B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH TRÚC MAI
NỂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG THANH TOÁN QUC T TI
NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH TRÚC MAI
NỂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG THANH TOÁN QUC T TI
NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mư s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS: TRN TN LC
THÀNH PH H CHÍ MINH - 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s: “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng
đi vi hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp và làm
vic vi tinh thn nghiêm túc.
Các s liu s dng trong lun vn này đc thu thp t thc t có ngun
gc rõ ràng, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan
Tác gi: Nguyn Th Trúc Mai
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các hình v, biu đ và bng biu
PHN M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
HOT NG THANH TOÁN QUC T 4
1.1 Tng quan v hot đng thanh toán quc t ca các Ngân hàng thng mi . 4
1.1.1 Khái nim thanh toán quc t 4
1.1.2 Vai trò ca thanh toán quc t 5
1.1.3 Các phng thc thanh toán quc t ch yu ca Ngân hàng thng mi 7
1.1.3.1 Phng thc tín dng chng t 7
1.1.3.2 Phng thc nh thu 10
1.1.3.3 Phng thc chuyn tin 13
1.2 S hài lòng ca khách hàng và các nhân t nh hng 14
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng 14
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng 15
1.2.3 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng 16
1.2.3.1 Cht lng dch v 16
1.2.3.1.1 Khái nim cht lng dch v 16
1.2.3.1.2 Khong cách trong s cm nhn cht lng dch v 17
1.2.3.1.3 Cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 19
1.2.3.2 Giá c ca dch v 20
1.2.3.3 Vic duy trì khách hàng 21
1.3 Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng 22
1.3.1 Mô hình cht lng dch v SERVQUAL 22
1.3.1.1 Gii thiu mô hình cht lng dch v SERVQUAL 22
1.3.1.2 Thang đo SERVQUAL 24
1.3.2 Mô hình ch s hài lòng ca khách hàng 25
1.3.2.1 Ch s hài lòng ca khách hàng 25
1.3.2.2 Mt s mô hình ch s hài lòng ca khách hàng 26
1.3.2.3 Xây dng mô hình lý thuyt v ch s hài lòng ca khách hàng
trong lnh vc ngân hàng 28
1.3.3 Mô hình nghiên cu ca đ tài 31
KT LUN CHNG 1 32
CHNG 2 – THC TRNG HOT NG THANH TOÁN QUC T TI
NGỂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM 33
2.1 Tng quan v quá trình hình thành và phát trin ca BIDV 33
2.1.1 C cu t chc 34
2.1.2 Kt qu hot đng trong thi gian qua 35
2.1.2.1 Tng tài sn 36
2.1.2.2 Huy đng vn 37
2.1.2.3 Hot đng tín dng 39
2.1.2.4 Thu dch v ròng 41
2.1.2.5 Các ch tiêu khác 43
2.2 Gii thiu trung tâm tác nghip và tài tr thng mi 45
2.2.1 Quá trình hình thành 45
2.2.2 Chc nng và nhim v 45
2.2.3 Mi liên h hot đng ti Trung tâm tác nghip và các chi nhánh ca BIDV 47
2.2.4 Nhng li ích khi thc hin tp trung hóa hot đng tài tr thng mi ti
trung tâm tác nghip 49
2.3 Thc trng hot đng thanh toán quc t ti BIDV 50
2.4 Kho sát s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng thanh toán quc t ti
BIDV 58
2.4.1 Quy trình kho sát 58
2.4.2 Xây dng thang đo 60
2.4.3 Kt qu kho sát 62
2.4.3.1 Thông tin mu nghiên cu 62
2.4.3.2 ánh giá các thang đo 65
H s tin cy Cronbach anpha 66
Phân tích nhân t khám phá EFA 68
2.4.3.3 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 71
2.4.4 Hn ch ca kho sát 74
KT LUN CHNG 2 74
CHNG 3 - GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG THANH TOÁN QUC T TI NGÂN HÀNG TMCP
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM 76
3.1 nh hng phát trin hot đng dch v TTQT ca BIDV giai đon
2013-2015 76
3.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng TTQT ti
BIDV 77
3.2.1 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng ti Trung tâm tác nghip và
tài tr thng mi 77
3.2.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng TTQT ti
b phn trc tip giao dch vi khách hàng 80
3.2.3 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng TTQT ti
các phòng ban khác 81
KT LUN CHNG 3 88
KT LUN 89
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
DPRR D phòng ri ro
LNTT Li nhun trc thu
L/C Th tín dng
HKD Hot đng kinh doanh
NHTM Ngân hàng thng mi
TFC Trung tâm tác nghip và tài tr thng mi
TMCP Thng mi c phn
TTQT Thanh toán quc t
TTTM Tài tr thng mi
TTR Chuyn tin quc t
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU
VÀ BNG BIU
DANH MC HÌNH V VÀ BIU
Hình 1.1 : Mô hình cht lng dch v.
Hình 1.2 : Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng.
Hình 1.3 : Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca M.
Hình 1.4 : Mô hình ch s hài lòng khách hàng các quc gia Châu Âu.
