Luận văn thạc sĩ Tác động của đầu tư trực tiếp ra nước ngoài đến đầu tư trong nước ở những nước đang phát triển

BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM

 






NGUYNăTHăTHANHăTỂM





TỄCăNGăCAăUăTăTRCăTIPăRA NCă
NGOĨIăNăUăTăTRONGăNCăăNHNGă
NCăANGăPHỄTăTRIN

LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP.H Chí Minh - Nm β01γ




BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM
  





NGUYNăTHăTHANHăTỂM




TỄCăNGăCAăUăTăTRCăTIPăRAăNCă
NGOÀIăNăUăTăTRONGăNCăăăNHNGă
NCăANGăPHỄTăTRIN

Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mưăs:ăă60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TSăNGUYNăNGCăNH



TP. H Chí Minh – Nm β01γ



LIăCAMăOAN


Tôi xin cam đoan rng lun vn “Tác đng ca đu t trc tip ra nc
ngoài đn đu t trong nc  nhng nc đang phát trin” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc và các
kt qu trình bày trong lun vn cha đc công b ti bt k công trình
nghiên cu nào trc đây. Nu phát hin có bt k gian ln nào, tôi xin chu
toàn b trách nhim trc Hi đng.

TP.HCM, tháng 11 nm β01γ
Tácăgiălunăvn

NguynăThăThanhăTơm




















LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn “Tác đng ca đu t trc tip ra nc
ngoài đn đu t trong nc  nhng nc đang phát trin” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc và các
kt qu trình bày trong lun vn cha đc công b ti bt k công trình
nghiên cu nào trc đây. Nu phát hin có bt k gian ln nào, tôi xin chu
toàn b trách nhim trc Hi đng.

TP.HCM, tháng 11 nm β013
Tácăgiălunăvn


NguynăThăThanhăTơm










DANH MC CM T VIT TT

Cm vit tt
Tênăđyăđ ting Anh
Tênăđyăđ ting Vit
DI
Domestic Investment
u t trong nc
GMM
Generalized Method of
Moments
Phng pháp Moment
tng quát
IFDI

Inward Foreign Direct
Investment
u t trc tip nc
ngoài
IMF
International Monetary
Fund
Qu tin t quc t
OECD
Organization for
Economic Co-operation
and Development
T chc hp tác và phát
trin kinh t
OFDI
Outward Foreign Direct
Investment
u t trc tip ra nc
ngoài
World Bank

Ngân hàng th gii
UNCTAD
United Nations
Conference on Trade and
Development
Hi ngh liên hip quc
t v thng mi và phát
trin

MCăLC
Phăbìa
Liăcamăđoan
Danhămcăcmătăvitătt
Mcălc
Danhămcăbngăbiu
Tómătt 1
1.ăGiiăthiu 2
2.ăTngăquanănhngănghiênăcuătrcăđơy 4
β.1. Nhng nghiên cu v mt lý thuyt 4
2.2. Nhng nghiên cu v mt thc nghim 6
3.ăPhngăphápănghiênăcu 21
γ.1. Mô hình nghiên cu 21
γ.β. Phng pháp nghiên cu 26
γ.γ. D liu nghiên cu 30
γ.γ.1. Mu nghiên cu 30
γ.γ.β. Ngun d liu 32
4.ăNiădungăvƠăcácăktăquănghiênăcu 34
4.1. Thng kê mô t 34
4.β. Kt qu nghiên cu chính 36
4.γ. Kt qu các kim đnh đ vng ca mô hình 44
5. Ktălun 55
DanhămcătƠiăliuăthamăkho
Phălc

DANHăMCăBNGăBIU

Bngă1
: Tóm tt nhng công trình nghiên cu thc nghim trc đây 18
Bngă2:
Mô t bin trong mô hình nghiên cu 24
Bng 3:
Các nc trong mu nghiên cu 30
Bngă4:
Tên bin và ngun d liu 32
Bngă5
: Mô t d liu 34
Bngă6
: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình nghiên cu 35
Bngă7
: Tác đng ngn hn ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t
trong nc  nhng nc đang phát trin, phng pháp system
GMM 37
Bngă8
: Tác đng ngn hn ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t
trong nc  nhng nc đang phát trin, phng pháp system
GMM (nhân t phát trin th trng đc đo lng bng bin
Credit thay vì bin M2) 42
Bngă9
: Tác đng dài hn ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t
trong nc  nhng nc đang phát trin 43
Bngă10
: Tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trc tip 

trong nc  nhng nc đang phát trin sau khi loi b nhng
nc có ngun d tr ngoi hi ln. 45
Bngă11
: Kim đnh quan h tuyn tính gia đu t trc tip ra nc ngoài và
đu t trong nc 47
Bng 12
: Kim đnh tác đng ca mc đ phát trin tài chính đn mi quan
h ca đu t trc tip ra nc ngoài và đu t trong nc. 48


