QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM






TRNăHNGăNHUNG





QUNăTRăRIăROăTHANHăKHONăTIăNGỂNă
HĨNGăTHNGăMIăCăPHNăSĨIăGọN


Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăs:ăăăăăăăăăăăăăăăăă60340201



LUNăVNăTHCăSăKINHăT



NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăNGUYNăVNăLNG

TP.ăHăChíăMinhăậ Nmă2013

LI CAM OAN
Tôi cam đoan Lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu
trong đon vn đu đc dn ngun c th. Ni dung và s liu phơn tích trong đon vn
là kt qu nghiên cu đc lp ca hc viên vƠ cha đc công b trong bt k công trình
khoa hc nào.
Hc viên


Trn Hng Nhung
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO THANH KHON TRONG
NGỂN HÀNG THNG MI 3
1.1 Ri ro thanh khon trong ngơn hƠng thng mi 3

1.1.1 Khái nim ri ro thanh khon 3
1.1.2 c đim ri ro thanh khon 5
1.1.3 o lng ri ro thanh khon 6
1.1.3.1 Phng pháp tip cn ngun vn và s dng vn: 6
1.1.3.2 Phng pháp tip cn cu trúc vn: 7
1.1.3.3 Phng pháp xác đnh xác sut mi tình hung: 7
1.1.3.4 Phng pháp tip cn ch s thanh khon: 8


1.2 Qun tr ri ro thanh khon trong ngơn hƠng thng mi: 10
1.2.1 Khái nim qun tr ri ro thanh khon 10
1.2.1.1 Khái nim 10
1.2.1.2 ụ ngha ca qun tr ri ro thanh khon 10
1.2.2 Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro thanh khon 12
1.2.2.1 Các nhân t nh hng đn cu thanh khon 12
1.2.2.2 Các nhân t nh hng đn cung thanh khon 14
1.2.3 Ni dung qun tr ri ro thanh khon 15
1.2.3.1 Nguyên tc Basel v qun tr ri ro thanh khon 15
1.2.3.2 Ni dung qun tr ri ro thanh khon 16
1.2.4 Chin lc qun tr ri ro thanh khon 17
1.2.4.1 Chin lc qun tr thanh khon da trên tài sn Có: 19
1.2.4.2 Chin lc qun tr thanh khon da trên tài sn N: 19
1.2.4.3 Chin lc cơn đi gia tài sn N và tài sn Có 20
1.2.5 Các nghiên cu trc v qun tr ri ro thanh khon 20
1.3 Kinh nghiêm các nc v qun tr ri ro thanh khon và bài hc cho Vit
Nam 23
1.3.1 Kinh nghim các nc v qun tr ri ro thanh khon 23

1.3.2 Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 26
1.3.2.1 Vai trò ca ngơn hƠng NhƠ nc trong gii quyt vn đ thanh khon 26

1.3.2.2 Ngơn hƠng thng mi cn ch đng trong x lý khng hong thanh
khon 26
1.3.2.3 Chú trng công tác truyn thông 26
1.3.2.4 Cn hc tp và cp nht các phng pháp, ni dung qun tr thanh khon
hin đi 27
KT LUN CHNG 1 27
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO THANH KHON TI
NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN 28
2.1 Gii thiu v Ngân hàng TMCP Sài Gòn 28
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin. 28
2.1.2 Thc trng hot đng kinh doanh SCB giai đon 2009-2012 29
2.2 Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti SCB 34
2.2.1 Nhng quy đnh v qun tr ri ro thanh khon ti SCB 34
2.2.2 Phng pháp qun tr ri ro thanh khon ti SCB 39
2.2.2.1 Qun tr ri ro thanh khon theo phng pháp phơn tích thanh khon tnh
(xác đnh gii hn ri ro) 40
2.2.2.2 Qun tr ri ro thanh khon theo phng pháp thanh khon đng (phân
tích Gap): 41
2.2.3 Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti SCB 42
2.2.3.1 H s Vn t có/ Tng ngun huy đng (H1) 42
2.2.3.2 H s Vn t có / Tng tài sn Có (H2) 43
2.2.3.3 Ch s trng thái tin mt (H3) 44
2.2.3.4 Ch s nng lc cho vay (H4) 46
2.2.3.5 H s d n / Tin gi khách hàng (H5) 47
2.2.3.6 Ch s chng khoán thanh khon (H6) 48
2.2.3.7 Ch s trng thái ròng đi vi các TCTD (H7) 49
2.2.3.8 Ch s H8 50
2.2.4 Mi quan h gia các ch s thanh khon SCB qua mô hình hi quy 51
2.2.4.1 Phân tích thng kê mô t 51
2.2.4.2 Phân tích hi quy 54