Hình 1.5 : Mô hình lí thuyt v ch s hài lòng khách hàng ca các ngân hàng.
Hình 1.6 : Mô hình lý thuyt ca đ tài.
Hình 2.1 : Tng tài sn ca BIDV giai đon nm 2008 đn 2012.
Hình 2.2 : Biu đ huy đng vn ca BIDV giai đon nm 2008 – 2012.
Hình 2.3 : C cu huy đng vn ca BIDV giai đon nm 2010 đn 2012.
Hình 2.4 : Biu đ cht lng tín dng BIDV giai đon nm 2010 – 2012.
Hình 2.5 : T trng thu dch v ròng giai đon nm 2008 đn 2012.
Hình 2.6 : Mô hình x lý giao dch TFC.
Hình 2.7 : Nguyên tc thc hin giao dch ti TFC và chi nhánh.
Hình 2.8 : Chi phí tit kim c tính t vic tp trung các hot đng TTTM.
Hình 2.9 : Quy trình kho sát.
Hình 2.10 : Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt.
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 : S liu hot đng kinh doanh ca BIDV giai đon nm 2008 đn 2012.
Bng 2.2 : Tc đ tng trng huy đng vn giai đon 2008-2012.
Bng 2.3 : Thu dch v ròng ca BIDV giai đon 2008 đn 2012.
Bng 2.4 : C cu phí dch v thanh toán ca BIDV giai đon 2008 – 2012.
Bng 2.5 : Hot đng TTQT ca BIDV giai đon 2010-6 tháng đu nm 2013.
Bng 2.6 : C cu hàng nhp và hàng xut trong hot đng tài tr thng mi ca
BIDV giai đon t 2010 đn 6 tháng đu nm 2013.
Bng 2.7 : C cu phng thc thanh toán quc t đc s dng ti BIDV giai
đon nm 2010 đn 6 tháng đu nm 2013.
Bng 2.8 : C cu chuyn tin mu dch và phi mu dch trong phng thc
chuyn tin ca BIDV giai đon 2010 đn 6 tháng đu nm 2013.
Bng 2.9 : Mc đ thng xuyên giao dch ca khách hàng và nhn đnh BIDV
là ngân hàng chính thc trong vic thc hin dch v TTQT.
Bng 2.10 : Sn phm đc khách hàng s dng theo mu nghiên cu.
Bng 2.11 : Thi gian khách hàng đư s dng dch v TTQT ti BIDV.
Bng 2.12 : Kim đnh các thang đo bng Cronbach Alpha.
Bng 2.13 : Kt qu phân tích nhân t EFA ca các thành phn đo lng s hài
lòng ca khách hàng.
Bng 2.14 : Kt qu phân tích nhân t EFA ca khái nim s hài lòng ca khách hàng.
Bng 2.15 : Kt qu hi qui ca mô hình.
Bng 2.16 : Bng phân tích phng sai ANOVA.
Bng 2.17 : Bng tóm tt các h s hi qui.
1
PHN M U
1. LÝ DO CHN TÀI:
Ngày nay h thng Ngân hàng thng mi Vit Nam đư đi mi mt cách cn
bn v mô hình t chc và hot đng k t khi Pháp lnh Ngân hàng ra đi nm 1990.
Ngày 7/11/2006, tr thành thành viên th 150 vi cam kt ca Vit Nam v m ca th
trng nói chung và dch v Ngân hàng nói riêng, đi mt vi s cnh tranh cao trong
quá trình hi nhp các Ngân hàng Vit Nam càng ra sc phát trin sn phm và nâng
cao cht lng dch v. Chin lc hng đn khách hàng luôn là chin lc quan
trng hàng đu ca các Ngân hàng, có th nói Ngân hàng nào đem li cho khách hàng
s hài lòng tt nht, ngân hàng đó s luôn thành công và không ngng phát trin.
Vi t cách là mt nhân t quan trng, không th thiu cho s phát trin ca
thng mi quc t, hot đng thanh toán quc t không ngng đi mi và hoàn thin
vi nhng phng thc an toàn và hiu qu cho các bên tham gia. Nhm nâng cao cht
lng dch v hot đng thanh toán quc t, ngày 12/08/2002 Ngân hàng TMCP u
t và Phát trin Vit Nam đư kỦ quyt đnh s 54/Q-HQT thành lp Trung tâm tác
nghip và tài tr thng mi đ tp trung x lý các giao dch thanh toán quc t ti các
chi nhánh. Cùng vi l trình chung ca toàn h thng, ln lt các chi nhánh ca BIDV
đư thc hin chuyn h s và tp trung x lý các giao dch TTQT ti Trung tâm tác
nghip và tài tr thng mi. K t khi thc hin tp trung ti TFC, hot đng thanh
toán quc t toàn h thng đc vn hành mt cách trôi chy và mang li hiu qu cao
cho ngân hàng cng nh khách hàng.
Nghiên cu s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng thanh toán quc t ti
Ngân hàng là mt vic quan trng phi đc thc hin thng xuyên và liên tc đ
phc v khách hàng ngày càng tt hn. tài “ Nâng cao s hài lòng ca khách hàng
đi vi hot đng TTQT ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam” đc
thc hin nhm đt đc mc đích trên.
