Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần kỹ thương Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











NGUYN TH THY VÂN


HOÀN THIN QUN TR RI RO TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN K THNG VIT NAM



Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01





LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. HOÀNG C







TP. H CHÍ MINH – NM 2013





LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha
công b ti bt c ni nào. Mi s liu s dng trong lun vn này là nhng thông
tin xác thc.
Tác gi


NGUYN TH THY VÂN

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng biu
Li m đu
Chng 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO TÍN DNG CA NGÂN
HÀNG THNG MI 1
1.1. Nhng vn đ chung v ri ro tín dng 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. c đim 1
1.1.3. Phân loi 2
1.1.4. Các ch s đánh giá ri ro tín dng 3
1.1.5. Nguyên nhân 4
1.1.5.1. Nguyên nhân t phía khách hàng vay 5
1.1.5.2. Nguyên nhân t phía ngân hàng 5
1.1.5.3. Nhóm nguyên nhân khách quan 5
1.1.6. Hu qu 6
1.1.6.1. i vi ngân hàng 6
1.1.6.2. i vi nn kinh t 6
1.2. Qun tr ri ro tín dng 7
1.2.1. Khái nim v qun tr ri ro tín dng 7
1.2.2. Nguyên tc qun tr ri ro tín dng 8
1.2.3. Nguyên tc Basel II v qun tr ri ro tín dng 10
1.2.4. Phng pháp qun tr ri ro tín dng 11
1.2.4.1. Phân tán ri ro tín dng 11

1.2.4.2. Trích lp d phòng 12
1.2.4.3. Qun tr h thng thông tin tín dng 12
1.2.4.4. Bin pháp kim tra, giám sát 12
1.2.4.5. Bo him tin vay 13
1.2.5. Các mô hìn qun tr ri ro tín dng 13
1.2.5.1. Mô hình qun tr ri ro tín dng tp trung 13
1.2.5.2. Mô hình qun tr ri ro tín dng phân tán 14
1.2.6. Kinh nghim hoàn thin qun tr ri ro tín dng ti mt s ngân hàng
thng mi trên trên th gii đi vi Vit Nam 14
1.2.6.1. Kinh nghim ca ngân hàng thng mi ti Thái Lan 14
1.2.6.2. Kinh nghim ca ngân hàng thng mi ti Singapore 15
1.2.6.3. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 16
Kt lun Chng 1 17
Chng 2: THC TRNG V HOÀN THIN QUN TR RI RO TÍN
DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN K THNG VIT
NAM 18
2.1. Tng quan v Ngân hàng Thng Mi C Phn K Thng Vit Nam 18
2.1.1. Lch s ra đi và phát trin 18
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh t 2008 đn 2012 19
2.2. Hoàn thin qun tr ri ro tín dng ti Thng Mi C Phn Thng Mi
C Phn K Thng Vit Nam 21
2.2.1. Kt qu hot đng tín dng 21
2.2.1.1. Phân tích d n cho vay theo thi gian 21
2.2.1.2. Phân tích cht lng n cho vay 23
2.2.1.3. Phân tích d n theo nhóm ngành cho vay 24
2.2.1.4. Phân tích d n theo khách hàng 25

2.2.2. Chính sách tín dng 26
2.2.3. Mô hình qun tr ri ro tín dng 27





2.2.4. Phân tích ri ro tín dng ti Ngân hàng ngân hàng Thng Mi C
Phn K Thng Vit Nam 29
2.2.4.1. Nhn din và phân tích các nguyên nhân dn đn ri ro tín
dng 29
2.2.4.2. Các bin pháp hn ch ri ro tín dng đã và đang áp dng ti
Ngân hàng Thng Mi C Phn K Thng Vit Nam 39
2.2.5. Phân tích thc trng hoàn thin qun tr tín dng ti Ngân hàng
Thng Mi C Phn K Thng Vit Nam 49
2.2.5.1. Nhng kt qu đt đc 49
2.2.5.2. Nhng hn ch và nguyên nhân 52
Kt lun chng 2 55
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN K THNG VIT NAM 56
3.1. nh hng phát trin ca Ngân hàng Thng Mi C Phn K Thng Vit
Nam đn nm 2015 và sau nm 2015 56
3.1.1. nh hng phát trin chung 56
3.1.2. nh hng v nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng 57
3.2. Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Thng Mi C
Phn K Thng Vit Nam 58
3.2.1. Nhóm gii pháp do bn thân Ngân hàng Thng Mi C Phn K
Thng Vit Nam t chc thc hin 58
3.2.1.1. Nhóm gii pháp v môi trng kinh doanh 58
3.2.1.2. Nhóm gii pháp v điu hành quy trình cp tín dng 62

3.2.1.3. Nhóm gii pháp v đo lng và giám sát tín dng 66
3.2.2. Mt s kin ngh 70
3.2.2.1. i vi Ngân hàng nhà nc Vit Nam 70
3.2.2.2. i vi chính ph 72
Kt lun chng 3 73
Kt lun 74






DANH MC CÁC T VIT TT
1. HSBC Ngân hàng TNHH Mt Thành Viên HSBC (Vit Nam)
2. Techcombank Ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam
3. CIC Trung tâm thông tin tín dng
4. NHNN Ngân hàng nhà nc Vit Nam
5. NHTM Ngân hàng thng mi
6. NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
7. NH Ngân hàng
8. KH Khách hàng
9. RRTD Ri ro tín dng
10. QTRR Qun tr ri ro
11. TCTD T chc tín dng
12. TSB Tài sn đm bo
13. CAR H s an toàn vn ti thiu

