B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
LÊ TH THU HNG
PHÂN TÍCH MI QUAN H GIA
GIÁ VÀNG VÀ LM PHÁT TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
Thành ph H Chí Minh – nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s Kinh t vi đ tài “Phân tích mi quan h
gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam” là công trình nghiên cu ca tôi,
di s hng dn ca TS. Thân Th Thu Thy. Các tài liu trong lun vn có
ngun gc rõ ràng, đáng tin cy và đc x lý khách quan, trung thc.
Thành ph, H Chí Minh, ngày 31 tháng 10 nm 2013
Hc viên thc hin
Lê Th Thu Hng
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC TH
DANH MC CÁC BIU
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu ca đ tài 2
CHNG 1: TNG QUAN V MI QUAN H GIA GIÁ VÀNG
VÀ LM PHÁT TRONG NN KINH T 4
1.1 Tng quan v giá vàng 4
1.1.1 Gii thiu v kim loi vàng 4
1.1.1.1 Kim loi vàng 4
1.1.1.2 ng dng ca vàng 4
1.1.1.3 Vai trò ca vàng trong nn kinh t 6
1.1.1.4 Các hình thc kinh doanh vàng 6
1.1.2 Giá vàng 7
1.1.2.1 Cách tính giá vàng 7
1.1.2.2 Các nhân t nh hng đn giá vàng 9
1.2 Tng quan v lm phát 13
1.2.1 Khái nim v lm phát 13
1.2.2 Phân loi lm phát 14
1.2.3 Nguyên nhân gây ra lm phát 16
1.2.3.1. Lm phát do chi phí đy 16
1.2.3.2. Lm phát do cu kéo 17
1.2.3.3. Lm phát tin t 18
1.2.3.4. Lm phát do mt cân đi c cu kinh t 18
1.2.4. o lng lm phát 18
1.2.4.1. o lng lm phát trên th gii 18
1.2.4.2. o lng lm phát ca Vit Nam 19
1.2.5. Tác đng ca lm phát đn nn kinh t 19
1.2.5.1. Tác đng tích cc ca lm phát 20
1.2.5.2. Tác đng tiêu cc ca lm phát 20
1.2.6. Kim ch lm phát 21
1.3 Phân tích mi quan h gia giá vàng và lm phát trong nn kinh t 23
1.3.
1 Giá vàng tác đng đn lm phát 23
1.3.2 Lm phát tác đng đn giá vàng 24
1.4 S cn thit phi nghiên cu mi quan h gia giá vàng và lm phát trong
nn kinh t 25
1.5 Các nghiên cu v giá vàng và lm phát trong nn kinh t trên th gii. 25
KT LUN CHNG 1 27
CHNG 2: PHÂN TÍCH MI QUAN H GIA GIÁ VÀNG VÀ
LM PHÁT TI VIT NAM 28
2.1 Thc trng v bin đng giá vàng ti Vit Nam 28
2.1.1 Thc trng bin đng giá vàng ti Vit Nam giai đon t nm 2000
đn 2006 28
2.1.2 Thc trng bin đng giá vàng ti Vit Nam giai đon t nm 2007
đn 2012 30
2.2 Thc trng lm phát ti Vit Nam 41
2.2.1 Thc trng lm phát ti Vit Nam giai đon t nm 2000 đn 2006 41
2.2.2 Thc trng lm phát ti Vit Nam giai đon t nm 2007 đn 2012
41
2.3 Phân tích mi quan h gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam 49
2.3.1 Mô hình nghiên cu 49
2.3.2 D liu nghiên cu 55
2.3.3 Phân tích mi quan h gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam 55
2.3.3.1 Kim đnh s tác đng ca t giá USD/VND đn giá vàng và lm phát 55
2.3.3.2 Kim đnh mi quan h gia giá vàng và lm phát 58
2.4 ánh giá mi quan h gia giá vàng và lm phát 63
KT LUN CHNG 2 65
CHNG 3: GII PHÁP N NH GIÁ VÀNG NHM KIM CH
LM PHÁT TI VIT NAM 66
3.1 nh hng kim ch lm phát ti Vit Nam 66
3.2 Gii pháp n đnh giá vàng nhm kim ch lm phát ti Vit Nam 70
3.2.1 n đnh tâm lý ngi dân 70
3.2.2 D tr vàng hp lý và huy đng vàng trong dân 72
3.2.3 Tng cng s qun lý ca Ngân hàng nhà nc đi vi th trng vàng . 73
3.2.4 Tin ti t do hóa th trng vàng 74
3.2.5 Thành lp trung tâm giao dch vàng 75
3.3 Gii pháp h tr 78
3.3.1 i vi Chính ph 78
3.3.
