Tải bản đầy đủ (.pdf) (83 trang)

MỐI QUAN HỆ GIỮA QUẢN TRỊ VỐN LUÂN CHUYỂN VÀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TẠI SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TPHCM.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.18 MB, 83 trang )

TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ÀO TO SAU I HC




LÊ TH HNH


MI QUAN H GIA QUN TR VN
LUÂN CHUYN VÀ HIU QU KINH DOANH
CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TI
S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP. HCM








LUN VN THC S KINH T








TP.H Chí Minh ậ Nm 2013


TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ÀO TO SAU I HC



LÊ TH HNH

MI QUAN H GIA QUN TR VN
LUÂN CHUYN VÀ HIU QU KINH DOANH
CA CÁC CÔNG TY NIÊM YT TI
S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP. HCM

Chuyên ngành: Tài Chính ậ Ngân Hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHÓA HC: TS. BÙI HU PHC


TP.H Chí Minh ậ Nm 2013
LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan đ tài ắMi quan h gia qun tr vn luân
chuyên và hiu qu kinh doanh ca các công ty niêm yt ti S Giao dch
chng khoán Thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên cu do tôi
thc hin, vi s hng dn, h tr t Thy TS. Bùi Hu Phc. Các ni
dung và kt qu nghiên cu trong lun vn này là trung thc và cha tng

đc ai công b trong bt k công trình nghiên cu nào khác.


Tp. H Chí Minh, ngày 25 tháng 03 nm 2013
Ngi cam đoan





Lê Th Hnh

























LI CÁM N
Li đu tiên tôi xin trân trng cám n Quý Thy Hiu Trng và Ban
Giám Hiu trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh đã t chc và to
nhiu điu kin thun li cho tôi đc có c hi d hc lp Cao hc Tài
chính doanh nghip khóa 18 nm 2008 – 2011 ti nhà trng

ng thi tôi xin chân thành cám n đn Quý Thy Cô - nhng
ngi đư truyn đt kin thc cho tôi trong sut hai nm hc cao hc va qua
ti trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh

Và tôi rt vô cùng cám n Thy TS. Bùi Hu Phc đã tn tình
hng dn, giúp đ tôi trong sut quá trình thc hin lun vn này

Cám n tt c các bn đng môn trong lp vì c duyên đc gp nhau,
cùng nhau hc tp, cùng nhau chia s kinh nghim, nim vui trong công vic
và cuc sng

Cui cùng, tôi xin gi li cám n đn gia đình tôi, nhng ngi thân
luôn luôn h tr và thng xuyên đng viên tinh thn tôi trong sut quá trình
hc tp và hoàn thành đ tài nghiên cu này



TP. H Chí Minh, tháng 03 nm 2013









Lê Th Hnh


MC LC

TÓM TT 1
1. GII THIU 3
2. TNG QUAN V CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 5
2.1. Nghiên cu ca Shin và Soenen (1998) 5
2.2. Nghiên cu ca Deloof (2003) 5
2.3. Nghiên cu ca Lazardidis và Tryfonidis (2006) 5
2.4. Nghiên cu ca Raheman & Nasr (2007) 6
2.5. Nghiên cu ca Gill, Biger và Mathur (2010) 7
2.6. Nghiên cu ca Hunh Phng ông và Jyh-tay Su (2010) 7
2.7. Nghiên cu ca Nobanee, K. AlShattarat và E. Haddad (2010) 7
2.8. Kt lun 9
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 10
3.1. D liu nghiên cu 10
3.2. nh ngha các bin 10
3.3. Phng pháp và mô hình nghiên cu 12
3.4. Gi thit nghiên cu 14
4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU 15
4.1. Mô t thng kê 15

4.2. Mô t h s tng quan 17
4.3. Mô t tác đng ca các bin gii thích lên kt qu hot đng ca DN 18
4.3.1. Mô hình 1: Mi quan h gia t sut li nhun hot đng trên DTT và k
thu tin bình quơn RCP
it
18
4.3.2. Mô hình 2: Mi quan h gia t sut li nhun hot đng trên DTT và
chu k HTK bình quơn ICP
it
19
4.3.3. Mô hình 3: Mi quan h gia t sut li nhun hot đng trên DTT và k
thanh toán tin bình quơn PDP
it
21
4.3.4. Mô hình 4: Mi quan h gia t sut li nhun hot đng trên DTT và
chu k luơn chuyn TM bình quơn CCC
it
22
4.4. Các kim đnh thng kê 24
4.4.1. Kim đnh s phù hp ca mô hình 24
4.4.2. Kim đnh gi thuyt v Ủ ngha ca h s hi quy 25
4.4.3. Kim đnh phng sai sai s không thay đi 25
4.4.4. Kim đnh đa cng tuyn 34
4.4.5. Kim đnh hin tng t tng quan 36
4.4.6. Kim đnh tính dng 37
5. KT LUN 48
5.1. Kt lun 48
5.2. Hn ch ca đ tài 49
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC

PH LC 1: CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC ÂY
PH LC 2: D LIU 50 CÔNG TY NGHIÊN CU NM 2009-2011
PH LC 3: S LIU SAI PHÂN BC 1 CA 50 CÔNG TY NGHIÊN CU
NM 2009-2011
PH LC 4: KT QU HI QUY MÔ HÌNH PH CA CÁC MÔ HÌNH


















DANH MC CÁC CH VIT TT


CCC : Chu k luơn chuyn tin mt
DN : Doanh nghip
GDCK : Giao dch chng khoán
HTK : Hàng tn kho