Bngă13
: Tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc,
phng pháp Pooled OLS. 50
Bngă14
: Kim đnh Hausman 51
Bngă15
: Tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc,
phng pháp tác đng c đnh. 52
Bngă16:
Tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc,
phng pháp Difference GMM. 53
1

TịMăTT:ă
Hot đng đu t trc tip ra nc ngoài ca nhng nc đang phát
trin ngày càng gia tng mnh m, điu này có th nh hng đn hot đng
đu t trong nc, t đó tác đng đn tc đ tng trng kinh t. Do vy,
nghiên cu tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc
 nhng nc đang phát trin là điu rt cn thit. Mc tiêu ca lun vn là
nghiên cu tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc

 40 nc đang phát trin trên th gii bng cách s dng d liu bng và
phng pháp system GMM. Kt qu nghiên cu cho thy, đu t trc tip ra
nc ngoài có tác đng nghch chiu đn đu t trong nc.
2

1. GIIăTHIU
Trong xu th toàn cu hóa nh hin nay thì hot đng đu t trc tip
ra nc ngoài ngày càng mnh m, nht là đi vi nhng nc đang phát
trin. Theo s liu thng kê ca Hi ngh liên hip quc t v thng mi và
phát trin UNCTAD, nm β00η, t trng ca đu t trc tip ra nc ngoài
ca nhng nc đang phát trin so vi toàn th gii chim khong 1η%. T
nm 2005 – β01β, t trng này liên tc tng lên, đn nm β01β đu t trc
tip ra nc ngoài ca nhng nc đang phát trin chim γ0% so vi th gii.
S gia tng trong dòng vn đu t trc tip ra nc ngoài cho thy
rng trong thi gian gn đây nhng nc đang phát trin ngày càng tham gia
mnh m vào nn kinh t toàn cu. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cu, đu
t trc tip ra nc ngoài s tác đng đn đu t trong nc. u t trong
nc li là nhân t quan trng đi vi tc đ phát trin kinh t. Do vy, tác
đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc là vn đ cn
đc tìm hiu, nghiên cu. Da trên nhng kt qu nghiên cu thc nghim
đt đc, các nhà làm chính sách có th đa ra nhng chính sách kinh t
nhm thúc đy hot đng đu t trong nc, t đó thúc đy nn kinh t tng
trng tt.
Xét v mt lý thuyt, các nhà nghiên cu cho rng đu t trc tip ra
nc ngoài có th tác đng đn đu t trong nc thông qua hai kênh tác
đng: th trng tài chính và th trng sn xut. Tuy nhiên, tác đng này vn
cha rõ ràng, đu t trc tip ra nc ngoài có th làm tng, gim hoc không
thay đi hot đng đu t trong nc. Vì th, nghiên cu thc nghim đ xác
đnh tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc 
nhng nc đang phát trin là điu cn thit.

3

Cn c vào nhng lý do trên, tôi la chn đ tài “Tácăđngăcaăđuătă
trcătipăraăncăngoƠiăđnăđuătătrongăncăănhngăncăđangăphátă
trin”ăđ nghiên cu trong lun vn ca mình.
Mc tiêu ca lun vn là đa ra kt qu nghiên cu thc nghim v tác
đng ca đu trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc  nhng nc
đang phát trin trên th gii trong khong thi gian gn đây.
Da vào mt s kt qu nghiên cu thc nghim trc đây, đc bit là
bài nghiên cu ca tác gi Ali Al-Sadig (β01γ), câu hi nghiên cu đt ra là:
liu rng, đi vi nhng nc đang phát trin, đu t trc tip ra nc ngoài
có làm gim đu t trong nc hay không?
Lun vn s dng d liu bng ca 40 nc đang phát trin trên th
gii trong khong thi gian t β00η – β01β và phng pháp System GMM đ
có th x lý tt vn đ tính ni sinh ca nhng bin nghiên cu trong bài.
Phn còn li ca lun vn gm các phn sau:
Phn 2: Tng quan nhng nghiên cu trc đây, gm nhng nghiên
cu v mt lý thuyt và thc nghim tác đng ca đu t trc tip ra nc
ngoài đn đu t trong nc.
Phn γ: Phng pháp nghiên cu, gm có mô hình nghiên cu, phng
pháp nghiên cu và d liu nghiên cu.
Phn 4: Kt qu nghiên cu: gm có kt qu nghiên cu chính và
nhng kt qu kim tra đ vng.
Phn 5: Kt lun.
4

2. TNGăQUANăNHNGăNGHIểNăCUăTRCăỂY.
2.1. Nhng nghiên cu v mt lý thuyt.
V mt lý thuyt, các nhà nghiên cu cho rng đu t trc tip ra nc
ngoài có th nh hng đn đu t trong nc thông qua hai kênh: th trng

tài chính và th trng sn xut.
i vi kênh th trng tài chính, hai tác gi Steven và Lipsey (1992)
cho rng đu t trc tip ra nc ngoài s làm gim đu t trong nc. Tác
gi cho rng trong th trng vn hoàn ho, công ty có kh nng vay mn đ
tng vn đu t  mc lãi sut nht đnh. Tc là quyt đnh đu t trc tip ra
nc ngoài ca công ty không nh hng đn quyt đnh đu t trong nc.
Tuy nhiên, trên thc t, th trng vn không hoàn ho, nu công ty
tng t s n quá cao, ri ro s gia tng, dn đn chi phí s dng vn ca công
ty s tng theo. Do đó, công ty b gii hn ngun vn tài tr cho hot đng
đu t  mt mc nào đó. Khi công ty đu t ra nc ngoài s làm gim kh
nng thc hin các d án đu t trong nc.
i vi kênh th trng sn xut, các nhà nghiên cu cho rng tác đng
ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc ph thuc vào đng
c đu t ra nc ngoài ca công ty.
Theo Dunning (1993), có bn đng c đ công ty thc hin đu t ra
nc ngoài: tìm kim tài nguyên thiên nhiên, tìm kim th trng, tìm kim
hiu qu th trng và tìm kim tài sn chin lc.
u tiên, đu t ra nc ngoài nhm tìm kim tài nguyên thiên nhiên
xy ra khi công ty mun đu t vào nhng th trng có ngun tài nguyên
thiên nhiên mà nc mình không có hoc khan him. Hejazi và Pauly (2003)
5

cho rng nu công ty đu t ra nc ngoài vì đng c này s không làm thay
đi đu t trong nc, thm chí có th thúc đy xut khu hàng trung gian
trong nc, t đó gia tng đu t trong nc.
Th hai, đu t ra nc ngoài nhm tìm kim th trng ngha là công
ty mun gia nhp th trng mi hoc tránh nhng rào cn v thng mi nh
chi phí vn chuyn hoc bo h thng mi ca nc ch nhà. Công ty đu t
ra nc ngoài vì đng c này có th làm tng hoc không tác đng đn đu t
trong nc. C th là, nu công ty đu t vào nhng ngành dch v (hoc

nhng ngành không có kh nng xut khu) không dn đn vic thay th xut
khu sn phm trong nc thì không nhng không làm gim mà còn có tác
đng thúc đy hot đng đu t trong nc thông qua thúc đy hot đng sn
xut hàng trung gian (Hejazi và Pauly, 2003). Nu công ty đu t vào nhng
lnh vc có tác đng thay th xut khu thì s làm gim đu t trong nc.
Tuy nhiên trong trng hp này, vn có kh nng đu t trc tip ra nc
ngoài thúc đy hot đng xut khu hàng hóa và dch v trung gian  trong
nc nên cha chc đu t trong nc s gim.
Th ba, công ty có đng c tìm kim hiu qu th trng do s khác
bit v giá ca nhng nhân t sn xut (nh chi phí tin lng nhân công…).
Mi giai đon khác nhau trong chu trình sn xut ca công ty s đc xây
dng  ni có chi phí thp nht. Do vy trong ngn hn, công ty đu t trc
tip ra nc ngoài đ tìm kim hiu qu th trng s có tác đng làm gim
đu t trong nc. Tuy nhiên, trong dài hn, công ty có th nhp khu nhng
nguyên liu đu vào trung gian t nhng c s  nc ngoài vi giá thành
thp hn, c s trong nc có th sn xut sn phm vi giá thp hn, t đó
thúc đy hot đng xut khu, và hot đng đu t sn xut trong nc
(Herze, 2008).
6

Cui cùng, công ty đu t ra nc ngoài nhm tìm kim tài sn chin
lc, là nhng tài sn không có sn trong nc nhng li đóng vai trò quan
trng trong chin lc phát trin lâu dài ca công ty. Ví d, công ty đu t ra
nc ngoài đ m rng thng hiu công ty hay xây dng mng li phân
phi rng ln nhm mc đích tng kh nng cnh tranh; hoc các c s 
nc ngoài ca công ty sau khi tip thu khoa hc công ngh mi, trình đ
qun lý cao ca các đi tác s chuyn v cho công ty m, nâng cao kh nng
sn xut ca công ty m…Tóm li, đng c đu t ra nc ngoài nhm tìm
kim tài sn chin lc có ý ngha ln đi vi công ty, có tác đng thúc đy
hiu qu hot đng đu t trong nc ca công ty.

Nh vy, xét v mt lý thuyt, da trên hai kênh th trng tài chính và
th trng sn xut, thì đu t trc tip ra nc ngoài có th làm tng, gim,
hoc không tác đng đn đu t trong nc.
2.2. Nhng nghiên cu v mt thc nghim.
Nhng nghiên cu thc nghim v tác đng ca đu t trc tip ra
nc ngoài đn đu t trong nc đc thc hin da trên hai cp đ d liu:
d liu v mô và d liu vi mô (d liu ngành, d liu công ty).
Các tác gi s dng d liu v mô gm có: Feldstein (1995), Andersen
và Hainaut (1998), Desai và cng s (2005), Soo Khoon và cng s (2012),
Sauramo (2008), Herzer và Schrooten (2007), Ali Al- Sadig (2013).
 Feldstein (1995): Tácăđng caăđuătătrc tipăraănc ngoƠiăđn
đuătătrongănc.
Feldstein (1995) s dng d liu ca 18 nc OECD trong nhng nm
1980 và 1η nc OECD trong nhng nm 1990 đ kim đnh mi quan h
7

gia đu t trc tip ra nc ngoài và đu t trong nc. Trong bài nghiên
cu, đu tiên tác gi đã hi quy bin đu t trong nc (GDI) theo ba bin
phc thuc: tng tit kim quc gia (Saving), đu t trc tip ra nc ngoài
(OFDI), đu t trc tip nc ngoài (IFDI). Kt qu cho thy rng, đu t
trc tip ra nc ngoài làm gim đu t trong nc.
Tuy nhiên, tác gi li cho rng bin OFDI, IFDI là nhng bin ni sinh
bi: “Bin đu t trc tip nc ngoài, đu t trc tip ra nc ngoài có
tng quan vi nhng bin có tác đng thúc đy đu t trong nc. Mt quc
gia có điu kin đu t trong nc tt s thu hút nhiu vn FDI và gim đu
t ra nc ngoài”.
 x lý vn đ này, ban đu tác gi d đnh s dng bin công c, tuy
nhiên li không th tìm ra bin công c phù hp cho bin OFDI và IFDI. Do
vy, ông đã thêm vào mô hình nhng bin có quan h vi c đu t trong
nc (GDI) và đu t trc tip nc ngoài (IFDI), đu t trc tip ra nc

ngoài (OFDI) đ gim đ chch ca kt qu c lng, gm có: bin gi xem
nc đó có thuc châu Âu hay không (E), bin quy mô đo lng bng dân s
trung bình (SIZE), bin lm phát (INF), tc đ tng trng GDP trung bình
(GRO).
Kt qu cui cùng ca bài nghiên cu là đu t trc tip ra nc ngoài
tng 1 đô la s làm gim 1 đô la đu t trong nc.
 Andersen và Hainaut (1998): uătătrc tipănc ngoài và
laoăđng  nhngănc công nghip
Andersen và Hainaut (1998) kim đnh tác đng ca đu t trc tip ra
nc ngoài đn đu t trong nc da trên d liu thi gian  bn quc gia:
8

M, Anh, Nht Bn, c trong giai đon t nhng nm 19θ0 đn nhng nm
1990.
Tác gi s dng các bin trong mô hình cng tng t nh ca
Feldstein, vi ba bin đc lp chính là tit kim (Saving), đu t trc tip
nc ngoài (IFDI), đu t trc tip ra nc ngoài (OFDI) và phng pháp
ECM đ nghiên cu tác đng trong ngn, dài hn.
Kt qu cho thy, đu t trc tip ra nc ngoài làm gim đu t trong
nc. Tuy nhiên, mc đ tác đng  mi quc gia li khác nhau, không phi
là t l 1:1 nh kt qu nghiên cu ca tác gi Feldstein (1995). C th, đu
t trong nc  M gim 1.08 đô la, Nht gim 1.γβ đô la, c gim 1.7β đô
la, Anh gim 0.41 đô la khi đu t trc tip ra nc ngoài tng 1 đô la. Tác
đng này ca đu t trc tip ra nc ngoài  M đc bù tr bi tác đng
ca đu t trc tip vào trong nc; trong khi  c tác đng cùng chiu ca
đu t trc tip vào trong nc ln hn so vi tác đng nghch chiu ca đu
trc tip ra nc ngoài.
 Desai và cng s (2005): uătătrc tipăncăngoƠiăvƠăđu
tătrongănc.
Da trên bài nghiên cu ca Feldstein (1995), Desai và cng s (2005)

cng thc hin nghiên cu khác cho các nc OECD. Tác gi đã m rng
phm vi nghiên cu, gm β0 nc trong khong nhng nm 1980 và βθ nc
trong khong nhng nm 1990.
Kt qu nghiên cu đt đc cng khá tng đng so vi nghiên cu
ca Feldstein (199η), đu t trc tip ra nc ngoài làm gim đu t trong
nc (1: 1.33 trong nhng nm 1980 và 1: 1.07 trong nhng nm 1990); đu
9

t trc tip nc ngoài làm tng đu t trong nc (1: 1.18 trong nhng nm
1980).
 Soo Khoon và cng s (2012): u tă trc tipă raă nc
ngoƠiăvƠăđuătătrongănc.
Soo Khoon và cng s (β01β) cng da trên công trình nghiên cu ca
Feldstein đ thc hin bài nghiên cu đi vi Malaysia. Các bin trong mô
hình gm có: tng đu t trong nc (GDI), tng tit kim (GNS), dòng vn
đu t trc tip nc ngoài (FDI) và dòng vn đu t trc tip ra nc ngoài
(OFDI). Trong bài nghiên cu, tác gi s dng phng pháp ARDL vì hai lý
do: d liu quý nên d liu thu thp đc tng đi ít, gm 47 quan sát t
quý γ nm 1999 đn quý 1 nm β010 và mc tiêu ca tác gi là kim đnh tác
đng ca đu t trc tip ra nc ngoài (OFDI) đn đu t trong nc (GDI)
trong dài hn.
Kt qu cho thy, đu t trc tip ra nc ngoài OFDI làm gim đu t
trong nc (t l 1: 0.48), trong khi đu t trc tip nc ngoài s gia tng
đu t trong nc (t l 1: 1.83). T đó tác gi cho rng, Malaysia có th bù
tr tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc bng
cách tng cng thu hút vn FDI.
 Sauramo (2008): uătătrc tip raănc ngoài có làm gim
đuătătrongănc hay không? Bng chng thc nghim  Phn Lan.
Sauramo (2008) nghiên cu tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài
đn đu t trong nc  Phn Lan trong khong thi gian 1965 – 2006. Trong

bài nghiên cu, nhm mc đích tp trung nghiên cu tác đng ca OFDI đn
đu t trong nc, tác gi không đa bin đu t trc tip nc ngoài (IFDI)
vào mô hình nghiên cu nh nhng nghiên cu trc đó mà ch s dng các
10

bin: đu t trong nc (DI), tit kim trong nc (S) và đu t trc tip ra
nc ngoài (OFDI).
Bên cnh đó, đ c lng tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài,
tác gi s dng đng thi hai phng pháp nghiên cu: phng pháp ECM và
phng pháp VAR. D liu cng đc phân thành hai mc đ, đu tiên là d
liu ca toàn nn kinh t, tip đó là d liu ca ngành (ngoi tr ngành tài
chính).
u tiên, tác gi s dng d liu hàng nm cho toàn nn kinh t. Kt
qu c lng bng phng pháp ECM cho thy, trong dài hn, OFDI có tác
đng nghch chiu đn đu t trong nc theo t l gn bng 1:1. Trong ngn
hn, OFDI không có tác đng đn đu t trong nc. Khi s dng phng
pháp VAR, kt qu cng tng t.
Tip đó, tác gi s dng d liu ngành t 1975-β00θ đ có th phân
tích k hn mi quan h gia đu t trc tip ra nc ngoài và đu t trong
nc  Phn Lan. Kt qu nghiên cu đt đc cng tng t nh trên, OFDI
làm gim đu t trong nc.
Do tác gi đã loi b nhng công ty thuc lnh vc tài chính ra khi
mu nghiên cu, phn ln d liu thu thp đc t lnh vc sn xut nên tác
gi cho rng tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn hot đng đu t
trong nc  Phn Lan thc s có ý ngha đi vi lnh vc sn xut.
 Herzer và Schrooten (2007): uătătrc tipăraăncăngoƠiăvƠăđu
tătrongănc.
Khác vi nhng nhà nghiên cu trên, Herzer và Schrooten (2007) ch
s dng bin dòng vn đu t trc tip ra nc ngoài OFDI và bin đu t
11

trong nc DI trong mô hình nghiên cu và áp dng phng pháp đng liên
kt và phân tích nhân qu da trên d liu thi gian đ nghiên cu  M
(1970-β00γ) và c (1971- 2004).
Kt qu cho thy, có s khác bit gia hai quc gia.  M, trong dài
hn, đu t trc tip ra nc ngoài làm tng đu t trong nc. Do nhng
công ty đa quc gia thng kt hp sn xut trong nc và nc ngoài nhm
mc đích gim chi phí sn xut, t đó thúc đy sn lng đu ra và đu t 
trong nc. Trong khi đó,  c, đu t trc tip ra nc ngoài làm tng đu
t trong nc trong ngn hn nhng làm gim đu t trong nc trong dài
hn. Tác gi cho rng s khác bit gia hai quc gia này là do khác bit v
nhân t pháp lý.
 Ali Al- Sadig (2013): uătătrc tipăraăncăngoƠiăvƠăđu
tătrongănc:ătrng hp ca nhngăncăđangăphátătrin.
Trong khi nhng nghiên cu trên ch yu tp trung vào nhng nc
phát trin thì Ali Al - Sadig (2013) thc hin nghiên cu dành cho nhng
nc đang phát trin. Tác gi s dng d liu bng cho 1β1 nc trong
khong thi gian t 1990 -β010, (trong đó phn ln là nhng nc đang phát
trin).
Tác gi hi quy bin đu t trong nc (DI) theo 8 bin gii thích gm
có: dòng vn đu t trc tip nc ngoài (IFDI), dòng vn đu t trc tip ra
nc ngoài (OFDI), bin tr ca đu t trong nc (DI
t-1
), tng tit kim quc
gia (Saving), lm phát (INF), đ m thng mi (Openess), tc đ tng
trng GDP thc (RGDP), phát trin tài chính (M2/Credit).
c bit, trong bài nghiên cu tác gi đã x lý vn đ ni sinh ca các
bin gii thích trong mô hình bng cách s dng d liu bng và phng pháp
12

c lng system GMM. Bin công c là các bin tr, các bin tr sai phân
ca nhng bin ni sinh đc đa vào đ c lng, gim đ chch ca kt
qu.
Kt qu c lng cho thy, đu t trc tip ra nc ngoài làm gim
đu t trong nc (t l 1:0.29 trong ngn hn và 1: 0.73 trong dài hn). Hn
na, kt qu c lng còn đc khng đnh bng nhiu phép kim tra đ
vng ca mô hình: loi nhng nc có ngun d tr ngoi hi ln ra khi
mu, thêm các nhân t đo lng ri ro quc gia vào mô hình c lng, kim
đnh tính tuyn tính ca mi quan h gia đu t trc tip ra nc ngoài và
đu t trong nc, kim đnh tác đng ca mc đ phát trin tài chính đn
mi quan h gia đu t trc tip ra nc ngoài và đu t trong nc, thc
hin c lng bng các phng pháp khác.
Kt qu sau khi kim tra đ vng cho thy, OFDI thc s có tác đng
làm gim đu t trong nc  nhng nc đang phát trin.
Ngoài nhng nghiên cu thc nghim s dng d liu v mô trên,
nhng nghiên cu thc nghim da trên d liu vi mô cng có kt qu khác
nhau.
 Lipsey và Steven (1992): Quan h giaăđuătătrongăncăvƠăđu
tănc ngoài.
Lipsey và Steven (1992) s dng d liu ca 7 công ty đa quc gia 
M trong khong thi gian 16 – β0 nm đ nghiên cu tác đng ca đu t
trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc thông qua kênh tác đng tài
chính. Trong bài nghiên cu, tác gi chia hot đng đu t ca mi công ty
thành hai phn: đu t trong nc và đu t nc ngoài; da theo đó tác gi
s tin hành thc hin c lng cho tng công ty. Tc là s có 14 phng
13

trình hi quy cho 7 công ty, phân theo đu t trong nc và đu t nc
ngoài. Ngoài nhng bin c bn, tác gi s dng t l n/ vn c phn nh là
mt mi liên kt tài chính gia hot đng đu t trong nc và đu t nc

ngoài.
Kt qu cho thy, đu t ra nc ngoài và đu t trong nc ca nhng
công ty đa quc gia  M thc s có tng quan vi nhau và là quan h cùng
chiu.
 Desai (2005): uă tă trc tipă ncă ngoƠiă vƠă đuă tătrongă
nc.
Tng t, Desai (β00η) cng s dng d liu thi gian ca nhng công
ty đa quc gia M trong giai đon nhng nm 1980, 1990. u tiên, tác gi
hi quy chi tiêu đu t trong nc theo chi tiêu đu t ra nc ngoài ca các
công ty đa quc gia M, sau đó tác gi thêm vào mô hình nghiên cu hai bin
kim soát khác là tit kim ni đa và chi tiêu đu t  M ca nhng công ty
nc ngoài.
Kt qu cui cùng cho thy, khi các công ty đa quc gia M tng chi
tiêu đu t  nc ngoài thì chi tiêu đu t  trong nc cng s tng. Bên
cnh đó, chi tiêu đu t trong nc còn chu tác đng nghch chiu ca chi
tiêu đu t  M ca các công ty nc ngoài, tác đng cùng chiu ca tit
kim ni đa. Tuy nhiên, tác gi cng cho rng, kt qu ca bài nghiên cu có
th b chch do b sót nhng bin quan trng.
 Desai (2005): uătătrc tipănc ngoài và hotăđngăđu
tătrongănc.
Trong bài nghiên cu sau đó, Desai và các cng s (β00η) đã gii hn
14

mu d liu, ch s dng mu nghiên cu gm các công ty thuc lnh vc sn
xut đ hn ch hin tng phng sai thay đi. Nhm mc đích x lý vn đ
b sót bin ca bài nghiên cu trc, tác gi s dng bin công c trong mô
hình nghiên cu.
Theo tác gi bin công c phi tha điu kin: có tng quan trc tip
vi hot đng đu t ra nc ngoài nhng ch có tng quan gián tip vi
hot đng đu t trong nc và không b chi phi bi nhng nhà đu t M.

Da theo yêu cu đó, tác gi la chn bin tc đ tng trng kinh t ca
quc gia mà các công ty đa quc gia M đu t vào làm bin công c cho mô
hình nghiên cu.
Kt qu nghiên cu vn khng đnh rng, hot đng đu t ra nc
ngoài ca các công ty đa quc gia M có tác dng thúc đy hot đng đu t
trong nc.
 John Mullen (2010): uătătrc tipăncăngoƠiăvƠăđuătă
trongănc  ngành sn xut công nghip M tácăđng loi b và thay
th.
S dng d liu vi mô đ nghiên cu tác đng đu t ra nc ngoài và
đu t trc tip vào trong nc đn đu t trong nc  M còn có nhà
nghiên cu John Mullen (2010). Ông s dng d liu cp đ ngành trong
khong thi gian 1997-2007.
Ông hi quy bin ph thuc là vn đu t trong nc theo các bin gii
thích: đu t trc tip ra nc ngoài (FKO), đu t trc tip nc ngoài
(FKI), li nhun (), lao đng (L), sn lng đu ra (Q) bng phng pháp
OLS.
15

Tuy nhiên, khác vi kt qu nghiên cu ca Desai (2005), kt qu hi
quy ca bài nghiên cu này cho thy, đu t trc tip ra nc ngoài làm gim
đu t trong nc, đu t trc tip nc ngoài vào trong nc gia tng đu t
trong nc. Tác gi gii thích kt qu trên da vào nhng nguyên nhân sau.
Th nht là do tác đng thay th xut khu khi đu t ra nc ngoài ca
nhng công ty đa quc gia làm gim hot đng đu t trong nc. Th hai là
do chi phí sn xut thp  nc ngoài khin cho các công ty M xây dng các
c s sn xut  nc ngoài, gim nhu cu đu t trong nc.
 Hejazi và Pauly (2003): ng lcăchoăđuătătrc tipănc
ngoƠiăvƠăđuătătrongănc.
Hejazi và Pauly (2003) s dng d liu cp đ ngành ca Canada trong

giai đon 1984 -199η đ kim đnh tác đng ca đu t trc tip ra nc
ngoài đn đu t trong nc. Ông hi quy bin đu t trong nc theo 10 bin
gii thích gm có li nhun, thu thu nhp doanh nghip, giá c đu vào ca
hàng hóa trung gian, chi phí lao đng, lãi sut, vn c phn nm trc, khu
hao, chi phí R&D, FDI ngành, OFDI ngành.
Tác gi cho rng, d liu theo ngành s linh hot hn so vi d liu v
mô. Hn na, ông cng liên kt tác đng ca OFDI đn đu t trong nc da
theo đng c đu t ca nhà đu t.
Kt qu bài nghiên cu ch ra rng, tác đng ca OFDI đn đu t
trong nc ph thuc vào đi tác đu t. i vi đi tác M và Anh, đng c
ca nhà đu t Canada ch yu là tìm kim th trng mi, do vy OFDI s
không làm thay đi hoc làm tng đu t trong nc. C th hn, khi nhà đu
t Canada đu t trc tip sang M thì s làm tng đu t trong nc; khi nhà
đu t Canada đu t trc tip sang Anh thì s không làm thay đi đu t
16

trong nc. i vi nhng đi tác đu t khác, do đng c đu t ch yu ca
các nhà đu t Canada là tìm kim hiu qu th trng (khác bit v giá c các
yu t sn xut) và nhng công ty thng mi ít đu t vào nhng nc này
nên nhìn chung đu t trc tip ra nc ngoài có tác đng làm gim đu t
trong nc.
 Goedegebuure (2006): Tácăđng caăđu tătrc tipăraănc
ngoƠiăđnăđuătătrongănc.
Nhm mc đích nghiên cu tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài
đn đu t trong nc  nn kinh t nh, Goedegebuure (2006) thc hin bài
nghiên cu  Hà Lan. Bi vì quyt đnh đu t đc thc hin  mi công ty,
do đó bài nghiên cu s dng d liu vi mô, mu nghiên cu gm 23.807
công ty  Hà Lan, thi gian nghiên cu t 1996-2000.
im đc bit trong bài nghiên cu này là, tác gi phân đu t trong
nc thành hai loi, đu t vào lnh vc nghiên cu và phát trin R&D và đu

t vào tài sn. Da theo đó hình thành nên hai lnh vc: nhng ngành chuyên
sâu v R&D và nhng ngành truyn thng. Trong bài nghiên cu tác gi s
nghiên cu k tác đng ca OFDI đn hot đng đu t trong nc thuc hai
lnh vc này.
i vi nhng ngành thuc lnh vc chuyên sâu v R&D, kt qu cho
thy, đu t trc tip ra nc ngoài tng quan dng vi đu t trong nc
vào R&D, nhng không tác đng đn hot đng đu t vào tài sn. Tác gi
cho rng, trong lnh vc chuyên sâu v R&D, đu t vào R&D đóng vai trò
quan trng trong vic duy trì li th cnh tranh. Trong môi trng nng đng
nh hin nay, đu t vào R&D ch có th đc đm bo nu công ty m rng
th trng ra nc ngoài và đc đim ca lnh vc này đòi hi các công ty
17

phi trc tip kim soát hot đng  nc ngoài. Vì th, hot đng đu t trc
tip ra nc ngoài s h tr, thúc đy hot đng đu t vào R&D  c trong
và ngoài nc.
Trong khi đó, mt mt, đu t trong nc vào tài sn có th tng tng
ng vi hot đng đu t vào R&D. Mt khác nhng công ty thuc lnh vc
R&D hot đng trong môi trng rt nng đng, đòi hi h phi chuyn dây
chuyn sn xut sang nhng nc có chi phí (chi phí tin lng) thp hn. Do
vy, tng hp li, đu t trc tip ra nc ngoài không tác đng đn đu t
vào tài sn.
i vi nhng ngành truyn thng, kt qu ca bài nghiên cu cho thy
tác đng ca đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc vào R&D
và tài sn không rõ ràng.
Tóm li, đã có khá nhiu nghiên cu thc hin đ tìm hiu tác đng ca
đu t trc tip ra nc ngoài đn đu t trong nc. Các tác gi đã s dng
nhiu loi d liu khác nhau (d liu thi gian, d liu chéo, d liu bng), 
nhiu cp đ khác nhau (d liu v mô, d liu ngành, d liu công ty) và
nhiu phng pháp c lng khác nhau. Kt qu đt đc cng có s khác

bit theo tng quc gia. Tuy nhiên, nhìn chung phn ln các kt qu đc bit
là kt qu nghiên cu dành cho nhng nc đang phát trin ca Ali Al –
Sadig (2013) cho thy đu t trc tip ra nc ngoài làm gim đu t trong
nc. Chính vì th trong lun vn này, đi vi nhng nc đang phát trin t
2005 – β01β, tôi cng k vng đu t trc tip ra nc ngoài làm gim đu t
trong nc.