Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng cung cấp dịch vụ thẻ ATM trên địa bàn TPHCM Luận văn thạc sĩ 2013

B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM




HOÀNGăXUỂNăKHÁNH



CÁCăYU T NHăHNGăN QUYTăNH
LA CHN NGỂNăHÀNGăCUNGăCP
DCH V TH ATMăTRểNăA BÀNă
THÀNHăPH H CHệăMINH








LUNăVNăTHC S KINH T

TP H CHÍ MINH – NM 2013


B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM




HOÀNGăXUỂNăKHÁNH



CÁCăYU T NHăHNGăN QUYTăNH
LA CHN NGỂNăHÀNGăCUNGăCP
DCH V TH ATMăTRểNăA BÀNă
THÀNHăPH H CHệăMINH



CHUYểNăNGÀNH:ăTÀIăCHệNHăậ NGỂNăHÀNG
MÃăS: 60340201


LUNăVNăTHC S KINH T

NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. TRN TH MNG TUYT

‘


TP H CHÍ MINH – NM 2013


LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Các yu t nh hng đn quyt đnh la chn
ngơn hƠng cung cp dch v th ATM trên đa bƠn thƠnh ph H Chí Minh” lƠ công
trình nghiên cu ca tôi, các s liu đc thu thp t thc t có ngun gc rõ rƠng,
x lỦ s liu trung thc khách quan.
Tôi xin chu trách nhim v ni dung vƠ tính trung thc ca đ tƠi nghiên cu
nƠy.
TP HCM, ngƠyầầthángầ nm 2013
Tác gi


HoƠng Xuơn Khánh

MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mcăcácăkỦăhiu, ch vit tt
Danh mcăcácăbng, biu
Danh mcăcácăhìnhăv,ăđ th
Phn m đu
PHN M U 1
CHNG 1: C S Lụ LUN VÀ MỌ HỊNH NGHIểN CU V YU T
NH HNG N QUYT NH LA CHN NGỂN HÀNG CUNG CP
DCH V TH ATM 5
1.1 Khái nim v dch v ngơn hƠng 5
1.1.1 Khái nim v dch v 5
1.1.2 Khái nim v dch v ngơn hƠng 5
1.2 Dch v th ATM ti NHTM 6
1.2.1 Khái nim v th ATM ngơn hƠng 6
1.2.2 Phơn loi th ATM ngơn hƠng 7
1.2.2.1 Phơn loi da trên công ngh sn xut 7
1.2.2.2 Phơn loi da trên tính cht thanh toán ca th ATM 8
1.2.2.3 Phơn loi theo phm vi lưnh th 8
1.2.3 Các ch th tham gia vƠo quá trình phát hƠnh vƠ thanh toán th 9
1.2.3.1 T chc th quc t 9
1.2.3.2 Ngơn hƠng phát hƠnh th 9
1.2.3.3 Ngơn hƠng thanh toán th 9
1.2.3.4 n v chp nhn th 10
1.2.3.5 Ch th 10

1.2.4 Li ích ca vic s dng th ATM 10
1.2.4.1 i vi ch th 10
1.2.4.2 i vi ngơn hƠng 11
1.2.4.3 i vi đn v chp nhn th 13
1.2.4.4 i vi nn kinh t 13
1.2.5 Ri ro trong dch v th ATM 14
1.2.5.1 Ri ro phát hƠnh 14
1.2.5.2 Ri ro thanh toán 15
1.3 Quyt đnh la chn ca khách hƠng đi vi dch v th ATM 16
1.3.1 Khái nim quyt đnh la chnca khách hƠng đi vi dch v th ATM
16
1.3.2 Các công trình nghiên cu trc đơy 16
1.4 Các nhơn t nh hng đn quyt đnh la chn ngơn hƠng cung cp dch
v th ATM 18
1.4.1 Chi phí s dng th 18
1.4.2 Thói quen la chn ngơn hƠng giao dch ca khách hƠng 18
1.4.3 Thng hiu ca ngơn hƠng cung cp dch v 19
1.4.4 Cht lng dch v th 20
1.5 Xơy dng mô hình đo lng các nhơn t nh hng 23
1.5.1 Các gi thuyt th hin mi quan h gia các nhơn t 23
1.5.1.1 Chi phí s dng th vƠ quyt đnh la chn 23
1.5.1.2 Cht lng dch v vƠ quyt đnh la chn 23
1.5.1.4 Thói quen la chn ngơn hƠng giao dch vƠ quyt đnh la chn . 24
1.5.1.5 Thng hiu ngơn hƠng vƠ quyt đnh la chn 24
1.5.2. Mô hình hi quy tuyn tính đa bin 24
Kt lun chng 1 26
CHNG 2: THC TRNG CUNG CP DCH V TH ATM CA CÁC
NGỂN HÀNG TMCP TRểN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH 27

2.1 Tình hình phát trin dch v th ATM ti các NHTM trên đa bƠn Tp HCM .
27


2.1.1 Tình hình kinh t - xư hi TP.HCM 27
2.1.2 Quá trình phát trin th ATM ti Vit Nam 28
2.1.3 Tình hình phát trin dch v th ti các NHTM 29
2.1.3.1 Th phn th ghi n ni đa 31
2.1.3.2 Th phn th tín dng quc t 32
2.1.3.3 Th phn th ghi n quc t 32
2.1.3.4 Th phn POS 33
2.1.3.5 Th phn doanh s thanh toán th 33
2.2 Thc trng s dng th ATM 34
Kt lun chng 2 35
CHNG 3: MỌ HỊNH NGHIểN CU YU T NH HNG N QUYT
NH LA CHN NGỂN HÀNG CUNG CP DCH V TH ATM TRểN A
BÀN TP HCM 36
3.1 Mô hình nghiên cu 36
3.1.1 Thit k nghiên cu 36
3.1.1.1 Nghiên cu đnh tính 36
3.1.1.2 Nghiên cu đnh lng 37
3.1.2 Quy trình nghiên cu 38
3.1.3 iu chnh thang đo 38
3.1.3.1 Thang đo chi phí s dng th 38
3.1.3.2 Thang đo cht lng dch v 39
3.1.3.3 Thang đo thói quen la chn ngơn hƠng giao dch ca khách hƠng . 40
3.1.3.4 Thang đo la chn thng hiu ca ngơn hƠng cung cp dch v 40
3.1.3.5 Thang đo quyt đnh la chn 40
3.1.4 Phng pháp phơn tích d liu 40
3.1.4.1 Kim đnh h s tin cy Cronchbach’s Alpha: 41