ICP : K luân chuyn hàng tn kho
LN : Li nhun
NVL : Nguyên vt liu
OIS : Li nhun hot đng / doanh thu thun (EBIT/DTT)
PDP : K thanh toán
QR : T s thanh toán nhanh
RCP : K thu tin
SG : T l tng trng doanh thu
TDE : T s N / Vn chu s hu
TM : Tin mt









DANH MC CÁC BIU 

Biu đ 2.1: Biu đ phn d theo OIS (mô hình 1) 26
Biu đ 2.2: Biu đ phn d theo OIS (mô hình 2) 28
Biu đ 2.3: Biu đ phn d theo OIS (mô hình 3) 30
Biu đ 2.4: Biu đ phn d theo OIS (mô hình 4) 32





















DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 2.1: Tóm tt các nghiên cu trc đơy 8
Bng 2.2: Tóm tt các bin đc s dng trong mô hình 10
Bng 2.3: Bng k vng v mi quan h gia các bin gii thích và bin ph thuc
14
Bng 2.4 Mô t thng kê các bin 15
Bng 2.5: Mô t h s tng quan 17
Bng 2.6: Mô t tác đng ca bin gii thích RCP
it
18
Bng 2.7: Mô t tác đng ca bin gii thích ICP
it
20
Bng 2.8: Mô t tác đng ca bin gii thích PDP

it
21
Bng 2.9: Mô t tác đng ca bin gii thích CCC
it
23
Bng 2.10: Mô t kt qu Kim đnh White cho mô hình 1 27
Bng 2.11: Mô t kt qu Kim đnh White cho mô hình 2 29
Bng 2.12:Mô t kt qu Kim đnh White cho mô hình 3 31
Bng 2.13: Mô t kt qu Kim đnh White cho mô hình 4 33
Bng 2.14: Mô t tác đng ca bin gii thích ICP
it
35
Bng 2.15: Kt qu kim đnh nghim đn v chui OIS
it
38
Bng 2.16: Kt qu kim đnh nghim đn v chui OIS
it-1
39
Bng 2.17: Kt qu kim đnh nghim đn v chui SG
it
40
Bng 2.18: Kt qu kim đnh nghim đn v chui QR
it
41
Bng 2.19: Kt qu kim đnh nghim đn v chui TDE
it
42
Bng 2.20: Kt qu kim đnh nghim đn v chui RCP
it
43

Bng 2.21: Kt qu kim đnh nghim đn v chui ICP
it
44
Bng 2.22: Kt qu kim đnh nghim đn v chui PDP
it
45
Bng 2.23: Kt qu kim đnh nghim đn v chui CCC
it
46



1
TÓM TT

Trong nhng nm gn đơy, kinh t th gii liên tip tri qua nhng thi k khó
khn, đc bit là cuc khng hong tài chính toàn cu, bt ngun t nn kinh t M
trong nm 2008 đư nh hng sơu sc đn tình hình kinh t ca hu ht các nc,
hàng lot các nn kinh t ln nh đu lao dc, sn xut đình tr, GDP thu hp, tht
nghip tng cao. Các DN Vit Nam tuy không chu nh hng trc tip t cuc
khng hong nhng cng không thoát khi s đình tr trong sn xut kinh doanh,
xut khu gim mnh, cùng vi s thu hp tiêu dùng ca ngi dơn và gim sút
trong hot đng đu t, hiu qu kinh doanh ca hu ht DN đu gim sút.
T quỦ 3/2009, mc dù nn kinh t Vit Nam c bn đư vt qua thi k
khng hong và đi vào giai đon tng trng mi, các DN vn gp nhiu khó khn
trong vn đ huy đng và s dng hiu qu ngun vn hot đng. Do đó vic ti u
hóa ngun vn, đc bit vn luơn chuyn nhm nơng cao hiu qu ca mi DN luôn
là nhim v quan trng hàng đu ca các nhà qun tr tài chính công ty.
Cho đn nay, đư có nhiu lỦ thuyt và nghiên cu hin đi v ti u hóa qun
tr vn luơn chuyn. Tuy nhiên, trong bi cnh kinh t ca Vit Nam hin nay, vic

nghiên cu và tìm ra gii pháp phù hp đ giúp các DN Vit Nam nơng cao hn na
hiu qu ca vic s dng đng vn là vô cùng quan trng và cn thit.  tài này
nghiên cu mi quan h gia chu k chu chuyn tin mt và các thành phn ca chu
k chu chuyn tin mt gm k thu tin, k luơn chuyn hàng tn kho và k thanh
toán vi hiu qu hot đng các công ty niêm yt trên sàn giao dch chng khoán
TP.H Chí Minh, t đó đa ra gii pháp nhm ti u vic qun tr ngun vn luơn
chuyn nhm nơng cao hiu qu kinh doanh ca công ty.
Kt qu nghiên cu cho thy có mi tng quan cht ch gia qun tr vn
luơn chuyn và hiu qu kinh doanh ca DN. C th là khi DN rút ngn k thu tin
hoc đy nhanh tc đ luơn chuyn HTK hoc kéo dài k thanh toán hoc rút ngn
chu k luơn chuyn TM s làm tng hiu qu kinh doanh ca DN.



2
Tóm li, bài nghiên cu là mt bng chng thc nghim ti Vit Nam, đóng
góp thêm vào kt qu nghiên cu trc đơy v mi quan h gia qun tr vn luơn
chuyn và hiu qu kinh doanh ca DN. Do đó, các nhà qun tr có th to ra li
nhun cho công ty bng cách qun tr chu k luơn chuyn tin mt  mc phù hp
và đm bo các thành phn ca nó đc duy trì  mc ti u nht.



























