BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăT TP.HCM
o0o
HăVĨăTểN: TNGăTUNăLINH
XÂY DNG H THNG TH IM CÂN BNG
TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH QUC T
CHAILEASE
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.ăHăCHệăMINHă- NMă2013
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăăTP.HCM
o0o
HăVĨăTểN:ăTNGăTUNăLINH
XÂY DNG H THNG TH IM CÂN BNG
TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH QUC T
CHAILEASE
Chuyên ngành: QunătrăKinhădoanh.
Mƣăs: 60 34 01 02
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
GS.TSăHOĨNGăTHăCHNH
TP.ăHăCHệăMINHă- NMă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca bn thân, đc xut phát t yêu
cu phát sinh trong công vic đ hình thành hng nghiên cu. Các s liu có
ngun gc rõ ràng tuân th đúng nguyên tc và kt qu trình bày trong lun vn
đc thu thp đc trong quá trình nghiên cu là trung thc cha tng đc ai công
b trc đây.
Nu phát hin có bt k s gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc
Hi đng, cng nh kt qu lun vn ca mình.
TP.HCM, ngày 21 tháng 11 nm 2012
Tác gi
Tng Tun Linh
MCăLC
Trang
Phn m đu: 1
LỦ do chn đ tài: 1
Mc tiêu nghiên cu: 2
i tng và phm vi nghiên cu: 3
Khung phân tích ca đ tài nghiên cu: 3
Phng pháp nghiên cu: 6
Tng quan nghiên cu và nhng đim mi: 6
Cu trúc ca đ tài nghiên cu: 8
1. Chng 1: 9
1.1 Khái nim và ni dung v Th đim Cân bng: 9
1.1.1 Khái nim v h thng Th đim Cân bng: 9
1.2.2 Ni dung ca h thng Th đim Cân bng: 10
1.2 Ch s kt qu thc hin ch yu “KPI”: 12
1.2.1 Khái nim: 12
1.2.2 c đim: 13
1.3 Xây dng bn đ chin lc: 15
1.3.1 Khái nim v công c Bn đ Chin lc: 15
1.3.2 Xây dng Bn đ Chin lc: 16
1.3.3 Các thc đo trong Bn đ Chin lc: 17
1.4 u và nhc đim ca h thng Th đim Cân bng: 19
1.4.1 u đim: 19
1.4.2 Nhc đim: 19
1.5 Tìm hiu mt s phng pháp qun lỦ c bn khác: 20
1.5.1 Phng pháp qun lỦ cht lng đng b “TQM”: 20
1.5.2 Phng pháp qun lỦ theo mc tiêu “MBO”: 20
1.6 So sánh gia th đim cân bng vi TQM và MBO: 21
1.7 iu kin đ thc hin đánh giá theo h thng Th đim Cân bng: 23
1.8 Thc t áp dng Th đim Cân bng trên th gii và ti Vit Nam: 25
2. Chng 2: 29
2.1 Gii thiu công ty cho thuê tài chính quc t Chailease: 29
2.1.1 Lch s hình thành: 29
2.1.3 Chc nng kinh doanh: 30
2.1.4 Tóm tt tình hình tài chính: 31
2.1.5 Gii thiu phòng kinh doanh: 32
2.1.6 Gii thiu phòng thm đnh tín dng: 34
2.2 Thc trng h thng qun lỦ hot đng ti công ty Chailease: 36
2.3 Phân tích nhng đim cn hoàn thin: 39
2.3.1 H thng xuyên sut và nht quán thc thi chin lc: 39
2.3.2 Thông đip ca ban qun tr v chin lc đn nhân viên: 40
2.3.3 ánh giá hiu sut làm vic ca các phòng chc nng: 40
2.3.4 S cân bng trong cách qun lỦ: 40
2.3.5 Li th cnh tranh: 41
3. Chng 3: 44
3.1 C s li ích xây dng Th đim Cân bng ti công ty CTTC Chailease:44
3.2 Ni dung xây dng Th đim Cân bng ti công ty CTTC Chailease: 46
3.2.1 Xác đnh quan đim chin lc ca công ty CTTC Chailease: 46
3.2.2 Xây dng công c bn đ chin lc: 48
3.2.3 Xây dng h thng ch s kt qu thc hin ch yu KPI: 54
3.2.4 Xây dng h thng Th đim Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính
quc t Chailease: 69
3.3 Tham vn Ủ kin chuyên gia – hoàn thin h thng Th đim Cân bng:73
3.3.1 Phng pháp chuyên gia: 73
3.3.2 Tìm hiu v hoat đng cho thuê tài chính ti Vit Nam: 74
3.3.3 Gii thiu v các chuyên gia và qun lỦ trong ngành cho thuê tài chính:
76
3.3.4 Thc hin tham vn Ủ kin ca các chuyên gia v h thng Th đim
Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease: 77
3.3.5 Tng hp Ủ kin chuyên gia và điu chnh Th đim Cân bng ca
Phòng kinh doanh và Phòng thm đnh: 78
3.3.6 iu kin thc hin và các gii pháp: 83
Phn kt lun: 86
Tài liu tham kho: 89
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bng 1.1: So sánh các phng pháp qun lỦ.
Bng 2.1: C cu doanh thu ca Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease.
Bng 2.2: Bng Tng Kt Tài Sn – Công ty CTTC Quc t CHAILEASE “CILC”).
Bng 2.3: Mô t công vic Phòng kinh doanh.
Bng 2.4: Mô t công vic Phòng thm đnh tín dng.
Bng 2.5: H thng qun lỦ hot đng – Phòng kinh doanh.