2.2.5 Thành tu và tn ti trong qun tr ri ro thanh khon ti NH TMCP Sài
Gòn 62
2.2.5.1 Thành tu 62
2.2.5.2 Tn ti 63
KT LUN CHNG 2 65
CHNG 3: HOÀN THIN NI DUNG QUN TR RI RO THANH
KHON TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN 66
3.1 nh hng hot đng kinh doanh và qun tr ri ro thanh khon ca
NHTMCP SƠi Gòn đn nm 2015 66
3.1.1. Các nhân t tác đng đn hot đng kinh doanh và kh nng thanh khon
ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn 66
3.1.2 nh hng hot đng kinh doanh và qun tr ri ro thanh khon ca
NHTMCP SƠi Gòn đn nm 2015 68
3.2 Gii pháp hoàn thin ni dung qun tr ri ro thanh khon ti NH TMCP Sài
Gòn 70
3.2.1 Nhóm gii pháp v c cu t chc qun tr ri ro 71
3.2.2 Nhóm gii pháp v kim tra, giám sát. 73
3.2.3 Nhóm gii pháp v x lí, thu hi và nâng cao cht lng tín dng nhm hn
ch ri ro thanh khon 73
3.2.4 Nhóm gii pháp v qun tr ngun vn 74
3.2.6 Nhóm các gii pháp khác 75
3.2.6.1 y mnh công tác huy đng vn 75
3.2.6.2 Gii pháp v qun tr nhân s vƠ đƠo to ngun nhân lc 76
3.2.6.3 Nhóm gii pháp v phát trin công ngh 76
3.3 Kin ngh 77
3.3.1 Kin ngh đi vi chính ph 77
3.3.2 Kin ngh đi vi NHNN 80
KT LUN CHNG 3 81
KT LUN 82
DANH MC CÁC T VIT TT

ALCO: y ban qun lí tài sn N - Có
BCTC: Báo cáo tài chính
CN/SGD: Chi nhánh/ S giao dch
CPFF : Commercial Paper Funding Facility
DTBB: D tr bt buc
IMF: Qu tin t quc t
KDTT: Kinh doanh tin t
NHNN: Ngơn hƠng nhƠ nc
NHTM: Ngơn hƠng thng mi
SCB: Ngơn hƠng thng mi c phn Sài Gòn
TCTD: T chc tín dng
TALF: The Term Asset-Backed Securities Loan Facility
QLRR: Qun lí ri ro
QLRRTK: Qun lí ri ro thanh khon
QTNV: Qun tr ngun vn




DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Bng tính ch s H1 ca SCB t 2007 ậ 2012 42
Bng 2.2: Bng tính ch s H2 ca SCB t 2007-2012 43
Bng 2.3: Bng tính ch s H3 ca SCB t 2007-2012 44
Bng 2.4: Bng tính ch s H4 ca SCB t 2007-2012 46
Bng 2.5: T l ngun vn ngn hn s dng cho vay trung và dài hn 46
Bng 2.6: Bng tính ch s H5 ca SCB t 2007-2012 47
Bng 2.7: Bng tính ch s H6 ca SCB t 2007-2012 48
Bng 2.8: Bng tính ch s H7 ca SCB t 2007-2012 49

Bng 2.9: Bng tính ch s H8 ca SCB t 2007-2012 50
Bng 2.10 Mô t các ch s thanh khon ca SCB t 2007- 2012 51
Bng 2.11 Kt qu tng quan chi tit gia các ch s 57
Bng 2.12: Kt lun các gi thuyt thng kê 59



DANH MC HÌNH V
Trang
Biu đ 2.1: Quy mô Tng tài sn SCB qua các nm 2009 ậ 2012 34
Biu đ 2.2: So sánh tng tài sn ca SCB vi mt s ngơn hƠng nm 2012 31
Biu đ 2.3: Tng trng ngun vn huy đng SCB nm 2009 - 2012 32
Biu đ 2.4: Tng trng d n tín dng SCB nm 2009 - 2012 33
Biu đ 2.5: So sánh li nhun các nm 2009 ậ 2012 34
Biu đ 2.6: Mô hình qun tr ri ro thanh khon hin ti ca SCB 38
Biu đ 2.7: T trng ngun vn huy đng th trng 1 48
Biu đ 2.8: Minh ha các ch s thanh khon bng đ th 51
Biu đ 2.9: Minh ha tng ch s thanh khon bng đ th 52
Biu đ 2.10  th các giá tr ca bin ph thuc: giá tr thc t & giá tr fitted 59
Hình 3.1: Mô hình qun lý thanh khon hin ti vƠ mô hình đ xut 72