3
1. GII THIU
Vn luơn chuyn là vn cn thit cho hot đng kinh doanh hàng ngày ca DN.
Qun tr vn luơn chuyn là vic đu t vào các tài sn lu đng ca DN và vic s
dng mt phn ngun vn t n phi tr đ đu t vào các tài sn lu đng này.
Qun tr vn luơn chuyn là mt nhim v quan trng ca ngi qun lỦ tài
chính. Vì qun tr vn luơn chuyn không ch tác đng đn kt qu hot đng ca
DN mà còn nh hng đn kh nng thanh toán ca DN (Shin và Soenen, 1998).
Chu k luơn chuyn tin mt là mt ch tiêu đc s dng đ đo lng hiu qu
qun tr vn luơn chuyn (Mussawi, Laplaute và các Kieschnick, 2006). Do đó,
qun tr vn luơn chuyn liên quan đn vic qun tr chu k luơn chuyn tin mt và
các thành phn ca nó, gm k thu tin, k luơn chuyn hàng tn kho và k thanh
toán.
Chu k luơn chuyn tin mt đc tính toán theo công thc nh sau:

CCC = RCP + ICP – PDP
Trong đó:
CCC: Chu k luơn chuyn tin mt (ngày)
RCP: K thu tin (ngày)
ICP: K luơn chuyn hàng tn kho (ngày)
PDP: K thanh toán (ngày)
Nh vy, nghiên cu mi quan h gia qun tr vn luơn chuyn và li nhun
ca DN là nghiên cu mi quan h gia chu k luơn chuyn tin mt và các thành
phn ca chu k luơn chuyn tin mt vi li nhun.
Theo các quan đim truyn thng, vic nơng cao hiu qu qun tr vn luơn
chuyn có th thc hin bng cách rút ngn chu k luơn chuyn TM thông qua vic
gim bt thi gian mà TM gn vi dòng vn luơn chuyn. iu này có th xy ra
bng cách ct gim s ngày d tr HTK thông qua vic gia tng tin đ sn xut và
phơn phi hàng hoá đn khách hàng, hoc là rút ngn k thu tin, hoc là kéo dài s
ngày tr chm thông qua vic làm chm đi s thanh toán cho các nhà cung cp. Tuy
nhiên, vic làm ngn đi chu k chuyn đi TM có th nh hng đn LN ca công



4
ty, vic ct gim s ngày d tr HTK có th làm gia tng chi phí thiu ht hàng,
vic ct gim k thu tin có th làm cho công ty mt đi nhng khách hàng có uy tín
tt và vic kéo dài thi gian tr n có th nguy hi đn danh ting tín nhim ca
công ty. Do vy, qun tr vn luơn chuyn hiu qu liên quan đn vic qun tr chu
k luơn chuyn tin mt và các thành phn ca nó (k thu tin bình quơn, k luơn
chuyn hàng tn kho và k thanh toán bình quơn)  mc thích hp nhm mc tiêu
ti đa hóa li nhun doanh nghip và ti đa hóa giá tr cho các c đông (Lazaridis
và Tryfonidis, 2006). Qun tr vn luơn chuyn không đy đ dn đn các công ty
đi mt vi phá sn. Mt khác, quá nhiu vn luơn chuyn s gơy ra lưng phí tin
mt và cui cùng là gim li nhun (Chakraborty, 2008). Do đó quan đim truyn

thng cho rng chu k chu chuyn TM ti u là mt thc đo chính xác và toàn
din hn ca vic qun tr hiu qu vn luơn chuyn.
Bài lun vn có hai (02) mc tiêu nghiên cu nh sau:
- Nghiên cu mi quan h gia qun tr vn luơn chuyn và hiu qu kinh
doanh ca Công ty niêm yt ti S GDCK TP.H Chí Minh thông qua các ch tiêu
chu k luơn chuyn tin mt, k thu tin, k luơn chuyn hàng tn kho và k thanh
toán.
-  xut các kin ngh đ nơng cao hiu qu qun lỦ vn luơn chuyn ca các
doanh nghip niêm yt ti S GDCK TP.H Chí Minh
Bng phng pháp phơn tích tng quan và hi quy đa bin chy trên phn
mm Eviews, lun án phơn tích mi tng quan gia vic qun tr vn luơn chuyn
thông qua các ch tiêu chu k chu chuyn tin mt, k thu tin, k luơn chuyn hàng
tn kho và k thanh toán vi hiu qu kinh doanh ca các Công ty niêm yt ti S
GDCK TP.H Chí Minh. T các phơn tích đó tác gi s đ xut các gii pháp nhm
nơng cao hiu qu qun tr vn luơn chuyn cho các công ty.
Tác gi nghiên cu qun tr vn luơn chuyn ca 50 công ty c phn phi tài
chính vi quy mô vn khác nhau đang niêm yt c phiu ti S GDCK TP.H Chí
Minh trong giai đon t 2009-2011.