2 i vi doanh nghip 81
3.4 Kinh nghim qun lý th trng vàng ca các nc 81
3.4.1 Kinh nghim qun lý th trng vàng ca Trung Quc 81
3.4.2 Kinh nghim qun lý th trng vàng ca n 86
KT LUN CHNG 3 90
KT LUN 91
DANH MC CH VIT TT
CP : Chính ph
CPI : Ch s giá tiêu dùng
CSTT : Chính sách tin t
DTBB : D tr bt buc
ETFs : Qu đu t tín thác
FED : Federal Reserve System : Cc d tr liên bang ca M
FOMC : y ban Th trng m Liên bang
GDP : Tng thu nhp quc ni
GDP: Tng sn phm quc ni
IMF : Qu tin t quc t
MSCI : Các ch s chng khoán cho các th trng quc gia và quc t
NFP : Mt báo cáo v tình hình kinh t ca M đ
c thông báo hàng tháng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
OTC : Over-The-Counter Market – Th trng t do
PCE : Persional consumption Expenditure – Ch tiêu tiêu dùng cá nhân
PPI : Producer Price Index – Ch s đo lng mc đ lm phát
S&P : Ch s c phiu
SJC: Công ty vàng bc đá quý Sài Gòn
TCTD : T chc tín dng
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
TTCK : Th trng chng khoán
TTTC : Th trng tài chính
TTV : Th trng vàng
VIFA : Hip hi đu t tài chính Vit Nam
VN : Vit Nam
WGC : Hi đng vàng th gii
WTO : World Trade O
rganization- T chc thng mi th gii
DANH MC CÁC BNG
Bng Tên bng Trang
1.1 Kt qu các nghiên cu s nh hng ca lm phát lên giá vàng 26
2.1 Tc đ cung tin và tín dng giai đon 2007-2012 42
2.2 Kt qu kim đnh đng liên kt gia giá vàng, lm phát và t giá
USD/VND
56
2.3 Kt qu kim đnh LR cho gi thuyt t giá USD/VND tác đng
đn lm phát
57
2.4 Kt qu kim đnh LR cho gi thuyt t giá USD/VND tác đng
đn s thay đi giá vàng
58
2.5 Ma trn hip phng sai gia giá vàng và lm phát 58
2.6 H s tng quan gia giá vàng và lm phát 59
2.7 Kt qu kim đnh đng liên kt gia giá vàng và lm phát 59
2.8 Kt qu kim đnh LR cho gi thuyt giá vàng tác đng đn lm
phát
60
2.9 Kt qu kim đnh LR cho gi thuyt lm phát tác đng đn giá
vàng
61
2.10 Kt qu kim đnh quan h nhân qu gia giá vàng và lm phát 62
3.1 D báo các ch tiêu kinh t - xã hi t nm 2013-2015 70
DANH MC CÁC TH
th Tên đ th Trang
2.1 Giá vàng Vit Nam và giá vàng th gii t nm 2000 đn nm 2006 28
2.2 Giá du th gii t nm 2000 đn nm 2006 29
2.3 T giá USD/VND t nm 2000 đn nm 2006 30
2.4 Giá vàng Vit Nam t nm 2007 đn nm 2012 31
2.5 Tc đ tng giá vàng ti Vit Nam t nm 2007-2012 31
2.6 Giá vàng th gii t nm 2007 đn nm 2012 32
2.7 Giá du th gii t nm 2007 đn nm 2012 32
2.8 T giá USD/VND giai đon 2007-2012 33
2.9 Giá vàng ti Vit Nam nm 2010 38
2.10 T l lm phát Vit Nam t nm 2000-2006 41
2.11 Lm phát ti Vit Nam t nm 2007-2012 42
2.12 Ch s CPI và ch s giá vàng t tháng 1 đn tháng 12 nm 2011 ti Vit
Nam
64
DANH MC CÁC BIU
Biu
đ
Tên biu đ Trang
1.1 Tng cung vàng th gii t nm 1973 đn 2012 9
1.2 Tng cu vàng th gii t nm 1973 đn 2012 11
1
LI M U
1/ Lý do chn đ tài
Nn kinh t Vit Nam đang trong giai đon tri nghim nhng thách thc
quan trng nht ca c ch th trng và toàn cu hóa. Sau khi gia nhp t chc
Thng mi th gii (WTO) vào cui nm 2006, đ m ca nn kinh t tng vt. Do
đó, nhng bin đng trong nn kinh t th gii s tác đng, nh hng đn nn kinh
t các nc nói chung và Vit Nam nói riêng.
Trong nhng nm gn đây giá và
ng th gii liên tc phá k lc, bt đu t nm 2002
đn nay. Mc tng mnh nht xut phát t khi khng hong th gii n ra t nm
2008. Khng hong tài chính lan rng đy nn kinh t th gii vào suy thoái. Khng
hong tín dng, khi đu t th trng bt đng sn M, nhanh chóng lan rng
sang nhiu nc, nhiu khu vc, cùng vi khng hong giá lng thc, bin đng
giá du. B
ong bóng tài chính và bt đng sn bùng n làm cho c th gii chao đo.
H ly t cuc khng hong tài chính này đã làm cho kinh t th gii trì tr đáng k
nht đó là cuc khng hong n công Châu Âu lan rng t Hy Lp đn nhiu nc
trong khu vc Euro zone làm
cho vàng tr thành la chn ti u cho các nhà đu t.
Giá vàng th gii trong xu th tng mnh t nm 2000 đn nm 2012, mc
tng 481% (ngun www.kitco.com), điu này làm cho giá vàng ti Vit Nam cng
tng nhanh. Do vàng Vit Nam ch yu là t ngun nhp khu, giá vàng Vit Nam
liên thông vi giá vàng th gii thông qua t giá USD. Tuy vy, mc tng ca giá
vàng Vit Nam có lúc vt xa mc tng ca giá vàng th gii là do yu t tâm lý làm
cho ngi dân đ xô đi m
ua vàng, làm cho cu tng, cung không đáp ng, dn đn
nn nhp lu vàng xy ra. iu này đã gây khó khn cho các nhà hoch đnh chính
sách tin t. Bên cnh đó, din bin lm phát trong giai đon này cng phc tp, nm
2008 lm phát mc 19.87%, gim xung còn 6.52% vào nm 2009 sau đó có đà
tng lên nm 2010 là 11.75% và tip tc tng lên 18.
13% trong nm 2011. Trc
tình hình đó, Chính ph ban hành Ngh Quyt s 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 nhm
đa nhng gii pháp ch yu tp trung kim ch lm phát, n đnh kinh t v mô, bo
đm an sinh xã hi. Trong s nhng gii pháp kim ch lm phát có gii pháp thc
hin chính sách tin t cht ch, trong đó có vic kim soát cht ch hot đng kinh
doanh vàng; Chính ph ban hành Ngh đnh v qun l
ý hot đng kinh doanh vàng
2
theo hng tp trung đu mi nhp khu vàng, tin ti xóa b vic kinh doanh vàng
ming trên th trng t do; ngn chn hiu qu các hot đng buôn lu vàng qua
biên gii.
Gii pháp kim soát cht ch hot đng kinh doanh vàng trong gói gii pháp
kim ch lm phát mà Chính ph đa ra chng t gia giá vàng và lm phát có mi
quan h. kim chng vn đ này, tôi đã la chn đ tài “ Phân tích mi qua
n h
gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam”. Thông qua vic kim đnh mi quan h này
ti Vit Nam t nm 2000 đn nm 2012 s góp phn đánh giá đc hiu qu, tác
đng ca các chính sách mà chính ph đang trin khai đi vi th trng vàng góp
phn làm gim lm phát và bình n kinh t v mô.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trên c s nghiên cu các vn đ c bn ca và
ng, giá vàng và lm phát, đi
sâu phân tích, kim đnh mi quan h gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam, t đó
đ ra mt s gii pháp nhm n đnh giá vàng nhm gii pháp kim ch lm phát ti
Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài : Nghiên cu v giá vàng, lm phát.
Phm vi nghiên cu ca đ tài : Ch nghiên cu các vn đ liên quan đn giá
vàng, lm
phát.
Phm vi nghiên cu v không gian: Phân tích d liu giá vàng và lm phát ti
Vit Nam.