- 1 -

LI MăU
1/ Tính cp thit ca đ tài
Cùng vi s phát trin ca h thng tài chính, bên cnh các c hi kinh doanh,

các ngân hàng còn phi đi mt vi nhiu ri ro. Mt trong nhng ri ro đáng lo ngi
là ri ro thanh khon. Ri ro thanh khon là tình trng ngơn hƠng không đáp ng đc
nhu cu thanh khon. Tình trng này nh thì gây thua l, nng thì làm mt kh nng
thanh toán dn ngơn hƠng đn phá sn.
Thc t cho thy, thanh khon và qun tr ri ro thanh khon không ch là yu
t quyt đnh s an toàn trong hot đng ca mt ngân hàng riêng l mà còn nh
hng đn toàn b h thng ngân hàng. Th nhng hin nay qun tr ri ro thanh
khon vn cha đc các ngơn hƠng quan tơm đúng mc. Riêng đi vi ngân hàng
thng mi c phn Sài Gòn (SCB), tình hình kinh doanh không thun li trong nm
2011, thêm vào đó lƠ vic đi đu trong đ án tái cu trúc ngơn hƠng thng mi đƣ
dn SCB đn tình trng ht sc khó khn trong thanh khon. Chính vì vy, vn đ
nhn din, phơn tích, đo lng, kim soát và phòng nga ri ro thanh khon là vô
cùng cn thit. ó lƠ lỦ do em chn đ tƠi: ắ Qun tr ri ro thanh khon ti Ngân
hƠng thng mi c phn SƠi Gòn”.
2/ i tng và phm vi nghiên cu
Qun tr ri ro thanh khon ti ngân hàng TMCP SƠi Gòn giai đon 2007-
2012.
3/ Mc tiêu nghiên cu
Tìm hiu c s lý lun v ri ro thanh khon và qun tr ri ro thanh khon;
đánh giá v thc trng qun tr ri ro thanh khon, t đó đ xut nhng gii pháp,
kin ngh nhm hoàn thin ni dung qun tr ri ro thanh khon ti ngân hàng TMCP
Sài Gòn.
4/ Phng pháp nghiên cu
- 2 -

Phng pháp thng kê mô t, phân tích tng hp và phân tích hi quy các ch
s thanh khon.
5/ Nhng kt qu đtăđc
- Phân tích ni dung c bn v thanh khon, ri ro thanh khon và
qun tr ri ro thanh khon trong ngơn hƠng thng mi. ánh giá thc trng ri

ro thanh khon ti ngân hàng TMCP Sài Gòn.
- Góp phn hoàn thiên hot đng qun tr ri ro thanh khon ti ngân
hàng TMCP Sài Gòn.
6/ Kt cu đ tài:
C cu đ tài gm ba chng:
- Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon trong ngân
hƠng thng mi.
- Chng 2: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti ngân hàng
TMCP Sài Gòn.
- Chng 3: HoƠn thin ni dung qun tr ri ro thanh khon ti ngân
hàng TMCP Sài Gòn.


- 3 -

CHNGă1:ăTNGăQUANăVăQUNăTRăRIăROă
THANHăKHONăTRONGăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1 Ri ro thanh khon trong ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim ri ro thanh khon
y ban Basel v giám sát ngơn hƠng đƣ đnh ngha: ắ Thanh khon ca ngân hàng
là kh nng ngơn hƠng đó đ tng thêm tƠi sn vƠ đáp ng các ngha v n khi đn hn
mà không b thit hi quá mc”. Tính thanh khon ca ngơn hƠng thng mi đc xem
nh kh nng tc thi đ đáp ng nhu cu rút tin gi và gii ngân các khon tín dng đƣ
cam kt.
Ri ro thanh khon đc đnh ngha nh lƠ s tht bi ca t chc tài chính trong
vic đáp ng nhu cu tin mt không đc tính toán trc. Ri ro này xut hin khi ngân
hƠng không có đ các ngun tƠi chính đ thanh toán các ngha v n đn hn, hoc là
phi s dng nhng ngun tài chính vi chi phí cao mc dù ngân hàng vn còn kh nng
thanh toán (A.Vento,2009). Bt c lúc nƠo, ngi gi tin cng có th rút vn, dn đn
vic bán tháo tài sn, gây nh hng tiêu cc lên vn và d tr ca ngân hàng. Trong

trng hp ri ro thanh khon xut hin, các ngân hàng s phi tng vn bng cách
chuyn đi tài sn sang tin mt, hoc vay mn trên th trng đ có đ vn thc hin
các yêu cu thanh toán, do vy ngân hàng có th ri vƠo tình trng thiu vn thanh toán
hoc phi chu mc chi phí cao đ vay đc vn.
Theo Sohaimi (2013), có hai nguyên nhân gây ra ri ro thanh khon là bên n và
bên tài sn. Phía bên n, ri ro thanh khon s phát sinh khi ngi gi tin hay nhƠ đu t
có nhu cu tin mt ngay lp tc đi vi các mc tiêu tài chính ca h. Phía bên tài sn,
ri ro s xut hin khi chng khoán hoc tài sn không th giao dch mt cách nhanh
chóng, hoc đc bán  mc giá không mong đi.
- 4 -

