B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN CNH NHT
PHỂNăTệCHăCHIăPHệăIăVAYăTệNăDNG
CHÍNH THC CA NÔNG DÂN TI
TH XÃ LONG KHÁNH, TNHăNG NAI
LUNăVNăTHC S KINH T
Thành ph H Chí Minh ậ Nmă2013
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN CNH NHT
PHỂNăTệCHăCHIăPHệăIăVAYăTệNăDNG
CHÍNH THC CA NÔNG DÂN TI
TH XÃ LONG KHÁNH, TNHăNG NAI
Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Mã S: 60340102
LUNăVNăTHCăS KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC: PGS. TS NGUYNăVNăNGÃI
Thành ph H Chí Minh - Nmă2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu khoa hc đc lp
ca tôi. Các thông tin, s liu trong lun vn là trung thc và có
ngun gc rõ ràng, c th. Kt qu nghiên cu trong lun vn là
trung thc và cha tng đc công b trong bt k công trình
nghiên cu nào khác.
Sinh viên cao hc
Nguyn Cnh Nht
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh sách các t vit tt
Danh mc các bng biu và các hình
Danh mc các ph lc
CHNG M U 1
CHNG 1: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
1.1. C s lý thuyt 5
1.1.1. Tín dng 5
1.1.1.1. Khái nim 5
1.1.1.2. Chc nng 5
1.1.1.3. Vai trò 6
1.1.1.4. Phân loi 6
1.1.2. Tín dng lnh vc nông nghip, nông thôn 8
1.1.2.1. Khái nim 8
1.1.2.2. c trng c bn 8
1.1.2.3. Vai trò ca tín dng trong phát trin nông thôn 9
1.1.3. Chi phí đi vay nông nghip, nông thôn 9
1.1.3.1. Các nghiên cu nc ngoài 9
1.1.3.2. Các nghiên cu trong nc 12
1.2. Mô hình nghiên cu 13
CHNG 2: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 15
2.1. Thit k nghiên cu 15
2.2. Quy trình nghiên cu 21
2.3. Công c thu thp s liu 22
2.4. Vùng nghiên cu và kích thc mu 22
2.5. Phng pháp phân tích s liu 22
CHNG 3: KT QU NGHIÊN CU V CHI PHệ I VAY TI TH XÃ
LONG KHÁNH, TNH NG NAI 26
3.1. Khái quát v đa bàn th xã Long Khánh, tnh ng Nai 26
3.2. Mô t kt qu nghiên cu 27
3.3. c lng chi phí đi vay ca các nông h .31
3.4. Yu t nh hng chi phí đi vay 41
3.5. xut gii pháp 44
3.5.1. Gii pháp thay đi s tin vay 44
3.5.2. Gii pháp thay đi lãi sut 45
3.5.3. Gii pháp thay đi vic gây nh hng đi vi nhân viên tín dng 46
3.5.4. Gii pháp thay đi khong cách t ni c trú đn t chc tín dng 48
3.5.5. Gii pháp thay đi vic th chp bng tài sn đm bo 49
CHNG KT LUN & KIN NGH 53
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
BNG DANH MC CÁC T VIT TT
Ting Vit
CP Chính ph
N Ngh đnh
NHCSXH Ngân hàng Chính sách Xã hi
NHNN Ngân hàng Nhà Nc
NNNT Nông nghip, nông thôn
NHNo Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NHTM Ngân hàng thng mi
Q Quyt đnh
QTDND Qu tín dng Nhân dân
TCXH T chc xã hi
TCTD T chc tín dng
TDCT Tín dng chính thc
TDNH Tín dng ngân hàng
TMCP Thng mi c phn
TTg Th tng
UBND y ban nhân dân
Ting Anh
ANOVA Analysis of Variance
SPSS Statistical Package for the Social Sciences / Statistical
Product and Service Solutions.
DANH MC CÁC HÌNH VÀ BNG BIU
CÁC HÌNH
Hình 1.1 Mô hình nghiên cu 14
Hình 2.1. Quy trình nghiên cu 21
Hình 3.1. C cu ngi vay phân theo ngân hàng 28
CÁC BNG BIU
Bng 1.1 Các nhà cung cp dch v tài chính nông thôn 7
Bng 2.1. Các bin ph thuc vào mô hình nghiên cu 17
Bng 3.1. Bng c cu đ tui theo ngân hàng vay 29
Bng 3.2. Bng c cu s tin vay theo ngân hàng vay 30
Bng 3.3. Bng trung bình ca s phân b các chi phí giao dch 32
Bng 3.4. Bng trung bình các nhân t theo ngân hàng vay 34
Bng 3.5. Bng trung bình các nhân t theo s tin vay 38
Bng 3.6 Bng hi quy các nhân t theo 2 mô hình. 41
Bng 3.7. So sánh chi phí khi có và không có thc hin vic th chp. 44
Bng 3.8 Bng quy đnh mc phí công chng. 50
DANH MC CÁC PH LC
PH LC 1: A BÀN TH XÃ LONG KHÁNH, TNH NG NAI.