Phm vi nghiên cu v thi gian: S liu nghiên cu đc s dng t nm
2000 đn nm 2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đnh tính : Phng pháp lch s, phng pháp so
sánh, phng pháp thng kê, phng pháp phân tích s liu.
Phng pháp nghiên cu đnh lng : T s liu thng kê, tin hành phân tích
s liu bng hi quy chui d liu thi gia
n và kim đnh nhân qu Granger thông
qua phn mm Eviews 8.0.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, ph lc, kt cu ca lun vn
gm 3 chng chính :
3
Chng 1: Tng quan v mi quan h gia giá vàng và lm phát trong nn
kinh t.
Chng 2: Phân tích mi quan h gia giá vàng và lm phát ti Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp n đnh giá vàng nhm gii pháp kim ch lm phát ti
Vit Nam.
4
CHNG 1
TNG QUAN V MI QUAN H GIA GIÁ VÀNG VÀ LM
PHÁT TRONG NN KINH T
1.1 Tng quan v giá vàng
1.1.1Gii thiu v kim loi vàng
1.1.1.1 Kim loi vàng
Vàng cùng vi bc, đng là 3 kim loi đu tiên đc tìm thy đu tiên trên th
gii, nm 5000 trc công nguyên. Vàng đc xem là kim loi quý, biu tng ca
quyn lc và s giàu có. Vàng có sc chu đng oxi hóa cao, lâu b h hao.
Vàng có th kt hp vi nhiu cht khác đ cho nhng sn phm phc v cho
công nghip. Mt nm th gii tiêu th khong 450 tn và
ng trong ngành công
nghip chim 11% nhu cu th gii. Nhu cu trang sc chim 70% và 13% còn li là
nhu cu đu t.
M vàng nm ri rác 60 quc gia. Vì vàng trong thiên nhiên có kt hp vi
mt ít kim loi khác, nên không tinh khit, cn phi qua quá trình tinh lc. Nam Phi
là nc có nhiu m vàng nht th gii khong 40.000 tn. C th gii c tính có
khong 145.000 tn vàng, vàng có di dng vàng ht hoc vàng t
hi.
n là nc tiêu th vàng nguyên liu nhiu nht th gii, vi nhu cu hàng
nm lên đn 800 tn, chim ¼ nhu cu vàng vt cht ca th gii. Do đó nu tính
luôn vàng n trang thì n là nc có nhiu vàng nht th gii. Các h gia đình
nc có nn kinh t ln th 3 Châu Á này tích ly 20.000 tn vàng qua nhiu th h.
n , vàng là m
ón quà thông dng nht trong các k l hi và là mt phn
không th thiu trong ca hi môn. Do đó nhu cu vàng trang sc s tng mnh trong
mùa l hi và mùa kt hôn bt đu t tháng 11 đn tháng 3 hàng nm.
Nc M là nc có d tr ngoi hi bng vàng ln nht th gii, tip theo là
c và qu tin t IMF.
Vàng cng nh ngoi t đc giao dch trên toàn th gii, và gn nh 24/24.
1.1.
1.2 ng dng ca vàng
Vàng là mt nguyên liu hu dng trong khoa hc k thut hin đi và nhng
ng dng m rng vai trò ca vàng trong khoa hc k thut là mt nhân t chính góp
5
phn làm tng cu vàng trong nhng nm gn đây. Mt s ng dng ca vàng rt cn
thit trong cuc sng hin đi.
Trong lnh vc đin t,vàng đc s dng làm ming khuch âm nh đt
trong tai nghe ca đin thoi bàn cha đng trong 33 công tc. Vai trò chính ca
vàng trong lnh vc đin t đc ng dng vào các công tc, b chuyn mch, cc
rle và các khp ni. Vic gn vàng lê
n công tc nhm đm bo cho vic phân tán
nhit lng mt cách nhanh chóng, và giúp ngng li quá trình oxi hoá hoc b m
do tác đng ca nhit đ quá thp hoc quá cao.
Mt ng dng khác ca vàng trong k thut đin là các thit b bán dn, đó
các dây hoc mnh vàng đ tui đc dùng đ kt ni các chi tit nh bóng bán dn
vi các vi mch, và tr
ong các bng mch dùng đ liên kt các chip đin t li vi
nhau. Mt ln na, nhu cu cho các kt ni bn vng đã chng minh giá tr không
th thay th ca vàng. Liên kt này là mt trong nhng ng dng đc trng nht ca
vàng là đc xác đnh có mc đ tinh khit đn 99.9%, và thng có mt đng
kính đc thù là 1/100 mm.
Trong
lnh vc hàng không và du hành v tr, không có vàng, con ngi s
không bao gi đt chân đn mt trng. Vàng, đc thit k thành bng dày 0.15mm,
s dng trong các chng trình v tr nh mt tm khiên chng li bc x ca mt
tri. Do vàng là mt kim loi có kh nng phn x tt nên s làm chch hng sc
nóng thiêu đt ca mt tri.
Vàng là đc xem là mt nhân t quan trng không t
h thiu trong các tiêu
chun an toàn bay vào không gian, chính vì vy lng cu vàng gia tng liên tc
cùng vi s phát trin ca tc đ chinh phc không gian. Mt ví d c th là hn
40.8 kg vàng đc s dng trong quá trình ch to tàu du hành con thoi Columbia
ni ting, ch yu tp trung các b phn bng hp kim đng thau, ch to bung
nhiên liu, các mnh plastic và các công tác đin.
Trong lnh vc y hc, vàng ch yu đ
c s dng trong điu tr chng viêm
khp và các bnh liên quan đn gan, tai và mt. Vàng đc s dng trong mt nhóm
thuc giúp gim quá trình phát trin ca bnh viêm khp. Nhng thuc này đc bit
đn di cái tên là DMARD giúp đánh tan cn đau và vt sng trong các khp
xng. Vàng đã đc s dng điu tr chng viêm khp hn 70 nm nay nhng các
nhà khoa hc vn c
ha tìm ra đc nguyên lý vn hành. Mt vài ngi cho rng
6
vàng giúp ngn cn h min dch khi vic tn công các khp xng, bi vì mc dù
h min dch thng bo v c th chng li các tác nhân lây nhim nhng vi bnh
viêm khp thì li góp phn phá hu lp sn bo v các khp xng.