Bng 2.6: H thng qun lỦ hot đng – Phòng thm đnh tín dng.
Bng 3.1: Công c bn đ chin lc.
Bng 3.2: H thng KPI – Phòng kinh doanh.
Bng 3.3: nh ngha ch tiêu KPI – Phòng kinh doanh.
Bng 3.4: H thng KPI – Phòng thm đnh tín dng.
Bng 3.5: nh ngha ch tiêu KPI – Phòng thm đnh tín dng.
Bng 3.6: H thng Th đim Cân bng – Phòng kinh doanh.
Bng 3.7: H thng Th đim Cân bng – Phòng thm đnh tín dng.
Bng 3.8: Các công ty cho thuê tài chính ti Vit Nam.
Bng 3.9: Thông tin v các chuyên gia trong lnh vc cho thuê tài chính.
Bng 3.10: Câu hi đ tham vn Ủ kin chuyên gia.
Bng 3.11: Hoàn thin h thng Th đim Cân bng – Phòng kinh doanh.
Bng 3.12: Hoàn thin h thng Th đim Cân bng – Phòng thm đnh tín dng.
1
PHNăMăU
1. LụăDOăCHNăăTĨI
Trong môi trng cnh tranh cao và đy nhng thay đi cng nh nhiu bin đng nh
hin nay, các t chc phi dành rt nhiu n lc v thi gian, nhân lc cng nh ngun
lc tài chính đ đo lng kt qu trong hành trình đ đt đc các mc tiêu chin lc
ca công ty. Thc t trên th gii và Vit Nam cho thy không ít các t chc ch đn
thun qun lỦ hot đng thông qua doanh s/li nhun hoc thiu tính kt ni vi chin
lc và h thng các mc tiêu.
Do đó, ngày càng nhiu t chc đi đn kt lun rng, trong khi vic đo lng tr nên
quan trng hn bao gi ht thì các h thng dành cho vic nm bt, theo dõi và chia s
thông tin thc hin ca h li yu kém trm trng.
Nh chúng ta cng đư bit, hot đng dch v tín dng nói chung và tín dng cho thuê
tài chính nói riêng không th ly công c giá c và lưi sut đ làm li th cnh tranh,
đc bit giá c và lưi sut trong giao dch cho thuê tài chính thng cao hn ngân hàng
rt nhiu vì mc đ ri ro cao ca nhng giao dch loi này. Vì l đó, vic tìm ra mt
phng pháp qun lỦ hiu qu hn là rt cn thit đ to ra li th cnh tranh theo
hng khác bit cho hot đng cho thuê tài chính nói riêng và hot đng tài chính ngân
hàng nói chung.
Hin ti, công ty cho thuê tài chính quc t Chailease cha có đc mt h thng qun
lý nht quán và xuyên sut t chin lc đn hành đng đ t đó giúp cho công vic
hàng ngày ca mi nhân viên có tính chin lc. Ngoài ra, vic đánh giá hiu sut
làm vic ca nhân viên cha thc s tho đáng vì th cng cha đa ra đc nhng
bin pháp đng viên thích đáng và kp thi.
Do vy, nht thit cn xây dng mt li th cnh tranh da trên s khác bit to ra
chính t vic đu t vào nhân viên, quy trình ni b, nhà cung cp, công ngh, hc tp,
2
nghiên cu, ci tin và phát trin. Mt li th cnh tranh khác bit nh vy s đc
to ra khi áp dng h thng Th đim Cân bng.
Vì nhng c s va trình bày trên đây, chúng tôi chn đ tài “XơyădngăhăthngăThă
đimăCơnăbngătiăCôngătyăchoăthuêătƠiăchínhăqucătăChailease”, nhm mc tiêu
đa vic qun lỦ hot đng và đánh giá theo tiêu chun ca h thng Th đim Cân
bng và to s phát trin bn vng cho công ty.
2. MCăTIểUăNGHIểNăCU
Lun vn đt đc nhng mc tiêu nghiên cu sau:
Mc tiêu chung:
Trên c s nghiên cu v lỦ thuyt h thng Th đim Cân bng, đánh giá thc trng
mô hình qun lỦ công vic, đ tài đư xây dng h thng Th đim Cân bng cho Công
ty cho thuê tài chính quc t Chailease và đ xut mt s điu kin cng nh gii pháp
đ thc hin h thng qun lỦ mi này.
Các mc tiêu c th:
Trong quá trình nhm đt đc mc tiêu chung va nêu trên, đ tài đư đt đc nhng
mc tiêu c th nh sau:
a) H thng hoá lỦ thuyt v h thng Th đim Cân bng (Balanced Scoredcard - BSC).
b) Phân tích, đánh giá thc trng mô hình qun lỦ hot đng ti Công ty cho thuê tài
chính quc t Chailease, t đó, đúc kt nhng vn đ cn hoàn thin.
c) Trên c s kt qu phân tích nhng đim cn hoàn thin, chúng tôi tin hành xây
dng h thng Th đim Cân bng cho Công ty cho thuê tài chính quc t
Chailease. Sau khi hoàn thành vic xây dng h thng Th đim Cân bng, chúng
tôi tin hành vic tham vn Ủ kin ca các chuyên gia kinh nghim làm công tác
qun lỦ trong các công ty cho thuê tài chính ti Thành Ph H Chí Minh v h
3
thng Th đim Cân bng va xây dng. Sau đó, chúng tôi tin hành tng hp và
hoàn thin h thng Th đim Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính quc t
Chailease.
d) Bên cnh vic xây dng h thng Th đim Cân bng, chúng tôi cng đ xut
nhng điu kin và gii pháp đ thc hin h thng Th đim Cân bng ti Công
ty cho thuê tài chính quc t Chailease.