DANH MC CÁC BNG BIU

1. Bng 2-1: Kt qu kinh doanh và mô hình khách hàng t 2008-2012 19
2. Bng 2-2: D n cho vay theo thi gian t 2008-2012 21
3. Bng 2-3: Tình hình d n và trích lp d phòng t 2008-2012 23
4. Bng 2-4: C cu d n theo ngành ngh t 2008-2012 24
5. Bng 2-5: C cu d n theo loi hình khách hàng t 2008-2012 25
6. Biu đ 2-1: C cu d n theo thi gian t 2008-2012 22
7. Biu đ 2-2: Tình hình n xu nm 2008-2012 24
8. Biu đ 2-3: C cu d n theo khách hàng t 2008-2012 26





LI M U
1. Lý do chn đ tài

Tín dng là hot đng kinh doanh phc tp nht so vi các hot đng kinh
doanh khác ca NHTM, hot đng này tuy thu đc nhiu li nhun nhng cng
gp không ít ri ro. Vì vy, ri ro tín dng nu xy ra s có tác đng rt ln và nh
hng trc tip đn s tn ti và phát trin ca mi t chc tín dng, cao hn nó
còn nh hng không nh đn toàn b h thng ngân hàng và toàn b nn kinh t.
Qun tr ri ro tín dng là vn đ khó khn nhng rt bc thit. c bit, đi vi
ngân hàng thng mi Vit Nam, do thu nhp ca tín dng là ch yu, chim t 60-
80% thu nhp ca ngân hàng.
Xut phát t thc tin nêu trên, yêu cu đt ra là phi kim soát tng
trng tín dng đi đôi vi nâng cao cht lng tín dng, đm bo an toàn trong
hot đng tín dng trong thi gian ti.  đt đc mc tiêu này, Ngân hàng
TMCP K thng Vit Nam cn phi phân tích, nhn dng, đo lng đc các
nguyên nhân gây ra ri ro tín dng. T đó đ ra các gii pháp phòng nga ri ro tín
dng. ó là lý do tác gi chn đ tài nghiên cu ắHoàn thin qun tr ri ro tín
dng ti Ngân hàng Thng K C Phn K thng Vit Nam” nhm đóng
góp vào s phát trin chung ca Ngân hàng Thng Mi C Phn K Thng Vit
Nam.
2. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng
Thng Mi C Phn K Thng Vit Nam.
Phm vi nghiên cu:

- Không gian nghiên cu: trong toàn h thng ngân hàng Thng Mi C
Phn K Thng Vit Nam
- Khong thi gian nghiên cu: t 2008 đn 2012.
3. Mc tiêu ca đ tài
H thng c s lý lun v ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng ti ngân
hàng thng mi

Phân tích thc trng
qun tr ri ro tín dng hin nay ti Ngân hàng
Thng Mi C Phn K thng Vit Nam.
 xut các gii pháp hoàn thin qun tr tín dng ti Ngân hàng Thng
Mi C Phn K thng Vit Nam.
4. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp nghiên cu thng kê, so sánh, phân tích đi t c s
lý thuyt đn thc tin nhm gii quyt và làm sáng t mc đích đt ra trong lun
vn.
Tng hp và phân tích các bài vit, các báo cáo t các Tp chí ca NHNN,
Tp chí Phát trin Kinh t, v qun tr ri ro ngân hàng thng mi trong đó bao
gm qun tr ri ro tín dng.
5. ụ ngha thc tin ca khóa lun
Nhm qun tr, gim thiu các ri ro trong hot đng tín dng, nâng cao
cht lng tín dng, hn ch t l n xu, gim trích lp d phòng. T đó nâng
cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam.
6. B cc khóa lun:
Vi mc tiêu và phng pháp lun trình bày  trên, ni dung ca đ tài
đc chia thành 03 chng:
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Thng
Mi.
Chng 2: Thc trng v hoàn thiên qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng
Thng Mi C Phn K thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti Ngân
hàng Thng Mi C Phn K thng Vit Nam.

1




CHNG 1
TNG QUAN V QUN TR RI RO TÍN DNG CA
NGỂN HÀNG THNG MI

1.1. Nhng vn đ chung v ri ro tín dng
1.1.1. Khái nim
Tín dng là mt phm trù kinh t và nó cng là sn phm ca nn kinh t hàng
hóa Trong quá trình phát trin ca nn kinh t hàng hoá, xut phát t nhu cu cho
vay và đi vay ca nhng ngi thiu vn và nhng ngi tha vn trong cùng mt
thi đim đã hình thành nên quan h vay mn ln nhau trong xã hi và trên c s
đó hot đng tín dng ra đi.
Theo quan đim truyn thng, tín dng là mt mi quan h trong đó mt
ngi chuyn qua ngi khác quyn s dng mt lng giá tr hoc hin vt nào đó
vi nhng điu kin nht đnh mà hai bên tha thun.
Trên c s tip cn theo chc nng hot đng ca ngân hàng, tín dng là mt
giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay (ngân hàng và các đnh
ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và các ch th khác), trong
đó, bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng trong mt thi hn nht
đnh theo tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin vn gc và lãi
cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
Nh vy, ri ro tín dng có th hiu là kh nng khách hàng nhn khon vn
vay nhng không thc hin, hoc thc hin không đy đ ngha v đi vi ngân
hàng, gây tn tht cho ngân hàng, đó là kh nng khách hàng không tr, hoc tr
không đy đ, đúng hn c gc và lãi cho ngân hàng.
1.1.2. c đim

