hi ca trng đi hc 16
2.4.3. Mô hình nghiên cu: 17

Tóm tt 18
CHNG 3: THIT K NGHIÊN CU 19
3.1. Gii thiu 19
3.2. Thit k nghiên cu 19
3.2.1. Nghiên cu đnh tính 19
3.2.2. Nghiên cu đnh lng 19
3.2.2.1. Kích thc mu 19
3.2.2.2. Phng pháp phơn tích d liu 20
3.2.3. Quy trình nghiên cu 22
3.3. iu chnh thang đo 25
3.3.1. Thang đo Nhóm tham kho 27
3.3.2. Thang đo c đim c đnh ca trng đi hc 27
3.3.3. Danh ting ca trng đi hc 28
3.3.4. c đim ca chng trình hc 28
3.3.5. S thích, kh nng ca hc viên 28
3.3.6. K vng ca hc viên 29
3.3.7. Thang đo yu t liên quan đn công vic 29
3.3.8. Môi trng xã hi ca trng đi hc 30
3.3.9. Quyt đnh chn trng 30
3.4. Hiu chnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 31
3.5. ánh giá s b thang đo 33
Tóm tt 37
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN 38
4.1. Gii thiu 38
4.2. c đim mu kho sát 38
4.3. ánh giá chính thc thang đo 39
4.3.1. Kt qu Conbach alpha 39

4.3.2. Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA 40
4.4. Phơn tích tng quan 43


4.5. Phân tích hi quy 45
4.6. Phân tích nh hng ca các bin nhân khu hc đn quyt đnh chn
trng ca hc viên 48
4.6.1. Gii tính 48
4.6.2.  tui 49
4.6.3. Tình trng hôn nhân 51
4.6.4. Ngh nghip 52
4.6.5. Thu nhp 53
4.7. Tho lun kt qu kim đnh và gi thuyt nghiên cu 54
4.8. Xem xét s đánh giá ca hc viên v các yu t có th nh hng đn
quyt đnh chn trng. 56
4.9. Xem xét đánh giá ca hc viên ti 4 trng v mt s yu t nh hng
đn quyt đnh chn trng 57
4.9.1. Nhóm Tham kho 57
4.9.2. c đim c đnh ca trng i hc 58
4.9.3. Danh ting ca trng đi hc 59
4.9.4. c đim ca chng trình hc 60
4.9.5. K vng ca hc viên 61
Tóm tt 62
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 63
5.1. Gii thiu 63
5.2. Kt qu chính và nhng đóng góp ca nghiên cu 64
5.3. Kin ngh 66
5.4. Hn ch ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo 68
Ph lc 1 DÀN BÀI PHNG VN NH TÍNH 75
Ph lc 2 BNG CÂU HI CHÍNH THC 77

Ph lc 3 Tóm tt kt qu nghiên cu đnh tính 81
Ph lc 4 Kim đnh thang đo bng Cronbach alpha 82
Ph lc 5 Kt qu EFA 88
Ph lc 6 Kt qu hi quy bi 94
Ph lc 7 Kt qu thng kê mô t Thang đo Danh ting ca trng đi hc 98


DANH MC CÁC Kụ HIU, CH VIT TT
ANOVA:
Analysis Variance
CNHV:
S thích, kh nng ca hc viên
DDCT:
c đim chng trình hc
DDDH:
c đim c đnh ca trng đi hc
H:
i hc
DTDH:
Danh ting ca trng đi hc
EFA:
Exploratory Factor Analysis
KMO:
Kaiser ậ Mayer Olkin
KVHV:
K vng ca hc viên
MLR:
Multiple Linear Regresslon
NTK:
Nhóm tham kho

QDCT:
Quyt đnh chn trng
TPHCM:
ThƠnh ph H Chí Minh
VIF:
Variance inflation factor
YTXH:
Môi trng xư hi ca trng đi hc



DANH MC BNG BIU
Bng 3.1: Tin đ thc hin các nghiên cu 23
Bng 3.2: Kt qu Cronbach alpha 34
Bng 4.1: Cronbach alpha ca các khái nim nghiên cu 40
Bng 4.2: Kt qu EFA 41
Bng 4. 3: Ma trn tng quan gia các bin 44
Bng 4. 4: Bng tóm tt 45
Bng 4.5: Bng ANOVA 45
Bng 4. 6: Bng trng s hi quy 47
Bng 4. 7: Kt qu T-test đi vi bin gii tính 49
Bng 4. 8: Kt qu T-test đi vi bin đ tui 50
Bng 4. 9: Kt qu ANOVA ca tình trng hôn nhơn đi vi quyt đnh chn 51
Bng 4. 10: Kt qu ANOVA ca ngh nghip đi vi quyt đnh chn trng 52
Bng 4. 11: Kt qu ANOVA ca thu nhp đi vi quyt đnh chn trng 53
Bng 4. 12: Bng tng hp kim đnh gi thuyt nghiên cu 56
Bng 4.13: im trung bình ca các thang đo 57
Bng 4. 14: im trung bình ca Nhóm Tham kho 57
Bng 4.15: im trung bình c đim c đnh ca trng đi hc 58
Bng 4. 16: im trung bình thang đo Danh ting ca trng đi hc 59