3.1.4.2 Phơn tích nhơn t khám phá (EFA) 41
3.1.4.3 Phơn tích hi quy bi 42
3.2 Kt qu nghiên cu 43


3.2.1 Thông tin chung v mu nghiên cu 43
3.2.2 Kim đnh thang đo 46
3.2.2.1 Kim đnh h s tin cy (Cronbach Alpha) 46
3.2.2.2 Phơn tích nhơn t EFA 46
3.2.2.3 Phơn tích tng quan 50
3.2.2.4 Hi quy tuyn tính 51
3.2.2.5 Kim đnh gi thuyt 52
3.3. ánh giá vic phơn tích các yu t nh hng đn quyt đnh la chn ngơn
hƠng cung cp dch v th ATM 54
Kt lun chng 3 55
CHNG 4: GII PHÁP VN DNG CÁC YU T NH HNG N
QUYT NH LA CHN NGỂN HÀNG CUNG CP DCH V TH ATM
TRểN A BÀN TP H CHÍ MINH 56
4.1 nh hng phát trin hot đng dch v th ATM ca các ngơn hƠng
thng mi giai đon 2013-2015 56
4.1.1 Mc tiêu phát trin th trng th 56
4.1.2 Gii pháp trong thi gian ti 56
4.2 Gii pháp vn dng các yu t nh hng đn quyt đnh la chn ngơn
hƠng cung cp dch v th ATM 59
4.2.1 Nhóm gii pháp nơng cao cht lng dch v th ATM 59
4.2.2. Nhóm gii pháp tác đng đn thói quen s dng th ATM ca khách
hƠng 60
4.2.3. Nhóm gii pháp nơng cao uy tín, thng hiu ngơn hƠng 61
4.2.4 Nhóm gii pháp đa dng hóa chi phí s dng th 62
4.2.5 Nhóm gii pháp đi vi khách hƠng s dng th ATM 63

4.3. Kt qu đt đc vƠ hn ch ca lun vn 63
4.3.1. Kt qu đt đc 63
4.3.2. Hn ch vƠ hng nghiên cu tip theo 64
Kt lun chng 4 65
PHN KT LUN 65


DANH MCăCÁCăKụăHIU, CH VIT TT
1. ATM (Automatic Teller Machine): Máy rút tin t đng
2. VCT: n v chp nhn th
3. EFA (Exploratory Factor Analysis): Phơn tích nhơn t khám phá
4. KMO: H s Kaiser ậ Mayer ậOlkin
5. MEAN: Trung bình cng
6. NH: ngơn hƠng
7. NHTMCP: Ngơn HƠng Thng Mi C Phn
8. POS (Point of sale terminal): im chp nhn th
9. SERVQUAL (service quality): Cht lng dch v
10. Sig (Observed significant level): Mc Ủ ngha quan sát
11. SPSS (Statiscial Package for the Social Sciences): Phn mm thng kê cho
khoa hc xư hi
12. TP. HCM: ThƠnh ph H Chí Minh
13. TTKDTM:Thanh toán không dùng tin mt
14. VIF (Variance Inflation Factor): H s nhơn t phóng đi phng sai
15. VN: Vit Nam
16. WTO (World Trade Organisation): T chc thng mi th gii.

DANH MCăCÁCăBNG, BIUă

Bng 1.1. Các thƠnh phn ca mô hình E-SQ 22
Bng 2.1. Tc đ phát trin th ATM t 2010 đn 2012 30
Bng 3.2. Kt qu phơn tích nhơn t khám phá EFA 48
Bng 3.3. Kt qu hơn tích tng quan 51

















DANH MCăCÁCăHỊNHăV,ă TH

Hình 1.1. Mô hình tin trình ra quyt đnh s dng ầầầầầầầầầầ 16
Hình 1.2. Tháp nhu cu Abraham Maslow ầầầầầầầầầầầầầ 17
Hình 1.3. Mô hình nghiên cu đ ngh 25

Hình 2.1. Quy mô th trng th Vit Nam 2012 31
Hình 2.2. Th phn th ghi n ni đa nm 2012 31
Hình 2.3. Th phn th tín dng quc t nm 2012 32
Hình 2.4. Th phn th ghi n quc t nm 2012 32
Hình 2.5. Th phn POS nm 2012 33
Hình 2.6. Th phn doanh s thanh toán th nm 2012 33
Hình 3.1. Quy trình nghiên cuầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 38
Hình 3.2: C cu gii tính trong mu nghiên cuầầầầầầầầầầầầ43
Hình 3.3: C cu đ tui trong mu nghiên cuầầầầầầầầầầầầ 44
Hình 3.4: C cu thu nhp trong mu nghiên cuầầầầầầầầầầầ 44