Trong hot đng kinh doanh ca mình, các ngơn hƠng thng s dng nhng
khon vn huy đng thi hn ngn đ cho vay vi k hn dƠi hn, điu này to ra s
chênh lch v k hn dòng vn, gây ra s mt cơn đi v k hn gia tài sn n và tài sn
có- mt biu hin ca ri ro thanh khon.
C cu tài sn ca ngơn hƠng cng tim n ri ro thanh khon. Có mt s đánh đi
gia thanh khon và li nhun. Nhng ngân hàng nm gi nhiu tin mt và chng khoán
ca chính ph s có li nhun thp hn nhng ngân hàng có ít tài sn thanh khon cao.
Mt ngân hàng mun có mt tính thanh khon cao thì phi nm gi các tài sn thanh
khon cht lng cao, ví d nh trái phiu kho bc hay nhng chng khoán do chính ph
phát hành. Nhng tài sn này có th ngay lp tc chuyn đi thành tin khi có s gia tng
không mong đi trong nhu cu vn. D nhiên, nhng tài sn thanh khon và an toàn li
cung cp t sut sinh li thp hn nhng loi tài sn ri ro khác, điu này dn đn mt
chi phí c hi cho vic nm gi chúng. Danh mc đu t ca các ngân hàng cha đng
quá nhiu tài sn ri ro nh chng khoán, bt đng sn s tim n ri ro thanh khon cao.
Các loi ri ro nh ri ro lãi sut, ri ro tín dng, ri ro hot đng, ri ro th trng
đu nh hng đn trng thái thanh khon ca ngân hàng, khi mt trong các loi ri ro
này xy ra đu kéo theo ri ro thanh khon.
Ri ro thanh khon cng bt ngun t quy mô hot đng cng nh tim lc tài
chính yu ca mt ngân hàng. Quy mô nh, tim lc vn yu khin ngân hàng khó chng

chi khi xy ra cú sc thanh khon. Nh đƣ phơn tích, có s khác nhau gia tính thanh
khon và kh nng thanh toán ca ngân hàng. Tuy nhiên, mt ngân hàng mnh v tim
lc tài chính s có kh nng chng chi cao khi ri ro thanh khon xy ra.
 thc hin mc tiêu li nhuơn, các ngơn hƠng đu t rt nhiu vào các tài sn tài
chính. ơy lƠ các loi tài sn rt nhy cm vi s thay đi lãi sut th trng. Mt danh
mc đu t có quá nhiu tài sn tài chính ri ro là nguyên nhân dn đn ri ro thanh
khon cho mt ngân hàng.
- 5 -

 Hot đng kinh doanh ngân hàng tim n rt nhiu ri ro, mt trong nhng
ri ro gây nh hng nghiêm trng là ri ro thanh khon. Nó có th bt ngun t quy mô
hot đng, c cu ngun vn, c cu tài sn, danh mc đu t Xác đnh đc nguyên
nhân dn đn ri ro thanh khon s giúp ngân hàng hoch đnh hng đúng đn trong
hot đng kinh doanh ca mình.
1.1.2 c đim ri ro thanh khon
Cng ging nh các loi ri ro khác, ri ro thanh khon là nhng bin c không
mong đi mà khi xy ra s dn đn tn tht v tài sn ca ca ngân hàng, gim sút li
nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm mt khon chi phí đ có th đm bo
kh nng thanh toán.
Có s khác bit gia tính thanh khon và ri ro thanh khon. Nu tính thanh khon
liên quan đn mt thi đim c th thì ri ro thanh khon là mt bin c trong tng lai
vƠ đc đo lng trong mt khong thi gian (Theo Mathias Drehmann và Kleopatra
Nikolaou, 2009). S khác bit gia thanh khon và ri ro thanh khon đn gin vƠ tng
t nh nh các loi ri ro khác. Chng hn nh s khác bit tng t gia ri ro tín dng
và tình trng v n ca ngi đi vay. Ti mt thi đim c th, ngi đi vay có kh nng
thanh toán hoc không có kh nng thanh toán. Trong khi ri ro tín dng liên quan đn
các khon n đc xác đnh bi kh nng thanh toán ca ngi đi vay. Do đó, ri ro tín
dng luôn là mt s đo lng trong tng lai vƠ có th có nhiu giá tr, tùy thuc vào
mc đ tin cy đi vi kh nng thanh toán ca ngi vay.
Ri ro thanh khon có s liên quan mt thit vi các loi ri ro khác, đc bit là ri

ro tín dng. V mt lý thuyt, có mt mi quan h gia ri ro thanh khon và ri ro tín
dng. Tuy nhiên, mi quan h đó lƠ cùng chiu hay ngc chiu. Nghiên cu ca
Dermine, 1986 cho rng mt khon vay không hoàn tr đúng hn s lƠm gia tng ri ro
thanh khon bi nó làm suy gim dòng tin ca ngân hàng. Mi quan h nƠy cng đc
minh chng qua hàng hot các lý thuyt mi k t sau khng hong tài chính 2007-2008.
Trong s đó có Diamond and Rajan (2005), nghiên cu ca h da trên tin đ các ngân
- 6 -