PH LC 2: H THNG NGÂN HÀNG TH XÃ LONG KHÁNH
PH LC 3: CÁCH TÍNH CÁC LOI CHI PHÍ
PH LC 4: ÁNH GIÁ MC PHÙ HP CA MÔ HÌNH HI QUY
PH LC 5: BNG CÂU HI PHNG VN
1
CHNG M U
1.T VNă
Nn kinh t Vit Nam đang trong giai đon hi nhp vi nn kinh t th gii,
rt cn có nhiu ngun lc vng mnh đ to điu kin cho giai đon phát trin mi
và nâng cao v th ca Vit Nam trên th trng quc t. Mun thc hin đc nh
vy, nc ta phi phát trin bn vng t nông nghip. Nông nghip có vai trò cc
k quan trng trong s phát trin hng thnh ca đt nc. Ngày 11/04/1946, khi
vit “th gi đin ch nông gia Vit Nam”, Bác đư nhn mnh tm quan trng ca
vic phát trin nông nghip “Vit Nam là mt nc sng v nông nghip. Nn kinh
t ta ly canh nông làm gc Nông dân ta giàu thì nc ta giàu. Nông nghip ta
thnh thì nc ta thnh” và coi vic tp trung phát trin nông nghip là nhim v
trng tâm ca toàn ng, toàn dân.
Ban chp hành trung ng vi ngh quyt s 26 NQ/T đư ch rõ vic phát
trin nông nghip trong giai đon hin nay: “Nông nghip, nông dân, nông thôn có
v trí chin lc trong s nghip công nghip hoá, hin đi hoá, xây dng và bo v
T quc, là c s và lc lng quan trng đ phát trin kinh t - xã hi bn vng,
gi vng n đnh chính tr, đm bo an ninh, quc phòng; gi gìn, phát huy bn sc
vn hoá dân tc và bo v môi trng sinh thái ca đt nc”. Sau đó, Chính ph đư
ban hành ra các chính sách h tr nhm phát trin mnh nông nghip, nông thôn
nh Ngh đnh 41/2010/N-CP v chính sách tín dng phc v phát trin nông
nghip, nông thôn có hiu lc t 01/6/2010, tip theo là Ngh quyt 12/NQ-CP
trong phiên hp Chính ph thng k tháng 4/2012. Theo Ngh quyt, Chính ph
yêu cu Ngân hàng Nhà nc Vit Nam ch trì, phi hp vi các b, c quan tip
tc điu hành chính sách tin t mt cách ch đng, linh hot và có hiu qu, ch
đo quyt lit đ to điu kin thun li cho các doanh nghip, nông h tip cn
ngun vn tín dng.
Long Khánh là mt th xã thuc tnh ng Nai, có nn kinh t khá phát trin.
Nhng vì là mt nn kinh t mi nên thu nhp ca ngi dân vn ch yu da vào
2
ngành nông nghip. Vic đi vay vn là không th thiu đi vi ngi dân ni đây,
nhng đ vay đc t các ngun chính thc không phi đn gin, thm chí là rt
tn kém. Nhng chi phí phát sinh trong quá trình đi vay đc gi chung li là chi
phí đi vay. Theo Cuevas (1983), nhng chi phí này đc xem nh là s ma sát trong
quá trình hot đng ca th trng tài chính. Chi phí đi vay càng ln thì chi phí
trung gian càng cao và kt qu là khu vc tài chính hot đng càng kém hiu qu
(Virginia De Guia - Abiad, 1993). i vi Trn Th t (1998), chi phí đi vay có
tác đng xu đn quá trình đi mi ca đt nc. iu này cng ging nh các món
tin vay “r” đc cung cp bi chính ph và các nhà tài tr tp trung vào ngi
nông dân nghèo tht s không đn đc tn tay nhng ngi cn tht s. Bi vì chi
phí đi vay càng cao bao nhiêu thì ngi nông dân vay đc càng ít s tin cn thit
đ sn xut.
Vy, ngi đi vay đc bit là ngi nông dân th xã Long Khánh có tn
nhiu chi phí khi đi vay không và có khó khn trong vic tip cn ngun tín dng
chính thc không. T thc t đó, tôi xin đ cp đn đ tài :
“Phân tích chi phí điăvay chính thc ca nông dân ti th xã Long Khánh,
tnhăngăNai”
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
tài này đc thc hin nhm đt các mc tiêu c bn sau:
c lng chi phí đi vay chính thc ca nông dân ti th xã Long Khánh, tnh
ng Nai.
Xác đnh nhân t nh hng đn chi phí đi vay ca nông dân.
xut gii pháp gim thiu chi phí đi vay và giúp tng kh nng cho vay
ngi nông dân đi vi các t chc tín dng.
