QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ TẠI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN CÔNG THƯƠNG.PDF

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn nƠy lƠ do chính tôi nghiên cu vƠ thc hin. Các s liu
vƠ thông tin s dng trong lun vn nƠy đu trung thc, có ngun gc thu thp t
thc t, đc công b trên các báo, tp chí chuyên ngƠnh ca c quan NhƠ nc,
đc đng ti trên các website trong vƠ ngoƠi nc.

Tácăgiălunăvn







INHăVăANHăTUN




MCăLC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC BIU 
MăU 1

1. Tính cp thit ca đ tƠi 1
2.Mc đích nghiên cu 2
3.i tng, phm vi nghiên cu 3
4.Phng pháp nghiên cu 3
5.Kt cu lun vn 3
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăNăCịăVNăăVĨăQUNăLụăNăCịă
VNăăCAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI 4
1.1 TNGăQUANăVăNăCịăVNăăCAăNHTM 4
1.1.1 Khái nim n có vn đ 4
1.1.2 Phơn loi n có vn đ 7
1.2 QUNăLụăNăCịăVNăăCAăNHTM 8
1.2.1 Khái nim qun lỦ n có vn đ 8
1.2.2 Phòng nga n có vn đ 8
1.2.3 Quy trình qun lỦ vƠ x lỦ n có vn đ 9
1.2.3.1 Du hiu ca khon vay có vn đ 9
1.2.3.2 Phân tích nguyên nhân ca khon n có vn đ 12
1.2.3.3 Thu hi n 14
1.2.3.4 Bin pháp x lý nhng khon n có vn đ 14
1.2.4 Các ch tiêu đánh giá công tác qun lỦ n có vn đ: 18
1.3ăKINHăNGHIMăQUNăLụăNăCịăVNăăTIăCÁCăNHTMă
TRONGăNCăVĨăTRểNăTHăGII 19
1.3.1 Kinh nghim qun lỦ n có vn đ ca Vietinbank 19
1.3.1.1 Quy trình qun lý n có vn đ ti Vietinbank 20




1.3.1.2 T chc nhân s qun lý n có vn đ ti Vietinbank: 21
1.3.1.3 Mt s bin pháp x lý n xu hiu qu ti Vietinbank: 22
1.3.1.4 Bài hc kinh nghim t Vietinbank: 24

1.3.2 Kinh nghim qun lỦ n có vn đ ca Malaysia 24
1.3.2.1 Vai trò ca nhà nc trong qun lý n có vn đ ca NHTM 24
1.3.2.2 Mt vài gi ý cho x lý n có vn đ ti Vit Nam 27
KT LUN CHNG 1 28
CHNGă2:ăTHCăTRNGăQUNăLụăNăCịăVNăăTIăNGỂNă
HĨNGăTMCPăSĨIăGọNăCÔNGăTHNG 29
2.1ăTNGăQUANăVăNGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN CÔNG
THNG 29
2.1.1 Gii thiu chung v Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Công Thng 29
2.1.1.1 Lch s hình thành và phát trin 29
2.1.1.2 C cu t chc ca Saigonbank) 29
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca Saigonbank trong nhng nm gn
đơy 30
2.1.2.1 Hot đng huy đng vn 30
2.1.2.2 Hot đng cho vay 30
2.1.2.3 Các hot đng khác 32
2.1.2.4 Kt qu kinh doanh 32
2.2ăTHCăTRNGăQUNăLụăNăCịăVNăăTIăNGỂNăHĨNGă
TMCP SÀI GọNăCÔNGăTHNG 33
2.2.1 Tình hình n có vn đ ti Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Công Thng 33
2.2.2 Các quy đnh điu chnh công tác qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng
TMCP SƠi Gòn Công Thng 39
2.2.3 T chc qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Công
Thng 40
2.2.3.1 T chc qun lý hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công
Thng 40
2.2.3.2 T chc qun lý n có vn đ 41
2.2.4 Thc trng qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Công
Thng 42
2.2.4.1 Phòng nga và phát hin n có vn đ 42

2.2.4.2 Hot đng kim tra sau khi cho vay 46
2.2.4.3 Công tác phân loi n 47
2.2.4.4 Phng pháp qun lý khi phát hin khon n có vn đ 48
2.2.4.5 Các bin pháp x lý n có vn đ 51
2.2.4.6 Công tác trích lp, s dng d phòng ri ro 57
2.2.5 Kho sát cán b tín dng v hot đng qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng
TMCP SƠi gòn Công Thng 58
2.3ăÁNHăGIÁăHOTăNGăQUNăLụăNăCịăVNăăTIăNGỂNă
HĨNGăTMCPăSĨIăGọNăCÔNGăTHNG 589
2.3.1 Kt qu đt đc 59
2.3.2 Hn ch vƠ nguyên nhơn ca hn ch 62
2.3.2.1 Hn ch 62
2.3.2.2 Nguyên nhân ca hn ch 64
KT LUN CHNG 2 71
CHNGă3:ăGIIăPHÁPăTNGăCNGăQUNăLụăNăCịăVNăă
TIăNGỂNăHĨNGăTMCPăSĨIăGọNăCÔNGăTHNG 72
3.1ăNHăHNGăPHÁTăTRINăCAăNGỂNăHĨNGăTMCPăSĨIăGọNă
CÔNGăTHNG 72
3.1.1 nh hng phát trin: 72
3.1.1.1 nh hng hot đng ca Saigonbank giai đon 2013-2017 72
3.1.1.2 Các ch tiêu hot đng giai đon 2013 - 2017 72
3.1.2 nh hng qun lỦ n có vn đ ti Saigonbank giai đon 2013 - 2017 . 72
3.2ăCÁCăGIIăPHÁPăTNGăCNGăQUNăLụăNăCịăVNăăTIă
NGỂNăHĨNGăTMCPăSĨIăGONăCÔNGăTHNG 73
3.2.1 Ban hƠnh quy trình qun lỦ n có vn đ áp dng trong ni b ngơn
hàng 73

