PHÂN TÍCH LỢI ÍCH VÀ CHI PHÍ DỰ ÁN GIAO THÔNG CÔNG CỘNG ĐẠI LỘ VÕ VĂN KIỆT.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH




H 



THNH D ÁN HNG B 




LU




B GIÁO DO
I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
ẮẮẮẮẮẮẮ

NGUYNG

P
NG
I L T


LUCHÍNH SÁCH CÔNG


Tp. H Chí Minh, nm 2013
















B GIÁO DC VÀ O
I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
ẮẮẮẮẮẮẮẮẮ
NG DY KINH T FULBRIGHT

NGUYNG


VÀ
GIAO THÔNG CÔNG CNG
I L T



Ngành: Chính sách công
Mã s: 60340402


LUCHÍNH SÁCH CÔNG


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. CAO HÀO THI





Tp. H Chí Minh năm 
i



LI CAM OAN

Tôi cam đoan lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s dng
trong lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit ca
tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành ph
H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngƠy 2 tháng 5 nm 2013
Tác gi lun vn


Nguyn an Phng


ii



LI CM N
Trc tiên, tôi chân thành cm n thy Cao Hào Thi. Trong sut quá trình thc hin lun vn,
TS. Cao HƠo Thi lƠ ngi đư tn tình hng dn, giúp tôi tng bc hoàn thành lun vn nƠy.
Thy đư cho tôi nhng li ch dn và góp ý nghiêm khc, sâu sc giúp cho tôi có cái nhìn thc
t hn v tình hung đ tài mƠ tôi đang thc hin.
Tôi chân thành cm n thy Nguyn Xuân Thành, ngi đư giúp tôi hình thƠnh nên Ủ tng v
đ tài và đư đnh hng cho tôi trong giai đon đu làm lun vn. Cm n Quý Thy, Cô ti
Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright - i hc Kinh t TP HCM đư nhit tình truyn đt
kin thc và nhng kinh nghim thc t đ tôi có đ k nng thc hin nghiên cu này.
Chân thành cm n tp th Ban Qun lỦ ng st đô th đư to điu kin và h tr cho tôi
tip cn ngun s liu đng thi giúp tôi gii đáp nhng thc mc v nhng vn đ liên quan
đn đ tài.
Dù đư có nhiu c gng, nhng do nhng hn ch v s liu và ngun lc nên lun vn không
th tránh nhng thiu sót, hn ch. Rt mong nhn đc nhng ý kin đóng góp, chia s ca
Quý Thy, Cô, các Anh Ch và các Bn đ lun vn ca tôi đc hoàn thin hn.

iii



TÓM TT
Phát trin c s h tng luôn là bài toán khó cho Chính ph ca các nc trên th gii đc bit
lƠ các nc đang phát trin ni mƠ ngun vn luôn khan him và ngân sách chính ph thng
xuyên ri vƠo tình trng thâm ht. Trong vài thp niên tr li đơy, Vit Nam vƠ đc bit là
thành ph H Chí Minh (TPHCM) đt đc tc đ tng trng tt. Tuy nhiên, đi đôi vi tc
đ tng trng vt bc là tình trng thiu ht và xung cp c s h tng trong đó nghiêm
trng nht là h thng h tng giao thông vn ti. iu nƠy đư to sc ép buc Chính ph phi
hng đn vic nghiên cu và nâng tm h thng giao thông công cng (GTCC) đ thay th
dn cho các phng tin GTCC c k, li thi vƠ không còn đc a chung hin nay.
Là trc đng hng tơm đng thi kt ni hai trung tơm thng mi ln ca thành ph, i
l Võ Vn Kit thu hút rt nhiu lt ngi đi li hàng ngày. Theo kinh nghim t các nc
có t l đi li bng GTCC cao thì mt phng thc GTCC hin đi vi thi gian hành trình
bo đm có th thu hút đc hành khách t các phng tin cá nhân. Cho đn nay, hai phng
thc GTCC đáp ng tt yêu cu này là: (1) Xe đin mt đt (Tramway), và (2) Xe buýt tc
hành khi lng ln (BRT).
Mc tiêu ca đ tài là tìm ra phng án đem li ích cao nht cho nn kinh t đng thi cng
kh thi v mt tài chính phù hp vi tình hình ngân sách hin nay. Kt qu phân tích kinh t
cho thy phng án Tramway đem li li ích kinh t cao hn hn vi hin giá ròng kinh t
(ENPV) xp x 5,915 t VND và mc đ ri ro 13% trong khi ENPV ca phng án BRT ch
có 3,701 t VND vi mc đ ri ro cao hn là 23%. Chính vì vy mƠ đ tƠi đ xut Tramway
lƠ phng án tt nht đ gii quyt nhu cu GTCC trên i l Võ Vn Kit.
 thc hin Tramway trong điu kin hin nay không h đn gin do Tramway đòi hi vn
đu t ln và k thut cao. Phân tích cho thy hình thc đi tác công t vi Hp đng BOT
đem li tính kh thi v mt tài chính cho D án vi hin giá ròng (FNPV) xp x 1,006 t
VND tuy nhiên mc đ ri ro cng khá cao (54%). Ngoài ra, phân tích phân phi cng ch ra

