B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
*
CHU TH OANH
TÁC NG CA CHÍNH SÁCH VN LUÂN
CHUYN LÊN KH NNG SINH LI CA CÁC
CÔNG TY NIÊM YT TRÊN SÀN CHNG KHOÁN
VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH, NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
*
CHU TH OANH
TÁC NG CA CHÍNH SÁCH VN LUÂN
CHUYN LÊN KH NNG SINH LI CA CÁC CÔNG
TY NIÊM YT TRÊN SÀN CHNG KHOÁN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
NGI HNG DN KHOA HC: GS.TS. TRN NGC TH
TP. H CHÍ MINH, NM 2013
i
LI CM N
*
hoàn thành lun vn này, s c gng ca bn thân là mt yu t quan trng, nhng quan
trng hn c là nhng kin thc đc truyn đt t thy cô cng nh nhng kinh nghim thc tin
trong quá trình làm vic.
Tôi xin chân thành cm n trng i Hc Kinh T TP. HCM và vin đào to sau đi hc
ca trng trong vic h tr, to mi điu kiên cho tôi có th hoàn thành tt chng trình hc cng
nh bài lun vn ca mình.
Tôi xin gi li cm n sâu sc đn quý thy cô trong khoa Tài chính doanh nghip, trng
i hc Kinh t TP.HCM, đc bit là GS-TS Trn Ngc Th là ngi đã trc tip hng dn tôi
trong sut quá trình làm lun vn, t vic chn đ tài, chn phng pháp nghiên cu, làm đ cng
chi tit cho đn vic chn mu nghiên cu và phân tích, sa li ca bài nghiên cu…Tôi cng chân
thành cm n các tác gi ca các bài nghiên cu có liên quan đc lit kê trong phn các tài liu
tham kho đã giúp tôi có thêm nhng hiu bit sâu sc v kin thc có liên quan đn lun vn ca
mình.
Cui cùng, xin chân thành cm n b m và các anh ch em trong gia đình tôi đã to mi
điu kin v thi gian cng nh tài chính cho tôi hc tp và nghiên cu đ hoàn thành lun vn này.
Tác gi
Chu Th Oanh
ii
LI CAM OAN
*
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Các ni dung nghiên cu và kt qu
nghiên cu trong đ tài này là trung thc và cha có ai tng công b trong bt c công trình nào.
Bài nghiên cu này là kt qu cuc vic tìm hiu, đc các tài liu ca các tác gi trong nc và
nc ngoài, da trên phng pháp nghiên cu có chn lc đ tìm ra kt lun đi vi đ tài cn
nghiên cu. Trong lun vn cng s dng mt s nhn xét ca các tác gi nc ngoài, có chú thích
tác gi rõ ràng đ ngi đc có th tham kho.
Nu phát hin có bt k gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi đng,
cng nh kt qu lun vn ca mình
TP. H Chí Minh, nm 2013
Tác gi
Chu Th Oanh
iii
DANH MC T VIT TT
Vit tt Tên ting Anh Tên ting Vit
AR Account Receivables Khon phi thu
AP Account Payables Khon phi tr
CCC Cash Conversion Cycle Chu k luân chuyn tin mt
CCCs Sample Cash Conversion Cycle Chu k luân chuyn tin mt
ca mu
CCCa Cash Conversion Cycle of aggressive group Chu k luân chuyn tin mt
ca nhóm mo him
CCCd Cash Conversion Cycle of defensive group Chu k luân chuyn tin mt
ca nhóm phòng th.
DAYSAR Days account receivables S ngày khon phi thu
DAYSAP Days Account Payables S ngày khon phi tr
DAYSINV Days inventory held S ngày hàng tn kho.