2
2. MC TIÊU NGHIÊN CU CA TÀI:
Nghiên cu này nhm mc tiêu khám phá các nhân t chính nh hng đn s
hài lòng ca khách hàng s dng dch v TTQT ti BIDV.
Nghiên cu còn nhm đo lng mc đ nh hng ca các nhân t đó đn s
hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP
u t và Phát trin Vit Nam. T đó phát hin ra nhng hn ch trong quá trình đa
sn phm đn vi khách hàng, cng nh công tác chm sóc khách hàng trong thi gian
va qua.
Trên c s nghiên cu trên, đa ra nhng gii pháp khc phc nhng hn ch
hin có, nâng cao công tác chm sóc khách hàng nhm đem li s hài lòng tt nht cho
khách hàng v hot đng thanh toán quc t. To nn tng quan trng đ BIDV tr
thành mt ngân hàng bán l hin đi
3. PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU CA TÀI:
Phm vi nghiên cu: tài này ch tp trung nghiên cu các yu t tác đng
đn s hài lòng ca khách hàng đư và đang s dng các sn phm tài tr thng mi ti
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam trong giai đon t l trình tp trung
hóa cho đn nay (t 01/01/2008 cho đn 31/12/2012).
i tng nghiên cu: các khách hàng cá nhân, các doanh nghip t nhân,
doanh nghip nhà nc đư và đang s dng các sn phm thanh toán quc t ti Ngân
hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
4. PHNG PHÁP NGHIểN CU CA TÀI:
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính:
(1) Nghiên cu đnh lng nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi phng vn.
(2) Nghiên cu đnh lng thông qua k thut phng vn trc tip nhng khách hàng
đư và đang s dng các sn phm tài tr thng mi ti Ngân hàng TMCP u t và
Phát trin Vit Nam.
3
tài s dng nhiu công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích
nhân t khám phá (EFA), kim đnh thang đo bng Cronbach’s Alpha, Anova vi phn
mm SPSS 16.0.
5. KT CU CA TÀI:
Ngoài phn m đu và kt lun đ tài đc b cc trong 3 chng :
Chng 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
HOT NG THANH TOÁN QUC T
Chng 2: THC TRNG HOT NG THANH TOÁN QUC T TI BIDV
Chng 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I
VI HOT NG THANH TOÁN QUC T TI BIDV
4
CHNG 1
TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG THANH TOÁN QUC T
1.1 Tng quan v hot đng thanh toán quc t (TTQT) ca các Ngân hàng
thng mi (NHTM):
1.1.1 Khái nim thanh toán quc t:
Cùng vi xu hng không ngng m rng quan h thng mi và các mi
quan h khác gia các quc gia trên th gii thì hot đng thng mi ngày càng phát
trin, vic mua bán, trao đi kinh t đc din ra gia các ch th kinh t ca các
quc gia khác nhau ngày càng nhiu. Vic trao đi mua bán này đt ra mt vn đ chi
tr bng tin ca các nc này vi nhau. Trong mi quan h chi tr này, các quc gia
cùng nhau quy đnh nhng điu khon cu thành nên c ch thanh toán nh: ch th
tham gia thanh toán, loi tin t, phng thc đòi hoc chi tr tin t. Tng hp các
yu t cu thành c ch đó to thành hot đng TTQT.
Nh vy, TTQT là vic chi tr các ngha v và các yêu cu v tin t phát sinh
t các quan h kinh t, thng mi, tài chính, tín dng gia các t chc kinh t quc
t, gia các doanh nghip, các cá nhân ca các quc gia khác nhau đ kt thúc mt
chu trình hot đng trong lnh vc kinh t đi ngoi bng các hình thc chuyn tin
hay bù tr trên tài khon ti các ngân hàng.
S ra đi và phát trin ca NHTM đư góp phn thúc đy hot đng TTQT gia
các nc din ra nhanh chóng, thun li, chính xác và đm bo đc quyn li ca
các bên tham gia thanh toán. Ngày nay trong xu hng toàn cu hóa nn kinh t và
thng mi quc t ngày càng phát trin, TTQT đư tr thành mt hot đng không th
thiu ca NHTM. Thc hin tt vai trò trung gian thanh toán ca mình trong hot
đng TTQT, NHTM đư đóng góp rt nhiu cho khách hàng, cho chính bn thân Ngân
hàng nói riêng và cho c nn kinh t nói chung.
5
1.1.2 Vai trò ca thanh toán quc t:
Hot đng thanh toán quc t ca NHTM có vai trò rt quan trng và đc th
hin trên các khía cnh sau:
i vi khách hàng:
- Vai trò trung gian thanh toán trong hot đng TTQT ca NHTM giúp cho
quá trình thanh toán theo yêu cu ca khách hàng đc tin hành nhanh chóng, chính
xác, an toàn, tin li và tit kim ti đa chi phí.