 phòng nga RRTD, vic nhn bit đc đim RRTD là điu cn thit,
RRTD có nhng đc đim sau đây:
- Ri ro mang tính gián tip: Trong quan h tín dng, NH chuyn giao
quyn s dng vn cho khách hàng. RRTD xy ra khi khách hàng gp tn
2




tht và tht bi trong quá trình s dng vn. Do đó, ri ro trong hot đng
kinh doanh ca khách hàng là nguyên nhân ch yu gây nên RRTD cho
NH.
- Ri ro có tính cht đa dng và phc tp: đc đim này biu hin s đa
dng, phc tp ca nguyên nhân, hình thc và hu qu ca RRTD. Do đó,
khi phòng nga và x lý RRTD phi chú Ủ đn mi du hiu, xut phát t
nguyên nhân bn cht và hu qu do RRTD đem li đ có bin pháp
phòng nga phù hp.
- RRTD có tính tt yu luôn tn ti gn lin vi hot đng tín dng ca
NHTM: Tình trng thông tin bt cân xng đã làm cho NH không th nm
bt đc các du hiu ri ro mt cách toàn din và đy đ, điu này làm
cho bt k khon vay nào cng tim n nhng ri ro. Kinh doanh NH là
kinh doanh ri ro  mc đ phù hp và đt đc li nhun tng ng.
1.1.3. Phân loi
Nu cn c theo nguyên nhân phát sinh, ri ro tín dng đc phân chia nh
sau:
- Ri ro giao dch: là mt hình thc ri ro tín dng mà nguyên nhân phát
sinh là do nhng hn ch trong quá trình giao dch và xét duyt cho vay,
đánh giá khách hàng. Ri ro giao dch có ba b phn chính là:
o Ri ro la chn: đây là ri ro liên quan đn quá trình đánh giá và
phân tích tín dng, khi ngân hàng la chn nhng phng án vay

vn có hiu qu đ ra quyt đnh cho vay.
o Ri ro bo đm phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu
khon trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th
đm bo, cách thc đm bo và mc cho vay trên giá tr ca tài sn
đm bo.
o Ri ro nghip v là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay
và hot đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng
ri ro và k thut x lý các khon cho vay có vn đ.
3




- Ri ro danh mc: là mt hình thc ri ro tín dng mà nguyên nhân phát
sinh là do nhng hn ch trong qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng,
đc phân chia thành hai loi:
o Ri ro ni ti xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang
tính riêng bit bên trong ca mi loi ch th đi vay hoc ngành,
lnh vc kinh t. Nó xut phát t đc đim hot đng hoc đc đim
s dng vn ca khách hàng vay vn.
o Ri ro tp trung là trng hp ngân hàng tp trung vn cho vay quá
nhiu cùng đi vi mt s khách hàng, cho vay quá nhiu doanh
nghip hot đng trong cùng mt ngành, lnh vc kinh t; hoc
trong cùng mt vùng đa lý nht đnh; hoc cùng mt loi hình cho
vay có ri ro cao.
1.1.4. Các ch s đánh giá ri ro tín dng

T l an toàn vn (CAR)
Vn t có
CAR = x 100%

Tng tài sn có ri ro quy đi
T l an toàn vn là mt ch tiêu quan trng phn ánh nng lc tài chính ca
NHTM, đc dùng đ xác đnh kh nng ca ngân hàng trong vic thanh toán các
khon n có thi hn và đi mt vi các ri ro tín dng. Nó th hin mc đ ri ro
mà các ngân hàng đc phép mo him trong s dng vn.

T l n quá hn
N quá hn
T l n quá hn = x 100%
Tng d n
Ch tiêu này cho thy tình hình n quá hn ti ngân hàng, đng thi phn ánh
kh nng qun lý tín dng ca ngân hàng trong khâu cho vay, đôn đc thu hi n
ca ngân hàng đi vi các khon vay. ây là ch tiêu đc dùng đ đánh giá cht
lng tín dng cng nh ri ro tín dng ti ngân hàng. T l n quá hn càng cao
4




th hin ri ro tín dng ca ngân hàng càng cao, đng ngha vi vic cha có hiu
qu trong qun tr ri ro tín dng.

T trng n xu / Tng d n cho vay
Tng n xu
T trng n xu/tng d n cho vay = x 100%
Tng d n
Bên cnh ch tiêu t l n quá hn, ngi ta còn dùng ch tiêu t trng n
xu/tng d n cho vay đ phân tích thc cht tình hình cht lng tín dng ti
ngân hàng. Tng n xu ca ngân hàng là nhng khon n quá hn t 91 ngày tr
lên mà không đòi đc và không đc tái c cu. T trng n xu càng cao th

hin cht lng tín dng ca ngân hàng càng kém, ngân hàng qun tr ri ro tín
dng cha hiu qu.

H s ri ro tín dng
Tng d n cho vay
H s ri ro tín dng = x 100%
Tng tài sn có
H s này cho ta thy t trng ca các khon mc tín dng trong tài sn có,
khon mc tín dng trong tng tài sn có càng ln thì kh nng sinh li càng ln,
nhng đng thi ri ro tín dng cng rt cao.
1.1.5. Nguyên nhân
Trong quan h tín dng có hai đi tng tham gia là ngân hàng cho vay và
ngi đi vay. Nhng ngi đi vay s dng tin vay trong mt thi gian, không gian
c th, tuân theo s chi phi ca nhng điu kin c th nht đnh mà ta gi là môi
trng kinh doanh, và đây là đi tng th ba có mt trong quan h tín dng. Ri
ro tín dng xut phát t môi trng kinh doanh gi là ri ro do nguyên nhân khách
quan. Ri ro xut phát t ngi vay và ngân hàng cho vay gi là ri ro do nguyên
nhân ch quan.


