Phân tích ảnh hưởng các yếu tố kinh tế vĩ mô lên chỉ số giá chứng khoán Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM


NGUYN VN NH

PHÂN TÍCH NH HNG CA CÁC YU T KINH T
V MÔ LÊN CH S GIÁ CHNG KHOÁN VIT NAM



LUN VN THC S KINH T



TP. H Chí Minh – Nm 2013


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM


NGUYN VN NH

PHÂN TÍCH NH HNG CA CÁC YU T KINH T
V MÔ LÊN CH S GIÁ CHNG KHOÁN VIT NAM

CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS NGUYN VN S


TP. H Chí Minh – Nm 2013

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi
Các s liu, kt qu nêu trong lun vn đc điu tra trung thc.
Tôi xin chu trách nhim v nghiên cu ca mình.
TP. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
Tác gi


NGUYN VN NH


DANH MC T VIT TT
APT: Arbitrage Pricing Theory
CAPM: Capital Asset Pricing Model
CP: C phiu
CK: Chng khoán
COP: Giá du thô th gii
CPI: Ch s giá tiêu dùng
DN: Doanh nghip
DV: Dch v
EPS: Li nhun trên mi c phiu
ER: T giá hi đoái

HNX: S giao dch chng khoán Hà Ni
HOSE: S giao dch chng khoán TP. HCM
IIP: Ch s sn xut công nghip
IR: Lãi sut
GDP: Tng sn lng kinh t quc dân
NTNN: Nhà đu t nc ngoài
NHNN: Ngân hàng nhà nc
TTCKVN: Th trng chng khoán Vit Nam
VNI: Ch s giá chng khoán Vit Nam
GP: Giá vàng


DANH MC CÁC BNG

Bng 4.1: Kt qu kim đnh ADF Level
Bng 4.2: Kt qu kim đnh ADF  sai phân bc 1
Bng 4.3: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và COP
Bng 4.4: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và CPI
Bng 4.5: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và DER
Bng 4.6: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và DGP
Bng 4.7: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và IIR
Bng 4.8: Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia DVNI và DIR
Bng 4.9: Ma trn h s tng quan gia các bin đc lp
Bng 4.10: Kt qu hi quy s dng ma trn phng sai Newwey-West



MC LC

CHNG 1: GII THIU 1

1.1 Lý do la chn đ tài: 1
1.2 Tng quan các nhân t nh hng đn ch s giá chng khoán 2
- Tng trng kinh t: 2
- T giá hi đoái: 3
- Lm phát: 4
- Lãi sut: 4
- Giá du thô th gii 4
- Giá vàng 5
1.3 Ý ngha khoa hc ca đ tài 5
1.4 Mc tiêu nghiên cu 6
1.5 i tng và phm vi nghiên cu 6
CHNG 2: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC ÂY 8
2.1 Christopher Gan, Minsoo Lee, Hua Hwa Au Yong, Jun Zhang
1
vi Tng
tác gia các nhân t kinh t v mô và TTCK: Bng chng t New Zealand
(Investment management and Financial Innovations, Vol. 3 No. 4, 2006) 8
2.2 Benjamin M. Tabak
2
vi Mi quan h nng đng gia giá chng
khoán và t giá hi đoái: Bng chng ca Brazil (Working Paper Series No.
124, 2006) 9
2.3 Ahmet Buyuksalvarci
3
vi bài nghiên cu nh hng ca các yu t
kinh t v mô đn giá c chng khoán: Bng chng t Th Nh K (European
Journal of Social Science, 2010) 9

2.4 Terfa Williams Abraham
4

vi Phn ng ca th trng chng khoán
đi vi các bin kinh t v mô ti nn kinh t Nigeria (CBN Journal of Applied
Statistics Vol. 2 No. 1, 2011) 10
2.5 Mohd Yahya Mohd Hussin, Fidlizan Muhammad, Mohd Fauzi Abu,
Salwah Amirah Awang
5
vi Các bin kinh t v mô và TTCK Malaysia: Mt

phân tích chui thi gian (Journal of Bussiness Study Quarterly 2012 Vol. 3 No.
4, 2012) 10
2.6 Seyed Mehdi Hosseini, Zamri Ahmad và Yew Wah Lai
6
trong Vai trò
ca các yu t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán  Trung Quc và n
 (International Journal of Economics and Finance, 2011) 11
2.7 Owusu-Nantwi, Victor và John K. M. Kuwornu
7
vi nghiên cu Phân
tích nh hng ca các yu t kinh t v mô đn giá c chng khoán: Bng
chng t Ghana (International Journal of Economics and Finance, 10/2011) 12
2.8 Samual Antwi, Atta Mill Fiifi Emire Ebenezer và Xicang Zhao
8
: nh
hng ca các bin s kinh t v mô đn ch s giá  th trng chng khoán
mi ni: Bng chng thc nghim t Ghana (International Journal of Social
Science Tomorrow, Vol. 1 No. 10, 2012) 12
2.9 Douglas Akwasi Adu
9
vi nh hng ca các bin kinh t v mô lên
TTCK Ghana: Mt phân tích s dng Mô hình kinh doanh chênh lch giá