3.2.2 Các gii pháp nơng cao hiu qu kim tra, kim soát sau khi cho vay 74
3.2.3 Nơng cao nng lc khai thác, x lỦ thông tin đ phòng nga cho vay
không hiu qu vƠ phát hin kp thi n có vn đ 75
3.2.4 Vn dng kt qu xp hng tín dng ni b đ phát hin n có vn đ 75
3.2.5 Nơng cao nng lc thm đnh cho vay 76
3.2.6 Phơn đnh trách nhim ca các b phn trong qun lỦ n có vn đ 77
3.2.7 Các gii pháp hoƠn thin nghip v trong x lỦ n có vn đ 77




3.2.7.1 i vi các khon n có du hiu ri ro 77
3.2.7.2 i vi nhng khon n xu 78
3.2.8 a dng hoá các bin pháp x lỦ n 79
3.2.9 HoƠn thin các nghip v h tr x lỦ n có vn đ 81
3.2.9.1 Hoàn thin công tác đnh giá TSB 81
3.2.9.2 Cng c hot đng ca Công ty qun lý n và khai thác tài sn
Saigonbank (SGBF) 81
3.2.10 Nơng cao vai trò qun lỦ ri ro tín dng, thc hin qun lỦ ri ro tín
dng tp trung 82
3.2.10.1 Xây dng mô hình qun lý ri ro tín dng tp trung, thành lp b phn
qun lý ri ro 82
3.2.10.2 Qun lý ri ro danh mc và ri ro nghip v 83
3.2.10.3 Xây dng chính sách tín dng và chin lc ri ro tín dng phù hp 84
3.3ăMTăSăKINăNGHăIăVIăCÁCăCPăQUNăLụăVăMÔ 84
3.3.1 Kin ngh đi vi NhƠ nc 84
3.3.1.1 Hoàn thin h thng pháp lut liên quan đn hot đng tín dng ngân
hàng 84
3.3.1.2 Hn ch bin đng trong chính sách kinh t 86
3.3.1.3 Hoàn thin hot đng ca VAMC 86

3.3.2 Kin ngh đi vi NHNN 87
3.3.2.1 Hoàn thin quy đnh phân loi n, trích lp d phòng ri ro 87
3.3.2.2 Tip tc hoàn thin hot đng ca CIC 88
KT LUN CHNG 3 88
KT LUN 90

Danh mc tƠi liu tham kho
Ph lc 1
Ph lc 2
Ph lc 3
Ph lc 4
Ph lc 5
Ph lc 6
Ph lc 7




Ph lc 8
Ph lc 9
Ph lc 10




DANHăMCăCÁCăTăVITăTT
AMC (Asset Management Company) : Công ty qun lỦ n vƠ khai thác tƠi sn
BCTC : Báo cáo tài chính
CBTD : Cán b tín dng
CIC (Credit Information Center) : Trung tơm thông tin tín dng NHNN

HKD : Hot đng kinh doanh
NHNN : Ngơn HƠng NhƠ nc
NHTM : Ngơn HƠng Thng Mi
NVTD : Nhơn viên tín dng
RRTD : Ri ro tín dng
Saigonbank : Ngơn hƠng Thng mi C phn SƠi Gòn
Công Thng
SXKD : Sn xut kinh doanh
TCTD : T chc tín dng
TMCP : Thng mi c phn
TP.HCM : ThƠnh Ph H Chí Minh
TSB : TƠi sn bo đm
UBND : y Ban Nhơn Dơn
VAMC : Công ty qun lỦ tƠi sn ca các TCTD Vit
Nam
Vietinbank : Ngơn hƠng thng mi c phn Công
Thng Vit Nam
XHTD : Xp hng tín dng




DANHăMCăBNGăBIU
Bngă2.1: Tình hình ngun vn hot đng ca Saigonbank 30
Bngă2.2: C cu d n cho vay ca Saigonbank theo thi hn 31
Bngă2.3: C cu d n cho vay ca Saigonbank theo đi tng khách 32
Bngă2.4: Kt qu kinh doanh ca Saigonbank 32
Bngă2.5: Tng hp n có vn đ ca Saigonbank qua các nm 34
Bngă2.6: Tình hình các nhóm n xu ca Saigonbank 35
Bngă2.7: T l n xu trong các nhóm ngƠnh ca Saigonbank 36

Bngă2.8: D n Nhóm 1 đƣ c cu thi hn tr n theo Quyt đnh 780/2012/Q-
NHNN ca Saigonbank 38
Bngă2.9: D n đƣ XLRR cha thu hi đc ti Saigonbank. 39
Bngă 2.10: Kt qu phơn loi khách hƠng theo h thng chm đim XHTD ca
Saigonbank 48
Bngă2.11: Tình hình d n theo TSB ca Saigonbank 55
Bngă2.12: Kt qu thu hi n qua bin pháp pháp lỦ ca Saigonbank 56
Bngă2.13: Tình hình trích lp, s dng DPRR vƠ thu hi n đƣ x lỦ bng DPRR 57
Bngă2.14: Các ch tiêu đánh giá hot đng qun lỦ n có vn đ ti Saigonbank 59









DANHăMCăBIUă
Biuă2.1: Tình hình d n cho vay ca Saigonbank 31
Biuă2.2: T l N nhóm 2 vƠ N xu trên tng d n cho vay ca Saigonbank 34
Biuă2.3: So sánh t l n xu Saigonbank và bình quân ngành 59
Biuă2.4: T l n xu các NHTM Vit Nam nm 2012 60