5




1.1.5.1. Nguyên nhân t phía khách hàng vay
ây là nguyên nhân ni ti ca mi khách hàng vay. Nh là kh nng t ch
tài chính kém, s dng vn sai mc đích so vi phng án vay ban đu. Hoc do
nng lc điu hành yu, h thng qun tr kinh doanh không hiu qu, trình đ qun
lý ca khách hàng yu kém dn đn vic s dng vn vay kém hiu qu hoc tht

thoát, nh hng đn kh nng tr n. Cng có th do khách hàng thiu thin chí
trong vic tr n vay ngân hàng hoc ri ro tín dng do khách hàng c ý la đo.
1.1.5.2. Nguyên nhân t phía ngân hàng
Cán b ngân hàng không chp hành nghiêm túc ch đ tín dng và các điu
kin cho vay
Chính sách và quy trình cho vay cha cht ch, cha có quy trình qun tr ri
ro hu hiu, cha chú trng đn phân tích khách hàng, xp loi ri ro tín dng đ
tính toán điu kin vay và kh nng tr n. i vi cho vay doanh nghip nh và cá
nhân, quyt đnh cho vay ca ngân hàng ch yu là da trên kinh nghim, cha áp
dng đn công c chm đim tín dng.
Nng lc d báo, phân tích và thm đnh tín dng, phát trin và x lý khon
vay có vn đ ca cán b tín dng còn rt yu, nht là đi vi các ngành đòi hi
hiu bit chuyên môn cao dn đn sai lm trong quyt đnh cho vay. Mt khác, cng
có th quyt đnh cho vay đúng đn nhng do thiu kim tra kim soát sau khi cho
vay dn đn khách hàng s dng vn sai mc đích nhng ngân hàng không ngn
chn kp thi.
Thiu thông tin v khách hàng hay thiu thông tin tín dng tin cy, kp thi,
chính xác đ xem xét, phân tích trc khi cp tín dng.
Nng lc và phm cht đo đc ca mt s cán b tín dng cha đ tm và
vn đ qun lý, s dng, đãi ng cán b ngân hàng cha tha đáng cng là nguyên
nhân dn đn ri ro tín dng cho ngân hàng.
1.1.5.3. Nhóm nguyên nhân khách quan
Là nhng tác đng ngoài ý chí ca khách hàng và ngân hàng, nh:
6




- S thay đi ca môi trng t nhiên nh thiên tai, dch bnh, bão lt gây
tn tht cho khách hàng vay vn kinh doanh.

-
S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng th gii.

-
Cnh tranh gia các t chc tín dng cha thc s lành mnh, vic chy
theo
quy mô, b qua các tiêu chun, điu kin trong cho vay, thiu quan
tâm đn cht lng khon vay.
- Ri ro do môi trng pháp lý cha đng b, không đy đ và vic thc thi
pháp lut còn cha nghiêm.
- S thanh tra, kim tra, giám sát cha hiu qu ca Ngân hàng Nhà nc.
- H thng thông tin h tr tín dng còn bt cp.
- Do s thay đi v chính sách ca Nhà nc, nh là các chính sách v
ngoi t, xut nhp khu, ngoi hi.
- Do s thay đi v chính tr.
1.1.6. Hu qu
Khi ri ro tín dng ny sinh, tùy theo mc đ mà nó gây ra nhng tác hi
nghiêm trng không ch vi h thng ngân hàng, vi ngi vay mà còn c vi nn
kinh t và xã hi.
1.1.6.1. i vi ngân hàng
Khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu đc vn tín dng đã cp và lãi
cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon tin huy đng khi đn hn,
điu này làm cho ngân hàng b mt cân đi trong vic thu chi. Khi không thu đc
n thì vòng quay vn tín dng b chm li làm ngân hàng kinh doanh không hiu
qu và có th mt kh nng thanh khon. iu này làm gim lòng tin ca ngi gi
tin, nh hng nghiêm trng đn uy tín ngân hàng. T đó gây gim li nhun và
tng nguy c phá sn ca ngân hàng.
1.1.6.2. i vi nn kinh t
Hot đng ngân hàng liên quan đn hot đng ca các doanh nghip và cá
nhân. Ngân hàng gp khó khn s nh hng đn ngun vn phc v cho hot đng

kinh doanh ca các doanh nghip, doanh nghip thiu vn s gp khó khn đ sn
7




xut kinh doanh dn đn đi sng công nhân gp khó khn. S khng hong t h
thn ngân hàng nh hng rt ln đn toàn b nn kinh t. Nó làm cho nn kinh t
b suy thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, xã hi mt n đnh.
Mt khác, mi liên h v tin t, đu t gia các nc phát trin rt nhanh
nên tác đng do khng hong ri ro tín dng ti mt nc cng nh hng trc tip
đn nn kinh t các nc có liên quan. Ngày nay, nn kinh t mi quc gia đu ph
thuc vào nn kinh t khu vc và th gii, do đó h thng ngân hàng ca mt quc
gia gp khó khn cng nh hng đn nn kinh t th gii.
1.2. Qun tr ri ro tín dng
1.2.1. Khái nim v qun tr ri ro tín dng
Qun tr ri ro tín dng là quá trình tip cn ri ro tín dng mt cách khoa hc,
toàn din và có h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga và gim thiu
nhng tn tht, mt mát và nhng nh hng bt li ca ri ro tín dng. Qun tr
ri ro tín dng gm bn hot đng c bn: nhn din ri ro tín dng, đo lng ri
ro, đánh giá ri ro và tài tr ri ro. Các hot đng này đc thc hin liên tip nhau
to thành mt quá trình cht ch: kt qu ca mi khâu trc s là tin đ đnh
hng cho khâu sau.
- Nhn din ri ro tín dng: là quá trình xác đnh liên tc và có h thng
trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Nhn din ri ro tín dng bao
gm các công vic: theo dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot đng tín
dng và toàn b hot đng tín dng ca ngân hàng, nhm thng kê tt c
các ri ro, không ch gm nhng ri ro đã và đang xy ra, mà còn d báo
nhng dng ri ro mi có th xut hin đi vi ngân hàng, trên c s đó đ
xut các gii pháp đo lng, kim soát và tài tr ri ro tín dng phù hp.