Hình 3.5: C cu trình đ hc vn trong mu nghiên cuầầầầầầầầ 45

Hình 3.6: C cu ngƠnh ngh trong mu nghiên cuầầầầầầầầầầ 45


1

PHNăMăU
1. Căs hìnhăthƠnhăđ tƠi
NgƠy nay, khi nói đn mt ngơn hƠng hin đi, ngi ta ngh ngay ti
mt ngơn hƠng có nn tng công ngh thông tin mnh, sn phm dch v đa
dng, hin đi, có kh nng phc v khách hƠng mi lúc mi ni. ATM
(Automatic Teller Machine) lƠ mt trong nhng ví d tiêu biu. ơy lƠ máy
rút tin t đng hay máy giao dch t đng, lƠ mt trong nhng kênh phơn
phi sn phm ngơn hƠng ph bin hin nay. Máy ATM lƠ thit b cho phép
ngơn hƠng t đng giao dch vi khách hƠng, thc hin vic nhn dng khách
hƠng qua th ATM hay các thit b tng thích, vƠ giúp khách hƠng kim tra
tƠi khon, rút tin mt, chuyn khon, thanh toán các dch v ầ
Nhng tính nng hin đi ca dch v ATM đư mang li cho con

ngi s tin li, an toƠn trong vic qun lỦ s dng tin mt nên trong
khon thi gian ngn t khi máy ATM đc phát minh bi John shepherd ậ
Barron vƠo nm 1967, đn nay s phát trin ca h thng ATM gn nh ph
khp. Cùng vi s phát trin ca h thng ngơn hƠng, th trng th ATM
nc ta đư có nhng bc phát trin vt bc v s lng th phát hƠnh. T
5 triu th nm 2006, đn nay đư có hn 50 triu th trên 85 triu dơn
1
. i
vi thƠnh ph H Chí Minh, toƠn thƠnh ph hin có khong 3900 máy ATM
vƠ 13,5 triu th ATM phát hƠnh
2
. Trong bi cnh cnh tranh khc lit hin
nay gia các NHTM trong vƠ ngoƠi nc, các sn phm cho vay, huy đng
ca các NHTM đc thit k khá gn ging nhau, trong khi đó th ATM lƠ
loi hình dch v hin đi vƠ có mc tng trng ln nht đáp ng các nhu
cu v s tin li trong cuc sng hin đi ca khách hƠng, do đó vic thit
lp mô hình các yu t nh hng đn quyt đnh la chn ngơn hƠng cung
cp dch v th ATM s có Ủ ngha rt quan trng, đ t đó giúp nhƠ qun tr

1
Thông cáo báo chí v mt s phát biu ca ông Bùi Quang Tiên ti bui hp báo ngƠy 27/2/2013 ca Hi th ngơn hƠng Vit Nam

2
Kinhdoanh.vnexpress.net
2

có c s đa ra nhng gii pháp phù hp, nhm nơng cao cht lng dch v
vƠ gia tng s lng khách hƠng s dng th ATM.
NgoƠi ra, th trng th s tip tc phát trin, điu đó lƠ không ph nhn
nhng chc chn s không th m rng mưi. Nhng khách hƠng d tip nhn

th trong thanh toán đư đc các ngơn hƠng khai thác gn ht. Vì th, cn
phi phát trin th trng theo chiu sơu, theo hng gia tng tin ích cho các
loi th vƠ tng thêm quyn li cho các ch th.
Xut phát t s cn thit đ hoƠn thin dch v th ATM, tác gi đư chn
đ tƠi: “Các yu t nh hng đn quyt đnh la chn ngân hàng cung
cp dch v th ATM trên đa bàn thành ph H Chí Minh” lƠm lun vn
tt nghip ca mình.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- úc kt lỦ lun tng quát v các yu t nh hng đn quyt đnh la chn
ngơn hƠng cung cp dch v th ATM.
- Nghiên cu xơy dng mô hình đo lng các yu t tác đng đn quyt đnh
la chn ngơn hƠng cung cp dng dch v th ATM trong điu kin thc t
ti Tp H Chí Minh.
- o lng mc đ nh hng ca tng yu t đn quyt đnh la chn ca
khách hƠng da trên s cm nhn ca khách hƠng trong điu kin thc t ti
Tp H Chí Minh.
- a ra các gii pháp nhm tng cng quyt đnh la chn ngơn hƠng cung
cp dch v th ATM trên c s vn dng các yu t nh hng.



3

3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
3.1 iătng nghiênăcu
Khách hƠng cá nhơn có quyt đnh la chn s dng ngơn hƠng cung cp
dch v th ATM trên phm vi đa bƠn thƠnh ph H Chí Minh.
3.2 Phmăviănghiênăcu:
3.2.1 Gii hn khoăsát
LƠ nhng khách hƠng có s dng dch v th ATM do các ngơn hƠng

trong nc cung cp trên đa bƠn Tp H Chí Minh, tác gi s phát bng kho
sát cho 450 khách hƠng đ đi din cho mu nghiên cu.
3.2.2 Thiăgianănghiênăcu:
- Thc trng cung cp dch v th ATM ca các NHTM t nm 2010 đn
2012.
- Vic tin hƠnh kho sát, thu thp thông tin đc thc hin t tháng 5-7/2013.
4.ăăăPhngăphápănghiênăcu
4.1 Ngun s dng d liu: điu tra trc tip khách hƠng s dng dch v th
ATM ti thƠnh ph H Chí Minh
4.2 Phng pháp thc hin: Nghiên cu nƠy đc thc hin thông qua hai bc
chính
Bc mt:
Nghiên cu s b s dng phng pháp đnh tính đ khám phá vƠ b sung
các thang đo nhm to ra mt bng cơu hi phù hp dùng cho nghiên cu chính
thc, s dng k thut trao đi, tho lun trc tip. Các đi tng đc tin hƠnh
4

tho lun, phng vn lƠ khách hƠng s dng dch v ATM nhm xác đnh xem
khách hƠng mong đi nhng gì  ngơn hƠng cung cp dch v ATM.
Bc hai
Nghiên cu chính đc d vƠo phng pháp đnh lng đ kim đnh thang
đo vƠ mô hình lỦ thuyt, đc thc hin sau khi bng cơu hi  bc nghiên cu
đnh tính đc hiu chnh li vi ngôn t d hiu, rõ rƠng, có b sung vƠ loi bt
các bin không phù hp. Các bng cơu hi đc gi đn các khách hƠng đư s dng
dch v ATM trên đa bƠn thƠnh ph H Chí Minh. D liu đc s lỦ bng phn
mm SPSS 16.
5. Kt cu ca lunăvn
Chng 1: C S Lụ LUN VÀ MỌ HỊNH NGHIểN CU V YU T
NH HNG N QUYT NH LA CHN NGỂN HÀNG CUNG CP
DCH V TH ATM.