3. IăTNGăVĨăPHMăVIăNGHIểNăCU
iătngănghiênăcu: H thng Th đim Cân bng đc xây dng cho Công ty cho
thuê tài chính quc t Chailease.
Phmăviă nghiênă cu: tài s đc thc hin cho 2 b phn quan trng nht ca
Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease đó là Phòng Kinh Doanh và Phòng Thm
nh Tín Dng.
4. KHUNGăPHỂNăTệCHăCAăăTĨIăNGHIểNăCU
tài đc thc hin thông qua các bc sau:
Bc 1: Thu thp c s lỦ thuyt v h thng Th đim Cân bng. Thc hin so sánh
vi các phng pháp qun lỦ khác.
Bc 2: ánh giá thc trng tình hình qun lỦ hot đng ti Công ty cho thuê tài chính
quc t Chailease, thông qua nhng công vic sau:
+ Gii thiu nhng đc đim c bn ca Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease,
c cu t chc, tình hình hot đng, thông tin tài chính.
+ Gii thiu Phòng kinh doanh nvà Phòng thm đnh tín dng. ng thi, đa ra bng
mô t chi tit các công vic ca 2 phòng nghip v chính này. ây s là c s quan
trng đ tin hành xây dng h thng Th đim Cân bng nhng phn sau.
4
+ Nghiên cu bng h thng qun lỦ hot đng ca 2 phòng ban chc nng, t đó tin
hành phân tích nhng đim cn hoàn thin.
+ Trên c s kt qu phân tích nhng đim cn hoàn thin, chúng tôi tin hành xác
đnh c s đ xây dng h thng Th đim Cân bng cho Công ty cho thuê tài
chính quc t Chailease.
Bc 3: Xác đnh quan đim chin lc ca Công ty cho thuê tài chính quc t
Chailease. làm vic này, chúng tôi tin hành phân tích SWOT và xác đnh chin
lc ca công ty.
Bc 4: Sau khi phân tích SWOT và xác đnh chin lc công ty, chúng tôi tin hành
xây dng công c Bn đ Chin lc nhm mc tiêu din gii chính xác chin lc ca
Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease thành chin lc cho mi cp đ trong t
chc.
Bc 5: Xây dng h thng ch s kt qu thc hin ch yu KPI (Key Performance
Indicator) cho Phòng kinh doanh và Phòng thm đnh tín dng. ây là nhng thc đo
có th lng hóa, đc gn kt vi mc tiêu ca công ty cng nh vi mc tiêu phát
trin ca tng đn v chc nng là Phòng kinh doanh và Phòng thm đnh tín dng.
Bc 6: Trên c s xây dng xong h thng ch s kt qu thc hin ch yu KPI, tin
hành xây dng h thng Th đim Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính quc t
Chailease.
Bc 7: Tham vn Ủ kin ca các chuyên gia làm công tác qun lỦ trong các công ty
cho thuê tài chính ti Thành Ph H Chí Minh v h thng Th đim Cân bng va xây
dng.
Bc 8: Tng hp Ủ kin chuyên gia và hoàn thin h thng Th đim Cân bng ti
Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease.
5
Bc 9: Xác đnh nhng điu kin đ thc hin và gii pháp thc hin h thng Th
đim Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính quc t Chailease. Cui cùng là phn kt
lun và tóm tt chung ca đ tài.
Khung phân tích vi các bc nêu trên đc mô t theo s đ sau:
Săă- KHUNG PHÂN TÍCH
Lý thuytăvăhăthng
Th đimăCơnăbng
ánhăgiáăthcătrngăv
qunălỦăhotăđngătiăCôngătyăchoăthuêătƠi chínhăqucătăChailease
Hăthngă
qunălỦă
Phòng kinh
doanh
Hăthngă
qunălỦă
Phòngăthmă
đnhătínădng
Bngăhă
thngăqunălỦă
hotăđngă
Công ty
Tình hình
hotăđng, tài
chính,ătăchcă
caăChailease
Phân tích
quanăđimă
chinălcă
bngăSWOT
XơyădngăBnă
đăChinălc
Xơyădngăchă
săKPIă(Keyă
Performance
Indicators)
XácăđnhănhngăđimăcnăhoƠnăthin.
ThcăhinăphơnătíchănhngăđimăcnăhoƠnăthin.
XơyădngăhăthngăThăđimăCơnăbngăchoăCông tyăchoăthuêătƠiăchínhăqucătăChailease
Tng
hpăỦă
kinăvƠă
hoàn
thin
Tham vnăỦăkinăchuyênă
gia
iu kin & giiăphápă
thcăhinăậ Ktălun
6
5. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
tài đc thc hin vi vic áp dng nhng phng pháp sau:
+ Phng pháp nghiên cu mô t da trên c s thu thp s liu s cp và th cp.
+ Phng pháp phân tích tng hp.
+ Phng pháp đnh tính: Phng pháp chuyên gia đc s dng trong Chng 2
nhm ly Ủ kin ca các chuyên gia trong ngành cho thuê tài chính v các Th đim
Cân bng đư đc xây dng cho Phòng kinh doanh và Phòng thm đnh tín dng.
S dng phng pháp chuyên gia nhm khám phá thêm nhng Ủ kin mi, điu
chnh và b sung cho Th đim Cân bng.
+ Tuy nhiên, khi thc hin nghiên cu này, phng pháp đnh lng không đc s
dng vì không tin hành kim đnh mô hình lỦ thuyt hay thang đo nào c.