3. IăTNG NGHIÊN CU
Lun vn nghiên cu v chi phí đi vay chính thc ca các nông h ti th xã
Long Khánh, tnh ng Nai. c lng và xác đnh các nhân t nh hng chi phí
đi vay.
3
4. PHM VI NGHIÊN CU
Lun vn này đc tin hành nghiên cu 200 h nông dân ti 09 xã thuc th
xã Long Khánh, tnh ng Nai, bao gm Bàu Trâm, Bo Vinh, Bo Quang, Sui
Tre, Xuân Lp, Bàu Sen, Xuân Tân, Hàng Gòn và Bình Lc.
Thi gian thc hin đ tài này t 15/01/2013 đn 30/09/2013.Thi gian thc
hin cuc kho sát ý kin ngi đi vay t 03/02/2013 đn 15/07/2013.
5. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
Lun vn này đc nghiên cu da trên phng pháp nghiên cu đnh lng:
da vào bng kho sát bao gm 32 câu hi dùng đ tính toán các nhân t to ra chi
phí đi vay. S dng phn mm SPSS phân tích d liu thu đc, thng kê mô t và
hi quy mô hình đ c lng cng nh xác đnh các nhân t nh hng đn chi
phí đi vay.
6. ụăNGHAăTHC TIN CAă TÀI
Phát hin ra các nhân t có nh hng đn chi phí đi vay ca các nông h có ý
ngha vô cùng to ln trong công tác qun tr ca t chc tài chính. Nghiên cu này
đem li các ý ngha sau:
Th nht, lun vn giúp các t chc tài chính c lng đc chi phí đi vay
mà ngi nông dân gp phi.
Th hai, thông qua các bn phân tích, chúng ta có th so sánh s khác bit gia
các t chc tín dng v các mc chi phí hình thành theo s tin vay, chi phí đi vay.
Th ba, t các khám phá mi, lun vn giúp cho nhà qun lý tìm ra gii pháp
đ gim thiu chi phí đi vay, đng thi hoàn thin công tác qun tr, góp phn vào
vic m rng kh nng tip cn ngun tín dng nông nghip, nông thôn chính thc
ti th xã Long Khánh.
4
7. B CC CA LUN VN
Lun vn này đc chia thành 5 chng
Chng m đu: Gii thiu lý do la chn đ tài, mc tiêu, đi tng và
phm vi nghiên cu, các phng pháp s dng trong nghiên cu và ý ngha thc
tin ca lun vn.
Chngă1: a ra các c s lý thuyt, các nghiên cu liên quan đn đ tài
nghiên cu và sau đó xây dng mô hình nghiên cu chính thc cho lun vn.
Chngă2: Phân tích sâu vào thit k nghiên cu, quy trình nghiên cu, công
c thu thp s liu, vùng nghiên cu, kích thc mu và phng pháp phân tích.
Chngă3: Khái quát v đa bàn th xư Long Khánh, sau đó tin hành phân
tích kt qu thu đc bao gm mô t, c lng và xác đnh nhân t nh hng chi
phí đi vay.
Chngăkt lun và kin ngh: Tng kt li nhng điu lun vn làm đc
và cha làm đc. T đó, đa ra hng phát trin mi cho đ tài nghiên cu tip
theo.
5
CHNGă1
CăS LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Chng 1 s cung cp c s lý thuyt v đ tài nghiên cu bao gm tín dng,
tín dng lnh vc nông nghip, nông thôn cng nh chi phí đi vay nông nghip,
nông thôn. T đó, đa ra mô hình nghiên cu cho lun vn.
Chng này s gm 2 phn. Phn 1 bàn lun v c s lý thuyt; và phn 2 s
đa ra mô hình nghiên cu lun vn thc hin.
1.1. Căs lý thuyt
1.1.1. Tín dng
1.1.1.1. Khái nim
Tín dng (credit), xut phát t ting Latin là credo – là s tin tng, s tín
nhim và đc đnh ngha di nhiu gc đ khác nhau: tín dng là quan h vay
mn trên nguyên tc hoàn tr, là quá trình tp trung và phân phi li vn tin t
hay hin vt trên nguyên tc có hoàn tr. Tín dng cng có th là s chuyn nhng
tm thi mt lng giá tr t ngi s hu sang ngi s dng đ sau mt thi gian
s thu hi v mt lng giá tr ln hn lng giá tr ban đu. Và khía cnh khác,
tín dng là s chuyn dch vn di hình thái tin t hay hin vt ca mt t chc,
cá nhân này cho mt t chc, cá nhân khác s dng trong mt thi gian nht đnh
trên nguyên tc hoàn tr.
Nh vy, tín dng có th đc din đt bng nhiu cách khác nhau nhng bn
cht ca tín dng là mt giao dch v tài sn gia mt bên là ngi đi vay và mt
bên là ngi cho vay trên c s hoàn tr c gc và lãi.