Ngoài ra, vàng còn đc s dng trong các lnh vc nh nha khoa, trang trí
thit k. Vàng đc s dng thit k cho nhiu đi tng khác nhau, t trang sc,
mt đng h, bút m
áy, bút chì cho đn gng kính và các dng c trang trí phòng tm.
Nhu cu vàng phc v cho lnh vc này c khong 90 tn/nm và đc ng dng
di nhiu hình thc đa dng.
1.1.1.3 Vai trò ca vàng trong nn kinh t
Mc dù b tc đi kh nng làm đn v tin t, vàng vn hp dn đc mi
quc gia. Các quc gia, ngâ
n hàng và qu đu t trên toàn th gii tng cng gi
vàng trong danh mc đu t ca mình đ bo toàn vn hoc đu c tích tr và mua đi
bán li.
Bên cnh đó, vàng còn là công c phòng chng lm phát. Khi hàng hóa và
dch v tng nhà đu t có khuynh hng mua vàng do sc mua và giá tr ca vàng
có khuynh hng n đnh. Do đó, mi khi lo s v lm phát, nhà đu t li mua
vàng.
Ngoài ra, vàng còn là công c đu t thay th đng USD. Vàng thng đc
s dng nh mt công c đu t hiu qu thay th đng USD – đng tin đc giao
dch nhiu nht th gii. Vàng là ni trú n an toàn nht khi có nhng bin đng v
chính tr-xã hi trên th gii. Vì mi giao dch mua bán vàng trên th trng th gii
đu dùng đn v USD/Oz nên mi quan h qua li gia giá vàng và
t giá USD đc
nhng nhà đu t s dng rt linh hot. S lên giá ca USD so vi đng tin mnh
khác s đi đôi vi hin tng gim giá vàng và ngc li. iu này đã đc kim
chng trong thi gian dài. Tuy nhiên do c vàng và USD đu chu s tác đng ca
nhiu yu t nên thi đim và t l bin đng ca hai th trng này không ging
nha
u. Nu đng USD tng giá, thì vàng s gim. Ngc li USD gim giá thì vàng
s tng. Do đó vàng là cách đu t hiu qu nht trong vic phòng chng ri ro gim
giá ca đng USD. Vì khi t giá tng, lm phát tng dn đn giá vàng tng, hay t
giá tng, vàng nhp khu tng do thanh toán bng nhng đng ngoi t.
1.1.1.4 Các hình thc kinh doanh vàng.
7
Giao dch mua bán giao ngay: là nghip v mua bán vàng đc thc hin theo
giá ti thi đim tha thun, tuy nhiên cn thi gian đ thc hin bút toán và thanh
toán tin vàng nên có th mt thi gian nu s lng mua ln.
Giao dch mua bán vàng k hn : Vic mua bán đc thc hin ti mt thi
đim tng lai vi mc giá xác đnh ti thi đim hin ti.
Giao dch hoán đi vàng : Là cam kt m
ua và bán ti mt mc giá đc xác
đnh trc, trong đó vic mua và bán đc tin hành ti các thi đim khác nhau.
Thc cht ca giao dch hoán đi là mt nghip v kép ca hai nghip v là giao
dch giao ngay và giao dch có k hn vi cùng mt lng vàng nhng theo 2 hng
ngc nhau.
Giao dch quyn chn vàng : Là giao dch theo quyn đc mua hoc bán vàng
trong thi gian xác đnh ti thi đim g
iao dch. Có 2 loi quyn chn là Quyn chn
mua (Call option) và quyn chn bán (Put option). Phí quyn chn không r là chi
phí đáng k nh hng đn li nhun. Do đó, nu nhà đu t không xác đnh đúng
hng và đúng thi đim thì s b l phn chi phí quyn chn.
Giao dch mua bán vàng qua tài khon: Là giao dch mua bán vàng thông qua
tài khon đt lnh ti sàn giao dch vàng. Sau khi lnh đt khp đã hoà
n thành giao
dch. Khách hàng mun ly vàng hoc tin có th thc hin ngay.
1.1.2 Giá vàng
1.1.2.1 Cách tính giá vàng
- C ch hình thành giá vàng trên th gii.
Giá vàng th gii đc quyt đnh bi tng quan gia ngun cung và ngun cu.
Th trng vàng đc hình thành nhiu quc gia, trong đó phi k ti nhng th
trng quan trng nht là:
• Th trng vàng OTC (over-the-counter) ln nht là London, ni giá giao
ngay ca vàng đc quyt đnh. Tuy nhiên, cng có các th trng vàng OTC
New
York, Dubai và thm chí là Th Nh K. Phn ln giao dch vàng din ra trên th
trng OTC ti các bàn giao dch khp toàn cu. Các bàn giao dch này làm nhim
v giao dch vàng thay cho khách hàng, bao gm các nhà khai m, các ngân hàng
trung ng, các hãng ch tác, các nhà sn xut công nghip… Ngoài ra các bàn giao
dch cng có nghip v t doanh. Mt s khách hàng cng mun vay hoc cho vay
vàng vt cht
8
• Th trng vàng giao sau ln nht là M.
• Th trng vàng giá c đnh London (London fix). ây là th trng cung
cp mc giá tiêu chun cho vàng. Mc đích ca vic này là to ra mt mc giá tiêu
chun có th áp dng cho giao dch.
Th trng vàng giá c đnh London hot đng nh sau: mi ngày có hai ln
thit lp giá c đnh, mt ln vào 10 gi 30 sáng, và mt ln và
o 3 gi chiu. Th
trng này thc cht là mt công ty, có tên là London Gold Fixing Limited, bao gm
5 t chc là các ngân hàng HSBC, Deutsche Bank, Barclay’s, Societe Generale, và
ScotiaMocatta. Th trng này do mt ch tch đng đu, và mi mt thành viên
tham gia thit lp giá c đnh li có mt đng dây ni ti các nhà giao dch khác.
Mô hình này có dng mt kim t tháp: V ch tch đa ra mt mc giá, 5 thành viên
chuyn thông tin này ti các khách hàng ca h, khách hàng li chuyn tin ti các
đi tng qua
n tâm khác. Cui cùng, tng thành viên tham gia c đnh giá công b
mc giá mà h quan tâm vi t cách mt ngi bán, hoc ngi mua, hoc tuyên b
không có mi quan tâm mua bán nào. Khi các thành viên này đt đc mt đim cân
bng gia bên mua và bên bán, v ch tch s đ ngh mi thành viên công b s
lng thi vàng mà h mun bán hoc mua da trên mi quan tâm mua-bán ca
khách hàng ca các thành viên này, và sau đó v ch tch s công b mc giá c đnh.