Chng 2: THC TRNG CUNG CP DCH V TH ATM CA CÁC
NGỂN HÀNG TMCP TRểN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.
Chng 3: NGHIểN CU YU T NH HNG N QUYT NH LA
CHN NGỂN HÀNG CUNG CP DCH V TH ATM TRểN A BÀN
THÀNH PH H CHÍ MINH.
Chng 4: GII PHÁP VN DNG CÁC YU T NH HNG N
QUYT NH LA CHN NGỂN HÀNG CUNG CP DCH V TH
ATM TRểN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.
5

CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVÀăMỌăHỊNHăNGHIểNăCUă
VăYUăTăNHăHNGăNăQUYTăNHăLAăCHNă
NGỂNăHÀNGăCUNGăCPăDCHăVăTHăATM
1.1 Kháiănim v dch v ngơn hƠng
1.1.1 Kháiănim v dch v
Theo Zeithaml & Britner (2000): dch v lƠ nhng hƠnh vi, quá trình, cách
thc thc hin mt công vic nƠo đó nhm to giá tr s dng cho khách hƠng lƠm
tha mưn nhu cu vƠ mong đi ca khách hƠng.
Theo Kotler &Armstrong (2004), dch v lƠ nhng hot đng hay li ích mƠ
doanh nghip có th cng hin cho khách hƠng nhm thit lp, cng c vƠ m rng
nhng quan h vƠ hp tác lơu dƠi vi khách hƠng.
1.1.2 Kháiănim v dch v ngơnăhƠng
Trong hot đng kinh doanh ngơn hƠng, khái nim dch v do ngơn hƠng
cung cp có v khó hiu hn các dch v hay sn phm thông thng khác do tính
phc tp hn, gm hn hp các yu t nh: giá c, s thc hin, li ha vƠ con
ngi.
Theo quan nim ca WTO: “Mt dch v tƠi chính lƠ bt c mt dch v nƠo
có bn cht tƠi chính đc mt nhƠ cung cp dch v tƠi chính ca mt nc thƠnh
viên chƠo. Các dch v tƠi chính bao gm tt c dch v bo him, tt c dch v
ngơn hƠng vƠ các dch v tƠi chính khác tr dch v bo him, trong đó các dch v

ngơn hƠng bao gm các hot đng nhn tin gi, cho vay tt c các loi, các dch v
thanh toán nh: thanh toán bng th thanh toán ca ngơn hƠng, thanh toán bng Séc,
thanh toán bng y nhim chi/ y nhim thu, cho thuê tƠi chính, bo lưnhầ
Nh vy, dch v ngơn hƠng tc lƠ các hot đng mƠ ngơn hƠng cung cp cho
xư hi.
6

1.2 Dch v th ATM ti NHTM
1.2.1 Kháiănim v th ATM ngơnăhƠng
Ti điu 2 ca Quy ch phát hƠnh, thanh toán, s dng vƠ cung cp dch v
h tr hot đng th ngơn hƠng, ban hƠnh theo quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN
ngƠy 15/05/2007 ca Thng đc Ngơn hƠng nhƠ nc Vit Nam, thì “Th ATM
ngơn hƠng lƠ phng tin do t chc phát hƠnh th phát hƠnh đ thc hin giao dch
th theo các điu kin vƠ điu khon đc các bên tha thun”.
Theo chun ISO 7810, th ATM ngơn hƠng lƠ mt loi th, bao gm th ghi
n vƠ th tín dng, dùng đ thc hin các giao dch t đng nh kim tra tƠi khon,
rút tin hoc chuyn khon, thanh toán hóa đn, mua th đin thoi v.v. t máy rút
tin t đng (ATM). Loi th nƠy cng đc chp nhn nh mt phng thc thanh
toán không dùng tin mt ti các đim thanh toán có chp nhn th.
NgoƠi ra, còn có khái nim khác v th ATM ngơn hƠng ậ theo Nguyn
ng Dn vƠ các thƠnh viên (2009), “Nghip v ngơn hƠng thng mi”, NXB i
hc quc gia TP HCM: “ Th ATM ngơn hƠng lƠ mt loi công c thanh toán hin
đi do ngơn hƠng phát hƠnh vƠ bán cho các đn v cá nhơn, đ h s dng trong
thanh toán tin mua hƠng hóa, dch vầ hoc rút tin ti các ngơn hƠng đi lỦ hay
ti các quy tr tin t đng (ATM)”.
 các nc có nn kinh t phát trin vi công ngh ngơn hƠng hin đi thì
th ATM đc s dng rng rưi vƠ ph bin.  Vit Nam, đ đáp ng vi s phát
trin ca nn kinh t - xư hi trong giai đon hin nay, NHNN đư có ch trng
phát trin các công c thanh toán không dùng tin mt vƠ th ATM lƠ mt công c
đc bit quan trng cn đc phát trin mnh trong cng đng.