- o lng ri ro tín dng: là vic ngân hàng xây dng mô hình thích hp đ
lng hóa mc đ ri ro tín dng. T đó xác đnh phn bù ri ro và gii
hn tín dng an toàn ti đa đi vi mt khách hàng, cng nh trích lp qu
d phòng đ tài tr cho ri ro tín dng.  đo lng ri ro, ngân hàng cn
8




thu thp s liu, thông tin và phân tích, đánh giá ri ro. Trên c s s liu
thu đc, lp ma trn đo lng ri ro.
- ánh giá ri ro tín dng: vic đánh giá mc đ nghiêm trng ca ri ro đi
vi toàn b hot đng tín dng ca ngân hàng thông thng s đc thc
hin trên c s lp và phân tích các ch tiêu liên quan.
- Tài tr ri ro tín dng: nhm mc đích bù đp nhng khon ri ro tín dng
xy ra, làm lành mnh hóa tài chính ngân hàng ch không phi là xóa hoàn
toàn n vay cho khách hàng. Cng nh đi vi các loi ri ro khác, k
thut tài tr ri ro tín dng bao gm các phng pháp: t khc phc,
chuyn giao ri ro, trung hòa ri ro.
1.2.2. Nguyên tc qun tr ri ro tín dng
Qun tr ri ro ngân hàng đc da trên hàng lot nhng nguyên tc, trong đó
bao gm mt s nguyên tc c bn sau :
Mt là, nguyên tc chp nhn ri ro. Các nhà qun tr ngân hàng cn phi
chp nhn ri ro  mc cho phép nu nh mong mun có đc thu nhp phù hp
t nhng hot đng nghip v ca mình. D nhiên, mi nghip v c th sau khi
đánh giá mc đ ri ro các ngân hàng thng mi cn xây dng chin thut phòng
chng ri ro. Tuy nhiên, loi b hoàn toàn ri ro trong hot đng ngân hàng là
không th, bi vì ri ro ngân hàng – là s hin hu khách quan vn có trong các
nghip v ca ngân hàng. Do đó, nguyên tc đu tiên trong quá trình qun tr ri ro
đi vi các nhà qun tr ngân hàng là phi nhn bit nhng “ri ro cho phép”. Vic

chp nhn mc đ, loi ri ro ngân hàng nào chính là điu kin quan trng đ điu
tit nhng tác đng tiêu cc ca chúng trong quá trình qun lý ri ro.
Hai là, nguyên tc điu hành ri ro cho phép. Nguyên tc này đòi hi phn
ln ri ro trong gói ri ro cho phép phi có kh nng điu tit trong quá trình qun
lý, mà không ph thuc vào nhng hoàn cnh khách quan và ch quan ca nó. Ch
đi vi nhng loi ri ro nh vy thì các nhà qun tr ngân hàng mi có th s dng
tt c nhng “v khí”, “ngh thut” ca mình đ điu tit chúng. Ngoài ra, đi vi
các loi ri ro không có kh nng “điu chnh” cn phi đc chuyn đy sang các
9




công ty bo him bên ngoài.
Ba là, nguyên tc qun lý đc lp các ri ro riêng bit. Mt trong nhng
nguyên lỦ c bn ca lý thuyt qun tr ri ro là các loi ri ro khá đc lp vi nhau
và s thit hi do mt loi nào đó trong “gói ri ro cho phép” gây nên không nht
thit s làm tng xác sut xy ra vi các loi ri ro khác. Nói cách khác, v nguyên
tc s thit hi đi vi ngân hàng do các loi ri ro khác nhau gây nên là khá đc
lp vi nhau và quá trình qun lý chúng cn phi đc điu tit riêng bit, không
th gp các loi ri ro khác nhau vào mt nhóm đ đa ra cùng mt phng pháp
điu hành.
Bn là, nguyên tc phù hp gia mc đ ri ro cho phép và mc đ thu nhp.
Nguyên tc này là nn tng ca lý thuyt qun tr ri ro. Các ngân hàng trong quá
trình hot đng ca mình ch đc phép chp nhn các loi, mc đ ri ro mà thit
hi khi chúng xy ra  mc không đc cao quá mc thu nhp phù hp. Có ngha
rng, tt c các loi ri ro có mc đ ri ro cao hn mc đ thu nhp mong đi cn
phi đc loi b.
Nm là, nguyên tc phù hp gia mc đ ri ro cho phép và kh nng tài
chính. Giá tr thit hi mà ngân hàng mong mun t nhng khon ri ro phi phù

hp vi phn vn mà ngân hàng có th trích d phòng cho nhng thit hi khi
chúng xy ra. Khi ri ro xy ra, nó kéo theo s thit hi thu nhp, gim tim nng
li nhun và nhp đ phát trin ca ngân hàng trong tng lai. Do đó, giá tr thit
hi phi phù hp vi mc vn d phòng ca ngân hàng và ngân hàng phi d báo
đc mc đ phù hp, bao gm c nhng khon ri ro không th chuyn đc
sang cho đi tác hay các công ty bo him bên ngoài.
Sáu là, nguyên tc hiu qu kinh t. Mc đích c bn ca vic qun lý ri ro
ngân hàng là điu tit nhng tác đng tiêu cc ca ri ro khi xy ra. Cùng vi điu
này, chi phí ca ngân hàng b ra đ điu tit phi thp hn giá tr thit hi do
nhng ri ro có kh nng xy ra.
By là, nguyên tc hp lý v thi gian. Thi gian tn ti ca mt nghip v
ngân hàng càng lâu thì biên đ xy ra ri ro càng ln, kh nng điu tit nhng tác
10