5
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc, tài liu tham kho, ph lc, phn ni
dung ca đ tài gm 05 phn:
1- Gii thiu
2- Tng quan v các nghiên cu trc đơy
3- Phng pháp nghiên cu
4- Ni dung và kt qu nghiên cu
5- Kt lun và đ xut
2. TNG QUAN V CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY

2.1. Nghiên cu ca Shin và Soenen (1998)
Shin và Soenen nm 1998 đư s dng mt mu gm 58,985 công ty trong giai
đon 1975-1994 đ nghiên cu mi quan h gia chu k kinh doanh ròng và li
nhun công ty. Kt qu h tìm thy mi tng quan nghch rt mnh gia đ dài
chu k kinh doanh ròng và li nhun DN.
2.2. Nghiên cu ca Deloof (2003)
Nm 2003, Deloof đư nghiên cu mi quan h gia qun tr vn luơn chuyn
và kt qu hot đng ca DN vi mt mu gm 1,009 công ty phi tài chính quy mô
ln ca B trong khong thi gian t 1992-1996. Kt qu nghiên cu (ph lc 1.1)
cho rng có mt mi tng quan nghch chiu gia gia hiu qu hot đng vi chu
k luơn chuyn tin mt cng nh vi chu k thu tin và k luơn chuyn hàng tn
kho. Deloof cho rng các nhà qun lỦ có th tng li nhun công ty bng cách rút
ngn k thu tin và k luơn chuyn hàng tn kho. Ông cng cho rng các công ty
làm n kém hiu qu hn thì kéo dài ngày tr n hn.
2.3. Nghiên cu ca Lazardidis và Tryfonidis (2006)
Lazardidis và Tryfonidis (2006) đư nghiên cu mi quan h gia li nhun và
qun tr vn luơn chuyn ca 131 công ty niêm yt trên th trng chng khoán
Athens ASE(Athens Stock Exchange) trong giai đon 2001-2004. Trong đó, li
nhun hot đng thun (GROSS PR-Gross operating profitability) là bin ph
thuc, đc s dng đ đo lng li nhun ca công ty và chu k luơn chuyn tin
mt và các thành phn ca nó là các bin đc lp, đc dùng đ đo lng vic qun



6
tr vn luơn chuyn. Ngoài ra, tác gi còn đa vào mô hình 03 bin kim soát đó là
t l n, quy mô doanh nghip đc đo lng bng logarit t nhiên ca doanh thu
và t l đu t tài chính dài hn. Bin gi ngành công nghip cng đc tác gi đa
vào mô hình.
Theo bng kt qu (ph lc 1.2) cho thy mi quan h nghch chiu có Ủ

ngha thng kê gia li nhun hot đng thun và chu k luơn chuyn tin mt, k
thu tin bình quơn và ngc li, k thanh toán bình quơn li có mi quan h thun
chiu vi li nhun. K luơn chuyn hàng tn kho th hin mi quan h nghch
chiu, nhng không có Ủ ngha thng kê (sig > 0.05). Ngha là, vic rút ngn chu k
luơn chuyn tin mt, gim s ngày thu tin khách hàng s làm tng li nhun hot
đng doanh nghip và kéo dài thi gian thanh toán cho các hóa đn đ tn dng thi
hn cp tín dng t các nhà cung cp s ci thin li nhun doanh nghip. Ngoài ra,
tác gi còn phát hin thêm rng các doanh nghip có quy mô ln thì li nhun hot
đng cao. Tóm li, các nhà qun tr có th to ra li nhun cho công ty bng cách
qun tr chu k luơn chuyn tin mt  mc phù hp và đm bo duy trì các thành
phn ca nó  mc ti u nht.
2.4. Nghiên cu ca Raheman & Nasr (2007)
Raheman & Nasr nm 2007 đư chn mt mu gm 97 công ty ca Pakistan
đang niêm yt trên th trng chng khoán Karachi (KSE) trong thi gian t nm
1999 đn nm 2004. Tác gi nghiên cu tác đng ca các ch tiêu khác nhau trong
qun tr vn luơn chuyn trên li nhun ròng ca DN. Hi quy đa bin và mi tng
quan Pearson đc tác nhóm tác gi này s dng trong phơn tích. Kt qu bài
nghiên cu (ph lc 1.3) cho thy có mt mi quan h nghch chiu gia các ch
tiêu trong qun tr vn luơn chuyn gm k thu tin, k luơn chuyn HTK và chu k
luơn chuyn tin mt vi li nhun. C th, khi chu k luơn chuyn tin mt càng
dài s dn đn làm gim li nhun ca doanh nghip và các nhà qun tr có th gia
tng giá tr cho c đông bng cách gim chu k luơn chuyn tin mt  mc ti u
nht. Bên cnh đó, nhóm tác gi cng ch ra rng quy mô ca DN, đo lng bng
logarit t nhiên ca doanh s, và li nhun ca DN tng quan thun chiu.



7
2.5. Nghiên cu ca Gill, Biger và Mathur (2010)
Trong bài nghiên cu ca Gill, Biger và Mathur - USA (2010), nhóm tác gi