6. TNGăQUANăNGHIểN CUăVĨăNHNGăIMăMI
Trc khi thc hin đ tài này, chúng tôi đư nghiên cu nhng tài liu liên quan đn h
thng Th đim Cân bng và đáng chú Ủ là nhng đ tài sau:
+ tài 1: “Phát trin h thng Th đim Cân bng cho b phn kinh doanh may xut
nhp khu – Tng công ty c phn dt may Hòa Th” do Nguyn Quc Vit thc
hin. u đim ca đ tài là phân tích đc đc tính chi tit ca phòng kinh doanh
và t đó xây dng h thng Th đim Cân bng. Tuy nhiên nhc đim và hn ch
ca đ tài là cha xây dng đc mt Th đim Cân bng c th cho b phn kinh
doanh đ t đó các nhân viên phòng kinh doanh làm thc đo cho hot đng hàng
ngày ca mình.
+ tài 2: “Áp dng Th đim Cân bng ti các doanh nghip dch v Vit Nam” do
ng Th Hng thc hin. u đim là tng hp và h thng hoá các lỦ thuyt v
h thng Th đim Cân bng đng thi nêu ra đc nhng khó khn ca các doanh
7
nghip Vit Nam khi thc hin vic xây dng h thng Th đim Cân bng. Tác gi
cng xây dng đc chi tit công c bn đ chin lc cho Công ty FBS. Tuy
nhiên đ tài còn hn ch là cha tip tc trin khai công c bn đ chin lc thành
h thng Th đim Cân bng chi tit đn tng phòng chc nng ca doanh nghip.
Vì th Ủ ngha ng dng thc t ca đ tài còn có phn hn ch.
+ tài 3: “Thc trng hot đng cho thuê tài chính Vit Nam” ca tác gi Ngô
Quc t thc hin. u đim ca đ tài là đa ra nhng thông tin chi tit v vn
bn pháp lỦ cho hot đng thuê tài chính, đa ra các sn phm c th, và các s liu
chi tit v th trng cho thuê tài chính. Nêu ra đc nhng hn ch nh s ít ph
bin ca hot đng cho thuê tài chính, mng li còn mng, ngun vn cho thuê tài
chính còn hn ch và khiêm tn. Tuy nhiên, đim hn ch ca đ tài là cha khai
thác đc đim mi trong hot đng cho thuê tài chính là h thng qun lỦ đóng vai
trò rt quan trng cho s thành công ca các công ty cho thuê tài chính.
+ tài 4: “Pháp lut v cho thuê tài chính – Mt s đim cn hoàn thin” ca tác gi
Trn V Hi thc hin. u đim ca đ tài là h thng hoá các vn bn pháp quy v
hot đng cho thuê tài chính. ng thi, tác gi cng nêu ra và phân tích mt cách
rt chi tit và rõ nét nhng bt cp ca pháp lut hin hành. Tác gi đư dành nhiu
n lc đ m x nhng tn ti và đa ra phng hng hoàn thin. im hn ch
ca đ tài là gii pháp đa ra ch là nhng đ xut đi vi nhng c quan chc nng
mà cha bit thi gian nào s đc xem xét và gii quyt ra sao, do vy tính ng
dng ca đ tài có phn nhiu b gii hn.
imămiătrongăđ tài này là:
a) Xây dng h thng Th đim Cân bng cho mt t chc tín dng là công ty cho
thuê tài chính. H thng th đim có nhng đc tính sau:
+ H thng qun lỦ nht quán và xuyên sut t chin lc đn hành đng.
8
+ H thng truyn thông hiu qu.
+ H thng đánh giá chính xác hiu sut làm vic ca nhân viên.
+ H thng qun lỦ “cân bng” to s phát trin bn vng.
+ Li th cnh tranh da trên s khác bit.
b) So sánh vi nhóm đ tài v “H thng Th đim Cân bng” thì đ tài ca chúng
tôi không ch h thng hoá đc lỦ thuyt, nêu ra thc trng ca mt công ty c
th mà còn xây dng th đim c th cho các phòng ban chc nng và mang tính
ng dng thit thc, trong khi đó, các đ tài khác trong nhóm này ch dng li
vic xây dng h thng th đim tm khái quát và đnh hng mà thôi.
c) So sánh vi nhóm đ tài v “Các công ty cho thuê tài chính” thì đ tài ca chúng
tôi đi theo mt hng hoàn toàn mi đó là xây dng mt mô hình qun lỦ các
mc tiêu và công vic cho các phòng chc nng, trong khi đó, các đ tài khác ca
nhóm này ch đ cp đn các vn đ pháp lut, k toán, tn ti trng hot đng,
v.v.
7. CUăTRỎCăCAăăTĨIăNGHIểNăCU
Ngoài phn m đu, kt lun, ph lc, tài liu tham kho, ni dung chính ca đ tài
gm 3 chng nh sau:
Chngă1: C s lỦ thuyt v h thng Th đim Cân bng. Chng này đ cp nhng
vn đ nh đnh ngha, các yu t chính, ch s kt qu thc hin ch yu (Key
Performance Indicator – KPI), công c Bn đ chin lc.
Chngă2: Phân tích thc trng h thng qun lỦ hot đng ti Công ty cho thuê tài
chính quc t Chailease.
Chngă3: Xây dng h thng Th đim Cân bng ti Công ty cho thuê tài chính quc
t Chailease. Trong chng này, chúng tôi cng thc hin tham vn Ủ kin chuyên gia
đ t đó hoàn thin h thng Th đim Cân bng cho công ty.
