Luận văn thạc sĩ Thực trạng và giải pháp hoàn thiện trình bày và công bố báo cáo bộ phận của các công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TPHCM

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM



TRN TH THÚY AN

THC TRNG VÀ GII PHÁP HOÀN THIN
TRÌNH BÀY VÀ CÔNG B BÁO CÁO B PHN
CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO
DCH CHNG KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH

Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60.34.0301

LUNăVNăTHC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC: TS. NGUYN TH KIM CÚC
TP. H Chí Minh - Nmă2013


LIăCAMăOAN


Tôi xinăcamăđoanălunăvnăthc s kinh t ắThc trng và gii pháp hoàn
thin trình bày và công b báo cáo b phn ca các công ty niêm yt trên sàn
giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh”ălà công trình nghiên cu khoa
hc ca riêng tôi. Các s liu và kt qu nghiên cu nêu trong lunăvnălƠăhoƠnătoƠnă
trung thc. Lunăvn nƠyăchaătngăđc ai công b di bt k hình thc nào.

Hc viên

TRN TH THÚY AN





MC LC

TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC
LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V
PHN M U 1
1. TÍNH CP THIT CAă TÀI 1
2. TNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CUăTRCăÂY 2
3. MC TIÊU NGHIÊN CUă TÀI 6
4. IăTNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 6
5. PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 7
6. ụăNGHA KHOA HC VÀ THC TIN CAă TÀI 7
7. KT CU LUNăVN 8
CHNGă1. TNG QUAN BÁO CÁO B PHN THEOăQUYăNH CA
CHUN MC K TOÁN 9
1.1. BÁO CÁO B PHN THEO CHUN MC K TOÁN QUC T 9
1.1.1. Khái nim báo cáo b phn 9
1.1.2. Lch s raăđi các chun mc k toán quc t v báo cáo b phn 10
1.1.3. Li ích và ch trích xung quanh báo cáo b phn 13
1.2. BÁO CÁO B PHN THEO CHUN MC K TOÁN VIT NAM 14
1.2.1. Quá trình hình thành 14

1.2.2. Chun mc chung 16


1.2.3. Ni dung chun mc VAS 28 17
1.3. SOăSỄNHăQUYăNH CA VAS 28 VI IFRS 8 20
1.3.1. Mcătiêu,ăđiătngăvƠăphngăphápăthc hin 20
1.3.2. Kt qu đi chiu 20
1.3.2.1. im ging nhau 20
1.3.2.2. im khác bit 22
1.4. NGUYÊN NHÂN CA S KHÁC BITăVẨăHNG RÚT GN GIA
VIT NAM VÀ QUC T 26
KT LUNăCHNGă1 27
CHNGă2. THC TRNG TRÌNH BÀY VÀ CÔNG B BÁO CÁO B
PHN CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH 28
2.1. GII THIU CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH 28
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca S giao dch chng khoán Thành ph
H Chí Minh 28
2.1.2. Phân ngành các công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán Thành ph
H Chí Minh 29
2.2. KHO SÁT VIC TRÌNH BÀY VÀ CÔNG B BÁO CÁO B PHN 
CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DCH CHNG KHOÁN THÀNH
PH H CHÍ MINH 31
2.2.1. Mc tiêu kho sát 31
2.2.2. Xây dng gi thuyt nghiên cu 32
2.2.2.1 Cht lng báo cáo b phn 32
2.2.2.2 S lng các b phn báo cáo 35
2.2.3. Phngăphápănghiênăcu và thu thp s liu 36

2.2.3.1 Mu 36
2.2.3.2 Bin ph thuc 38
2.2.3.3 Bin đc lp 40
2.2.4. Kt qu nghiên cu 41
2.2.4.1 Thng kê mô t 41
2.2.4.2 Kim đnh s tng quan 49
2.3. ỄNHăGIỄăTHC TRNG TRÌNH BÀY VÀ CÔNG B BÁO CÁO B
PHN CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH 53
2.3.1. uăđim 53
2.3.2. Nhcăđim 54
2.3.3. Nguyên nhân tn ti hn ch 56
2.3.3.1 Nguyên nhân thuc v c quan ban hành lut 56
2.3.3.2 Nguyên nhân thuc v c quan qun lý th trng chng khoán 57
2.3.3.3 Nguyên nhân thuc v nhng nhà qun lý ti công ty niêm yt 57
2.3.3.4 Nguyên nhân thuc v ngi hành ngh chuyên môn 58
2.3.3.5 Nguyên nhân thuc v các c đông 58
KT LUNăCHNGă2 59
CHNGă3. MT S GII PHÁP HOÀN THIN TRÌNH BÀY BÁO CÁO
B PHN CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN GIAO DCH
CHNG KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH 60
3.1. NH HNG HOÀN THIN 60
3.2. GII PHÁP HOÀN THIN KHUÔN KH PHÁP LÝ 61
3.2.1. V phíaăcácăcăquanăbanăhƠnhălut 61
3.2.2. V phía nhng niădungăđcăđiu chnh trong chun mc 63
3.3. MT S GII PHÁP NÂNG CAO KH NNGăNG DNG VAS 28 65
3.3.1. V phíaăcăquanăqun lý th trng chng khoán 65

3.3.2. V phía nhng nhà qun lý ti công ty niêm yt 66
3.3.3. V phíaăngi hành ngh chuyên môn 66
3.3.4. V phía các c đông 67
KT LUNăCHNGă3 68
KT LUN 69
TÀI LIU THAM KHO
Ph lc 1. Mc thiăgianăraăđi các chun mc k toán quc t
Ph lc 2. Danh sách công ty trong mu
Ph lc 3. Bng mô t lý do công ty không lp báo cáo b phn
Ph lc 4. Nhng công ty ch công b mtăcăs chính yu
Ph lc 5. D liu thông tin công b trong báo cáo b phn


DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
Ký hiu, ch vit tt
ụăngha
AcSB
Hiăđng chun mc k toán tài chính
AICPA
Hip hi k toán viên công chng M
AIMR
Hip hi qunălỦăđuătăvƠănghiênăcu
BCBP
Báo cáo b phn
BCCY
Báo cáo chính yu
BCTY
Báo cáo th yu
Big4
Bn công ty kimătoánăhƠngăđu th gii