1.1.1.2. Chc nng
Tín dng có ba chc nng ch yu
Tp trung và phân phi li vn tin t: ây là chc nng c bn nht ca tín
dng, nh chc nng này ca tín dng mà các ngun vn tin t trong xã hi đc
điu chuyn t ni “tha vn” sang ni “thiu vn” đ s dng nhm mc đích phát
trin nn kinh t.
6
Chc nng tit kim tin mt và chi phí lu thông cho xã hi: Hot đng tín
dng to điu kin cho s ra đi ca các công c lu thông tín dng nh k phiu,
séc, th thanh toán thay th s lu thông tin mt và làm gim chi phí in n, vn
chuyn, bo qun tin. Thông qua ngân hàng, các khách hàng có th giao dch vi
nhau bng hình thc chuyn khon hoc bù tr; và cng nh hot đng tín dng mà
ngun vn đang nm trong xã hi đc huy đng đ s dng cho sn xut và lu
thông hàng hóa, làm cho tc đ chu chuyn vn trong phm vi toàn xã hi tng lên.
Chc nng kim soát các hot đng kinh t: Thông qua hot đng tín dng,
Nhà nc có th kim soát hot đng sn xut, kinh doanh ca khách hàng vay vn,
mà c th trong tín dng nông thôn là các h vay vi mc đích và giám sát vic s
dng vn.
1.1.1.3. Vai trò
Tín dng là nghip v kinh doanh ch yu ca ngân hàng góp phn quan trng
trong s phát trin chung ca nn kinh t. Tín dng có vai trò giúp đáp ng nhu cu
v vn thiu ht đ duy trì quá trình sn xut đc liên tc, kp thi. Tín dng thúc
đy quá trình tp trung vn và tp trung sn xut, là công c tài tr cho các ngành
kinh t phát trin và góp phn thúc đy các doanh nghip s dng vn có hiu qu.
1.1.1.4. Phân loi
Phân loi tín dng theo hình thc cho vay, bao gm tín dng chính thc, tín
dng bán chính thc và tín dng phi chính thc.
Tín dng chính thc: Là hình thc hp pháp, đc s cho phép ca nhà nc.
Các t chc tín dng chính thc hot đng di s giám sát và chi phi ca Ngân
hàng Nhà nc. Các nghip v hot đng phi chu s điu chnh ca Lut Ngân
hàng nh s quy đnh khung lãi sut, huy đng vn, cho vay, và nhng dch v
mà ch có các t chc tài chính chính thc mi cung cp đc. Các t chc tín dng
chính thc bao gm các ngân hàng thng mi, ngân hàng chính sách xã hi, qu
tín dng nhân dân và các chng trình tr giúp ca Chính ph.
Tín dng bán chính thc: Là hình thc tín dng hp pháp, đc s cho phép
ca nhà nc. Tín dng bán chính thc thông qua các t chc phi Chính ph, các t
7
chc hùn vn đa phng thông qua các hi ngh nghip nh Hi ph n, Hi
nông dân, hp tác xã, hình thc này có tính tng tr cao, lãi sut cho vay rt thp
có khi bng không, thi hn vay ch yu là ngn hn.
Tín dng phi chính thc: Là các hình thc tín dng nm ngoài s qun lý ca
Nhà nc, thng là hình thc tín dng nng lãi. Các hình thc này tn ti khp ni
và gm nhiu ngun cung vn nh cho vay chuyên nghip, thng lái cho vay,
ngi thân, bn bè, h hàng hay ca hàng vt t nông nghip, hi. Lãi sut cho vay
và nhng quy đnh trên th trng này do ngi cho vay và ngi vay quyt đnh.
Trong đó, hình thc cho vay nng lãi b Nhà nc nghiêm cm.
Bng 1.1 Các nhà cung cp dch v tài chính nông thôn
Khu vc chính thc
Khu vc bán chính
thc
Khu vc phi chính
thc
Ngân hàng trung ng
Các ngân hàng thng
mi, đu t, tit kim,
phát trin.
Các ngân hàng phc v
nông thôn.
Các ngân hàng theo mô
hình hp tác xã.
Các t chc phi ngân hàng
khác.
Các t chc tit kim theo
hp đng, Qu hu trí.
Các công ty bo him.
Các th trng ( c phiu,
trái phiu)
Các hp tác xã tín dng và
tit kim.
Các hip hi tín dng.
Các ngân hàng nhân dân.
Các ngân hàng hp tác xã.
Các qu tit kim to vic
làm.
Các ngân hàng làng xã.
Các d án phát trin, các
t chc phi chính ph.
Các nhóm tng h.
Các hip hi tit kim.
Cá hip hi tín dng và
tit kim quay vòng và
bin th ca nó.
Các công ty tài chính, đu
t phi chính thc.
Nhng ngi cho vay cá
nhân thng mi. (Ví d:
ngi cho vay nng lãi);
và phi thng mi ( hàng
xóm, bn bè, h hàng, )
Các thng gia và ch
hiu.