9
CHNGă1
CăSăLụăTHUYTăVăHăTHNGăTHăIMăCỂNăBNG
1.1. KHÁIăNIMăVĨăNIăDUNGăVăHăTHNGăTHăIMăCỂNăBNG
1.1.1. KháiănimăvăhăthngăThăđimăCơnăbng
Theo Paul R. Niven h thng Th đim Cân bng là h thng dùng đ thiêt lp và qun
lỦ toàn b các ch tiêu mà doanh nghip đt ra. Chúng ta có th mô t h thng Th
đim Cân bng nh tp hp thc đo đnh lng đc la chn cn thn bt ngun t
chin lc ca mt t chc
1
.
Nói cách khác, h thng Th đim Cân bng là mt h thng qun lỦ giúp nhà qun tr
gii quyt ba vn đ c bn: đo lng hiu sut ca t chc mt cách hiu qu, là công
c truyn thông hiu qu, thc thi chin lc mt cách thành công.
H thng Th đim Cân bng là mt công c rt hu dng trong vic qun lỦ hot đng
doanh nghip. H thng có th giúp thc hin đc đo lng hiu sut, đánh giá, giám
sát đc kt qu hot đng ca các khía cnh ct yu trong doanh nghip, t đó cho
phép không ngng nâng cao hiu sut. Mt khác, h thng này là mt công c giao tip
hiu qu trong doanh nghip – mt tác nhân quan trng trong ci tin nng sut. ng
thi, h thng s giúp qun lỦ chin lc mt cách hu hiu – mt vn đ gai góc trong
qun tr doanh nghip hin nay
2
.
Nh vy, chúng ta có th đi đn mt khái nim v Th đim Cân bng nh sau:
H thng Th đim Cân bng là mt tp hp các thc đo hiu sut đ qun lý hot
đng và đánh giá kt qu hoàn thành công vic bt ngun t chin lc ca t
1
Paul R. Niven (2006), “Balanced Scorecard – Th đim Cân bng”, NXB Tng hp TP HCM.
2
Robert S. Kaplan và David P. Norton (2004), “S dng Th đim Cân bng nh mt h thng qun tr chin
lc”, Báo Kinh Doanh.
10
chc, th hin thông qua mt h thng th đim đc phân tng đn các cp đ và
các cá nhân.
úng nh Leonardo Da Vinci đư tng nhc nh chúng ta: “Mi điu đu đc kt ni
vi mi điu khác”
3
, th nên mô hình Th đim Cân bng, các mc tiêu đt ra đc
liên kt cht ch và tác đng bng mi quan h nhân qu trên 4 yu t chính nh phn
trình bày di đây.
1.1.2. NiădungăcaăhăthngăThăđimăCơnăbng
Theo Kaplan và Norton thì h thng Th đim Cân bng bao gm 4 vin cnh
(Perspective) bao gm Tài chính, Khách hàng, Quy trình ni b, Hc hi và Phát trin.
1.1.2.1. Tài chính
Bao gm các ch tiêu đo lng tài chính đ có th đt đc mc tiêu chin lc kinh
doanh ngn hn mà doanh nghip đư đ ra.
Các thc đo tài chính là thành phn rt quan trng ca Th đim Cân bng. i vi
th gii kinh doanh ngày nay, vì mc tiêu li nhun, ban qun tr luôn quan tâm đn
công c này đ cho bit đc hiu qu thc thi chin lc.
1.1.2.2. Khách hàng
Bao gm các ch tiêu liên quan đn khách hàng ca doanh nghip nh: các ch tiêu đo
lng mc đ hài lòng hay nhn bit ca khách hàng đi vi các sn phm, dch v ca
doanh nghip hay các ch tiêu liên quan đn s lng khách hàng hay phân khúc th
trng hay đ ln thng hiu mà doanh nghip hng đn, v.v. Các ch tiêu khách
hàng thc hin nhm đt đc các ch tiêu vùng chin lc mà Tài chính đt ra.
3
Michael J. Gelb (2004), “Làm th nào đ t duy nh Leonardo da Vinci”, New York Random House.
11
Khi la chn nhng thc đo cho vin cnh khách hàng, t chc phi tp trung vào ít
nht 3 vn đ cc k quan trng sau: (i) ai là khách hàng mc tiêu ca chúng ta; (ii)
tuyên b giá tr ca chúng ta trong vic phc v khách hàng là gì; (iii) khách hàng yêu
cu hay mong đi gì chúng ta.
Hu ht các t chc cha đa ra đc tng chính sách c th cho tng nhóm khách
hàng c th, mà li áp dng “mi th cho mi khách hàng”. Nh bc thy v chin
lc Michael Porter đư truyn đt rng chính s thiu tp trung s ngn cn t chc to
ra s khác bit so vi đi th cnh tranh. Vic la chn tuyên b giá tr phù hp cho
khách hàng nên da vào mt trong ba nguyên tc sau: (i) s hoàn ho trong hot đng
đó chính là s theo đui nguyên tc hoàn ho tp trung vào giá thp, s tin li, v.v.
Wal-Mart chính là mt ví d tuyt vi v khía cnh này; (ii) dn đu v sn phm
chính là s thúc đy phát trin vt bc v sn phm ca mình, luôn c gng đa ra
nhng sn phm tt nht cho khách hàng, v.v., Sony là mt tm gng v dn đu th
trng trong lnh vc hàng đin t; (iii) thân thit vi khách hàng là vic làm bt c
điu gì cn thit đ cung cp các gii pháp cho các yêu cu đc bit ca khách hàng, và
mc tiêu ca nguyên tc này là chú trng đn quan h lâu dài vi khách hàng thông qua
s hiu bit sâu sc v các yêu cu ca khách hàng.
1.1.2.3. Quyătr nhăniăb
Làm sao doanh nghip có th to ra nhng sn phm, dch v đúng hn, đúng cht
lng, tha mưn nhu cu khách hàng, làm sao tit gim đc các khon chi phí, nâng
cao li nhun, v.v. Tt c điu đó mun đt đc doanh nghip cn xây dng các quy
trình làm vic. Vic xây dng các quy trình ni b s ci tin h thng chc nng, nâng
cao nng sut cho doanh nghip, tit gim các khon chi phí không cn thiêt, nhng
lưng phí ngun lc do chng chéo. Tùy thuc vào các ch tiêu ca hai vùng chin lc
Tài chính, Khách hàng mà doanh nghip s xác đnh nhng quy trình nào cn xây dng
hoc ci tin nhm đáp ng yêu cu trên nh: quy trình kinh doanh, quy trình sn xut.
12
1.1.2.4. HcăhiăvƠăPhátătrin
Tt c ba vùng chin lc trên đ thc hin đc thì cn có nhng con ngi đ nng
lc lp k hoch và thc hin nó. Vy nên phát trin ngun lc, nâng cao nng lc, to
l trình phát trin ngh nghip ca nhân viên là điu cn thit đ t đó nhân viên gn
bó vi doanh nghip, giúp doanh nghip đt đc nhng ch tiêu đ ra. Vùng chin
lc này tp trung vn đ làm sao doanh nghip xây dng nên h thng qun lỦ, đánh
giá phát trin ngun lc và s dng mt cách hiu qu nht ngun nhân lc hin có
trong t chc cng nh nhng trang thit b, công ngh k thut gì cn có
4
.
Trong cun Freakonomic đư vit: “Vic bit đc cái gì đ đo lng và đo lng nh
th nào khin cho mt th gii phc tp tr nên đn gin hn nhiu…”
5
. Vì vy, chúng
ta cn phi s dng h thng ch s kt qu thc hin ch yu (Key Performance Index
– “KPI”) đ thc hin vic đo lng và xác đnh xem liu chúng ta có đt đc mc
tiêu và tin ti thc thi thành công chin lc ca t chc hay không. Phn sau đây s
gii thiu chi tit v vn đ này.
1.2. CHă Să KTă QUă THCă HINă CHă YUă - KEY PERFORMANCE
INDICATORăắKPIẰ
1.2.1. KháiănimăvăhăthngăchăsăktăquăthcăhinăchăyuăKPI
6
ây là h thng ch s kt qu thc hin ch yu KPI là nhng thc đo có th lng
hóa đc.
Ch s KPI s gn vi mc tiêu ca công ty và đng thi gn vi mc tiêu phát trin
ca tng đn v chc nng là Phòng kinh doanh và Phòng thm đnh tín dng.
4
Paul R. Niven (2006), “Balanced Scorecard – Th đim Cân bng”, NXB Tng hp TP HCM.
5
Frederick F. Reicheld (2003), “Mt con s bn cn phi phát trin”.
6
Business Solution For You – BS4U - />KPI.aspx
13
Ch s KPI phi bo đm đc nguyên tc là (i) c th; (ii) có th đo lng đc; và
(iii) có th đt đc.
1.2.2. căđimăcaăcácăchăsăktăquăthc hinăchăyuăKPI
1.2.2.1. ChăsăKPIăphnăánhămcătiêuăcaădoanhănghip
Khi doanh nghip đt mc tiêu “tr thành doanh nghip có hiu sut li nhun cao nht
trong ngành”, các ch s KPI s xoay quanh li nhun và các ch s tài chính. “Li
nhun trc thu” và “Vn/tài sn c đông” là nhng ch s chính. Tuy nhiên nu
doanh nghip đa ra ch s “T l phn trm li nhun dành cho các hot đng xư hi”,
ch s này không phi là KPI. Mt khác, trng hc li không quan tâm ti li nhun,
do đó s xây dng nhng ch s KPI khác. Nhng ch s nh “t l tt nghip” và “t l
kim vic
thành công sau tt nghip” phn ánh s mnh và mc tiêu ca nhà trng.
1.2.2.2. ChăsăKPIăphiălngăhóaăđc
7
Ch s KPI ch có giá tr khi đc xác đnh và đo lng mt cách chính xác. “Thu hút
càng nhiu khách hàng c, mua hàng nhiu ln” là mt ch s KPI vô ích nu không
phân bit rõ ràng gia khách hàng mi và khách hàng c. “Tr thành doanh nghip ni
ting nht” không phi là mt ch s KPI do không có cách nào đo s ni ting ca
doanh nghip hay so sánh nó vi các doanh nghip khác.
Vic xác đnh rõ các ch s KPI và bám sát các ch s này rt quan trng. i vi KPI
“gia tng doanh s”, cn làm rõ các vn đ nh đo lng theo đn v sn phm hay giá
tr sn phm. Sn phm tr li s b khu tr trong tháng sn phm đc bán ra hay
trong tháng sn phm đc tr li? Doanh thu s đc tính theo giá niêm yt hay giá
bán thc t?
7
Phm V Hoàng Quân (2010), www.saga.com.vn
14
Cn phi đt ra mc tiêu cho mi ch s KPI. Ví d nh doanh nghip đt mc tiêu tr
thành
nhà tuyn dng hàng đu cn đa “T l chy máu cht xám” thành các ch s
KPI. Ch s này đc đnh ngha là “tng s nhân viên t nguyn xin ngh vic chia
cho tng s nhân viên ban đu” và cách đo lng ch s này đư đc thit lp bng
cách thu thp d liu t h thng thông tin ca phòng nhân s. Sau đó đt mc tiêu cho
ch s KPI, ví d nh “Gim t l chy máu cht xám 5% mt nm”.