nghiên cu mi quan h gia qun tr vn luơn chuyn và li nhun DN gp vi
mt mu gm 88 công ty sn xut ca M niêm yt trên Sàn giao dch chng khoán
New York trong 3 nm t 2005-2007. Kt qu nhóm tác gi tìm ra mi quan h
nghch chiu gia k thu tin và li nhun, mi quan h thun chiu gia chu k
luơn chuyn TM và li nhun. Tuy nhiên h không tìm thy mi quan h có Ủ ngha
gia li nhun DN và k luơn chuyn HTK và k thanh toán (ph lc 1.4).
2.6. Nghiên cu ca Hunh Phng ông và Jyh-tay Su (2010)
Nm 2010, Hunh Phng ông và Jyh-tay Su đư tin hành nghiên cu v
mi quan h gia hiu qu DN và chu k chu chuyn TM và các thành phn ca
chu k chu chuyn TM. Nghiên cu thc hin trên 130 công ty niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam trong giai đon 2006-2008. Bin ph thuc đc s
dng trong mô hình là li nhun ròng trên tài sn (không bao gm tài sn tài chính),
các bin đc lp gm: chu k chu chuyn TM, k thu tin, k luơn chuyn HTK, k
thanh toán và các bin kim soát gm: logarit t nhiên ca doanh thu, t s n và t
l tài sn tài chính c đnh trên tng tài sn. Kt qu (ph lc 1.5) cho thy có mi
quan h nghch chiu gia li nhun vi k thu tin, k luơn chuyn HTK và chu k
luơn chuyn TM, đng thi có mi quan h nghch chiu gia li nhun và k thanh
toán cho nhà cung cp.
2.7. Nghiên cu ca Nobanee, K. AlShattarat và E. Haddad (2010)
Mt nghiên cu thc hin trong nm 2010 là nghiên cu ca Haitham
Nobanee ( Jordan), Wasim K. AlShattarat và Ayman E. Haddad (Kuwait) thc hin
tháng 02 nm 2010 đư phơn tích và kim đnh mi tng quan gia chu k TM, chu
k kinh doanh và chu k thng mi ròng và kh nng sinh li ca DN. Vic phơn
tích này da trên mt mu gm 5,802 công ty phi tài chính đang niêm yt trên sàn
giao dch New York, American Stock Exchange, Nasdaq và trên th trng OTC
trong khong thi gian t 1990-2004 ( 87,030 bin quan sát). Phng trình c
lng nh sau:




8
Ois
it
=+
1
ois
it-1
+ 
2
qr
it
+ 
3
tde
it
+ 
4
sg
it
+ 
5
rcp
it
+ 
6
icp
it
+ 
7
pdp

it
+ 
8
oc
it
+ 
8
ccc
it
+

8
ntc
it
+
it

T kt qu kim nghim (ph lc 1.6), bài nghiên cu kt lun rng: chu k
chuyn đi TM ngn hn, chu k thng mi ròng ngn hn, và chu k kinh doanh
ngn hn không phi luôn luôn gn lin vi mt s gia tng v LN ca Công ty,
điu này biu th cho tm quan trng ca vic đt đc mt đ dài ti u ca chu k
chuyn đi TM, chu k thng mi ròng, và chu k kinh doanh đ mà gim thiu
chi phí tn tr và chi phí c hi ca HTK, khon phi thu, và khon phi tr và ti
đa hóa LN và giá tr th trng ca các công ty.
Bng 2.1: Tóm tt các nghiên cu trc đây
Tác gi
Tên đ tài nghiên cu
Bin ph
thuc
Bin đc lp

Kt qu
hi quy




Nhóm tác gi
Shin và
Soenen
(1998)
Mi quan h gia qun tr
vn luơn chuyn và li nhun
ca các công ty

Li nhun hot
đng gp
(GROSS
PROFIT)

Chu k kinh doanh ròng

-
Tác gi
Deloof
(2003)
Qun tr vn luơn chuyn và
li nhun- vi mt mu gm
1,009 công ty phi tài chính
ca B


Li nhun hot
đng gp
(Gross
Operating
Income)
Chu k luơn chuyn tin mt
-
K thu tin bình quơn
-
K luơn chuyn hàng tn kho
-

K thanh toán bình quân
-
Nhóm tác gi
Lazardidis và
Tryfonidis
(2006)
Mi quan h gia qun tr
vn luơn chuyn và li nhun
ca các công ty niêm yt trên
sàn chng khoán Athens

Li nhun hot
đng gp
(GROSS
PROFIT)
Chu k luơn chuyn tin mt (CCC)
-
K thu tin bình quân(A/R)

-
K luơn chuyn hàng tn kho (INV)
N/A
K thanh toán bình quơn (A/P)
+
Nhóm tác gi
Raheman &
Nasr
(2007)
Qun tr vn luơn chuyn và
li nhun- Nghiên cu trng
hp các công ty Pakistan

Li nhun hot
đng thun
(NOP)
Chu k luơn chuyn tin mt(CCC)
-
K thu tin bình quơn (ACP)
-
K luơn chuyn hàng tn kho
(ITID)
-

K thanh toán bình quơn (APP)
-



9

Nhóm tác gi
Gill, Biger và
Mathur
(2010)
Qun tr vn luơn chuyn và
li nhun gp ca các doanh
nghip M
Li nhun hot
đng gp
(Gross
Operating
Income)
Chu k luơn chuyn tin mt (CCC)
+
K phi thu khách hàng (AR)
-
K chuyn đi hàng tn kho (INV)
N/A
K thanh toán cho nhà cung cp
(AP)
N/A
Nhóm tác gi
Hunh
Phng
ông và Jyh-
tay Su (2010)
Qun tr vn luơn chuyn và
hiu qu kinh doanh ca các
doanh nghip Vit Nam
Li nhun hot

đng gp
(GROSSPR)
Chu k luơn chuyn tin mt (CCC)
-
K phi thu khách hàng (AR)
-
K chuyn đi hàng tn kho (INV)
-
K thanh toán cho nhà cung cp
(AP)
+
Nhóm tác gi
Nobanee, K.
AlShattarat
và E. Haddad
(2010)
Tác đng qun tr vn luân
chuyn và li nhun -các
công ty phi tài chính M
Li nhun hot
đng trên DTT
(EBIT/DTT)
Chu k kinh doanh (OC)
+ / -
Chu k thng mi ròng (NTC)
+ / -
Chu k luơn chuyn tin mt (CCC)
+ / -
K thu tin bình quơn (ACP)
+ / -

K luơn chuyn hàng tn kho (ICP)
+ / -
K thanh toán cho ngi bán (APP)
+ / -

Ghi chú: N/A: Không có Ủ ngha thng kê

2.8. Kt lun
Có rt nhiu nghiên cu v mi quan h gia hiu qu hot đng ca DN vi
qun tr vn luơn chuyn đư đc thc hin trên th gii cng nh ti Vit Nam.
Hu ht các nghiên cu này cung cp bng chng thc nghim v mi quan h gia
qun tr vn luơn chuyn và các thành phn ca nó vi li nhun DN. Mc dù,
nhng nghiên cu này đư đc tin hành  các quc gia khác nhau và môi trng
khác nhau nhng đu có kt qu thng nht vi nhau, đó là đu ch ra mi quan h
nghch chiu có Ủ ngha thng kê gia chu k luơn chuyn TM và li nhun ca



10
DN. Vic qun tr vn luơn chuyn hiu qu có ngha là chu k luơn chuyn TM
đc rút ngn, s tác đng tích cc đn vic gia tng li nhun DN, t đó làm gia
tng giá tr cho các c đông. Trên c s nhng nghiên cu này, tác gi đư k tha
phng pháp nghiên cu đ thc hin nghiên cu thc nghim mi quan h gia
qun tr vn luơn chuyn và hiu qu kinh doanh ca các công ty đang niêm yt trên
S GDCK TP.HCM.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
3.1. D liu nghiên cu
Ngun d liu: báo cáo tài chính đư đc kim toán trong 03 nm 2009-2011
ca 50 công ty c phn phi tài chính bt k đang niêm yt trên S GDCK TP.HCM,
đc công b trên Website ca S Giao Dch Chng Khoán TP.HCM

.
D liu dùng cho nghiên cu đc trích t các báo cáo tài chính hàng nm ca
các công ty niêm yt gm: Bng cơn đi k toán, kt qu hot đng kinh doanh. T
d liu trên, tác gi thng kê, tng hp và tính toán giá tr ca các bin s dng
trong mô hình.
Tác gi nghiên cu qun tr vn luơn chuyn ca các công ty trong giai đon
t nm 2009-2011 do t nm 2009 nn kinh t th gii đư bt đu hi phc sau cuc
khng hong tài chính, kinh t Vit Nam tuy còn nhiu khó khn nhng đư dn n
đnh và đi vào mt giai đon phát trin mi, cn tranh khc lit và đy thách thc.
3.2. nh ngha các bin
Bng 2.2: Tóm tt các bin đc s dng trong mô hình

STT
Ký hiu
Tên bin
Công thc tính
Bin ph thuc: OIS đc s dng đ đo lng hiu qu kinh doanh ca doanh nghip
1

OIS (%)
LN hot đng trên doanh thu
thun (Operating Income to
sales)

OIS = EBIT/ Doanh thu thun
Bin đc lp: CCC và các thành phn ca CCC (RCP,ICP, PDP) đc s dng đ đo
lng kh nng qun tr vn luơn chuyn




11
1
RCP (ngày)
K thu tin bình quơn
(Receivable collection period)
RCP = 365/ vòng quay khon phi thu
2
ICP
(ngày)
K luơn chuyn hàng tn kho
(Inventory conversion period)
ICP = 365/ vòng quay hàng tn kho
3
PDP
(ngày)
K thanh toán bình quơn
(Payable deferral period)
PDP = 365/ vòng quay khon phi tr
4
CCC
(ngày)
Chu k luơn chuyn tin mt
(Cash conversion cycle)
CCC = K thu tin bình quơn + K
luơn chuyn hàng tn kho – K thanh
toán bình quân
( CCC = RCP + ICP – PDP )
Bin kim soát: Li nhun hot đng/ DTT nm trc, T l tng trng, T s thanh
toán nhanh, T s n/vn ch s hu
1

OIS
t-1
(%)
LN hot đng trên doanh thu
thun nm trc (Operating
Income to sales)

OIS
t-1
= EBIT
t-1
/ Doanh thu thun
t-1
2
SG (%)
T l tng trng doanh thu
(Growth of sales)
SG = (Doanh thu nm
t
– doanh thu
nm
t-1
)/ Doanh thu nm
t-1

3
QR
T s thanh toán nhanh
(Quick Ratio)
QR = (Tài sn lu đng – HTK)/ N

ngn hn
4
TDE
T s N/Vn ch s hu
(Total Debt to Equity)
TDE = Tng n / Vn ch s hu

Bin ph thuc s dng trong mô hình là OIS – Li nhun hot đng trên
doanh thu thun, dùng đ đo lng hiu qu kinh doanh ca doanh nghip, theo
nghiên cu ca Nobanee, Alshattarat và Haddad thc hin nm 2010
Bài nghiên cu này, cng nh hu ht các bài nghiên cu liên quan đn mi
quan h gia qun tr vn luơn chuyn và li nhun ca doanh nghip, s dng 04
bin đc lp trong mô hình: CCC, RCP, ICP, PDP bi vì CCC và các thành phn
ca nó là tiêu chí đo lng hiu qu qun tr vn luơn chuyn.
Trong đó:
- K thu tin bình quơn (RCP) là s ngày trung bình t khi bán hàng cho đn
khi thu xong tin t khách hàng.
- K luơn chuyn hàng tn kho (ICP) là khong thi gian trung bình cn thit
đ chuyn đi nguyên vt liu thô sang thành phm và bán nhng sn phm này.