C
C đông
CN
Công nghip
Column N%
Phnătrmăs lng theo ct
Count
S lng
CTCP
Công ty c phn
CK
Chng khoán
EU
Liên minh Châu Âu
FASB
Hiăđng Chun mc k toán M
Frameword
Khuôn mu cho vic lp và trình bày báo cáo tài chính
Frequency
Tn s
GAAP
Các nguyên tc k toánăđc tha nhn rng rãi
GDCK
Giao dch chng khoán
HOSE
S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
IASB
Hiăđng Chun mc k toán quc t
IAS
Chun mc k toán quc t

IFRC
Chun mc lp và trình bày báo cáo tài chính quc t


IOSCO
T chc quc t các y ban chng khoán
KVL
Khu vcăđa lý
LVKD
Lnhăvc kinh doanh
Max
Giá tr ln nht
Mean
Giá tr trung bình
Min
Giá tr nh nht
N
S lng mu
Nxb
Nhà xut bn
OECD
T chc hp tác và phát trin kinh t
Pearson Correlation
H s tngăquan
QSH
Quyn s hu
SEC
y ban chng khoán M
SFAC
Khuôn mu lý thuyt k toán Hoa K

SFAS
Chun mc k toán Hoa K
Sig
McăỦăngha
Std. Deviation
 lch chun
STT
S th t
SX
Sn xut
TM
Thngămi
Total
Tng cng
Tp.HCM
Thành ph H Chí Minh
TSC
Tài sn c đnh
TNHH
Trách nhim hu hn
VAS
Chun mc k toán Vit Nam
XNK
Xut nhp khu


DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V

DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Báo cáo b phnătheoăVASă28ăđi chiu vi IFRS 8 22

Bng 2.1: Kho sát s lng công ty niêm ytătrênăsƠnăHOSEăquaăcácănm 29
Bng 2.2: Kho sát s lng công ty trongăngƠnhănmă2012ăsƠnăHOSE 31
Bng 2.3: Thng kê thc trng lp báo cáo b phn 2012 42
Bng 2.4: Thng kê s lng công ty công b lý do không có báo cáo b phn 42
Bng 2.5: Thngăkêăcăs lp báo cáo b phn 43
Bng 2.6: Thng kê s lng công ty công b lý do không có báo cáo th yu 44
Bng 2.7: Mô t bin ph thuc 44
Bng 2.8: Mô t binăđnhălng 46
Bng 2.9: Mô t bin gi 46
Bng 2.10: T l các mc bt buc trong báo cáo chính yuăđc công b 47
Bng 2.11: T l các mc bt buc trong báo cáo th yuăđc công b 48
Bng 2.12: Tngăquanăgia các bin 50
Bng 2.13: Bng khoăsátănmălênăsƠnăca công ty niêm yt trên HOSE 2012 54
DANH MC HÌNH V
Hình 2.1: Biuăđ biu din s lng báo cáo chính yu và th yu 45
Hình 2.2: Căcu công ty công b báo cáo b phnănmă2012ăsƠnăHOSE 55
1


PHN M U

1. TÍNH CP THIT CAă TÀI
Vit Nam hinăđưăgiaănhp vào nn kinh t th gii, miălnhăvc và ngành
ngh không th thoát khiăxuăhng tin b chung. Tài chính k toán, viătăcáchălƠă
mt công c h tr, cung cp s liu cn thit v nhng thông tin kinh t tài chính,
góp phn quan trng hình thành nên bc tranh khá toàn cnh v tình hình tài chính
trong doanh nghip,ălƠmăcăs cho vic ra quytăđnh cho nhngăngi s dng
thông tin k toán,ăđc bit là nhngănhƠăđuăt. Vnăđ v phân tích báo cáo tài
chính t lơuăđưăđcăđ cp khá ph bin, thông qua s liu trình bày trên các báo
cáo cngănhănhng yu t tácăđng liên quan,ăngi s dng la chnăcácăphngă

pháp và k thut phù hpăđ phân tích nhmăhngăđn mc tiêu cui cùng cnăđt
đn là đuătăvƠoăđơuăđ đng vn là hiu qu nht?
Th trng chngăkhoánăraăđiănmă2000ăđưăđtăbc ngot quan trng cho
vicăthúcăđy th trng vn phát trin. S giao dch chng khoán TP.HCM là mt
trong hai trung tâm giao dch ln nht c nc thc hin vic niêm ytăvƠăđiu hành
hotăđng ca th trng. Các công ty niêm yt ti S phi tuân th nhng yêu cu,
quyăđnhăchungătrongăđóăvic trình bày và công b cácăbáoăcáoătƠiăchínhăđưăkim
toánăđc bt buc thc hin. Choăđn nay B tƠiăchínhăđưăbanăhƠnhăh thng 26
chun mc k toán nhmăquyăđnhăvƠăhng dn các nguyên tc, yêu cuăcăbn
ca k toán, toăcăs cho vic trình bày các thông tin, s liu k toánăđc thng
nht  các doanh nghip. Nhăvy, viăvaiătròălƠăcôngătyăđi chúng, các công ty
niêm yt trên th trng chúng khoán nói chung và ti S GDCK TP.HCM nói riêng
phi tuân th các chun mc k toánăđc ban hành.
Trong s các chun mc trên, VAS s 28 ắBáoăcáoăb phn”ăraăđi t cui
nmă2005 nhm giúpăngi s dngăbáoăcáoăđánhăgiáăđúngăhnări ro và li ích
kinh t ca nhng doanh nghip hotăđng trong nhiuălnhăvc kinh doanh và 
nhiu phm vi, khu vcăđa lý khác nhau. Theoăđó,ăbáoăcáoăb phnăđc trình bày
2


daătrênăVASănƠyăcngăđc công b trongăắThuytăminhăbáoăcáoătƠiăchính”.ăTuyă
nhiên, không phi doanh nghip nào có niêm ytăcngăs thc hinăđúngăquyăđnh
v vic công b thông tin báo cáo b phn, các nghiên cu ca nhiu tác gi khác
nhau trên th giiăđưăcóănhng phát hin rt rõ ràng khi cho thy vic tit l thông
tin báo cáo b phn  các doanh nghip còn tn ti nhiu bt cp. Tuy nhiên,  Vit
Nam, tìm hiu thc trng này vn là mt câu hi ln.
Vi nhngă lỦă doăđó, tôi quytăđnh chnă đ tƠi:ăắThc trng và gii pháp
hoàn thin trình bày và công b báo cáo b phn ca các công ty niêm yt trên sàn
giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh.” Vic xem xét đc thc hin ti
cùng mt S giao dch (c th là S GDCK TP.HCM) nhm giúp cho vic nghiên