(Institute of Distance Learning, Kwame Nkrumah University of Science and
Technology, 2012) 13
2.10 Martin Sirucek
10
vi Các bin s kinh t v mô và th trng chng
khoán: S xem xét t nc M (MPRA Paper No. 39094, 2012) 13
2.11 Mondher Bellalah, Olivier Levyne và Omar Masood
11
vi nh hng
ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán: Bng chng t M,
Nht và Trung Quc (Thema Working Paper No. 2013-15, 2013) 14
2.12 Ramin Couper Maysami, Lee Chuin Howe và Mohamad Atkin
Hamzah
12
vi Mi quan h gia các yu t kinh t v mô và ch s chng
khoán: Bng chng đng liên kt t ch s giá chng khoán tng hp
Singapore (Jurnal Pengurusan, 2004) 15

2.13 Avneet Kaur Ahuja, Chandni Makan và Saakshi Chauhan
13
: Mt
nghiên cu v nh hng ca các yu t kinh t v mô đn th trng chng
khoán: trin vng n  (B.A. (Hons) Business Economics, 2012) 16
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 20
3.1 Gii thiu mô hình phân tích 20
3.1.1 Các bin trong mô hình 20
3.1.2 Chn mu, thu thp d liu 22
3.1.3 Mô hình phân tích 22
CHNG 4: NI DUNG VÀ CÁC KT QU NGHIÊN CU 25

4.1 Kim đnh nghim đn v (Unit Root Test) 25
4.2 Kim đnh nhân qu Granger Causality 25
4.2.1 Mi quan h gia ch s giá CK và giá du th gii 26
4.2.2 Mi quan h gia ch s giá CK và ch s lm phát 27
4.2.3 Mi quan h gia ch s giá CK và t giá hi đoái 28
4.2.4 Mi quan h gia ch s giá CK và giá vàng 29
4.2.5 Mi quan h gia ch s giá CK và ch s sn xut công nghip 30
4.2.6 Mi quan h gia ch s giá CK và lãi sut 31
4.3 Kt qu mô hình hàm hi quy bi 32
4.3.1 Kim đnh s phù hp ca mô hình 32
4.3.2 Kim đnh hin tng đa cng tuyn (Multicolinearity) 33
4.3.3 Kim đnh phng sai thay đi (Heteroskedasticity) 34
4.3.4 Kim đnh hin tng t tng quan (Auto regression) 34
CHNG 5. KT LUN 39
1.6 Các gi ý t mô hình 39
1.7 Nhng hn ch ca lun vn và hng nghiên cu tip theo 42






Tóm tt
Tác gi s dng phng pháp nghiên cu đnh lng vi mô hình phân tích hi quy
đa bin (phng pháp bình phng bé nht) đ phân tích mi quan h gia bin ch
s giá CK Vit Nam và các bin kinh t v mô bao gm ch s sn xut công nghip,
lm phát, t giá hi đoái, lãi sut, giá vàng và giá du thô th gii thông qua chui
d liu thi gian, kim đnh nghim đn v (Unit Root Test - ADF), kim đnh nhân
qu Granger, phân tích ma trn h s tng quan, kim đnh phng sai thay đi
(kim đnh White), kim đnh t tng quan (Breusch-Godfrey). Kt qu kim đnh

Granger cho thy trong các bin đc lp nghiên cu ch có ch s sn xut công
nghip, lm phát và t giá hi đoái có nh hng đn ch s giá chng khoán, 
chiu ngc li ch s giá chng khoán không có tác đng đn các bin này trong
khi các bin còn li không có mi quan h tng quan vi ch s giá chng khoán.
Kt qu kim đnh hin tng t tng quan cho thy xy ra hin tng t tng
quan vi bin ph thuc, và đ khc phc hin tng này, tác gi đã s dng ma
trn phng sai Newwey-West đ chy li mô hình hi quy. Kt qu cho thy trong
6 bin kinh t v mô cng ch có các bin ch s sn xut công nghip, lm phát và
t giá hi đoái là có tác đng đn ch s giá chng khoán mt cách có ý ngha thng
kê, trong đó bin ch s sn xut công nghip có tác đng cùng chiu và hai bin
còn l
i có tác đng ngc chiu vi ch s giá chng khoán. Các bin t giá hi
đoái, giá vàng và giá du thô th gii mc dù du ca h s hi quy phn ánh đúng
xu hng tác đng ngc chiu ca các bin này đn ch s giá chng khoán nhng
kt qu cho thy tác đng ca các bin này đn ch s giá chng khoán là không có
ý ngha thng kê.

1

CHNG 1: GII THIU
1.1 Lý do la chn đ tài:
TTCKVN đã tri qua nhng thay đi ln k t phiên giao dch đu tiên ngày
28/7/2000, thi đim ch có 2 doanh nghip niêm yt 2 loi c phiu (REE và SAM)
vi s vn 270 t đng và mt s ít trái phiu Chính ph. Theo đó, vai trò ca
TTCKVN ngày càng tng dn, tr thành mt kênh dn vn chính ca nn kinh t th
trng hin đi, giúp gia tng ngun lc tài chính ca các doanh nghip Vit Nam,
t đó cho phép nâng cao sc mnh kinh t ca đt nc. Cui nm 2006, tng vn
hóa ca TTCK đt 13,8 t USD, chim 22,7% GDP và đn quý 2 nm 2010 đt hn
40 t USD, chim 39% GDP. Mc dù vy, quá trình phát trin ca TTCKVN là
không n đnh. Trong 5 nm đu chp chng t 2000 đn 2005, ch s VNI lúc cao