- Tham gia hot đng TTQT, quyn li ca khách hàng đc đm bo hn, do
khách hàng đc ngân hàng t vn đ la chn các phng thc thanh toán, k thut
thanh toán cng nh đng tin thanh toán nhm gim thiu ri ro, to cho khách hàng
s tin tng trong quan h mua bán vi nc ngoài.
- Trong quá trình mua bán vi nc ngoài, nu khách hàng không đ kh nng
tài chính cn đn s h tr t ngân hàng, ngân hàng s cho vay đ thanh toán hàng
nhp, bo lãnh thanh toán m L/C, chit khu chng t xut khu, đáp ng nhu cu v
vn cho doanh nghip.
i vi ngân hàng:
- Thanh toán quc t giúp NHTM đy mnh hot đng tín dng tài tr xut
nhp khu, phát trin các nghip v liên quan nh kinh doanh ngoi t, bo lãnh và
các dch v khác, to ra mt vòng tròn khép kín và theo dõi ln nhau gia các phòng
ban trong ngân hàng giúp hn ch ri ro cho khách hàng cng nh ngân hàng.
- em li khon thu phí dch v quan trng, thc hin tt hot đng này ngân
hàng còn thu hút thêm các khách hàng khác v giao dch, t đó tng quy mô hot
đng và th phn ca mình trên th trng.
- Tng tính thanh khon ca ngân hàng do trong quá trình thc hin các giao
dch TTQT cho khách hàng, ngân hàng luôn có mt ngun ngoi t t các doanh
nghip xut khu cn bán đ cung cp cho các doanh nghip nhp khu cn mua đ
6
thanh toán. ây cng là mt ngun nâng cao kh nng thanh khon cho ngân hàng
đng thi nâng cao s cnh tranh ca ngân hàng mình so vi các ngân hàng khác.
- Tng cng mi quan h đi ngoi thông qua bo lãnh cho khách hàng trong
nc, thanh toán cho ngân hàng nc ngoài,… các ngân hàng s có quan h đi lý vi
ngân hàng và đi tác nc ngoài. Mi quan h này da trên c s hp tác và tng
tr. Vi thi gian hp tác càng lâu, mi quan h ngày càng bn cht và rng m. T
đó có th khai thác đc ngun vn tài tr ca ngân hàng nc ngoài v ngun vn
trên th trng tài chính quc t đáp ng nhu cu vay vn ca khách hàng.
i vi nn kinh t
- Thanh toán quc t là chic cu ni lin gia các quc gia quan h kinh t đi
ngoi. Khi thit lp mi quan h kinh t đi ngoi, quan h thng mi vi các nc
thì điu kin quan trng không th thiu đc là phi thit lp quan h TTQT.
- Thanh toán quc t thúc đy hot đng kinh t đi ngoi phát trin, nu vic
t chc TTQT đc tin hành nhanh chóng, an toàn chính xác s làm cho các nhà sn
xut kinh doanh yên tâm và đy mnh hot đng xut nhp khu ca mình, nh đó
thúc đy hot đng kinh t đi ngoi phát trin.
- Thanh toán quc t hn ch ri ro trong qúa trình thc hin hp đng kinh t
đi ngoi: Trong hot đng kinh t đi ngoi, do v trí đa lý ca bn hàng cách xa
nhau làm hn ch vic tìm hiu kh nng tài chính, kh nng thanh toán ca ngi
mua, ca con n, đng thi trong điu kin tin t thng xuyên bin đng cng nh
hng xu đn kh nng thanh toán ca ngi nhp khu, hn na trong c ch th
trng tình trng la đo ngày càng nhiu vì vy ri trong vic thc hin hp đng
kinh t đi ngoi ngày càng ln. Nu t chc tt hot đng TTQT s giúp cho các nhà
kinh doanh xut nhp khu hn ch đc ri ro trong quá trình thc hin hp đng.
- Hot đng thanh toán quc t làm tng khi lng thanh toán không dùng
tin mt trong nn kinh t, gim bt các chi phí trung gian, đng thi hot đng TTQT
đư thu hút mt lng ngoi t đáng k vào Vit Nam.
7
1.1.3 Các phng thc thanh toán quc t ch yu ca Ngơn hƠng thng mi
1.1.3.1 Phng thc tín dng chng t (Letter of Credit)
Khái nim và vn bn pháp lý điu chnh:
Th tín dng (Letter of Credit – L/C) là mt cam kt thanh toán có điu kin
bng vn bn ca mt t chc tài chính (thông thng là Ngân hàng) đi vi ngi
th hng L/C (ngi bán hàng hoc ngi cung cp dch v) vi điu kin ngi th
hng phi xut trình b chng t phù hp vi các điu khon, điu kin quy đnh
trong L/C, phù hp vi Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t (UCP)
đc dn chiu trong th tín dng và phù hp vi Tp quán ngân hàng tiêu chun
quc t dùng đ kim tra chng t trong phng thc tín dng chng t (ISBP).