cu các yu t đcătngă đngă hn.ăMong rng vi s hng dn ca Tin s
Nguyn Th KimăCúc,ăngi gingăviênăđángăkính,ăcùngăvi s n lc nghiên cu
ca bn thân,ăđ tài s góp phn là ngun d liu hu ích cho nhngăaiăđangăquană
tơmăđn vnăđ nƠy,ăcngănhălƠmăcăs cho nhng nghiên cuăchuyênăsơuăhn.ă
2. TNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CUăTRCăỂY
Trên th gii, các công trình nghiên cu v trình bày báo cáo b phnăđưă
đcă đc thc hin t khá sm, tiêu biu là các công trình ca Herrmann và
Thomas (1996), Harris (1998), Herrmann và Thomas (2000), Street và Nichols
(2002), Prather-Kinsey và Meek (2004), Botosan và Stanford (2005). Ti Vit Nam,
tínhăđn thiăđim nghiên cu hin ti, tác gi ch tìm thy mt công trình nghiên
cuădi góc nhìn ca k toánătƠiăchínhăđcăđ cpăđn vic trình bày thông tin
báo cáo b phnătheoăhng tip cn vi chun mc k toán quc t ca tác gi
Nguyn Th PhngăThúyă(lunăvnăthc s kinh t nmă2010).
 Nghiên cuăngoƠiănc
Nghiên cu ca Herrmann và Thomas (1996): Phân tích nhngătácăđng
v lãnh th, quy mô, ngành công nghipăvƠăđaăniêmăyt, hai tác gi đưătìmăthy mi
liên h gia chtă lng ca báo cáo b phn và qucă giaă că trú,ă quyă môă doanhă
3


nghip và vicăđaăniêmăyt trên nhiu th trng chng khoán (1996, [19]). c bit
là các công ty  PhápăvƠăVngăquc Anh s tit l nhiu thông tin b phnăhn.ă
Quy mô doanh nghip là mt yu t nhăhng lnăđn s lng các ch tiêuăđc
tit l cho mi b phn. Vicăđaăniêmăyt ch cóăỦănghaăchoăcácăcôngătyătit l
thông tin b phn da trên khu vcăđa lý. Herrmann và Thomas kt lun rng các
công ty tìm kim ngun vn trên sàn giao dchă nc ngoài thông qua vică tngă
cng công b các ch tiêu trong báo cáo b phn theo khu vcăđaălỦăđ đápăng
nhu cu thông tin caăcácănhƠăđuătăquc t. Không có bng chng chng minh
cho vic tìm thy nhăhng ca yu t ngành công nghip.
Nghiên cu ca Herrmann và Thomas (2000): Hai ông so sánh vic tit l

báo cáo b phn ca nhng công ty làm theo SFAS s 14 vi theo SFAS s 131ăđ
xácăđnhătácăđng ca các quy tcăphơnăđon mi (2000, [20]). Mt mu gm mt
trm côngătyăđc nghiên cu. Theo SFAS s 14,ămi ba côngătyăbáoăcáoătheoălnhă
vcăkinhădoanh,ăhaiămi công ty theo khu vcăđaălỦ,ănmămiăby công ty kt
hp c haiăvƠăcóămi công ty không báo cáo b phn. Theo SFAS s 131, by
miămt công ty báo cáo b phn chi tit v các sn phm và dch v,ămi hai
công ty báo cáo v khu vcăđaălỦăvƠămi by công ty kt hp c hai. Hai ông cho
thy bình quân có 5,5 ch tiêuăđưăđc công b cho tng b phnătheoălnhăvc kinh
doanh da trên SFAS s 14ă,ătrongăkhiăđóăbìnhăquơnălƠă6,2ăch tiêuăđc tit l theo
SFAS s 131,ăcóănghaălƠăđưăcóăs giaătngăs lng các ch tiêuăđc tit l cho
mi b phnătheoălnhăvc kinh doanh khi các công ty thông qua chun mc mi.
Nhngăvi vicăbáoăcáoăthôngătinătheoăđa lý, s ch tiêuăđc tit l trong mi b
phnăđưăgim t 3,3 xung còn 2,2 ch tiêuăđc tit l theoăcăs đaălỦ,ăcóănghaălƠă
mt s mtămátăthôngătinătheoăđaălỦăđưăxy ra khi áp dng chun mc mi.
Nghiên cu ca Street và Nichols (2002): Liênăquanăđn các chun mc k
toán ca châu Âu v báo cáo b phn, hai tác gi s dng mt mu gm hai tram
mi côngătyăđ phân tích các b phn daătrênălnhăvc kinh doanh và khu vcăđa
lý theo IAS 14 (đưăsaăđi). H phát hin ra rngăcóăđn 33% s công ty thuc trong
4


mt ngành công nghip hoc trong cùng qucăgiaăđưăkhôngăđc báo cáo thông tin
b phn chính yu, 11% s công ty báo cáo b phn chính yu theo khu vcăđa lý
và 56% báo cáo b phn chính yuătheoălnhăvc kinh doanh. Nghiên cu cho thy
mt s ch tiêuăđángăchúăỦăđc các quc gia tit l c th trong các b phn báo
cáoănhăn, vn b sung, khu hao, các mc không dùng tin mtăkhácăvƠăphngă
pháp thu nhp theo vn ch s hu. Xem xét các báo cáo b phn th yu, tám
miătámătrongămtătrmăbyămiăby công ty báo cáo da theo khu vcăđa lý,
haiămiăchín công ty báo cáo daătheoălnhăvc kinh doanh (2002, [29]).
Nghiên cu ca Prather-Kinsey và Meek (2004): Hai tác gi đưăđiu tra