Th ATM đc ch to da trên nhng thƠnh tu to ln ca công ngh thông
tin đin t. Th ATM đc lƠm bng nha cng, hình ch nht. Mt trc ca th
có in huy hiu lƠ tên ca t chc phát hƠnh th, s th, ngƠy hiu lc ca th, h vƠ
tên ca ch th, chíp đin t có kh nng lu gi thông tin cn thit, ngoƠi ra còn
mt đc đim không th thiu, đó lƠ biu tng riêng ca t chc th quc t. Riêng
7

s th, ngƠy hiu lc vƠ tên ch th đc in ni, mt sau ca th lƠ mt di bng t,
phía di bng t lƠ di ô ch kỦ ca ch th.
Trên th gii hin nay, có nhiu loi th do các t chc khác nhau phát hƠnh
nhng dù lƠ loi th nƠo thì v c bn cng có đc đim nêu trên nhm đm bo an
toƠn vƠ thun tin cho các bên tham gia.
1.2.2 Phơnăloi th ATM ngơnăhƠng
1.2.2.1 Phơnăloi daătrênăcôngăngh sn xut
- Th khc ch ni: ơy lƠ loi th đc lƠm da trên k thut khc ch ni.
ó cng lƠ loi th đu tiên đc sn xut theo công ngh tiên tin nƠy. Trên b mt
th nhng thông tin cn thit đc khc ni. Hin nay ngi ta không dùng loi th
nƠy na vì k thut sn xut quá thô s, d b lƠm gi.
- Th bng t: Th nƠy đc sn xut da trên k thut th tín vi hai bng
t cha thông tin  mt sau ca th. Th loi nƠy đc s dng ph bin trong vòng
20 nm tr li đơy nhng đư bc l mt s đim yu: d b li dng do thông tin ghi
trong th không t mư hoá đc, có th đc th d dƠng nh thit b đc gn vi
máy vi tính; th ch mang thông tin c đnh; khu vc cha tin hp, không áp dng
các k thut đm bo an toƠn.
- Th thông minh (Smart Card): ơy lƠ th h mi nht ca th thanh toán.
Th thông minh đc sn xut da trên k thut vi x lỦ tin hc, nh gn vƠo th
mt chíp đin t mƠ th có cu to ging nh mt máy tính hoƠn ho. Th thông
minh có nhiu nhóm vi dung lng nh khác nhau.
Hin nay, th thông minh đuc s dng rt ph bin trên th gii vì có u
đim v mt k thut đ an toƠn cao, ti phm khó ly cp thông tin đ lƠm gi

đc, ngoƠi ra còn lƠm cho quá trình thanh toán thun tin, an toƠn vƠ nhanh chóng
hn.
8

1.2.2.2ăăPhơnăloi daătrênătínhăchtăthanhătoánăca th ATM
- Th tín dng: ơy lƠ loi th đc s dng ph bin hin nay. Ch th
đc s dng mt hn mc tín dng tun hoƠn không phi tr lưi đ mua hƠng hoá
vƠ dch v. Cui tháng, khách hƠng s nhn đc mt bng sao kê (sao kê lƠ mt
bng kê chi tit các khon chi tiêu vƠ tr n ca ch th cùng lưi vƠ phí phát sinh
trong mt chu k s dng th. Sao kê đc gi cho ch th hƠng tháng ngay sau
ngƠy lp bng sao kê) do ngơn hƠng gi ti. Nu khách hƠng thanh toán đc ht s
tin n thì s không phi tr lưi. Còn nu tr đc mt phn (hin nay quy đnh thp
nht lƠ 5% s tin n) thì ch th phi tr lưi, tr phí hoc b pht theo quy đnh ca
ngơn hƠng trong tng thi k.
- Th ghi n: Loi th nƠy có quan h trc tip vƠ gn lin vi tƠi khon tin
gi hoc tƠi khon séc. Khi mua hƠng hoá, dch v, giá tr giao dch s đc khu
tr ngay lp tc vƠo tƠi khon ca ch th thông qua các thit b đin t đt ti ni
tip nhn th vƠ chuyn vƠo tƠi khon ca đn v chp nhn th. Th ghi n còn
đc s dng đ rút tin ti các máy rút tin t đng (ATM).
Th ghi n đc chia thƠnh hai loi:
+ Th ghi n ni đa: Ch đc s dng đ mua sm hƠng hóa, dch v hoc
rút tin ti các máy rút tin t đng trong phm vi ca mt nc.
+ Th ghi n quc t: NgoƠi vic đc s dng nh th ghi n ni đa, th
ghi n quc t còn đc s dng  nc ngoƠi đ mua sm hƠng hóa, dch v hoc
rút tin ti các máy rút tin t đng.
1.2.2.3ăăPhơnăloi theo phmăviălưnhăth
- Th ni đa: LƠ loi th đc s dng trong phm vi mt quc gia, do vy
đng tin giao dch lƠ đng bn t. Th cng có các đc đim nh các loi th khác,
song đim khác ch yu lƠ phm vi s dng.
- Th quc t: LƠ loi th đc chp nhn thanh toán trên toƠn cu, s dng