đng tiêu cc ca nó và tính kinh t ca qun lý ri ro càng thp. Khi bt buc phi
tn ti các nghip v này thì ngân hàng phi đm bo có mc đ thu nhp ph tri
cn thit không ch vì li nhun mà còn vì mc đích bù đp nhng chi phí đ điu
tit tác đng ca ri ro trong trng hp chúng xy ra.
Tám là, nguyên tc phù hp vi chin lc chung ca ngân hàng. H thng
qun lý ri ro cn phi đc da trên nn tng nhng tiêu chí chung ca chin lc
phát trin ca ngân hàng cng nh các chính sách điu hành tng hot đng riêng
bit ca ngân hàng.
Chín là, nguyên tc chuyn đy các loi ri ro không cho phép. Nguyên tc
này đòi hi các loi ri ro nm trong “gói ri ro cho phép” phi có kh nng/ tính
chuyn đy cao. Các loi ri ro không tng thích vi kh nng ca ngân hàng
trong vic điu tit nhng hu qu tiêu cc khi chúng xy ra hay không phù hp
vi nhng yêu cu c th ca chin lc và chính sách điu hành hot đng ca

ngân hàng cn phi đc loi b khi “gói ri ro cho phép”. Hay nói cách khác,
chúng ch đc cho vào khi có kh nng chuyn đy cao sang các đi tác hoc các
công ty bo him bên ngoài.
Trên đây là 9 nguyên tc c bn đ t đó mi ngân hàng xây dng cho mình
mt chính sách qun tr ri ro ngân hàng riêng bit. Chính sách qun tr ri ro ngân
hàng phi đc xem là mt phn quan trng trong chin lc hot đng chung ca
ngân hàng và nó đòi hi phi xây dng đc mt h thng phòng chng t xa, đa
ra đc gii pháp nhm điu tit các tác đng xu đn tình hình tài chính ca ngân
hàng.
1.2.3. Nguyên tc Basel II v qun tr ri ro tín dng
Basel II s dng khái nim “Ba tr ct”:
 Tr ct th I: liên quan ti vic duy trì vn bt buc. Theo đó, t l vn bt
buc ti thiu (CAR) vn là 8% ca tng tài sn có ri ro nh Basel I. Tuy nhiên,
ri ro đc tính toán theo ba yu t chính mà ngân hàng phi đi mt: ri ro tín
dng, ri ro vn hành (hay ri ro hot đng) và ri ro th trng. So vi Basel I,
cách tính chi phí vn đi vi ri ro tín dng có s sa đi ln, đi vi ri ro th
11




trng có s thay đi nh, nhng hoàn toàn là phiên bn mi đi vi ri ro vn
hành.
 Tr ct th II: liên quan ti vic hoch đnh chính sách ngân hàng, Basel II
cung cp cho các nhà hoch đnh chính sách nhng “công c” tt hn so vi Basel
I. Tr ct này cng cung cp mt khung gii pháp cho các ri ro mà ngân hàng đi
mt, nh ri ro h thng, ri ro chin lc, ri ro danh ting, ri ro thanh khon và
ri ro pháp lý, mà hip c tng hp li di cái tên ri ro còn li (residual risk).
 Tr ct th III: Các ngân hàng cn phi công khai thông tin mt cách thích
đáng theo nguyên tc th trng. Basel II đa ra mt danh sách các yêu cu buc

các ngân hàng phi công khai thông tin, t nhng thông tin v c cu vn, mc đ
đy đ vn đn nhng thông tin liên quan đn mc đ nhy cm ca ngân hàng vi
ri ro tín dng, ri ro th trng, ri ro vn hành và quy trình đánh giá ca ngân
hàng đi vi tng loi ri ro này.
Trong xây dng mô hình qun lý ri ro tín dng, nguyên tc Basel có mt s
đim c bn:
 Phân tách b máy cp tín dng theo các b phn tip th, b phn phân tích
tín dng và b phn phê duyt tín dng cng nh trách nhim rch ròi ca các b
phn tham gia.
 Nâng cao nng lc ca cán b qun lý ri ro tín dng.
 Xây dng mt h thng qun lý và cp nht thông tin hiu qu đ duy trì
mt quá trình đo lng, theo dõi tín dng thích hp, đáp ng yêu cu thm đnh và
qun lý ri ro tín dng
1.2.4. Phng pháp qun tr ri ro tín dng
1.2.4.1. Phân tán ri ro tín dng
Phòng nga ri ro do tp trung tín dng là hot đng nên đc các ngân hàng
xem xét thng xuyên. Bin pháp s dng là đt ra các hn mc cho vay da trên
vn t có ca ngân hàng đi vi khách hàng vay riêng l hay nhóm khách hàng vay.
Chng hn nh ti Vit Nam, tng d n cho vay ca mt t chc tín dng đi vi
mt khách hàng không đc vt quá 15% vn t có ca t chc tín dng. i vi
12




