B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHÍ MINH
TRNăTHăMăLAI
CÁCăNHÂNăTăTÁCăNGăN
DÒNGăVNăFDIăMTăSăNCăASEAN.
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
εưăs : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT.
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS.TSăNGUYNăHNGăTHNG.
TP.HăCHÍăεINHă- Nεăβ014
LIăCAMăOAN
Tôiăxinăcamăđoanăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăcuăcaăriêngătôi.ăCácăsăliu,ăktăquă
nêuătrongălunăvnălàătrungăthc,ăcóăngunăgcărõăràngăvàăchaătngăđcăaiăcôngăbă
trongăbtăkăcôngătrìnhănghiênăcuănàoăkhác.
TỄCăGIăδUNăVN
TRNăTHăMăLAI
DANHăMCăTăVITăTT.
ADB
Asian Development Bank
Ngân hàng phát trin châu Á
ADF
Augmented Dickey- Fuller
ASEAN
Association of Southeast Asian Nations
Hip hi các QucăgiaăôngăNamă
Á
AFTA
ASEAN Free Trade Area
Khu vc mu dch t do ASEAN
FDI
Foreign direct investment.
Ngun vnăđuătătrc tipănc
ngoài.
FTA
Free Trade Agreement
HipăđnhăThngămi t do
GDP
Gross Domestic Product
Tng sn phm quc ni
IMF
International Monetary Fund
Qu Tin T Quc T
OLI
Ownership, Location, Internalization
paradigm
OECD
Organisation for Economic
Co-operation and Development
T chc Hp tác và Phát trin
Kinh t
PMI
Purchasingăεanager‟săIndex
Ch s nhà qun tr mua hàng
UNCTAD
United Nations Conference on Trade
and Development
DinăđànăThngămi và Phát
trin Liên Hip quc
WTO
World Trade Organization
T chcăThngămi th gii
DANHăMCăCÁCăBNG.
S hiu
Tên bng
Bng 3.1
Mô t các bin quan sát.
Bng 4.1
Bng thng kê mô t d liu các bin.
Bng 4.2
Kimăđnh tr riêng nghimăđnăv bng ADF.
Bng 4.3
Kt qu hi quy Hausman test.
Bng 4.4
Kimăđnh OLS, Fixed Effect and Ramdom Effect.
Bng 4.5
Kt qu phân tích hi quy cho mô hình ràng buc.
DANH MC CÁC HÌNH V
S hiu
Tên hình
Hình 1.1
Tng quan tình hình phát trin kinh t mt s ASEAN.
Hình 1.2
Tình hình lcălngălaoăđng ca mt s nc ASEAN.
Hình 1.3
Tng quan tình hình dòng vn FDI ca mt s nc ASEAN t
nmă199β-2011.
MC LC
Trang ph bìa.
Liăcamăđoan.
Mc lc.
Danh mc các t vit tt.
Danh mc các bng.
Danh mc các hình v.
PHN M U. 1
CHNGă I:ă TNG QUAN TÌNH HÌNH KINH T MT S NC TRONG
KHU VC ASEAN 3
1.1. Tình hình kinh t mt s nc trong khu vc ASEAN. 3
1.2 Tng quan dòng vn mt s nc ASEAN. 9
KT LUNăCHNGăI 11
CHNGăII:ăCăS LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CUăTRCăÂY. 12
2.1 Tng quan v đuătătrc tipănc ngoài. 12
2.1.1 Khái nim. 12
β.1.βăcăđim ca ngun vnăđuătătrc tipănc ngoài. 13
2.1.2.1 Chênh lch v nngăsut cn biên ca vn giaăcácănc 13
2.1.2.2 Chu k sn phm. 13
β.1.β.γăδiăthăđcăbităcaăcácăcôngătyăđaăqucăgia. 14
2.1.2.4 Tip cn th trng và gimăxungăđtăthngămi. 14
2.1.2.5 Khai thác chuyn giao công ngh. 15
2.1.2.6. Tip cn ngun tài nguyên thiên nhiên. 15
2.1.3 Vai trò caăđuătătrc tipănc ngoài 15
2.1.3.1 B sung ngun vnătrongănc. 15
2.1.3.2 Tip thu công ngh và bí quyt qun lý. 16
2.1.3.3 Tham gia mngăli sn xut toàn cu. 16
2.1.3.4 Tngăs lng vicălàmăvàăđàoăto nhân công. 16
2.1.3.5 Ngun thu ngân sách ln. 17
2.2 Các nghiên cuătrcăđây. 17
2.2.1 Mt s nghiên cuănc ngoài. 17
2.2.2 Mt s nghiên cuătrongănc. 21
2.3 Hn ch ca các nghiên cuătrc. 22
KT LUNăCHNGăII 23
CHNGăIII:ăPHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU. 24
3.1 Phngăphápănghiênăcu. 24
γ.1.1ăKimăđnhătínhădngăcácăchuiăthiăgian. 24
3.1.2 Kimăđnh các nhân t tácăđngăđn FDI. 26
3.1.3 Kimăđnh Hausman test. 26
γ.βăεôăhìnhănghiênăcu. 27
3.3 D liu nghiên cu. 30
KT LUNăCHNGăIII. 33
CHNGă IV:ă PHÂNă TÍCH THC NGHIM, KT LUN VÀ MT S
KHUYN NGH 34
4.1. Phân tích thc nghim. 34
4.1.1 Mô t d liu. 34
4.1.2 Kimăđnh tính dng các bin trong mô hình. 34
4.1.3 Kimăđnh Hausman test. 36
4.2 Kt lun. 41
4.γă xut mt s khuyn ngh trong vic thu hút dòng vn FDI 41
4.γ.1ăThúcăđyătngătrng kinh t. 41
4.3.2 Tp trung phát trin ngun nhân lc. 42
4.3.3 Chính sách m caăthngămi. 42
4.3.4 Chính sách khuynăkhíchăđuătăca chính ph. 42
KT LUNăCHNGăIV 52
KT LUN 53
Tài liu tham kho.
Ph lc.
1
PHN M U.
LýădoăchnăđătƠi
Sau cuc khng hong tài chính toàn cu 2008, các quc gia phát trinăcngănhă
đangăphátătrin hin nay phiăđi mt vnăđ v ngun vnăđ phc hi nn kinh t ca
quc gia mình. Mt s nhng ngun vnăđc quan tâm nhtăđóălàădòngăvn FDI.
uătătrc tipănc ngoài (FDI) là mt hình thcăđuătăquc t daătrênăcăs
ca quá trình dch chuynătăbn gia các qucăgia.ăDoăđó,ăFDIăcóămt vai trò rt quan
trngăđóălàătoăcăhiăchoăcácănc kém phát trin tip cnăđc ngun vn t bên
ngoàiăđuătăvàoătrongănc. Ti các quc gia có chính sách khuynăkhíchăđuătănc
ngoài hp lý, FDI không ch làmătngăcungăv vnăđuătămàăcònăcóăvaiătròăthúcăđy
chuyn giao công ngh đc bitălàăthúcăđy quá trình tích t vnăconăngi, mt nhân
t thúcăđyătngătrng kinh t trong dài hn. Do vy dòng vnăFDIăluônăluônăđc coi
là mt trong nhng ngun vn quan trng ca bt k quc gia nào, c cácănc phát
trinăcngănhăđangăphát trin.
Không phi bt k qucăgiaănàoăcngăs thuăhútăđcălng vnăđuătătrc tip
nhămongămun, bi nó ph thuc rt nhiu yu t: kinh t, chính tr, vnăconăngi,
mcăđíchăđuăt,ă….ăDoăvy,ălàmăsaoăđ thuăhútăFDIăcngăchínhălàăcácă vnă đ mà
chính ph cácănc luôn quan tâm bi l tùy thucăvàoăđcăđim kinh t, tcăđ phát
trin ca mi quc gia mà có nhng chính sách khuynăkhíchăkhácănhau.ă làmăđc
điu này, các nhà làm chính sách phiăxácăđnh và hiu rõ nhân t nào thu hút các nhà
đuăt nhiu nht,ăđóălàălỦădoătácăgi chnăđ tài “Các nhân t tác đng đn dòng vn
FDI mt s nc khu vc ASEAN”ăđ thc hin lunăvnăca mình.
Mcătiêuănghiênăcu
Bài nghiên cu s điătìmăcácăyuătácăđngăcóăỦănghaăthng kê ti vic thu hút
dòng vn FDI ca các quc gia. T đóăkhuyn ngh cácăchínhăsáchăvămôăphùăhp
trong vicăgiaătngăthuăhútăngun vn FDI.
đtăđc mcătiêuătrên,ăngi nghiên cu cnăđiătìmăcâuătr li cho câu hi
sau: mcăđ nhăhng ca các yu t tácăđngăđn dòng vnăFDIănhăth nào?
2
Phngăphápănghiênăcu
Dùngăphngăphápănghiênăcuăđnhălngăđ xem xét mcăđ nhăhng ca
các yu t đn dòng vn FDI: hi quy OLS, Fixed Effect Model và Ramdom Effect
Model.
iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
iătng nghiên cu: phân tích các nhân t đc lpănhăquyămôăth trng, tc
đ tngătrng,ăđ m thngămi, lm phát, lcălngălaoăđng, mngăliădiăđng,
chi tiêu chính ph.
Phm vi nghiên cu: bài s nghiên cu cácănc có tình hình kinh t, chính tr,
mcă đ phát trină tngă đng nhă Vit Nam, Thailand, Indonesia, Malaysia,
Phillipines.
Băccălunăvn.
Ktăcuăcaălunăvnăđcătrìnhăbàyănhăsau:
Chngă1ătrìnhăbàyătngăquanăvătìnhăhìnhăkinhătămtăsăncătrongăkhuăvcăASEAN,ă
làmărõămcăđătngătrngăcaăkhuăvcăcngănhămcăthu hútădòngăvnăFDI.ă
ChngăβănêuăcácăkháiănimăliênăquanăđnăFDI,ăvaiătròăcaădòngăvnăFDIăđiăviănnă
kinhăt.ăεtăsănghiênăcuătrcăđâyăđăxácăđnhăcácănhânătănàoăđưănhăhngăđnă
dònăvnăFDIăvàănhânătănàoăkhôngănhăhngăđnădòngăvnăFDI.
Chngăγătrìnhăbàyăvădăliuănghiênăcu,ăphngăphápănghiênăcuăvàămôăhìnhănghiênă
cu.
Chngă4ătrìnhăbàyăv ktăquăcaănghiênăcu vàăktălun.Trongăphnănày,ăngiăđcă
sănhnăthyăđcămcăđănhăhngăcaăcácănhânătăđnădòngăvnăFDI.ăTăđóătácăgiă
đaăraămtăsăkhuynănghătrongăvicănângăcaoăkhănngăthuăhútădòngăvnăFDI.
HnăchăcaăđătƠi:
Cngăgingănhăcácăđ tài khác, bên cnhăđ tài cung cp thêm mt tài liu tham
kho v dòng vn FDI cho mt s nc khu vcăASEAN,ăthìăđ tài còn có các hn ch
nh:ăcha xétăđn yu t chiăphíălaoăđng,ăđng xá, yu t v ri ro chính tr tácăđng
nhăth nàoăđn dòng vn FDI caăcácănc ASEAN.
3
CHNGăI:ăTNG QUAN TÌNH HÌNH KINH T MT S NC TRONG
KHU VC ASEAN.
1.1. Tình hình kinh t mt s nc trong khu vc ASEAN.
Theoăđánhăgiáăca các chuyên gia kinh t hin nay thì khu vcăôngăNamăỄă
đc coi là mt trong nhng khu vcănngăđng nht trên th gii, bng chng sau
cuc khng hongătàiăchínhănmăβ008,ăkh nngăphc hiăvàătngătrng vn tip tc.
Tcăđ tngătrng GDP bình quân caăASEANătrongă10ănmăquaăđưădaoăđngăvàătngă
β.9%ăđi vi Thailand, 5.9% Vit Nam và Indonesia. Theo t chc OECD thì nn
kinh t cácănc ASEAN s tip tcătngătrng mnhătrongănmăβ01γ,ăc th tngă
trng s đtătrungăbìnhă5,9%ănmăβ01γ vàă5,5%ănmăβ014,ăđc bitătngămnh nht
trong 2016, trung bình s tngă5.6%ăt 2012-2016.
Nhìnăvàoăhìnhă1.1ătaăcngăcóăth thyăcácănc ASEAN Vit Nam, ThaiLand,
Indonesia, Malaysia, Phillpines có tcăđ phát trinătngăđngănhau.ăTrungăbìnhătngă
trng t nmăβ00γ-2007 caăcácănc Indonesia 5.5%, Thailand là 5.6%, Phillippines
5.7%, Malaysia 6%, Vit Nam 8.1%. Vi mcăđ phát trin chênh lch nhau không quá
nhiu, nn kinh t cácănc cùng nm trong mtăvùngă cóăđcăđim v tríăđa lý, th
nhngă tng t nhau và cùng là thành viên ca Hip hiă cácă ncă ôngă Namă Ễă
(Association of South East Asian- ASEAN),ădoăđóăxemăxétăcácănhânăt tácăđngăđn
dòng vnăFDIătrênăcácăncătrênăđc coi là hp lý.
4
Hình 1.1: Tng quan tình hình phát trin kinh t mt s nc ASEAN
( Ngun OECD)
So vi các nn kinh t ca Vit Nam, Thailand, Malaysia, Philippines thì
Indonesia li có mt nn kinh t phát trin mnh,ăđâyălàămt trong nhng yu t thun
li giúp Indonesia phát trin kh nngăthuăhútăvn FDI ca mình, tuy nhiên hin nay
Indonesia phiăđi mt vi mtăcăs h tng phát trinăchaăvng, và tình trng tham
nhngăcao,ăđây li là mt thách thcăđi vi quc gia này.
Thailandă đc coi là mt trong nhng quc gia có li th v nhu cu trong
nc, mt th trng niăđa rng ln là kt qu ca chính sách phát trin kinh t dài
hn ca các nhà hochăđnh chính sách tiăThailand,ăđóălàăkt qu ca mt s n lc cân
bng li nn kinh t, gim thiu ri ro ca binăđng kinh t toàn cu. Trong s phát
trin ca Thailand thì chi tiêu chính ph đóngăvaiătròăquanătrng, bi chi tiêu chính ph
nmăβ01γătngă9%ăsoăvi cùng k nmăβ01β, mt s chi tiêu mnh ca chính ph giúp
đy mnh nhu cu th trngătrongănc. Và d toánăngânăsáchănmăβ01γ,ăđc thông
quaănmătháng,ăd kin tng chi tiêu ca BT2.4tn ($ 78.bn ) , tiêu cao nht trong lch s
ca Thailand .Tuy nhiên hin nay, tiăThailandăngi ta e ngi s có các cuc boăđng
chính tr xy ra, gây bt n tình hình chính tr vàăsauăđóălàătìnhăhìnhăkinhăt.
εalaysiaăđc cho là qucăgiaăcóăđ m ca cao nht trong khu vc ASEAN,
vi 100% GDP là do xut khu. Các mt hàng xut khuăhàngăđu là các thit b đin,
linh kinăđin t , du c, và khí t nhiên.ăεalaysiaăcngălàăquc gia có sc cnh tranh
mnh trên th gii,ăđng th 12 (trong s 135 nn kinh t) trong Ngân hàng Th gii
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ăthămcăđătngătrngă
2010
2011
2016
Trung binh 2003-07
5
nmăβ01γ.ă εalaysiaăđưătngătrng nn minh t ca mình t mt nhà sn xut nguyên
vt liu thô, chng hn nh thic và cao su, trong nhngănmă1970ăđ tr thành mt nn
kinh t đaădngăhóaătngătrungăbìnhă7,3% t nmă1985ăđnănmă1995.ăSauăcuc khng
hongătàiăchínhăchâuăỄănmă1997-1998,ăεalaysiaăđưătip tc gi tcăđ tngătrng
vng chc , trung bình 5,5% miănmăt nmăβ000ă- β008.ăTngătrngăđcăđiăkèmă
vi gimăđángă k trong t l nghèoăđói,ăt 12,γ%ănmă1984ă xung 2,γ%ătrongănmă
β009.ăTrongănmăβ010ă ,ăεalaysiaăđa ra mô hình kinh t mi , nhm mcăđích đt
đc mc thu nhpăcaoăvàoănmăβ0β0ătrongăkhiăđm bo rngătngătrngăcngălàăbn
vng và toàn din. Các mô hình kinh t mi này cho rng tngătrng kinh t mà ch
yu do khu vc t nhânăvàătrongăđóădiăchuyn nn kinh t Malaysia vào các hotăđng
có giá tr giaătngăcaoăhn trong c hai ngành công nghip và dch v.Tuy nhiên, nghèo
đóiăvàăbtăbìnhăđng trong thu nhp là nhng vnăđ ln cn gii quyt ca quc gia
này.
Philippines là mt qucăđo có t l tngătrng kinh t đangădn hi phc trong
nhngănmăgnăđây,ăđcăcácănhàăđuătăđánhăgiáăcaoătrongăvic thu hút dòng vnăđu
tăncăngoài,ătuyănhiênăPhilippinesăđangăphiăđi mt vi mtăkhóăkhnărt lnăđóălà:ă
điu kin thiên nhiên không thun liăchoăcácănhàăđuăt,ătheoăthng kê ca các nhà khí
tng thyăvnăthìăhàngănmăPhilippines phi hng chuăhnăβ0ăcnăbưoăln nh khác
nhau.ăâyălàămt trong nhng yu t bt li nhtăđi viăcácănhàăđuătămunăđuătă
vào th trng này.
Trongăkhiăđóănn kinh t VităNamăđcăcácăchuyênăgiaăđánhăgiáălàămt quc
giaăđangăphátătrin vi mt t l dân s đông.ăTngătrng tip tcătngădn qua các quý
vàăcăđtă5,54%ătrongăquỦăIII,ăđaăGDPă9ăthángăđuănmă2013 tngă5,14%ăcaoăhnă
cùng k nmăngoái.ăGDPăquỦăIVăd báo s tngă mc 6% do tng cu nn kinh t s
chuyn bin tích ccăhnăkhiătínhăđn tính cht mùa v vàătácăđng caăđ tr chính
sách (khong 9 tháng) trong nhng tháng cuiănm.ăDoăvy,ătngătrng c nmăđc
d báo có phn kh quanăhnăsoăvi mc d báoăbanăđu ca y ban giám sát tài chính
quc gia (5,3%). Mt s ch s kinh t vămôăchínhăcóăchuyn du hiu kh quanăhnă
trongăthángănhăsn xut, xut khu, lm phát, vnăđuătăFDI.ăCh s chng khoán-ch
báo sm ca nn kinh t cngăchoăthy du hiuăđưăquaăđáyătrungădàiăhn. C th: sn
xut công nghip phc hiărõănétăhnă: ch s PεIăthángă9ătngăcaoănht k t khi tin
6
hành khoăsátă(đt 51,5) nh s giaătngăcácăđnăhàngămiăđc bităđnăhàngăxut khu
tngămnh nht trong vòng lch s kho sát caăHSBCăkéoădàiăβ,5ănm.ăNgoàiăra,ăch s
phát trin công nghip (IIP) phc hi dnăquaăcácă quỦ:ăquỦăIătngă4,5%,ăquỦăIIătngă
5,β%,ăquỦăIIIăcătngă6%.ăTínhăchungă10ăthángăđuănm 2013,ăIIPătngă5,4%ătrongăđóă
ngành công nghip ch bin, ch to có mc phc hiăkháăhnămt bng chung mc
6,8%.
Tuy nhiên, hin nay Vitănamăđangăphiăđi mt vi các vnăđ kinh t vămô:ă
chính sách tht cht tin t vì gim lm phát, Vitănamăđangăcăcu li nn kinh t,ăđâyă
là mt vnăđ cnăđcăcácănhàăđuătăquanătâmăvìănóăs làm cho tcăđ phát trin kinh
t trong thi gian ti chm li.
Tóm li, ta s nhn thyăIndonesiaăđc coi là quc gia có th dnăđu so vi
phát trin ca khu vc và s gi đcăđàătngămnh nh vàoăxuăhngătngănhuăcu
trongănc. Nn kinh t εalaysiaăcngăcóăkh nngătngătrng mnhătrongătngălaiă
do hin nay Malaysia tp trung vào các chinălcăđuătătngăđi mnh. Bên cnh
đó,ănn kinh t Philippinesăcngăth hin kh nngăphc hi do nhu cuătrongănc và
kiu hi caăngiălaoăđng nhiu. CònThailand thì phiăđi mt viănguyăcăst gim
tngătrng trong ngn hnădoăthiênătai,ălăltăđưăxy ra liên tc trong nhngănmăgn
đây.ăTrongăkhiăđóăs tngătrng trong ngn hn trin vng ca Vit Nam s b nh
hng bi vic tht cht chính sách tin t đ đaălm phát trong tm kim soát, mc
dù vy trin vng trung hn vn mnh m.
Qua quá trình phân tích tình hình kinh t mt s nc trong khu vc ASEAN, ta
cngăthy rng nn kinh t VităNamăđangătrênăđưăhi phcăvàoănmăβ01γ,ăbênăcnhăđóă
chúngătaăcóăcngăcóănhng li th trong vic thu hút dòng vn FDI so vi các quc giá
khác,ăđóălà:
Vit nam có mt tình hình chính tr năđnh.ăâyălàănhn xét ca T chc
Xúc tin Thngămi Nht Bn (JETRO) công b sauăquáătrìnhăđiu tra
v tình hình sn xut, kinh doanh ca hnăβ.000ăcôngătyăcóăvnăđu tă
ca Nht trong ngành công nghip ch to ti 10 nc và vùng lãnh th
khu vcăchâuăỄ,ătrongăđóăcóă1β9ăcôngătyăhotăđng ti Vit Nam.(2002)
Ch có 2,4% s công ty cho rng, tình hình chính tr - xã hi Vit Nam
7
không năđnh (tngă đngăvi Trung Quc), trong khi con s này
Thái Lan là 3,2%, Philippines 39,9% và Indonesia 58,9%.
Vit Nam có ngună tàiă nguyênă phongă phúă nh:ă tàiă nguyênă rng, tài
nguyên thy hi sn,ă tàiă nguyênă nc, tài nguyên khoáng sn và tài
nguyên du lch.Trongăđó,ăngun tài nguyên khong snăđcăcácănhàăđu
tuănc ngoài quan tâm: than (tr lng d báo khong trên 6 t tn); du
khíă(c tr lng du m khong 3-4 t thùngăvàăkhíăđt khong 50-70
t mét khi); U-ra-ni (tr lng d báo khong 200-300 nghìn tn, hàm
lng U3O8 trung bình là 0,1%); kim loiăđen (st,ămngăgan,ătitan);ăkimă
loiă màuă (nhôm,ă đng, vàng, thic, chì ); khoáng sn phi kim loi
(apatit, pyrit ) đâyălàăcăhiăđuătăphátătrin ttăđi viăcácănhàăđuăt.
Vit nam có nhng chính sách khuynăkhíchănhàăđuătănc ngoài bng
nhng quy đnh v pháp ch,…ăC th: uăđưiăv tài chính: thu. L trình
điu chnh thu Thu nhp doanh nghip t γβ%ă (1997)ă choă đn 25%
(2009) và gnă đâyă nht là 22%(hiu lc 01.01.2014), 20% (hiu lc
01.01.β016)đưă to mtă bc tin ln giúp các doanh nghip trong và
ngoàiăncăắhàoăhng”ăhnăvi vic tin hành kinh doanh trong bi cnh
kinh t hin nay. Lut Thu thu nhp doanh nghipcngăquyăđnh v mc
thu sutăuăđưi,ăthi gian min thu gim thu đi vi các doanh nghip
thành lp mi t d ánăđuătătiăđaăbànăcóăđiu kin kinh t - xã hiăđc
bităkhóăkhn,ăkhuăkinhăt, khu công ngh cao; sn xut sn phm phn
mm, hotăđngătrongălnhăvc giáo dc - đàoăto, dy ngh, y t,ăvnă
hoá…nhm thu hút và toăđiu kinăchoăcácănhàăđuătăquanătâmăđn các
lnhăvc này; Bên cnhăđó,ăthu xut nhp khu cngăgópăphn to nên
mtămôiătrng thun li, hp dnăchoăcácănhàăđuăt.ăTheoăđó,ăδut thu
xut nhp khu cho phép min thu trongăcácătrng hp: hàng hóa nhp
khuăđ to tài sn c đnh ca d án khuyn khíchăđuăt;ăd ánăđuătă
bng ngun vn h tr phát trin chính thc (ODA);nguyên liu, vtăt,ă
linh kin nhp khuăđ sn xut ca các d án thuc danh mcălnhăvc
đc bit khuynăkhíchăđuăt…ăcùngăviăđóălàăs raăđi nhng hipăđnh
v uăđưiăthuxut nhp khu trong phmviăcácăncăASEAN,ăWTOăđưă
giúpăcácănhàăđuătăgimăchiăphíăđuăvào,ătngănngăsut sn xut, xut
8
khu, nâng cao sc cnh tranh th trngătrongăncăcngănhăquc
t.V chính sách tín dng, ngână hàngă nhàă nc Vită Namă đưă đaă raă
nhng chính sách h tr v mc lãi sut cho vay ngn hn tiăđaăbng
VND mcă9%ăđi vi nhu cu vnătrongă5ălnhăvc sau: phc v nông
nghip, nông thôn; xut khu; công nghip h tr; doanh nghip nh và
va; doanh nghip ng dng công ngh cao. uăđưiăv đt đai:ăNgh đnh
1β1/β010/N-CP saă đi b sung ca Ngh đnhă 14β/β005/N-CP,
Chính ph đưăthôngăquaăvic min gim tinăthuêăđt, thuê mtănc và
tin s dngăđt;ăđiătng min np tinăthuêăđtătrongăcácătrng hp:
d ánăđuătăthucălnhăvcăđc bit khuynăkhíchăđuătăđcăđuătăti
đa bàn kinh t - xã hiăđc bităkhóăkhn;ăd án s dngăđt xây dng
nhàăchungăcăchoăcôngănhânăca các khu công nghip; d án s dngăđt
xây dng ký túc xá sinh viên bng tin t ngânăsáchănhàănc
Vit nam có mt căcu dân s tr, lcălngălaoăđng di dào, so vi các
quc gia trong khu vc thì VităNamăđc xem là quc gia có ngun lao
đng rt diădào,ănhìnăvàoăđ th ta thy mcălaoăđng tham gia vào th
trng ca VităNamălàătrênă80%,ătrongăkhiăđóăThailandămcăđ tham gia
ca lcălngălaoăđng ch làă77%ănmăβ010,ăIndonesiaălàă69%,ăεalaysiaă
là 63%, Philippines là 66%.( hình 1.2)
Vit nam có ngunălaoăđng r,ăđóălàăli nhnăđnh ca các chuyên gia
Nht. Theo các công ty Nht ghi nhn VităNamăhnăhnăcácăncăđc
soăsánhălàăítăvng mc v vnăđ laoăđng và áp lcănângălngăchoă
ngiălaoăđng ít.
9
Hình 1.2: Tình hình lcălngălaoăđng ca mt s nc ASEAN.
(Ngun ADB).
1.2 Tng quan dòng vn mt s nc ASEAN.
DòngăFDIăvàoăcácănc phát trinătngătrng mnh m trongănmăβ011,ăđt
748 t USD,ătngăβ1ă%ăsoăviănmăβ010.ăTuyănhiên,ăsoăviătrungăbìnhăcácănmătrc
khng hong tài chính thì t l này vn thpăhnănhiu,ăcácănc có nn kinh t chuyn
điăvàăđangăphátătrin thì t l FDI chimăhnămt na tng ngun vn FDI toàn cu
(45%),ătngă1β%ăđt 777 t USD.
Trongăkhiăđóădòngăvn FDI chyăvàoăcácăncăđangăphátătrin Châu Á 10%,
ChâuăεăδaăTinhăvàăvùngăCaribeăt l này là 16%. Dòng vn FDI chyăvàoăcácănc có
nn kinh t chuynăđiătngăβ5%,ătngăđngăvi mc 92 t USD.
Ngc li,ăđi viăcácăncăchâuăPhi,ăđc bitălàăcácănc có nn kinh t kém
phát trin thì t l dòng vnăFDIăđưăsuyăgimă11%,ătngăđngă15ăt USD.
i viăcácănc khu vcăôngăỄăăvàăôngăNamăỄ,ăthìădòngăvn FDI có nhng
tngătrngăđángăk,ătngăββ%ăsoăvi tng dòng vnăFDI,ătngăđngăγγ6ăt USD ,
khu vcăôngăNamăỄ,ăt l FDIătngăβ6%ăvi 117 t USD,ăcácăncăôngăỄăt l này
ch đtă9%,ătngăđngăβ19ăt USD. Các ncătngămnhăđóălàăBrunei,ăIndonesia,ă
Malaysia và Singapore.(UNTCAD,2012)
Các thông s trên ng Ủăcácănc có nn kinh t chuynăđiăvàăđangăphátătrin s
thu hút nhiuăhnădòngăvn FDI trong thi gian ti
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2005 2006 2007 2008 2009 2010
V N
Thailand
Indonesia
Malaysia
Philippines
10
Hình 1.3: Tng quan tình hình dòng vn FDI mt s nc ASEAN.
(Ngun ADB).
Nhìnăvàoă đ th ta thy, dòng vnăFDIăvàoă cácănc Vit Nam, Indonesia và
Thailandă làă tngă điă tngă đngă nhauă quaă cácă nm,ă trongă khiă đóă εalaysiaă vàă
Phillipines vi dòng vnăvt triăhn,ăhuănhăcácănmăcóădòngăvn FDI ít binăđng.
Indonesiaăđc coi là quc gia có dòng vn FDI binăđng mnh nht, c th, dòng
vnăvàoănmăβ000,ăt l dòng vn FDI gim ti 2.75% so vi GDP.
0
5
10
15
20
25
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010
Philippines
Malaysia
Thailand
Indonesia
Vietnam
11
KT LUNăCHNGăI
Vi tình hình phc hiăvàătngătrng caăcácănc ASEAN sau cuc khng
hongătàiăchínhănmăβ008,ătaăcóăcáiănhìnăkh quanăđi vi nn kinh t khu vc. Vi t
l tngătrng trong dòng vn FDI vào khu vc ASEAN, ch đng thp th 3 so vi các
nhómănc trên th gii, chng t nn kinh t khu vc có kh nngăhi nhp và phát
trinăngàyăcàngăsâuăhnăna. c bit là nn kinh t Vit Nam, vi nhng li th v
quc gia cng vi tcăđ tngătrngătrongă10ăthángăđuănmăβ01γ,ăchoăthy nn kinh
t VităNamăđangătrênăđàăhi phc.
12
CHNGăII:ăCăS LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CUăTRCăÂY.
2.1 Tng quan v đuătătrc tipănc ngoài.
2.1.1 Khái nim.
uătătrc tipănc ngoài (FDI) là mt hotăđng kinh doanh quc t da trên
căs ca quá trình dch chuynătăbn gia các quc gia, ch yu do các pháp nhân
hoc th nhân thc hin theo nhng hình thc nhtăđnhătrongăđóăch đuătăthamăgiaă
trc tipăvàoăquáătrìnhăđiu hành, qun lý và s dng vnăđuăt.
TheoăWikipedia:ăFDIălàăhìnhăthcăđuătădàiăhnăcaăcáănhânăhayăcôngătyăncă
ngoài vàoăncăkhácăbngăcáchăthitălpăcăsăsnăxut,ăkinhădoanh.ăCáănhânăhayăcôngă
tyăncăngoàiăđóăsănmăquynăsnăxutăkinhădoanhăcăsănày.
TheoăIεFăắFDIălàăhìnhăthcăđuătăraăkhiăbiênăgiiăqucăgia,ătrongăđóăngiă
đuătătrcătipăđtăđcămtăphnăhayătoànăbăquynăsăhuălâuădàiămtădoanhănghipă
ămtăqucăgiaăkhác.ăQuynăsăhuănàyătiăthiuăphiălàă10%ătngăcăphnăcaădoanhă
nghip”.ă
Theo OECD (1996) cho rngăđuătătrc tipănc ngoài phn ánh mc tiêu có
đc mt li ích lâu dài ca mt thc th thng trú trong mt nn kinh t (ch đuătă
trc tip) vi mtăcădânăthc th trong mt nn kinh t khácăhnăcaăcácănhàăđuătă
(doanh nghipăđuătătrc tip). Các li ích lâu dài này ng ý s tn ti ca mt mi
quan h lâu dài giaăcácănhàăđuătătrc tip, doanh nghip và mt mcăđ đángăk nh
hngăđn qun lý ca doanh nghip.ăuătătrc tipăliênăquanăđn c giao dch ban
đu gia hai thc th và tt c các giao dch vn gia h và gia các doanh nghip trc
thuc,ătrongătrng hp c hai hp nht hayăchaăhp nht.
TheoătăchcăthngămiăthăgiiăWTO:ăắFDIăxyăraăkhiămtănhàăđuătătămtă
ncă(ncăchă đuăt)ăcóăđcămtătàiăsnăămtăncăkhácă(ncăthuăhútăđuăt)ă
cùngăviăquynăqunălỦătàiăsnăđó.ăεcăđíchăcaănhàăđuătătrcătipălàămunăcó nhiuă
nhăhngătrongăvicăqunălỦădoanhănghipăđtătiănnăkinhătăkhácănó.”
Theoă lută đuă tă ncă ngoàiă tiă Vită Namă nmă 1987ă ắuă tă trcă tipă ncă
ngoàiălàămtăvicătăchc,ăcáănhânăncăngoàiăđaăvàoăVităNamăbngătinăncăngoàiă
hocăbtăkătàiăsnănàoăđcăchínhăphăVităNamăchpănhnăđăhpătácăkinhădoanhătrênă
13
căsăhpăđngăhocăthànhălpăxíănghipăliênădoanhăhocădoanhănghipă100%ăvnăncă
ngoàiătheoăquyăđnhăcaălutănày”.
Tóm li: FDIălàămtăkhonăđuătăviănhngăquanăhălâuădàiătheoăđóămtătă
chcătrongămtănnăkinhătă(nhàăđuătătrcătip)ăthuăđcăliăíchălâuădàiătămtădoanhă
nghipăđtătiămtănnăkinhătăkhác.
2.1.2 Đcăđim ca ngun vnăđuătătrc tipănc ngoài.
Dunningă(199γ)ăđưăch ra có 3 nhân t chính ca dòng vn FDI là da vào đng
căsauăs đuătăđóălàăs trông mong caăcácăcácănhàăđuăt.ăYu t th nht ca dòng
vnăFDIăđóăchínhălàătìmăkim th trng (market-seeking). Dòng vn FDI này ch yu
hng ti các th trngătrongănc và trong khu vc hay còn gi là dòng vn FDI thay
th (tariff-jumping or export-substituting FDI). Dòng vn FDI th haiăđóălàădòngăvn
tìm kim ngun lc (resource-seeking), dòng vn này nhmăhngăđn tìm kim ngun
tài nguyên thiên nhiên, ngunălaoăđng r. Mt dòng vn naăđóălàătìmăkim hiu qu
(efficiency-seeking). Doăđó,ăngun vn FDI có nhngăđcăđim sau:
2.1.2.1 Chênh lch v nngăsut cn biên ca vn giaăcácănc
HelpmanăvàăSibert,ăRichardăS.ăEckausăchoărngăcóăsăkhácănhauăvănngăsută
cnăbiênă(săcóăthêmătrongătngăsăđuăraămàămtănhà snăxutăcóăđcădoădùngăthêmă
mtăđnăvăcaăyuătăsnăxut)ăcaăvnăgiaăcácănc.ăεtăncăthaăvnăthngăcóă
nngăsutăcnăbiênăthpăhn,ăcònămtăncăthiuăvnăthngăcóănngăsutăcnăbiênăcaoă
hn.ăTìnhătrngănàyăsădnăđnăsădiăchuynădòngăvnătăni d thaăsangăni khan
himănhmătiăđaăhóaăliănhun.ăVìăchiăphíăsnăxutăcaăcácăncăthaăvnăthngăcaoă
hn các ncăthiuăvn.ăTuyănhiênănh vyăkhôngăcóănghaălàăttăcănhngăhotăđngă
nàoăcóănngăsutăcnăbiênăcaoămiăđcăcácădoanhănghipăđuăt snăxutămàăcngăcóă
nhngăhotăđngăquanătrng,ălàăsngăcònăcaădoanhănghipăthìăhvnătăsnăxutăchoădùă
hotăđngăđóăchoănngăsutăcnăbiênăthp.
2.1.2.2 Chu k sn phm.
iăviăhuăhtăcácădoanhănghipăthamăgiaăkinhădoanhăqucătăthìăchuăkăsngă
caăcácăsnăphmănàyăbaoăgmăγăgiaiăđonăchăyuălà:ăgiaiăđonăsnăphmămi;ăgiaiă
đonăsnăphmăchínămui;ăgiaiăđonăsnăphmăchunăhóa.ăAkamatsuăKanameă(196β)ă
choărngăsnăphmămi,ăbanăđuăđcăphátăminhăvàăsnăxutăăncăđuăt,ăsauăđóămiă
14
đcăxutăkhuăraăthătrngăncăngoài.ăTiăncănhpăkhu,ăuăđimăcaăsnăphmă
miălàmănhuăcuătrênăthătrngăbnăđaătngălên,ăncănhpăkhuăchuynăsangăsnăxută
đăthayăthăsnăphmănhpăkhuănàyăbngăcáchăchăyuădaăvàoăvn,ăkăthutăcaăncă
ngoàiă(giaiăđonăsnăphmăchínămui).ăKhiănhuăcuăthătrngăcaăsnăphmămiătrênă
thătrngătrongă ncăbưoăhòa,ă nhuăcuăxutăkhuăliăxutăhină(giaiăđonăsnăphmă
chunăhóa).ăHinătngănàyădinăraătheoăchuăkăvàădoăđó dnăđnăsăhìnhăthànhăFDI.
Raymondă Vernonă (1966)ă liă cho rngă khiă snă xută mtă snă phmă đtă tiă giaiă đonă
chunăhóaătrongăchuăkăphátătrinăcaămìnhăcngălàălúcăthătrngăsnăphmănàyăcóărtă
nhiuănhàăcungăcp.ăăgiaiăđonănày,ăsnăphmăítăđcăciătin,ănênăcnhătranhăgiaăcácă
nhàăcungăcpădnătiăquytăđnhăgimăgiáăvàădoăđóădnătiăquytăđnhăctăgimăchiăphíă
snăxut.ăăâyălàălỦădoăđăcácănhàăcungăcpăchuynăsnăxutăsnăphmăsangănhngăncă
choăphépăchiăphíăsnăxutăthpăhn.
2.1.2.3ăLiăthăđcăbităcaăcácăcôngătyăđaăqucăgia.
Stephen H. Hymes (1960, côngăbănmă1976),ăJohnăH.ăDunningă(1981),ăRugmană
A.ă(1987)ăvàămtăsăngiăkhácăchoărngăcácăcôngătyăđaăqucăgiaăcóănhngăăliăăthăăđcăă
thùăă(chngăăhnăănngăălcăăc bn)ăăchoăăphépăăcôngăătyăăvtăăquaănhngătrăngiăvă
chiăphíăăăncăngoàiănênăhăsnăsàngăđuăt trcătipăraăncăngoài.ăKhiăchnăđaăđimă
đuăt,ănhngăcôngătyăđaăqucăgiaăsăchnăniănàoăcóăcácăđiuăkină(laoăđng,ăđtăđai,ă
chínhătr)ăchoăphépăhăphátăhuyăcácăliăthăđcăthùănóiătrên.ăNhngăcôngătyăđaăqucăgiaă
thngăcóăliăthălnăvăvnăvàăcôngănghăđuăt ra các ncăsnăcóăngunănguyênăliu,ă
giáănhânăcôngărăvàăthngălàăthătrngătiêuăthătimănng ătaădădàngănhnăraăliăíchă
caăvicănày
2.1.2.4 Tip cn th trng và gimăxungăđtăthngămi.
uăt trcătipăraăncăngoàiălàămtăbinăphápăđătránhăxungăđtăthngămiă
song phng.ăVíăd,ăNhtăBnăhayăbăεăvàăcácăncăTâyăÂuăphànănànădoăNhtăBnăcóă
thngă d thngă miă cònă cácă ncă kiaă bă thâmă htă thngă miă trongă quană hă songăă
phng.ăăiăăphó,ăăNhtăăBnăăđưăătngăăcngăăđuă t trcăătipăăvàoăăcácăăthătrngă
đó.ăHăsnăxutăvàăbánăôătô,ămáyătínhăngayătiăεăvàăchâuăÂu,ăđăgimăxutăkhuăcácă
snăphmănàyătăNhtăBnăsang.ăHăcònăđuăt trcătipăvàoăcácăncăthăba,ăvàătăđóă
xutăkhuăsangăthătrngăBcăεăvàăchâuăÂu.ă
15
2.1.2.5 Khai thác chuyn giao công ngh.
KhôngăphiăFDIăchăđiătheoăhngătăncăphátătrinăhn sang ncăkémăphátăă
trinăhn,ăchiuăngcăliăthmăchíăcònămnhămăhnăna.ăNhtăBnălàăncătíchăccă
đuăt trcătipăvàoăεăđăkhaiăthácăđiăngăchuyênăgiaăăε.ăVíăd,ăcácăcôngătyăôătôă
caăNhtăBnăđưămăcácăbăphnăthităkăxeăăεăđăsădngăcácăchuyênăgiaăngiă
ε.ăCácăcôngătyămáyătínhăcaăNhtăBnăcngăvy.ăKhôngăchăNhtăBnăđuăt vào M,ăă
các ncăăcôngăănghipăăphátăătrinăăkhácăăcngăăcóăăchínhăăsáchăătngăăt,ăTrungăQucă
gnăđâyăđyămnhăđuăt trcătipăraăncăngoài,ătrongăđóăcóăđuăt vàoăε.ăVicăcôngă
tyăđaăqucăgiaăqucătchăTrungăQucălàăδenovoămuaăbăphnăsnăăxutăămáyăătínhăăxáchăă
tayăăcaăăcôngăătyăăđaăăqucăăgiaăămangăăqucăătchăăεălàăăIBεăđcăxemălàămtăchină
lcăđăδenovoătipăcnăcôngănghăsnăxutămáyătínhăăuăvităcaăIBε.ăHayăvicăTCδă
(TrungăQuc)ătrongăsápănhpăviăThompsonă(Pháp)ăthànhăTCδ-Thompson Electroincs,
vică NationalăOffshoreă OilăCorporationă(TrungăQuc)ătrongăngànhă khaiă thácă duă laă
muaăliăUnocală(ε)ăcngăviăchinălcănh vy.
2.1.2.6. Tip cn ngun tài nguyên thiên nhiên.
ăcóăngună nguyênăliuăthô,ă nhiuăcôngătyăđaăqucăgiaă tìmăcáchăđuăt vào
nhngăncăcóăngunătàiănguyênăphongăphú.ăăδànăsóngăđuăt trcătipăra ncăngoàiă
lnăăđuătiênăcaăNhtăBnăvàoăthpăniênă1950ălàăvìămcăđíchănày.ăFDIăcaăTrungăQucă
hinănayăcngăcóămcăđíchătngăt.
2.1.3 Vai trò ca đu t trc tip nc ngoài
2.1.3.1 B sung ngun vnătrongănc.
TrongăcácălỦălunăv tngătrngăkinhăt,ănhânăt vn luônăđcăđăcp.ăKhiămtă
nnăkinhătămunătngătrngănhanhăhn,ănóăcnănhiuăvnăhnăna.ăNuăvnătrongă
ncăkhôngăđ,ănnăkinhătănàyăsămunăcóăcăvnătăncăngoài,ătrongăđóăcóăvnăFDI.ă
Bên cnhăđóăFDIălàămt trong nhng ngun quan trngăđ bùăđp s thiu ht v vn,
ngoi t caăcácănc nhnăđuăt,ăđc bit là nhngănc kém phát trin.
Hu htăcácănc kém phát trinăđuăriăvàoăcáiăvòngălun qun,ăđóălà:ăthuănhp
thp, dnăđn tit kim thp, vì vyăđuătăthp và hu qu li là thu nhp thp. Tình
trng lun qunănàyăchínhălàăđimănútăkhóăkhnănht mà cácănc này phiăvtăquaăđ
hi nhp vào qu đoătngătrng kinh t hinăđi. Nhiuănc lâm vào tình trng trì tr
16
ca s nghèoăđóiăbi l không la chn và toăraăđcăđimăđt phá chính xác mt mt
xích ca vòng lun qun này. Tr ngi ln nhtăđi viăcácănc này là vnăđuăt,ătuyă
nhiênăđ to vn cho nn kinh t nu ch trông ch vào tích lu ni b thì hu qu khó
tránh khi là s tt hu trong s phát trin chung ca th gii.ăDoăđóăFDIălàăcúăhuỦchă
đt phá cái vòng lun qunăđó.
2.1.3.2 Tip thu công ngh và bí quyt qun lý.
Trongă mtăsătrngăhp,ăvnăchoă tngă trngă dùăthiuăvnăcóăthăhuyăđngă
đcă phnă nàoă bngă "chínhă sáchă thtă lngă bucă bng".ă Tuyă nhiên, công ngh và bí
quytăqunălỦ thìăkhôngăthăcóăđcăbngăchínhăsáchăđó.ăThuăhútăFDIătăcácăcôngătyăđaă
qucăgiaăsăgiúpămtăncăcóăcăhiătipăthuăcôngănghăvàăbíăquytăqunălỦăkinhădoanhă
màăcácăcôngătyănàyăđưătíchălyăvàăphátătrinăquaănhiuănmăvàăbngănhngăkhonăchiă
phíăln.ăTuyănhiên,ăvicăphăbinăcácăcôngănghăvàăbíăquytăqunălỦăđóăraăcăncăthuă
hútăđuătăcònăphăthucărtănhiuăvàoănngălcătipăthuăcaăđtănc.
2.1.3.3 Tham gia mngăli sn xut toàn cu.
KhiăthuăhútăFDIătăcácăcôngătyăđaăqucăgia,ăkhôngăchăxíănghipăcóăvnăđuătă
caăcôngătyăđaăqucăgia,ămàăngayăcăcácăxíănghipăkhácătrongăncăcóăquanăhălàmănă
viăxíănghipăđóăcngăsăthamăgiaăquáătrình phânăcôngălaoăđng khuăvc.ăChínhăvìăvy,ă
ncăthuăhútăđuătăsăcóăcăhiăthamăgiaămngăliăsnăxutătoànăcuăthunăliăchoăđyă
mnh xutăkhu.
2.1.3.4 Tngăs lng vicălƠmăvƠăđƠoăto nhân công.
VìămtătrongănhngămcăđíchăcaăFDIălàăkhaiăthácăcácăđiuăkinăđăđtăđc chi
phí snăxut thp,ănênăxíănghipăcóăvnăđuătăncăngoàiăsăthuêămnănhiuălaoăđngă
đaăphng.ăThuănhpăcaămtăbăphnădânăcăđaăphngăđcăciăthinăsăđóngăgópă
tíchăccăvàoătngătrngăkinhătăcaăđaăphng.ăTrongăquáătrìnhăthuêămnăđó,ăđàoătoă
cácăkănngănghănghip,ămàătrongănhiuătrngăhpălàămiămăvà tinăbăăcácăncă
đangăphátătrinăthuăhútăFDI,ăsăđcăxíănghipăcungăcp.ăiuănàyătoăraămtăđiăngă
laoăđngăcóăkănngăchoăncăthuăhútăFDI.ăKhôngăchăcóălaoăđngăthôngăthng,ămàăcă
cácănhàăchuyênămônăđaăphngăcngăcóăcăhiălàmăvicăvàăđcăbiădngănghipăvă
ăcácăxíănghipăcóăvnăđuătăncăngoài.ăDoăvy,ănhăvàoăngunăvnăFDIănàyămàăcácă
qucăgiaăcóăthăphátătrinămnhăhnănaătrìnhăđăchuyênănghipăcaăngiălaoăđng.
17
2.1.3.5 Ngun thu ngân sách ln.
iăviănhiuăncăđangăphátătrin,ăhocăđiăviănhiuăđaăphng, thu do các
xíănghipăcóăvnăđuătăncăngoàiănpălàăngunăthuăngânăsáchăquanătrng.
2.2 Các nghiên cuătrcăđơy.
2.2.1 Mt s nghiên cu nc ngoài.
Hin nay có rt nhiu bài báo ca các nhóm tác gi khác nhau nghiên cu v các
nhân t tácăđngăđn dòng vnăFDI,ădiăđâyătácăgi xinătrìnhăbàyătómălt mt vài
nghiên cuăđin hình vnăđ này:
Nghiên cu “Determinants of foreign direct investment flows to developing
countries: a cross-sectional analysis” ca Erdal Demirhan, εahmut εasca, nm β008.
Bài nghiên cuăđc tác gi s dngăđ nghiên cu các yu t nhăhngăđn dòng vn
FDI bngăphngăphápăs dng d liu chéo (cross-sectional econometric model), giai
đon nghiên cu t 2000-β004ăchoăγ8ăncăđangăphátătrin.ăTrongăđó,ătácăgi hi quy
vi các bin FDI là bin ph thuc, các binăđc lpănh:ătcăđ tngătrng bình quân
đuăngi, t l lm phát, mngăliădiăđngă(telephone)ătrênă1000ăngi, chi phí lao
đng,ăđ m thngămi, mcăđ ri ro và t l thu doanh nghip.ăTrongăđóăvi quy
mô th trng, tác gi s dng bin tcăđ tngătrngăGDPăbìnhăquânăđuăngi thì
quy mô th trngăcóăỦănghaăthngăkê,ătrongăkhiăđóădùngăGDPăbìnhăquânăđuăngi thì
không cóăỦănghaăthngăkêăđn FDI.T các kt qu hiăquyăđtăđc, tác gi khngăđnh
cácănhàăđuătăncăngoàiăhng ti nn kinh t to li nhunăvàătngătrngăhnălàăcácă
nn kinh t nh.
Kt qu nghiên cu cho thy tcăđ tngătrngăbìnhăquânăđuăngi, mng li
diăđngă(telephoneămainălines),ăđ m caăthngămi,ăđ năđnh ca nn kinh t có
tácăđng tích ccăđn thu hút dòng vn FDI. Ngc li: t l lm phát và thu thì ít có
tácă đngăđn dòng vnă FDIăhn,ătuyănhiênămt t l lm phát thp s thuăhútăđc
nhiu ngun vn FDI caăcácăncăđangăphátătrin. T kt qu ca bài nghiên cu tác
gi đưătìmăraăcácănhânăt tácăđng mnhăđn dòng vnăFDIăđóălà:ătcăđ tngătrng,ăcă
s h tngăvàăđ m thngămi. Và tác gi đưăkhngăđnhăchiăphíălaoăđng thpăcha
phi là yu t tácăđng mnhăđn dòng vnăFDIămàăthayăvàoăđóălàăk nngăcaăngi
laoăđng li là yu t trôngăđi có th khuyn khích FDI, ri ro qucăgiaăthìătácăđng