đng tin ca nc mƠ ch th thc hin giao dch đ thanh toán.  phát hƠnh th
nƠy thì t chc phát hƠnh th phi lƠ thƠnh viên ca t chc phát hƠnh th quc t,
9

phi tuơn theo các quy đnh v phát hƠnh vƠ thanh toán th do t chc nƠy đa ra.
Th nƠy đc khách hƠng a chung do tính thun li vƠ an toƠn.
Nh vy, mc dù có nhiu cách phơn loi th khác nhau nhng các loi th
trên đu có đc đim chung lƠ dùng đ thanh toán hƠng hóa vƠ rút tin mt. Do vy,
mt cách tng quát ngi ta thng gi th ATM lƠ th thanh toán.
1.2.3 Cácăch th thamăgiaăvƠoăquáătrìnhăphátăhƠnhăvƠăthanhătoánăth
1.2.3.1 T chc th quc t
LƠ t chc cp phép thƠnh viên cho ngơn hƠng phát hƠnh vƠ thanh toán th.
T chc th quc t có nhim v chính lƠ cung cp mng li vin thông toƠn cu
phc v cho quy trình thanh toán th; đa ra các điu l, quy ch cho hot đng phát
hƠnh th, thanh toán th; lƠm trung gian gii quyt các tranh chp, khiu ni gia
các thƠnh viên. Mi t chc th quc t đu có tên trên sn phm ca mình. Khác
vi ngơn hƠng thƠnh viên, t chc th quc t không có quan h trc tip vi ch
th hay đn v chp nhn th.
1.2.3.2ăăNgơnăhƠngăphátăhƠnhăth
LƠ thƠnh viên chính thc ca các t chc th quc t, lƠ ngơn hƠng tin hƠnh
các th tc đ in th cho khách hƠng. Ngơn hƠng phát hƠnh có trách nhim: tip
nhn h s xin phát hƠnh th, x lỦ vƠ phát hƠnh th, hng dn ch th s dng vƠ
thc hin các quy đnh cn thit khi s dng th, thanh toán s tin trên hoá đn do
ngơn hƠng đi lỦ chuyn đn, cp phép cho các thng v vt hn mc. Tng đnh
k, ngơn hƠng phát hƠnh phi lp sao kê ghi rõ vƠ đy đ các giao dch phát sinh vƠ
yêu cu thanh toán đi vi ch th tín dng hoc khu tr trc tip vƠo tƠi khon
ca ch th đi vi th ghi n.
1.2.3.3ăăNgơnăhƠngăthanhătoánăth
LƠ ngơn hƠng trc tip kỦ hp đng vi VCNT vƠ thanh toán các chng t
giao dch do VCNT xut trình. i vi th Visa Card vƠ Master Card thì ngơn

hƠng thanh toán phi lƠ thƠnh viên chính thc ca t chc th quc t đó. Mt ngơn
hƠng va có th đóng vai trò lƠ ngơn hƠng thanh toán th va đóng vai trò lƠ ngơn
hƠng phát hƠnh th.
10

1.2.3.4ăănăv chp nhn th
LƠ đn v bán hƠng hóa, dch v có kỦ kt vi ngơn hƠng thanh toán v vic
chp nhn thanh toán th nh: ca hƠng, khách sn, nhƠ hƠng, trung tơm thng
mi, siêu th Thông thng các đn v nƠy đc ngơn hƠng trang b máy móc k
thut đ chp nhn thanh toán tin hƠng hóa, dch v bng th thay cho tin mt.
1.2.3.5 Ch th
LƠ ngi có tên ghi trên th, đc dùng th đ thanh toán tin hƠng hoá, dch
v. Do vy không áp dng ch đ y quyn s dng th cho ngi th hai, ch có
ch th mi có quyn s dng th ca mình mƠ thôi. Mi khi thanh toán cho các
đn v chp nhn th, ch th phi xut trình th đ ni đơy kim tra theo quy đnh
vƠ in biên lai thanh toán. NgoƠi ra ch th có th s dng th đ rút tin mt ti các
máy rút tin t đng hoc ti các ngơn hƠng đi lỦ.
1.2.4 Liăíchăca vic s dng th ATM
1.2.4.1ăăăi vi ch th
- Tính linh hot ca th: Th ATM có nhiu loi, đa dng, phong phú nên
thích hp vi hu ht đi tng khách hƠng, t khách hƠng có thu nhp thp ti
khách hƠng có thu nhp cao.
- Tính tin li trong thanh toán: Th ATM cung cp cho khách hƠng s tin
li. Ch th có th đ thanh toán tin hƠng hóa, dch v, rút tin mt, hoc thc hin
các dch v ngơn hƠng ti các đim chp nhn thanh toán th, máy ATM, các ngơn
hƠng thanh toán th trong vƠ ngoƠi nc. Khi dùng th ATM , ch th có th chi
tiêu trc, tr tin sau (th tín dng).
- Tính an toƠn mƠ th đem li: Các loi th ATM đc lƠm theo công ngh
cao, ch th đc cung cp mư s cá nhơn, các khon tin đc chuyn trc tip
vƠo tƠi khon nên tránh đc ri ro mt mát do trm cp. Trong trng hp th b

mt cp, ngơn hƠng có các bin pháp bo v nhm tránh gơy tht thoát cho ch th.
- Tính nhanh chóng, tit kim thi gian: Th ATM lƠ mt phng tin thanh
toán không s dng tin mt hin đi. Do đó, khi mua hƠng hóa, dch v vi giá tr
11

thanh toán ln thì ch th có th nhanh chóng thc hin đc giao dch, tit kim
đc rt nhiu thi gian đ vn chuyn tin, kim đm, kim tra tin tht tin gi,ầ
NgoƠi ra, khi thc hin các giao dch đn gin nh rút mt s tin nh, chuyn
khon trong ni b h thng ngơn hƠng, thanh toán mt s dch v ph bin, sao kê
tƠi khon mt vƠi giao dch gn nht thì ch th ch cn ti các máy ATM lƠ thc
hin đc ngay mƠ không cn ti quy giao dch ca ngơn hƠng đ thc hin rt mt
thi gian.
- M rng nng lc tƠi chính ca ch th: i vi th ghi n trong trng
hp đc ngơn hƠng phát hƠnh cp mt hn mc thu chi thì ch th có th thc
hin thanh toán tin hƠng hóa, dch v hoc rút tin mt vt quá s d trong tƠi
khon tin gi ca mình. Khi tƠi khon tin gi nƠy có s d có thì ngơn hƠng t
đng trích n li s tin mƠ ch th đư s dng vƠ lưi sut cho mc thu chi nƠy cn
c vƠo s tha thun ca hai bên. Hn mc thu chi nƠy nhiu hay ít cn c vƠo thu
nhp, uy tín ca tng khách hƠng mƠ ngơn hƠng có th xét duyt khác nhau. i
vi th tín dng lƠ mt dng ngơn hƠng cho khách hƠng vay mt khon tin đ s
dng trc. Do đó, trong trng hp ch th không có tin vn có th thc hin
thanh toán tin hƠng hóa, dch v hoc rút tin mt trong hn mc tín dng đc
ngơn hƠng phát hƠnh cp. Khi đn hn thanh toán không nht thit ch th phi
thanh toán ht s tin vay mình đư s dng mƠ ch cn thanh toán mt s tin ti
thiu theo quy đnh ca ngơn hƠng cp hn mc tín dng cho mình lƠ đc, s còn
li có th tr t t đn khi ht vƠ phi chu lưi sut theo s tha thun ca hai bên.
1.2.4.2ăăi viăngơnăhƠng
- Tng thêm lng khách hƠng
Vi nhng tin ích to ln mƠ th ngơn hƠng mang li đư to điu kin cho
các ngơn hƠng có th m rng th trng vƠ tng thêm khách hƠng mƠ không cn

phi m thêm nhiu chi nhánh. Mt lng ln khách hƠng đn ngơn hƠng m tƠi
khon vƠ phát hƠnh th, bao gm các cá nhơn vƠ t chc thc hin vic thanh toán
lng cho nhơn viên qua tƠi khon ngơn hƠng. Khi khách hƠng đư quen s dng th
ca ngơn hƠng s cm thy an tơm vƠ hiu qu t đó khách hƠng có th tin ti s
12

dng các dch v khác ca ngơn hƠng nh: gi tin tit kim, gi tin có k hn,
chuyn tin trong vƠ ngoƠi nc, nhn tin kiu hi,ầ đi vi khách hƠng lƠ cá
nhơn; m tƠi khon tin gi có k hn, thanh toán xut nhp khu, vay tin, bo
lưnh,ầ đi vi khách hƠng lƠ t chc.
- Gia tng ngun vn huy đng giá r cho ngơn hƠng
i vi th ghi n thì ngơn hƠng có th s dng s d trên tƠi khon tin gi
ca khách hƠng vi lưi sut không k hn rt thp đ đa vƠo phc v hot đng
kinh doanh ca mình. Nu ngơn hƠng có h thng phc v dch v th tt thì ngun
vn giá r nƠy có th rt ln t đó góp phn nơng cao nng lc cnh tranh trong lnh
vc tín dng vƠ lƠm tng hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng. i vi các
đn v chp nhn th thì phi m tƠi khon giao dch ti ngơn hƠng thanh toán đ
ngơn hƠng có th ghi có vƠo tƠi khon ca đn v chp nhn th khi có các giao dch
v th phát sinh. Khi ngơn hƠng có mt lng ln đn v chp nhn th thì s d
tin gi vi lưi sut thp có th tr thƠnh mt con s đáng k.
- Gia tng hot đng cung cp tín dng cho ngơn hƠng
Th ATM lƠ mt cách d nht cho ngơn hƠng m rng tín dng vƠ cng lƠ
mt phng thc to thun tin cho khách hƠng mun vay ngơn hƠng thông qua
vic phát hƠnh th tín dng hoc đ ngh cp hn mc thu chi cho th ghi n. Do
hn mc tín dng lƠ tun hoƠn nên khách hƠng có th vay tin, hoƠn tr vƠ vay li
tip mƠ không phi đn ngơn hƠng xin khon vay mi. Mt khi khách hƠng đư thanh
toán, hn mc tín dng t đng đc tng lên. iu nƠy đng ngha vi vic khách
hƠng đư đc ngơn hƠng chp nhn mt khon vay mi (hn mc tín dng mi).
- Góp phn gia tng li nhun ca ngơn hƠng
Thông qua vic cung cp dch v th, ngơn hƠng cng to ra gun thu n

đnh cho mình nh: thu phí phát hƠnh th, thu phí thng niên, phí rút tin mt, lưi
cho vay đi vi th tín dng, th ghi n đc thu chi,ầ ngoƠi các khon thu trên,
ngơn hƠng còn có khon thu chit khu t doanh s thanh toán ca các đn v chp
nhn th.
13

- a dng hóa các sn phm, dch v ca ngơn hƠng
Th ATM ngơn hƠng ra đi góp phn lƠm đa dng, phong phú hn các sn
phm dch v ca ngơn hƠng. Th to ra mt phng tin thanh toán hin đi, an
toƠn vƠ nhanh chóng, đáp ng đc nhu cu ca khách hƠng.
1.2.4.3ăăi viăđnăv chp nhn th
Các đn v kinh doanh (hay: ngi bán hƠng) khi tr thƠnh đn v chp nhn
th cho ngơn hƠng s có thêm phng thc thanh toán hin đi, đáp ng nhu cu
ngƠy cƠng đa dng ca khách hƠng. NgoƠi ra, các đn v kinh doanh có th gia tng
thêm lng khách hƠng ca mình, đc bit lƠ khách du lch quc t hu nh s dng
th lƠ ch yu t đó có th tng doanh thu vƠ đt đc hiu qu kinh doanh tt hn.
Vi vic chp nhn lƠ đn v chp nhn th cho ngơn hƠng, các đn v kinh
doanh có th ct gim mt s chi phí nh: kim đm tin, phơn loi tin, kim tra
tin tht tin gi, chi phí vn chuyn tin vƠ np tin vƠo tƠi khon ngơn hƠng.
NgoƠi ra, có th loi b đc các ri ro trong quá trình vn chuyn tin mt đn
ngơn hƠng nh: cp git, đánh mt,ầ
Khi tr thƠnh đn v chp nhn th cho ngơn hƠng, các đn v kinh doanh có
th nhn đc mt s u đưi t ngơn hƠng mƠ các đn v khác không có nh: trang
thit b phc v cho vic thanh toán th, thng xuyên đc hun luyn các nghip
v vƠ k nng mi v th, u tiên trong xét duyt cho vay,ầThêm vƠo đó, vic
thanh toán gia ngi mua vƠ ngi bán đc ngơn hƠng bo đm va nhanh
chóng, thun tin vƠ chính xác.
1.2.4.4ăăi vi nn kinh t
Th ATM ca ngơn hƠng giúp tng cng hot đng lu thông tin t trong
nn kinh t, tng cng vòng quay ca đng tin, khi thông các lung vn khác

nhau, to điu kin cho vic kim soát khi lng giao dch thanh toán trong dơn c
vƠ ca c nn kinh t. Hn ch các hot đng kinh t ngm, kim soát các hot đng
giao dch kinh t, gim thiu các tiêu cc vƠ tng cng tính ch đo ca nhƠ nc
14

trong vic điu tit nn kinh t vƠ điu hƠnh các chính sách kinh t tƠi chính quc
gia.
Vic tng tc đ thanh toán không dùng tin mt trong lu thông s lƠm
gim t trng ca s lng tin mt trong lu thông, t đó lƠm gim nhng chi phí
cn thit lu thông trong xư hi (in n, bo qun tin mt, kim đm ). Hn na,
vic thanh toán bng th qua vic s dng các tin b khoa hc - k thut vƠ công
ngh hin đi to điu kin ht sc thun li cho vic hi nhp vi nn kinh t th
gii.
1.2.5 Ri ro trong dch v th ATM
1.2.5.1 RiăroăphátăhƠnh
 Ri ro do th gi
Trong trng hp k gian s dng các thông tin có đc t các chng t
giao dch th hoc t các th đư b mt cp, tht lc đ to th gi vƠ s dng chúng
thì ngơn hƠng vƠ ch th s gp ri ro. ơy lƠ loi ri ro ln nht vƠ nguy him nht
hin nay.
Mt s cách thc đánh cp thông tin th ca ti phm th nh sau:
- CƠi thêm mt thit b đc d liu vƠo khe đc th ca máy ATM. Khi rút
tin ti máy ATM, khách hƠng đa vƠo khe đc th nh thng l vƠ thc hin giao
dch. H không bit rng trong khe đc đó đang có mt thit b đ trm d liu.
ToƠn b thông tin trên th đư đc lu gi li trong thit b đc th mƠ mƠ ti phm
đư cƠi vƠo. Khi ch th thc hin gia dch xong vƠ ra đi, ti phm s ly thit b ra,
s dng các thông tin va ly đc đ lƠm th gi.
- Hoc vn lp đt thit b đc th vƠo máy qua khe đc th ca ATM,
nhng chúng có th ly d liu v tƠi khon vƠ s PIN t xa nh mt chic camera
mƠ chúng lp kín đáo ti máy ATM. Vi công ngh không dơy, toƠn b d liu

đc truyn đn cho bn ti phm đang np đơu đó gn máy ATM.
15

- Có mt cách thô s nhng rt hay đc s dng lƠ nhìn trm qua vai ch
th trong lúc rút tin ti máy ATM, hoc thc hin thanh toán bng máy cƠ th.
 Riăroădoăcôngăngh
ơy lƠ loi ri ro liên quan đn công ngh qun lỦ th nh các s c v
nghn mng, các trc trc v x lỦ thông tin, bo mt, ơy lƠ loi ri ro rt cn
đc quan tơm, vì khi s c xy ra, tác hi ca nó rt ln, không ch nh hng đn
mt khách hƠng, mt ngơn hƠng mƠ nó còn gơy hi c hot đng ca h thng th.
Nguyên nhơn gơy ra ri ro nƠy có th do s c bt kh kháng, nhng cng có th do
nguyên nhơn ch quan lƠ h thng cha đc đu t đúng mc, công tác cp nht
bo qun thông tin không đc quan tơm mt cách nghiêm túc đ k gian xơm nhp
h thng đánh cp d liu, thông tin
1.2.5.2 Riăroăthanhătoán
 RiăroădoăVCNTăgi mo
- VCNT c tình cung cp các thông tin không chính xác cho ngơn hƠng vƠ
ngơn hƠng s chu tn tht khi không thu hi li đc nhng khon tm ng cho
VCNT nƠy trong trng hp h thông đng vi ch th hoc c tình to ra các
giao dch gi mo.
- Thanh toán hƠng hóa dch v bng th qua đin thoi, Internet: VCNT cung
cp hƠng hóa vƠ dch v theo yêu cu ca ch th vƠ thanh toán trên c s các thông
tin nh: loi th, s th, ngƠy hiu lc, tên ch th, VCNT vƠ ngơn hƠng thanh
toán có th chu tn tht nu nh ch th thc không phi lƠ khách đt mua hƠng
ca VCNT vƠ giao dch đó b t chi thanh toán.
- Nhơn viên VCNT sa đi thông tin trên các hóa đn th hoc in nhiu hoá
đn thanh toán ca mt th (multiple imprint). Sau đó nhơn viên s mo nhn ch
th hoƠn tt giao dch vƠ np các hóa đn thanh toán còn li đ đòi tin, chim đot
tin ca ngơn hƠng.
 Riăroătrongăquáătrìnhăgiaoădch tiăcácămáyăATM