Bng 4.17: im trung bình thang đo c đim ca chng trình hc 60
Bng 4.18: im trung bình thang đo K vng ca hc viên 61









DANH MC CÁC HỊNH V,  TH
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu đ ngh 17
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 24
Hình 3.2: Mô hình nghiên cu đ ngh chính thc 32
Hình 4. 1: Biu đ tn s ca phn d chun hóa 48
Hình 4. 2: Biu đ đim trung bình thang đo các yu t nh hng đn quyt
đnh chn trng 57
Hình 4.3: Biu đ đim trung bình thang đo Nhóm tham kho 58
Hình 4.4: Biu đ đim trung bình thang đo  c đnh ca trng H 59
Hình 4. 5: Biu đ đim trung bình thang đo Danh ting ca trng H 60
Hình 4. 6: Biu đ đim trung bình thang đo  ca chng trình hc 61

1

CHNG 1: TNG QUAN
1.1. Lý do chn đ tài
Toàn cu hóa đòi hi cht lng ngun nhân lc ngƠy cƠng tng, áp lc
cnh tranh v công vic ngày càng ln đòi hi mi cá nhân phi nâng cao trình
đ chuyên môn nghip v nhm đáp ng nhu cu ngày càng cao ca xã hi.

Nơng cao nng lc ngun nhân lc trong giai đon hin nay tr thành mt
vn đ cp bách, nht là yêu cu ca s phát trin kinh t - xã hi ca đt nc
và trong thi k hi nhp kinh t quc t. Thc tin cho thy cht lng ngun
nhân lc còn nhiu vn đ cn bàn, hin nay tình trng tha lao đng ph thông,
nhng thiu ngun nhân lc cht lng cao, đc bit lƠ các chuyên gia đu
ngành din ra thng xuyên. Cùng vi xu th đó, đƠo to sau đi hc đư vƠ đang
tr thành la chn hƠng đu ca các trng đi hc ti Vit nam nói chung và
thành ph H Chí Minh nói riêng. Trc bi cnh nh vy, tính cnh tranh ca
môi trng giáo dc đi hc ngày càng th hin rõ nét trên các mt nh cht
lng đƠo to, c s vt cht, cht vƠ lng ca đi ng ging viên…S cnh
tranh gia các trng i hc trong vic thu hút sinh viên đòi hi Ban qun tr
các trng đi hc cn hiu đc điu gì nh hng đn quyt đnh chn trng
ca hc viên khi chn các trng đi hc đ tip tc đc đƠo to  bc cao hc
là yu t quyt đnh s thành công trong cnh tranh nhm thu hút ngi hc.
Vn đ xem xét nhng yu t nào nh hng đn quyt đnh chn trng
đư đc nhiu nhà nghiên cu trên th gii quan tâm và tp trung nghiên cu
(nghiên cu ca Chapman.1981, Freeman K.1999, Haylen.2000, Hossler và cng
s.1989, Kerin.2000, Marvin J Burns.2006, Shannon G.Wash Burn.2000, Ruth
E.Kallio.1995,…) nhng các nghiên cu li tp trung ch yu vào mô hình la
chn trng đi hc ca hc sinh trung hc ph thông, có rt ít nghiên cu đc
thc hin trên đi tng lƠ sinh viên sau đi hc, tuy nhiên theo Ruth E.Kallio
(1995), quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc b nh hng bi mt s
2

yu t trong quyt đnh chn trng cao đng, đi hc ca hc sinh, c th là:
đc đim ca trng đi hc và đc đim cá nhân ca bn thân hc sinh. S khác
bit gia quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc vi hc sinh là tình trng
hôn nhân và các yu t liên quan đn công vic.
Ti Vit Nam, vn đ đnh hng chn ngh, chn trng cng đc các
trng quan tơm, hƠng nm, các trng t chc chng trình t vn tuyn sinh