ó là, c ch hình thà
nh giá vàng th gii.
- Cách tính giá vàng ti Vit Nam
Hin nay, giá vàng SJC ti các tim vàng trong c nc đc niêm yt hàng
ngày trên th trng đu xut phát t Công ty vàng bc đá quý Sài Gòn –SJC. C s
đ công ty SJC cung cp giá ra th trng bt ngun t các yu t th trng cho giá
vàng nhp khu, giá vàng th gii, mc cung-cu vàng ca th trng ti thi đim
thit lp giá,… Giá thành ca và
ng là toàn b nhng chi phí đ có mt đn v vàng,
trên c s đó tính đc li l. Ti Vit Nam, do sn lng vàng khai thác không
đáng k, ngun vàng nguyên liu ch yu nhp t nc ngoài nên giá thành ca vàng
Vit Nam đc tính ch yu theo giá th gii, các ký hiu trong công thc nh sau:
- V
TG
là giá vàng th gii;- V
VN
là giá vàng Vit Nam;- F
VC
là chi phí vn chuyn
- F
BH
là phí bo him ;-T
NK
là thu nhp khu ;-
E là t giá hi đoái USD/VND
-F
GC
là phí gia công ;- 1ounce ả1,20556 lng
Công thc tính :
V
V
m
ph
Vi
Th
có
và
o
ng
tr
1.
1
-
Bi
D
t
q
và
n
đ
n
V
N
=[(V
TG
+
F
Còn gi
c cung và
i luôn cao
t Nam kh
ô
eo ghi nh
n
lúc th
p
h
o
giá thành
i s dn
ng Vit
N
1
.2.2 Các n
h
Ngun cu
n
u đ 1.1 :
• Sn xu
Vàng
đ
ng, ni
m
q
uy mô
r
t
n
g trên th
n
h, trung bì
n
F
VC
+ F
BH
)
X
á
bán là gi
á
mc cu.
hn hoc
b
ô
ng phi lú
n
thc t t
h
n khung g
i
là giá c t
h
g,…. Vì v
N
am.
h
ân t n
h
n
g
Tng cun
g
t m.
đ
c sn
x
m
à hot đ
n
nh đn r
t
gii. Ngà
y
n
h khong
X
1,20556
X
á
niêm yt
i vi nh
b
ng vi gi
c nào giá
v
h
ì giá vàng
b
i
á trên. Gi
á
h
gii, ph
y, vic d
h
h
ng đ
n
g
vàng th
g
x
ut t các
n
g khai thá
c
t
ln. Theo
y
nay sn l
2.225
t
n
m
9
X
(1+T
NK
)
X
trên th tr
ng loi s
á thành là
m
v
àng trên t
h
b
in đng
c
á
niêm yt
t
n còn li
d
đoán giá
v
n
giá vàng
g
ii t n
m
(
m trên
k
c
m b c
m
s liu đ
ng khai
k
m
i nm n
X
E] + F
GC
ng hàng
n
n phm k
h
m
ra sn ph
h
trng c
c
ó lúc theo
t
rên th tr
d
o mãi lc
t
v
àng là m
m
1973 đ
n
(
Ngun we
b
k
h
p
các c
h
m
. Các ho
t
c công b
k
hoáng m
u tính tron
g
n
gày, là đi
h
ác, giá bá
n
m. Tuy n
h
ng th hi
n
khung giá
ng ch ph
t
rong nc
t điu kh
ó
n
2012
b
site www
.
h
âu lc ng
o
t
đng khai
gn đây, c
ó
ca toàn
c
g
quãng th
m g
p
nh
a
n
trên th t
r
h
iên, th t
r
n
đúng nh
trên nhn
g
thuc m
t
, do nhu c
ó
thc hin
.
cpmgroup.
o
i tr châ
u
thác này
d
ó
khong 4
0
c
u tng
đ
i gian 5 n
a
u ca
r
ng
r
ng
trên.
g
cng
t
phn
u ca
th
com )
u
i
d
in ra
0
0 m
đ
i n
m t
r
10
li đây. Nhng m mi đang trong quá trình trin khai mc đích là đ giúp đm bo
sn lng hin ti thay vì m rng phm vi khai thác.
đa mt m mi vào sn xut c tính mt mt quãng thi gian tng đi
dài- lên ti 10 nm, điu này có ngha rng sn lng khai khoáng đc tng đi ít
dao đng và do đó khó có th phn ng nhanh chóng đ có th có nh hng ln đn
đ
c mt thay đi nào đó trong d đoán v giá c.
•
Vàng tái ch
Dù sn lng ca các m vàng tng đi ít dao đng, vàng tái ch giúp đm
bo ngun cung thng mi khá d dàng khi cn thit. Chính điu này góp phn n
đnh giá vàng. Giá tr ca vàng còn có ý ngha v mt kinh t vì có th đc khôi
phc li t nhng hình thc s dng khác bng vic nung chy, tinh ch và tái ch.
Trong khong thi gian t nm 2003 đn nm 2007, vàng tái ch chim k
hong 26 %
ngun cung hàng nm ca th gii.
•
Ngân hàng trung ng
Ngân hàng trung ng và các t chc đa quc gia nh Qu Tin T Quc T hin ti
ct gi khong 1/5 tng lng vàng d tr toàn cu làm tài sn d tr (c tính s
lng khong 29.000 tn đc ct tr 110 t chc). Tính trung bình, vàng chim
khong 10 % tài sn d tr ca các chính ph, cho dù t l này có khác nhau gia
các nc.
Mc dù mt s các ngân hàng trung ng đã tng lng d tr vàng trong nhng
thp niên gn đâ
y, khu vc bán buôn mi chính là nhng đi tng bán vàng thc
tính t nm 1989 tr li đây, và đã góp phn đa 520 tn vàng vào ngun cung hàng
nm tính t nm 2007. T nm 1999, Doanh s này đc điu hành bi hip hi điu
phi vàng thuc ngân hàng trung ng-CBGA là t chc giúp n đnh s lng bán
ra t 15 nhà nm g
i khi lng vàng ln nht th gii. Doanh s thc t bán ra ca
ngân hàng trung ng c ch đt 500 tn vào nm 2007.
- Ngun cu
•
Mc cu ca khu vc kim hoàn
ây là lnh vc tiêu th ch yu ca th trng vàng, chim t 50% đn 75%
sn lng khai thác hm m hàng nm. Tùy vào phong tc tp quán ca tng dân
tc, tng quc gia mà vic mua sm n trang mi nc có ý ngha khác nhau.