tác đng caăIASă14ă(đưăsaăđi) trên báo cáo b phn  các công ty có báo cáo b
phn theo IAS (2004, [25]). Nhìn chung, h đưătìmăthy mt s giaătngătrongăvic
công b ca hu ht các ch tiêu cho mi b phn,ăcóănghaălƠăIASă14ă(đưăsaăđi)
dnăđn nhng kt qu mi.ăNóăcngăgiúpăgiaătngăđángăk s lng các b phn
báoăcáoătheoăknhăvc kinh doanh hoc khu vcăđa lý so viăbáoăcáoătheoăIASăcă
trcăđó.ăMc dù s giaătngăđưăđc ch ra, Prather-Kinsey và Meek vn còn tìm
thy mt s tit l rt ít ca các khon mc theo yêu cu caăIASă(đưăsaăđi)  mt
s công ty. Ngoài ra, PratherKinsey và Meek cho thy rng lãnh th niă că trú,ă
công ty kim toán Big-Five (nay là Big Four), và yu t niêm yt  đaăth trng
chng khoán có nhăhngăđn vicăgiaătngăcác khon mc cho phù hp vi IAS
14R. Cui cùng, h tìm thy rng vic tuân th các yêu cu v báo cáo b phn th
yuălƠăcaoăhnă các công ty ln và nhng công ty trong ngành công nghip thit b.
Nghiên cu ca Harris (1998) và Botosan và Stanford (2005): Harris thy
rng các công ty hotăđng trong nhng ngành công nghip ít cnh tranh thì có kh
nngăhn ch vic cung cp các thông tin trong báo cáo b phn theo SFAS s 14.
Bà kt lun rng nhng công ty mun gi bí mt v nhng li nhun btăthng có
đc ca h và không mun chia s th trng trong ngành công nghip ca mình
bng cách không tit l nhiu thông tin b phnă(1998,ă[18]).ăCngătheoăhng báo
cáo ca Haris, Botosan và Stanford cho thy các nhà qun lý gi li thông tin theo
5


SFAS s 14 đ bo v li nhun trong ngành công nghip ít cnh tranh ca mình.
Theo SFAS s 131 h buc phi tit l các b phn,ănhngăsauăđóăh vn c gng
đ che giu càng nhiu thông tin càng tt (2005, [11]).
Nhăvyăcácăđ tài mà các tác gi nc ngoài nghiên cuăđn huănhăxoayă
quanh hai ni dung ln là xem xét thc trng trình bày báo cáo b phn theo mt
chun mc k toán c th hoc là vic so sánh vic ng dng chun mc mi nht
so vi các chun mcăc.ăDoăvy,ătrongăđ tài ca mình, tác gi cngănghiênăcu
theoăhng xem xét thc trng trình bày và công b báo cáo b phn theo chun

mc c th ca qucăgiaămình,ăđóălƠăVASă28.ăDoăvic saăđiăVASănƠyăđn nay
chaăđc thc hin nên tác gi không so sánh s khác bit viăcácăVASăcămƠăđi
chiu vi chun mc k toán quc t IFRSă8ăđ tìm thy nhngăđimătngăđng và
khác bit, t đóăđ xut nhngăđiu chnh phù hp nu có.
 Nghiên cuătrongănc
Nghiên cu ca Nguyn Th Phngă Thúyă (2010):ă Tác gi đưă xemă xétă
vic công b thông tin b phn ca mtătrmămi tám công ty có c phiu niêm
yt trên sàn chng khoán VităNamătrongănmă2010.ăBngăphngăphápăthng kê
mô t và kimăđnh các gi thuytăđaăra,ătácăgi chng minh rng có mt mi liên
h gia kh nngăsinhăli vi vic cung cp báo cáo b phn,ătheoăđóănhng công ty
có kh nngăsinhăli thp s sn sàng cung cp thông tin b phn nhiuăhn.ăBin
ph thuc mà tác gi đoălng là s lôgarit ca các ch tiêu trình bày trên báo cáo
b phn ca các công ty. Vi kt qu điuătraătrongănmănƠy,ătácăgi điăđn kt lun
vic lp báo cáo b phnăđn thiăđim nghiên cu  các doanh nghip Vit Nam
vn còn nhiu bt cp và hn ch,ăđaăphn các công ty lpătheoăhngăđi phó vi
chun mcămƠăchaătht s mangăđúngăỦănghaăvƠătínhăhiu qu ca báo cáo b
phn. Ngoài ra, tác gi đ xut các gii pháp nhm nâng cao chtălng cung cp
thông tin b phn cho các doanh nghip Vit Nam (2010, [6]).
Viăđ tài này, tác gi PhngăThúyăđưăđoălng chtălng báo cáo thông
qua duy nht s logarit các ch tiêu trên báo cáo b phn ca các công ty. Còn vi
6


s liuă đ tài mà tác gi đangă trìnhă bƠy,ă vică xemă xétă đc nghiên cu trên c
phngădin chtălng và s lngăbáoăcáo,ădoăđóăvnăđ đc xem xét trên các
khía cnh m rngăhn,ăt đóănhngăđánhăgiáăs khách quan và các gii phápăđ cp
s đcăđyăđ hn.ăNgoƠiăra,ăvi vic tìm hiu s liuănmă2012,ăcácănhnăđnh mà
tác gi đ cpăcngăs cp nhtăđc s liu mi nht, t đóăđánhăgiáănhng thay
điăchoăđn thiăđim nghiên cu,ăsauăsáuănmăbanăhƠnhăthìăvic ng dng chun
mc báo cáo b phnăđưăđc thc hinănhăth nào.

3. MC TIÊU NGHIÊN CUă TÀI
 tƠiăhngăđn mc tiêu tìm hiu thc trng trình bày báo cáo b phn ca
các công ty niêm yt ti S GDCKăTP.HCM,ăquaăđóăda theo các gi thuytă đưă
đc xây dng và kimăđnh t các nghiên cu thc nghimăliênăquanăđ xácăđnh
nhng yu t có nhăhngăđn vic trình bày báo cáo b phn theo VAS 28 ca
các công ty trên. Vicăxemăxétăđc thc hin  hai khía cnh là yu t chtălng
và yu t s lng. T đóănhng nhn xét phù hp v thc trng trình bày báo cáo
b phn theo chun mc caăcácăcôngătyăđcănêuăraăcngănhămt s gii pháp
nâng cao vic công b thông tin trong báo cáo b phn s đcăđ cpăđn.
4. IăTNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
 i tng nghiên cu
Tác gi tìm hiu cách thc trình bày báo cáo b phn theo chun mc k
toánătrênăbáoăcáoătƠiăchính,ăkhôngăđiăvƠoăghiănhn k toán v báo cáo b phnăcngă
nhăkhôngăđ cpăđn k toán qun tr và cácălnhăvc k toán khác.
iătng chính là nhng lý lun chung v báo cáo b phn, thông tin v báo
cáo b phnăđc trình bày và công b. Ngoài ra, các yu t quy mô công ty, mc
phân tán quyn s hu, t sut sinh li,ăđònăby tài chính và công ty kim toán thu
thp t cácăbáoăcáoătƠiăchínhăcngăđcăxemăxétănhălƠăcácăbin đc lpăđoălng
cho các câu hi nghiên cu.
 Phm vi nghiên cu
7