đ tìm hiu vƠ đnh hng vic chn ngh, chn trng cho hc sinh trung hc
ph thông, khi các em vƠo đi hc thì các trng tin hành kho sát, ly ý kin
ca sinh viên v công tác ging dy vƠ đƠo to ti trng. Bt kp xu hng này,
mt s nhà nghiên cu đư tin hành nghiên cu các yu t tác đng đn quyt
đnh chn ngành, chn trng ca hc sinh trung hc ph thông (nghiên cu ca
Trn Vn Quý vƠ Cao HƠo Thi (2009), lun vn cao hc ca Nguyn Phng
ToƠn (2011),…), nghiên cu v giá tr cm nhn ca sinh viên v đào to đi hc
(Chu Nguyn Mng Ngc, 2010). Có th thy các trng đi hc đư thc s
quan tơm đn hành vi ca ngi hc, tuy vy  bc sau đi hc nói chung và cao
hc nói riêng vn cha thc s đc quan tâm đúng mc, các nghiên cu v đi
tng này ch dng li  vic đánh giá giá tr chng trình cao hc (Nguyn &
ctg (2010), đánh giá s hài lòng ca hc viên v cht lng đƠo to (Nguyn
Hoàng Châu, 2004; Nguyn Khánh Duy và cng s , 2010).
Ruth E. Kallio (1995) đư nghiên cu lnh vc này vi đi tng là sinh
viên sau đi hc, tuy nhiên bi cnh nghiên cu ca ông ti trng đi hc
Michigan ca M vƠ đi tng nghiên cu lƠ các sinh viên đư đc nhn vào
hc ti Trng i hc Michigan. Tác gi nhn thy, do nghiên cu ti mt đt
nc đư phát trin nh M cha chc đư phù hp vi Vit Nam, mt đt nc
đang phát trin, vƠ hn th na phm vi nghiên cu ca ông còn hp, cha mang
tính đi din cao, chính vì vy tác gi quyt đnh thc hin đ tài ắCác yu t
nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc trên đa bàn
3

thành ph H Chí Minh” vi mt phm vi rng hn vƠ trên đi tng là hc
viên cao hc ti mt s Trng i hc đc chn trên đa bàn thành ph H
Chí Minh nhm tìm ra các yu t thc s nh hng đn quyt đnh chn trng
ca hc viên cao hc và t đó giúp các trng đi hc có chin lc phù hp đ
thu hút ngi hc.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Xác đnh các nhân t tác đng đn quyt đnh chn trng ca hc

viên cao hc.
Xây dng và kim đnh mô hình lý thuyt, t đó đo lng mc đ nh
hng ca các nhân t tác đng đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao
hc.
T kt qu phơn tích, đa ra các hƠm ý qun tr cho các trng đi hc
nhm thu hút sinh viên có d đnh hc cao hc.
1.3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng kho sát ca đ tài là các hc viên cao hc khi ngành kinh
t, trong đó tp trung  ngành Qun tr kinh doanh và Tài chính ậ Ngân hàng ti
các trng i hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
Phm vi kho sát: các yu t tác đng đn quyt đnh la chn c s
đƠo to cao hc ca hc viên đang theo hc cao hc ti các trng đi hc trên
đa bàn thành ph H Chí Minh, tuy nhiên do s hn ch v điu kin thc hin
nghiên cu, nên nghiên cu này ch gii hn đi vi các hc viên theo hc khi
ngành kinh t, trong đó tp trung  ngành Qun tr kinh doanh và Tài chính ậ
Ngân hàng ti 4 trng i hc: Trng i hc Tài chính ậ Marketing, Trng
i hc M thành ph H Chí Minh, Trng i hc Kinh t Tp.HCM và
Trng i hc Kinh t Lut ậ i hc Quc gia thành ph H Chí Minh.


4

1.4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu s dng phng pháp nghiên cu đnh tính và nghiên cu
đnh lng:
 Phng pháp nghiên cu đnh tính đc thc hin thông qua nghiên
cu kinh nghim (hi chuyên gia) và tho lun nhóm tp trung. Hai nhóm, mt
nhóm gm 10 hc viên ngành qun tr kinh doanh và mt nhóm là 10 hc viên
ngành Tài chính ậ Ngơn hƠng. Bc nghiên cu đnh tính nhm khám phá, điu
chnh và b sung các bin quan sát dùng đ đo lng các khái nim nghiên cu.

 Nghiên cu đnh lng nhm kim đnh mô hình và các gi thuyt
nghiên cu. Nghiên cu đnh lng đc thc hin qua các giai đon:
Thu thp d liu nghiên cu bng bn câu hi và k thut phng vn
hc viên đang hc cao hc. Kích thc mu n = 335, đc chn theo
phng pháp ly mu thun tin.
Phân tích Cronbach’s alpha và nhân t khám phá EFA (Exploratory
Factor Analysis) thông qua phn mm x lý SPSS 16, nhm đánh giá
s b các thang đo, qua đó loi b các bin quan sát không đt đ tin
cy.
Phân tích hi qui đa bin, kim đnh xem các yu t nào thc s nh
hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc trên đa bàn
thành ph H Chí Minh.
Kim đnh T-Test, Anova có hay không s khác bit v quyt đnh
chn trng ca hc viên cao hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh
theo nhân khu hc (gii tính, đ tui, ngh nghip, thu nhp, tình
trng hôn nhân).