1.2.2.3. KPIăđcăxemălƠăch aăkhóaăthƠnhăcôngăchoădoanhănghip
Rt nhiu ch s có th đo lng đc, điu này không có ngha chúng s là chìa khóa
thành công ca doanh nghip. Khi chn la các ch s KPI, cn phi thn trng chn ra
nhng ch s tht s cn thit và có th giúp cho doanh nghip đt mc tiêu đ ra,
không nên chn quá nhiu. iu cng khá quan trng là phi đ ra s lng KPI va
đ đ toàn th
nhân viên có th tp trung hoàn thành mc tiêu.
iu này cng không có ngha là doanh nghip bt buc phi có tng cng 3 hay 4 ch
s KPI. Tt hn doanh nghip nên xây dng khong 3 hay 4 ch s KPI tng th cho
toàn b hot đng doanh nghip và tng b phn ca doanh nghip s xây dng 3,4
hay 5 ch s KPI nhm h tr cho mc tiêu tng th ca doanh nghip.
Tính đc thù ca KPI đc th hin gia các ch s KPI cho sn xut và các ch s KPI
cho hot đng dch v.
Các ch s KPI v sn xut s thng liên quan đn cht lng sn phm. Ph bin
trong KPI v cht lng, thì ngi ta thng xây dng các ch tiêu liên quan đn (i)
KPI li sn phm; (ii) KPI qun lỦ nguyên liu; (iii) KPI qun lỦ đn hàng; (iv) KPI v
nng sut; (v) KPI v bo trì máy móc thit b.
Mt khác, các ch s KPI v dch v s thng liên quan đn các ch tiêu v cht lng
dch v, chng hn nh KPI v s hài lòng ca khách hàng, KPI v s tr li ca khách
hàng, hay KPI v đào to nhân lc, v.v.
15
K đn là hành trình ca chúng ta là xem xét chính xác Bn đ chin lc là công c
gì, ti sao nó li xut hin trong Th đim Cân bng, ti sao phi phát trin Bn đ
Chin lc nu mun chin thng s bt hoà trong thc thi chin lc hiu qu
8
. Nói
cách khác, đ mô t trên mt trang giy v nhng điu phi thc hin tt trong tng
vin cnh nu t chc mun thc hin đc chin lc ca mình thì trc tiên phi xây
dng công c Bn đ Chin lc. Nó bao gm các mc tiêu và đóng vai trò nh mt
công c giao tip mnh m cho nhiu c đông ca công ty. Sau đây là phn chi tit v
vic xây dng Bn đ Chin lc.
1.3. XỂYăDNGăBNăăCHINăLC
1.3.1. Kháiănimăvăcôngăcăbnăđăchinălc
9
Paul R. Niven cho rng đây chính là mt công c đ din gii chính xác chin lc ca
công ty thành chin lc cho mi cp đ trong t chc. ây là s kt ni gia chin
lc ca công ty và k hoch trin khai hot đng thc t ca các phòng chc nng.
Mt bn đ chin lc mô t bng s đ v nhng điu phi thc hin tt trong tng
vin cnh nu công ty mun thc hin mc tiêu chin lc ca mình. Bn đ chin
lc bao gm các mc tiêu và đóng vai trò nh mt công c giao tip mnh m cho
nhiu c đông ca mt công ty.
Theo Paul R. Niven, khi xây dng Bn đ Chin lc thì vn đ quan trng là cn phi
cân nhc là vic có bao nhiêu vin cnh và cn phi chn nhng vin cnh nào. Theo
Kaplan và Norton thì bn vin cnh sau đây đc xem là khuôn mu, ch không phi
là ch ràng buc vào bn vin cnh này, bao gm: Tài chính (Finance); Khách hàng
(Customer); Quy trình ni b (Internal Business Processes); và ào to và Phát trin
(Learning & Growth). Vic la chn các vin cnh ca Bn đ Chin lc nên đc
8
Paul R. Niven (2006), “Balanced Scorecard – Th đim Cân bng”, NXB Tng hp TP HCM.
9
Robert S. Kaplan và David P. Norton (2006), “Bn đ chin lc”, Business Press.
16
da vào nhng gì cn thit đ trình bày chin lc và to li th cnh tranh cho doanh
nghip.
Trong phn tip theo, tng vin cnh ca Bn đ Chin lc s đc gii thiu chi tit
thông qua vic phát trin mc tiêu cho tng vin cnh.
1.3.2. XơyădngăBnăđăChinălc
lp đc bn đ chin lc, chúng ta phi tin hành phân tích quan h nhân qu ca
4 vin cnh va nêu.
Theo các tác gi Robert S. Kaplan và David P. Norton, nu phân tích t trên xung
theo th t (i) Tài chính (Finance); (ii) Khách hàng (Customer); (iii) Quy trình ni b
(Internal Business Processes); và (iv) ào to và Phát trin (Learning & Growth), thì
đ thc hin chin lc ca công ty, quy trình ni b cho thuê tài chính phi vt tri
khâu nào đ đt đc s tha mưn cho khách hàng và đm bo an toàn cho hot đng
tín dng cho thuê tài chính. Hn na, nhng nhân viên ca Công ty cho thuê tài chính
quc t Chailease khi thc hin nhng quy trình đó thì cn nhng k nng, kin thc,
trang thit b, công ngh ra sao, đ đáp ng nhu cu nêu trên. iu đó phi xut phát t
vin cnh (iv) là ào to và Phát trin (Learning & Growth).