C
h
thí
c
hà
m
C
h
v
y
m
nh
a
20
0
ng
à
vi
d
tr
nh
h
âu Âu, vt
c
h thng
đ
m
lng v
à
h
âu Á vàng
y
trang sc
Biu đ 1
.
•
Mc
c
Vàng
đ
ch, ch t
o
a
khoa…
T
0
đn 300
t
à
nh đin t
•
Mc
c
Tùy v
à
c d tr
ng vàng tr
o
•
Mc
c
đá
p
ng, vàng
đ
ng điu k
i
trang sc
n
đ
eo nhng
t
à
ng th
p
, c
h
làm trang
khu vc n
à
.
2 : Tng
n
c
u ca cá
c
đ
c s d
n
o
các linh k
T
ng mc
t
t
n/nm.
R
khong 70
c
u d tr
c
à
o tình hìn
h
vàng đc
o
ng vic đi
c
u v đu
t
p
ng nhu
đ
c đúc t
h
i
n nht đ
n
n
ói lên v
t
t
rang sc c
h
yu là
m
sc phi v
à
y thng c
n
hu cu và
n
c
ngành cô
n
n
g
r
ng rãi
in, thit b
t
iêu th và
n
R
iêng M v
à
đn 90 tn
c
a các ng
â
h
chính t
r
-
xem là n
g
u chnh c
h
t
và đu
c
cu tích
t
h
ành thi,
n
n
h đã gây
n
11
t
rí xã hi,
n
u k và đ
m
u mã m
a mang tí
n
ó hàm l
n
n
g t nm
(N
g
n
g ngh
i
p
c
trong các
n
đin t,
d
n
g cho ng
à
Nht tiê
u
/nm.
â
n hàng q
u
xã hi, chí
n
g
un d tr
h
ính sách ti
c
.
tr
, thun
l
n
én,…Vic
n
ên nhng
n
hng bc
c tin. tra
n
i, đp, đc
n
h thm m
n
g vàng ca
o
1977 đn
n
g
un websi
t
c
ó s dng
n
gành công
d
ng c qu
a
nh công n
g
u
th 70%
n
u
c gia.
n
h sách tài
chính c
a
n t ca q
u
l
i trong
g
mua bán,
t
đt bin đ
vua chúa,
h
n
g sc Ch
đáo, tinh
v
va là tà
o
.
n
m 2012
t
e www.cp
m
vàng
ngh cao,
đ
a
ng hc, hà
n
g
hip hin
n
guyên li
u
chính ca
m
a
quc gia.
u
c gia.
g
iao dch
m
t
ích t
r
lo
ng giá và
n
h
oàng thâ
n
âu Âu th
v
i. Ngc
l
i sn tích l
m
group.co
m
đ
c bit là
c
n
g không
v
nay vào k
h
u
vàng dù
n
m
i quc
g
Nhà nc
m
ua bán tr
ê
i vàng này
n
g tách xa
g
n
quc
ng có
l
i, ti
y, vì
m
)
c
ác vi
v
tr,
h
ong
n
g cho
g
ia mà
s s
ê
n th
trong
g
iá t
r
12
thc ca nó. Hin nay, trung tâm tích tr vàng ln nht thuc v khu vc Trung và
Vin đông ni vàng đc xem là phng tin đu t và đu c rt thun li. Bi vì
tình hình chính tr khu vc này luôn sôi đng nên không phát trin đc các hình
thc chng khoán, tín dng, dân chúng có truyn thng tích tr vàng. Mc cu vàng
ti đây còn ph thuc rt ln ngun thu nhp quan trng là du ha.
- nh hng
ca giá du
Khu vc Trung đông có ngun tài nguyên rt quý giá là du. ây cng là
nguyên nhân khin cho khu vc này luôn chìm trong chin tranh, xung đt và vàng
đã có mt v trí quan trng ti khu vc này. Vì giá du đc tính bng USD nên bt
k s dao đng nào trong giá du s nh hng đn t giá USD và kéo theo s tng
gim giá vàng. Ngha là giá vàng không b nh hng trc tip t giá du ha mà
cùng vi giá du chu nh hng ca các bin c chính tr- xã hi khác.
- Yu t lm phát
Lm phát cng là mt yu t không nh nh hng ti giá vàng. Nu lm phát
thp di mt con s thì s thúc đy sn xut, tiêu dùng trong xã hi, ngc li khi
lm phát quá cao thì nó li là mt nhân t kim hãm tiêu dùng, khin giá c hàng hóa
tng cao và gim sc mnh ca đng tin. Có rt nhiu lý do là nguyên nhân ca lm
phát, có th k đn nhng bt n trong chí
nh sách điu hành chính sách tin t nu
ni lng quá mc hay đu t không hiu qu hoc giá c hàng hóa tng cao khin chi
phí sn xut b đy lên mà mc thu nhp không theo kp.
Lo lng tình trng lm phát s gây đt bin v giá c hàng hóa. ng thi,
nhng bin pháp gii quyt s nh hng đn giá tr đng tin khin các nhà đu t
s tìm đn vàng đ bo toàn tài sn, t đó khin giá vàng bin đng tng.
- Các tác đng khác
•
Chính tr
Chin tranh gây nên nhng tn tht không lng và lch s đã có thi k
chng kin M phi phá giá đng tin và vô hiu hóa tha thun Bretton Woods đ
gii quyt hu qu chin tranh ti Vit Nam, giá vàng khi đó đt mc lch s
875USD/ounce ngày 21/01/1981. Chính vì vy, nhng xung đt gn đây gia M và
các quc gia khác cng luôn là mi lu tâm. Tình hình chin s làm cho tình hình
chính tr th gii nóng lên tng ngày. Giá vàng cng s b nh hng khi nhng xung
đt đó đem đn chin tranh và nguy c khó khn cho nn kinh t toàn cu.