5

1.5. ụ ngha thc tin ca đ tài
 tài góp phn cung cp thông tin và lun c khoa hc cho các trng
đi hc đ ra các chính sách và chin lc phù hp trong quá trình hi nhp.
 tài cho thy mi quan h gia các yu t hƠnh vi ngi hc đn
quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc, đng thi ch ra mc đ tác đng
khác nhau ca các yu t đi vi hc viên  các đ tui, gii tính, thu nhp, tình
trng hôn nhân.
Kt qu nghiên cu góp phn xác đnh nhng yu t nh hng đn
quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc, t đó giúp các trng đi hc có

các quyt sách phù hp trong vic xây dng chng trình đƠo to sao cho phù
hp vi nhu cu ca bn thơn ngi hc và ca xã hi, đng thi lƠm gia tng
kh nng cnh tranh ca các c s đƠo to trong nc cng nh vi các c s
đƠo to nc ngoài trong quá trình hi nhp.
 tƠi cng lƠ tƠi liu tham kho cho các đ tài nghiên cu tip theo
trong mt phm vi rng hn.
1.6. Kt cu ca lun vn
Lun vn d kin gm 5 chng:
Chng 1: Tng quan
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3: Thit k nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu và tho lun
Chng 5: Kt lun và kin ngh
Tóm tt
Chng nƠy gii thiu lý do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, đi tng
và phm vi nghiên cu. Chng 1 cng gii thiu phng pháp nghiên cu mà
tác gi s dng trong đ tƠi, theo đó, đ ti s dng c phng pháp nghiên cu
6

đnh tính vƠ phng pháp nghiên cu đnh lng.  tƠi đc kt cu gm 5
chng, chng 1: tng quan, chng 2: c s lý thuyt và mô hình nghiên cu,
chng 3: thit k nghiên cu, chng 4: kt qu nghiên cu và tho lun,
chng 5: kt lun và kin ngh.
7

CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1. Gii thiu
Chng 2 nhm mc đích gii thiu c s lý thuyt cho nghiên cu, h
thng c s lý thuyt v quyt đnh chn trng đi hc, trên c s này xây dng
mô hình lý thuyt và các gi thuyt ca nghiên cu.

2.2. C s lý thuyt
T xa đn nay, ngi ta vn cho giáo dc là s nghip công ích, là phúc
li xã hi cn phi đc bao cp hoƠn toƠn; đi vi các nho s phong kin thì
giáo dc là mt hình thái hot đng thanh cao, thun tuý trau di hiu bit vƠ đc
hnh, không liên quan gì đn nhng sinh hot vt cht nh sn xut hàng hoá,
tính toán giá c, lu thông trao đi,…
Trc xu th hi nhp kinh t quc t, vic các trng đi hc, các c s
giáo dc nc ngoƠi đu t vƠo Vit Nam ngƠy cƠng tng lƠm cho tính cnh
tranh gia các trng càng tr lên mnh m hn bao gi ht, môi trng giáo
dc ngày càng cnh tranh hn vƠ các trng đi hc cng đang phi tranh đua đ
thu hút sinh viên (James et al., 1999). iu này đư buc chúng ta phi chuyn
đi quan nim, giáo dc không th là mt c đo, đng ngoài nn kinh t th
trng, đng ngoài nhng yêu cu phát trin ca xã hi; sn phm ca giáo dc
cng phi coi là hàng hoá, dù là mt th hƠng hoá đc bit. Hot đng ca giáo
dc phi phù hp vi k hoch tng th ca đt nc, chu s chi phi trc tip
t nhng yêu cu ca kinh t, xã hi.
Giáo dc đc coi lƠ thng mi dch v thì các trng đi hc nên coi
sinh viên, hc viên là khách hàng s dng dch v đó, vƠ h đc cung cp mt
loi dch v đc bit là dch v đƠo to, do vy, các yu t nh hng đn quyt
đnh chn trng ca hc viên cao hc cng b chu tác đng t các yu t nh
hng đn quyt đnh mua sm ca khách hàng.
8

Theo Philip Kotler (2001), khách hƠng lƠ ngi luôn mong mun giá tr
ti đa trong phm vi túi tin cho phép cùng trình đ hiu bit ca h. Vì th
khách hàng s chn mua th hàng hóa nào bo đm ti đa giá tr dành cho h,
đng thi mc đ tha mãn ca khách hàng sau khi mua hàng là yu t quyt
đnh đ h mua li, trong đó:
Giá tr dành cho khách hàng: là chênh lch gia tng giá tr ca khách
hàng và tng chi phí mà khách hàng phi tr đ nhn đc sn phm hay dch