S liu báo cáo tài chính cuiăniênăđ đưăđc kim toán ti các công ty có
niêm yt trên S GDCK Thành ph H ChíăMinhătrongănmă2012.
5. PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
Tác gi s dng phngăpháp phân tích,ăđi chiu, so sánh các thông tin đ
tìm hiu nhng vnăđ thuc căs lý lunăcngănhăđaăraăcácăđánhăgiá,ăgii pháp
phù hp cho đ tài nghiên cu.ăNgoƠiăra,ăphngăphápăthng kê mô t, kt hpăđnh
lngăvƠăđnh tính cùng vi kimăđnh gi thuyt nghiên cu, kimăđnh s tngă

quan gia các binăđc lp và ph thuc thông qua vic ng dng phn mm SPSS
phiên bnă20.0ăđc s dng cho phn thc trng trình bày và công b thông tin
báo cáo b phn.
6. ụăNGHAăKHOAăHC VÀ THC TIN CAă TÀI
V mt khoa hc:
Thông qua nghiên cuăđ tài, tác gi đư h thng hóa lch s hình thành báo
cáo b phn trên phm vi quc t và ti Vit Nam, tìm hiuăđc bn cht ca báo
cáo b phn, nhngăquanăđimăđng thunăcngănhămt s ch trích còn tn ti
xung quanh báo cáo b phn và nhngăcăs pháp lý liên quan. Tác gi cngăxemă
xét vic so sánh s ging và khác bităcăbn trong ni dung mà hai chun mc k
toán v báo cáo b phnălƠăVASă28ăvƠăIFRSă8ăđ cpăcngănhătómălc mt s
nghiên cu thc nghim trong và ngoàiănc v báo cáo b phn, t đóăđaăraăđc
nhng bài hc kinh nghim cho Vit Nam.
V mt thc tin:
Thông qua nghiên cuăđ tài, tác gi đưăh thng hóa và xácăđnhăđc các
yu t có nhăhng trc tipăđn vic công b báo cáo b phn và cho thy mi
quan h ca các yu t này trong vic công b thông tin b phn ti các công ty
niêm yt  S GDCK TP.HCM theo chun mc k toán Vit Nam. T đó,ătácăgi
đưăđ xut các giiăphápăvƠăphngăhng hoàn thin v trình bày báo cáo b phn
ti các công ty niêm yt trên.
8


7. KT CU LUNăVN
Ngoài phn m đu, kt lun và ph lc tham kho, lunăvnăđc chia làm
ba chng vi niădungănhăsau:
Chngă1: Tng quan báo cáo b phn theoăquyăđnh ca chun mc k toán.
Chngă2: Thc trng trình bày và công b báo cáo b phn ca các công ty niêm
yt ti S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh.
Chngă3: Mt s gii pháp hoàn thin trình bày báo cáo b phn ca các công ty

niêm yt ti S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh.














9


CHNGă1
TNG QUAN BÁO CÁO B PHNăTHEOăQUYăNH
CA CHUN MC K TOÁN

1.1. BÁO CÁO B PHN THEO CHUN MC K TOÁN QUC T
1.1.1. Khái nim báo cáo b phn
TheoăIjiriă(1995,ă[21]),ăắBáo cáo b phn có th đcăđnhănghaălƠăcácăs
liu tài chính riêng caăcácăđnăv, công ty con, hoc nhng b phn khác nhau ca
mt công ty”.ăNgi s dng báo cáo tài chính, cngăđng chuyên gia phân tích và
các nhà nghiên cuă đc h tr các thông tin b sung v chia tách các b phn
thông qua vic tìm hiu báo cáo b phn. Tt c các công ty niêm yt phi công b
li nhun và chi phí b phn vi nhng d liu và thông tin có liên quan, chng hn

nhădoanhăthuăbênăngoƠiăvƠăni b, tài liu v các khon mc không dùng tin mt,
thu nhpăvƠăchiăphíầăBênăcnhăđó,ăcôngătyănƠyăcngăđc yêu cu phi cung cp
choăngiădùngăđ hiu s khác bit gia thông tin hp nhtăvƠăcácăthôngătinăđc
cung cpădi báo cáo b phn.
Theo nhng nguyên tc k toánăđc chp nhnăchungă(GAAP),ăắBáo cáo
b phn là báo cáo ca các b phn hotăđng  mt công ty trong vic trình bày
kèm theo báo cáo tài chính ca nó”. Báo cáo b phn cn thităchoăcácăcôngătyăđi
chúng và không cn thit cho nhngăcôngătyătănhơn.ăBáoăcáoăb phnăđc thit k
đ cung cp thông tin cho nhngănhƠăđuătăvƠăch n mƠăcóăliênăquanăđn các kt
qu tài chính ca công ty. Qua thông tin v báo cáo b phn, h có th s dng làm
căs cho các quytăđnhăliênăquanăđn công ty. Mt b phn tham gia vào các hot
đng kinh doanh ca công ty mà t đóăb phn này có th kim thu nhp và phi
chu chi phí phát sinh, có thông tin tài chính riêng bit snăcó,ăđng thi kt qu
thngăxuyênăđc xem xét biăgiámăđcăđiu hành ca t chc thông qua vic
10