chi nhánh ngân hàng nc ngoài, tng d n cho vay ca mt chi nhánh ngân hàng
nc ngoài đi vi mt khách hàng không đc vt quá 15% vn t có ca ngân
hàng nc ngoài.
1.2.4.2. Trích lp d phòng
Trích lp d phòng là cách thc hu hiu đ qun tr ri ro do tn tht tín

dng. Vic trích lp d phòng phi cn c vào thc t tr n vay thay vì cn c vào
kh nng tr n và lch s tr n trong quá kh ca khách hàng. Hin nay hu ht
các ngân hàng trên th gii đu tin hành phân loi khon vay thành các mc đ ri
ro t cao đn thp bên cnh vic kt hp vi xp hng khách hàng. T đó xác đnh
mc trích lp d phòng cn thit là bao nhiêu đ đm bo d phòng cho tn tht khi
xy ra đng thi cng phi đm bo hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
1.2.4.3. Qun tr h thng thông tin tín dng
i vi NHTM Vit Nam hin nay, hot đng tín dng vn là hoat đng mang
li thu nhp ch yu, nhng thc t thì hot đng tín dng vn còn tim n ri ro rt
cao, cht lng tín dng cha đc ci thin đáng k. Có rt nhiu nguyên nhân gây
ra ri ro tín dng trong hot đng ca NHTM Vit Nam, nhng nguyên nhân ch
yu là do ngân hàng không có đc thông tin đy đ v khách hàng đ xem xét
quyt đnh cp tín dng. Vì vy, vic t chc tt h thng thông tin tín dng s h
tr đc lc cho công tác thm đnh khách hàng vay, giúp hn ch và phòng nga ri
ro ngay t khâu thm đnh h s vay.
Ti Vit Nam, Trung tâm Thông tin tín dng là đn v đu mi, đóng vai trò
quan trng trong vic đnh hng hot đng, t chc, hng dn trin khai nghip
v và cung cp thông tin trong toàn h thng ngân hàng.
1.2.4.4. Bin pháp kim tra, giám sát
Kim tra và giám sát là các hot đng nên thng xuyên đc thc hin trc
khi cho vay, trong khi cho vay và sau khi cho vay đ có th theo dõi, đánh giá và có
k hoch phòng nga cng nh khc phc ri ro tín dng hp lỦ, đúng lúc.


13




1.2.4.5. Bo him tin vay

Hin nay, mt s NHTM nhm hn ch ri ro tín dng đã kt hp vi các công
ty bo him đ thc hin bo him cho mt s khon vay. Khi ngi vay mt hay b
tai nn dn đn mt kh nng lao đng thì công ty bo him s tr n thay. Tùy vào
giá tr khon vay và sn phm vay mà khách hàng phi đáp ng mt s yêu cu t
phía công ty bo him đ đc cp bo him tín dng. i vi hình thc này, khách
hàng s thanh toán phí bo him thông qua vic cng thêm mt mc lãi sut nht
đnh vào lãi sut vay hàng tháng, hoc thanh toán phí mt ln vào lúc gii ngân.
ây cng là điu kin bt buc đ mt s đi tng khách hàng đc bit đc vay
vn ti ngân hàng.
1.2.5. Các mô hình qun tr ri ro tín dng
1.2.5.1. Mô hình qun tr ri ro tín dng tp trung
Mô hình này có s tách bit mt cách đc lp gia 3 chc nng: qun lý ri
ro, kinh doanh và tác nghip. S tách bit gia 3 chc nng nhm mc tiêu hàng
đu là gim thiu ri ro  mc thp nht đng thi phát huy đc ti đa k nng
chuyên môn ca tng v trí cán b làm công tác tín dng.
 im mnh:
- áp ng nguyên tc Basel II v qun lý ri ro tín dng
- Qun lý ri ro mt cách h thng trên quy mô toàn ngân hàng, đm bo
tính cnh tranh lâu dài.
- Thit lp và duy trì môi trng qun lý ri ro đng b, phù hp vi quy
trình qun lý gn vi hot đng ca các b phn kinh doanh nâng cao nng
lc đo lng giám sát ri ro.
- Xây dng chính sách qun lý ri ro thng nht cho toàn h thng.
- Thích hp vi ngân hàng quy mô ln.
 im yu:
- Vic xây dng và trin khai mô hình qun lý tp trung này đòi hi phi đu
t nhiu công sc và thi gian.
- i ng cán b phi có kin thc cn thit.
14

1.2.5.2. Mô hình qun tr ri ro tín dng phân tán
Mô hình này cha có s tách bch gia chc nng qun lý ri ro, kinh doanh
và tác nghip. Trong đó, phòng tín dng ca ngân hàng thc hin đy đ 3 chc
nng và chu trách nhim đi vi mi khâu chun b cho mt khon vay.
 im mnh:
- Gn nh.
- C cu t chc đn gin.
- Thích hp vi ngân hàng quy mô nh.
 im yu:
- Nhiu công vic tp trung ht mt ni, thiu s chuyên sâu.
- Vic qun lý hot đng tín dng đu theo phng thc t xa da trên s
liu chi nhánh báo cáo lên hoc qun lý gián tip thông qua chính sách tín
dng.
1.3. Kinh nghim hoàn thiên qun tr ri ro tín dng ti mt s ngân
hƠng thng mi trên th gii đi vi Vit Nam
1.3.1. Kinh nghim ca ngơn hƠng thng mi ti Thái Lan
Mc dù có b dy hot đng hàng trm nm nhng vào nm 1997 - 1998, h
thng ngân hàng Thái Lan vn b chao đo trc cn khng hong tài chính - tin
t. Trc tình hình đó, các ngân hàng Thái Lan đã có mt lot thay đi cn bn
trong h thng tín dng.
Th nht, tách bch, phân công rõ chc nng các b phn và tuân th các khâu
trong quy trình gii quyt các khon vay. Có th thy điu này  các ngân hàng
Bangkok bank và Siam comercial bank (SCB). Còn quy trình cho vay ca Kasikorn
bank li đc tng kt nh sau: tip xúc khách hàng/phân tích tín dng/thm đnh
tín dng/đánh giá ri ro/quyt đnh cho vay/th tc giy t hp đng/đánh giá cht
lng, xem li khon vay.
Th hai, tuân th nghiêm ngt các vn đ có tính nguyên tc trong tín dng.