v. Trong đó, tng giá tr ca khách hàng là toàn b nhng li ích mà h mong
đi  sn phm, dch v, đó lƠ: giá tr sn phm, giá tr dch v, giá tr nhân s và
giá tr hình nh ca nhà cung cp; tng chi phí mà khách hàng phi tr là toàn b
nhng phí tn mà khách hàng phi b ra, bao gm: giá tin, phí tn thi gian, phí
tn công sc và phí tn tinh thn.
S tha mãn ca khách hàng: là trng thái cm giác ca mt ngi bt
ngun t vic so sánh gia nhng li ích khách hàng nhn đc t sn phm,
dch v và nhng k vng ca h, đc hình thƠnh trên c s kinh nghim mua
sm trc đó; ý kin ca bn bè, đng nghip (gi chung là nhóm tham kho)
cùng nhng thông tin ha hn ca nhng ngi lƠm marketing vƠ đi th cnh
tranh.
Cng theo Kotler (2001), các yu t nh hng đn quyt đnh mua sm
ca khách hàng, ngoài các yu t quyt đnh giá tr dành cho khách hàng, còn
bao gm nhóm tham kho, hot đng chiêu th ca nhng ngi làm marketing
vƠ đc tính cá nhân ca khách hàng.
2.3. Mt s nghiên cu v quyt đnh chn trng đi hc
Nghiên cu ca D.W.Chapman (1981), mô hình chung v sa la chn
trng đi hc ca hc sinh da trên s tng tác gia đc đim cá nhân ca hc
sinh, k vng, nng khiu, thành tích trong hc tp; mt lot các yu t bên
ngoài có nh hng nh gia đình, bn bè, bn bè đang theo hc ti trng đi
9

hc; đc đim c đnh ca trng đi hc và n lc giao tip ca trng đi hc
vi hc sinh. Nh vy, theo mô hình la chn trng đi hc ca D.W.Chapman
(1981), thì có 2 nhóm yu t nh hng đn quyt đnh chn trng đi hc ca
hc sinh: (1) c đim ca gia đình vƠ cá nhơn hc sinh, (2) các yu t bên ngoài
nh hng đn quyt đnh ca hc sinh.
Nghiên cu ca Ruth E.Kallio (1995), các yu t nh hng đn quyt
đnh chn trng đi hc ca sinh viên đư tt nghip, đc tin hành trên 2.834
sinh viên đc nhn vào hc bc sau đi hc ti Trng i hc Michigan ậ M,

kt qu nghiên cu cho thy có th đo lng các yu t nh hng đn quyt
đnh chn trng đi hc ca sinh viên đư tt nghip qua các nhân t: yu t v
hc thut
1
, các yu t liên quan đn công vic, hôn nhơn vƠ gia đình, yu t v xã
hi
2
. NgoƠi ra, cng có th xem xét các yu t nh; kh nng ca sinh viên, đ
tui và tình trng c trú.
Cabera và La Nasa (2000) da trên mô hình nghiên cu ca
D.W.Chapman (1981) nhn mnh rng nhng mong đi v công vic trong
tng lai ca hc sinh cng là mt nhóm yu t quan trng tác đng đn quyt
đnh la chn trng đi hc ca hc sinh.
Kt qu nghiên cu ca M.J.burn ti mt trng đi hc ca M, da trên
mô hình nghiên cu ca D.W.Chapman (1981) và Cabera và La Nasa (2000),
cng khng đnh 2 nhóm yu t nêu trên có nh hng đn quyt đnh chn
trng đi hc.
Kt qu nghiên cu ca Trn Vn Quí, Cao HƠo Thi (2009) thì có 5 nhân
t yu t nh hng đn quyt đnh la chn trng ca hc sinh: (1) yu t c
hi vic lƠm trong tng lai, (2) thông tin có sn v trng đi hc, (3) yu t v


1
Yu t v hc thut bao gm các yu t liên quan đn môi trng hc thut ca trng đi hc vƠ chng trình
hc ca sinh viên (Ruth E.Kallio. 1995).
2
Yu t v xã hi liên quan đn môi trng xã hi ca trng đi hc nh: cht lng cuc sng, c hi v vn
hóa xã hi, c hi gp g bn bè (Ruth E.Kallio. 1995).
10

bn thân cá nhân hc sinh, (4) yu t v cá nhân có nh hng đn quyt đnh,
(5) yu t đc đim c đnh ca trng đi hc.
Nghiên cu ca Nguyn Phng ToƠn (2011) cho thy có 05 yu t nh
hng đn quyt đnh chn trng ca hc sinh: yu t v mc đ đa dng và
hp dn ngành đƠo to; yu t v đc đim ca trng đi hc; yu t v kh
nng đáp ng s mong đi sau khi ra trng; yu t v nhng n lc giao tip
ca trng đi hc và yu t v danh ting ca trng đi hc.
2.4. Mô hình các yu t nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc
viên cao hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh
2.4.1. c đim v đƠo to trình đ thc s  Vit Nam
Ơo to sau đi hc là hình thc đƠo to dƠnh cho các đi tng đư tt
nghip đi hc
3
. Trong nhng nm gn đơy, đƠo to sau đi hc phát trin quá
nóng, trong khi nhng điu kin c bn nh: đi ng ging viên, ni dung
chng trình, giáo trình, c s vt cht phc v cho công tác đƠo to còn hn
ch, do đó cht lng đƠo to không cao. Hn na, đƠo to sau đi hc ca nc
ta cha gn vi chin lc phát trin kinh t, nhu cu ngun nhân lc, cha xut
phát t nhu cu ngun nhân lc cho phát trin kinh t - xã hi, dn đn đƠo to
không phc v trc tip cho phát trin kinh t - xã hi. Tình trng mt cơn đi
nghiêm trng trong c cu lao đng đang din ra ph bin, lưng phí trong đƠo to
cng rt ln.
Qua kt qu nghiên cu đnh tính và ly ý kin mt s chuyên gia trong
ngành giáo dc thì đc trng c bn ca đƠo to sau đi hc:
Th nht, ni dung chng trình vƠ phng pháp đƠo to có xu hng
thay th rõ nét. c đim d nhn thy là xut hin s nht th hoá trong đƠo to,
th hin t chng trình, ni dung đn phng pháp đƠo to. Chng trình đƠo