13
•
u c
Vàng là mt hàng hóa đc bit có th thc hin đy đ chc nng ca tin t
và là loi hàng hóa bo toàn tài sn tt nht, th nên các qu đu t và c cá nhân
xem vàng là mt tài sn phi duy trì trong danh mc đu t nht là trong trng hp
kinh t th gii đang trên đà gim và lm phát tràn lan. Nhng đng thái liên quan
đn các qu đu t trong thi gian gn đâ
y cho thy điu đó. Ngày 03/09/2008, khi
USD tng mnh lên và khu vc đng EUR gim tng trng khin USD lên giá so
vi EUR thì qu đu t SPDG Gold Share- Qu tín thác đu t vàng s 1 th gii
bán ra 9,19 tn vàng. Chính điu này đã làm tâm lý bán ca các nhà đu t và qu
khác tng lên khin xu hng gim giá kéo vàng xung mc 737 USD/ounce ngày
11/09/2008. Nhng tun l t 17/09/2008 đn 24/09/2008, qu này đã mua vào gn
100 tn vàng do bin đng tình hình tài chính ti M đã khin c
ho giá vàng trong
mt đêm tng lên đn 120USD/ounce. Nhng qu đu t này hot đng vì mc đích
li nhun có th tác đng mnh m làm cho không nhng giá vàng mà k c giá c
các loi hàng hóa khác bin đng. ã có thi đim tháng 05/2008, các qu này b các
t chc chính ph cnh cáo kim tra nu có các hành vi lng đon th trng.
• Thi tit, thiên tai, chu k l hi, khng
b.
Các nhân t nh hng nh thi tit, thiên tai, chu k l hi, khng b tuy
không phi là c bn và lâu dài nhng cng góp phn gây nh hng đt bin khin
giá vàng bin đng. Chu k l hi và phong tc tp quán mua vàng làm tài sn hi
môn trong đám ci ti n khin giá vàng tng theo chu k này.
1.2 Tng quan v lm phá
t
1.2.1 Khái nim v lm phát
Trong kinh t hc, lm phát là s tng lên theo thi gian ca mc giá chung
ca nn kinh t. Trong mt nn kinh t, lm phát là s mt giá tr th trng hay gim
sc mua ca đng tin. Khi so sánh vi các nn kinh t khác thì lm phát là s phá
giá tin t ca mt loi tin t so vi các loi tin t khác. Thông thng, ngi ta
hiu t
heo ngha đu tiên là lm phát ca đn v tin t trong phm vi nn kinh t ca
mt quc gia, còn hiu theo ngha th hai là lm phát ca mt loi tin t trong phm
vi th trng toàn cu.
Nh vy, có th nhn thy rng s tng lên ca giá c chính là mt trong nhng biu
hin c bn ca lm phát. Vic xem xét lm phát tp trung vào nghiên cu nhng
14
biu hin ca lm phát, th hin qua vic gia tng ca mc giá chung vi tc đ cao
và kéo dài. đo lng mc giá chung trong nn kinh t, thng dùng khái nim ch
s giá. Ch s giá bao gm mt s loi nh ch s giá bán l - CPI - Consumer Price
Index, ch s giá bán buôn - WPI - Wholesale price index, Ch s giá sn xut - PPI -
Producer Price Index, song thông thng thì dùng ch s giá bán l đ đo lng
mc đ lm
phát.
Nu nn kinh t nm nay có lm phát 10%/nm tc là mc giá chung trong
nn kinh t tng lên 10% so vi nm trc đó. iu đó không có ngha là giá c ca
tt c các hàng hóa đu tng lên cùng mt t l 10%, mà nhng hàng hóa khác nhau
s có nhng t l tng khác nhau và thm chí có nhng mt hàng giá gim hoc giá
không
đi.
V bn cht, lm phát là do khi lng tin t trong lu thông vt quá khi
lng hàng hóa và dch
v cung ng, dn đn s tng giá đng lot, liên tc và
mc đáng k. T đó, thng ly ch s giá tng đ nói lên mc đ lm phát. Lm
phát thng đi kèm vi tng trng kinh t, tng s lng công n vic làm. Bn
cht lm phát không xu, bi lm
phát mc kim soát đc s kích thích đu t,
xut khu và ci thin công n vic làm. Song, lm phát khi tng quá mc đn 2 con
s tr lên và ngoài tm kim soát s gây tn hi cho nn kinh t và cuc sng ngi
dân.
1.2.2 Phân loi lm phát
Tùy theo tiêu thc phân loi lm phát có các loi lm phát khác nhau. Thông
thng vic phân loi lm phát trên c s đnh lng và đnh tính.
- V mt đnh lng
: Phân loi lm phát da trên t l phn trm lm phát đc
tính trong nm. Theo đó, lm phát đc chia thành 3 loi: lm phát va phi, lm
phát phi mã và siêu lm phát.
• Lm phát va phi: Lm phát va phi là lm phát mc 1 con s nguyên
khi t l tng giá c hàng hóa trong khong 10% tr li. mc đ lm phát va phi,
giá c tng chm, d
ao đng xung quanh mc tng tin lng. Trong điu kin nh
th, giá tr tin t không bin đng nhiu, to điu kin thun li cho kinh t phát
trin. Khi giá c tng vt ra khi mc đ hp lý trên, ngi ta nói lm phát đang
bc vào giai đon tng cao.
• Lm phát phi mã: Lm phát cao là lm phát vi tc đ 2 con s, t
15
20%/nm đn di 100%/nm. Khi lm phát phi mã xy ra, sn xut b đình tr, nn
tài chính b phá hoi. Nu không có bin pháp thích hp thì nn kinh t s d dàng
ri vào tình trng siêu lm phát.
• Siêu lm phát: Siêu lm phát là lm phát vi tc đ 3 con s tr lên, thm chí
không th đo lng lm phát bng s % mà bng s ln tng giá trong nm. Siêu lm
phát thng xy ra do các bin c ln nh chin tranh, khng hong chính tr dn
đn đo ln trt t xã hi. Khi nhng bin c ln xy ra, s thâm tht ngân sách
khin C
hính ph phi phát hành tin giy đ bù đp dn đn siêu lm phát. Siêu lm
phát có sc phá hu toàn b hot đng kinh t và nn kinh t b suy thoái nghiêm
trng. Có th ví siêu lm phát nh cn sóng thn trong kinh t.
- V mt đnh tính: lm
phát đc chia thành nhiu loi khác nhau, tùy theo
tính cht ca lm phát mà chia ra các loi c bn sau:
• Lm phát thun túy: là trng hp đc bit ca lm phát, hu nh giá c ca
mi hàng hóa đu tng lên cùng mt t l trong cùng mt đn v thi gian.
• Lm phát cân bng: là loi lm phát có mc giá chung tng tng ng vi
mc thu nhp.
• Lm ph
át đc d đoán trc: là lm phát mà mi ngi có th d đoán
trc nh vào s din tin liên tc theo chui thi gian trong nhiu nm.