Hin nay, các vn bn pháp lỦ điu chnh phng thc này gm có:
- Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t , UCP 600 ( The Uniform
Customs and Practise for Documentary Credits, ICC Publication No. 600). Tuy
nhiên, bn quy tc này mang tính cht pháp lý tùy ý, khi s dng các bên phi dn
chiu vào L/C, đng thi có th tha thun khác và đc dn chiu vào L/C.
- Ngoài ra còn có các vn bn khác nh: Tp quán ngân hàng tiêu chun quc
t kim tra chng t theo L/C s 681 nm 2007 Phòng thng mi Quc t - ISBP
681 2007 ICC và bn ph trng UCP 600 v vic xut trình chng t đin t - eUCP
1.1 2001 .
Các bên tham gia gm có: ngi yêu cu m th tín dng (Applicant), ngân
hàng phát hành (Issuing Bank), ngi th hng (Beneficiary), ngân hàng thông báo
(Advising Bank), ngân hàng xác nhn (Confirming Bank), ngân hàng bi hoàn
(Reimbursing Bank), ngân hàng chit khu (Negotiating Bank), ngân hàng xut trình
(Presenting Bank), ngân hàng đc ch đnh (Nominated Bank), ngân hàng đòi tin
(Claiming Bank).
Tùy theo quy đnh ca tng L/C c th, mt ngân hàng có khi đm nhn nhiu
chc nng ca các ngân hàng đc lit kê nh trên.
8
Quy trình phng thc tín dng chng t:
(1) Ngi nhp khu làm đn xin m L/C gi đn ngân hàng ca mình.
(2) Ngân hàng phát hành s phát hành mt L/C bng th hoc bng đin và gi
cho ngân hàng thông báo.
(3) Ngân hàng thông báo kim tra tính xác thc ca LC và thông báo đn ngi
th hng.
(4) Ngi xut khu thc hin giao hàng cho ngi nhp khu.
(5) Cn c vào ni dung L/C, ngi xut khu lp và xut trình b chng t cho
ngân hàng ca mình đ yêu cu thanh toán.
(6) Ngân hàng thông báo kim tra b chng t theo L/C (h tr t vn cho ngi
xut khu hoàn thin b chng t) và gi cho Ngân hàng phát hành.
(7) Ngân hàng phát hành kim tra b chng t theo L/C và thông báo tình trng b
chng t cho ngi đ ngh. Trng hp b chng t hp l quy đnh ca L/C thì
ngi đ ngh bt buc phi thanh toán cho ngi th hng trong vòng 5 ngày làm
vic k t ngày ngân hàng phát hành nhn chng t. Trng hp b chng t bt hp
l, ngi đ ngh có quyn t chi nhn b chng t (thanh toán).
(8) B chng t hp l, ngi đ ngh thanh toán cho Ngân hàng phát hành đ ly
b chng t nhn hàng.
(9) Ngân hàng phát hành thanh toán cho ngân hàng thông báo.
(10) Ngân hàng thông báo báo có cho ngi th hng.
Phân loi th tín dng:
Theo quy c quc t, th tín dng đc chia làm nhiu loi và đc phân bit
theo các góc đ khác nhau:
Theo tính cht: th tín dng có th hy ngang ( Revocable L/C), th tín dng
không th hy ngang ( Irrevocable L/C), th tín dng không th hy ngang có xác
nhn (Irrevocable confirmed L/C), th tín dng không th hy ngang có th chuyn
nhng ( Irrevocable Transferable L/C).
9
Theo thi gian thanh toán: th tín dng tr ngay (LC at Sight), th tín dng tr
chm (Deferred payment LC).
Theo hình thc đc bit: th tín dng giáp lng ( Back to back LC), th tín
dng đi ng (Reciprocal LC), th tín dng tun hoàn (Revolving LC), th tín dng
điu khon đ (Red Clause LC), th tín dng d phòng (Standby LC).
u nhc đim ca phng thc tín dng chng t:
u đim: đm bo quyn li mua bán cho c ngi xut khu và ngi nhp
khu. Mang li nhng thun li cho ngi xut khu thông qua vic chit khu, bán
b chng t cho Ngân hàng, th chp b chng t đ vay vn ti Ngân hàng…i vi
nhà nhp khu đc Ngân hàng cho ký qu thp, cho vay vn đ thanh toán L/C.
Nhc đim: Th tín dng ch da trên b mt chng t mà không xét đn yu
t hàng hóa. Do vy, có nhng bt li sau:
- i vi ngi bán: trong trng hp b chng t có bt hp l và ngi mua
không có thin chí nhn hàng hoc th trng hàng hóa đang bin đng giá…ngi
mua có th t chi thanh toán hoc ép giá đi vi nhà xut khu.
- i vi ngi mua: trong trng hp b chng t hp l nu hàng hóa cha
v, hoc trong trng hp ngi bán la đo hàng hóa không thc s đc giao hoc
hàng hóa kém cht lng,… ngi mua cng phi bt buc thanh toán cho ngi bán.