nht cng ch đt 300 đim (và thp nht ch còn 130 đim) nhng đn giai đon
nm 2006, TTCK phát trin đt phá
: trong vòng mt nm, ch s Vn-Index tng hn
500 đim, t 300 đim cui 2005 lên 800 đim cui 2006 và đn nm 2007,
TTCKVN chng kin giai đon bùng n khi ch s VNI đt đnh 1.170,67 đim.
Nhng s tng trng ca TTCK không kéo dài đc lâu khi th trng ri vào giai
đon st gim mnh t 2008 tr v sau cùng vi xu th chung ca nn kinh t do
cuc khng hong kinh t toàn cu gây ra, và đn nay ch s VNI ch còn khong
500 đim. Trong bi cnh TTCKVN chu tác đng mnh t cuc suy thoái kinh t,
mt câu hi quan trng đt ra là liu s phát trin ca TTCK trong nhng nm qua
và s suy thoái trong hin ti có chu tác đng ca các nhân t kinh t v mô trong
nc và th gii. Vi
c tìm ra nhng nguyên nhân tác đng đn TTCK, t đó đa ra
nhng gii pháp thích hp s giúp chúng ta đnh hng tt cho TTCK phát trin n
đnh và bn vng. Trên th gii đã có nhiu nghiên cu v mi liên h gia ch s
giá CK và các bin kinh t v mô, tuy nhiên tt c các nghiên cu đu đa ra kt
lun khác nhau tùy thuc vào mô hình và phng pháp nghiên cu ca h. Riêng 
Vit Nam cng đã có mt vài nghiên cu trc đó v nh hng ca các nhân t v
mô trong nc đn ch s giá CK Vit Nam, riêng bài nghiên cu ca tác gi, ngoài

2

vic nghiên cu tác đng ca các yu t v mô thng thy nh ch s sn xut công
nghip, ch s lm phát, lãi sut và t giá hi đoái tác gi còn nghiên cu thêm 3
yu t kinh t v mô khác đó là đu t trc tip nc ngoài, giá vàng và giá du thô
th gii.
1.2 Tng quan các nhân t nh hng đn ch s giá chng khoán
Có th chia các nhân t nh hng đn ch s giá CK thành các nhóm sau đây:
Nhân t kinh t: là nhng nhân t nh hng trc tip đn CK nh li nhun doanh
nghip, t sut sinh li ni b, quyt đnh chi tr c tc, ch s P/E, EPS… và

nhng nhân t v mô nh hng gián tip nh tng trng kinh t, lm phát, lãi
sut, t giá, cung tin, giá xng du, giá vàng, chính sách thu ca Chính ph.
Nhân t phi kinh t: bao gm s thay đi trong c cu qun lý hành chính, chin
tranh, thiên tai và nhng thay đi khác do thiên nhiên gây ra.
Nhân t th trng: bao gm nhng nhân t th trng hay nhân t ni ti ca th
trng nh s bin đng ca cung cu, hay nhng thông tin liên quan đn TTCK s
nh hng đn giá ca tng CP t đó nh hng đn ch s giá CK.
Các nhân t kinh t v mô nh hng đn ch s giá chng khoán
- Tng trng kinh t:
Khi nhìn vào s tng hay gim ch s giá CK ta có th rút ra kt lun v mc đ suy
thoái hay tng trng ca mt nn kinh t. C th, trong thi k nn kinh t phát
trin, giá c CK tng cao, ngun cung CK di dào do các doanh nghip cn vn đ
phc v hot đng sn xut kinh doanh ca mình. Ngc li, khi nn kinh t suy
thoái, các doanh nghip kinh doanh kém hiu qu, gp khó khn v tài chính, li tc
c phiu gim đi và CK cng b mt giá nghiêm trng. iu này là do mi s thay
đi trong các hot đng kinh t thc đu đc phn ánh mt cách đy đ và kp thi
vào giá CK, khi giá CK thay đi chng t đã có mt s thay đi trong nn kinh t.
Có th nói giá CK, đc bit là ch s giá CK đi din cho toàn th trng chng

3

khoán là s phn ánh tng hòa nhng vn đ thuc v vi mô, c bn ca doanh
nghip niêm yt và nhng vn đ thuc tm v mô ca nn kinh t.
Fama (1990), Schwart (1990) và Barro (1990) cho thy s thay đi trong giá CK có
th đc gii thích bi dòng tin trong tng lai ca hot đng kinh t thc, mà
dòng tin đó li có mi tng quan cao vi tng trng kinh t. Hassapis (2002)
nghiên cu mi quan h gia giá CK và tng trng kinh t và đã kt lun có mi
quan h dng gia 2 bin này. Còn theo kt lun ca Ibrahim (2003) thì có mi
quan h dng trong dài hn gia ch s giá CK và sn lng công nghip 
Malaysia. Cui cùng, Merikas (2006) cng nhn thy có mi quan h dng gia

ch s giá CK vi tng trng GDP  c
- T giá hi đoái:
T giá hi đoái có tác đng đn TTCK trên c 2 giác đ là môi trng tài chính và
chính bn thân hot đng kinh doanh ca doanh nghip, đc bit là nhng doanh
nghip nhp nguyên liu hay tiêu th sn phm  nc ngoài.
T giá hi đoái tng cao đã tác đng ti th trng chng khoán khá nhiu, các
ngun vn nc ngoài đc đu t nhiu vào th trng chng khoán nhng vic t
giá hi đoái tng mnh đã làm ny sinh lý do khin các nhà đu t nc ngoài rút
vn khi th trng, mt lng vn ln nhanh chóng b rút khi th trng s làm
giá chng khoán gim và điu này s tác đng làm tng lãi sut do k vng lm
phát s tng. Nu lãi sut tng s tr thành gánh nng cho nn kinh t và ngc li.
Tuy nhiên, nh hng ca t giá lên hot đng ca doanh nghip là khác nhau: mt
đng ni t mnh (t giá gim) s có li cho doanh nghip nhp khu trong khi đó
doanh nghip xut khu li hng li khi t giá tng (đng ni t gim giá). Tng
t, khi đng ni t mt giá có th làm tng hoc gim giá tr ca doanh nghip tùy
vào doanh nghip này là nhp khu hay xut khu.  góc đ vi mô, t giá hi đoái
thay đi s nh hng đn giá tr danh mc ca các công ty trong nc và đa quc
gia và mi quan h gia sc mnh ca đng ni t và ch s giá CK đc d đoán là
ngc chiu nhau.