nhng li ích đáng k cho Chính ph, hành khách và nhng ngi đi li trên đng. Trc
nhng li ích đy ha hn mà D án mang li nh trên, vic trc mt Chính ph phi làm là
kêu gi đu t vƠ thc thi nhng chính sách cn thit đ đm bo tính kh thi ca D án.
iv



MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
BNG LIT KÊ CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT ix
DANH MC BNG BIU xii
DANH MC HÌNH NH xiii
CÁC KHÁI NIM xiv
I THI TÀI 1
1.1. t vn đ 1
1.2. Mc tiêu ca đ tài 3
1.3. Câu hi nghiên cu 3
1.4. Phm vi ca đ tài 3
1.5. B cc lun vn 4
 D ÁN 5
2.1. u đim chung ca hai loi hình Tramway và BRT 5
2.2. Nhng thông tin liên quan đn D án 5
2.3. C cu thc hin phng án Tramway vƠ BRT 5
N 8
3.1. Phng pháp phơn tích kinh t 8
3.1.1. Li ích kinh t 8
3.1.1.1. Li ích t vic tit kim thi gian 8

3.1.1.2. Li ích t vic tit kim chi phí vn hƠnh phng tin (VOC) 9
v



3.1.1.3. Li ích t các ngoi tác tích cc 9
3.1.2. Chi phí kinh t ca D án 11
3.1.2.1. Chi phí đu t 11
3.1.2.2. Chi phí vn hành 12
3.1.2.3. Chi phí c hi kinh t ca đt mt bng D án 12
3.1.2.4. Ngoi tác tiêu cc 12
3.1.3. Chi phí vn kinh t 13
3.1.4. Các h s trong phân tích kinh t 13
3.2. Phân tích tài chính 13
3.2.1. Dòng ngơn lu vƠo ca D án 13
3.2.2. Dòng ngơn lu ra ca D án 14
3.2.3. Chi phí vn tài chính (WACC) 14
3.3. Các tiêu chun đánh giá D án 14
  15
4.1. Các d báo dùng trong phân tích 15
4.1.1. D báo nhu cu giao thông 15
4.1.1.1. Phng pháp lun 15
4.1.1.2. Các gi đnh 16
4.1.1.3. Kt qu tính toán 16
4.1.1.4. Nhn xét 17
4.1.2. Tính toán s lng đoƠn xe 18
4.1.3. Vn tc phng tin khi không có D án 18
4.2. Phân tích li ích và chi phí kinh t D án 18
vi

4.2.1. H s chuyn đi giá tài chính sang giá kinh t 19
4.2.2. Li ích kinh t ca D án 20
4.2.2.1. Li ích t vic tit kim thi gian 20
4.2.2.2. Li ích t vic tit kim chi phí vn hành phng tin (VOC) 21
4.2.2.3. Li ích t các ngoi tác tích cc 22
4.2.3. Chi phí kinh t ca D án 23
4.2.3.1. Chi phí đu t 23
4.2.3.2. Chi phí vn hành 23
4.2.3.3. Chi phí c hi kinh t ca đt mt bng D án 23
4.2.3.4. Ngoi tác tiêu cc 24
4.2.4. Xác đnh dòng tin kinh t ca D án 24
4.2.5. Xác đnh các ch tiêu kinh t 25
4.2.6. Nhn xét v tính kh thi kinh t 25
4.3. Phân tích ri ro 25
4.3.1. Phơn tích đ nhy 25
4.3.1.1. Các nhóm bin s nh hng đn kt qu phân tích kinh t 25
4.3.1.2. Kt qu phơn tích đ nhy 25
4.3.1.3. Nhn xét v kt qu phơn tích đ nhy 26
4.3.2. Phân tích ri ro 27
4.3.2.1. Nhn xét v phân tích ri ro 27
4.4. Kt lun v phân tích kinh t 27
A CH 28
5.1. Phân tích tài chính D án Tramway 28
vii