FIXFINA Fix Financial Asset Tài sn tài chính c đnh
FINADEBT Financial Debt N tài chính
FIRMSIZE Firm Size Quy mô công ty
GOP Gross operating Profit Tng li nhun hot đng
INV Inventory Hàng tn kho
K Discount rate T l chit khu NPV
Net present value Hin giá thun
PVP Present Value of Perpetuity Hin giá ca dòng tin đu vô
hn
iv
ROA Returns on Assets T s li nhun trên tng tài
sn
ROCE Returns on common equity Li nhun trên vn c phn
thng
SMEs Small and Medium Enterprise Doanh nghip nh và va
WC Working Capital Vn luân chuyn
WCP Working Capital Policy Chính sách vn luân chuyn
WCMP Working Capital Management Policy Chính sách qun lý vn luân
chuyn
v
DANH MC BNG
Bng 4.1 Bng thng kê mô t 19
Bng 4.2 Bng tng quan 20
Bng 4.3 Kt qu hi quy 1 21
Bng 4.4 Kt qu hi quy 2 23
Bng 4.5 Kt qu hi quy 3 24
Bng 4.6 Kt qu hi quy 4 25
Bng 4.7 Kt qu hi quy 5 26
Bng 4.8 Kt qu hi quy 6 27
vi
TÓM TT
T nhiu nm nay, đã có nhiu tranh cãi v s nh hng ca chính sách vn luân
chuyn lên kh nng sinh li. Mt vài nhà nghiên cu lp lun rng vn luân
chuyn ch là mt ngun nhàn ri vi mt chi phí cao và đi kèm vi li nhun thp,
các công ty không nên theo đui chính sách vn luân chuyn và nó có th dn đn
phá sn. Mt s nhà nghiên cu khác thì ng h các công ty duy trì chính sách vn
luân chuyn bi vì h tin rng s qun lý thích hp các thành phn ca vn luân
chuyn có th cân bng chi phí và li nhun ca công ty và nó s gim thiu ri ro
phá sn bng cách gia tng mc đ thanh khon. Các công ty có th la chn gia 3
loi khác nhau ca vn luân chuyn: mo him, bo th, và trung hòa…nhng la
chn thì ph thuc vào mc đ mong mun v thanh khon và ri ro.
Các nhà nghiên cu nhn ra tm quan trng ca đ tài và rt nhiu nghiên cu đã
đc thc hin trên toàn th gii đc bit là các nc đang phát trin nh
Pakistan, n , và ài Loan…Bài nghiên cu này đc thc hin vi mc đích
nghiên cu s tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca
các công ty niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam. Thêm vào đó, nghiên cu
cng tìm hiu s tác đng ca các thành phn trong chu k luân chuyn tin t lên
kh nng sinh li. Bài nghiên cu này s s dng mu 55 công ty niêm yt trên sàn
chng khoán Vit Nam trong thi k t 2008 đn 2011.
Bài nghiên cu s dng GOP nh là mt thc đo kh nng sinh li và CCC đc
s dng nh là mt tiêu chun đ đo lng mc đ mo him ca chính sách vn
luân chuyn. Tôi s dng d liu th cp đã đc lc ra t báo cáo tài chính hàng
nm ca các công ty, đ tính toán GOP, n tài chính, quy mô công ty, tài sn tài
chính c đnh, các thành phn ca CCC.
Trong nghiên cu này, sáu mô hình hi quy đc chy trên 220 quan sát trên phn
mm SPSS. Mi hi quy phân tích bin ph thuc GOP và bin đc lp nh quy mô
công ty, t s n tài chính, t s tài sn tài chính c đnh, các bin đc lp nh
vii
CCCs, CCCa, CCCd, ngày tn kho bình quân, ngày phi tr bình quân, ngày phi
thu bình quân thay th các bin va nêu. Lý do phi thay th các bin đc lp là tìm
ra CCC và các thành phn ca CCC nh hng lên GOP nh th nào?
Kt qu nghiên cu cho thy rng vic thay đi chính sách qun lý vn luân chuyn
có th tác đng lên kh nng sinh li.