12
- K thanh toán bình quơn (PDP) là khong thi gian trung bình t khi mua
hàng hóa cho ti khi tr ht tin cho ngi bán.
- Chu k luơn chuyn tin mt (CCC) là khong thi gian t khi tr tin mua
nguyên vt liu thô đn khi thu tin bán thành phm.
Ngoài ra, tác gi còn s dng thêm 04 bin kim soát OIS
it-1,
SG

,
QR

và TDE
vào mô hình đ kho sát thêm mi tng quan gia các ch tiêu này vi kt qu hot
đng ca DN
3.3. Phng pháp và mô hình nghiên cu
Mô hình đc xơy dng đ phn ánh các yu t tài chính tác đng đn hiu
qu kinh doanh là mô hình hi quy bi.
Da trên c s lỦ lun, mc đích nghiên cu và ng dng mô hình trong
nghiên cu ca Haitham Nobanee (Jordan), Wasim K. AlShattarat và Ayman E.
Haddad (Kuwait) thc hin tháng 02 nm 2010 kim đnh mi tng quan gia chu
k TM, chu k kinh doanh và chu k thng mi ròng và kh nng sinh li ca DN
da trên mt mu gm 5,802 công ty phi tài chính đang niêm yt trên sàn giao dch
New York, American Stock Exchange, Nasdaq và trên th trng OTC trong
khong thi gian t 1990-2004. Mô hình hi quy tng quát tác gi s dng cho d
liu ca các công ty ti Vit Nam nh sau:
OIS
it
=+
1
ois
it-1
+ 
2
sg
it
+ 
3
qr

it
+ 
4
tde
it
+ 
5
rcp
it
+ 
6
icp
it
+ 
7
pdp
it
+ 
8
ccc
it
+
it
Trong đó:
ois
it
: Sai phơn bc 1 ca Li nhun trc thu và lưi vay/doanh thu thun
ois
it-1
: Sai phơn bc 1 ca Li nhun trc thu và lưi vay/doanh thu

thun nm trc
sg
it
: Sai phơn bc 1 ca T l tng trng
qr
it
: Sai phơn bc 1 ca T s thanh toán nhanh
tde
it
: Sai phơn bc 1 ca T s N/ Vn ch s hu
rcp
it
: Sai phơn bc 1 ca K thu tin
icp
it
: Sai phơn bc 1 ca Chu k HTK
pdp
it
: Sai phơn bc 1 ca K tr tin



13
ccc
it
: Sai phơn bc 1 ca Chu k chu chuyn TM

i
: H s tng quan
 : Sai s

i đc đnh ngha là công ty, t đc đnh ngha là thi gian.
Các bin trong mô hình tác gi ly sai phơn bc 1 ca d liu đ có đc các
chui dng. Vì khi hi quy gia các chui thi gian không dng s có th có hin
tng ắhi quy gi mo” do yu t xu th to ra và kt qu c lng s không th
tin cy đc.
Mô hình hi quy chi tit đc xây dng nh sau:
Mô hình 1:
OIS
it
= 
0
+ 
1
OIS
it-1
+ 
2
sg
it
+ 
3
qr
it
+ 
4
tde
it
+ 
5
rcp

it
+ 

Mô hình 2:
OIS
it
= 
0
+ 
1
OIS
it-1
+ 
2
sg
it
+ 
3
qr
it
+ 
4
tde
it
+ 
5
icp
it
+ 
Mô hình 3:

OIS
it
= 
0
+ 
1
OIS
it-1
+ 
2
sg
it
+ 
3
qr
it
+ 
4
tde
it
+ 
5
pdp
it
+ 
Mô hình 4:
OIS
it
= 
0

+ 
1
OIS
it-1
+ 
2
sg
it
+ 
3
qr
it
+ 
4
tde
it
+ 
5
ccc
it
+ 

D liu nghiên cu gm các ch tiêu trong 03 nm ca 50 công ty nên gm
150 quan sát, tuy nhiên mô hình c lng da trên sai phơn bc 1 ca các bin nên
mô hình c lng gm 100 quan sát.
Phng pháp s dng đ c lng các tham s ca mô hình là phng pháp
bình phng nh nht – OLS (Ordinary Least Squares). Theo quan đim ca kinh t
lng, s vn đng ca mt bin kinh t (bin ph thuc) chu tác đng ca 2 yu
t: th nht là các yu t tác đng mt cách có h thng ti nó (các bin đc lp) và
th nhì, chính là các tác đng ngu nhiên khác có nh hng phi h thng ti bin

ph thuc – thành phn này đc gi là sai s. Khi s dng s liu ca mu đ c
lng các tham s ca mô hình kinh t lng thì sai s ngu nhiên đc đi din
bng các giá tr ca phn d trong hàm hi quy mu. Các phn d có giá tr tuyt



14
đi càng nh thì các c lng càng chính xác. Vì vy, tiêu chun c lng ca
phng pháp OLS là da trên tng bình phng các phn d đt giá tr cc tiu.
B d liu nghiên cu s đc x lỦ bng phn mm Eview 5.1 đ chy ra mô
hình hi quy c lng mi quan h gia qun tr vn luơn chuyn vi
hiu qu kinh doanh ca công ty. Sau đó, tác gi thc hin kim đnh s phù hp
ca mô hình; kim đnh Ủ ngha ca h s thng kê; kim đnh phng sai sai s
không thay đi; kim đnh vn đ đa cng tuyn và kim đnh t tng quan trong
mô hình.
3.4. Gi thit nghiên cu
 tài đa ra 04 gi thit sau:
- Rút ngn k thu tin bình quơn (RCP) s làm tng li nhun ca công ty,
ngha là h s ca RCP có Ủ ngha thng kê và mang du (-)
- Rút ngn k luơn chuyn hàng tn kho (ICP) s làm tng li nhun ca công
ty, ngha là h s ca ICP có Ủ ngha thng kê và mang du (-).
- Kéo dài k thanh toán bình quơn (PDP) s làm tng li nhun ca công
ty, ngha là h s ca PDP có Ủ ngha thng kê và mang du (+).
- Rút ngn chu k luơn chuyn tin mt (CCC) s làm tng li nhun ca
công ty, ngha là h s ca CCC có Ủ ngha thng kê và mang du (-)
Bng 2.3: Bng k vng v mi quan h gia các bin gii thích và bin ph thuc
Bin đc lp
Du d báo ca tác gi
Du ca nhng
nghiên cu trc