Phng thc thanh toán L/C là phng thc cha nhiu ri ro và trách nhim
nht cho ngân hàng so vi phng thc chuyn tin và nh thu. Trong phng thc
này, ngân hàng phi chu trách nhim cho cam kt thanh toán ca mình. Nu b chng
t hp l mà ngi nhp khu không đ kh nng chi tr thì Ngân hàng phi đng ra
thanh toán thay cho h. ng thi, vic kim tra b chng t cng cha nhng ri ro
tim n cho Ngân hàng nu do s bt cn ca Ngân hàng phát hin sai hoc không
phát hin ra nhng bt hp l.
10
1.1.3.2 Phng thc nh thu (Collection):
Khái nim và vn bn pháp lý điu chnh:
Phng thc nh thu là mt phng thc thanh toán trong đó ngi bán sau
khi hoàn thành ngha v giao hàng hay cung ng dch v cho khách hàng s y thác
cho ngân hàng ca mình thu h s tin ngi mua trên c s hi phiu ca ngi
bán lp ra.
Hin nay, vn bn pháp lỦ điu chnh phng thc nh thu là: Quy tc thng
nht v nh thu URC 522 (ICC Uniform Rules for Collection, ICC publication 522)
sa đi nm 1995, có hiu lc t 01/01/1996. Mun s dng nguyên tc này, hai bên
mua bán phi thng nht quy đnh trong hp đng, lnh nh thu, th nh thu.
Các bên tham gia gm có: ngi y thác thu tc là ngi hng li
(Principal), ngân hàng nc ngi y thác - Ngân hàng chuyn (Remitting bank),
ngi tr tin (Drawee), ngân hàng đi lý ca ngân hàng chuyn là ngân hàng nc
ngi tr tin- Ngân hàng thu ( Collection bank/ Presenting bank).
Phân loi và quy trình thc hin:
Nh thu trn (Clean Collection):
Nh thu trn là phng thc trong đó ngi bán y thác cho ngân hàng thu h
tin ngi mua cn c vào hi phiu hoc hóa đn do mình lp ra, còn chng t gi
hàng s đc gi thng cho ngi mua không qua ngân hàng.
Trong phng thc thanh toán này, ngân hàng ch đóng vai trò trung gian làm
dch v thu h tin ngi mua, còn trách nhim tr tin hay không là do ngi mua
quyt đnh.
Quy trình nghip v nh thu trn:
(1) Ngi xut khu hoc ngi cung ng dch v giao hàng hoc cung ng dch
v và gi trc tip chng t giao hàng cho ngi nhp khu.
(2) Ngi xut khu ký phát mt hi phiu, mt hóa đn đòi tin nhà nhp khu và
vit lnh nh thu y thác cho ngân hàng nc mình thu tin t ngi nhp khu.
11
(3) Ngân hàng chuyn y thác cho ngân hàng đi lý ca nc mình nc ngi
nhp khu bng th nh thu kèm vi hi phiu hoc hóa đn yêu cu ngân hàng này
thu tin t ngi nhp khu.
(4) Ngân hàng đi lý xut trình hi phiu hoc hóa đn yêu cu ngi nhp khu
tr tin nu là hi phiu tr ngay, hoc chp nhn tr tin nu là hi phiu tr chm.
(5) Ngân hàng đi lý s gi đin chp nhn thanh toán đi vi nh thu tr chm
hoc chuyn tin thu đc cho ngi hng li đi vi nh thu tr ngay.
(6) Ngân hàng đi lý báo có tài khon Ngân hàng chuyn.
(7) Ngân hàng chuyn báo có ngi hng li.
u nhc đim ca phng thc nh thu trn:
- u đim: Thanh toán nhanh, thc hin đn gin.
- Nhc đim: không đm bo quyn li cho ngi bán vì đư giao trc b
chng t cho ngi mua, vic ngi mua đư nhn hàng tuy nhiên không thanh toán
không th kim soát đc. Do vy, phng pháp này ch thng dùng đi vi nhng
khách hàng thng xuyên và có uy tín cao.
Nh thu kèm chng t (Documentary Collection):
Nh thu kèm chng t là trong đó ngi có các khon tin phi thu ghi trên các
công c thanh toán nhng không th t mình thu đc t ngi b ký phát mà phi y
thác cho Ngân hàng thu h tin ghi trên các công c thanh toán vi điu kin là s
giao chng t nu ngi ký phát thanh toán, hoc chp nhn thanh toán hoc thc
hin các điu kin khác đư quy đnh.
Trong phng thc thanh toán này, ngân hàng vn ch đóng vai trò trung gian
thu h tin cho khách hàng và không chu trách nhim đn vic thu tin có đc hay
không. Tuy nhiên,đim khác bit c bn ca phng thc này là b chng t đc
gi đn Ngân hàng thay vì gi trc tip cho ngi mua, ngân hàng có trách nhim
khng ch b chng t cho ngi bán. Do vy, vi cách qun lý chng t nh vy,
quyn li ca ngi bán s đc đm bo hn.
12
Quy trình nh thu kèm chng t:
(1) Nhà xut khu giao hàng cho nhà nhp khu.
(2) Nhà xut khu lp lnh nh thu kèm hi phiu và b chng t thanh toán nh
thu gi đn Ngân hàng chuyn.