5.1.1. Dòng ngơn lu vƠo D án 28

5.1.1.1. Doanh thu t vé 28
5.1.1.2. Doanh thu ngoài vé 29
5.1.2. Dòng ngơn lu ra ca D án 30
5.1.3. Tính toán các ch tiêu tài chính 30
5.1.3.1. Chi phí vn tài chính 30
5.1.3.2. Kt qu phân tích tài chính 31
5.1.3.3. Nhn xét v tính kh thi tài chính 31
5.1.4. Phân tích ri ro 31
5.1.4.1. Phơn tích đ nhy 31
5.1.5. Phân tích ri ro đnh lng 33
5.2. Phơn tích tƠi chính phng án BRT 33
5.2.1. Các thông s 33
5.2.2. Kt qu phân tích 33
5.3. Kt lun la chn D án 34
5.4. Phân tích kch bn 35
5.4.1. Phân tích kch bn giá vé 35
5.4.2. Phân tích kch bn thu TNDN 35
5.4.3. Nhn xét v kt qu phân tích kch bn 36
A CHC TÀI TR D ÁN 37
6.1. Hình thc đu t 37
6.2. Các phng án tƠi chính 37
6.2.1. Hình thc hp đng BOT 37
viii



6.2.2. Hình thc hp đng BOO 38
6.3. Phân tích phân phi 38
6.3.1. Các nhóm đi tng chu tác đng ca D án 38
6.3.2. Kt qu phân tích phân phi ca hai phng án BOO vƠ BOT 39

6.3.3. Nhn xét kt qu phân tích phân phi 39
6.3.4. Kt lun và la chn phng án tƠi chính 40
 HOCH TRIN KHAI D ÁN VÀ KIN NGH 41
7.1. Kin ngh chính sách 41
7.2. Hn ch ca đ tài 44
TÀI LIU THAM KHO 45
PH LC 51
PH LC 1: Mt s hình nh liên quan đn D án 51
PH LC 2: D báo lu lng giao thông trong khu vc D án 53
PH LC 3: Tính toán s lng đoƠn xe 58
PH LC 4: Tính toán tc đ phng tin khi không có D án. 61
PH LC 5: Tính toán li ích kinh t ca D án 65
PH LC 6: Tính toán chi phí kinh t ca D án 69
PH LC 7: Tng hp dòng tin kinh t D án 81
PH LC 8: Kt qu phân tích ri ro kinh t và tài chính 83
PH LC 9: Tính toán ngơn lu tƠi chính 87
PH LC 10: Tính toán chi phí vn tài chính 99
PH LC 11: Tính toán ngơn lu tƠi chính các phng án đu t BOO vƠ BOT 101
PH LC 12: Kt qu phân tích phân phi 104
ix



BNG LIT KÊ CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT
Ch vit tt

Tên ting Anh
Tên ting Vit
ADB
:

Asian Development Bank
Ngân hàng Phát trin Châu Á
B/C
:
Benefit/Cost
Li ích/Chi phí
BOO
:
Build- Operate-Own
Hp đng Xây dng-S hu-Vn
hành
BOT
:
Build-Operate-Transfer
Hp đng Xây dng- Vn hành-
Chuyn giao
BRT
:
Bus Rapid Transit
Xe buýt tc hành khi lng ln
CF
:
Coversion Factor
H s chuyn đi
CIF
:
Cost, Insurance and Freight
Giá thành, bo him vƠ cc
DSCR
:

Debt-service Coverage Ratio
T l an toàn tr n
EOCK
:
Economic opportunity cost of capital
Chi phí c hi kinh t ca vn
FEP
:
Foreign Exchange Premium
Phí thng ngoi hi
GAO
:
United States General Accounting Office

GPMB
:
Land acquisition
Gii phóng mt bng
GTCC
:
Public Transport
Giao thông công cng
IDC
:
Interest During Construction
Lãi vay trong thi gian xây dng
IMF
:
International Monetary Fund
Qu tin t Quc t

IRP
:
Interest Rate Parity
Cân bng lãi sut
IRR
:
Interest Rate of Return
Sut sinh li ni ti
ITS
:
Intelligent Transport System
H thng giao thông thông minh
JBIC
:
Japan Bank for International Cooperation
Ngân hàng hp tác quc t Nht Bn
LIBOR
:
London Interbank Offered Rate
Lãi sut liên ngơn hƠng Luơn ôn
LRT
:
Light Rail Transit
Vn ti đng st nh
MAUR
:
Management Authority for Urban
Railway
Ban Qun lỦ ng st ô th
MVA

:
MVA Consultancy
Công ty T vn MVA
NPV
:
Net Present Value
Giá tr hin ti ròng
OCC
:
Operation and Control Centre
Trung tâm qun lý vn hành
O&M
:
Operation and Maintenance
Vn hành và Bo trì
x