viii
MC LC
LI CM N i
LI CAM OAN ii
DANH MC T VIT TT iii
DANH MC BNG v
TÓM TT vi
CHNG 1: TNG QUAN TÀI 1
1.1 Gii thiu 1
1.2 Tính cp thit ca đ tài 2
1.3 Mc tiêu nghiên cu 2
1.4 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.5 Phng pháp nghiên cu 3
1.6 Nhng đóng góp ca đ tài nghiên cu 3
1.7 Kt cu ca đ tài nghiên cu 4
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU CÓ LIÊN QUAN 5
2.1 Deloff (2003): 5
2.2 Lazaridis và Tryfonidis (2006) 6
2.3
Wajahat Ali & Syed Hammad Ul Hassan (2010) 7
2.4 Teruel và Sonalo (2007) 7
2.5 Uyar (2009) 8
2.6 Samiloglu và Demirgnunes (2008) 8
2.7 Lamberson (1995) 8
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 9
3.1 Các bin, gi thit, mô hình nghiên cu 9
3.1.1 Các bin ph thuc và bin đc lp trong mô hình nghiên cu 9
3.1.1.1 Các bin đc lp ca mô hình hi quy 9
3.1.1.2 Bin ph thuc s dng trong mô hình hi quy 11
3.1.2 Các gi thit nghiên cu 11
ix
3.1.2.1 Gi thit 1 12
3.1.2.2 Gi thit 2 12
3.1.2.3 Gi thit 3 13
3.1.2.4 Gi thit 4 13
3.1.2.5 Gi thit 5 14
3.1.2.6 Gi thit 6 14
3.1.3 Mô hình nghiên cu 15
3.2 D liu và phng pháp nghiên cu 15
3.2.1 D liu nghiên cu 15
3.2.2 Thit k nghiên cu và phng pháp nghiên cu 17
CHNG 4: NI DNG VÀ KT QU NGHIÊN CU 19
4.1 Mô t thng kê các bin gii thích 19
4.2 Tng quan gia các bin 20
4.3 Kt qu phân tích hi quy 21
4.3.1 Mô hình hi quy 1 21
4.3.2 Mô hình hi quy 2 22
4.3.3 Mô hình hi quy 3 24
4.3.4 Mô hình hi quy 4 25
4.3.5 Mô hình hi quy 5 26
4.3.6 Mô hình hi quy 6 27
4.4 Phân tích kt qu mô hình hi quy 28
CHNG 5: KT LUN VÀ HNG NGHIÊN CU XA HN 31
5.1 Kt lun 31
5.2 Kin ngh và hng nghiên cu xa hn 31
KT LUN CHUNG 33
Tài liu tham kho
PH LC
Ph lc 1: Danh sách mu 55 công ty nghiên cu
Ph lc 2: Kt qu hi quy 1
x
Ph lc 3: Kt qu hi quy 2
Ph lc 4: Kt qu hi quy 3
Ph lc 5: Kt qu hi quy 4
Ph lc 6: Kt qu hi quy 5
Ph lc 7: Kt qu hi quy 6
1
CHNG 1: TNG QUAN TÀI
1.1 Gii thiu
Các nhà đu t trên toàn th gii đu t tin ca h vào mt doanh nghip đ thu li
li nhun. Trong các doanh nghip nh và va nh doanh nghip t nhân và hp
danh, nhng ngi ch doanh nghip có quyn điu hành trc tip hoc gián tip
lên vic qun lý doanh nghip, vì th chính h phi chu trách nhim cho toàn b
các khon li và l ca doanh nghip. Mt khác các công ty đa quc gia, các nhà
qun lý ca công ty qun lý các công vic ca công ty thay cho các ch s hu ca
công ty nhng các ch s hu công ty thì mun các nhà qun lý thc hin các quyt
đnh to ra các tín hiu tích cc ti th trng, gia tng giá tr công ty, gia tng li
nhun và ti đa hóa li nhun ca c đông.
Trng tâm ca các vn đ tài chính doanh nghip là đu t dài hn, cu trúc vn và
các phng pháp đnh giá khác nhau. Nói tóm li nó liên quan ch yu đn các k
hoch hoc quyt đnh tài chính dài hn. Mt khác, cng nhiu ngi tin rng các
quyt đnh tài chính v vic qun lý tài sn ngn hn và n ngn hn cng nh
hng đn giá c phiu. Nhng quyt đnh tài chính này thì rt cn thit bi vì
chúng chng minh s n đnh v tài chính ca công ty và theo đó th trng phát
trin nhn thc v công ty.
tìm ra phng thc mi ca s sáng to giá tr, hu ht các nghiên cu thc
nghim tp trung vào vic qun lý hàng tn kho và qun lý các khon phi thu,
nhng qun lý vn luân chuyn có mt khái nim rng hn. Nó không ch bao gm
tài sn lu đng mà nó còn bao gm n ngn hn. Mt chính sách hiu qu đi vi
vn luân chuyn có th to ra giá tr cho các c đông, mt khác mt chính sách
nghèo nàn có th nh hng đn vic kinh doanh rt trm trng và có th gây ra
tình trng kit qu tài chính. Tình cnh này có th dn đn vic thoái vn và tht bi
ca tt c các k hoch dài hn và kt qu là các c đông s mt ht giá tr.
Tm quan trng ca chính sách vn luân chuyn hay vic qun lý vn luân chuyn
không th ph nhn trong bt k t chc nào. Các nhà nghiên cu trên toàn th gii
2
đã tp trung v vn đ này và tho lun chi tit nhiu nc. Các nhà nghiên cu t
các nc đang phát trin xem xét vn luân chuyn nh là dòng máu sng ca bt k
mt t chc nào và đây là lý do hu ht các nghiên cu v ch đ này đã đc thc
hin các nc phát trin nh Pakistan, n và ài Loan… tài này s tp
trung nghiên cu v vn đ này các công ty ti Vit Nam, đ tìm ra s tác đng
ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li.