3

Mc tiêu trang b nhng kin thc sau đi hc và nâng cao k nng thc hành nhm xây dng đi ng nhng
ngi làm khoa hc có phm cht chính tr, đo đc, có ý thc phc v nhơn dơn, có trình đ cao, đáp ng nhu
cu phát trin kinh t - xã hi, khoa hc - công ngh ca Vit Nam.
11

to nƠy theo hng ngày càng thng nht vƠ tng đi ging nhau: các trng
đi hc  các nc đang phát trin thng tham kho các chng trình đƠo to
ca các nc có công nghip tiên tin vƠ coi đó lƠ chun mc đ xây dng và
điu chnh chng trình ca mình. Cng nh th, nhiu ni dung ging dy và
giáo trình ca các nc t bn tiên tin đc các nc đang phát trin s dng
đ ging dy trong các trng đi hc (Nguyn Trng Thn, 2013).
Th hai, c s vt cht ca các trng đi hc, cao đng ti Vit Nam còn
trên 50% lƠ di chun (kho sát ca B Giáo dc vƠ Ơo to nm 2010), thêm
vƠo đó còn rt nhiu trng đi hc phi thuê mn c s dy hc, khin cho
vic hc tp vƠ đi li ca ngi hc còn gp nhiu khó khn, do đó vic xây
dng và hoàn thin c s vt cht cùng vi h thng phòng hc đt chun s góp
phn tng sc cnh tranh ca các trng vƠ thu hút ngi hc.
Th ba, đi ng ging viên đc c cu phù hp vi mc tiêu vƠ chng
trình đƠo to, các hng nghiên cu khoa hc phc v cho công tác đƠo to cng
đc điu chnh vƠ c cu li cho phù hp vi mc tiêu vƠ chng trình đƠo to.
Nhng thay đi trong phng pháp đƠo to cng đt ra nhng yêu cu mi trong
vic thit k và xây dng mi h thng ging đng và phòng hc hin đi
(Nguyn Trng Thn, 2013).
Th t, t l sinh viên/ging viên ti Vit Nam còn cao, theo quy đnh đi
vi khi ngành kinh t là 25 sinh viên/ging viên, tuy nhiên, theo kho sát ca
B Giáo dc vƠ Ơo to nm 2012 đi vi 38 trng đi hc vƠ cao đng trong
c nc thì có nhiu trng còn b vi phm quy đnh v bo đm cht lng.
Th nm, khác vi nhng quan nim trc đơy, ngƠy nay trong bi cnh
quc t hoá, giáo dc vƠ đƠo to sau đi hc không còn thun tuý là loi hot
đng thuc dch v công cng, đƠo to đư cha đng tính kinh doanh thng

mi. Vì vy, giáo dc vƠ đƠo to sau đi hc mang tính cnh tranh ngày càng
mnh m khi cp đ hi nhp ca mt quc gia ngƠy cƠng cao. Do đó đƠo to
12

sau đi hc đư tr thành mt lnh vc kinh doanh và cnh tranh ngày càng tr
nên mnh m nên các trng đi hc hng ti vic xác đnh rõ s mng và k
hoch hƠnh đng đ phát trin hình nh ca nhƠ trng ra công chúng và quc
t. Trong đó, mt trong các hot đng sôi ni nht hin nay lƠ marketing đƠo to
(Nguyn Trng Thn, 2013).
Th sáu, công tác quy hoch đƠo to đi hc, sau đi hc ca nc ta cha
gn vi chin lc phát trin kinh t, nhu cu ngun nhân lc, cha xut phát t
nhu cu ngun nhân lc cho phát trin kinh t-xã hi, dn đn đƠo to không
phc v trc tip cho phát trin kinh t-xã hi. Tình trng mt cơn đi nghiêm
trng trong c cu lao đng đang din ra ph bin, lưng phí trong đƠo to cng
rt ln.
Th by, hi nhp quc t m ra nhiu c hi hp tác trong lnh vc đƠo
to gia các trng đi hc trong nc và quc t: các hng hp tác trong đƠo
to thông qua nhiu hình thc nh phi hp cùng đƠo to, công nhn trình đ
ca nhau, trao đi ging viên, cán b nghiên cu vƠ sinh viên. Qua trao đi và
hc tp ln nhau gia các yu t quc t trong đƠo to đư thơm nhp và hình
thƠnh đy đ trong chng trình, ni dung và giáo viên.
Th tám, đƠo to sau đi hc vn b nh hng theo cách dy  bc đi
hc vi phng pháp đc chép, cách hc ca hc viên vn mang tính th đng, ít
nghiên cu.
Cui cùng, hc viên cao hc thng là nhng ngi trong đ tui t 22 tr
lên, đc lp v tƠi chính, đư trng thƠnh vƠ có đ nhn thc đ quyt đnh nên
chn trng nƠo đ tip tc hc sau đi hc. Ti thành ph H Chí Minh, hin có
nhiu trng đào to cao hc khi ngành kinh t và mi trng có mt u th
riêng, do vy ý kin ca ngi thơn trong gia đình, bn bè, đng nghip trc khi
quyt đnh chn trng hc cao hc s đc trng dng và có nh hng nht

đnh đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc.
13

2.4.2.  xut mô hình và các gi thuyt nghiên cu
Cn c vào mô hình lý thuyt, tng kt v các nghiên cu  trên cùng vi
đc đim đƠo to trình đ thc s  Vit Nam, tác gi đ xut các yu t có kh
nng nh hng đn quyt đnh chn trng đi hc ca hc viên cao hc trên
đa bàn thành ph H Chí Minh là: (1) nhóm tham kho; (2) đc đim ca trng
đi hc; (3) S thích, kh nng ca hc viên; (4) yu t liên quan đn công vic;
(5) môi trng xã hi ca trng đi hc.
2.4.2.1. Gi thuyt nghiên cu
a) Nhóm tham kho
Nhóm tham kho th hin hc viên có da vào kinh nghim ca bn thân,
ý kin ca ngi thân, bn bè hoc đng nghip trc khi quyt đnh chn
trng đ hc cao hc.
Theo D.W.Chapman (1981), khi quyt đnh chn mt trng đi hc, hc
sinh b tác đng mnh m bi s thuyt phc, khuyên nh ca bn bè và gia
đình. S nh hng ca các cá nhân này có th thc hin theo 3 cách sau: (1) ý
kin ca h nh hng đn mong đi v mt trng đi hc c th đó nh th
nào; (2) h có th khuyên nh trc tip v ni mƠ hc sinh nên tham d thi; (3)
trong trng hp là bn thơn thì chính ni bn thân d thi cng nh hng đn
quyt đnh chn trng đi hc.
Cng theo D.W.Chapman (1981), ngoài s nh hng ca gia đình vƠ bn
bè thì giáo viên, t vn viên và nhân viên phòng tuyn sinh cng nh hng đn
quyt đnh chn trng ca hc sinh. Hossler và Gallagher (1987) cng cho
rng, ngoài cha m, anh ch và bn bè, các cá nhân ti trng hc cng có nh
hng không nh đn quyt đnh ca hc sinh.
Theo Kotler, các thƠnh viên trong gia đình có nh hng mnh m đn
hành vi ca ngi mua vƠ gia đình nh ca cá nhân gm v chng và con cái có
nh hng trc tip hn đn hƠnh vi mua hƠng thng ngày.

14

i vi Vit Nam, vi truyn thng là cha m và con cái vn sng chung
vi nhau thì nh hng ca cha m có th là yu t quyt đnh. iu nƠy cng
đc khng đnh trong mt lot nghiên cu (Puffet, 1983; Murphy, 1981; Litten
& Brodigan, 1982; Conklin & Dailey, 1981; and MacDermott, Conn, & Owen,
1987).
i vi đi tng là hc viên cao hc, thì ngoài ý kin ca gia đình, bn
bè, các cá nhơn trong trng đi hc thì đng nghip cng có kh nng nh
hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao hc. Do vy, gi thuyt H1
đc phát biu nh sau:
H1: S đóng góp ý kin ca thân nhân hc viên d thi cao hc vào mt
trng đi hc nƠo đó nh hng cùng chiu đn quyt đnh chn trng đi hc
ca hc viên cao hc.
b) c đim ca trng đi hc
c đim ca trng đi hc bao gm các yu t: chi phí, h tr tài chính,
v trí và cht lng hc thut (Chapman, 1981; Hossler et al., 1989).
D.W.Chapman (1981) cho rng các yu t c đnh ca trng đi hc nh
hc phí, v trí đa lý, chính sách h tr v chi phí hay môi trng ký túc xá s có
nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc sinh. M.J. Burns và các cng s
đã b sung thêm mt s các yu t v đc đim ca trng đi hc có nh hng
đn quyt đnh chn trng ca hc sinh. C th hn, yu t v hc bng, s an
toàn trong điu kin ký túc xá, cht lng ca sinh viên ti trng, mc đ ni
ting và uy tín ca trng, t l chi đu vào, đim chun ca trng và mc đ
hp dn ca ngành hc s là nhng yu t nh hng đn quyt đnh chn trng
ca hc sinh.
Trong nghiên cu ca Ruth E.Kallio (1995), các yu t v đc đim
trng đi hc có th nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên cao
hc bao gm: Uy tín hc thut, chuyên ngƠnh đƠo to đa dng, giá tr bng cp,
15

v trí đa lý ca trng, th vin và trang thit b có liên quan, quy mô ca
trng, cht lng ging dy, cu trúc và yêu cu ca chng trình hc, thi
gian (đ dài) ca chng trình đƠo to, cht lng ging dy, cht lng sinh
viên đu vào ca chng trình, c hi làm vic ti các khoa/phòng ban. Và kt
qu nghiên cu này cho thy, yu t đc đim ca trng đi hc có tác đng
mnh nht và cùng chiu đn quyt đnh chn trng ca hc viên.
Theo Nguyn Phng ToƠn (2011), thì v trí phù hp, hc phí thp, t l
chi và đim tuyn sinh thp cng lƠ yu t nh hng đn quyt đnh chn
trng.
Tác gi đa ra gi thuyt: H2: c đim ca trng đi hc càng tt, hc
viên quyt đnh chn trng đi hc đó cƠng nhiu.
c) S thích, kh nng ca hc viên
D.W.Chapman (1981) cho rng, các yu t ca t thân cá nhân hc sinh là
mt trong nhng nhóm yu t nh hng ln đn quyt đnh chn trng ca
bn thân h: tình trng kinh t gia đình, nng lc ca hc sinh, thành tích hc tp
 trung hc ph thông, s thích ca hc sinh. Trong nhng yu t đó, yu t v
nng lc và s thích ca bn thân hc sinh là 2 yu t nh hng đn quyt đnh
chn trng đi hc rõ nht.
Theo Ruth E.Kallio (1995), các sinh viên có kh nng hc tp và thành
tích hc tp cao hn có nhiu kh nng tip tc theo đui các nghiên cu sau đi
hc. Do đó, gi thuyt H3 đc phát biu nh sau:
H3: S phù hp ca ngành hc vi kh nng hoc s thích ca hc viên
nh hng cùng chiu đn quyt đnh chn trng đi hc ca hc viên cao hc.
d) Yu t liên quan đn công vic
Theo Ruth E.kallio (1995), các yu t liên quan đn công vic bao gm 3
nhóm các yu t liên quan đn kh nng duy trì công vic hin ti, c hi đc
c quan hoƠn tr hc phí và kh nng tham gia khóa hc bán thi gian.
16

Ruth E.Kallio (1995) cng cho rng, các yu t liên quan đn công vic
nh: c hi ging dy, c hi làm vic ti các khoa/phòng ban, nhu cu tuyn
sinh/tuyn dng ca các khoa đi vi hc viên, b trí công vic sau khi tt
nghip, cng lƠ nhng yu t nh hng cùng chiu đn quyt đnh chn trng
ca hc viên.
Vy gi thuyt H4 đc phát biu nh sau:
H4: Yu t liên quan đn công vic nh hng cùng chiu đn quyt đnh
chn trng đi hc ca hc viên cao hc.
e) Môi trng xã hi ca trng đi hc
Môi trng xã hi ca trng đi hc là nhng yu t th hin c hi v
vn hóa/xư hi, c hi gp g bn bè ca ngi hc.
Kt qu nghiên cu đnh tính cho kt qu tng t nh trên, ngoƠi ra, hc
viên còn cho bit nhng hc viên đư tng hc đi hc ti trng có kh nng
chn trng đi hc đó nhiu hn đ tip tc hc cao hc vì h cm thy môi
trng hc tp ti đó quen thuc.
Do đó, gi thuyt H5 đc phát biu nh sau:
H5: Yu t môi trng xã hi ca trng đi hc có nh hng cùng
chiu đn quyt đnh chn trng đi hc ca hc viên.
Ngoài 5 yu t đc trình bƠy trên đơy, c đim v nhân khu hc bao
gm: gii tính, đ tui, tình trng hôn nhân, ngh nghip, mc thu nhp, …cng
có kh nng nh hng đn quyt đnh chn trng đi hc ca hc viên.
Theo Philip Kotler (2001) thì đc đim cá nhân ca hc viên nh đ tui,
gii thính, ngh nghip cng nh hng đn quyt đnh mua sm ca khách
hàng, ví vy nó cng có th nh hng đn quyt đnh chn trng ca hc viên.
Theo Hossler et al (1985) đuc trích bi Shannon G.Washburn, Bryan L.
Garton and Paul R. Vaughn (2000) thì nhân khu hc cng có nh hng đn
quyt đnh chn trng đi hc.