đánhăgiáăhotăđng và phân b ngun lc thì cn thc hin theo các quy tcăđ xác
đnh các thông tin cn phiăđc báo cáo.
Nhăvy, các khái nim báo cáo b phn nhìn chung cho thy báo cáo này
đc trình bày nhm nâng cao tính hu ích caăthôngătinăđcăđaăra,ălƠmăcăs h
tr thêm cho vicăxemăxétăvƠăđaăraăquytăđnh ca nhngăngi s dng báo cáo
tài chính ca doanh nghip bên cnh vic xem xét các s liu kinh t tài chính tng
quát. Nhng khái nim trên hu htăđuăhngăđn vic xem xét báo cáo b phn
da theo mcăđíchămƠăbáoăcáoănƠyăhngăđn,ăriêngăquanăđim ca mình, tác gi
cho rng báo cáo b phn là báo cáo trình bày chi tit v nhng thông tin kinh t tài
chính cn thit, mang tính trng yu, nhăhngăđn quytăđnh caăngi s dng
báoăcáoătƠiăchínhămƠăđưăđc công b s liu tngăquátătrcăđó.ă
1.1.2. Lch s raăđi các chun mc k toán quc t v báo cáo b phn
Trong phn này, tác gi s tng hp theo mt trình t thi gian nhng s

kin quan trngăđc xem xét trong quá trình phát trin ca báo cáo b phn.ă rõ
rƠngăhn,ănhng s kinăđc theo dõi trên c lãnh th M (FASB) và nhng s
kinăđc thc thi biăIASB,ăsauăđóătácăgi tóm gn li mc thiăđim chính yu 
mi t chc (ph lcă1)ămƠătrênăđóăcácăs kinăliênăquanăđn vicăxácăđnh thông tin
b phnăđc hin th.
Theo Skousen (1970, [28]) lch s ca báo cáo b phnăquayăngc li tháng
9ănmă1964.ăơyălƠăthiăđim Tiu ban chngăđc quynăvƠăđc quyn ca y ban
Thng vin Hoa K btăđu buiăđiu trn v tăphápăliênăquanăđn tp trung kinh
t trong ngành công nghip M. Trong sutănmănƠy,ăcácăcuc hpăđưădin ra gia
SECăvƠăđi din các nhà phân tích tài chính và k toán trong các ngành công nghip
M. Vào cuiănmă1966,ămt d án mang tên FEI "Báo cáo tài chính ca nhng
côngătyăđaădng"ăđưăđc thit lp.
Thángă12ănmă1974 IASC ban hành E3, mt bn d tho tip xúc ca chun
mc v báo cáo tài chính hp nht,ătrongăđóăng ý rng các báo cáo tài chính ca
11


cácăcôngătyăconăkhácănhauănênăđc trình bày kèm theo trong báo cáo tài chính hp
nht.ăTuyănhiên,ăE3ădùăđc bt buc biăIASCănhngăli chaăđng nhng yêu
cu phân chia b phnăđc dinăđt khá lng lo.
Nmă1976ăSFASă14:ăắBáoăcáoătƠiăchínhăchoăcácăb phn ca doanh nghip
kinhădoanh”.ăơyăthc s là chun mc k toánăđuătiênăliênăquanăđn báo cáo v
thông tin b phn,ăđưăđc ban hành sau nhng kêu gi ca các t chcăđi din cho
ngi s dngăbáoăcáoătƠiăchínhănhăLiênăđoƠnăchuyênăviênăphơnătíchătƠiăchính,ă
nhóm nghiên cu k toán quc t, Hiăđng chng khoán New York. Chun mc
nƠyăđòiăhi công b thông tin  c hai b phnălƠătheoălnhăvc kinh doanh và phm
viăđa lý.
Thángă03ănmă1980ăIASCăban hành ED E15 "Báo cáo thông tin tài chính bi
b phn"ăraăđi, d thoănƠyăđưăđc da trên SFAS s 14 ca M,ătheoăphngă
pháp tip cn ri ro và liăíchăcóăđc,ăcóănghaălƠăvicăđaăraăquytăđnh da trên

căs chính là s phân chia,ăkhiăđóăs la chn theo cách phân chia da trên các sn
phm, dch v liên quan hoc khu vcăđa lý s xácăđnh hu ht các ri ro và li ích
ca công ty.
Thángă8ănmă 1981, mt s thăt góp ý nhnă đc v vic ban hành ED
E15-đc gi là mtăđiu khon trong chun mc cho phép các công ty không tuân
theo chun mc này, vì vi vic phi tit l nhngăthôngătinănhăvy có th gây
thit hi vi các công ty tit l thôngătin.ăIASCăđưăbácăb nhng yêu cu này và
quytăđnh ban hành chun mc mi IAS 14 mƠăkhôngăcóăthayăđi ln t E15.
Nmă1992ăVnăbnăđnh v caăAIMRăraăđi lit kê nhng thiu sót lpăđiă
lp li trong các báo cáo b phn hin nay  hu htăcácăbáoăcáoătƠiăchínhăđc
công b  M. Nmă1994ăAICPAăt chc mt yăbanăđc bit v báo cáo tài chính.
yăbanănƠyăđưăđc thành lpănhămt câu tr liăchoăvnăbnăđnh v nmă1992ă
ca AIMR nhmăđ điu tra nhu cu thông tin caăcácănhƠăđuătăvƠăcácăch n.
12


Thángă12ănmă1995ăIASCăđưăcôngăb d tho tipăxúcăE51ăắBáoăcáoăthôngă
tin tài chính bi b phn” mƠăquaăđưăchoăthy có s thayăđiătrongăcáchăxácăđnh b
phnăđc công b. D tho này cho thy nhngăthayăđiăđángăk v vic công b
thông tin tài chính ca các sn phm và dch v mà công ty cung cp,ăcngănhă
thông tin v các hotăđng trên toàn th gii ca h.
Nmă1996ăSFASă14ăraăđi.ăơyălƠălnăđu tiên có s hp tác gia FASB và
AcSB,ăắBáoăcáoăthôngătinăphơnătáchăca các doanh nghip”ăđc phát hành.
Nmă1997 FASB thay th SFAS 14 thành SFAS s 131ăắCôngăb v các b
phn ca mt doanh nghip vƠăthôngătinăliênăquan”ăvìăthôngăquaămt nghiên cu
đc thc hin, FASB phát hin thy nhiuăcôngătyăđưăkhôngăcôngăb thông tin b
phnăđcă mongă đi. H lm dng s khôngărõărƠngătrongăcácăđnhănghaătrongă
SFASă14ăđ báo cáo mình là mt công ty ch có mt b phn duy nht.
Thángă8ănmă1997ăIASCăsaăđiăIASă14ăthƠnhăIASă14R.ăIASă14ăắBáoăcáoă
b phn”ă thng b các ch trích v ngôn ng mm mi và yêu cu quá chung