4

- Lm phát:
Lm phát là mt trong nhng yu t v mô quan trng ca nn kinh t và nó cng là
yu t quyt đnh li tc ca doanh nghip. Lm phát tng thng là du hiu cho
thy s tng trng ca nn kinh t s không bn vng, lãi sut s tng lên, kh
nng thu li nhun ca DN b h thp khin giá c phiu gim. Lm phát cao còn
làm gim lng tin thc lu thông trong nn kinh t khin cu v hàng hóa gim
đi, góp phn gim cu CK và giá CK gim. Bên cnh đó, lm phát tng dn đn chi
phí ca vic phát hành CK cng nh chi phí ca vic gi tin và chi phí đu t tng

lên ngay khi có lm phát, còn giá các sn phm ca doanh nghip li thay đi chm
hn. Tt c điu này làm gim dòng tin trong tng lai ca doanh nghip và làm
gim giá CK. Lm phát càng thp thì càng có nhiu kh nng c phiu s tng giá
và ngc li. Do vy, mi quan h gia hai bin này đc k vng s ngc chiu
nhau.
- Lãi sut:
Lãi sut là giá c mà ngi đi vay phi tr cho vic s dng vn (hay thuê mn
vn) ca ngi cho vay trong mt khong thi gian nht đnh. Khi vay mn vn
đc thc hin trong mt th trng t do thì lãi sut phn ánh nhng thay đi ca
th trng, nó đc xem là loi giá c bn ca th trng tài chính và có nh hng
quan trng đn các hot đng kinh t và tài chính. Khi lãi sut tng làm tng chi phí
c hi ca vic gi tin và vì vy to s đánh đi gia vic đu t c phiu vi các
CK hng lãi sut, do đó cu đu t CK gim dn dn giá CK gim. Mt khác, khi
lãi sut tng, chi phí vay vn tng làm kh nng đu t ca doanh nghip b hn
ch, li nhun tng lai ca doanh nghip s gim đi đáng k và do đó giá CK cng
s gim theo. Do vy, mi quan h gia lãi sut và ch s giá CK đc d đoán s
ngc chiu nhau
- Giá du thô th gii
Du thô là ngun nguyên liu đu vào không th thiu đc trong sn xut công
nghip, và do vy giá du đc xem xét đn nh mt tác đng ca hot đng kinh t
thc. Vit Nam là mt nc nhp khu du ln và giá du có tác đng ln đn nn

5

kinh t Vit Nam. Bt k s thay đi nào trong giá du cng đu có th dn đn s
thay đi ca TTCK và nh hng đn quyt đnh đu t ca NT. Ngoài ra, khi giá
du tng s dn đn chi phí vn chuyn, chi phí sn xut và nhiên liu tng, t đó
nh hng xu đn kt qu kinh doanh ca các doanh nghip. Giá nhiên liu tng
cng phát đi tín hiu v vic tng lm phát và làm gim mc chi tiêu ca ngi tiêu
dùng. Vì vy, ri ro tài chính ca vic đu t tng lên khi có s dao đng ln trong

giá du và đi vi mt nc nhp siêu du nh Vit Nam, mt s tng lên trong giá
du th gii s dn đn s tng lên tng ng trong chi phí sn xut, gim các hot
đng kinh t thc và do đó làm gim dòng tin tng lai, gim giá CK và tác đng
xu đn TTCK.
- Giá vàng
Vàng là mt kênh đu t thay th cho nhà đu t Vit Nam. Khi giá vàng tng, nhà
đu t Vit Nam có khuynh hng đu t vào CK ít hn làm cho giá CK gim
xung. Do đó, mi quan h gia giá vàng và ch s giá CK đc k vng là ngc
chiu nhau.
Nhng nhà đu t đã đúng trong vic đa dng hóa tài sn tt ngay t ban đu hn
hiu rõ rng khi chng khoán không th đng vng thì các lp tài sn khác có th
đn đ gii cu. Và vàng là th ni bt nht trong các lp tài sn đó.
Có mt s tht là vàng và chng khoàn thì không song hành cùng nhau. Vì th, khi
chng khoán d đnh đi lên, vàng s đi xung và ngc li. Và điu này to cho nhà
đu t đ c hi đ kim li t các tài sn còn li khi nhng cái khác b thua l.
1.3 Ý ngha khoa hc ca đ tài
Tính cp thit ca đ tài
Th trng chng khoán đóng vai trò quan trng trong nn kinh t, và tính cp thit
ca đ tài này cng xut phát t đây, th hin :

6

- TTCK gia nhim v quan trng trong vic huy đng vn và khuyn khích
đu t, do vy đ tài này hu dng trong vic ch ra tác đng ca mt s
nhân t đn VNI
- Nó giúp nhà đu t xác đnh nhng nhân t kinh t c bn nào h cn tp
trung quan tâm khi đu t CK và to li th nht đnh trong vic ra quyt
đnh đu t ca h.
- Kt qu phân tích cng s cho thy tính hiu qu ca TTCK Vit Nam, t đó
đa ra gii pháp thích hp đ hng TTCK phát trin hiu qu hn