hàng nhn tin gi và s dng tin đó đ cho vay. Vn đ phát sinh khi có quá nhiu d
án kinh t s dng vn vay tht bi vƠ không có đ vn đ hoàn tr cho ngân hàng, khin
ngân hàng không th đáp ng nhu cu rút tin ca khách hàng tin gi. C nh vy, ngày
càng nhiu ngi gi tin s rút tin ra. H qu là ri ro tín dng gia tng s đi kèm vi
ri ro thanh khon cao hn. Không ging các nghiên cu trên, Imbierowicz and Rauch
(2013) cho rng không có mi quan h đáng tin cy gia ri ro tín dng và ri ro thanh
khon. Tuy nhiên, theo nghiên cu nƠy, tng tác gia hai loi ri ro này làm nghiêm
trng thêm kh nng sp đ ca ngân hàng.
Ri ro thanh khon không phi là nguyên nhân trc tip gơy ra đ v ngân hàng.
Ri ro thanh khon lƠ nguy c bt ngun t các loi ri ro khác: ri ro tín dng, s đ v
ca th trng, ri ro hot đng,ầ chính nhng thit hi này kích hot cho vic to ra các
vn đ thanh khon cho các t chc tài chính.( Theo Mathur and Skoglund, 2010).
Mathur and Skoglund cng cho rng, ri ro thanh khon ca mt t chc tài chính
cng b nh hng đáng k bi nhng thành phn tham gia th trng và nhn thc ca
công chúng v tim lc cng nh hot đng lành mnh ca t chc đó.
Ri ro thanh khon ca ngân hàng có hiu ng lan truyn vƠ gơy đ v trong toàn
h thng do các ngơn hƠng thng thc hin các khon vay mn ln nhau. Khi mt
ngơn hƠng không đ kh nng chi tr cho các khon vay n s làm nh hng đn các
ngân hàng khác và t đó kéo theo s sp đ ca toàn b h thng.
1.1.3 o lng ri ro thanh khon
1.1.3.1 Phng pháp tip cn ngun vn và s dng vn:
Phng pháp nƠy bt ngun t hai thc t đn gin:

- Kh nng thanh toán ca ngơn hƠng tng khi tin gi tng vƠ cho vay gim.
- Kh nng thanh toán ca ngân hàng gim khi tin gi gim và cho vay
tng.
 lch thanh khon = Tng cung thanh khon (1) ậ Tng cu thanh khon (2)
- 7 -

Khi (1) > (2):  lch thanh khon dng. Ngơn hƠng phi đu t phn thanh
khon thng d nƠy đ sinh li.
Khi (1) < (2):  lch thanh khon âm. Ngân hàng phi tìm kim các ngun tài tr
khác nhau nhau nhm ti thiu hóa chi phí.
Theo phng pháp nƠy, tin gi và tin vay phi đc d báo trong khong thi
gian hoch đch thanh khon đƣ cho (ngƠy, tun, tháng, quý), nhng thay đi v tin vay
và tin gi phi đc tính toán cho cùng khong thi gian xác đnh đó, nhƠ qun tr
thanh khon c lng trng thái thanh khon ròng ca ngân hàng, hoc thng d hoc
thâm ht da vào s bin đi ca tin gi và tin vay.
1.1.3.2 Phng pháp tip cn cu trúc vn:
Phng pháp nƠy đc tin hành theo trình t hai bc
- Bc 1: Chia các khon tin gi và các ngun khác thành nhiu loi trên c s
c lng xác sut rút tin ca khách hàng: n đnh thp, n đnh va phi, n đnh cao.
- Bc 2: Xác đnh mc d tr thanh khon cho tng loi tin gi trên c s n đnh
t l d tr thích hp vi trng thái ca chúng
Xác đnh d tr thanh khon cho tài khon huy đng =
(Loi tin gi x T l d tr
thích hp)
1.1.3.3 Phng pháp xác đnh xác sut mi tình hung:
Phng pháp nƠy đc thc hin theo trình t hai bc
- Bc 1: Ngân hàng d đoán kh nng xy ra ca mi trng thái thanh
khon theo 3 cp đ:
 Kh nng xu nht khi tin gi xung thp di mc d kin hoc tin vay lên
cao trên mc d kin.

 Kh nng tt nht khi tin gi lên cao trên mc d kin hoc tin vay xung
thp di mc d kin.
 Kh nng thc t nm  cp đ nƠo đó gia hai cp đ trên.
- 8 -

- Bc 2: xác đnh nhu cu thanh khon theo công thc
Trng thái thanh khon d kin =
đ lch thanh khon x xác sut tng ng.
1.1.3.4 Phng pháp tip cn ch s thanh khon:
Tình hình thanh khon đc đánh giá thông qua mt s ch tiêu thanh khon
 H s vn t có / Tng ngun huy đng (H1)
H1 =
Vn t có
Tng ngun huy đng
X 100%
H s nƠy đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca mt ngân hàng,
tránh tình trng khi ngơn hƠng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca vn t
có d dn đn tình trng mt kh nng chi tr. Ch s này càng cao th hin thanh khon
càng tt.