Ngun: Legerwood (1999)
8
Tín dng đc phân loi theo k hn hay thi gian cho vay, đc chia ra làm 3
loi:
Ngn hn: các món vay có thi hn di 12 tháng. ây là loi tín dng ph
bin trong tín dng nông thôn, vi các nhu cu sn xut trong mt v mùa. Lãi sut
ca các món vay này thng thp.
Trung hn: các món vay có thi gian vay t 12 tháng đn 60 tháng, dùng đ
cho vay m rng sn xut, đu t phát trin nông nghip nh mua ging vt nuôi,
cây trng lâu nm và xây dng các công trình nh.
Dài hn: các món vay có thi gian vay t 60 tháng tr lên, ch yu dành cho
các đi tng nông h đu t sn xut có quy mô ln và k hoch sn xut kh thi.
Hình thc này rt ít khi xy ra và thng mang ri ro cao.
1.1.2. Tín dng lnhăvc nông nghip, nông thôn
1.1.2.1. Khái nim
H sn xut nông nghip là h chuyên sn xut trong lnh vc nông nghip,
bao gm: trng trt, chn nuôi, làm kinh t tng hp và mt s hot đng khác nhau
nhm phc v cho sn xut nông nghip. Hn th na, h sn xut nông nghip có
tính cht t sn xut, do các cá nhân làm ch và t chu trách nhim toàn b kt qu
sn xut kinh doanh.
1.1.2.2. c trng c bn
Tính cht thi v trong cho vay nông nghip có liên quan đn chu k sinh
trng ca đng, thc vt trong ngành nông nghip. Tính thi v đc biu hin
nhng phng din sau:
V, mùa trong sn xut nông nghip quyt đnh thi đim cho vay và thu n.
Chu k sinh trng, phát trin và thu hoch cây, con là yu t quyt đnh thi
hn cho vay.
Ngoài ra, cho vay lnh vc nông nghip còn có đc đim là chi phí t chc cho
vay có liên quan đn nhiu yu t nh chi phí t chc mng li, chi phí cho vay
thm đnh, theo dõi khách hàng, chi phí phòng nga ri ro. C th là:
9
Cho vay nông nghip đc bit là cho vay các h sn xut thng chi phí
nghip v cho mi đng vay vn thng cao do quy mô tng ln vay vn nh.
S lng khách hàng đông, phân b khp ni nên m rng cho vay thng
liên quan ti vic m rng mng li cho vay và thu n (m chi nhánh, phòng giao
dch, t cho vay xã)
Mt khác, do ngành nông nghip có đ ri ro tng đi cao (thiên tai, dch
bnh) nên chi phí cho d phòng ri ro là tng đi ln so vi các ngành khác.
1.1.2.3. Vai trò ca tín dng trong phát trin nông thôn
Tín dng góp phn dch chuyn c cu nông nghip mang li hiu qu kinh t
cao, góp phn nâng cao thu nhp và đi sng nông dân, thu hp s cách bit gia
nông thôn và thành th, cng nh to điu kin cho ngi nông dân đc áp dng
các k thut công ngh vào sn xut kinh doanh tin b, đy mnh phát trin ngành
mi nhn thu nhiu ngoi t cho quc gia. T đó, tín dng góp phn tích ly cho
nn kinh t.
1.1.3. Chiăphíăđiăvayănôngănghip, nông thôn
1.1.3.1. Các nghiên cu nc ngoài
Tác phm “An Analysis of Transaction Costs of Obtaining Credits in Rural
Iran” ca Hosseini, Khaladi, Ghorbani và Brewin (2012).
Chi phí đi vay bao gm tt c các chi phí ngoi tr chi phí lãi vay, phát sinh
trong quá trình vay tín dng. Vì vy, tng chi phí có th đc xem xét nh sau:
TCC = IC + TC.
TCC là tng chi phí vay tín dng. IC đi din cho chi phí lãi vay và TC là các
chi phí đi vay cn thit đ vay đc tin, bao gm các khon chi phí ngi đi vay
phi tn khi phi đn ngân hàng nhiu ln đ np đn xin vay, thng lng, rút
tin vay, tr lãi vay, hay thi gian ch đi hàng gi, thm chí c hàng tháng.
Chi phí đi vay bao gm 07 loi chi phí kt hp li, bao gm: Chi phí đi li, chi
phí c hi, chi phí hành chính, chi phí th chp, chi phí giy t, chi phí t vn và chi
phí khác.
10
Tác phm “Borrower Transaction Costs and Credit Rationing in Rural
Financial Markets: The Philippine Case” ca Virginia De Guia-Abiad (1993).
Chi phí đi vay ca ngi đi vay theo gi thuyt đc quyt đnh bi 2 nhân t
là tng s tin mt b ra ban đu đ đc vay và chi phí thi gian.
Và công thc tính chi phí đi vay nh sau:
lnTC = a
0
+ a
1
ln L + a
2
ln (i) + a
3
ln A + b
1
COL + b
2
DEL + b
3
BANK + b
4
YEAR + b
5
DIST
Vi:
TC = Chi phí đi vay ca ngi đi vay.