1.2 Tính cp thit ca đ tài
Vn luân chuyn là mt vn đ rt quan trng trong bt k mt t chc nào bi vì
không có s qun lý phù hp các thành phn vn luân chuyn s rt khó khn cho
các t chc đ điu hành hot đng mt cách suôn s. Hn na, chính sách vn luân
chuyn là vn đ chính đc bit là trong các nc đang phát trin và đ lý gii mi
quan h gia chính sách vn luân chuyn và kh nng sinh li, nhiu nhà nghiên
cu khác nhau đã thc hin nhng cuc nghiên cu nhiu ni khác nhau trên th
gii đc bit là các nc đang phát trin (Pakistan, n và ài Loan). Mc dù
vn đ này rt quan trng nhng Vit Nam vn có rt ít các cuc nghiên cu v
nó. Vì th, tôi quyt tâm thc hin đ tài này đ thy đc s tác đng ca chính
sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca các công ty Vit Nam và c gng
lp l hng ca các nghiên cu hin ti cng nh trc đó.
1.3 Mc tiêu nghiên cu
Mt điu rõ ràng là chính sách vn luân chuyn có mt s nh hng lên kh nng
sinh li ca công ty, nhng vn cha có nhiu nghiên cu Vit Nam đc thc
hin đ kho sát s tác đng này. Bài nghiên cu s dng CCC (Cash Conversion
Cycle – chu k luân chuyn tin mt) là mt công c hu ích đ đo lng mc đ
mo him ca chính sách vn luân chuyn. Vì th mc tiêu ca nghiên cu là tìm ra
s nh hng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca các doanh
nghip Vit Nam. Các nhà qun lý ca công ty có th vn dng kt qu ca nghiên
cu này đ qun lý vn luân chuyn hp lý, gia tng giá tr cho các c đông.
3
1.4 i tng và phm vi nghiên cu
tài này nghiên cu chính sách vn luân chuyn và nhng tác đng ca nó lên
kh nng sinh li ca 55 công ty đc niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam
trong thi k t 2008-2011, ngoi tr các công ty nc, ngân hàng, tài chính, bo
him, kinh doanh dch v và cho thuê bi vì tính cht đc thù ca chúng.
Tôi s dng d liu t báo cáo tài chính đã kim toán ca các công ty niêm yt trên
sàn chng khoán Vit Nam, đc đng ti trên trang web ca các công ty đó và trên
trang web chính thc ca s giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh (SSC),
cng thông tin d liu tài chính – chng khoán Vit Nam (Cafef).
Bài nghiên cu này s dng tng li nhun hot đng nh là phng pháp đo lng
kh nng sinh li bi vì tôi mun tng quan li nhun hot đng vi tài sn hot
đng ca công ty. Chu k luân chuyn tin t s đc s dng đ đo lng chính
sách vn luân chuyn.
1.5 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp đnh lng đc s dng trong nghiên cu này bi vì các d liu thu
thp đc s dng ch s và s dng các công c thng kê đ phân tích, chy mô
hình hi quy bng phn mm SPSS.
1.6 Nhng đóng góp ca đ tài nghiên cu
Bài nghiên cu này cho thy s tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh
nng sinh li. Giúp cho các nhà qun lý doanh nghip có th đa ra chính sách vn
luân chuyn phù hp vi tình hình hot đng và mc tiêu ca công ty.
ây cng là mt trong s ít nhng nghiên cu Vit Nam v vn luân chuyn,
nghiên cu tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li, góp
phn làm phong phú kin thc v đ tài này.
4
Bài nghiên cu cng đa ra nhng hng nghiên cu tip theo, giúp cho các sinh
viên có th tip tc nghiên cu sâu hn trong tng lai.
1.7 Kt cu ca đ tài nghiên cu
Chng 1: Gii thiu v đ tài nghiên cu, mc tiêu nghiên cu, đi tng và phm
vi nghiên cu, phng pháp nghiên cu và nhng đóng góp ca đ tài nghiên cu.