(3) Ngân hàng chuyn y thác cho ngân hàng đi lý thu h tin. Ngân hàng chuyn
gi th nh thu kèm chng t đn ngân hàng đi lý thu h.
(4) Ngân hàng thu h xut trình hi phiu đòi tin và yêu cu ngi tr tin thc
hin các điu kin nh thu: tr tin ngay, chp nhn tr tin hoc các điu kin khác
quy đnh trên lnh nh thu.
(5) Ngi tr tin chp nhn hay t chi b chng t (thanh toán).
(6) Ngân hàng thu h thông báo chp nhn hay t chi thanh toán đn ngân hàng chuyn.
(7) Ngân hàng chuyn thông báo chp nhn hay t chi thanh toán đn ngi
hng li.
Có hai loi nh thu kèm chng t:
- Nh thu tr tin đi ly chng t ( DP – Documents Against Payment): ngi
bán yêu cu ngân hàng ch tr chng t cho ngi mua khi ngi mua đư tr tin trên
hi phiu cho ngi ký phát.
- Nh thu chp nhn đi ly chng t ( DA – Documents Against Acceptance ):
ngi bán yêu cu ngân hàng tr chng t cho ngi mua ch khi ngi mua chp
nhn thanh toán s tin trên hi phiu cho ngi ký phát.
u nhc đim ca phng thc nh thu kèm chng t:
- u đim: quyn li ca ngi xut khu đc đm bo hn do có khng ch
ca b chng t.
- Nhc đim: ch mi khng ch đc quyn đnh đot nhn hàng thông qua
vic nhn chng t ca ngi mua, nhng cha khng ch đc vic tr tin ca
ngi mua. Ngi mua có th kéo dài vic tr tin bng cách cha nhn chng t do
hàng hóa cha v hoc do tình hình ca th trng din bin bt li vi h…
13
Tóm li, phng thc thanh toán nh thu khá đn gin nên chi phí thp hn so
vi phng thc thanh toán bng th tín dng do vy phng thc này đc a
chung vi nhng hp đng có giá tr nh, hoc s dng đi vi nhng đi tác truyn
thng đáng tin cy.
1.1.3.3 Phng thc chuyn tin ( Remittance)
Khái nim và vn bn pháp lý điu chnh:
Phng thc chuyn tin là mt phng thc thanh toán trong đó khách hàng
(ngi tr tin, ngi mua, ngi nhp khu…) yêu cu ngân hàng ca mình chuyn
mt s tin nht đnh cho ngi hng li (ngi bán, ngi xut khu, ngi cung
ng dch v…) mt đa đim nht đnh bng phng tin chuyn tin do khách hàng
yêu cu.
Thanh toán chuyn tin ch đc điu chnh bi lut quc gia do cha có lut
quc t cng nh thông l quc t nào điu chnh phng thc này.
- Các bên tham gia gm có ngi yêu cu chuyn tin (Remitter), ngi th
hng( Beneficiary), ngân hàng chuyn tin(Remitting bank), ngân hàng tr tin
(Paying bank).
Quy trình phng thc chuyn tin:
(1) Ngi yêu cu chuyn tin và ngi hng li giao dch thng mi vi nhau.
(2) Ngi yêu cu chuyn tin đ ngh ngân hàng chuyn tin thanh toán cho ngi
hng li.
(3) Ngân hàng chuyn tin báo n ngi yêu cu chuyn tin.
(4) Ngân hàng chuyn tin gi đin thanh toán đn ngân hàng hoàn tr.
(5) Ngân hàng hoàn tr báo n cho ngân hàng chuyn tin.
(6) Ngân hàng hoàn tr báo có cho ngi hng li.
Phân loi phng thc chuyn tin:
Thanh toán chuyn tin bao gm 2 loi: chuyn tin bng đin và chuyn tin
bng th. Tuy nhiên ngày nay, các NHTM đu thc hin chuyn tin bng đin thông
14
qua chng trình mng SWIFT do tc đ nhanh và an toàn, tránh trng hp tht lc
th trong quá trình vn chuyn.
u nhc đim ca phng thc chuyn tin
- u đim: Th tc đn gin, chng t không phc tp, rm rà.
- Nhc đim: an toàn trong thanh toán không cao, không đm bo quyn li
cho ngi mua trong trng hp chuyn tin tr trc, không đm bo quyn li cho
ngi bán trong trng hp chuyn tin tr sau. Phng thc này thng đc s
dng trong thanh toán phi thng mi nh chuyn tin đu t, chuyn tin du hc,
kiu hi,…hoc thanh toán thng mi ch yu đi vi khách hàng có mua bán
thng xuyên và đáng tin cy.
1.2 S hài lòng ca khách hàng và các nhân t nh hng:
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng:
S hài lòng ca khách hàng là mt trong nhng vn đ đc các t chc và các
nhà nghiên cu quan tâm nht. Mc tiêu chính ca t chc là đt ti đa hóa li nhun
và gim chi phí mc ti thiu. Li nhun ti đa có th đt đc thông qua vic tng
doanh s vi nhng chi phí thp hn. Mt trong nhng yu t có th tng doanh s là
s hài lòng ca khách hàng, bi vì s hài lòng dn đn lòng trung thành ca khách
hàng (Wilson et al., 2008, p.79).