OD
:
Origin Destination
Phng pháp Ni đi- Ni đn
ODA
:
Official Development Assistant
H tr phát trin chính thc
OER
:
Official Exchange Rate

T giá hi đoái chính thc
PCI
:
Per capita Income
Thu nhp bình quân đu ngi
Petrolimex
:
Vietnam National Petroleum Group
Tp đoƠn xng du Vit Nam
PPP
:
Public-Private Partnership
Hình thc đi tác Công-T
PPP
:
Purchasing Power Partity
Cân bng sc mua
SER
:
Shadow Exchange Rate
T giá hi đoái kinh t (bóng)
SERF
:
Shadow Exchange Rate Factor
H s t giá hi đoái kinh t
SGTVT
:
Ho Chi Minh City Department of
Transportation
S giao thông vn ti TPHCM

SI
:
Sensitivity Index
 nhy
SV
:
Switching Value
Giá tr hoán chuyn
SWRF
:
Shadow Wage Rate Factor
H s t l tin lng kinh t
TEDI
SOUTH
:
Transport Engineering Design
Incorporated South
Công ty c phn T vn thit k Giao
thông vn ti phía Nam
TNDN
:
Corporate Tax
Thu Thu nhp doanh nghip
TPHCM
:
Ho Chi Minh City
Thành ph H Chí Minh
TRBNA
:
Transportation Research Board of the

National Academies

TTI
:
Thanh Danh Limited Co Titanium Joint
Venture
Liên danh Công ty TNHH Thanh
Danh và Titanium
UBND
:
Ho Chi Minh City People’s Committee
y ban nhân dân TPHCM
UCCI
:
Urban-Civil Works Construction
Investment Management Authority of Ho
Chi Minh City
Ban Qun lỦ u t xơy dng công
trình Giao thông-ô th thành ph
VAT
:
Value-added Tax
Thu Giá tr gia tng
VCB
:
Joint Stock Commercial Bank for Foreign
Trade of Vietnam
Ngân hàng Thng mi c phn
Ngoi thng Vit Nam
VOC

:
Vehicle Operation Cost
Chi phí vn hƠnh phng tin giao
thông
WACC
:
Weighted Average Capital Cost
Chi phí vn bình quân trng s
xi



WB
:
World Bank
Ngân hàng th gii

xii



DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: Các thông s đc trng ca tng phng án 6
Bng 4.1: Các h s chuyn đi trong phân tích kinh t 19
Bng 4.2: H s chuyn đi xng du 20
Bng 4.3: Mc tiêu th nhiên liu ca tng loi phng tin 21
Bng 4.4: Chi phí hao mòn và chi phí bo trì phng tin 22
Bng 4.5: Kt qu tính toán các ch tiêu kinh t 25
Bng 4.6: Phơn tích đ nhy ca ENPV cho phng án Tramway 26
Bng 4.7: Phơn tích đ nhy ca ENPV cho phng án BRT 26

Bng 5.1: C cu giá vé vƠ chi phí đi li bng các phng tin thay th (VND/HK) 29
Bng 5.2: c tính cho các dch v ngoài vé 29
Bng 5.3: Các ch tiêu tƠi chính phng án Tramway 31
Bng 5.4:  nhy ca NPV tài chính theo các bin s 32
Bng 5.5: Tác đng ca lm phát lên dòng ngơn lu vƠ NPV 32
Bng 5.6: Các thông s trong phân tích tài chính BRT 34
Bng 5.7: Kt qu tính toán các ch tiêu tƠi chính phng án Tramway 34
Bng 5.8: Kt qu phân tích kch bn giá vé 35
Bng 5.9: Kt qu phân tích kch bn thu TNDN 36
Bng 6.1: Giá vé điu chnh theo phng án BOT 38
Bng 6.2: Giá vé điu chnh theo phng án BOO 38
Bng 6.3: Kt qu phân phi phng án hp đng BOO và BOT 39
xiii