Lun vn đa ra mt s đóng góp chính nh sau:
- H thng hóa các yu t nh hng đn ch s giá CK.
- ánh giá thc trng, nhng mt tích cc và hn ch ca TTCK Vit Nam.
- Xem xét tác đng ca các yu t kinh t v mô đn ch s giá CK Vit Nam.
-  xut các gii pháp nhm nâng cao tính hiu qu ca TTCK Vit Nam.
1.4 Mc tiêu nghiên cu
Xem xét mi quan h gia ch s giá chng khoán Vit Nam và 6 yu t kinh
t v mô bao gm ch s sn xut công nghip (IIP), ch s giá tiêu dùng
(CPI), lãi sut (IR), t giá hi đoái (ER), giá vàng (GP) và giá du thô th
gii (COP)
1.5 i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu:
• Ch s giá chng khoán Vit Nam
• S tác đng ca các yu t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán Vit
Nam.
- Phm vi nghiên cu:
• TTCK Vit Nam

7

• Ch s giá CK Vit Nam giai đon t tháng 1/2005 đn tháng 5/2013
• Ch s sn xut công nghip, ch s giá tiêu dùng, lãi sut ngân hàng, t
giá hi đoái, giá vàng trong nc và giá du thô th gii giai đon t
tháng 1/2005 đn tháng 5/2013.

8

CHNG 2: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1 Christopher Gan, Minsoo Lee, Hua Hwa Au Yong, Jun Zhang
1

vi Tng
tác gia các nhân t kinh t v mô và TTCK: Bng chng t New Zealand
(Investment management and Financial Innovations, Vol. 3 No. 4, 2006)
Nghiên cu mi quan h trong dài hn gia ch s giá CK New Zealand và mt
nhóm 7 nhân t kinh t v mô bao gm lm phát (CPI), lãi sut dài hng (LT), lãi
sut ngn hn (ST), t giá hi đoái (EX), tng sn phm quc dân (GDP), cung tin
(M1) và giá bán l xng du trong nc (ROIL) vi s liu quan sát hàng tháng t
tháng 1/1990 đn tháng 1/2003 thông qua kim đnh đng liên kt. c bit, tác gi
s dng kim đnh Likelihood Johansen và kim đnh nhân qu Granger đ xác đnh
liu ch s giá CK New Zealand có phi là ch báo hàng đu ca các bin s v mô
hay không. Ngoài ra, bài nghiên cu cng s dng hàm phn ng đy và phân tích
FEVD đ kho sát mi liên h nng đng trong ngn hn gia ch s giá CK New
Zealand. Hàm phn ng đy cho thy cú sc xy ra vi CPI có tác đng ngc
chiu đn ch s giá NZSE40 trong sut giai đon nghiên cu và đt mc ti đa vào
tháng th t. Kt qu này phù hp nghiên cu ca Chen và cng s (1986).
Kim đnh đng liên kt Johansen ch ra rng tn ti mi quan h trong dài hn gia
ch s NZSE40 và các bin v mô đc kim đnh. Kt qu kim đnh nhân qu
Granger cho thy ch s giá NZSE40 không phi là mt ch báo hàng đu v s thay
đi ca các yu t v mô, bi TTCK New Zealand là tng đi nh so vi TTCK
ca nhng nc phát trin. Cui cùng, vi s gii thích sáng to, kt qu IRF cho
thy tác đng ca mt cú sc đn t giá hi đoái, lm phát, lãi sut dài hn và tng
sn phm quc dân lên ch s NZSE40 trong bài nghiên cu này là phù hp vi kt
qu thc nghim  các TTCK khác. Kt qu kim đnh FEVD cho thy ch s giá
NZSE40 có th đc gii thích bi lãi sut dài hn, lãi sut ngn hn, cung tin và
tng sn phm quc ni.
1
Christopher Gan, Minsoo Lee, Hua Hwa Au Yong, Jun Zhang, 2006. Macroeconomic Variables
and Stock Market Interactions: New Zealand Evidence.

9

Nhìn chung, ch s giá NZSE40 đc quyt đnh bi lãi sut, cung tin và tng sn
phm quc gia thc giai đon 1990-2003. Kt qu nghiên cu đ xut rng nhn
thc đu t  New Zealand là s pha trn ca nhng TTCK phát trin khác nh
Korea, M và Nht. Do vy, nhng nhà đu t quan tâm đn vic đu t vào New
Zealand nên chú ý đn các bin v mô nói trên thay vì t giá hi đoái và ch s lm
phát.
2.2 Benjamin M. Tabak
2
vi Mi quan h nng đng gia giá chng khoán và
t giá hi đoái: Bng chng ca Brazil (Working Paper Series No. 124, 2006)
Nghiên cu mi quan h nng đng gia giá CK và t giá hi đoái trong nn kinh t
Brazil, s dng kim đnh nghim đn v và kim đnh đng liên kt, các mô hình
cho phép hin tng ni sinh, đ kim tra mi quan h trong dài hn gia các bin
này. Tác gi thc hin kim đnh nhân qu tuyn tính và phi tuyn sau khi xem xét
c tính bin đng và đc lp tuyn tính. Kt qu là không tn ti mi quan h trong
dài hn nhng có quan h nhân qu tuyn tính Granger t giá CK ti t giá hi đoái,
kt qu này phù hp vi cách tip cn danh mc đu t: giá CK tác đng đn t giá
hi đoái vi mi tng quan âm. Ngoài ra, tác gi tìm thy bng chng ca quan h
nhân qu phi tuyn Granger t t giá hi đoái đn giá CK và kt qu này phù hp
vi cách tip cn truyn thng: t giá hi đoái tác đng đn giá CK.
2.3 Ahmet Buyuksalvarci
3
vi bài nghiên cu nh hng ca các yu t kinh t
v mô đn giá c chng khoán: Bng chng t Th Nh K (European Journal
of Social Science, 2010)
S dng mô hình lý thuyt kinh doanh chênh lch giá đ nghiên cu nh hng ca
7 nhân t kinh t v mô bao gm ch s giá tiêu dùng, lãi sut, giá vàng, ch s sn
xut công nghip, giá du, t giá hi đoái và cung tin đn ch s giá chng khoán
Istabul trong giai đon t 1/2003 đn 3/2010. Kt qu nghiên cu ch ra rng lãi