Khi mt ngi tiêu dùng hay khách hàng hài lòng vi sn phm, dch v mà h
nhn đc thì đó là s hài lòng. S hài lòng có th là cm xúc ca mt ngi vi nim
vui hay tht vng khi so sánh kt qu thu đc t sn phm vi k vng ca ngi đó.
(Kotler & Keller, 2009).
Mt s tác gi tuyên b rng không có đnh ngha c th ca s hài lòng khách
hàng, và sau khi nghiên cu mt vài đnh ngha, h xác đnh “s hài lòng ca khách
hàng là xác đnh mt phn ng (nhn thc hoc tình cm) mà liên quan đn vic mua,
s dng sn phm, dch v và xy ra ti mt thi đim nht đnh (sau khi mua hàng,
sau khi s dng)” (Giese & Cote, 2000, p. 15)
15
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Theo Bernd Stauss và Patricia Neuhaus (1997), chúng ta có th phân loi s hài
lòng ca khách hàng thành ba loi và chúng có s tác đng khác nhau đn nhà cung
cp dch v:
Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): đây là s hài lòng mang
tính tích cc và đc phn hi thông qua khách hàng có các nhu cu s dng dch v
ca ngân hàng ngày mt tng lên. Nu khách hàng có s hài lòng tích cc, h và ngân
hàng s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng khi giao dch.
Hn th, h cng hy vng ngân hàng s có đ kh nng đáp ng nhu cu ngày càng cao
ca mình. Chính vì vy, đây là nhóm khách hàng d tr thành khách hàng trung thành
min là h nhn thy có nhiu ci thin trong vic cung cp dch v cho h. Yu t tích
cc còn th hin thông qua chính t nhng yêu cu không ngng tng lên ca khách
hàng mà ngân hàng càng n lc ci tin cht lng dch v ngày càng tr nên hoàn
thin hn.
Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): đi vi nhng khách hàng có s
hài lòng n đnh, h s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì đang din ra và
không mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng. Vì vy, nhng
khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao đi vi ngân hàng và sn lòng tip
tc s dng dch v ca ngân hàng.
Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): nhng khách hàng có s
hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng và h cho rng rt khó có th ci thin
đc cht lng dch v và thay đi t nhà cung cp theo yêu cu ca mình. H cm
thy hài lòng không phi vì đc tha mãn hoàn toàn nhu cu ca h mà vì h ngh
rng s không th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì vy, h s không
tích cc đóng góp Ủ kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca ngân hàng.
Vic phân loi s hài lòng ca khách hàng có nh hng rt ln đn hành vi
khách hàng. Ngay c khi khách hàng có cùng s hài lòng tích cc đi vi ngân hàng
16
nhng mc đ hài lòng ch mc “hài lòng” thì h cng có th tìm đn các ngân hàng
khác và không tip tc s dng dch v ca ngân hàng c. Ch nhng khách hàng có
mc đ hài lòng cao nht “rt hài lòng” thì h chc chn s là nhng khách hàng trung
thành lâu dài.
Vì vy, khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho khách
hàng hài lòng là rt cn thit, nhng vic giúp h cm thy hoàn toàn hài lòng li quan
trng hn nhiu. i vi nhng khách hàng hài lòng th đng, h có th ri b ngân
hàng bt c lúc nào, trong khi nhóm khách hàng “hoàn toàn hài lòng” thì s là nhng
khách hàng trung thành ca ngân hàng. S am hiu này s giúp ngân hàng có nhng
bin pháp ci tin cht lng dch v linh hot cho tng nhóm khách hàng khác nhau.
1.2.3 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng:
1.2.3.1 Cht lng dch v:
1.2.3.1.1 Khái nim cht lng dch v:
Cht lng dch v đc đnh ngha bng nhiu cách khác nhau tùy thuc vào
đi tng nghiên cu. Vic tìm hiu cht lng dch v là c s cho vic thc hin
các bin pháp ci thin cht lng dch v ca ngân hàng. Vì vy, nó không ch quan
trng trong vic xây dng mc tiêu phát trin mà còn đnh hng cho ngân hàng phát
huy đc th mnh ca mình mt cách tt nht. Cht lng dch v đc xác đnh da
vào nhn thc hay cm nhn ca khách hàng liên quan đn nhu cu cá nhân ca h.
Bolton and Drew (1991) đnh ngha cht lng dch v là s khác bit gia
dch v thc t khách hàng nhn đc vi nhng k vng ca h.
Tng t nh Bolton and Drew, Parasuraman và nhng cng s (1988;p19)
đnh ngha cht lng dch v nhn đc là mc đ hài lòng và không hài lòng gia
nhn thc và s mong đi ca khách hàng.
Theo Cronin và Taylor (1992), cht lng dch v đc xác đnh là mt hình
thc ca thái đ nhng không phi s hài lòng, và là kt qu ca s so sánh gia mc
đ mong đi dch v và giá tr nhn đc.