DANH MC HÌNH NH
Hình 2.1: Bn đ D án 6
Hình 2.2: C cu D án Tramway và BRT 7
Hình 4.1: D báo lu lng hành khách bng phng pháp đƠn hi 17

xiv



CÁC KHÁI NIM
Chuyi vùng là chuyn đi trong khu vc nghiên cu; chuy là chuyn đi có c
đim bt đu vƠ đim đn ngoài khu vc nghiên cu; và chuy là chuyn đi có mt
trong hai đim bt đu hoc đim đn nm trong khu vc nghiên cu.
Din tích hiu dng tng ng vi mt vn tc nƠo đó lƠ din tích mt đng cn thit đ phng

tin di chuyn trên đng đt đc vn tc đó.
Liên danh lƠ trng hp hai nhƠ đu t cùng đng tên chung đ thc hin D án. Mi nhƠ đu t s
có b máy qun lý riêng và vic thanh toán s đc tin hành riêng bit đi vi tng nhƠ đu t.
n-km lƠ đn v s dng trong phân tích kinh t các D án giao thông. Phng tin-km
cho ta bit mc đ đi li thc s ca hành khách thông qua s lng phng tin s dng và quãng
đng mà tng phng tin này di chuyn.
Tramway là mt dng phng tin vn chuyn đng st nh nhng di chuyn trên mt đt hay còn
gi lƠ xe đin mt đt.
 lƠ phn vn trong nc tham gia trong tng chng trình, d án ODA đc
cam kt gia phía Vit Nam vƠ phía nc ngoƠi trên c s hip đnh, vn kin d án, quyt
đnh đu t ca cp có thm quyn nhm tng tính trách nhim vƠ chia s ri ro gia các bên
tham gia D án.
Xe buýt nhanh (BRT) là mt phng thc GTCC th h mi, có kh nng vn chuyn khi lng
ln trong đng dành riêng vi h thng nhà ga, thông tin tín hiu hin đi.
1

CHNG 1. GII THIU  TÀI
1.1. t vn đ
Là trung tâm kinh t ca c nc, t nm 2000 tr li đơy, TPHCM phi đi mt vi áp lc
bùng n dân s (t l tng dơn s trung bình khong 4.8%
1
) và s gia tng nhanh chóng các
phng tin cá nhân khin cho h thng c s h tng giao thông vn ti đang ngƠy mt thiu
thn và xung cp. Theo d báo, tc đ trung bình ca xe hi vƠo nm 2002 lƠ 23.8 km/h và
con s này s ch còn 13.3 km/h vƠo nm 2020
2
. Tc đ trung bình gim không nhng gây nh
hng đn s phát trin kinh t mà nó còn tác đng xu đn cht lng cuc sng con ngi.
Theo kinh nghim, thì có hai gii pháp đ gii quyt vn đ này. Th nht là m rng h thng
đng b và th hai lƠ đa dng hóa các phng thc vn chuyn. Vic m rng h thng

đng b không h đn gin do s gii hn v qu đt. Bên cnh đó, hu ht các nhà hoch
đnh trên th gii đu cho rng phát trin c s h tng trên c s nâng cao kh nng tip cn
và hi nhp
3
tc lƠ đa dng hóa các phng thc giao thông thì đem li li ích cao hn vic
làm tng đn thun vn tc ca các phng tin.
Nhng nm gn đơy, Chính ph đư tp trung phát trin vn ti hành khách công cng c v s
lng ln cht lng. Thc t, lng xe buỦt đư tng gn 1,000 chic t nm 2002 đn 2010
4

(gn 30%). Tuy nhiên, t l s dng xe buýt ti TPHCM vn còn khá thp (5%
5
). Mt phn do
hn ch v tính linh đng và thi gian hành trình, bên cnh đó mc cm trong suy ngh đư lƠm
cho vic đi li bng xe buýt tr thành mt vic bt đc d ca đi đa s ngi dân thành ph.
c s h tr ca Chính ph Nht Bn, Ngân hàng hp tác quc t Nht Bn (JBIC) đư
nghiên cu vƠ đ xut Quy hoch phát trin giao thông vn ti TPHCM đn nm 2020 vƠ tm


1
Công ty TEDI SOUTH và Coteba (2009, tr. 8)
2
JBIC (2006)
3
Litman (2013, tr. 3)
4
SGTVT (2012) trích t oƠn Hng c (2012)
5
Gómez-Ibáñez và Nguyen Xuan Thanh (2008, tr. 3)
2