sut, ch s sn xut công nghip, giá du và t giá hi đoái bin đng ngc chiu
2
Benjamin M. Tabak, 2006. The Dynamic Relationship between Stock Prices and Exchange Rate:
Evidence for Brazil
3
Ahmet Buyuksalvarci, 2010. The Effects of Macroeconomic Variables on Stock Returns: Evidence
from Turkey

10

vi ch s chng khoán Istabul trong khi cung tin có bin đng cùng chiu. Ngoài
ra, lm phát và giá vàng có nh hng không đáng k đn li nhun ca CK.

2.4 Terfa Williams Abraham
4
vi Phn ng ca th trng chng khoán đi
vi các bin kinh t v mô ti nn kinh t Nigeria (CBN Journal of Applied
Statistics Vol. 2 No. 1, 2011)
Nghiên cu mi quan h gia ch s giá CK tng hp và các bin s kinh t v mô
đc la chn bao gm lm phát, lãi sut và t giá hi đoái  Nigeria. Tác gi s
dng mô hình hiu chnh sai s và kt qu cho thy tn ti mi tng quan âm có ý
ngha trong ngn hn gia TTCK và mc tái chit khu ti thiu (MRR). Kt qu
cng cho thy s n đnh ca t giá hi đoái trong dài hn có tác đng tích cc đn
TTCK. Mc dù kt qu đi vi trái phiu kho bc và lm phát không có ý ngha,
nhng kt qu đã ch ra mi tng quan âm trong ngn hn gia các bin này vi
giá CK, ngha là gi lm phát và lãi sut trái phiu kho bc  mc thp s nâng cao
hiu qu ca TTCK Nigeria.
2.5 Mohd Yahya Mohd Hussin, Fidlizan Muhammad, Mohd Fauzi Abu,
Salwah Amirah Awang
5

vi Các bin kinh t v mô và TTCK Malaysia: Mt
phân tích chui thi gian (Journal of Bussiness Study Quarterly 2012 Vol. 3
No. 4, 2012)
Nghiên cu mi quan h gia s phát trin ca TTCK và các bin s kinh t v mô
trong bi cnh kinh t Malaysia thông qua mô hình c lng VAR, s dng s liu
theo tháng t tháng 4/1999 đn tháng 10/2007. Các bin nghiên cu bao gm ch s
giá Kuala Lumpur Syariah, ch s sn xut công nghip, ch s giá tiêu dùng, cung
tin (M3), lãi sut và t giá hi đoái. Phát hin ca bài nghiên cu là ch s giá CK
Islamic có mi đng liên kt vi các bin kinh t v mô, trong đó mi tng quan là
âm có ý ngha vi các bin ch s sn xut công nghip và ch s giá tiêu dùng trong
khi mi tng quan là dng có ý ngha vi các bin cung tin (M3) và t giá hi
4
Terfa Williams Abraham, 2011. Stock Market Reaction to Selected Macroeconomic Variables in
the Nigerian Economy
5
Mohd Yahya Mohd Hussin, Fidlizan Muhammad, Mohd Fauzi Abu, Salwah Amirah Awang,
2012. Macroeconomic Variables and Malaysian Islamic Stock Market: A Time Series Analysis

11

đoái. ng thi, mi tng quan gia bin ph thuc vi bin lãi sut đc phát
hin âm nhng không có ý ngha thng kê. Kt qu kim đnh nhân qu Granger
cho thy các bin ch s giá tiêu dùng, cung tin (M3) và t giá hi đoái có tác đng
đn ch s giá CK và ch s giá CK có tác đng đn các bin ch s sn xut công
nghip, ch s giá tiêu dùng và t giá hi đoái.
2.6 Seyed Mehdi Hosseini, Zamri Ahmad và Yew Wah Lai
6
trong Vai trò ca
các yu t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán  Trung Quc và n 
(International Journal of Economics and Finance, 2011)