RCP
it
-
-
ICP
it
-
-/ N/A
PDP
it
+
+ / - / NA
CCC
it
-
-
OIS
it-1
+
+
SG
it
+
+
QR
it
+
+
TDE
it

-
-




15
4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU
4.1. Mô t thng kê
Kt qu thng kê các bin đc trình bày chi tit trong bng sau:
Bng 2.4 Mô t thng kê các bin

OISIT
OISIT_1
SGIT
QRIT
TDEIT
RCPIT
ICPIT
PDPIT
CCCIT
Mean
-0.023969
0.029848
-0.158493
-0.137512
0.283986
10.43580
19.74642
7.466241

22.71598
Median
-0.010642
0.009793
0.009527
-0.031836
0.064599
1.246720
1.662490
-1.101088
2.639456
Maximum
1.251686
1.251686
2.860385
5.928684
20.44307
716.4228
1089.763
493.0558
1259.577
Minimum
-1.428458
-0.853210
-12.35721
-13.93744
-2.616697
-112.4765
-1003.016
-147.0900

-1080.952
Std. Dev.
0.225735
0.175291
1.513592
1.627300
2.226766
78.06324
185.3183
59.57423
230.2214
Skewness
-1.395257
2.319022
-5.538277
-5.637370
7.597683
7.514803
1.244827
5.443937
2.005289
Kurtosis
29.06327
31.12674
44.10117
54.83791
68.89737
68.55154
24.70193
46.13629

20.98982










Jarque-Bera
2862.837
3385.936
7549.984
11726.20
19055.68
18845.39
1988.217
8247.023
1415.493
Probability
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000
0.000000

0.000000










Sum
-2.396929
2.984797
-15.84926
-13.75120
28.39859
1043.580
1974.642
746.6241
2271.598
Sum Sq. Dev.
5.044672
3.041965
226.8052
262.1625
490.8904
603293.0
3399945.
351359.9

5247188.










Observations
100
100
100
100
100
100
100
100
100

Ngun: Tác gi tính toán t chng trình Eviews
Bng 2.3 mô t tóm tt các bin ph thuc và gii thích ca mô hình nghiên cu.
T bng 2.3 có th thy:
OIS
it
– Sai phơn bc 1 ca t sut LN hot đng trên doanh thu
thun nm nghiên cu:  mc trung bình là - 0.02 %, mc cao nht
là 1.25% và mc thp nht là -1.43%

OIS
it-1
– Sai phơn bc 1 ca t sut LN hot đng trên doanh thu
thun nm trc nm nghiên cu:  mc trung bình 0.03%, mc
cao nht 1.25% và mc thp nht là -0.85%
SG
it
– Sai phơn bc 1 ca T l tng trng ca các DN:  mc
trung bình 0.16%, mc cao nht 2.86% và mc thp nht là không
tng trng và st gim 112%
QR
it
– Sai phơn bc 1 ca T s thanh toán nhanh ca các DN: 



16
mc trung bình là -0.14, mc cao nht 5.93 và mc thp nht là
gim 13.94
TDE
it
– Sai phơn bc 1 ca T s N/ Vn ch s hu ca các DN:
 mc trung bình 0.28, mc cao nht 20.44 và mc thp nht là
-2.62
RCP
it
– Sai phơn bc 1 ca K thu tin ca các DN:  mc trung
bình 10 ngày, mc cao nht 716 ngày và mc thp nht là -112
ngày, cho thy k thu tin bin đng mnh
ICP

it
– Sai phơn bc 1 ca K luơn chuyn HTK ca các DN: 
mc trung bình 20 ngày, mc cao nht 1,090 ngày và mc thp nht
là -1,003 ngày. K luơn chuyn HTK cng dao đng mnh gia các
nm
PDPit – Sai phơn bc 1 ca K thanh toán tin ca các DN:  mc
trung bình 7.5 ngày, mc cao nht 493 ngày và mc thp nht là -
147 ngày
CCC
it
– Sai phơn bc 1 ca Chu k chu chuyn TM ca các DN: 
mc trung bình 23 ngày, mc cao nht 1,260 ngày và mc thp nht
là âm (-) 1,981 ngày
Các tham s đc trng cho dng phân phi xác xut:

H s bt đi xng Skewness

– h s cho bit phân phi đang xét có b
lch so vi phân phi chun không, nu có thì là lch trái hay lch phi, kt
qu nh sau: a s các bin đu có ch s Skewness > 0 => Phân phi b
lch phi, ch 02 bin Ois
it
và sg
it
có ch s Skewness <0 => Phân phi b
lch trái

H s nhn Kurtosis – h s đo đ nhn hình chóp, cho bit mc đ dao
đng ca mt phân phi, kt qu cho thy bin RCP
it

, PDP
it
và SGit có đ

×