Rt nhiu ngân hàng ca Thái Lan trc đây ch quan tâm đn tài sn th chp,
không quan tâm đn dòng tin ca khách hàng vay. Vì th, hu qu tín dng là n
15




xu có lúc lên ti 40% (1997 - 1998). S d có điu này là do mt s ngân hàng đã
không tuân th nghiêm ngt các nguyên tc tín dng trong quá trình cho vay.
Nhng gi đây, nhiu ngân hàng không ch trit đ chp hành nguyên tc tín dng
mà còn quan tâm rt nhiu đn thông tin ca khách hàng nh: t cách/hiu qu kinh
doanh/ mc đích vay/dòng tin và kh nng tr n/kh nng kim soát vay/nng lc
qun tr và điu hành/thc trng tài chính
Th ba, tin hành cho đim khách hàng (Credit Scoring) đ quyt đnh cho
vay. in hình cho hình thc này là Siam City Bank hay Kasikorn Bank.
Th t, tuân th thm quyn phán quyt tín dng. Theo đó, h quy đnh vic
quyt đnh tín dng theo mc tng dn: mc phán quyt ca mt ngi, mt nhóm
ngi hay hi đng qun tr. Ví d: >10 triu Baht: 1 ngi chu trách nhim; = 100
triu Baht: phi qua 2 ngi chu trách nhim; = 3 t Baht phi do HQT quyt
đnh.
Th nm, giám sát khon vay. Sau khi cho vay, ngân hàng rt coi trng vic
kim tra, giám sát các khon vay bng cách tip tc thu thp thông tin v khách
hàng, thng xuyên giám sát và đánh giá xp loi khách hàng đ có bin pháp x lý
kp thi các tình hung ri ro".
1.3.2. Kinh nghim ca ngân hàng ti Singapore
 phòng nga các khon xu phát sinh, các NHTM Singapore đc yêu cu
xây dng “Danh mc theo dõi” đ nhn bit nhng du hiu cnh báo sm vn đ
bt n v tín dng. “Danh mc theo dõi” không phi là danh mc phân loi mà là
danh sách nhng khách hàng đang tn ti nhng vn đ ri ro tín dng tim n cn
quan tâm. Nhng khách hàng có tên trong danh sách này không phi là nhng

khách hàng b xp t n cn chú ý hoc thp hn, mà đu là nhng khách hàng
thuc n nhóm 1. Tuy nhiên, trong trng hp du hiu cnh báo sm có chiu
hng có nh hng bt li đi vi khách hàng vay, khi đó cn xem xét đ có th
xp loi khách hàng vào nhóm n cn chú ý hoc thp hn.
16




i vi các khon n đc phân loi vào n xu, thì ti đa trong vòng 30 ngày
làm vic, h s phi đc chuyn ngay cho b phn qun lý tài sn đc bit đ theo
dõi nhm:
- Xem xét li tt c các loi giy t và tài sn ký qu. Khi cn thit có th
sa đi đ hoàn chnh các giy t và tài sn đó
- ánh giá kh nng ca khách hàng và sn sàng thc hin c cu li n
trong mt khon thi gian thích hp.
- Trng hp cn thit s tin hành nhng th tc pháp lý thích hp đ thu
hi các khon tín dng.
- a ra chin lc thu hi khon n cng nh phân loi vào các nhóm n
thích hp
- Tin hành giám sát cht ch và kim tra thng xuyên hn đi vi các
khon n này.
1.3.3. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam
Cn sm phát hin và cho đóng ca các t chc tín dng, ngân hàng “có vn
đ” v tài chính, nht là khi ngân hàng c phn; xúc tin c cu li các ngân hàng
yu kém; kim soát cht ch hn và ngn chn tình trng cho vay, thanh toán đi
ngoi tràn lan, gim bt các bo lãnh d dãi ca NHNN dành cho các ngân hàng,
các t chc tín dng yu kém đ ngn chn nhng tn tht tài chính to ln có th
xy ra.
Tng kt, nghiên cu, áp dng các loi hình ngân hàng, công ty tài chính mi,

bao gm t chc dng qu hoc công ty đm trách vic x lý tài sn th chp, mua
bán n đ thu hi vn cho ngân hàng. c bit, vi h thng NHTM c phn hin
nay, hot đng còn cha có kinh nghim, hiu qu thp, cn chn chnh bng cách
mua li, sáp nhp, liên kt đ hình thành nhng ngân hàng mnh hn.
Tng cng sc mnh hot đng cho các NHTM, trc tiên, cn tng vn điu
l, vn t có và nng lc qun lỦ, điu hành hot đng ngân hàng, nhm tng kh
nng cnh tranh và sc đ kháng ca ngân hàng trc nhng bin đng ca th