Nghiên cu mi quan h gia ch s giá chng khoán và bn nhân t kinh t v mô
bao gm giá du thô (COP), cung tin (M2), sn lng công nghip (IP) và lm
phát (IR)  2 th trng Trung Quc và n . S liu nghiên cu ly t giai đon
1/1999 đn 1/2009. Nghiên cu ch ra rng tn ti mi quan h c trong ngn hn
ln dài hn gia các yu t v mô này vi ch s giá chng khoán  Trung Quc và
n :
- Trong dài hn:
+ Tác đng ca s tng lên ca giá du thô  Trung Quc là cùng chiu trong
khi  n  là ngc chiu.
+ Tác đng ca cung tin  n  là cùng chiu trong khi  Trung Quc là
ngc chiu
+ Tác đng ca sn xut công nghip đi vi ch s giá chng khoán ch xy
ra  Trung Quc và tác đng này là ngc chiu.
+  c 2 th trng, tác đng ca lm phát là cùng chiu.
- Trong ngn hn:
+ Tác đng ca giá du thô là cùng chiu  n , trong khi  Trung Quc
là ngc chiu và không đáng k
6
Seyed Mehdi Hosseini, Zamri Ahmad và Yew Wah Lai, 2011. The Role of Macroeconomic
Variables on Stock Market Index in China and India
12

+ Tác đng ca cung tin  Trung Quc là cùng chiu trong khi  n  là
ngc chiu. C hai tác đng này đu không đáng k
+ Tác đng ca lm phát là cùng chiu và đáng k  th trng Trung Quc,
trong khi  n  là ngc chiu và không đáng k
2.7 Owusu-Nantwi, Victor và John K. M. Kuwornu
7
vi nghiên cu Phân tích
nh hng ca các yu t kinh t v mô đn giá c chng khoán: Bng

chng t Ghana (International Journal of Economics and Finance, 10/2011)
Nghiên cu mi quan h gia các nhân t kinh t v mô gm ch s giá tiêu dùng
(CPI, đi din cho bin lm phát), giá du thô (COP), t giá hi đoái và trái phiu
91 ngày (đi din cho bin lãi sut) vi giá CK trong giai đon t tháng 1/1992 đn
tháng 12/2008, s dng s liu chui thi gian theo tháng. Bài nghiên cu s dng
phng pháp bình phng bé nht (OLS) đ chy mô hình c lng. Kt qu
nghiên cu ch ra rng tn ti mi quan h có ý ngha gia giá chng khoán và ch
s giá tiêu dùng, trong khi giá du thô, t giá hi đoái và trái phiu 91 ngày không
có nh hng mt cách có ý ngha thng kê đn giá chng khoán.
2.8 Samual Antwi, Atta Mill Fiifi Emire Ebenezer và Xicang Zhao
8
: nh
hng ca các bin s kinh t v mô đn ch s giá  th trng chng khoán
mi ni: Bng chng thc nghim t Ghana (International Journal of Social
Science Tomorrow, Vol. 1 No. 10, 2012)
Kho sát tác đng ca hai nhân t kinh t v mô là lãi sut và t giá hi đoái đn ch
s giá CK  Ghana, thông qua s liu hàng tháng t tháng 1/2001 đn tháng
12/2011và s dng phng pháp đng liên kt đ nghiên cu. Kt qu cho thy tn
ti s cân bng trong dài hn và mi quan h nhân qu gia bin ph thuc, ch s
giá tng hp ca TTCK Ghana và hai bin đc lp. Tuy nhiên, trong ngn hn, nh
hng ca s thay đi hai bin v mô lên TTCK Ghana là không xy ra.
7
Owusu-Nantwi, Victor và John K. M. Kuwornu, 2011. Analyzing the effect of macroeconomic
variables on stock market returns: Evidence from Ghana
8
Samual Antwi, Atta Mill Fiifi Emire Ebenezer và Xicang Zhao, 2012. The Effect of
Macroeconomic Variables on Stock Price in Emerging Stock Market: Emperical Evidence from
Ghana
13

2.9 Douglas Akwasi Adu
9
vi nh hng ca các bin kinh t v mô lên
TTCK Ghana: Mt phân tích s dng Mô hình kinh doanh chênh lch giá
(Institute of Distance Learning, Kwame Nkrumah University of Science and
Technology, 2012)
S dng khung lý thuyt kinh doanh chênh lch giá đ gii thích s thay đi ca li
nhun trên TTCK Ghana. Phân tích hi quy theo phng pháp bình phng bé nht
và kim đnh đng liên kt đc áp dng cho mô hình c trong ngn hn và dài hn.
Ngoài ra kim đnh Granger cng đc s dng đ kim đnh mi quan h nhân qu
gia ch s giá CK tng hp và 7 nhân t v mô bao gm cung tin, lm phát, lãi
sut trái phiu kho bc, t giá hi đoái, giá du thô th gii, giá cacao th gii và giá
vàng. Kt qu t phân tích hi quy cho thy 4 trong 7 bin v mô có mi tng quan
thng kê có ý ngha vi li nhun c phiu trên TTCK Ghana, đó là lm phát, lãi
sut trái phiu kho bc, cung tin và giá du thô th gii. Mt khác, t giá hi đoái,
giá cacao và giá vàng th gii không có tác đng có ý ngha thng kê lên giá CK.
Tuy nhiên, trong khi kim đnh đng liên kt Engle và Granger cho thy tn ti mi
quan h tng th trong dài hn gia giá CK trên TTCK Ghana và các bin quan sát,
thì điu này không xy ra trong dài hn gia các bin kinh t v mô riêng bit và giá
CK. Ngc li, kim đnh đng liên kt Johansen và Juselius cho thy tn ti ít nht
hai mi quan h đng liên kt gia giá CK và các bin kinh t v mô. Ngoài ra, kim
đnh nhân qu Angle và Granger ch ra mi quan h nhân qu mt chiu gia giá
CK và t giá hi đoái và cung tin.
2.10 Martin Sirucek
10
vi Các bin s kinh t v mô và th trng chng khoán:
S xem xét t nc M (MPRA Paper No. 39094, 2012)
Phân tích nh hng ca các bin s lãi sut, lm phát, giá du, giá sn xut, ch s
sn xut công nghip, tht nghip và cung tin lên ch s công nghip bình quân
S&P 500 và Dow Jones. Da trên kt qu hi quy tuyn tính theo mô hình bình