nhìn sau nm 2020 ti Quyt đnh 101/2007/Q-TTg ngày 22 tháng 01 nm 2007 (gi tt là
Quyt đnh 101). Mc tiêu ca Chính ph trong Quyt đnh 101 lƠ đa dng hóa phng thc đi
li đ gim kt xe, gim tai nn giao thông, an toàn môi trng và phát trin kinh t. D báo
khi đi vƠo hot đng, h thng đng st s gii quyt đn 7%
6
nhu cu đi li ca ngi dân.
Là trc đng hng tâm, i l Võ Vn Kit gi vai trò chính yu trong vic kt ni hai
trung tâm kinh t ln ca thành ph, Bn Thành và Ch Ln. Ngoài ra, vi li th đng ven
kênh và b rng 8 lƠn xe, i l Võ Vn Kit rt thích hp đ phát trin h thng GTCC khi
lng ln trên mt đt vi nhng u đim v tính kinh t và m quan đô th. Do đó, Tramway
chính lƠ phng thc GTCC đu tiên đc la chn đ thc hin trên i l Võ Vn Kit.
Tramway là loi hình đng st nh (Light Rail Transit), có kh nng chuyên ch ln và rt
ph bin  các nc phát trin. Theo ch trng ca Chính ph thì tuyn Tramway s đc u
tiên thc hin theo hình thc hp tác gia nhƠ nc vƠ t nhơn. Cho đn nay đư có mt nhà
đu t đng kỦ thc hin là Liên danh TTI
7
. Tuy nhiên, do thiu kh nng d toán đng thi
không chng minh đc kh nng tƠi chính nên y ban nhân dân TPHCM (UBND) đư phi
tm dng hp tác vi TTI và tip tc kêu gi đu t.
Trong khi vic đu t cho Tramway còn gp nhiu khó khn thì BRT ni lên nh mt gii
pháp GTCC mi đy sáng to. BRT là phng thc vn chuyn hành khách nhanh vi khi
lng ln gn nh h thng đng st nhng li linh đng chng kém gì xe buýt. Ngoài ra, chi
phí đu t thp (ch bng 1/4 cho đn 1/2 so vi Tramway
8
) và thi gian thi công ngn chính
là lý do mà loi hình này rt đc các t chc tài chính th gii u tiên tƠi tr.
Ý tng thc hin BRT bt đu xut hin t nm 2005 khi Ngơn hƠng th gii (WB) đư h tr
cho UBND nghiên cu thc hin h thng BRT trên toƠn TPHCM. Tuy nhiên Ủ tng nƠy đư
phi dng li do nhng hn ch v h tng giao thông ca thành ph. V mt k thut thì BRT

6
Hunh Th Dơn (2010, tr. 2)
7
Liên danh gia công ty TNHH XD vƠ TM Thanh Danh vƠ công ty Titanium.
8
GAO (2001, tr. 50-54)
3

ch có th áp dng cho nhng tuyn đng có b rng mt đng tng thích (t 6 làn xe tr
lên). Vic hoƠn thƠnh i l Võ Vn Kit đư đem đn cho BRT mt c hi mi vì cho đn nay
đơy lƠ con đng duy nht đáp ng tt nhng yêu cu k thut ca BRT. Do đó t nm 2011,
WB đư tip tc h tr cho UBND nghiên cu thc hin tuyn BRT trên i l Võ Vn Kit.
S khác bit v quy mô đu t, kh nng vn chuyn vƠ các đc tính k thut là nguyên nhân
khin cho hai phng án nƠy mang li nhng li ích và chi phí khác nhau. Nu không đc
phân tích mt cách khách quan vƠ đy đ s gây ra sai lm trong la chn D án dn đn lãng
phí ngun lc ca nn kinh t đng thi nh hng tiêu cc đn các phng tin giao thông
còn li trên tuyn. Chính vì vy mà vic phân tích li ích và chi phí ca hai loi hình GTCC
này là cn thit trong bi cnh hin nay.
1.2. Mc tiêu ca đ tài
Mc tiêu ca đ tài là chn ra mt phng thc GTCC trên i l Võ Vn Kit, Tramway
hoc BRT, đem li li ích cao nht cho nn kinh t đng thi xác đnh phng án tài tr thích
hp cho phng án đc la chn.
1.3. Câu hi nghiên cu
Thông qua các kt qu phơn tích, đ tài s tp trung tr li các câu hi sau:
Th nht, phng thc giao thông công cng nào, Tramway hay BRT, trên i l Võ Vn
Kit là kh thi hn c v mt kinh t?
Th hai, vi phng thc la chn, hình thc đu t nƠo lƠ kh thi nht v mt tƠi chính đng
thi đem li li ích cao nht cho các bên liên quan?

1.4. Phm vi ca đ tài
Phm vi ca đ tài bao gm phân tích kinh t đ la chn mt trong hai phng thc GTCC
trên i l Võ Vn Kit, Tramway hoc BRT, hiu qu hn v mt kinh t. Tip đó, đ tài s
phân tích tƠi chính phng án la chn và tin hành phân tích phân phi li ích ca D án cho
4

các nhóm ngi liên quan. Da trên tiêu chí cơn đi li ích gia ắngi đc” vƠ ắngi
mt”, đ tài s đ xut phng án tƠi chính thích hp đ làm tng tính kh thi ca D án.
1.5. B cc lun vn
Lun vn đc chia làm by chng vi các ni dung sau:
Chng 1 mô t bi cnh nghiên cu, lỦ do hình thƠnh đ tài, mc tiêu, câu hi nghiên cu và
phm vi nghiên cu.
Chng 2 trình bày các mô t D án và nhng thông s cn thit trong vic phân tích D án.
Chng 3 gii thiu Khung phân tích và Phng pháp lun mƠ đ tài s dng.
Chng 4 là phn phân tích kinh t và các ri ro có th xy ra vi D án.
Chng 5 bao gm phân tích tài chính đng thi xác đnh ri ro đn tính kh thi ca D án.
Chng 6 s tin hành la chn hình thc đu t thích hp da trên mc đ phân phi li ích
và chi phí ca D án đn các nhóm ngi liên quan.
Chng 7 là các kt lun và kin ngh da trên bi cnh thc t và tình hình ngân sách ca
TPHCM.
5

CHNG 2. MÔ T D ÁN
 giúp cho ngi đc có cái nhìn tng quan v D án, trong chng 2, đ tài s đ cp c th
nhng đc đim và thông tin mi nht liên quan đn vic thc hin ca tng phng án.
2.1. u đim chung ca hai loi hình Tramway và BRT
So vi các loi hình GTCC truyn thng thì các đc đim thu hút hành khách ca Tramway và
BRT gn nh ging nhau , gm có: (1) Di chuyn trên lƠn đng riêng nên rút ngn thi gian
di chuyn, (2) H thng vé tin li, (3) Không dng đón khách gây cn tr lu thông, (4) Nhà
ga, trm dng có kt cu mái che hin đi, (5) H thng ITS giúp kim soát thông tin chuyn

xe, (6) Gm xe thp cho vic lên xung d dàng, (7) Phng tin cht lng cao to s thoi
mái cho hành khách
9
, và cui cùng lƠ tng tính đng b trong vic quy hoch s dng đt
10
.
2.2. Nhng thông tin liên quan đn D án
Chiu dài tuyn: 12.175 km; Khong cách trung bình gia các nhà ga: 550 m.
Hng tuyn: Bn Bch ng- i l Võ Vn Kit- ng Lý Chiêu Hoàng- ng D2- Bn
xe min Tây.
Bn đ hng tuyn và các thông s đc trng ca tng phng án đc trình bày trong Hình
2.1 và Bng 2.1. Mt s hình nh minh ha đc trình bày trong Ph lc 1.1 và Ph lc 1.2.
2.3. C cu thc hin phng án Tramway và BRT
Ch trng ca Chính ph là thc hin Tramway theo hình thc BOT
11
. Tham gia vào D án
gm có: (1) UBND lƠ c quan nhƠ nc có thm quyn, (2) Ban qun lỦ ng st đô th
(MAUR) lƠ c quan đi din cho UBND, (3) NhƠ đu t, (4) Công ty qun lý và vn hành D
án (Công ty O&M), (5) Nhà thu thi công, (6) T vn lp D án, (7) T vn qun lý D án.


9
GAO (2001, tr. 1)
10
Blonn et al. (2006, tr. 2)
11
UBND (2011)
6

Công ty O&M do NhƠ đu t thƠnh lp và có trách nhim qun lý và vn hƠnh cho đn khi kt

thúc hp đng BOT.
Trong khi đó, BRT hin đang rt đc quan tâm tài tr bi WB. BRT thuc thm quyn ca
UBND vi c quan đi din là Ban qun lỦ u t Xơy dng Công trình Giao thông ô th
(UCCI). Vi nhng u đim v vn hành cng vi chi phí đu t thp và thi gian thi công
ngn, BRT hin đc xem là phng án thay th tt nht cho Tramway.
Hình 2.1: Bn đ D án

Ngun: Google (2013)
Bng 2.1: Các thông s đc trng ca tng phng án

TRAMWAY
BRT
Thi gian xây dng (nm)
3
2
B rng mt bng D án (m)
7
8
Tc đ ti đa (km/h)
70
50
Tc đ l hành (km/h)
23
21
Kh nng chuyên ch (HK/chuyn)
397
160
S toa xe
5
2

Nhiên liu s dng
in
Du Diesel
Vn hành
Trên ray
ng dành riêng
Vòng đi thit b (nm)
30
15
Tng mc đu t (triu USD)
250
136
Sut đu t (triu USD/km)
20
11.5
Ngun: American Public Transportation Association (2010), Calgary Transit (2002), Công ty TEDI
SOUTH (2012), Công ty TEDI SOUTH và Coteba (2009), và WB (2011)
7