Ngc li, nu phân tích t di lên theo th t (iv) ào to và Phát trin (Learning &
Growth); (iii) Quy trình ni b (Internal Business Processes); (ii) Khách hàng
(Customer); và (i) Tài chính (Finance), thì quá trình thc hin thc t các ch tiêu tài
chính đ ra nh giá tr gii ngân cho thuê tài chính, s lng d án mi đc tài tr, li
nhun, t l n xu, v.v., là kt qu tt yu gt hái đc sau khi sau khi xây dng các
vùng vin cnh đi t (iv) ào to và Phát trin (Learning & Growth); (iii) Quy trình
ni b (Internal Business Processes); và (ii) Khách hàng (Customer). Nu không có
trang thit b, con ngi có nng lc, k nng thc hin và tin hành theo đúng nhng
quy trình ni b đ ra nhm kim soát ri ro tt nht, thi gian duyt h s hp lỦ nht,
17
to sc cnh tranh, thì không th đáp ng đc s tha mưn ca khách hàng, và h qu
tt yu là s không đt đc li nhun hay nhng ch s tài chính đ ra nh trên.
1.3.3. CácăthcăđoătrongăBnăđăChinălc
CácăthcăđoăTƠiăChính: bao gm t l li nhun, giá tr NPV t mt d án đu t
trung hn cho thuê tài chính, t l n quá hn cho phép, v.v.
Theo Paul R. Niven thì vn đ ct lõi đt ra cho các nhà qun tr khi xây dng Bn đ
Chin lc là “Chúng ta có nên đa Vin cnh Tài chính vào khi phát trin Bn đ
Chin lc hay không?” Câu tr li s là “Có” bi l Bn đ Chin lc đc xây
dng tt không th hoàn thin nu không có các mc tiêu và thc đo tài chính.
Các mc tiêu cho Vin cnh tài chính ch yu tp trung vào s tng trng doanh thu,
nng sut, gia tng t sut li nhun trên vn ch s hu (ROE), v.v. Có th nói tóm li
là các mc tiêu tài chính s cho thy hiu qu hot đng ca doanh nghip và li ích
mà doanh nghip mang li cho nhà đu t.
Bn đ Chin lc cho thy áp lc phi qun lỦ các mc tiêu tài chính mt cách cht
ch nu nhà qun tr mun cui cùng s to ra nhng li ích kinh t t vic thc thi
chin lc.
CácăthcăđoăKháchăHƠng: bao gm vic xác đnh khách hàng mc tiêu là các doanh
nghip va và nh hot đng trong các ngành sn xut kinh doanh nh bao bì, nha, in
n, xây dng, giy, v.v. Tip đn là s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v,
v thi gian xét duyt h s cho thuê tài chính, s đáp ng đy đ ca các loi sn
phm, giá c và lưi sut hp lỦ cho tng loi hình doanh nghip và ngành ngh kinh
doanh.
Theo Paul R. Niven, đ xây dng đc mc tiêu cho vin cnh Khách hàng, nhà qun
tr cn tr li hai câu hi (i) Ai là khách hàng mc tiêu ca doanh nghip; và (ii) Giá tr
mà doanh nghip s mang li gì khi phc v khách hàng mc tiêu”.
18
Th nht, cn phi xác đnh đc khách hàng mc tiêu là nhng thành phn nào, t đó
thit k nhng sn phm, dch v mang nhng đc tính phù hp đ đáp ng nhu cu
ca khách hàng mc tiêu. Nên nh rng không phi mi nhóm khách hàng tim nng
đu mang đn s tng trng cho doanh nghip hay nhn thy giá tr sn phm dch v
ca doanh nghip. Th nên, thách thc chính nm ch phi xác đnh nhng nhóm
khách hàng mc tiêu nào là tt nht cho sn phm ca doanh nghip và tp trung vào
khách hàng mc tiêu đó.
Th hai, cn xác đnh giá tr mà doanh nghip s mang li gì khi phc v khách hàng
mc tiêu. ây chính là giá tr s to ra s khác bit ca doanh nghip so vi đi th
cnh tranh và đ phc v khách hàng mc tiêu nh th nào. Theo Treacy và Wiersema,
có ba nguyên tc tuyên b giá tr nh sau
10
: (i) cung ng xut sc; (ii) dn đu v sn
phm; (iii) thân thit vi khách hàng.
CácăthcăđoăvăQuyăTr nhăNiăB: bao gm (i) hiu qu hot đng v tín dng,
qun lỦ h s tín dng, qun lỦ khách hàng vay, qun lỦ tài sn thuê; (ii) tng cao nng
sut v hot đng thu n tin thuê tài chính, tng hiu qu chi phí tài chính; (iii) đi
mi sn phm, dch v, tìm kim ngun vn mi vi chi phí tit kim; (iv) tng cng
qun lỦ và kim soát ni b, kim soát ri ro hiu qu.
CácăthcăđoăvăƠoătoăvƠăPhátătrin: bao gm vic tuyn dng vào tin hành các
chng trình đào to chuyên sâu cho nhân viên, có ch đ đưi ng nhân viên gii và tài
nng. Ngoài ra, cn to ra mt vn hóa có tinh thn làm vic đi nhóm, v.v.
Tómăli: Bn đ chin lc cung cp mi liên kt còn thiu gia vic hoch đnh và
trin khai chin lc, đng thi là mt cm nang mô t, đo lng và kt ni các tài sn
vô hình đ có đc hiu qu hot đng vt tri
11
.
10
Michael Tracey và Fred Wiersema (1995), “Công thc dn đu th trng”, NXB Perseus.
11
Robert S. Kaplan và David P. Norton (2011), “Bn đ chin lc (Strategy Map)”, NXB Tr.