phng bé nht (OLS), mt mô hình khác đc áp dng đ kho sát ý ngha thng
kê ca s tác đng ca các bin đc lp đc chn lên ch s giá Dow Jones. Mô
9
Douglas Akwasi Adu, 2012. Effect of Macroeconomic Variables on Stock Market Returns Ghana:
An Analysis Using Arbitrage Pricing Theory
10
Martin Sirucek, 2012. Macroeconomic Variables and stock market: US review
14

hình này cng cng c lý thuyt kinh t chng minh s nh hng ca các bin s
đn ch s giá CK, theo đó bin lm phát có tác đng ngc chiu và kt qu này
phù hp vi các nghiên cu ca Sharpe (2002), Ritter, Warr (2002). Mi tng
quan âm có ý ngha vi bin cung tin cng đc phát hin, và kt qu này cng
tng đng vi Musílek (1997), Poiré (2000) và Shostack (2003).
Bin có ý ngha nht trong c 2 mô hình là lm phát và tht nghip (cùng tác đng
ngc chiu). Nhân t quyt đnh có ý ngha nht đi vi ch s S&P 500 là lãi sut
và tht nghip, trong khi sn xut công nghip và tht nghip vn chu s tác đng
ca s thay đi lãi sut và giá du, li có tác đng ln nht đn ch s giá Dow
Jones. iu này phù hp vi gi thuyt ban đu là tn ti mi quan h mnh gia
bin s “công nghip” và ch s Dow Jones. Tuy nhiên cng lu ý rng mc dù bin
này mang cái tên “công nghip” nhng c phiu ca ngành công nghip ch chim
khong 16% trong c cu ch s giá, phn còn li bao gm c phiu ca các ngành
công ngh, tài chính và hàng tiêu dùng.
2.11 Mondher Bellalah, Olivier Levyne và Omar Masood
11
vi nh hng
ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán: Bng chng t
M, Nht và Trung Quc (Thema Working Paper No. 2013-15, 2013)
Kho sát mi quan h trong dài hn gia các ch s kinh t v mô bao gm điu kin
thng mi, giá du, lãi sut, cung tin (M3), ch s sn xut công nghip và ch s

giá CK  M, Nht và Trung Quc tp trung vào giai đon khng hong tài chính
toàn cu. S dng s liu chui thi gian hàng tháng t tháng 1/2005 đn tháng
5/2010, phng pháp kim đnh đng liên kt ARDL đc s dng đ phân tích
liu các ch s hn hp NASDAQ ca M, NIKKIE 225 ca Nht và ch s hn hp
Shanghai ca TTCK Trung Quc có đng liên kt vi các bin v mô nghiên cu
hay không c trong dài hn ln ngn hn. Kt qu cho thy  M và Trung Quc,
trong dài hn cng nh trong ngn hn, lãi sut, ch s sn xut công nghip và
cung tin (M3) có quan h cùng chiu vi giá CK. Riêng  Nht, kt qu cho thy:
11
Mondher Bellalah, Olivier Levyne và Omar Masood, 2013. Impact of Macroeconomic Factors on
Stock Exchange Prices: Evidence from USA, Japan and China
15

- Lãi sut: có quan h t l thun có ý ngha cao trong dài hn nhng trong
ngn hn,  đ tr 1 bin đng là cùng chiu nhng  đ tr 2 nó có quan h
ngc chiu vi giá CK.
- Ch s sn xut công nghip: trong dài hn có mi tng quan dng có ý
ngha vi giá CK và trong ngn hn,  đ tr 1, nó bin đng cùng chiu
nhng  đ tr 2 nó bin đng ngc chiu vi giá CK.
- i vi bin cung tin: trong dài hn nó có mi tng quan dng nhng
trong ngn hn mi quan h là ngc chiu và có ý ngha.
Vi bin điu kin thng mi thì:
- Trong dài hn,  c 3 th trng, nó có quan h cùng chiu vi giá CK.
- Trong ngn hn:
•  M và Nht, điu kin thng mi có mi tng quan âm vi giá CK.
•  Trung Quc, điu kin thng mi có quan h cùng chiu vi giá CK.
Kt qu đi vi bin giá du:
- Trong dài hn,  c 3 th trng, mi quan h gia giá du và giá CK là
ngc chiu
- Trong ngn hn:

•  M, giá du có quan h cùng chiu vi giá CK
•  Nht, mi quan h vi giá CK là ngc chiu
•  th trng Trung Quc,  đ tr 1, mi quan h vi giá CK là cùng
chiu trong khi  đ tr 2 là ngc chiu
2.12 Ramin Couper Maysami, Lee Chuin Howe và Mohamad Atkin
Hamzah
12
vi Mi quan h gia các yu t kinh t v mô và ch s chng
khoán: Bng chng đng liên kt t ch s giá chng khoán tng hp
Singapore (Jurnal Pengurusan, 2004)
12
Ramin Couper Maysami, Lee Chuin Howe và Mohamad Atkin Hamzah, 2004. Relationship
between Macroeconomic Variables and Stock Market Indices: Cointergration Evidence from Stock
Exchange of Singapore’s All-S Sector Indices