chung. Nó cho phép quá nhiu giiăthíchăkhácănhauăcngănhăkhôngăcungăcpăđy
đ hng dn vƠăđnhănghaăchiătit,ăđng thi không yêu cu tit l d liu mô t
v các b phn.ăDoăđóăIASBăđưăquytăđnh saăđi chun mc này đi vi mt s
vnăđ gmăquyăđnhăngngăđnhălngărõărƠngăđ xácăđnh các phnăđc báo
cáo,ăthayăđiăđnhănghaărng thƠnhăcácăđnhănghaărõărƠngăv tt c các thuyt minh
và cung cp nhngăhng dn c th hn.ăNgƠyă01ăthángă07ănmă1998ălƠăngƠyăhiu
lc ca IAS 14R.
VƠoăthángă09ănmă2002,ăFASBăvƠăIASBăđưăthc hin mt tha thunăđ loi
b nhiu s khác bit gia US GAAP vƠăIFRS.ăNmă2005ăd án hi t gia IFRS
và US GAAP din ra. Vicăgiaătngămnh trong d án hi t đưăxy ra bi vì Ngh
vin châu Âu b phiuăvƠoănmă2002ăchp thun mtăquyăđnh yêu cu tt c các
công ty EU niêm yt phi chun b báo cáo hp nht theo quyăđnh ca IAS bng
cách mi nhtătrongănmă2005.ă
13


Ngày 19ăthángă01ănmă2006ăIASBăbanăhƠnhăD tho tip xúc s 8 ắB phn
hotăđng”. Theoăđ ngh ca IFRS, nó s thay th cho IAS 14R hin có. S khác
bit ln gia d tho này và IAS 14R là s thay th phngăphápătip cn ri ro và
li ích bng cách tip cnătheoăphngăphápăqunălỦ.ăChoădùănóăđc s dng bi
nhng nhà qun lý trong vic ra quytăđnh, chun mcăcngăđòiăhiăđnăv phi
báo cáo thông tin v doanhăthuăcóăđc t các sn phm dch v ca mình, các quc
gia mà nó kimăđc doanh thu, tài snăđangănm gi và nhng khách hàng ln.
NgƠyă30ăthángă11ănmă2006ăraăđiăIFRSă8ăắB phn hotăđng”. Trong ED
8,ăIASBăđưăđ ngh m rng phm vi ca IFRS cho tt c cácăđnăv có trách nhim
công khai (hiu là công ty có phát hành c phiu) và không ch cácăđnăv có chng
khoánăđc giao dchăcôngăkhai.ăNgƠyă01ăthángă01ănmă2009ălà ngày có hiu lc
IFRS 8
1.1.3. Li ích và ch trích xung quanh báo cáo b phn
Các t chc vi tính chtăđaădngătrongălnhăvc kinhădoanhăvƠăđa bàn hot

đng s phi gánh chu mcăđ khác bit v ca ri ro và liăích.ăTrongătrng hp
này, báo cáo b phn thit lp các nguyên tcăđ báo cáo thông tin tài chính v các
loi sn phm, dch v khác nhau và các khu vcăđa lý khác nhau mà mt doanh
nghipăđangăhotăđng. Nhng yêu cu tit l thông tin tách bit, báo cáo b phn
cung cpăchoăngi s dng báo cáo tài chính mt cái nhìn ttăhnăv hiu sut và
trin vng ca các b phn trong công ty thay vì ca toàn b t chc (2004, [25]).
Các tiêu chun báo cáo b phn cung cp s cho các thông tin ni b quan trng, rt
cn thit vi các bên liên quan. Dù là mt công ty nh hay mt công ty ln, các
thông tin theo yêu cu caăngi s dngădngănhăging nhau. ắVà s là công
bng khi tt c các công ty cnhătranhăđu tit l nhngăthôngătinătngăt v s
lng và chtălng.” (2000, [20])
Tuy nhiên, vn còn nhng ch trích v báo cáo b phn t các khai báo trong
báo cáo tài chính và chtălngăthôngătinăđc cung cp bi các công ty. ắNó có th
là không thích hpăđ xem các các b phn riêng l nu s thành công ca mt b
14


phn này là có liên quan và ph thuc vào các hotăđngăkinhădoanhăkhác”(2007,ă
[22]. Nuăngi dùng ch có th xem các b phn riêng l h có th b l mt s
mi quan h quan trng ca doanh nghipăvƠăđaăraăquytăđnh kinh t sai lmăđi
vi công ty. Tuy nhiên, thông tin b phnăchoăphépăngiădùngăxácăđnh các b
phnăđc thc hin ttăhnăbng cách so sánh kt qu ca tng b phn. Ví d, nó
choăcácănhƠăđuătăthy phn nào ca công ty ttăhnăvƠăphn nào s có giá tr đ
đángăđuătăhn.ăVìăvy h s hiuărõăđc các hotăđng kinh doanh trong thc t,
dnăđn s thành công caăđnăv.
ắNgoài ra, vic cung cp thông tin b phn có th dnăđn phát sinh chi phí
cao cho doanh nghip” (2007, [24]). Mc dù vy, vic cung cp thông tin b phn
cngăcóăgiáătr cho chính công ty. Nó có th nâng cao hình nh công ty bng cách
cung cp nhng trình bày chi tit và ttăhnăv tình hình kinh t chung caăđnăv.
Trình bày hiu sut ttăhnăs chng minh có s phi hp và t chc tt trong các

hotăđng kinh doanh gia các b phn.ăDoăđóăthôngătinănƠyăs huăíchăchoăngi
s dng vì nó làm gim s không chc chn v côngăty.ăNgi s dng có th thy
trìnhăđ qun lý trong vic đaăraăquytăđnh và làm th nào mà các doanh nghip
s phát trin. Nói cách khác, nó cho thy kt qu ca vic qun lý ca các nhà qun
lý và tránh thit hiăchoănhƠăđuătăda trên các thông tin tài chính.
Nhă vy, mc dù mt s quană đim trái chiu,ă uă nhcă đimă cngă nhă
nhng ch trích và hn ch ca báo cáo b phn vn tn ti, song ta không th ph
nhn li ích khá rõ mà loi báo cáo này mang li.ăDoăđó,ăngi s dng báo cáo b
phn cn có nhng nhìn nhnăđúngăđn v vai trò caăcngănhăli ích mà báo cáo
b phnămangăđn nhmăđaăraăquytăđnh tt nht trong vic xem xét báo cáo tài
chính tiăđnăv,ălƠmăcăs cho nhng nhnăđnh sâu scăhnătiăđnăv báo cáo.
1.2. BÁO CÁO B PHN THEO CHUN MC K TOÁN VIT NAM
1.2.1. Quá trình hình thành
15