Chng 2: Tng quan các nghiên cu có liên quan.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Ni dung nghiên cu và kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun ca lun vn và hng nghiên cu xa hn
5
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU
CÓ LIÊN QUAN
2.1 Deloff (2003):
Mi quan h gia vn luân chuyn và kh nng sinh li ca doanh nghip đc
nghiên cu bng mt mu là 1009 doanh nghip ln phi tài chính B trong giai đon
t 1992 – 1996. Chính sách bán chu và chính sách hàng tn kho đc đo lng bi
s ngày các khon phi thu, khon phi tr và hàng tn kho và chu k luân chuyn
tin mt s dng nh là mt thc đo m rng trong qun tr vn luân chuyn. Ông
đã thy rng s ngày khon phi thu, s ngày khon phi tr, hàng hóa tn kho có
mi quan h nghch vi kh nng sinh li. Theo ông các công ty có th to ra giá tr
bng cách gim khon đu t vào tài sn lu đng ti mt mc hp lý và rút ngn
s ngày khon phi thu và s ngày tn kho. Các kt qu thu thp đc t nghiên
cu này đ ngh các nhà qun lý doanh nghip có th làm tng kh nng sinh li
ca doanh nghip bng cách gim s ngày phi thu khách hàng và s ngày ca tài
khon hàng tn kho. Kh nng sinh li ca doanh nghip gim sút nu các thi gian
khon phi thu dài hn.
Mu da trên mt c s d liu đc cung cp bi Ngân hàng quc gia B, bao gm
các báo cáo tài chính ca 2000 công ty quan trng nht ca B. Mu đc xây dng
nh sau. Bt đu vi 1637 doanh nghip mà báo cáo tài chính đã có sn cho mi
nm trong giai đon 1991-1996. Bi vì bn cht c th ca các hot đng ca mình,
các doanh nghip trong ngành công nghip NACE 1 (nng lng và nc ), 8 (" tài
chính và ngân hàng, bo him, dch v kinh doanh, cho thuê ) và 9 (" các dch v
khác") b loi khi mu. Mt s các công ty có d liu b b sót cng đã đc loi
b. Vì vy, mt bng điu khin cân bng đc thit lp vi 5045 quan sát thu đc
ca 1009 công ty trong giai đon 1992-1996.
Hai cách đo lng li nhun đc s dng: thu nhp ròng và tng thu nhp. Thu
nhp ròng là doanh thu tr chi phí bán hàng, bao gm khu hao và tr góp. Tng thu
6
nhp là thu nhp ròng cng khu hao và tr góp. C hai đu đc chia cho tng tài
sn tr tài sn tài chính. i vi mt s doanh nghip trong mu, tài sn tài chính,
mà ch yu là c phn trong các công ty khác, là mt phn quan trng ca tng tài
sn. ó cng là lý do ti sao li nhun trên tài sn không đc coi là mt thc đo
ca kh nng sinh li: khi mt công ty có ch yu là các tài sn tài chính trên bng
cân đi k toán ca mình, các hot đng đ to ra li nhun ca nó s góp phn nh
đ sinh li tính trên tng th tài sn. Các cách đo lng kh nng sinh li đc to
ra trên th trng chng khoán không đc tính bi vì ch có mt s gii hn các
công ty B đc niêm yt trên th trng chng khoán.
S ngày khon phi thu đc tính bng cách (các khon phi thu x 365)/ doanh thu
bán hàng. S lng hàng tn kho [hàng tn kho x 365]/chi phí bán hàng. S ngày
khon phi phi (các khon phi tr x 365)/ tng s hàng mua.
Chu k luân chuyn tin mt đc s dng nh mt thc đo toàn din ca chính
sách qun lý vn luân chuyn. Vòng quay tin mt ch đn gin là (s ngày các
khon phi thu + s ngày hàng tn kho - s ngày các khon phi tr
Ngoài ra, kích c (các logarit t nhiên ca doanh s bán hàng), tng trng doanh
s bán hàng [(doanh s bán hàng nm nay - doanh s bán hàng ca nm trc) /
doanh s bán hàng ca nm trc)], các t l n tài chính (tng n tài chính / tng
tài sn), và t l tài sn tài chính c đnh so vi tng tài sn đc xem nh là các
bin đc lp khác trong các hi quy. Tài sn tài chính c đnh là c phn các công ty
khác (ch yu là liên kt), đ đóng góp vào các hot đng ca công ty đ gi chúng,
bng cách thit lp mt mi quan h lâu dài và c th, và các khon vay đã đc
cp cùng mt mc đích. i vi mt s công ty thì tài sn đó là mt phn quan
trng trong tng tài sn.