• Lm phát không đc d đoán trc: là lm phát xy ra bt ng, ngoài s
tiên liu ca mi ngi v quy mô, cng đ cng nh mc đ tác đng.
• Lm phát cao và lm
phát thp: lm phát cao là mc lm phát mà t l tng
thu nhp thp hn t l lm phát. Ngc li, lm phát thp là mc tng thu nhp cao
hn mc đ tng ca t l lm phát.
Nh vy, có th phân loi lm phát theo nhiu mc đ khác nhau đ có nhng
bin pháp kim soát thích hp. Song, bin pháp phòng chng hay cha tr cng c
òn
phi cn c vào nguyên nhân gây ra lm phát.
1.2.3 Nguyên nhân gây ra lm phát
Có nhiu nguyên nhân gây ra lm phát. Các nguyên nhân này có th xut phát
t phía tng cu trong nn kinh t, cng có th xut phát t phía tng cung và cng
có th là nguyên nhân xut hin đng thi c phía cung ln phía cu. Khi quan sát
thc t, ngi ta nhn thy, trong môi trng có lm phát thì bn thân môi trng đó
16
cng có th có kh nng và là nguyên nhân thúc đy hoc tip tc gây ra mt chu
trình lm phát mi, tc là to s lun qun trong vòng xoáy lm phát.
1.2.3.1. Lm phát do chi phí đy
Trong hoàn cnh sn xut không tng hoc tng ít trong khi chi phí tng lên
có th do chi phí sn xut tng vt quá mc tng ca nng sut lao đng thì s sinh
ra lm phát chi chí đy. Chi phí sn xut tng lên to áp lc đy giá bán sn phm
tng lê
n hay làm gim mc cung ng hàng hoá ca xã hi, nh vy lm phát trong
trng hp này là do các yu t sn sut và tiêu th hàng hoá gây ra. Chi phí tng lên
có th xut phát t nhng nguyên nhân:
Mc tng tin lng vt quá mc tng nng sut lao đng. Các doanh nghip
trong nn kinh t th trng thng phi chu rt nhiu áp lc v vn đ tin lng.
Trong ngn hn, c
hi phí nhân công n đnh do b hn ch bi hp đng lao đng
song trong dài hn do áp lc ca công đoàn, do thu thu nhp và các yu t khác làm
cho tin lng nhân viên chu sc ép nâng lên. Khi lng tng, giá c hàng hoá s
tng. Quy trình này tác đng bi yu t hành chính, có ngha khi giá c tng lên, các
doanh nghip phi tng giá bán đ đm bo li nhun. Khi giá c hàng hoá nói chung
và tiêu dùng nói riêng tng lên thì ngi lao đng tìm mi cách đ tng lng. Khi
lng tng, giá c li tng. n lt m
ình, các doanh nghip li tng giá bán đ đm
bo li nhun. Nhà kinh t hc Adam Smith gi s vn hành ca c ch này là đng
xoáy trôn c.
Giá nhp khu tng lên tác đng trc tip ti giá c trong nc, nu là hàng tiêu dùng
trc tip, hoc tác đng gián tip thông qua vic làm tng chi phí sn xut, nu là đu
vào ca quá trình sn xut. Giá hàng nhp khu tng lên có th do lm
phát ca nc
ngoài cao làm cho giá nguyên liu nc xut khu tng, hay do đng ni t b mt
giá so vi đng tin ca nhng nc có quan h mu dch.
- Do thu sut tng lên làm nh hng ti mc sinh li ca các nhà đu t
nên đy giá c tng lên. duy trì mc sinh li mong mun, hoc các doanh nghip
tng t l li nhun bng bin pháp tng gi
á bán hàng hoá s làm cho giá c tng,
vic tng giá trong trng hp này mang tính cht hành chính tích cc nhm duy trì
li nhun mc mong mun. Vic này thng xy ra trong điu kin đc quyn.
Mt s nc gi là lm phát hành chính.
1.2.3.2. Lm phát do cu kéo
17
Lm phát cu kéo hay lm phát nhu cu là lm phát xy ra do tng cu tng
vt quá mc cung hàng hóa ca xã hi, dn đn áp lc làm tng giá c. Tng cu
trong nn kinh t bao gm chi tiêu ca h gia đình-C, chi tiêu ca Chính ph-G, đu
t trong nn kinh t-I, nhu cu hàng hóa cho xut khu-X, lng hàng hóa nhp
khu-M. Nu gi tng cu là AD thì AD = C + G + I +X – M (du âm trong biu
thc là do hàng hóa nhp khu làm phong phú thêm hàng hóa trong nc và làm
gim cng thng cho tng cu). Tng cu tng có th do mt hoc mt s yu t ca
biu thc tng lên:
Chính ph tng các khon chi tiêu cho an ninh quc phòng, các khon đu t
làm cho tng cu tng.
Thâm ht ngân sách kéo dài và đc đài th bng cách vay mn trong
nc, ngoài nc hoc NHT.
Các h gia đình tng chi tiêu do mc thu thp tng hoc đc C
hính ph gim
thu, tng tr cp.
Tâm lý thích tiêu dùng hay tit kim ca dân chúng đa đn s gia tng tc đ
lu thông tin t. Nu dân chúng có khuynh hng thích tiêu dùng, tc đ lu thông
tin t gia tng.
u t ca các doanh nghip tng lên do d đoán v trin vng phát trin kinh
t trong nc và c ngoài nc hay do lãi sut gim.
CSTT m rng to điu kin cho các doanh nghip, ngi dân d tip cn
ngun vn,
có th vay d dàng hn, vay nhiu hn dn đn nhu cu chi tiêu nhiu
hn.
Các yu t liên quan đn nhu cu nc ngoài nh t giá hi đoái, mc thu
nhp ca c dân nc ngoài, làm gia tng nhu cu hàng hóa xut khu kéo theo tng
cu gia tng.
Nh vy, khi tng cu tng thì s gây áp lc tng giá và xy ra tình trng lm
phát trong ngn hn. Song, nu nn ki
nh t cha đt đc mc sn lng tim nng
thì vic tng tng cu trong trng hp này tr thành mt chính sách lm phát có
hiu qu đ thúc đy sn xut xã hi làm cho kinh t tng trng, t đó tng cung s
tng, sn lng ca nn kinh t tng lên.
1.2.3.3. Lm phát tin t
Cung tin tng khin cho lng tin trong lu t
hông tng lên là nguyên nhân