Hê s Vn t có / Tng tài sn Có (H2)
H2 =
Vn t có
Tng tài sn Có
X 100%
Ch s nƠy đc s dng đ đánh giá mc đ ri ro ca tng tài sn Có ca mt
ngơn hƠng. Trong trng hp ngân hàng gp phi ri ro làm st gim tài sn thì li nhun
cng st gim theo. Ch s này cho phép tài sn st gim  mt mc đ nht đnh so vi
vn t có.
 Ch s trng thái tin mt (H3)

H3 =
Tin mt + Tin gi NHNN + Tin gi ti các TCTD
Tng tài sn Có
X 100%
Ch s H3 cho thy mc đ d tr tài sn có tính thanh khon cao ca mt ngân
hàng. Ch s này càng cao cho thy kh nng thanh khon cao, ngân hàng đang duy trì
mt lng tin đ ln đ đáp ng nhu cu thanh khon.
 Ch s nng lc cho vay (H4)
H4 =
D n
Tng tài sn Có
X100%
- 9 -

Ch s này phn ánh mc đ cho vay trên tng tài sn Có ca mt ngân hàng. Cho
vay là mt loi tài sn có tính thanh khon thp nht trong tng tài sn Có, vic nm gi
tài sn này càng nhiu thì kh kh nng thanh khon càng thp. Do đó, ch s này cao
đng ngha vi ri ro thanh khon càng cao.
 H s D n / Tin gi khách hàng (H5)
H5 =
D n
Tin gi khách hàng
X 100%
Ch s này phn ánh phn ánh ngơn hƠng đƣ s dng bao nhiêu ngun vn huy
đng đ cho vay. Ch s này càng cao phn ánh kh nng thanh khon càng thp.
 Ch s chng khoán thanh khon (H6)
H6 =
Chng khoán thanh khon
Tng tài sn Có
X 100%

Ch s này càng cao thì kh nng thanh khon ca ngân hàng càng cao.
 Ch s trng thái ròng đi vi các TCTD (H7)
H7 =
Tin gi và cho vay TCTD
Tin gi và vay t TCTD
X 100%
Ch s này càng cao cho thy tính thanh khon ca ngân hàng tt. Nu H7>100%,
điu này cho thy ngơn hƠng đang đi gi nhiu hn đi vay, do đó ngơn hƠng đang nm
quyn ch đng trong thanh khon vƠ ngc li.
 Ch s (Tin mt + Tin gi NHNN + Tin gi ti các TCTD)/ Tin gi khách
hàng (H8)
H8 =
Tin mt + Tin gi NHNN + Tin gi ti các TCTD
Tin gi khách hàng
X 100%
Ch s H8 cho thy mc đ nm gi tài sn có tính thanh khon cao ca ngân
hàng. H8 càng cao, thanh khon ngân hàng càng tt.
- 10 -

1.2 Qun tr ri ro thanh khon trong ngân hàng thng mi:
1.2.1 Khái nim qun tr ri ro thanh khon
1.2.1.1 Khái nim
Qun tr ri ro thanh khon là mt vn đ mà bt c ngơn hƠng nƠo cng phi đi
mt. Ngân hàng là mt doanh nghip mà nhng ngi gi tin có th gi và rút tin tùy
theo s thích và các k hoch tài chính ca h. Nhng hành vi không th tiên đoán nƠy
đt các nhà qun tr ngơn hƠng di mt áp lc ln và s đòi hi cao v k nng qun lí
nhm ti u hóa các ngun tài nguyên trong tm tay.
Qun tr thanh khon là kh nng qun lí ca ngân hàng trong vic đáp ng ngha
v ca mình khi đn hn mà không gây thua l (Mathur and Skoglund, 2010). Qun tr
thanh khon nhm mc đích ti thiu hóa các ri ro thanh khon có th xy ra đ không

gây tn tht cho ngân hàng hoc đ mc tn tht (nu có) là thp nht. Ri ro thanh
khon đòi hi các ngân hàng phi đánh đi gia vic đm bo kh nng thanh khon và
kh nng sinh li. Do đó qun tr thanh khon phi đm bo cân bng hai mc tiêu cân
bng và hiu qu. Theo thông l v qun lí kh nng thanh khon ca các ngân hàng,
chính sách thanh khon cn đc xây dng bi các nhà qun lý  cp cao nht, các chính
sách thanh khon phi tp trung vào vic phát trin b phn qun lí thanh khon, đo
lng các nhu cu v vn, d báo th trng, lp k hoch d phòng và kim soát ni b
đ qun lí ri ro.
1.2.1.2 Ý ngha ca qun tr ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon khi xy ra s tác đng không ch riêng mt ngân hàng mà còn
có nh hng đn toàn b h thng:
i vi mi ngân hàng riêng l:
- Tác đng ca ri ro thanh khon lên vn và d tr các ngân hàng: khi ri ro
thanh khon xy ra, ngân hàng phi huy đng các ngun vn đáp ng nhu cu thanh
- 11 -