2.2 Lazaridis và Tryfonidis (2006)
Tp trung vào th trng chng khoán Athen và nghiên cu 131 công ty niêm yt
trong thi k t 2001-2004 đ kho sát tác đng ca vic qun lý vn luân chuyn
7
hiu qu lên li lun. H s dng tng li nhun hot đng nh là mt công c đo
lng kh nng sinh li. Không ging nh các nghiên cu trc, h s dng CCC,
size ca công ty, tài sn tài chính c đnh, t s n tài chính nh là các bin đc lp.
Kt qu thì tng t nh các nghiên cu trc đó là t sut sinh li và chu k luân
chuyn tin mt có tng quan nghch vi nhau.
2.3 Wajahat Ali & Syed Hammad Ul Hassan (2010)
Nghiên cu mu gm 47 công ty Thy in trong thi k t 2004 đn 2008. Nghiên cu
ca tác gi cng nhm tìm ra mi quan h gia chính sách vn luân chuyn và kh nng
sinh li ca các công ty Thy in. Mô hình nghiên cu đc chy da trên 185 quan sát,
s dng phn mm SPSS. Nghiên cu này thì cho thy không có mi quan h gia chính
sách vn luân chuyn và kh nng sinh li ca các công ty Thy in, nhng li có mi
quan h gia kh nng sinh li và s ngày khon phi thu, s ngày khon phi tr và s
ngày hàng tn kho.
2.4 Teruel và Sonalo (2007)
Nghiên cu xu hng vn luân chuyn các doanh nghip nh và trung bình Tây
Ban Nha. H thu thp d liu t 8872 công ty trong thi k t 1996-2002. H s
dng ROA nh là mt bin ph thuc và s ngày khon phi thu, s ngày khon
phi tr, s ngày hàng tn kho và chu k luân chuyn nh là mt bin đc lp.
Ngoài ra quy mô công ty và tc đ tng trng doanh thu đc s dng nh là mt
bin điu khin. H tìm ra mi quan h nghch gia s ngày khon phi thu và s
ngày hàng tn kho vi kh nng sinh li ca các doanh nghip nh và va. iu
này có ngha là nu công ty có s ngày tn kho ln và s ngày khan phi thu ln
thì nó s làm gim li nhun. H cng nhn thy rng chu k luân chuyn tin mt
ngn s làm gia tng li nhun, Tôi đã tho lun trc đây trong bài báo cáo rng
CCC đc s dng nh là công c đo lng mc đ mo him ca chính sách vn
luân chuyn. Nh vy nghiên cu này gián tip ch ra rng chính sách vn luân
chuyn có th gia tng li nhun.
8
2.5 Uyar (2009)
Tác gi c gng thit lp mi quan h gia chính sách vn luân chuyn, t sut li
nhun và quy mô công ty. Trng tâm là các công ty đc niêm yt trên th trng
chng khoán Istanbul (Th Nh K), ông thu thp d liu t 166 công ty t 7 ngành
công nghip khác nhau trong vòng 1 nm (2007). Ông s dng tng tài sn và
doanh thu ròng nh là mt bin đ đo lng quy mô công ty và ROA nh là mt
bin đ đo lng t sut sinh li. ANOVA và tng quan Pearson đc chy đ tìm
ra s kt hp gia CCC vi quy mô công ty và gia CCC vi kh nng sinh li.
Không ngc nhiên khi có tn ti mt mi quan h ngc chiu gia CCC và quy mô
công ty, gia CCC và kh nng sinh li.
2.6 Samiloglu và Demirgnunes (2008)
Tác gi xem xét các công ty ca Th Nh K cho các nghiên cu ca h. Nghiên
cu ca h không ch có giá tr ging nh phát hin ca Uyar, h còn thy rng kh
nng sinh li và s tng trng ca doanh thu có mi quan h trc tip vi nhau.
2.7 Lamberson (1995)
C gng tìm ra s tác đng ca nhng thay đi trong hot đng kinh t lên chính
sách qun lý vn luân chuyn. Ông nghiên cu 50 công ty nh M trong thi k
t 1980 đn 1991. Ông kt lun rng các công ty đng nht v vic đu t ca h
vào vn luân chuyn và vic đu t ca h không gia tng trong sut thi k m
rng kinh t, vì th có nh hng rt nh lên vn luân chuyn ca các công ty nh
bng cách thay đi trong hot đng kinh t.