L = Tng s tin vay cn thit.
i = Lãi vay thc đc tính trên s tin vay.
A = Din tích đt s hu.
COL = Bin gi dùng đ phân bit loi tài sn th chp; 1 là bt đng sn
và 0 là các loi khác.
DEL = Bin gi dùng đ ch hot đng tr lãi ca ngi đi vay; 1 dùng đ
ch ngi đi vay đ quá hn trong quá kh, 0 là các dng khác.
BANK = Bin gi dùng đ phân bit loi ngân hàng cho vay; 1 dùng đ ch
ngân hàng nông nghip, 0 dùng đ chi các ngân hàng khác.
YEAR = Bin gi dùng đ phân bit s tin vay đc vay trc hay sau s
thay đi v lãi sut; 1 đc dùng đ chi giai đon (1986-1987) và 0 đc dùng đ
chi giai đon (1972-1985).
DIST = Khong cách đn ngân hàng (đc đo bng thi gian đi li).
Trong tác phm “Borrowing Costs and the Demand for Rural Credit” ca
Adams và Nehman (1978).
Ngi đi vay s tin ít và cá nhân cha có kinh nghim đi vay có th s phát
sinh nhiu chi phí đi vay ln đ có th vay đc tin. Ít nht là có 3 chi phí mà
ngi đi vay có th gp phi, đó là: (1) các loi phí trên món tin vay bên cnh lãi
vay nh phí np đn, phí dch v, phí bi hoàn và phí tt toán khon n. Ngi cho
vay cng có th tng chi phí đi vay bng cách khu tr lưi vay trc hay thu lãi vay
11
cho toàn b s tin vay mc dù ngi đi vay ch rút mt phn món tin vay thôi. (2)
các nc thu nhp thp, nhng ngi nông dân nghèo có th b ép buc phi tha
thun vi trung gian, “cò tín dng” trc khi đc vay. Cá nhân đó có th là mt
nhân viên, mt cán b đa phng, hay mt lưnh đo. Trong mt s trng hp, mt
khách hàng đi vay tim nng phi tr chi phí đ nh chuyên gia kim đnh và theo
dõi món vay. (3) Trong nhiu trng hp, chi phí ln nht và quan trng nht chính
là thi gian và chi phí đi li mà ngi đi vay phi b ra đ vay đc tin. Rt nhiu
ngi đi vay mi hay vay nhng món tin nh đc yêu cu ghé ch cá nhân, t
chc cho vay chính thc nhiu ln đ tha thun món tin vay, ly tng phn tin
vay và thc hin vic chi tr. Mt s chuyn ghé thm này đòi hi phi liên tc đi
trong mt khong thi gian dài và đi mt khong đng xa. Vic mt thi gian lao
đng có th cng rt quan trng, đc bit khi các giao dch vay mn y nhm vào
mùa v gieo trng hay gt hái, khi đó chi phí c hi ca thi gian ngi đi vay rt
quan trng.
Trong tác phm “Rural Financial Markets in Low-income Countries: Recent
Controversies and Lessons” ca Dale W. Adams và Robert C. Vogel (1986).
Th trng tài chính cng ging nh mt c máy đ hot đng suôn s, cn
phi có mt ít s ma sát nh, và chính điu đó to nên chi phí đi vay gia nhng
bên tham gia. Chi phí đi vay đi vi ngi cho vay chính là chi phí huy đng vn
đ cho vay, chi phí thu thp thông tin nhng ngi đi vay tim nng, chi phí duy trì
món tin và thu lưi vay. Còn đi vi ngi đi vay, chi phí đi vay chính là chi phí đi
li và thi gian ch đi đ thng lng, thc hin vay n và chi tr món n, thm
chí còn phi tng quà cho cán b tín dng. Lãi sut trn đư làm gii hn kh nng
ca các t chc trung gian thu li đi vi ngi đi vay, nên đư tng các yêu cu v
th chp, và thm đnh nh là chi phí thay th.
12
1.1.3.2. Các nghiên cu trong nc
Tác phm “Borrower Transaction Costs and Credit Rationing: A study of the
rural credit market in Viet Nam” (1998) ca Trn Th t.
Chi phí đi vay đóng mt vai trò quan trng trong vic phân phi li vn vay và
cu trúc ca th trng tài chính nông thôn. Chi phí đi vay nên đc xem là nhng
chi phí xut hin trong quá trình đi vay vn hn là chi phí ca ch chính dch v đó
thôi. M rng ra, chi phí đi vay có th bao gm c chi phí nghiên cu, chi phí la
chn, chi phí thng lng hp đng, chi phí kim soát và các chi phí khác liên
quan trong vic tt toán các hp đng sa đi, hp đng b hy.
lng hóa chí phí giao dch, Trn Th t đư ch đnh ít nht 4 loi chi phí
đi vay sau:
Chi phí món tin vay thông qua phí đc thu bi ngi cho vay (ngoài chi phí
tr lãi vay); phí dch v thu bi cán b đa phng hay UBND (chi phí công chng,
); và chi phí th chp tài sn.
Chi phí đi li đ vay đc vn. ng xu hay cu trúc h tng thp kém s
làm cho ngi đi vay tn nhiu thi gian hn đ hoàn tt các th tc giy t cn
thit, cng nh đi công chng, ký kt theo yêu cu ca ngân hàng cho vay.
Chi phí đ thu hút s quan tâm ca nhân viên ngân hàng. Bi vì trong quá
trình vay vn, ngi đi vay phi làm vic vi nhiu b phn công chc nên đ cho
mi vic nhanh chóng thì nhng món quà nh gói thuc, tin cà phê là không th
thiu. Thêm vào đó, các nhân viên ngân hàng còn có th cung cp cho khách hàng
nhng u đưi vi các điu kin tt hn rt nhiu.
Chi phí c hi là chi phí đi vay quan trng nht mà ngi đi vay phi b ra đó
chính là thi gian. Ngân hàng đi hi rt nhiu giy t, chng t liên quan và gia
thi gian np “đn yêu cu xin vay” đn khi quyt đnh cho vay rt lâu.
13
1.2. Mô hình nghiên cu
Ít nht là đư có 3 nghiên cu v nhân t nh hng đn chi phí đi vay nh tác
phm ca Hoseini, Khaladi, Ghorbani và.Grewin(2012), Virginia De Guia – Abiad
(1993), Adams và Nehman (1986) nhng khi la chn mô hình các yu t nh
hng chi phí vay vn Vit Nam, lun vn s s dng mô hình ca Trn Th t
trong tác phm “Borrower Transaction Costs and Segmented Markets in Viet Nam”
đc nghiên cu vào nm 1998 ti i hc Quc Gia Autraslia. Bi vì mô hình ca
ông đc nghiên cu ti chính Vit Nam, gn lin vi đc đim riêng vn có ca
nó.
Mô hình nhng nhân t nh hng đn chi phí đi vay ca Trn Th t đc
biu din nh sau:
lnTC =
0
+
1
ln r +
2
lnL +
1
INFLU +
2
PRE + ARR + µlnDIS.
Trong đó
TC = Chi phí đi vay (ngàn đng);
r = Lãi sut danh ngha (%/tháng);
L = S tin vay (ngàn đng);
INFLU = Bin gi đi din cho s nh hng. (1 nu ngi đi vay đc
xem là có nh hng, 0 là không có);
PRE = Bin gi đi din cho mi quan h vi ngân hàng trc đó (1
nu ngi đi vay đư có quan h trc đó vi ngân hàng, 0 là không có);
ARR = Bin gi đi din cho s sp xp chính thc đ cho vay (1 nu
ngi đi vay cá nhân, 0 nu ngi đi vay di dng t vay vn);
DIS = khong cách gi ni c trú ca ngi đi vay và ngân hàng
(km);
Và trong quá trình kho sát ý kin ca ngi nông dân, nhn thy 2 bin là
MORT, đi din cho vic có đi th chp tài sn và bin AGRI, đi din cho vic có
phi vay ca ngân hàng nông nghip đc nhiu khách hàng quan tâm và cho rng
có nh hng đn chi phí đi vay, nên lun vn xin đc m rng mô hình đ đm
bo thêm tính cp nht, đi mi.
14
ây cng là đim mi ca lun vn khi thêm 2 bin nghiên cu mi. Bin
MORT, AGRI đi din cho vic th chp và vic vay ti ngân hàng nông nghip
cng đư đc nghiên cu t tác phm ca Virginia De Guia-Abiad (1993).
Hình 1.1 Mô hình nghiên cu
Tngăsătinăvay
Khongăcách
Cáchăspăxpăchoăvay
Miăquanăhăviăngơnă
hàng
Sănhăhngăcaăngiă
vay
Lưiăsutăvay
CHIăPHệăIăVAY
VicăthăchpătƠiăsnă
NgơnăhƠngănôngănghipăchoă
vay
15
CHNGă2
PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
Chng 1 đư tng kt các lý thuyt, các nghiên cu v tín dng, tín dng nông
nghip, chi phí đi vay và đc bit là xây dng mô hình nghiên cu cho đ tài.
Chng 2 s trình bày phng pháp nghiên cu, bt đu vi thit k nghiên cu,
nhm làm rõ hn cho mô hình đc đ xut chng 1 và kim đnh s phù hp
ca mô hình lý thuyt vi thông tin thu thp. ng thi, phng pháp chn mu
nghiên cu, phng pháp phân tích d liu … cng đc trình bày chng này.
Chng này gm 5 phn chính là: (1) Thit k nghiên cu; (2) Quy trình
nghiên cu; (3) Công c thu thp s liu; (4) Vùng nghiên cu và kích thc mu;
(5) Phng pháp phân tích d liu.