khon. Khi đó, t s n/ vn ch s hu tng, lƠm nh hng đn cu trúc vn ti u ca
ngân hàng.
- Nu ri ro thanh khon xy ra, tùy theo mc đ nghiêm trng mà ngân hàng có
th phi chu: chuyn hóa các tài sn có tính thanh khon thành tin vi chi phí cao; tip
cn th trng tin t đ tng vn vi nhng điu kin kht khe hn, ví d phi có tài sn
th chp, lãi sut cao, không đc tun hoàn n c, hn mc tín dng b xem xét li
thng xuyên hoc b t chi cho vay.
- Khi mt ngân hàng gp vn đ v thanh khon, nó s đánh mt nhng c hi
kinh doanh mang li li nhun. Lúc này, ngân hàng s tp trung gii quyt nhu cu thanh
khon, ngun vn dành cho nhng d án tt s không còn
- Mt ngân hàng gp vn đ v thanh khon s st gim uy tín, mt lòng tin đi
vi khách hƠng, vƠ đó cng chính lƠ nguyên nhơn lƠm trm trng thêm tình trng thanh
khon ca ngân hàng đó.
- Trong các trng hp đc bit, ri ro thanh khon đy ngân hàng vào tình trng

mt kh nng thanh toán vƠ đa ngơn hƠng đi mt vi kh nng b phá sn, mua bán
hoc sáp nhp.
i vi h thng ngân hàng và toàn b nn kinh t:
- Tình trng thiu thanh khon ca mt ngân hàng có th lây lan cho các ngân
hàng khác bng các giao dch liên ngân hàng và to ra ri ro h thng. Cú sc trên th
trng tài chính có th đc to ra t cn kit thanh khon trên th trng. Trong lch s,
các cuc khng hong ngơn hƠng thng bt đu t khng hong thanh khon di hình
thc các ngân hàng không th thanh toán các ngha v n ca h. ( Wuryandani, 2012).
- Ngơn hƠng lƠ trung gian tƠi chính, ni cung cp vn cho nn kinh t, khi h thng
này b tn thng dn đn khng hong, s gây ra hiu ng khng hong cho toàn b nn
kinh t.
Chính vì vy:
- 12 -

- Qun tr thanh khon giúp các ngơn hƠng lng trc đc nhng ri ro có th
xy ra, t đó đa ra các gii pháp ch đng nhm phòng nga, hn ch và ti thiu hóa
nhng thit hi t các ri ro đó
- Qun tr thanh khon hiu qu là yu t quan trng đ duy trì s n đnh, cng c
nng lc tài chính, nâng cao uy tín ca mi ngơn hƠng, đng thi góp phn lƠm gia tng
li nhun cho ngân hàng.
Hiu qu ca qun tr ri ro thanh khon là vic ngân hàng la chn cho mình mt
chin lc thanh khon ti u, chin lc đó phù hp vi tng giai đon phát trin ca
ngân hàng,  đó ngơn hƠng huy đng vn hiu qu và s dng vn ti u.
1.2.2 Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro thanh khon
Trng thái thanh khon ca ngơn hƠng đc xác đnh thông qua mô hình cung cu
v thanh khon. i vi các ngân hàng, cu thanh khon gm các yêu cu chính v vn
đ đáp ng khi khách hàng rút tin ra khi ngân hàng và các khách hàng mun vay vn t
ngân hàng. Ngun vn mà các ngân hàng có th s dng đ đáp ng nhu cu v thanh
khon là t các khon tin gi ca khách hàng và các khon vay trên th trng liên ngân
hƠng.  đm bo kh nng chi tr tc thi ti mi thi đim, các ngân hàng phi giám

sát hàng ngày d tr thanh khon ca mình. D tr thanh khon bao gm c d tr s cp
(tin mt ti qu, tin gi ngơn hƠng nhƠ nc, tin gi t chc tín dng khác) và d tr
th cp (giy t có giá đ điu kin tái chit khu hoc tái cp vn, hn mc tín dng
đc cp bi t chc tín dng khácầ). ng thi các ngân hàng cn xây dng chính
sách qun lý tài sn đ đm bo duy trì ngun vn n đnh và có tính thanh khon cao
trong dài hn.
1.2.2.1 Các nhân t nh hng đn cu thanh khon
Cu thanh khon là các nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca ngân hàng,
hình thành dòng tin ra. Ngun cu thanh khon bao gm:
- 13 -

- Khách hàng rút các khon tin gi. ơy lƠ nhu cu thanh khon có tính
thng xuyên, tc thi vƠ vô điu kin; bao gm tt c các loi tin gi không k hn,
tin gi có k hn, tin gi tit kim, chng ch tin giầ
- Cp tín dng cho khách hàng.
- Hoàn tr các khon đi vay. ơy lƠ quan h tín dng trên th trng tin t,
bao gm hon tr tin đi vay t các ngân hàng khác, t Ngân hàng trung ng vƠ các tha
thun mua li.
- Chi phí phát sinh khi kinh doanh các sn phm và dch v. Bao gm các
chi phí liên quan đn hot đng nh chi tin lng, tin thng, bo him xã hi, công
tác phí, mua sm tài sn, chi s dng dch v ca các đn v khác, chi tr thu các loiầ
- Thanh toán c tc cho các c đông. Bao gm chi c tc cho tt c các loi
c phiu do ngân hàng phát hành.
Các nhân t nh hng đn cu thanh khon
- N

- Nhóm


- N

- Nhóm



- 14 -

-

-

- Phơn tích vƠ đnh lng nhu cu thanh khon đi vi tng loi tin gi,
tng nhóm khách hàng, tng thi k trong nm.
1.2.2.2 Các nhân t nh hng đn cung thanh khon
Cung thanh khon là là nhng tài sn và các khon vn lƠm tng kh nng chi tr
ca ngân hàng, nó hình thành dòng tin vào cho ngân hàng, bao gm:
- Tin gi ca khách hƠng. ơy đc xem là ngun cung thanh khon quan
trng nht đi vi ngơn hƠng đ duy trì nhu cu thanh khon thng xuyên.
- Các khon tín dng hoàn tr. ơy đc xem là ngun cung thanh khon
quan trng th hai. Vì hot đng tín dng là hot đng chính , mang li ngun thu nhp
ln cho ngơn hƠng nhng cng cha đng ri ro mt vn cao, nh hng đn kh nng
thanh toán ca ngân hàng. Do vy, nu các khon tín dng đu đc hoàn tr đúng hn
s góp phn quan trng đm bo ngun cung thanh khon cho ngân hàng.
- Bán các tài sn ca ngân hàng. Nhm đáp ng nhu cu thanh khon, ngân
hàng có th chuyn hóa mt phn hoc toàn b tài sn thanh khon thành tin mt. Tài
sn thanh khon bao gm trái phiu, tín phiu kho bc, các trái phiu, k phiu, c phiu
ca các ngân hàng và các công ty có h s tín nhim cao.
- Vay mn trên th trng tin t. Ngun cung thanh khon này phn ánh
nng lc ca ngân hàng có th đi vay tc thi trên th trng tin t. Các khon vay bao
gm các khon vay mi, gia hn và tun hoàn n vay, ký kt hn mc tín dng hay bng

các hp đng mua li.
- Các khon phi thu khác. Bao gm thu nhp ch yu t các dch v ngoi
bng nh m vƠ thông báo th tín dng (L/C), bo lãnh ngân hàng, kinh doanh ngoi t,
t vn, thu chi h, dch v ngân hƠng đin t,ầHin nay, đi vi mt ngân hàng hin
- 15 -

đi, t trng các khon thu dch v (phi tín dng) ngày càng cao, chính vì vy, đơy lƠ
ngun thu quan trng trong vic cung cp thanh khon cho ngân hàng.
Các nhân t nh hng đn cung thanh khon
- Quy đnh và chính sách tin t ca NHNN
- Các điu kin kinh t v mô
- S phát trin và tính d tip cn ca th trng tin t
- Hot đng các th trng khác nh th trng chng khoán phái sinh
1.2.3 Ni dung qun tr ri ro thanh khon
1.2.3.1 Nguyên tc Basel v qun tr ri ro thanh khon
y ban Basel v giám sát ngân hàng là mt din đƠn cho s hp tác thng xuyên v các
vn đ liên quan đn giám sát hot đng ngân hàng. Mc tiêu ca y ban là hiu rõ hn
v các vn đ mu cht trong vic giám sát hot đng ngân hàng và nâng cao cht lng
giám sát hot đng ngân hàng trên toàn cu. Trong 25 nguyên tc c bn v giám sát
ngân hàng hiu qu, y ban Basel đƣ đa ra mt s nguyên tc v qun tr ri ro thanh
khon.
- Nguyên tc 6 - An toàn vn ti thiu: C quan qun lỦ nhƠ nc phi đa ra các
quy đnh v an toàn vn ti thiu phù hp đi vi các ngơn hƠng đ phn ánh đc nhng
ri ro mà ngân hàng gp phi, và phi quy đnh rõ ràng v thành phn ca vn, đm bo
rng vn phi có kh nng chu đc l. Ti thiu lƠ đi vi các ngân hàng hot đng
quc t, các quy đnh nƠy không đc thp hn mc mà U ban Basel quy đnh.
- Nguyên tc 7 - Quy trình qun tr ri ro: C quan qun lỦ nhƠ nc phi đm bo
rng, ngân hàng và tp đoƠn ngơn hƠng phi có h thng qun tr ri ro toàn din (bao
gm c kh nng kim soát ri ro ca Hi đng qun tr vƠ Ban điu hƠnh) đ phát hin,
đánh giá, x lý và kim soát, gim thiu tt c các ri ro đ đánh giá tng th mc đ đ

vn ca ngơn hƠng trc các danh mc ri ro. Các quy trình qun tr ri ro này phi phù
hp vi quy mô và mc đ phc tp ca t chc.