9
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU
nghiên cu tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca
các công ty Vit Nam, tôi thc hin phng pháp nghiên cu sau:
3.1 Các bin, gi thit, mô hình nghiên cu
3.1.1 Các bin ph thuc và bin đc lp trong mô hình nghiên cu:
3.1.1.1 Các bin đc lp ca mô hình hi quy
• Bin CCC (Cash Conversion Cycle): Chu k luân chuyn tin mt.
Nh đã tho lun t trc thì CCC đc s dng nh là mt công c đo lng mc
đ ca chính sách vn luân chuyn. CCC ngn hn ngha là công ty đang theo đui
chính sách vn luân chuyn mo him và CCC dài hn ngha là công ty đang theo
chính sách vn luân chuyn phòng th (Lazaridis và Tryfonidiens, 2006). Vì th đ
tìm hiu tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li, CCC đc
s dng nh là mt bin đc lp trong phân tích hi quy. CCC s đc tính toán
theo cách sau (Lazaridis và Tryfonidiens, 2006):
CCC = S ngày khon phi thu + s ngày hàng tn kho – s ngày khon phi tr.
CCC s đc s dng làm bin đc lp trong 3 hi quy khác nhau. Trong hi quy
th nht tôi s dng mu CCC, trong hi quy th hai và th 3 tôi s dng CCC ca
nhóm ph s đc s dng đ tìm ra s kt hp gia WCP và li nhun.
Thêm vào đó, bài nghiên cu s c gng tìm ra nhng tác đng ca mi thành phn
ca chu k luân chuyn tin mt lên li nhun ca công ty. Vì th mi thành phn
ca chu k luân chuyn tin mt s đc xem nh là mt bin đc lp và s
đc thay th CCC trong phân tích hi quy. Chúng ta tính toán thành phn
ca CCC theo cách sau :
• DAYSAR (Days account receivables): S ngày khon phi thu
10
S ngày khon phi thu = (Khon phi thu* 365) / doanh thu
• DAYSAP (Days Account Payables): S ngày khon phi tr
S ngày khon phi tr = ( Khon phi tr * 365) / chi phí giá vn hàng bán
• DAYSINV (Days inventory held): S ngày hàng tn kho
.
S ngày tn kho = ( Hàng tn kho*365) / chi phí giá vn hàng bán.
Có rt nhiu yu t quyt đnh li nhun ca công ty. Vì th, ngoài CCC và các
thành phn ca CCC chúng ta s s dng quy mô công ty, t s tài sn tài chính c
đnh trên tng tài sn, và t s n tài chính nh là các bin đc lp trong phân tích
hi quy (Lazaridis và Tryfonidiens, 2006).
•
FIRMSIZE (Firm Size) Quy mô ca công ty đc tính toán bng cách ly
Log ca doanh thu. T s n tài chính và t s tài sn tài chính c đnh trên
tng tài sn đc tính toán theo cách sau (Lazaridis và Tryfonidiens, 2006):
•
FINADEBT (Financial Debt): T s n tài chính
T s n tài chính = N tài chính/ tng tài sn
N tài chính bao gm các khon vay ngn hn và vay dài hn. T s n tài chính
giúp chúng ta hiu và gii thích mi quan h gia tng tài sn và vn bên ngoài
(Lazaridis và Tryfonidiens, 2006):
• FIXFINA (Fix Financial Asset): T s tài sn tài chính
T s tài sn tài chính = tài sn tài chính/ tng tài sn
T s này đc s dng nh là mt phn quan trng ca tng tài sn đi vi các
công ty niêm yt bao gm các tài sn tài chính trong nó. Nó bao gm khon đu t
vào vn c phn ca các công ty khác, vn c phn trong công ty liên kt, tài sn
nm gi đ bán, chng khoán phái sinh và tài sn sn sàng đ bán.
11
i vi vic tính toán tài sn tài chính và n tài chính chúng ta s dng các công
thc sau:
Tài sn tài chính = Các khon đu t vào vn c phn + Các khon phi thu tài
chính + Tài sn nm gi đ bán + chng khoán phái sinh + chng khoán th trng
+ các khon phi thu khác + Tài sn sn sàng đ bán
N tài chính = Các khon vay th chp dài hn + Các khon vay th chp ngn hn
+ các khon vay ngn hn + Các khon vay dài hn.