T nhngănmă1957,ăNhƠăncăđưăbanăhƠnhăch đ k toán cho các ngành
công nghip và xây dngăcăbn.ăNmă1961,ăChínhăph banăhƠnhăiu l t chc
k toánăNhƠănc.ăNmă1988,ăPhápălnh k toán thngăkêăraăđiălƠăvnăbn pháp
lut cao nhtătrongălnhăvc k toán (2008, [3]). T nmă1996,ăngoƠiăvic ban hành
Ch đ k toán cho các doanh nghip nói chung, B TƠiăchínhăđưăbanăhƠnhăCh đ
k toán riêng cho doanh nghip nh và va.ăNhăvy, c thi k này, Vit Nam
không có chun mc k toán mà ch có ch đ k toán gm nhng quy đnh và
hng dn v k toán cho các doanh nghip.
nănmă2000,ăcácăchun mc k toánăđuătiênăđc son tho  Vit Nam
cngălƠăthiăđim chng kin nhiu binăđng có nhăhng ln ti hotăđng k
toán c trên th gii và ti VităNam.ăNmă2000ăcngăđcăxemălƠănmăđánhădu
mc son cho nhiuăthƠnhăcôngăsauăhnăbaămi nmăn lc không ngng ngh ca
IASC trong vicăthúcăđy s tip nhn ca cngăđng quc t đi vi các chun
mc k toán quc t.ăIASCăđưănhnăđc s hu thun t IOSCOăcngănhăt Cao

y Châu Âu vi tuyên b s dng các chun mc k toán quc t lƠmăđiu kin cho
vic niêm yt chng khoán  tt c cácănc thành viên caăEU.ăNmă2000ăcngălƠă
nmăchng kin s raăđi ca th trng chng khoán VităNam,ăđánhădu bng s
kinăkhaiătrngăTrung tâm Giao dch chng khoán TP HCM vào ngày 20 tháng 7
nmă2000.
S raăđi ca th trng chng khoán toăraăcăhi cho các doanh nghip
Vit Nam có thêm mt kênh thu hút vn bng vic niêm yt trên ti các trung tâm
mà sau này thành các s giao dch chngăkhoán.ăTuyănhiên,ăđ có th thu vnăđc
thì các doanh nghip phi có nhng báo cáo tài chính phn ánh trung thc và hp lý
tình hình tài chính ca doanh nghipăcngănhăcóăkh nngăsoăsánhăđc gia các
doanh nghip. Nhu cuăđóăđòiăhi s raăđi ca các chun mc k toán  Vit Nam
đ thng nht cách hch toán k toán ca các doanh nghip.
T nmă2001ăđn cuiănmă2005,ăB Tài chính btăđu ban hành lnălt hai
miăsáuăVASăsauănm đtăvƠăcácăthôngătăhng dnăđiăkèm.ăCácăchun mc k
16


toánă nƠyă đc nghiên cu và son tho bi Ban ch đo nghiên cu, son tho
chun mc k toán Vit Nam gmă mi ba thƠnhă viênă đn t cácă că quană trc
thuc B TƠiăchính,ăcácătrngăi hc và Hi k toán Vit Nam. V ch đ k
toánălƠăđnăv thng trc ca các Ban ch đo và các t son tho chun mc, có
nhim v t chc, trin khai vic son tho, tip thu ý kin và hoàn chnh trình B
ký ban hành. Các chun mc k toán ca VităNamăcngăđưăđc dch ra ting anh
nhmăđápăng nhu cu caăcácănhƠăđuătănc ngoài trong vic tìm hiu h thng
chun mc k toán Vit Nam. Vic xây dng các các VAS da trên vic k tha và
điu chnh các chun mc k toán quc t. C th,ăcácăVASăđưăđc da theo ni
dung các IAS/IFRS nhngăđưăđc son tho li nhm phù hp viăđcăđim và
tình hình thc t ca Vit Nam.
NgƠyă 15ă thángă 2ă nmă 2005ă B Tài chính ban hành Quytă đnh s
12/2005/Q-BTC bao gm sáu chun mc k toán VităNamă(banăhƠnhătrongăđt

bn),ătheoăđóăchun mc k toán Vit Nam s 28ă(VASă28)ăắBáoăcáoăb phn”ăraă
đi.ăSauăđó,ăthôngătă s 20ă đc B Tài chính ban hành ngày 20/03/2006 nhm
hng dn chi tit vic thc hin sáu chun mc này.
1.2.2. Chun mc chung
Trong chun mc k toán s 01 ắChun mcăchung”,ăcácăyêuăcuăcăbnăđt
raăđi vi k toánăđ đm bo thông tin là hu ích khi thc hin gm trung thc,
kháchăquan,ăđyăđ, kp thi, d hiu và có th so sánh. Xem xét viăcăs ca bn
cht báo cáo cáo b phnăđưăđcăđ cp phn trên ta thy rngăkhôngăcóăđcăđim
thích hpăđcăđ cpăđn.
Các chun mc k toán trên th gii huă nhă đc gii thích thông qua
khuôn mu lý thuyt k toánă nhngă  Vit Nam, khuôn mu lý thuyt k toán
khôngăđc xây dngămƠăthayăvƠoăđó,ăvic xem xét chun mcăchungăđcăcoiănhă
thay th cho khuôn mu lý thuyt k toán,ăđiuănƠyăđưădnăđn nhng hoài nghi v
VAS 01 rng liu nó có th lƠmăcăs cho các chun mc khác không khi bn thân
cngălƠămt chun mc k toán,ăđưăcóărt nhng nghiên cuăđ cpăđn vic cp