2.1. Thit k nghiên cu
Chi phí đi vay, chi phí phát sinh trong quá trình đi vay s chu nh hng bi
nhiu nhân t. Mô hình nghiên cu trong lun vn ch yu da vào mô hình gc
ca Trn Th t (1998) và m rng thêm 02 bin mi. Bên cnh đó, lun vn cng
s thc hin hi quy 2 mô hình vi s thay đi ca bin ph thuc chi phí đi vay và
t l chi phí đi vay/ s tin vay đ kim đnh và m rng thêm cho đ tài v chi phí
đi vay.
Mô hình tng quát:Y
i
=
o
+
n
=j
i
1
X
ij
+e
i
Y
i
là bin ph thuc, th hin chi phí đi vay ca ngi nông dân và t l chi phí
đi vay/ s tin vay, X
ij
là bin đc lp, đc đo lng đnh lng tùy thuc vào
nhiu yu t, các yu t đó nh: tng s tin vay, lãi sut món tin vay, s nh
hng ca khách hàng, mi quan h gia khách hàng và ngân hàng trc đó, s sp
xp chính thc đ cho vay, khong cách ti các t chc tín dng, vic đi th chp và
vic vay ngân hàng nông nghip hay không.
Mô hình 1 ca lun vn:
ln TC =
0
+
1
ln r +
2
lnL +
1
INFLU +
2
PRE + ARR + µ lnDIS +
1
MORT +
2
AGRI.
16
Trong đó:
TC = Chi phí đi vay (ngàn đng);
r = Lãi sut danh ngha ( %/nm);
L = S tin vay (ngàn đng);
INFLU= Bin gi đi din cho s nh hng. (1 nu ngi đi vay đc xem là
có nh hng, 0 là không có);
PRE = Bin gi đi din cho mi quan h vi ngân hàng trc đó (1 nu
ngi đi vay đư có quan h trc đó vi ngân hàng, 0 là không có);
ARR = Bin gi đi din cho s sp xp chính thc đ cho vay (1 nu ngi
đi vay cá nhân, 0 nu ngi đi vay di dng t vay vn);
DIS = khong cách gi ni c trú ca ngi đi vay và ngân hàng (km);
MORT= Bin gi đi din cho vic có phi đi th chp tài sn hay không.
AGRI = Bin gi đi din cho vic đi vay ngân hàng nông nghip hay không.
Và mô hình 2 ca nghiên cu vi s thay đi bin ph thuc chi phí đi vay
bng t l chi phí đi vay/ s tin vay.
lnTCL =
0
+
1
ln r +
2
lnL +
1
INFLU +
2
PRE + ARR + µ lnDIS +
1
MORT +
2
AGRI.
Trong đó: TCL = T l gia chi phí đi vay trên tng s tin vay.
Chi phí đi vay lnh vc nông nghip, nông thôn có nh hng rt quan trng
đn s phát trin ca hot đng tín dng ca các t chc tín dng cng nh tng kh
nng vay vn ca các h nông dân ti th xã Long Khánh. Khi tìm hiu đc các
nhân t tác đng mnh đn chi phí đi vay, các nhà qun tr có th đ xut các gii
pháp đúng đ gim thiu chi phí đi vay cho ngi nông dân, to điu kin tip cn
đc ngun vn, gn kt hn gia t chc tín dng chính thc và nông nghip,
nông thôn và nông dân.
17
BNG 2.1 CÁC BIN PH THUC CA MÔ HÌNH NGHIÊN CU
TÊN
BIN
OăLNG
K VNG DU
Mô hình 1
Mô hình 2
L
S tin xin vay
+
+
R
Lãi sut danh ngha
-
+
PRE
Mi quan h vi t chc tín dng
-
-
ARR
Cách sp xp cho vay theo nhóm hay
cá nhân
-
-
DIS
Khong cách t ni c trú, sn xut
nông nghip đn t chc tín dng
+
+
INF
Ngi vay to nh hng đi vi
nhân viên tín dng
+
+
MORT
Th chp tài sn đm bo ti t chc
tín dng
+
+
AGR
Vay ngân hàng nông nghip hay vay
các t chc tín dng khác
-
-
(Ngun: nghiên cu nm 2013)
Trên c s nghiên cu và tham kho các tài liu liên quan, lun vn này đa ra
mt mô hình nghiên cu bao gm 8 nhóm nhân t nh hng đn chi phí đi vay
lnh vc nông nghip, nông thôn nh sau:
Tng s tin vay càng ln thì ngi đi vay càng phi chu nhiu chi phí hn
nh chi phí công chng, chi phí th chp, chi phí c hi mt đi đ hoàn tt th tc
vay cùng vi nhiu loi chi phí khác na theo kt qu nghiên cu ca Trn Th t
(1998), Hosseini, Khaladi, Ghorbani và Brewin (2012), Virginia De Guia- Abiad
(1993) và Cuevas (1984). Lun vn kì vng có mi quan h và tng quan dng
cho mô hình nghiên cu.