3.1.1.2 Bin ph thuc s dng trong mô hình hi quy
GOP: Bin ph thuc ca nghiên cu này là t s tng li nhun hot đng. Tôi la
chn tng li nhun hot đng hn là li nhun trên tng tài sn (ROA) bi vì hu
ht các công ty đc niêm yt có tài sn tài chính trong tng tài sn ca h. Tôi
mun tng quan li nhun hot đng hay l hot đng vi tài sn hot đng, trong
trng hp này tng li nhun hot đng là công c đo lng hoàn ho vì nó loi
tr ra tt c các hot đng tài chính ra khi hot đng kinh doanh ca doanh nghip
bng cách tr các tài sn tài chính ra khi tng tài sn. Tng li nhun hot đng
đc tính toán theo cách sau:
Tng li nhun hot đng = (Doanh thu - Chi phí giá vn hàng bán) / (Tng tài sn
– Tài sn tài chính)
3.1.2 Các gi thit nghiên cu:
Chúng ta đã tho lun trc đây rng chúng ta s s dung GOP (bin đc lp) nh
là mt công c đ đo lng kh nng sinh li và CCC (bin ph thuc là công c đ
đo lng mc đ mo him ca chính sách vn luân chuyn. Vì vy, trong gi
thuyt s s dng các bin này đ xem xét tác đng ca chính sách vn luân chuyn
lên kh nng sinh li. Hn na tôi cng s phát trin gi thuyt đ tìm tác đng ca
s ngày khon phi thu, ngày khon phi tr, ngày tn kho lên kh nng sinh li. Vì
th s có 6 gi thuyt đc kim tra bng phân tích hi quy sau đó.
12
3.1.2.1 Gi thit 1:
Vì mun tìm ra tác đng ca chính sách vn luân chuyn lên kh nng sinh li, gi
thuyt đu tiên tôi s kim tra mi quan h gia CCC và GOP ca mu nghiên cu.
H
1
: CCCs có tác đng lên GOPs
H0: CCCs không có tác đng lên GOPs
Tôi s phân tích d liu bng phân tích hi quy trong phn mm SPSS và giá tr ca
h s β s din t đc tính ca mi quan h.
H
1
: β ≠ 0
H
0
: β = 0
Nu β ln hn hoc nh hn 0 tc là có s tác đng ca chính sách vn luân chuyn
lên kh nng sinh li. Nu β = 0 ngha là không có tác đng ca chính sách vn
luân chuyn lên kh nng sinh li. Trong trng hp này s bác b gi thuyt H
1
3.1.2.2 Gi thit 2:
Kt qu nghiên cu s tìm ra tác đng ca chính sách vn luân chuyn phòng th
lên kh nng sinh li. Vì th s kt hp gia GOPd và CCCd ca nhóm công ty có
chính sách luân chuyn phòng th s gii thích mô hình hi quy này.
H
1
: CCCd có tác đng lên GOPd
H0: CCCd không có tác đng lên GOPd
Tôi s phân tích d liu bng phân tích hi quy trong phn mm SPSS và giá tr ca
h s β s din t đc tính ca mi quan h.
H
1
: β ≠ 0
H0: β = 0
13
Nu β ln hn hoc nh hn 0 tc là có s tác đng ca chính sách vn luân chuyn
phòng th lên kh nng sinh li. Nu β = 0 ngha là không có tác đng ca chính
sách vn luân chuyn phòng th lên kh nng sinh li. Trong trng hp này s bác
b gi thuyt H
1
3.1.2.3 Gi thit 3:
Nghiên cu s tìm ra tác đng ca chính sách vn luân chuyn mo him lên kh
nng sinh li. Vì th s kt hp gia GOPa và CCCa ca nhóm chính sách luân
chuyn phòng th s gii thích mô hình hi quy này.
H
1
: CCCa tác đng lên GOPa
H0: CCCa có tác đng lên GOPa
Tôi s phân tích d liu bng phân tích hi quy trong phn mm SPSS và giá tr ca
h s β s din t đc tính ca mi quan h.
H
1
: β ≠ 0
H0: β = 0
Nu β ln hn hoc nh hn 0 tc là có s tác đng ca chính sách vn luân chuyn
tn công lên kh nng sinh li. Nu β = 0 ngha là không có tác đng ca chính sách
vn luân chuyn tn công lên kh nng sinh li. Trong trng hp này s bác b gi
thuyt H
1
3.1.2.4 Gi thit 4:
Gi thuyt 4 s kim tra mi quan h gia kh nng sinh li và s ngày khon phi
thu.
H
1
: S ngày khon phi thu ca công ty có tác đng lên kh nng sinh li
Gi thuyt đi là: