B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
NGUYN MINH HI
CÁC NHÂN T TỄCăNG N S CHP NHN
S DNG DCH V INTERNET BANKING TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU
LUNăVNăTHC S KINH T
TP. H Chí Minh,ăNmă2014
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
NGUYN MINH HI
CÁC NHÂN T TỄCăNGăN S CHP NHN
S DNG DCH V INTERNET BANKING TI
NGỂNăHẨNGăTHNGăMI C PHN Á CHÂU
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. THÂN TH THU THY
TP. H Chí Minh,ăNmă2014
LIăCAMăOAN
Trong quá trình thc hin lun vn “Các nhân t tác đng đn s chp nhn s
dng dch v internet banking ti Ngân hàng TMCP Á Châu” tôi đư vn dng kin
thc đư hc và di s hng dn ca TS. Thân Th Thu Thy.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu trong
lun vn đc thu thp t thc t có ngun gc rõ ràng, đáng tin cy, đc trích dn
t các tài liu, tp chí, website và các công trình nghiên cu đư đc công b.
TP. H Chí Minh, ngày 12 tháng 03 nm 2014
Tác gi
Nguyn Minh Hi
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V
LI M U 1
1. S cn thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu ca lun vn 2
CHNG 1.ă TNGă QUANă Vă CỄCă NHỂNă Tă TỄCă NGă Nă Să CHPă
NHNăSăDNGăDCHăVăINTERNETăBANKINGăTIăNGỂNăHẨNGăTHNGă
MI 4
1.1. Tngăquan vădchăvăinternetăbankingătiăngơnăhƠngăthngămi 4
1.1.1. Dch v ca ngân hàng thng mi 4
1.1.1.1. Khái nim v dch v ngân hàng 4
1.1.1.2. c đim ca dch v ngân hàng 4
1.1.1.3. Phân loi dch v ngân hàng 6
1.1.1.4. c trng ca dch v ngân hàng 6
1.1.2. Dch v internet banking 8
1.1.2.1. Khái nim internet banking 8
1.1.2.2. Mt s đc đim ca dch v internet banking 8
1.1.2.3. Li ích ca dch v internet banking 9
1.1.2.4. Ri ro khi s dng dch v internet banking 11
1.2. Cácănhơnătătácăđngăđnăsăchpănhnăsădngădchăvăinternetăbankingătiă
ngơnăhƠngăthngămi 11
1.2.1. Thái đ ca khách hàng đi vi dch v internet banking 11
1.2.2. Các yu t nh hng đn s chp nhn s dng dch v internet banking 12
1.2.2.1. Nhn thc s hu ích 12
1.2.2.2. Nhn thc d s dng 12
1.2.2.3. Thái đ 12
1.2.2.4. Tiêu chun ch quan 12
1.2.2.5. Nhn thc kim soát hành vi 13
1.2.2.6. Nhn thc li ích 13
1.2.2.7. Nhn thc ri ro 14
1.3. MôăhìnhănghiênăcuăsăchpănhnăsădngădchăvăngơnăhƠngăđinăt 16
1.3.1. Thuyt hành đng hp lỦ TRA 16
1.3.2. Mô hình chp nhn công ngh TAM 17
1.3.3. Thuyt hành vi d đnh TPB 18
1.4. Săcnăthităphiănghiênăcuăcácănhơnătătácăđngăđnăsăchpănhnăsădngă
dchăvăinternetăbankingătiăngơnăhƠngăthngămi 19
1.5. Cácănghiênăcuăthcănghimăv cácănhơnătătácăđngăđnăsăchpănhnăsădngă
dchăvăinternetăbankingătiăcácăngơnăhƠngăthngămiătrênăthăgii 20
Ktălunăchngă1 22
CHNGă2.ăPHỂNăTệCHăCỄCăNHỂNăTăTỄCăNGăNăSăCHPăNHNăSă
DNGăDCHăVăINTERNETăBANKINGăTIăNGỂNă HẨNGă THNGă MIăCă
PHNăỄăCHỂU 23
2.1. GiiăthiuăkháiăquátăvăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăỄăChơu 23
2.1.1. Thành lp và niêm yt 23
2.1.2. a bàn kinh doanh 23
2.1.3. Công ngh ngân hàng 23
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh 24
2.2. ThcătrngăhotăđngădchăvăinternetăbankingătiăNgơnăhƠngăthngămiăcă
phnăỄăChơu 26
2.2.1. Gii thiu v dch v internet banking 26
2.2.2. Các tin ích và tính nng ca dch v internet banking 26
2.2.2.1. Dch v internet banking dành cho khách hàng cá nhân 26
2.2.2.2. Dch v internet banking dành cho khách hàng doanh nghip 28
2.2.3. Công ngh s dng trong dch v internet banking 30
2.2.4. Thc trng hot đng dch v internet banking 31
2.2.4.1. S lng khách hàng 31
2.2.4.2. S lng giao dch 32
2.2.4.3. Doanh s giao dch 33
2.2.4.4. Thu nhp t dch v 34
2.3. Phơnă tíchă cácă nhơnă tă tácă đngă đnă să chpă nhnă să dngă dchă vă internetă
bankingătiăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăỄăChơu 35
2.3.1. Mô hình nghiên cu 35
2.3.2. Phát trin gi thit 38
2.3.3. Phng pháp nghiên cu 39
2.3.3.1. Quy trình nghiên cu 39
2.3.3.2. Nghiên cu đnh tính 40
2.3.3.3. Nghiên cu đnh lng 40
2.3.4. Kt qu nghiên cu 42
2.3.4.1. Phân tích thng kê mô t 42
2.3.4.2. Phân tích nhân t khám phá EFA 44
2.3.4.3. Phân tích nhân t khng đnh CFA 45
2.3.4.4. Kim đnh gi thuyt bng phân tích mô hình cu trúc SEM 47
2.3.4.5. c lng mô hình bng kim đnh Bootstrap 52
2.4. ánhă giáă să tácă đngă caă cácă nhơnă tă đnă să chpă nhnă să dngă dchă vă
internetăbankingătiăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăỄăChơu 52
2.4.1. Các nhân t tác đng tiêu cc 52
2.4.2. Các nhân t tác đng tích cc 54
Ktălunăchngă2 54
CHNGă 3.ă GIIă PHỄPă THÚCă Yă Să CHPă NHNă Să DNGă DCHă Vă
INTERNETăBANKINGăTIăNGỂNăHẨNGăTHNGăMIăCăPHNăỄăCHỂU 56
3.1. nhăhng phát trin dch v internet banking tiăNgơnăhƠngăthngămi c
phn Á Châu. 56
3.2. Giiăphápăthúcăđy s chp nhn s dng dch v internet banking ti Ngân
hƠngăthngămi c phn Á Châu 57
3.2.1. Nâng cao s bo mt ca dch v internet banking 58
3.2.2. Gim thiu ri ro v tài chính khi giao dch internet banking 63
3.2.3. Hn ch ri ro v hot đng khi truy cp internet banking 63
3.2.4. Tng cng cm nhn v li ích khi s dng internet banking 64
3.2.5. Mt s gii pháp khác 66
3.2.5.1. Thit k giao din trang web internet banking 66
3.2.5.2. Nâng cao, đào to phát trin ngun nhân lc 67
3.2.5.3. Thit lp kênh liên lc gii đáp riêng đi vi dch v internet banking 68
3.2.5.4. Nâng cao và cng c hình nh, thng hiu ca ngân hàng 68
3.2.5.5. To phiên bn mobile internet banking trên thit b di đng 69
3.2.5.6. Qung bá dch v internet banking 69
Ktălunăchngă3 70
KTăLUN 71
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
AMOS : (Analysis of Moment Structures) Phân tích cu trúc mô men
CFA : (Confirmatory Factor Analysis) Phân tích nhân t khng đnh
EFA : (Exploratory Factor Analysis) Phân tích nhân t khám phá
IB : (Internet Banking) Dch v ngân hàng qua mng Internet
KHCN : Khách hàng cá nhân
KHDN : Khách hàng doanh nghip
KMO : (Kaiser-Meyer-Olkin) Ch s xem xét s thích hp ca EFA
NHTM CP : Ngân hàng thng mi c phn
SPSS : (Statistical Package for the Social Sciences) Phn mm phân tích d
liu, x lý thng kê
TAM : (Technology Acceptance Model) Mô hình chp nhn công ngh
TPB : (Theory of Planned Behavior) Thuyt hành vi d đnh
TRA : (Theory of Reasoned Action) Thuyt hành đng hp lỦ
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1. Kt qu hot đng kinh doanh ca ACB giai đon 2010 – 2012
Bng 2.2. Các gói dch v internet banking dành cho KHCN ti ACB
Bng 2.3. Các gói dch v internet banking dành cho KHDN ti ACB
Bng 2.4. S lng khách hàng s dng dch v internet banking ti ACB giai đon
2010 – 2013
Bng 2.5. S lng giao dch trong dch v internet banking ti ACB giai đon
2010 – 2013
Bng 2.6. Doanh s giao dch trong dch v internet banking ti ACB giai đon
2010 – 2013
Bng 2.7. Mư hóa các thang đo ca các nhân t tác đng đn s chp nhn s dng
dch v internet banking ti Ngân hàng Á Châu.
Bng 2.8. Thông tin chung v mu nghiên cu
Bng 2.9. Phân tích đ tin cy Cronbach’s Alpha ca tng nhóm nhân t
Bng 2.10. H s hi quy chun hóa
Bng 2.11. H s tng quan R
2
Bng 2.12. Tóm tt kt qu kim đnh các gi thuyt
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1. Mô hình lý thuyt hành đng hp lý TRA
Hình 1.2. Mô hình chp nhn công ngh TAM
Hình 1.3. Mô hình lý thuyt hành vi d đnh TPB
Hình 2.1. So sánh thu nhp t dch v internet banking và tng thu nhp t phí và
dch v ti ACB giai đon 2010 – 2013
Hình 2.2. Mô hình nghiên cu đ xut
Hình 2.3. Quy trình nghiên cu các nhân t tác đng đn s chp nhn dch v
internet banking ti ACB
Hình 2.4. Kt qu phân tích mô hình cu trúc SEM
1
LI M U
1. SăcnăthităcaăđătƠi
Thi đim 01/01/2011, theo cam kt gia nhp WTO, các ngân hàng nc ngoài
ti Vit Nam đư đc đi x quc gia đy đ nh đi vi các NHTM trong nc.
Vi cách thc qun tr ngân hàng theo tiêu chun quc t cùng vi công ngh ngân
hàng hin đi, các ngân hàng nc ngoài s là mt đi th đi vi các ngân hàng
trong nc. Do đó, hin nay các NHTM trong nc phi nâng cao nng lc cnh
tranh hn na bng cht lng phc v khách hàng và cht lng sn phm dch v.
Bên cnh kênh phân phi truyn thng, sn phm dch v đa dng, mng li hot
đng ph khp thì vic phát trin ngân hàng đin t (e-banking), mt kênh phân
phi hin đi, có th s giúp ngân hàng tng kh nng cnh tranh vi các đi th
ngân hàng khác. Ngoài ra, vic phát trin e-banking trong h thng ngân hàng cng
giúp cho Nhà nc thc hin ch trng thanh toán không dùng tin mt, gim bt
lng tin mt lu thông trong nn kinh t.
Trong mt vài nm tr li đây, vi s tng trng nhanh chóng ca công ngh
Internet, ngân hàng trc tuyn đư đóng mt vai trò trung tâm và quan trng trong
khu vc thanh toán đin t, cung cp mt nn tng giao dch trc tuyn đ h tr
nhiu ng dng thng mi đin t nh mua sm trc tuyn, đu giá trc tuyn và
giao dch c phiu trên Internet, Nhìn thy đc nhng li th đó, nhiu NHTM
ti Vit Nam đư đy mnh kênh giao dch qua internet banking, mobile banking
nhm thu hút khách hàng. Ngân hàng TMCP Á Châu là mt trong nhng ngân hàng
đi tiên phong v vic phát trin e-banking. Và trc s cnh tranh gay gt gia các
ngân hàng nc ngoài và ngân hàng trong nc hin nay, vic đu t và phát trin
hn na dch v internet banking là mt s cn thit.
Vì l đó, lun vn “Các nhân t tác đng đn s chp nhn s dng dch v
internet banking ti Ngân hàng TMCP Á Châu.” s phân tích các nhân t làm cho
khách hàng có Ủ đnh và chp nhn s dng dch v internet banking ti Ngân hàng
2
TMCP Á Châu. Và t kt qu nghiên cu, giúp cho ngân hàng có nhng bin pháp
ci thin, đy mnh hot đng dch v internet banking và t đó gia tng li th
cnh tranh trên th trng tài chính.
2. Mcătiêuănghiênăcu
Nghiên cu đc thc hin vi mc tiêu là phân tích các nhân t nh hng đn
s chp nhn internet banking và mc đ tác đng ca các nhân t này đn Ủ đnh
s dng và chp nhn internet banking ti Ngân hàng TMCP Á Châu. T đó đa ra
nhng gii pháp giúp Ngân hàng TMCP Á Châu có th thu hút khách hàng s dng
dch v internet banking ca ngân hàng.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- i tng nghiên cu: các nhân t tác đng đn s chp nhn internet banking
ti Ngân hàng TMCP Á Châu.
- Phm vi nghiên cu: các khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghip
TP.HCM có s dng internet banking ti Ngân hàng TMCP Á Châu.
- Thi gian nghiên cu: các khách hàng đc kho sát t tháng 06/2013 đn
tháng 08/2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
thc hin nghiên cu, lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính
kt hp vi nghiên cu đnh lng, tin hành phân tích các nhân t nh hng đn
s chp nhn s dng dch v internet banking.
Phng pháp nghiên cu đnh tính: Thng kê, x lỦ thông tin t sách báo, các
websites, báo cáo tài chính ca ngân hàng, các bài nghiên cu trc đây.
Phng pháp nghiên cu đnh lng: Thu thp Ủ kin khách hàng bng bng
câu hi kho sát, s dng phn mm AMOS phân tích hi quy tuyn tính đa bin
vi bin ph thuc là Ủ đnh s dng dch v internet banking nhm xác đnh mc
đ nh hng và đ thun nghch chiu ca các bin đc lp tác đng lên bin ph
thuc.
5. Ktăcuăca lunăvn
Ngoài li m đu và kt lun, kt cu lun vn gm 3 chng:
3
Chng 1. Tng quan v các nhân t tác đng đn s chp nhn s dng dch
v internet banking ti NHTM.
Chng 2. Phân tích các nhân t tác đng đn s chp nhn s dng dch v
internet banking ti NHTM CP Á Châu.
Chng 3. Gii pháp thúc đy s chp nhn s dng dch v internet banking
ti NHTM CP Á Châu.
4
CHNGă1. TNGăQUANăVăCỄCăNHỂNăTăTỄCăNGăNăSăCHPă
NHNă Să DNGă DCHă Vă INTERNETă BANKINGă TIă NGÂN HÀNG
THNGăMI
1.1. Tngăquanăvădchăvăinternet banking tiăngơnăhƠngăthngămi
Thng mi đin t và nhng ng dng ca nó ngày càng đem li nhiu li ích
cho xã hi nói chung và lnh vc tài chính ngân hàng nói riêng. Vic ng dng
thng mi đin t vào cung cp dch v ngân hàng đư to ra mt kênh phân phi
hin đi là internet banking, giúp ngân hàng ngày càng đa dng hóa sn phm, m
rng phm vi hot đng và thu hút nhiu khách hàng hn na.
1.1.1. Dchăvăcaăngân hàng thngămi
1.1.1.1. KháiănimăvădchăvăngơnăhƠng
Trong các loi hình dch v tài chính, dch v ngân hàng là loi hình dch v
xut hin sm nht. Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, các dch v ngân hàng
ngày càng phát trin đa dng v chng loi và phong phú v hình thc.
Vic phân bit rõ ràng th nào là dch v ngân hàng vn cha có mt khái nim
chính thc. Có nhiu ý kin cho rng tt c các hot đng nghip v ca NHTM
nh hot đng tín dng, tin t, ngoi hi… đu đc coi là hot đng dch v.
Quan đim này đc hình thành trên quan đim ca th gii khi dch v ngân hàng
đc hiu theo ngha rng, tc là toàn b hot đng tin t, tín dng, thanh toán,
ngoi hi… ca ngân hàng đi vi doanh nghip và công chúng.
Nhng cng có ý kin cho rng nhng hot đng phi tín dng có kh nng sinh
li cho ngân hàng đc gi là hot đng dch v. Theo quan đim này, cnh tranh
v dch v gia các ngân hàng không xét đn nhng hot đng truyn thng nh
nhn tin gi, cho vay, vic mà bt c ngân hàng nào cng có th làm đc. Khi nói
đn dch v ngi ta s ngh ngay đn kh nng cung ng nhng sn phm dch v
thun túy nh thanh toán, dch v th, dch v thanh toán hóa đn, dch v ngân
hàng qua mng…
1.1.1.2. căđim caădchăvăngơnăhƠng
5
Ging nh các loi hình dch v khác, dch v ngân hàng cng mang nhng đc
trng c bn sau:
- Tính vô hình.
Cng ging nh các dch v khác, dch v ngân hàng cng không có hình thái
vt cht c th. Dch v ngân hàng không tn ti di dng vt th, nó là kt qu
ca mt quá trình ch không phi là mt cái gì c th có th nhìn thy. Khách hàng
tip nhn và tiêu dùng dch v ngân hàng thông qua hot đng giao tip, tip nhn
thông tin và kt qu là nhu cu đc đáp ng. Cng có mt đim đc bit là khách
hàng ch có th đánh giá đc cht lng dch v sau khi đư mua và s dng chúng.
- Tính đng thi, không tách ri.
Dch v ngân hàng có đc đim này là do vic cung ng và tiêu dùng dch v
luôn xy ra đng thi, không tách ri nhau. Vic tiêu dùng dch v ngân hàng din
ra cùng lúc vi quá trình cung ng dch v, có s tham gia trc tip ca khách hàng
bt c thi đim nào khi khách hàng cn ti. Dch v ngân hàng ch đc cung
ng khi khách hàng có nhu cu s dng đáp ng mt s điu kin nht đnh ca nhà
cung cp là ngân hàng. Kt qu ca dch v đu b nh hng t hai phía: ngân
hàng và khách hàng.
- Tính không n đnh và khó xác đnh cht lng.
Dch v ngân hàng mang tính cá bit hóa trong cung ng và tiêu dùng dch v,
ph thuc vào ngi cung ng dch v, ngi tiêu dùng dch v và thi đim thc
hin dch v. Cht lng ca các dch v ngân hàng cng chu nh hng ca nhiu
yu t c v yu t khách quan nh trình đ th hng dch v ca khách hàng, thói
quen, tp quán…đn các yu t ch quan nh uy tín, v th ca ngân hàng cung cp
dch v, trình đ ca nhân viên, chính sách marketing…
- Tính không lu tr đc.
Dch v ngân hàng không th sn xut sn và lu kho nh các loi sn phm
thông thng khác. Vì vy, mt sn phm ngân hàng không đc cung ng đúng
thi đim s là mt sn phm hng. Dch v ngân hàng cng có đim khác hàng hóa
vt cht ch không có sn phm d dang, không lu tr đc.
6
1.1.1.3. Phơnăloi dchăvăngơnăhƠng
Trong ngành ngân hàng, dch v đc phân chia thành: dch v ngân hàng
truyn thng và dch v ngân hàng hin đi.
Dch v ngân hàng truyn thng đ cp đn hot đng ca các sn phm đư thc
hin trong nhiu nm trên nn công ngh c, quen thuc vi khách hàng. Có th k
đn mt s sn phm dch v truyn thng ca ngân hàng nh sau: huy đng vn,
cho vay, chit khu thng phiu và chng t có giá, thanh toán, trao đi ngoi t,
y thác, ngân qu,…
Dch v ngân hàng hin đi là hình thc dch v ngân hàng mi đc đa vào
hot đng ca t chc tín dng, đc ra đi trên nn các công ngh mi, đem li
các tin ích mi cho khách hàng. Mt s dch v ngân hàng hin đi nh: ngân hàng
đin t (ATM, POS, internet banking, mobile banking,…), cho thuê tài chính, t
vn tài chính, hp đng quyn chn,…
1.1.1.4. cătrngăcaădchăvăngơnăhƠng
- Dch v ngân hàng luôn đ cao tính an toàn trong quá trình hot đng.
iu này đc th hin rõ nét thông qua hot đng tín dng. Ngân hàng huy
đng vn t cá nhân, t chc trong và ngoài nc kèm theo điu kin hoàn tr c
gc, lãi khi đáo hn và cho vay đi vi cá nhân, t chc thiu vn khác. Tuy nhiên,
nu vic thc hin la chn các khách hàng không hiu qu, la chn dch v cung
cp không hp lý, không d trù các bin pháp chng ri ro…có th s dn đn vic
các ngân hàng mt kh nng thanh toán, dn đn phá sn và gây nh hng đn toàn
b nn kinh t.
- Dch v ngân hàng đc thc hin ph thuc vào khách hàng.
iu đó đc th hin qua nhng yu t sau: dch v ca ngân hàng không
ging nh các sn phm ca ngành khác, sn phm này mang hình thái vt cht,
không th d tr đ khi th trng có nhu cu là cung cp đc ngay. Thay vào đó,
dch v ngân hàng ch chính thc đc ngân hàng cung cp khi khách hàng chuyn
đn ngân hàng các lnh, u nhim phát sinh t các quan h giao dch thng mi,
tín dng hoc phi hoàn thành ngha v tài chính nào đó. ó cng chính là lý do ti
7
sao, nu mun phát trin dch v ngân hàng trc tiên phi quan tâm đn ngi s
dng các dch v đó là ai, nhu cu ra sao…
- Tính cnh tranh gia các dch v ngân hàng rt cao.
Các NHTM s dng nguyên liu chính trong hot đng kinh doanh là tin - loi
nguyên liu có tính xã hi hoá và tính nhy cm cao do vy ch cn s thay đi nh
v lãi sut đu vào và đu ra cng s tác đng đn vic dch chuyn ca khách hàng
t ngân hàng này sang ngân hàng khác. iu này càng đc th hin rõ nét hn khi
mt trong s các NHTM phát trin đc dch v thu hút đc s a chung ca xã
hi thì ngay lp tc sau đó, các NHTM khác cng s to ra dch v tng t đ cnh
tranh trong khi đó đ to đc mt sn phm, các ngân hàng cn phi tn rt nhiu
thi gian dài nghiên cu ng dng và trin khai đi vi sn phm. Nh vy, tính
cnh tranh cao gia các NHTM xut phát t s d thay đi ca khách hàng trong
quan h giao dch vi ngân hàng nhm mc đích s dng các dch v ngân hàng vi
chi phí thp nht và có đc li ích cao nht.
- Quá trình thc hin dch v ngân hàng ph thuc rt nhiu vào môi trng
kinh doanh.
Hot đng ca ngân hàng luôn đc giám sát cht ch nht bi vì s đ v ca
ngân hàng s kéo theo s đ v và làm tê lit toàn b các hot đng ca nn kinh t
trong khi đó vic khôi phc li các hot đng này không d dàng, đng thi li rt
tn kém v mt thi gian và tin bc. Ngoài ra, mi quan h gia ngân hàng và
khách hàng da ch yu vào mc đ tín nhim ln nhau. Trình đ phát trin kinh t,
tính n đnh ca môi trng v mô ca các quc gia khác nhau s là điu kin tiên
quyt cho vic phát trin các dch v ngân hàng.
- S ph thuc rt ln vào công ngh ngân hàng khi thc hin các dch v ngân
hàng.
Cùng vi s phát trin ca cách mng khoa hc công ngh nói chung, kéo theo
đó là s phát trin mnh m trong vic ng dng các sn phm công ngh hin đi
vào lnh vc ngân hàng. ây là mt trong nhng nhân t quan trng và là ngun ni
lc ca ngân hàng trong vic nghiên cu phát trin và hoàn thin các dch v sn có
8
đáp ng đc nhu cu th hiu ca ngi s dng dch v nói riêng và ca nn kinh
t nói chung.
1.1.2. Dchăvăinternet banking
1.1.2.1. Kháiănimăinternet banking
Trong thi đi hin nay, vi vic công ngh thông tin đc phát trin nhanh
chóng thì các loi hình dch v ngân hàng truyn thng đang dn đc thay th
bng các loi hình dch v ngân hàng hin đi, trong đó có dch v ngân hàng đin
t. Ngân hàng đin t đc hiu là các nghip v, các sn phm dch v ngân hàng
truyn thng trc đây đc phân phi trên các kênh mi nh internet, đin thoi,
máy ATM,
Internet banking là mt hình thc ca ngân hàng đin t, là mt dch v ngân
hàng trc tuyn, mang sn phm dch v ca ngân hàng đn tn nhà hay vn phòng
ca tng khách hàng mt. Vi mt máy tính kt ni internet, khách hàng đư có th
thc hin truy cp vào internet banking vi mt trình duyt bt c ni nào, bt c
thi đim nào mà không cn cài đt thêm mt phn mm đc bit. Khách hàng có
tài khon ti ngân hàng vi tên truy cp và mt khu truy cp do ngân hàng cung
cp đu có th theo dõi các giao dch phát sinh trên tài khon. Dch v internet
banking hot đng qua mng máy tính toàn cu WAN. Qua dch v internet
banking, khách hàng có th thc hin mt s giao dch nh xem thông tin v tài
khon, chuyn tin, xem thông báo lãi sut, thông báo t giá, biu phí dch v và
nhng thông tin khác ca ngân hàng, thanh toán các hóa đn cho các hàng hóa, dch
v mà khách hàng đư s dng. Ngoài ra, khách hàng cng có th truy cp vào các
website thng mi đin t khác mua hàng và thc hin thanh toán bng internet
banking. Vi s phát trin ca khoa hc công ngh, bên cnh máy vi tính, khách
hàng có th s dng đin thoi thông minh, máy tính bng đ truy cp dch v
internet banking thông qua mng không dây và mng 3G.
1.1.2.2. Mtăsăđcăđimăca dchăv internet banking
Tính cht ca dch v internet banking.
9
Cung cp thông tin và các dch v tài chính ca ngân hàng cho khách hàng
thông qua mng internet.
Dch v internet banking đư đem đn cho khách hàng nhng tin ích nh tit
kim thi gian, thi gian phc v 24/7, có th giao dch bt c ni nào có th kt
ni vi internet.
Loi b các rào cn đa lý truyn thng vì nó có th tip cn vi khách hàng
các quc gia khác nhau.
Tính nng dch v.
Vi dch v internet banking khách hàng có th thc hin các giao dch sau: Tra
cu thông tin tài khon v s d, lch s giao dch; Chuyn khon cùng h thng
hoc khác h thng; Thanh toán hóa đn đin, nc, internet ; Mua th tr trc;
Thanh toán mua hàng trc tuyn; Tín dng…
1.1.2.3. Liăích caădchăvăinternet banking
V phía khách hàng.
Giúp khách hàng kim soát đc tài chính mi lúc, mi ni cht ch hn.
Internet banking giúp cho khách hàng giám sát và qun lý vn mt cách d dàng
hn, tránh đc ri ro mt các giy t giao dich.
Tit kim chi phí giao dch: phí giao dch qua internet banking hin đc đánh
giá là mc thp nht so vi các phng tin giao dch khác. iu này hoàn toàn
có th lý gii đc bi mt khi các ngân hàng tit kim đc chi phí khi trin khai
internet banking, các chi phí mà khách hàng phi tr theo đó mà cng gim đi rt
nhiu.
u đim ln nht ca dch v internet banking dành cho khách hàng chính là s
tin nghi và luôn sn sàng ca dch v ngân hàng. Khách hàng s nhn đc s
cung ng dch v nhanh hn rt nhiu so vi trc đây. Ch mt vài thao tác trên
internet hay mobile, khách hàng có th thc hin đc giao dch chuyn tin. Thông
thng giao dch ti quy cho mt khách hàng chuyn tin mt chng 15 phút, cha
k thi gian đi li và ch đi nu đông khách. Vi internet banking, khách hàng đư
tit kim đc chi phí, tit kim đc thi gian, và gim bt các th tc giy t.
10
Ngoài ra khách hàng cng không phi mang theo nhiu tin mt, gim thiu ri ro
mt mát, tin gi, nhm ln trong quá trình kim đm. Khách hàng có th tip cn
vi internet banking mi lúc mi ni.
Bên cnh đó, dch v internet banking vi công ngh hin đi đư tit kim đc
thi gian và gim chi phí dch v cho khách hàng. Ngoài ra, khách hàng đc ngân
hàng phc v tn ni vi nhng thông tin nh bin đng t giá, tra cu thông tin tài
khon cá nhân, thanh toán hóa đn… Vi nhng tiêu chun đc chun hoá, khách
hàng đc phc v tn ty và chính xác thay vì phi tùy thuc vào thái đ phc v
khác nhau ca các nhân viên ngân hàng.
V phía ngân hàng.
Các giao dch ngân hàng đc t đng hoá không ch mang li li ích cho
khách hàng mà còn mang li li ích thit thc cho ngân hàng. Internet banking s
giúp ngân hàng nâng cao hiu qu s dng vn. Thông qua các dch v ca internet
banking, các lnh v chi tr, nh thu ca khách hàng đc thc hin nhanh chóng,
to điu kin cho vn tin t chu chuyn nhanh, thun li, thc hin tt quan h
giao dch.
Tuy chi phí đu t công ngh ban đu tng đi tn kém, song bù li ngân hàng
s gim thiu đc vic đu t nhân lc dàn tri; không phi đu t đa đim và các
chi phí in n, lu chuyn h s cho vic giao dch truyn thng. Thông qua nhng
dch v mi, nhng kênh phân phi mi, ngân hàng có th m rng đi tng
khách hàng, phát trin th phn, gim chi phí, thu hút ngun vn huy đng t tin
gi thanh toán ca khách hàng, tng thêm li nhun … Bên cnh đó, ng dng và
phát trin nhng công ngh ngân hàng hin đi cng giúp cho các ngân hàng luôn t
đi mi, hòa nhp và phát trin không ch th trng trong nc mà còn hng ti
th trng nc ngoài.
V phía nn kinh t.
S cnh tranh gia các ngân hàng v nhng sn phm và dch v ca ngân hàng
s to nên mt nn kinh t hin đi s dng nhng công ngh cao. Internet banking
là phng thc thanh toán không dùng tin mt có mt tim nng ln phát trin
11
trong tng lai. Qua đó góp phn nâng cao cht lng trong thanh toán, đa dng
hóa cách thc thanh toán không dùng tin mt trong lu thông, gim bt chi phí in
n, phát hành, lu thông tin t.
Vi các ngun d liu đc cp nht kp thi, Ngân hàng Trung ng có th
phân tích, la chn các gii pháp, s dng công c điu tit, cung ng tin t ti u
nhm điu hòa, n đnh tình hình tài chính tin t, có đ điu kin đ đánh giá cán
cân thng mi, cán cân thanh toán và din bin tc đ tng trng kinh t. Ngân
hàng Trung ng s nâng cao vai trò ca mình, phát huy ht chc nng nu nh
vic ng dng dch v internet banking ngày càng đc đy mnh trong h thng
ngân hàng.
Internet banking góp phn thúc đy các hot đng kinh t thng mi, dch v
và du lch ca đt nc phát trin, to điu kin m rng quan h kinh t thng
mi vi khu vc và th gii, đc bit góp phn thúc đy các hot đng thng mi
đin t phát trin.
1.1.2.4. Riăroăkhiăsădngădchăvăinternetăbanking
Bên cnh nhng li ích thì cng tn ti nhiu ri ro đi vi khách hàng khi s
dng dch v internet banking.
Khách hàng e ngi tin tc (hacker) có th xâm nhp h thng và đánh cp thông
tin tài khon. Các trang web gi mo ngân hàng đ la đo khách hàng nhm ly tên
truy cp và mt khu, t đó thc hin các giao dch gian ln. Khi khách hàng
chuyn tin có th xy ra sai sót nh nhp sai s tài khon hoc sai s tin. H
thng ngân hàng có th gp trc trc v phn mm, phn cng hay b li đng
truyn khi khách hàng đang s dng dch v internet banking.
1.2. Cácănhơnătătácăđngăđnăsăchpănhnăsădngădchăvăinternet banking
tiăngơnăhƠngăthngămi
1.2.1. TháiăđăcaăkháchăhƠngăđiăviădchăvăinternet banking
Thái đ ca khách hàng là phn ng tình cm, là s đng tình, mong mun
đc s dng, s hu hay phn đi, t chi ca khách hàng đi vi hàng hóa, dch
v mà h có nhu cu mua sm hoc s dng.
12
Thái đ là mt trong nhng yu t c bn nh hng đn d đnh, s chp nhn
và t đó nh hng đn hành vi ca khách hàng. Do đó, s thu hút s chú ý đáng k
t các nhà nghiên cu kho sát hành vi ca khách hàng các ngân hàng.
Theo Venkatesh và cng s (2003), thái đ đi vi dch v internet banking
đc đnh ngha là phn ng tình cm ca mt cá nhân đi vi vic s dng internet
cho các hot đng giao dch ngân hàng. Fishbein và Ajzen (1975), lp lun rng thái
đ đi vi hành vi to thành nim tin v vic tham gia vào các hành vi và các đánh
giá liên quan đn nim tin. H xác đnh thái đ nh là mt “cm xúc cá nhân tích
cc và tiêu cc v vic thc hin hành vi mc tiêu”. Lý thuyt thái đ cho rng, nu
thái đ ca mt ngi thun li hn đi vi mt sn phm hoc dch v, nhiu kh
nng ngi đó s mua hoc s dng sn phm dch v đó (Ajzen và Fishbein,
1980). Thái đ đc cho là phát trin theo thi gian thông qua mt quá trình hc tp
b nh hng bi nhóm tham kho, kinh nghim trong quá kh và tính cách (Assael,
1981).
1.2.2. Cácă yuă tă nhă hngă đnă s chpă nhnă să dngă dchă vă internet
banking
1.2.2.1. Nhnăthc săhuăích
Nhn thc s hu ích đc đnh ngha là "mc đ mà mt cá nhân tin rng vic
s dng mt h thng đc thù s nâng cao kt qu thc hin ca mình".
1.2.2.2. Nhnăthcădăsădng
Nhn thc d s dng đc đnh ngha là "mc đ mà mt cá nhân tin rng vic
s dng mt h thng đc thù s không cn n lc".
1.2.2.3. Tháiăđ
Thái đ đi vi hành vi đc đnh ngha là cm xúc tích cc hay tiêu cc ca cá
nhân v thc hin mt hành vi. Nó đc xác đnh thông qua đánh giá nim tin ca
cá nhân v các hu qu phát sinh t mt hành vi và vic đánh giá mc đ cn thit
ca nhng hu qu đó.
1.2.2.4. Tiêuăchunăchăquan
13
Tiêu chun ch quan đc đnh ngha là nhn thc ca mt cá nhân hay nhng
ngi quan trng đi vi cá nhân ngh rng hành vi này nên đc thc hin. S
đóng góp Ủ kin ca nhng ngi quan trng hay nhng ngi tham kho đc cho
là đng lc mà mt cá nhân s tuân theo mong mun ca nhng ngi đó.
1.2.2.5. NhnăthcăkimăsoátăhƠnhăvi
Nhn thc kim soát hành vi đc đnh ngha là nhn thc ca mt ngi d
dàng hay khó khn trong vic trin khai thc hin các hành vi. Nó liên quan đn
nim tin v s hin din ca các yu t kim soát có th to điu kin thun li hoc
cn tr vic thc hin các hành vi ca h.
1.2.2.6. Nhnăthcăliăích
Internet banking gn đây đư đc xem là mt trong nhng phng pháp giao
dch ngân hàng hiu qu nht (Huang và cng s, 2005) bi vì s hu nhiu li th
hn mà kênh ngân hàng truyn thng không có. Vì vy, các nhà qun lý internet
banking hng ti mc tiêu tn dng nhng li th này đ tng t l chp nhn
internet banking.
Da trên nhng lý do có mc đ chc chn đc cung cp bi Lee (2008), có
hai loi nhn thc li ích, có th đc phân loi thành li ích trc tip và gián tip.
Li ích trc tip đ cp đn li ích trc mt và hu hình mà khách hàng s đc
th hng bng cách s dng internet banking, khách hàng đc hng li mt
phm vi rng hn v các li ích tài chính, tc đ giao dch nhanh hn và tng cng
tính minh bch thông tin. u tiên, hng li có phm vi rng hn v các li ích tài
chính, bao gm: phí giao dch x lý thp hn, lưi sut huy đng cao hn, c hi đ
giành gii thng và cng đim th tín dng. Th hai, tc đ giao dch nhanh hn
có ngha là tit kim đc thi gian vì internet banking không cn tài liu giy.
Giao dch vi ngân hàng truyn thng tn kém giy t, bên cnh đó quá trình x lý
có th làm phát sinh li và s chm tr, ngoài ra cng đòi hi nhiu nhân viên hn.
Internet banking t đng hóa quy trình này bng trung gian giao dch thông qua các
trang web và trao đi d liu đin t, và cng có th làm gim nhu cu khách hàng
đn giao tip vi nhân viên ngân hàng liên quan đn các chi tit giao dch bi vì các
14
giao dch này có th tn ti trên trang web. Th ba, trong quá trình giao dch,
internet banking cho phép khách hàng theo dõi vic thc hin hp đng bt c lúc
nào, hoc đ xác nhn giao hàng t đng. Nói cách khác, nhiu thông tin liên quan
là có sn ngay lp tc và minh bch cho khách hàng.
Li th gián tip là nhng li ích ít hu hình hn và rt khó đ đo lng.
Internet banking cho phép khách hàng thc hin các giao dch ngân hàng bt c
ni nào trên th gii và tn hng dch v 24 gi, cng nh cung cp cho khách
hàng nhiu c hi đu t và dch v, chng hn nh cp nht bng giá chng khoán
và tin tc.
1.2.2.7. Nhnăthcăriăro
Có nm loi ri ro liên quan đn vic s dng dch v internet banking, đó là:
bo mt, tài chính, xã hi, thi gian và hot đng. Các chi tit ca nhng ri ro liên
quan đn internet banking đc mô t nh sau:
Ri ro bo mt: là mt s mt mát do gian ln hoc do hacker tác đng đn
s an toàn ca ngi s dng internet banking. Phishing là mt k nng mà nhng
k ti phm c gng la đo đ có đc thông tin nhy cm, chng hn nh tên
ngi dùng, mt khu và thông tin th tín dng (Reavley, 2005).
Mt cuc tn công phising din ra khi ngi dùng nhn đc mt email gi
mo đi din cho mt ngun đáng tin cy, nhng li dn h đn mt trang web la
đo đc s dng đ thu thp thông tin cá nhân (Entrust, 2008). C s gian ln và
xâm nhp ca hacker không ch làm cho ngi s dng mt tin mà còn vi phm
tính riêng t ca h. ó là mt mi quan tâm ln ca nhiu ngi khi s dng
internet. Nhiu ngi tiêu dùng tin rng h d b đánh cp thông tin tài khon trong
khi s dng các dch v internet banking (Littler và Melanthiou, 2006). Và khi ti
phm bit đc tài khon ca ngi tiêu dùng s thc hin các giao dch gian ln.
Các mi đe da internet banking có th đc thc hin thông qua các cuc tn
công mng và d liu giao dch hoc thông qua truy cp trái phép vào tài khon.
Theo Milind (1999), ri ro bo mt là mt tr ngi đáng k cho vic chp nhn dch
v internet banking. Hn na, trong nhiu nghiên cu cho rng thách thc ln nht
15
đi vi ngành ngân hàng đin t mun chim trn nim tin ca khách hàng chính là
v các vn đ bo mt và an ninh (Bestavros, 2000; Furnell và Karweni, 1999).
Ri ro tài chính: kh nng mt tin do li giao dch hoc s dng sai tài
khon ngân hàng. Theo Kuisma và cng s (2007), nhiu khách hàng s mt tin
trong khi thc hin các giao dch thanh toán hoc chuyn tin qua internet. Hin nay
các giao dch internet banking thiu s bo đm đc cung cp trong giao dch
truyn thng thông qua các th tc và các giy biên nhn chính thc, và điu này có
th to ra cm giác bt an và không chc chn. Vì vy, ngi tiêu dùng thng gp
khó khn trong vic yêu cu bi thng khi li giao dch xy ra (Kuisma và cng
s, 2007).
Ri ro xã hi: là mt mi đe da mà to ra s mt hình nh, uy tín do mua
hoc s dng các sn phm dch v (Forsythe và Shi, 2003). Theo đó, kh nng s
dng dch v internet banking có th dn đn s không tán thành ca bn bè, gia
đình và đng nghip, t đó nh hng đn quan đim ca khách hàng v vic chp
nhn dch v internet banking. Có th là đa v xã hi ca mt ngi đc nâng cao
hoc gim xung ph thuc vào internet banking đc xem nh th nào. Cng có
th là mi ngi có nhn thc thin ý hay không thin Ủ đi vi internet banking, t
đó tác đng đn quan đim ca ngi trong vic chp nhn hoc không chp nhn
dch v internet banking.
Ri ro thi gian: là s lãng phí thi gian và s bt tin phát sinh do chm tr
trong vic nhn thanh toán hoc khó khn trong vic điu hng nh tìm kim các
siêu liên kt và dch v thích hp. Hai nguyên nhân hàng đu làm bt mưn đi vi
giao dch trc tuyn có th đc coi nh là ri ro v thi gian, bao gm: trang web
có b cc ln xn, ri rm và các trang web ti v quá chm (Forsythe và Shi,
2003). Cng có th liên quan đn lng thi gian ch đi xem các trang web hoc
hc làm th nào đ vn hành trang web internet banking.
Ri ro hot đng: liên quan đn thit hi phát sinh do s thiu sót hoc trc
trc ca các trang web internet banking. Khách hàng thng e ngi rng s c t
máy ch h thng hoc internet b ngt kt ni s xy ra trong khi thc hin các