1


MăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Nm 2012, ln đu tiên sau gn 10 nm, t l n xu ca các Ngơn hƠng

thng mi Vit Nam đc NHNN công b đt mc trên 8%. Vn đ x lỦ n xu
ngân hàng đƣ tr thƠnh mt trong nhng đ tƠi ni cm không ch  tng ngơn hƠng
thng mi mƠ c trong các k hp lƣnh đo cp cao, các din đƠn, hi tho Kt
qu đn cui tháng 8 nm 2013, mc dù t l n xu đc công b có gim, nhng
vn  mc cao vƠ cht lng tín dng ca h thng NHTM có thc s kh quan hn
hay không thì còn nhiu Ủ kin khác nhau. ng thi, nhng gii pháp cho tình
trng n xu cao hin nay dng nh vn còn đang trong quá trình tìm kim.
Nhìn li quá kh, có th thy tình trng nƠy cng đƣ tng xy ra  trong
nc cng nh trên th gii. Nó có th lƠ kt qu ca các đt khng hong kinh t
vƠ ngc li nó cng có th lƠ nguyên nhơn gơy ra nhng cuc khng hong nghiêm
trng. Nhiu bƠi hc kinh nghim đƣ đc rút ra, nhiu bin pháp x lỦ đƣ đc áp
dng, nhng có th nói không có mt công thc chung hoƠn toƠn nƠo cho vic x lỦ
các khon n nƠy. ó lƠ do mi quc gia, mi ngơn hƠng, mi thi k khác nhau có
nhng đc thù riêng.
i vi các ngơn hƠng thng mi, dù trong thi k nƠo thì các khon n vay
không hoc có kh nng không thu hi đc luôn lƠ mt trong nhng khon mc tƠi
sn đc quan tơm hƠng đu. Nht lƠ khi hot đng tín dng chim t trng cao
trong tng thu nhp ca ngơn hƠng thì các khon n nƠy thm chí có th quyt đnh
tính sng còn ca ngơn hƠng.
Ti Saigonbank, hot đng tín dng mang li đn 80% thu nhp hƠng nm,
cht lng tín dng trong tng thi k s nh hng rt ln đn kt qu kinh doanh.
Vì vy vic đm bo thu hi vn t các khon n vay lƠ mc tiêu tuyt đi mà ngân
hƠng hng đn. Trên c s đó, ban lƣnh đo ngơn hƠng đƣ có nhng các t chc v
nhơn s, c ch, chính sách đ qun lỦ các khon vay có vn đ. Tuy nhiên, do
nhiu nguyên nhơn khách quan vƠ ch quan khác nhau, công tác qun lỦ các khon
n có vn đ ti Saigonbank hin nay còn nhiu hn ch

2

Vi b dƠy hot đng trên 25 nm, Saigonbank đƣ tri qua nhiu giai đon
thng trm cùng vi quá trình xơy dng nn kinh t th trng ca đt nc vƠ tng
lƠ ngơn hƠng đi tiên phong trong nhiu lnh vc hot đng nh cho vay, thanh toán
quc t, dch v th ATM, có th nói ngân hàng đƣ đt đc nhng thƠnh qu nht
đnh. Song đn nay, so vi các ngơn hƠng thng mi khác ca Vit Nam v quy mô
hot đng tín dng thì Saigonbank còn rt khiêm tn.
LƠ cán b làm công tác tín dng ti Saigonbank, tác gi nhn thy mt trong
nhng nguyên nhơn hn ch s phát trin ca Saigonbank trong thi gian gn đơy lƠ
hn ch v nng lc qun lỦ các khon n vay không hoc có kh nng không thu
hi đc, hay gi tt lƠ các khon n có vn đ, nhm gim thiu tn tht xy ra
trong hot đng tín dng. Xut phát t thc t đó tác gi đƣ chn đ tƠi nghiên cu
cho lun vn thc s ca mình lƠ "QunălỦănăcóăvnăđătiăNgơnăhƠngăThngă
miăCăphnăSƠiăGònăCôngăThng".
2. Mcăđíchănghiênăcu
Trên c s nghiên cu lỦ thuyt v qun lỦ n có vn đ ca ngơn hƠng
thng mi, đánh giá thc trng qun lỦ n có vn đ tai Saigonbank đ đ xut gii
pháp tng cng qun lỦ n có vn đ ca Saigonbank trong thi gian ti.
- H thng hóa nhng vn đ lỦ lun c bn v n có vn đ, bin pháp
phòng nga, phát hin vƠ qun lỦ n có vn đ; kinh nghim qun lỦ, x lỦ n xu,
n có vn đ ti các NHTM trong nc vƠ trên th gii.
- Phơn tích thc trng hot đng cho vay vƠ công tác qun lỦ n có vn đ ti
Saigonbank thông qua vic đánh giá thc trng n có vn đ t nm 2009 đn nm
2012; chính sách tín dng, quy trình, quy ch liên quan đn hot đng qun lỦ n có
vn đ; t chc qun lỦ n có vn đ; vƠ các bin pháp x lỦ n có vn đ ti
Saigonbank. T đó, đánh giá nhng mt đt đc, nhng hn ch và phân tích
nguyên nhơn hn ch trong công tác qun lỦ n có vn đ ca Saigonbank.
- Trên kt qu phân tích thc trng qun lỦ n có vn đ ca Saigonbank, c
s lỦ thuyt vƠ kinh nghim trong nc, cng nh đnh hng phát trin ca
Saigonbank, tác gi đ xut mt s gii pháp  cp vi mô vƠ v mô nhm tng cng
công tác qun lỦ n có vn đ ti Saigonbank.

3


3. iătng,ăphmăviănghiênăcu
- i tng nghiên cu: Qun lỦ n có vn đ ca Ngơn hƠng thng mi
- Phm vi nghiên cu: Qun lỦ n có vn đ trong hot đng cho vay ti
Saigonbank.
- Thi gian nghiên cu: T nm 2009 đn nm 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu
Trong quá trình nghiên cu tác gi s dng các phng pháp sau:
- Phng pháp mô t;
- Phng pháp thng kê, phơn tích, tng hp s liu da trên các báo cáo ca
các c quan chc nng, ca Ngơn hƠng thng mi, tƠi liu trên các phng
tin thông tin đi chúng: trên báo, tp chí chuyên ngƠnh, Internet;
- Phng pháp so sánh: theo thi gian, theo ch tiêu;
5. Ktăcuălunăvn
Chngă1:ăTng quan v qun lỦ n có vn đ ti Ngân hàng thng mi.
Chngă2: Thc trng qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng TMCP SƠi Gòn Công
Thng.
Chngă3:ăGii pháp tng cng qun lỦ n có vn đ ti Ngơn hƠng TMCP SƠi
Gòn Công Thng.

4


CHNGă1: TNGăQUAN VăQUNăLụăNăCịăVNăăTI
NGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1 TNGăQUANăVăNăCịăVNăăCAăNHTM
1.1.1 Kháiănimănăcóăvnăđ

Hin nay, cha có mt tiêu chun thng nht  cp đ quc t đ phơn loi
cht lng các khon mc tƠi sn, trong đó có các khon n. Vic đnh ngha N có
vn đ cng nh các khon mc tƠi sn gim sút cht lng  mi quc gia là khác
nhau.
Mt đim đáng lu Ủ lƠ hin nay trên th gii các thut ng n có vn đ
(problem loans), n xu (bad loans) hay n không hiu qu (non-performing loans)
đc s dng gn nh tng đng nhau. Do đó, đ có mt khái nim v n có vn
đ sát nht vi thc t hot đng tín dng ngơn hƠng Vit Nam, có th đim qua mt
s đnh ngha n có vn đ đang ph bin:
- Theo Nguyên trc k toán tha nhn Hoa K (US GAAP), n có vn đ lƠ
các khon n lu k quá hn thanh toán t 90 ngƠy tr lên. Tng t, theo đnh
ngha ca trang web tài chính Investopedia.com, n có vn đ trong hot đng ngơn
hƠng lƠ các khon n vay sn xut kinh doanh quá hn trên 90 ngƠy hoc n vay
tiêu dùng quá hn trên 180 ngƠy.
- Theo Chun mc báo cáo tƠi chính quc t (IFRS) ca U ban chun mc
báo cáo tƠi chính quc t, n có vn đ lƠ các khon n không hiu qu, c th, đó
lƠ khon n mƠ có chng c khách quan cho thy kh nng tn tht, ph bin nht
lƠ phát sinh vn đ có th nh hng đn dòng tin tr n d kin trong tng lai.
Nh vy, IFRS chú trng đn kh nng hoƠn tr ca ngi vay bt lun khon vay
đƣ quá hn thanh toán hay cha. Phng pháp đ đánh giá kh nng tr n ca
khách hƠng thng lƠ phng pháp phơn tích dòng tin tng lai hoc xp hng
khon vay.
- T chc xp hng quc t Moody's xác đnh khon n có vn đ da vƠo
quy đnh phơn loi n ca ngơn hƠng. Theo cách nƠy thì n có vn đ đc tính bao
gm c n có vn đ theo Chun mc báo cáo tƠi chính quc t (IFRS) vƠ US-

5


GAAP. NgoƠi ra, theo nguyên tc k toán k toán tha nhn ca mt s quc gia thì

n có vn đ bao gm các khon n nghi ng vƠ n có kh nng mt vn
* KháiănimănăcóăvnăđătiăVităNam
Ti Vit Nam thi gian qua thut ng "n xu" thng đc s dng ph
bin hn "n có vn đ". LỦ do quan trng ca thc t nƠy đó lƠ n xu, t l n xu
lƠ nhng ch tiêu chính thng đc Ngơn hƠng NhƠ nc dùng đ đánh giá "sc
kho" ca các ngơn hƠng thng mi vƠ khái nim n xu cng đc đnh ngha rõ
rƠng ti Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ban hành ngày 22/4/2005 v phơn loi n
vƠ trích lp d phòng ri ro ca các t chc tín dng. Theo đó, N xu là nhng
khon n đc phân loi vào Nhóm 3 (N di tiêu chun), Nhóm 4 (N nghi ng)
và Nhóm 5 (N có kh nng mt vn) theo tiêu chun phơn loi n quy đnh ti
quyt đnh nƠy.
Trc khi quyt đnh 493/2005/Q-NHNN đa ra đnh ngha chính thc v
n xu, các khái nim n quá hn, n khó đòi, n tn đng đc s dng ph bin.
S thay đi nƠy phn ánh s phát trin ca nn kinh t th trng vƠ h thng ngơn
hƠng thng mi ti Vit Nam:
- Giai đon trc nm 2000, h thng NHTM Vit Nam ch có các quy đnh
v n quá hn, n khó đòi phát sinh do các nguyên nhơn khách quan hoc ch quan
trong hot đng tín dng ca các NHTM. Các khon n quá hn trong thi k nƠy
đc phơn thƠnh các k hn: n quá hn di 90 ngƠy, n quá hn t 90 ngƠy đn
180 ngƠy, n quá hn t trên 180 ngƠy đn 360 ngƠy, n quá hn trên 360 ngƠy,
trong đó các khon n quá hn trên 360 ngƠy đc gi lƠ n khó đòi. Theo quy đnh
ca Ngơn hƠng NhƠ nc Vit Nam, các t chc tín dng ch có th chuyn n quá
hn đi vi tng k hn tr n b quá hn, không đc chuyn toƠn b khon vay
sang n quá hn.
- NgƠy 05/10/2001, Th tng Chính ph đƣ ban hƠnh Quyt đnh s
149/2001/Q-TTg v vic phê duyt đ án x lỦ n tn đng ca các NHTM, to
c s pháp lỦ cho hot đng phơn loi n vƠ x lỦ các khon n tn đng phát sinh
trc thi đim 31/12/2000 ca các NHTM. Tuy ni dung Quyt đnh không quy
đnh c th v n xu, nhng theo Quyt đnh nƠy, có th hiu n xu bao gm các

6


khon n tn đng phát sinh trc thi đim 31/12/2000 vƠ không có kh nng tr
n, mc dù ngơn hƠng áp dng nhiu gii pháp theo quy đnh hin hƠnh nhng vn
không thu hi đc n. Trong quá trình trin khai thc hin Quyt đnh nƠy, theo đ
ngh ca NHNN vƠ các NHTM, Th tng Chính ph đƣ cho phép đa vƠo trong đ
án x lỦ n tn đng đi vi mt s khon n cha quá hn trc thi đim
31/12/2000 nhng NHTM có đ cn c đ xác đnh kh nng khó thu hi n.
Khác vi giai đon trc, các NHTM phơn loi các khon n tn đng không cn
c vƠo thi gian quá hn c th mƠ cn c vƠo tính cht vƠ kh nng thu hi n
thông qua các bin pháp bo đm ca khon vay (có tƠi sn bo đm hoc không có
tƠi sn bo đm) vƠ tình trng pháp lỦ khách hƠng (không còn tn ti hoc còn tn
ti, hot đng) đ phơn loi thƠnh 03 nhóm n tng ng vi các c ch x lỦ kèm
theo khác nhau, bao gm:
+ N tn đng có tƠi sn bo đm (n tn đng nhóm 1);
+ N tn đng không có tƠi sn bo đm vƠ không còn đi tng thu hi
(n tn đng nhóm 2);
+ N tn đng không có tƠi sn bo đm nhng con n đang còn tn ti,
hot đng (n tn đng nhóm 3).
n nay, mc dù cha có mt vn bn pháp lut nƠo ca Vit Nam đa ra
đnh ngha v "n có vn đ", nhng xut phát t nhu cu thc t trong qun lỦ tín
dng, các ngơn hƠng thng mi ln ti Vit Nam nh Vietinbank, Agribank,
BIDV, ACB… đu đa ni dung qun lỦ các khon n có vn đ vƠo quy trình tín
dng ca mình. Theo đnh ngha ca các ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam, Năcóă
vnăđălƠăcácăkhonăcpătínădngăchoăkháchăhƠng không thuăhiăđcăhocăcóă
khănngăkhôngăthuăhiăđcă1ăphnăhayătoƠnăbătheo đúngăthoăthunătrong
hpăđngătínă dng (năquáăhnă thôngă thng,ănă khóăđòi,ănăchăxă lỦ,ănă
khoanh,ă nă tnă đng).ă Nă cóă vnă đă đcă hiuă theoă nghaă rngă khôngă chă
nhngăkhonăcpătínădngăđƣăquáăhnăthanhătoán,ăthanhătoánăkhôngăđúngăkă

hnămƠăcănhngăkhonăchoăvayătrongăhnănhngăcóăduăhiuăkhôngăanătoƠnă
cóăthădnăđnăriăro vƠăcácăkhonănăđƣăđcăXLRR,ănăđcăChínhăphăxă
lỦ,ăđangăhchătoánăătƠiăkhonăngoiăbng.

7


Cách xác đnh n có vn đ ca các ngơn hƠng thng mi Vit Nam khá
phù hp vi chun mc báo cáo tƠi chính quc t cng nh thc tin hot đng tín
dng ti Vit Nam. Nó th hin nhn thc tin b v ri ro tín dng ca các nhƠ
qun tr ngơn hƠng so vi thi k trc, theo đó các bin pháp qun lỦ ch đng,
phòng nga ri ro đc chú trng thay vì ch tp trung vƠo các khon n quá hn,
n tn đng nh trc đơy. Do đó, tác gi s s dng khái nim nƠy đ lƠm c s
thc hin đ tƠi nghiên cu.
1.1.2 Phơnăloiănăcóăvnăđ
Tu hng tip cn, n có vn đ có th đc phơn loi nh sau:
- Phơnăloiătheo tìnhăhìnhăthcăhinănghaăv thanh toán năcaăkháchă
hàng:
+ N đƣ quá hn thanh toán theo tho thun ti Hp đng tín dng (bao gm
c các khon n đƣ XLRR đang theo dõi ngoi bng);
+ N cha đn hn thanh toán nhng có kh nng không thu hi đc theo
tho thun ti Hp đng tín dng.
- Phơnăloiătheoămcăđăriăroăcaăkhonăn:
Vic phơn loi n theo mc đ ri ro s giúp cho NHTM thc hin qun lỦ
danh mc đu t tín dng ca mình, t đó có th xác đnh mt cách chính xác hn
v mc đ ri ro tng khon n đ có bin pháp qun lỦ, phòng nga kp thi vƠ
bin pháp x lỦ thích hp nhm gim thiu ri ro.
Cn c trên mc đ ri ro ca khon n, n có vn đ đc phơn thƠnh
nhng nhóm n sau:
+ N cn chú Ủ: Các khon n đc t chc tín dng đánh giá lƠ có kh nng

thu hi đy đ c n gc vƠ lƣi nhng có du hiu khách hƠng suy gim kh
nng tr n.
+ N di tiêu chun: Các khon n đc t chc tín dng đánh giá lƠ không
có kh nng thu hi n gc vƠ lƣi khi đn hn. Các khon n nƠy đc t
chc tín dng đánh giá lƠ có kh nng tn tht mt phn n gc vƠ lƣi.

8


+ N nghi ng: Các khon n đc t chc tín dng đánh giá lƠ kh nng tn
tht cao.
+ N có kh nng mt vn: Các khon n đc t chc tín dng đánh giá lƠ
không còn kh nng thu hi, mt vn.
NgoƠi các khon n đang đc theo dõi ni bng cơn đi k toán, n có vn
đ còn gm các khon n không thu hi đc đƣ XLRR và đang đc theo dõi trên
tƠi khon ngoi bng.
1.2 QUNăLụăNăCịăVNăăCAăNHTM
1.2.1 KháiănimăqunălỦănăcóăvnăđ
LƠ toƠn b quá trình phòng nga, kim tra, giám sát vƠ các bin pháp x lý
đi vi nhng khon n có vn đ nhm gim thiu mc đ ri ro có th xy ra,
nơng cao hiu qu hot đng tín dng, tin ti qun lỦ n có vn đ theo tiêu chun
thng nht phù hp vi các chun mc vƠ thông l quc t.
Qun lỦ n có vn đ lƠ mt b phn quan trng ca qun lỦ tín dng. Do đó,
đ qun lỦ n có vn đ mt cách hiu qu, điu quan trng lƠ phi sm nhn bit
nhng khon n có vn đ, t đó phơn loi khon vay và có nhng bin pháp phòng
nga, x lỦ kp thi.
1.2.2 Phòngăngaănăcóăvnăđ
* TráchănhimăcaăcánăbăngơnăhƠng trongăphòngăngaănăcóăvnăđ
- i vi cán b tín dng:
+ Kim tra trc, trong vƠ sau khi cho vay; kim tra mc đ tuơn th các quy

đnh trong hp đng tín dng, tình hình sn xut kinh doanh, phát hin nhng du
hiu ri ro.
+ Phơn tích cht lng tín dng, phơn loi khon vay theo đúng nguyên tc
đ đa ra k hoch kim tra, phòng nga vƠ x lỦ.
+ Thu thp vƠ khai thác các loi thông tin mt cách thng xuyên đ có
hng x lỦ kp thi các khon vay có vn đ.
- i vi các cp qun lỦ ca ngơn hƠng:

9


+ Ch đng ngn nga mi quan h bt thng gia cán b tín dng vi
khách hàng vay;
+ Kim tra mc đ trung thc ca trong báo cáo ca cán b tín dng; kim
tra tinh thn trách nhim ca cán b tín dng đi vi công vic.
+ ôn đc, ch đo vƠ phi hp cht ch vi CBTD trong quá trình phơn loi
n, qun lỦ vƠ x lỦ các khon n có vn đ, đ xut gp g vƠ tho lun vi khách
hàng
* VaiătròăcaăcôngătácăthuăthpăvƠăkhaiăthácăthôngătin trongăphòngăngaă
năcóăvnăđ
Thông tin bt cơn xng gia ngơn hƠng (ngi cho vay) vƠ nhƠ đu t (ngi
đi vay) v ca phng án đu t, cùng vi s bin đng ca th trng vƠ môi
trng kinh doanh có th dn đn quyt đnh cho vay sai lm vƠ phát sinh các khon
n có vn đ. Vì vy, n lc thu thp, khai thác thông tin đóng vai trò quan trng
trong phòng nga ri ro tín dng:
Ngơn hƠng có th tìm kim thông tin qua các ngun sau:
- Thông tin t trung tơm thông tin tín dng;
- Thông tin t c quan qun lỦ NhƠ nc các cp;
- Thông tin t c quan ni chính (công an, thanh tra…);
- Thông tin t c quan thu, hi quan;

- Thông tin t bn hƠng, đi th cnh tranh ca khách hƠng;
- Thông tin t các phng tin thông tin đi chúng;
- Thông tin đc mua t các t chc t vn hoc t chc cung cp thông tin
chuyên nghip
1.2.3 QuyătrìnhăqunălỦăvƠăxălỦ n cóăvnăđ
1.2.3.1 Duăhiuăcaăkhonăvayăcóăvnăđ
 DuăhiuătăphíaăkháchăhƠng
* DuăhiuătăbáoăcáoătƠiăchính.ă
- Bng cơn đi k toán:

10


+ Chm tr, trì hoƣn mt cách không bình thng trong vic np báo cáo
tài chính cho ngân hàng mƠ không có lỦ do thuyt phc.
+ S liu báo cáo không đy đ, rõ rƠng vƠ thiu trung thc.
+ Các khon phi thu tng mt cách đt bin (c giá tr tuyt đi vƠ tng
đi). Thi gian thu hi n phi thu trung bình tng lên.
+ HƠng tn kho, chi phí ch kt chuyn, chi phí tm ng, chi phí sn xut
d dang tng đt bin.
+ Nhng thay đi đáng k trong c cu bng cơn đi k toán.
- Báo cáo kt qu SXKD.
+ Xut hin l t hot đng kinh doanh.
+ Doanh thu bán hƠng gim nhanh hoc doanh thu bán hƠng tng ln nhng
li nhun gim đi. Tng doanh thu vƠ doanh thu thun chênh lch ln.
+ Lu chuyn tin ròng t hot đng kinh doanh ơm vƠ/hoc có kt qu ơm
t 2 đn 3 chu k kinh doanh.
* Duăhiuătăhotăđngăkinh doanh,ăquanăhăviăbnăhƠngă
- Thay đi v phm vi kinh doanh (ngƠnh hƠng kinh doanh th mnh, truyn
thng b thu hp trong khi m rng các hot đng khác  các lnh vc mƠ doanh

nghip cha có kinh nghim).
- Mt quyn phơn phi sn phm hoc ngun cung cp; mt mt s hay nhiu
khách hƠng có nng lc tƠi chính tt.
- Th phn sn phm, dch v ca doanh nghip dn thu nh trên th trng;
nng lc cnh tranh thp; tin đ phát trin trong tng lai ca doanh nghip không
nm trong xu th tiêu th ca th trng.
* DuăhiuătăgiaoădchăngơnăhƠng
- Khó khn trong vic thanh toán các khon n đn hn, chm tr n gc, n
lƣi, thng xuyên phi c cu li thi hn tr n. Thiu tinh thn hp tác trong vic
thanh toán các khon n vi ngơn hƠng.
- Các giao dch tin gi vi ngơn hƠng ngƠy cƠng ít dn, s d tƠi khon tin
gi ti ngơn hƠng gim nhanh.

11


- Xơy dng k hoch SXKD, k hoch nhu cu vay vn lu đng ngƠy cƠng
tng lên không sát thc t, thiu c s. Thi hn xin vay vn ngƠy cƠng kéo dƠi. 
ngh vay vn ca khách hƠng th hin nhiu ngun tr n khác nhau, nhng trên
thc t li khó có th nhn thy đc.
- Thay đi trong thái đ đi vi ngơn hƠng/cán b ngơn hƠng, ngi tip xúc
vi cán b ngơn hƠng, thiu tính hp tác trong cung cp thông tin, tình hình sn xut
kinh doanh, TSB ca khách hƠng.
* Duăhiuăliênăquanăđnăqunătrădoanhănghip
- Mo him khi mua bán, khi thc hin công vic kinh doanh mi, ti khu
vc kinh doanh mi hoc vi dơy chuyn sn xut mi. Giá c sn phm không phù
hp vi giá th trng .
- Doanh nghip sp chuyn đi hình thc s hu; thay đi t chc nhơn s/
ngi điu hƠnh, c đông ln;
- Trình đ qun lỦ doanh nghip ca ngi lƣnh đo doanh nghip kém. Vic

điu hƠnh vƠ phơn công x lỦ công vic th hin s chp vá, không mang tính dƠi
hn vƠ k hoch hoá cao. S dng ngun lc lƣng phí, kém hiu qu.
- Mc đ tín nhim ca ngi lƣnh đo vƠ ca doanh nghip gim thp.
- Có du hiu mt đoƠn kt ni b, xut hin các v kin cáo t ni b doanh
nghip. Thái đ lƠm vic ca nhơn viên gim sút; khó khn v nhơn s; mt s
ngi có nng lc ri b doanh nghip.
- Khách hƠng vay vn( trng hp lƠ cá nhơn), ngi lƣnh đo /k toán
trng doanh nghip b c quan có thm quyn thm tra, bt/tm giam liên quan đn
hot đng ca doanh nghip.
- Khách hàng có du hiu b trn hoc mt tích
 CácăduăhiuăliênăquanăđnăcôngătácăqunălỦătínădngătăphíaăngơnăhƠng
* Duăhiuătăvicăphơnăloiăn
Các khon n thuc nhóm n t nhóm 2 đn nhóm 5.
* Duăhiuătăhăsăkhonăvay
- H s cho vay không đy đ, thiu cht ch, thông tin thiu đ tin cy.

12


- H s TSB cha đm bo tính pháp lỦ, tƠi sn nhn lƠm đm bo có tính
đc thù cao hoc tính chuyn nhng thp trên th trng. Gía tr TSB gim
nhanh, giá tr thc t ca TSB thp hn nhiu so vi giá tr trên s sách.
- K hoch tr n, ngun tr n không rõ rƠng, tính kh thi thp.
* DuăhiuăliênăquanăđnăcôngătácăqunălỦătínădng
- Quy trình cho vay không đc tuơn th theo đúng quy đnh ca ngơn hƠng.
- Lƣnh đo t quyt đnh phê duyt khon vay, b qua Ủ kin ca các cp
thm đnh.
- Quyt đnh cho vay không cn c vƠo tính kh thi ca phng án s dng
vn vay ca khách hƠng mƠ ch yu da vƠo ngun thu n t TSB.
- Thm đnh cho vay không đúng quy trình. Coi nh hoc b qua công tác

kim tra, phơn tích đánh giá báo cáo tƠi chính, kh nng tr n ca ngi vay.
- Vn vay không đc s dng đúng mc đích ban đu.
- Cho vay thêm nhng ch lƠ bin pháp tình th, không có TSB tng ng;
cho vay đo n.
- Cán b tín dng có mi quan h đc bit vi khách hƠng.
 Duăhiuănhnăbitătăphíaăcăquanăchăqun,ăcácăcăquanăkhác
- Khách hƠng có liên quan trc tip đn v án hoc có liên quan đn v án
đang đc c quan pháp lut gii quyt.
- C quan chc nng có quyt đnh thay đi, b sung hoc rút bt ngƠnh ngh
kinh doanh, thu hi giy phép kinh doanh ca doanh nghip.
- N ngha v ngơn sách NhƠ nc.
1.2.3.2 Phơnătíchănguyênănhơnăcaăkhonăn cóăvnăđ
* NguyênănhơnătăphíaăngơnăhƠng:
- Ngơn hƠng ra quyt đnh cho vay trong điu kin thông tin tín dng không
đy đ, chính xác v nng lc ca khách hƠng vƠ phng án vay vn. Bên cnh đó,
hot đng kinh doanh luôn có kh nng xy ra nhng bin đng khó d báo trc.

13


Do đó, ngơn hƠng rt d ra quyt đnh cho vay sai lm nu không có k nng khai
thác thông tin hiu qu.
- Cán b ngân hàng yu kém v trình đ nghip v vƠ đo đc ngh nghip,
c th lƠ các trng hp:
+ Không chp hƠng nghiêm túc ch đ tín dng vƠ điu kin cho vay;
+ Yu kém nng lc x lỦ thông tin, phân tích tình hình kinh doanh và
nng lc tƠi chính, d báo ri ro nên không đánh giá đúng v khách hƠng;
+ Li dng quyn hn trong trc tip thm đnh vƠ qun lỦ khon vay đ
lƠm sai lch cách nhìn v báo cáo tƠi chính, hot đng vƠ giá tr tƠi sn bo
đm; …

- Chính sách tín dng ca ngơn hƠng thng mi không phù hp; quy trình
cho vay, qun lỦ ri ro tín dng cha cht ch. Ngân hàng quá chú trng đn li
nhun, nóng vi trong cnh tranh dn đn mt chính sách tín dng quá mo him
cho ngân hàng.
* NguyênănhơnătăphíaăkháchăhƠng:
- S yu kém ca khách hƠng trong nng lc t ch tƠi chính, nng lc điu
hƠnh, h thng qun tr kinh doanh không hiu qu, trình đ qun lỦ dn đn s
dng vn vay không hiu qu hoc tht thoát.
- Vn đ đo đc khách hƠng: Khách hƠng cung cp các báo cáo tƠi chính vƠ
các vn bn pháp lỦ ca doanh nghip có s sai khác so vi thc t; Khách hàng
thiu thin chí trong vic hoƠn tr n vay: trì hoƣn hoc trây  trong thanh toán n
nhm chim dng hoc chim đot vn s dng vƠo các mc đích khác vi k hoch
vay vn, …
* Nguyên nhân khách quan
- Thiên tai, mt mùa, dch bnh, đng đt, tai nn bt ng, ho hon, chin
tranh, ri ro chính tr.
- HƠnh lang pháp lỦ không n đnh, thiu đng b vƠ hp lỦ; thay đi chính
sách qun lỦ kinh t; điu chnh quy hoch vùng, nghƠnh; thay đi chính sách qun
lỦ xut nhp khu,

14


- Bin đng ln v giá c, t giá, th trng nh hng đn kt qu sn
xut, kinh doanh ca khách hƠng; khng hong, suy thoái kinh t ,
1.2.3.3 Thu hiăn
Sau khi đƣ phát hin đc các khon cho vay có vn đ, nu đƣ quá hn công
vic cn thit k tip lƠ ngơn hƠng s dùng bin pháp nƠo đ thu hi vn. Vic thu
n phi tuơn th các nguyên tc sau:
- Phi luôn nm vng các mc tiêu ti đa hóa các c hi đ thu hi vn cho