Hình 2.2: C cu D án Tramway và BRT

UBND
MAUR

NHÀ THU
EPC
N
QUN LÝ
D ÁN
NHÀ TÀI

TR VN
N LP
D ÁN
UBND

UCCI
NHÀ THU
EPC
WB
N LP
D ÁN
N QUN LÝ
D ÁN
BAN QUN LÝ
D ÁN BRT
CÔNG TY
D ÁN
TRAMWAY
8

CHNG 3. KHUNG PHÂN TÍCH VÀ PHNG PHÁP LUN
Trong chng 3, đ tài s trình bày các k thut phân tích kinh t và tài chính ca tng
phng án.
3.1. Phng pháp phơn tích kinh t
Ngoài mt s li ích vƠ chi phí c bn mà các phân tích D án giao thông thng đ cp, đ
tài s trình bày mt s li ích và chi phí khác đc trng ca tng phng án.
3.1.1. Li ích kinh t
Li ích kinh t ca D án gm có: (1) Tit kim thi gian cho hành khách, (2) Gim chi phí
đu t vƠ vn hành xe (VOC), (3) Các ngoi tác tích cc cho xã hi.
3.1.1.1. Li ích t vic tit kim thi gian

Thi gian di chuyn ca hành khách gm: (1) Thi gian trên xe, (2) Thi gian gi xe, đi b,
ch đi, …Thc t, thi gian gi xe vƠ đi b khi s dng các phng tin cá nhân cng xp x
khi s dng GTCC do đó đ tài ch tính thi gian tit kim da vào thi gian trên xe ca hành
khách.
Li ích t vic tit kim thi gian ph thuc vào giá tr thi gian đc phn ánh trong thu
nhp ca hành khách da trên gi đnh rng thi gian tit kim đc t vic di chuyn có th
to ra các li ích kinh t khác. Theo kt qu kho sát thì xe máy chim mt t l rt ln (trên
80%
12
) vƠ ngi s dng chúng đa phn có thu nhp trung bình do đó đ tài s dng giá tr
GDP theo đu ngi ca TPHCM đ c tính giá tr thi gian.
Thi gian tit kim gm có: (1) Thi gian làm vic, và (2) Thi gian ngh ngi. Thi gian ngh
ngi đc c tính bng 30% giá tr thi gian làm vic
13
.


12
Công ty TEDI SOUTH và Coteba (2009)
13
WB (2002)
9

3.1.1.2. Li ích t vic tit kim chi phí vn hƠnh phng tin (VOC)
VOC gm có nhng hng mc sau: (1) Chi phí nhiên liu, (2) Chi phí bo trì, và (3) Chi phí
hao mòn phng tin. Li ích t vic tit kim chi phí nhiên liu đc tính toán da trên giá
tr kinh t ca lng nhiên liu tiêu th gim đi khi có D án. Chi phí bo trì là chi phí cho
vic sa cha, thay th, bo dng đng c, chi phí cho t lái. Còn chi phí hao mòn phng
tin là chi phí cho vic di chuyn 1 km đi vi tng loi phng tin. Vic tit kim chi phí
hao mòn s làm tng thi gian s dng do đó kéo dƠi thi gian đu t phng tin mi. Các

nghiên cu đư ch ra chi phí hao mòn và chi phí bo trì phng tin là xp x nh nhau
14
.
3.1.1.3. Li ích t các ngoi tác tích cc
Ngoi tác tích cc t D án có th xut hin di nhiu cách thc khác nhau nh sau:
Gim ô nhim không khí
Khi D án hoàn thành, lng phng tin cá nhân chuyn sang GTCC s làm gim lng CO
2

thi vƠo trong không khí. iu nƠy cng mang mt giá tr kinh t, nó giúp tit kim chi phí
ca Chính ph vƠ ngi dân trong vic ci to môi trng đô th và sc khe.
Li ích t vic gim tai nn giao thông
Nhng nm gn đơy, tai nn giao thông luôn là vn đ nhc nhi trong xã hi. Vic đnh giá
tai nn giao thông  mi mc đ đu không đn gin do nó không ch nh hng đn tài sn,
sc khe, tính mng…ca ngi b tai nn mƠ nó còn đem li s đau đn và nhng nh hng
v sau cho ngi thân ca h.
Chính vì vy, li ích t vic gim tai nn giao thông không ch gm li ích trc tip là tit
kim chi phí cha tr thng tt, chi phí cho vic gim sn lng mà còn đem li li ích gián
tip t vic gim ni đau cho thơn nhơn. Do hn ch v s liu, đ tài ch c tính li ích này
thông qua vic gim chi phí cha tr và sn lng tim nng mt đi ca ngi b tai nn.

14
WB (2002)