ngân hàng.
- Phi tách chc nng x lỦ n vay ra khi chc nng cho vay đ đm bo
đc tính vô t, khách quan (ngi x lỦ n vay không đc lƠ ngi đƣ phán quyt
cho vay đi vi khon vay đó).
- Các nhơn viên x lỦ n vay ca ngơn hƠng phi c lng đc nhng
ngun lc sn có ca ngi đi vay đ thu hi phn nƠo s n vay. Ví d: giá tr
thanh lỦ tƠi sn c tính, tƠi khon tin gi ca khách hƠng , tƠi sn đm bo…
- S dng nhng phng pháp hp lỦ đ lƠm sch nhng khon vay có vn
đ, bao gm nhng bin pháp t nh nhƠng đn kiên quyt tùy theo tình trng ca
khon vay vƠ tình trng ca khách hƠng.
1.2.3.4 BinăphápăxălỦănhngăkhonănăcóăvnăđ
 Binăphápăkhaiăthácă(Workout)
ơy là bin pháp x lỦ thông qua quá trình phi hp vi ngi đi vay cho
đn khi nƠo thu hi đc mt phn hoc toƠn b khon tín dng mƠ ngơn hƠng
không cn s dng đn mt công c pháp lỦ nƠo. Bin pháp nƠy ch áp dng đi vi
nhng khách hƠng trung thc, có trách nhim vƠ mong mun tr n vay cho ngơn
hàng. Các cách thc hin ph bin là: cho vay thêm đ tái c cu hot đng, b sung
tƠi khon đm bo, c cu n, ch đnh đi din tham gia qun lỦ doanh nghip…
i. T vn, giúp đ khách hàng tháo g khó khn
Nu nhng khó khn nói  đơy thuc dng nht thi, ch yu do cung cách
điu hƠnh, chin lc sn xut kinh doanh bt hp lỦ, chm thích nghi vi s thay
đi ca th trng, mô hình không còn thích hp, ngơn hƠng có th t vn, giúp đ

15


vƠ cùng Khách hƠng tháo g khó khn, ngn chn tình trng sn xut kinh doanh
ngƠy mt trm trng có th dn ti phá sn. C th nhm vƠo nhng hng sau:
-  ngh doanh nghip đy mnh bán hàng, thu n, tip tc sn xut kinh
doanh…đ có ngun gii quyt n vay.

-  ngh khách hƠng gim các hot đng không sinh li, bán bt tƠi sn, bán
c phn (hoc tng vn ch s hu), gim bt k hoch phát trin dƠi hn đ tng
cng vn sn xut kinh doanh.
- Giúp doanh nghip thu hi các khon n, x lỦ hƠng tn kho…
ii. Nu các gii pháp trên không th ci thin đc tình hình tr n ca
doanh nghip, Ngân hàng s phi gii quyt t phía mình, nh:
* Cp thêm vn tín dng
ơy lƠ gii pháp to điu kin cho doanh nghip có kh nng tng nng sut,
tng kh nng cnh tranh đ ci thin tình hình tƠi chính. Trng hp áp dng:
Phng án/d án đu t ca khách hƠng đang gp khó khn do thiu vn, nh
hng đn vic thu n vƠ ngơn hƠng xét thy nu dng cho vay thì không th thu
hi đc n c, nu cho vay thêm thì khách hƠng có th khc phc đc khó khn,
đm bo không nhng thu hi đc n mi mƠ còn thu hi đc mt phn hoc
toƠn b n c. Vic cho vay thêm phi thc hin theo đúng c ch tín dng hin
hành:
- Phi thm đnh khách hƠng vƠ phng án/d án rt k lng, bo đm các
điu kin v nguyên tc cp tín dng
- Phng án/d án vay vn phi kh thi vƠ đm bo thu hi gc vƠ lƣi cho
vay
* B sung tài sn bo đm
Vic b sung tƠi sn bo đm phi đc thc hin khi khon vay có biu hin
bt n, ngun thu gim vƠ không rõ rƠng, giá tr tƠi sn bo đm có kh nng bán
thp hn d n vay.
* Gia hn, điu chnh k hn tr n ca khon vay: ơy lƠ gii pháp đn
gin nht, đc áp dng trong trng hp khách hƠng không có kh nng tr n

16


đúng hn đƣ tho thun vi ngơn hƠng vì lỦ do khách quan, chng hn nh do bin

đng th trng, bin đng chu k sn xut.
* Chuyn n quá hn và yêu cu thanh toán n trc hn
Nu khách hƠng không đ điu kin đ gia hn n, ví d: lỦ do gia hn không
hp lỦ; ngơn hàng đánh giá khách hƠng không có kh nng tr n sau khi gia hn,
ngơn hƠng s phi chuyn n quá hn đ buc khách hƠng lo thu xp tr n vì lƣi
sut ca n quá hn thng cao hn n trong hn (ti Vit Nam lƣi sut quá hn có
th lên mc ti đa lƠ bng 150% lƣi sut trong hn). Khi thc hin bin pháp nƠy,
ngân hàng cn lu Ủ thông báo ngay cho khách hƠng vic chuyn n quá hn đng
thi có bin pháp;
- Phi hp vi b phn k toán trích tƠi khon tin gi ca Khách hƠng đ
thu n khi có s d hoc lp u nhim nh thu qua các t chc tín dng mƠ khách
hƠng m tƠi khon;
- Yêu cu ngi bo lƣnh tr thay;
- Phát mi tƠi sn th chp, cm c đ thu n.
* Chuyn n thành vn góp, c đi din tham gia qun lý doanh nghip
Trong trng hp n có vn đ xy ra do qun lỦ điu hƠnh kém hoc ngi
điu hƠnh có biu hin gian di, quan h mp m trong kinh doanh dn đn ri ro v
đo đc, ngơn hƠng có th áp dng mt hoc c hai bin pháp:
- Chuyn phn vn cho vay thành vn góp qua hình thc c phn đ giƠnh
quyn đc kim soát, điu hƠnh mt s khơu nh tƠi chính, tiêu th sn phm.
- C đi din tham gia qun lỦ doanh nghip, tham gia điu hƠnh hot đng
kinh doanh theo tho thun hoc theo t l vn góp.
 Binăphápăthanh lý (Liquidation)
LƠ bin pháp x lỦ mƠ trong đó, Ngân hàng buc ngi đi vay phi thc hin
theo nhng điu khon ca hp đng tín dng bng vic s dng nhng công c
pháp lỦ đ thu hi n. Hng x lỦ này thng đòi hi ngơn hƠng mt nhiu thi
gian và chi phí. Các hình thc ph bin là: