B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
ooo0ooo
KHNG LÊ MNH DNG
QUN TR RI RO TÍN DNG CA CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
VIT NAM
TRÊN A BÀN TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh, Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
ooo0ooo
KHNG LÊ MNH DNG
QUN TR RI RO TÍN DNG CA CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
VIT NAM
TRÊN A BÀN TP.HCM
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN VN LNG
TP. H Chí Minh, Nm 2013
MC LC
Danh mc ch vit tt
Danh mc s đ , đ th, bng biu
Li m đu Trang
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TÍN DNG VÀ CÔNG TÁC QUN TR
RI RO TÍN DNG CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1 Nhng vn đ chung v ri ro tín dng. 1
1.1.1 Khái nim tín dng và ri ro tín dng. 1
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng. 1
1.1.2.1. Cn c vào nguyên nhân phát sinh ri ro
2
1.1.2.2. Cn c theo tính khách quan, ch quan ca nguyên nhân gây ra
ri ro tín dng 3
1.1.2.3. Cn c vào kh nng tr n ca khách hàng
3
1.1.3. c đim ca ri ro tín dng 3
1.1.4 Nguyên nhân ri ro tín dng 4
1.1.4.1 Ri ro tín dng do nguyên nhân khách quan t môi trng
bên ngoài 4
1.1.4.2 Ri ro tín dng do nguyên nhân ch quan t ngi vay 4
1.1.4.3 Ri ro tín dng do nguyên nhân ch quan t ngân hàng
cho vay 4
1.1.5 Tác đng ca ri ro tín dng ti Ngân hàng và nên kinh t. 5
1.1.5.1 i vi Ngân hàng. 5
1.1.5.2 i vi kinh t 5
1.2 Qun tr Ri ro tín dng các NHTM 6
1.2.1. Khái nim qun tr ri ro tín dng 6
1.2.2. S cn thit ca qun tr ri ro tín dng 7
1.2.3. Mc tiêu ca qun tr ri ro tín dng 8
1.2.4. Mt s công c cn thit trong qun tr ri ro tín dng 8
1.2.4.1. Chính sách qun tr ri ro tín dng 8
1.2.4.2. Chính sách phân b tín dng 8
1.2.4.3. Lãi sut 9
1.2.4.4. H thng xp hng tín dng ni b 9
1.2.4.5. H thng
phn mm tính toán ri ro tín
dng 9
1.2.5 Li ích ca qun tr ri ro 10
1.2.6 Ni dung Qun tr ri ro tín dng 12
1.2.6.1 Nhn dng ri ro tín dng 12
1.2.6.2 o lng ri ro tín dng 12
1.2.3.3 Kim soát và đánh giá ri ro tín dng 19
1.2.3.4 Tài tr ri ro tín dng 22
1.5 Hip c Quc t v qun tr ri ro Ngân hàng 23
1.5.1 Hip c Basel I 23
1.5.2 Hip c Basel II 24
1.5.3 Hip c Basel III và nhng đim mi trong qun tr ri ro tín dng Ngân
hàng 25
1.6 Bài hc kinh nghim v qun tr ri ro tín dng ti mt s Ngân hàng các
quc gia trên th gii. 28
1.6.1 Thc t qun tr ri ro tín dng ti mt s Ngân hàng các quc gia trên
th gii 28
1.6.2 Bài hc kinh nghim cho Vit Nam v qun tr ri ro tín dng 30
Kt lun chng 1 31
CHNG 2: THC TRNG V VIC QUN TR RI RO TÍN DNG TI
CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM TRÊN A BÀN
TP.HCM……………………. 33
2.1 H thng Ngân hàng thng mi Vit Nam giai đon 2001-2012 33
2.2 Thc trng v hot đng tín dng và công tác Qun tr ri ro tín dng ca
NHTMCP trên đa bàn TP.HCM 39
2.2.1 Thc trng v hot đng tín dng, ri ro tín ca NHTMCP trên đa bàn
TP.HCM 39
2.2.1.1 V huy đng vn 39
2.2.1.2 D n cho vay 40
2.2.1.3 T l d n cho vay trên vn huy đng 42
2.2.1.4 H s ri ro tín dng 44
2.2.1.5 T l n xu 45
2.2.2 Thc trng v công tác Qun tr ri ro tín dng ti NHTMCP
TP.HCM 46
2.2.2.1 Cht lng tín dng 46
2.2.2.2 Trích d phòng ri ro 48
2.2.2.3 Lãi sut cho vay 49
2.2.2.4 Chính sách bo đm tin vay 50
2.2.2.5 Chính sách nhn bit qun lý n có vn đ 51
2. 3. Kho sát nguyên nhân ri ro tín dng ca NHTM. 51
2.3.1 Thit k nghiên cu. 51
2.3.2 Kt qu kho sát 52
2.3.2.1 Nguyên nhân ri ro t phía khách hàng 53
2.3.2.2 Nguyên nhân ri ro tín dng t phía Ngân hàng. 57
2.3.2.3 Nguyên nhân ri ro tín dng t môi trng khách quan 63
2.3.3 Nhng u đim và nhng mt còn tn ti trong công tác Qun tr ri ro
tín dng. 66
2.3.3.1. V vic thit lp mt môi trng qun tr ri ro tín dng tt 66
2.3.3.2. V vic nhn dng, phân tích, đo lng, theo dõi, cnh báo và kim
soát ri ro tín dng. 68
2.3.3.3. V cht lng và hiu qu ca B phn Giám sát tín dng. 70
2. 4. Thc trng mc đ đáp ng quy đnh t l an toàn vn ti thiu (CAR) ca
các NHTM Vit Nam 71
2.4.1 Thc trng mc đ đáp ng quy đnh v CAR ca các NHTM Vit Nam
trên c s đi chiu vi chun mc Vit Nam 71
2.4.2 Thc trng mc đ đáp ng quy đnh v CAR ca các NHTM Vit Nam
trên c s đi chiu vi chun mc Basel 72
Kt lun chng 2 76
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI RO TÍN
DNG CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT NAM TRÊN
A BÀN TP.HCM 77
3.1 nh hng chin lc ca ngành ngân hàng Vit Nam đn nm 2015 77
3.2 Các gii pháp chính ca NHTMCP 77
3.2.1 Các gii pháp liên quan ti cht lng CBTD 77
3.2.2 Ngân hàng phi có b phn cp nht nhng thông tin th trng 78
3.2.3 Hin đi hóa công ngh Ngân hàng 79
3.2.4 Cn phi xây dng quy trình Qun tr ri ro tín dng đúng
và chun xác. 80
3.2.4.1 Tip tc xây dng và hoàn thin h thng đánh giá tín dng,
thit lp các tiêu chí cp tín dng đúng đn. 80
3.2.4.2 Thit lp và qun lý các hn mc tín dng , m rng hình thc
đng tài tr nhm gim thiu ri ro. 81
3.2.4.3. Phân cp xét duyt tín dng và hn mc phán quyt tín dng cho tng
cp mt cách hp lý, kim tra vic xét duyt đúng vi hn mc phán quyt đã
đc quy đnh. 82
3.2.4.4. Thit lp qui trình cp tín dng rõ ràng, hn ch và ngn nga ri ro
do yu t con ngi. 83
3.2.4.5. Kim soát tng trng tín dng đi đôi vi nâng cao cht lng
tín dng 85
3.2.4.6. Kim tra, kim soát các khon vay thng xuyên 85
3.2.4.7. Xây dng h thng cnh báo sm v các khon vay có vn đ
sau khi cho vay 86
3.2.4.8 Qun lý có hiu qu vic x lý các khon n xu và trích lp
d phòng đy đ. 87
3.2.4.9 Phi hp hiu qu gia thanh tra NHNN, kim toán đc lp,
kim toán ni b và kim soát ni b ca NHTMCP. 87
3.2.4.10 y mnh s hp tác ca các NHTM nhm to ra s cnh tranh công
bng, cùng nhau phát trin 88
3.2.5
Các gii pháp nâng cao kh nng ng dng Basel NHTMVN 89
3.3 Mt s kin ngh đi vi các c quan hu quan 93
3.3.1 Kin ngh đi vi chính ph 93
3.3.1.1 Hoàn thin môi trng kinh t, pháp lý trong hot đng kinh doanh
ngân hàng 93
3.3.1.2 C ch thc thi x lý đm bo tin vay 95
3.3.2 i vi Ngân hàng nhà nc Vit Nam 95
3.3.2.1 Kin toàn th ch tài chính 95
3.3.2.2 Nâng cao cht lng qun lý, điu hành 96
3.3.2.3 Cng c h thng ngân hàng 97
3.3.2.4 Tng cng công tác thanh tra, giám sát: 97
3.3.2.5 Nâng cao cht lng ca Trung tâm thông tin tín dng (CIC) 98
Kt lun chng 3 100
KT LUN
Ph lc
Tài liu tham kho
DANH
MC
CÁC
T
VIT
TT
AFAS : ASEAN Framework Agreement on Services Hip đnh Khung
ASEAN v Dch v
ASEAN : Association of Southeast Asian Nations (Hip hi các Quc
gia ông Nam Á)
CAR : T l an toàn vn ti thiu
CBTD : Cán b tín dng
CN NHTM NN : Chi nhánh Ngân hàng thng mi nc ngoài
CIC : Trung tâm thông tin tín dng ca NHNN
CNH, HH : Công nghip hóa, hin đi hóa
DPRR : D phòng ri ro
DN : Doanh nghip
DNNN : Doanh nghip nhà nc
HQT : Hi đng qun tr
HV : Huy đng vn
HSBC : Ngân hàng Hongkong and Shanghai Banking Corporation
ICRS : H thng xp hng tín dng ni b Internal Credit Rating System
KH : Khách hàng
KHDN : Khách hàng doanh nghip
KT-XH : Kinh t xã hi
NH : Ngân hàng
NHCSXH : Ngân hàng chính sách xã hi
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMVN : Ngân hàng thng mi Vit Nam
NHTMNN : Ngân hàng thng mi nhà nc
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMLD : Ngân hàng thng mi liên doanh
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NQH : N quá hn
QTDND : Qu Tín dng nhân dân
QTRRTD : Qun tr ri ro tín dng
QLRRTN : Qun lý ri ro tác nghip
QLRRTT&TN : Qun lý ri ro th trng và tác nghip
RRTD : Ri ro tín dng
SX- KD : Sn xut - kinh doanh
TCTD : T chc tín dng
TSB : Tài sn đm bo
TDNH : Tín dng ngân hàng
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
TCTD : T chc tín dng
VIT TT MT S NHTMVN
ACB - Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu.
Eximbank - Ngân hàng Thng mi C phn Xut nhp khu Vit Nam.
Sacombank - Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Thng Tín
DongA Bank :Ngân hàng Thng mi c phn ông Á
HDBANK: Ngân hàng TMCP Phát trin T.P H Chí Minh.
Navibank: Ngân hàng Thng mi c phn Nam Vit
OCEANBANK : Ngân hàng Thng mi c phn i Dng.
PGBANK : Ngân hàng TMCP Xng du Petrolimex.
SHB : Ngân hàng Thng mi c phn Sài Gòn - Hà Ni.
WESTERNBANK: Ngân hàng TMCP Phng Tây
LI M U
1. Lý do chn đ tài
K t khi
gia nhp T chc thng mi quc t (WTO) cùng vi các t
chc hp
tác khu vc, Vit Nam nói chung và h thng ngân hàng nói riêng
đang tng bc n
lc làm mi mình, đón đu hi nhp.
c trng ca h thng NHTM là t trng thu nhp và ri ro hot đng tín dng
chim 70% trong tng hot đng ca Ngân hàng. c bit trong thi k hi nhp kinh
t quc t, kinh t phát trin nhanh chóng, hot đng tín dng gia tng mnh m, thì ri
ro tín dng càng phc tp hn v nguyên nhân, hình thc và phm vi tác đng.
Xut phát t thc tin nêu trên, yêu cu đt ra là phi kim soát tng trng tín
dng đi đôi vi nâng cao cht lng tín dng, đm bo an toàn trong hot đng tín
dng trong thi gian ti. đt đc mc tiêu này, Ngân hàng Thng Mi Vit Nam cn
phi nhn dng, phân tích, đo lng đc các loi ri ro và nguyên nhân gây ra ri ro tín
dng. T đó đ ra các gii pháp phòng nga ri ro tín dng.đ phát trin bn vng. Vi ý
tng
này, tôi xin chn đ tài
“Qun tr ri ro tín dng ca các Ngân hàng Thng mi c phn Vit Nam trên đa
bàn TP.HCM”
2. Mc tiêu nghiên cu:
- Nghiên cu đ làm rõ vn đ lý lun c bn v qun tr ri ro tín dng ti ngân
hàng thng mi.
- Phân tích, nhn xét, đánh giá v thc trng qun tr ri ro tín dng ti các Ngân
hàng Thng mi c phn Vit Nam
trên đa bàn TP.HCM.
- Xác đnh nhng nguyên nhân và hn ch ca qun tr ri ro tín dng đ đ xut
nhng gii pháp nhm hoàn thin công tác qun tr ri ro tín dng ti các
Ngân hàng
Thng mi c phn Vit Nam
nói chung và trên đa bàn TP.HCM nói riêng.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: Là công tác qun tr ri ro tín dng tác đng đn hot đng
kinh doanh ca các
Ngân hàng Thng mi c phn Vit Nam trên đa bàn TP.HCM
- Phm vi nghiên cu ca đ tài là Qun tr ri ro tín dng các Ngân hàng Thng
mi c phn Vit Nam
trên đa bàn TP.HCM , ch yu là hot đng cho vay t nm 2009
đn nm 2012.
4. Phng pháp nghiên cu:
Các phng pháp đc s dng trong quá trình vit lun vn: Tng hp h thng
hóa s liu t Báo cáo ca các NHTM, NHNN, điu tra, kho sát, thu thp s liu t
thc tin đ so sánh, phân tích, đánh giá ri ro tín dng ti các
Ngân hàng Thng mi c
phn Vit Nam
trên đa bàn TP.HCM đ xây dng mô hình qun tr ri ro tín dng hiu
qu vi các NHTM c phn Vit Nam.
5. Kt cu lun vn:
Lun vn gm 3 chng:
- Chng 1:
Tng quan v ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng ca Ngân
Hàng Thng mi
- Chng 2
: Thc trng v vic Qun tr ri ro tín dng ca các Ngân hàng
Thng mi c phn Vit Nam
trên đa bàn TP.HCM
- Chng 3: Gii pháp hoàn thin công tác qun tr ri ro tín dng ca các
Ngân hàng Thng mi c phn Vit Nam trên đa bàn TP.HCM
1
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TÍN DNG VÀ CÔNG TÁC
QUN TR RI RO TÍN DNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Nhng vn đ chung v ri ro tín dng.
1.1.1 Khái nim tín dng và ri ro tín dng.
Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay
(ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và các
ch th khác), trong đó, bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng trong
mt thi hn nht đnh theo tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin
vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng (sau đây gi tt là ri ro) là tn tht
có kh nng xy ra đi vi n ca t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng nc ngoài do
khách hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin mt phn hoc toàn b
ngha v ca mình theo cam kt (Thông t s 02/2013/TT-NHNN v/v Quy đnh v
phân loi tài sn có, mc trích, phng pháp trích lp d phòng ri ro và vic s dng
d phòng đ x lý ri ro trong hot đng ca t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng
nc ngoài).
Ri ro tín dng là ri ro tht thoát tài sn có th phát sinh khi mt bên đi tác
không thc hin mt ngha v tài chính hoc ngha v theo hp đng đi vi mt
ngân hàng, bao gm c vic không thc hin ngha v thanh toán n cho dù đó là n gc
hay n lãi khi khon n đn hn (Trn Huy Hoàng (2010), Qun tr ngân hàng, NXB
Lao đng Xã hi, TP.HCM, tr166)
Ri ro tín dng (credit risk), theo khái nim c bn nht, là kh nng khách
hàng nhn khon vn vay không thc hin, thc hin không đy đ ngha v đi vi
ngân hàng, gây tn tht cho ngân hàng, đó là kh nng khách hàng không tr, không tr
đy đ, đúng hn c gc và lãi cho ngân hàng.
2
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng.
S đ 1.1: Phân loi ri ro tín dng
Ri ro tín dng
(Ri ro mt vn)
1.1.2.1. Cn c vào nguyên nhân phát sinh ri ro
Ri ro giao dch
: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân
phát
sinh là do nhng hn ch trong quá trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá khách
hàng. Ri ro giao dch bao gm ri ro la chn, ri ro đm bo và ri ro nghip v:
•
Ri ro xét duyt: là ri ro có liên quan đn đánh giá và phân tích tín dng
khi NH la chn nhng phng án vay vn có hiu qu đ ra
quyt đnh
cho vay.
•
Ri ro đm bo: phát sinh t các tiêu chun bo đm nh các điu
khon
trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th đm bo, hình
thc đm bo và mc cho vay trên giá tr ca tài sn đm bo.
• Ri ro kim soát: là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay và hot
Ri ro
xét duyt
(liên quan
đn vic
đánh giá
mt khon
cho vay)
Ri ro
kim sóat
(liên quan
đn vic
theo dõi
khon cho
vay)
Ri ro cá
bit
(liên quan
đn tng
loi cho
vay)
Ri ro
tp trung
cho vay
(liên quan
đn kém đa
dng hóa
cho vay)
Ri ro giao dch
(Ri ro liên quan đn mt khon
cho vay)
Ri ro danh mc
(Ri ro liên quan đn danh mc các khon
cho vay)
Ri ro đm bo
(liên quan đn chính
sách và hp đng
cho vay)
3
đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut
x lý các khon vay có vn đ.
Ri ro danh mc: là ri ro mà nguyên nhân phát sinh là do nhng hn ch
trong qun lý danh mc cho vay ca NH, đc phân thành ri ro ni ti và ri ro tp
trung.
•
Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, đc đim riêng bên trong ca
mi
ch th đi vay hoc ngành, lnh vc kinh t. Nó xut phát t đc đim hot
đng hoc đc đim s dng vn vay ca khách hàng vay.
• Ri ro tp trung: là trng hp NH tp trung cho vay quá nhiu đi vi
mt
s khách hàng, cho vay quá nhiu khách hàng hot đng trong
cùng mt
ngành, lnh vc kinh t hoc trong cùng mt vùng đa lý nht đnh,
1.1.2.2. Cn c theo tính khách quan, ch quan ca nguyên nhân gây ra ri ro
Ri ro khách quan là ri ro do các nguyên nhân khách quan nh thiên tai, dch
ha, ngi vay b cht, mt tích và các bin đng ngoài d kin khác làm tht thoát vn
vay trong khi ngi vay đã thc hin nghiêm túc ch đ chính sách.
Ri ro ch quan do nguyên nhân thuc v ch quan ca ngi vay và ngi
cho
vay vì vô tình hay c ý làm tht thoát vn vay hay vì nhng lý do ch quan khác.
1.1.2.3. Cn c vào kh nng tr n ca khách hàng
Ri ro không hoàn tr n đúng hn: Khi thit lp mi quan h tín dng, ngân
hàng và khách hàng phi quy c v khon thi gian hoàn tr n vay. Tuy nhiên,
đn thi hn quy c nhng ngân hàng vn cha thu hi đc vn vay.
Ri ro do không có kh nng tr n: Là ri ro xy ra trong trng hp
doanh
nghip đi vay mt kh nng chi tr, ngân hàng phi thanh lý TSB ca doanh nghip đ
thu n.
Ri ro tín dng không gii hn hot đng cho vay: Bao gm các hot
đng
khác mang tính cht tín dng ca ngân hàng nh bo lãnh, cam kt, chp
thun tài
tr thng mi, cho vay th trng liên ngân hàng, tín dng thuê mua, đng tài
tr…
1.1.3. c đim ca ri ro tín dng
ch đng phòng nga ri ro tín dng có hiu qu, nhn bit các đc đim ca
ri ro tín dng rt cn thit và hu ích. Ri ro tín dng có nhng đc đim c bn sau:
Ri ro tín dng mang tính gián tip: Ri ro tín dng xy ra sau khi ngân hàng
gii ngân vn vay và trong quá trình s dng vn vay ca khách hàng. Do tình trng
4
thông tin bt cân xng nên thông thng ngân hàng vào th b đng, ngân hàng
thng bit thông tin sau hoc bit thông tin không chính xác v nhng khó khn, tht
bi ca khách hàng và do đó thng có nhng ng phó chm tr.
Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp: đc đim này biu hin s
đa dng, phc tp ca nguyên nhân, hình thc, hu qu ca ri ro tín dng do đc trng
NH là NH trung gian tài chính kinh doanh tin t. Do đó khi phòng nga và x lý ri ro
tín dng phi chú ý đn mi du hiu ri ro, xut phát t nguyên nhân bn cht và hu
qu do ri ro tín dng đem li đ có bin pháp phòng nga phù hp.
Ri ro tín dng có tính tt yu: Ri ro tín dng luôn tn ti và gn lin vi hot
đng tín dng ca NHTMCP. Chp nhn ri ro là tt yu trong hot đng ngân hàng.
Các ngân hàng cn phi đánh giá các c hi kinh doanh da trên mi quan h ri ro - li
ích nhm tìm ra nhng c hi đt đc nhng li ích xng đáng vi mc ri ro chp
nhn. Ngân hàng s hot đng tt nu mc ri ro mà ngân hàng gánh chu là hp lý và
kim soát đc, nm trong phm vi kh nng các ngun lc tài chính và nng lc tín
dng ca ngân hàng.
1.1.4 Nguyên nhân ri ro tín dng.
1.1.4.1 Ri ro tín dng do nguyên nhân khách quan t môi trng bên ngoài
• Do thiên tai, dch bnh, ha hon…
• Tình hình an ninh, trong nc, trong khu vc bt n.
• Do khng hong hoc suy thoái kinh t, lm phát, mt thng bng cán cân thanh
toán quc t, t giá hi đoái bin đng bt thng.
• Môi trng pháp lý không thun li, lng lo trong qun lý v mô.
1.1.4.2 Ri ro tín dng do nguyên nhân ch quan t ngi vay
• Do khách hàng vay vn thiu nng lc pháp lý.
• S dng vn vay sai mc đích, kém hiu qu.
• Do kinh doanh thua l liên tc, hàng hóa không tiêu th đc.
• Qun lý vn không hp lý dn đn thiu thanh khon.
• Ch DN vay vn thiu nng lc điu hành, tham ô, la đo.
• Do mt đoàn kt trong ni b Hi đng qun tr, ban điu hành.
1.1.4.3 Ri ro tín dng do nguyên nhân ch quan t ngân hàng cho vay
Chính sách tín dng không hp lý, quá nhn mnh vào mc tiêu li nhun dn
đn cho vay đu t quá liu lnh, tp trung ngun vn cho vay quá nhiu vào mt DN
hoc mt ngành kinh t nào đó.
5
Do thiu am hiu th trng, thiu thông tin hoc phân tích thông tin không đy
đ dn đn cho vay và đu t không hp lý.
Do cnh tranh ca các NH mong mun có t trng, th phn cao hn các NH
khác.
Cán b tín dng không tuân th chính sách tín dng, không chp hành đúng quy
trình cho vay. Cán b tín dng yu kém v trình đ nghip v; Cán b tín dng vi phm
đo đc kinh doanh.
nh giá tài sn không chính xác; không thc hin đy đ các th tc pháp lý cn
thit; hoc không đm bo các nguyên tc ca tài sn đm bo là: d đnh giá; d
chuyn nhng quyn s hu; d tiêu th.
1.1.5 Tác đng ca ri ro tín dng ti Ngân hàng và nn kinh t.
1.1.5.1 i vi Ngân hàng.
Khi ri ro tín dng xy ra, ngân hàng không thu đc vn tín dng đã cp và lãi
cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon tin huy đng khi đn hn,
điu này s làm cho ngân hàng mt cân đi trong vic thu chi, vòng quay vn tín dng
gim làm cho ngân hàng kinh doanh không hiu qu, chi phí ca ngân hàng tng lên so
vi d kin.
Nu mt khon vay nào đó b mt kh nng thu hi thì ngân hàng phi s
dng
các ngun vn ca mình đ tr cho ngi gi tin, đn mt chng mc nào đy, ngân
hàng không có đ ngun vn đ tr cho ngi gi tin thì ngân hàng s ri vào tình
trng mt kh nng thanh toán, có th dn đn nguy c gp ri ro thanh khon. Và kt
qu là làm thu hp quy mô kinh doanh, nng lc tài chính gim sút, uy tín, sc cnh
tranh gim không nhng trong th trng ni đa mà còn lan rng ra các nc, kt qu
kinh doanh ca ngân hàng ngày càng xu có th dn ngân hàng đn thua l hoc đa
đn b vc phá sn nu không có bin pháp x lý, khc phc kp thi.
1.1.5.2 i vi kinh t
Bt ngun t bn cht và chc nng ca ngân hàng là mt t chc trung gian tài
chính chuyên huy đng vn nhàn ri trong nn kinh t đ cho các t chc, các doanh
nghip và cá nhân có nhu cu vay li. Do đó, thc cht quyn s hu nhng khon cho
vay là quyn s hu ca ngi đã gi tin vào ngân hàng. Bi vy, khi ri ro tín dng
xy ra thì không nhng ngân hàng chu thit hi mà quyn li ca ngi gi tin cng
b nh hng.
Khi mt ngân hàng gp phi ri ro tín dng hay b phá sn thì ngi gi tin
6
các ngân hàng khác hoang mang lo s và kéo nhau t đn rút tin các ngân hàng
khác, làm cho toàn b h thng ngân hàng gp phi khó khn.
Ngân hàng phá sn s nh hng đn tình hình sn xut kinh doanh ca
doanh nghip, không có tin tr lng dn đn đi sng công nhân gp khó khn. Hn
na, s hong lon ca các ngân hàng nh hng rt ln đn toàn b nn kinh t. Nó
làm cho nn kinh t b suy thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, xã hi mt
n đnh.
Tóm li, ri ro tín dng ca mt ngân hàng xy ra mc đ khác nhau, nh nht
là ngân hàng b gim li nhun khi không thu hi đc lãi cho vay, nng nht khi ngân
hàng không thu đ vn lãi, hoc b mt c vn ln lãi, dn đn ngân hàng b thua l.
Nu tình trng này kéo dài không khc phc đc, ngân hàng s b phá sn, gây hu
qu nghiêm trng cho nn kinh t nói chung và h thng ngân hàng nói riêng. Chính vì
vy đòi hi các nhà qun tr ngân hàng phi ht sc thn trng và có nhng bin pháp
thích hp đ ngn nga và hn ch ri ro tín dng
1.2 Qun tr Ri ro tín dng các NHTM
1.2.1. Khái nim qun tr ri ro tín dng
Cho đn nay cha có khái nim thng nht v qun tr ri ro tín dng. Có
nhiu trng phái nghiên cu v qun tr ri ro tín dng đa ra nhng khái nim rt khác
nhau. Tuy nhiên, quan đim ca trng phái mi đc nhiu ngi tán đng hn c:
Qun tr ri ro tín dng là quá trình tip cn ri ro tín dng mt cách khoa
hc, toàn
din và có h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga và gim
thiu nhng
tn tht, mt mát, nhng nh hng bt li ca ri ro tín dng. (Trn Huy Hoàng
(2010), Qun tr ngân hàng, NXB Lao đng Xã hi, TP.HCM)
QTRRTD là quá trình ngân hàng hoch đnh, t chc trin khai thc hin và
giám sát kim tra toàn b hot đng cp tín dng nhm ti đa hóa li nhun vi mc
ri ro có th chp nhn.
Qun tr ri ro tín dng là quá trình nhn dng, phân tích
nhân t ri ro, đo
lng mc đ ri ro, trên c s đó la chn
trin khai các bin pháp phòng nga và
qun lý các hot đng tín dng nhm hn ch và loi tr ri ro trong quá trình cp tín
dng nhm ti đa hóa li nhun trong hot đng kinh doanh ca Ngân hàng .
Hay nói cách khác, qun tr ri ro trong hot đng tín dng ca ngân hàng
thng mi là quá trình xây dng và thc thi các chin lc, chính sách qun lý và
kinh doanh trong hot đng tín dng nhm đt đc các mc tiêu an toàn, hiu qu và
7
phát trn bn vng. ó là quá trình ngân hàng tác đng đn hot đng tín dng
thông
qua b máy và công c qun lý đ phòng nga, cnh báo, đa ra các bin
pháp nhm
hn ch đn mc ti đa vic không thu đc đy đ c gc và lãi ca khon vay hoc
thu gc và lãi không đúng hn, hay là quá trình nhn din, đánh giá, đo lng, kim soát
và đ ra các bin pháp nhm hn ch, loi b các ri ro tín dng hoc khc phc các hu
qu mà ri ro đó gây ra đi vi hot đng cp tín dng. T đó to điu kin cho vic s
dng ti u các ngun lc ca t chc, gim đn mc thp nht các thit hi ca t
chc.
1.2.2. S cn thit ca qun tr ri ro tín dng (QTRRTD)
Ri ro tín dng (RRTD) là nguyên nhân ch yu to ra s tn tht v vn
ca các NHTM
Thng thu nhp ca các NHTM đc đem li ch yu là t ngun thu nhp
ca hot đng tín dng. Thc t, RRTD là nguyên nhân ch yu gây ra s tn tht v
vn cho các NHTM. Vì vy, RRTD đc xem là mt trong nhng nhân t ht sc
quan trng, đòi hi các ngân hàng phi có kh nng phân tích, đánh giá và QTRRTD
hiu qu. Mt khi ngân hàng chp nhn nhiu khon cho vay có RRTD cao thì ngân
hàng có kh nng phi đi mt vi tình trng thiu vn hay tính thanh khon thp.
iu này có th làm gim hot đng kinh doanh cng nh li nhun ca ngân hàng,
thm chí có th dn đn phá sn. Cho nên, các NHTM cn phi chú trng hn na đn
QTRRTD đ có nhng gii pháp c th nhm ngn nga và hn ch ti đa RRTD xy
ra.
QTRRTD là thc đo nng lc kinh doanh ca các NHTM
Tình hình kinh t ngày càng có nhiu bin đng, th trng tài chính, tin t và
ngân hàng cng din bin phc tp hn, tim n nhiu ri ro, nht là RRTD. Mc dù,
trc khi cho vay nhân viên ngân hàng đã tìm hiu th trng và d đoán nhng ri ro
có th xy ra nhng s tiên liu, phát hin ri ro tim n và ng phó ca nhân viên
ngân hàng là có gii hn, trên thc t RRTD phát sinh do nhiu nguyên nhân, có th
do nguyên nhân khách quan, ch quan hay do bt kh kháng… Vì vy, QTRRTD phi
đc xem là mt nghip v ch đo và là thc đo nng lc kinh doanh ca các
NHTM đ ngn nga và hn ch ti đa nhng tn tht do RRTD gây ra.
QTRRTD tt là mt li th cnh tranh ca các NHTM
QTRRTD đc thc hin tt s to điu kin cho ngân hàng sàn lc đc
nhng khách hàng có nng lc pháp lý tt, nng lc tài chính tt, có tim nng phát
8
trin… nhm giúp cho vic tài tr vn ca ngân hàng thc s mang li hiu qu, và s
to điu kin thun li cho các NHTM trong quá trình cnh tranh
1.2.3. Mc tiêu ca qun tr ri ro tín dng
Mc tiêu ca QTRRTD là đ ti đa hóa li nhun trên c s gi mc đ RRTD
hoc tn tht tín dng mc ngân hàng có th chp nhn, đc kim soát và trong
phm vi ngun lc tài chính ca ngân hàng đ đm bo an toàn cho hot đng ca Ngân
hàng, góp phn gia tng li nhun t hot đng tín dng ca Ngân hàng nu qun lý và
đánh giá tt ri ro
1.2.4. Mt s công c cn thit trong qun tr ri ro tín dng
1.2.4.1. Chính sách qun tr ri ro tín dng
Chính sách QTRRTD là h thng các quan đim, ch trng và bin pháp ca
NHTM, đ nhn din và QTRRTD mt cách có hiu qu nhm gim thit hi và nâng
cao hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. Nói cách khác, chính sách QTRRTD là c
ch và là chính sách c th đ giám sát và QTRRTD mt cách có h thng và hiu
qu.
Do đó, các NHTM cn xây dng c ch cp tín dng hp lý nh phân cp qun
lý và u quyn trong phê duyt tín dng; xác đnh th trng, ngành ngh, lnh vc
cho vay; xây dng các gii hn trong hot đng tín dng; xây dng chính sách khách
hàng; quy đnh v TSB.
1.2.4.2. Chính sách phân b tín dng
Phân b theo khu vc đa lý: Thc hin phân chia phm vi cp tín dng theo
khu vc đa lý, ch trng u tiên m rng hot đng tín dng ti nhng ni có điu
kin m rng tín dng và cht lng tín dng bo đm, gii hn mt mc ti đa
nhng khu vc có cht lng tín dng thp.
Phân b theo k hn cho vay và loi tin cho vay: Vic cp tín dng phi bo
đm s phù hp gia c cu k hn và loi tin cho vay. Chng hn, nh vic quy
đnh t l ti đa ca ngun vn ngn hn đc s dng đ cho vay trung và dài hn.
Phân b theo loi hình sn phm cho vay, đi tng khách hàng, mt hàng và
lnh vc đu t: a dng hóa các sn phm cho vay theo nguyên tc hn ch ti đa ri
ro, đa dng hóa các đi tng khách hàng nhm gim thiu ri ro có th xy ra, đa
dng lnh vc cho vay theo nguyên tc phù hp vi xu hng phát trin kinh t và
chính sách v mô ca Nhà nc.
9
1.2.4.3. Lãi sut
Lãi sut là giá c s dng vn, gn lin vi hot đng tín dng ngân hàng, đng
thi gn lin vi mi hot đng kinh t có liên quan. Lãi sut là mt trong nhng công
c quan trng ca chính sách tin t quc gia do NHNN điu hành. Nó có tác đng rt
ln đi vi vic thu hp hay m rng tín dng, kích thích hay cn tr đu t, to thun
li hay khó khn cho hot đng ngân hàng. Vì vy, mt chính sách lãi sut đúng đn
s có tác dng thúc đy sn xut, lu thông hàng hoá, thúc đy tng trng kinh t và
ngc li.
Trong thi gian qua, tình hình bin đng theo chiu hng tng ca lãi sut cho
vay đã làm nh hng không nh đn cht lng tín dng ca các NHTM. Tht vy,
lãi sut vay vn trong thi gian qua luôn mc cao, đã to áp lc ln v tin lãi vay
ca các doanh nghip trong giai đon nn kinh t còn nhiu khó khn và phc tp nh
hin nay. Mt khác, do nh hng ca cuc khng hong tài chính toàn cu, điu kin
kinh doanh ca các doanh nghip gp nhiu tr ngi, giá c vt t hàng hóa tng cao
cùng vi s tng cao ca chi phí lãi vay đã làm cho hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh ca các doanh nghip b gim sút mnh, dn đn tình trng doanh nghip không
có kh nng đóng lãi vay và tr n gc khi đn hn, và n quá hn phát sinh. Vì vy,
các ngân hàng cn phi xem chính sách lãi sut là mt công c cn thit trong
QTRRTD đ có nhng gii pháp can thip kp thi nhm hn ch ti đa RRTD xy ra.
1.2.4.4. H thng xp hng tín dng ni b
Hin nay, vic xây dng h thng xp hng tín dng ni b đang tr nên cn
thit và quan trng đi vi công tác Qun tr ri ro nói chung, đc bit là RRTD nói
riêng ca các ngân hàng. Vic thc hin xp hng tín dng ni b nhm mc đích là
phân loi các khon n, đánh giá cht lng tín dng, trích lp d phòng trong các
hot đng tín dng ca ngân hàng.
Xp hng tín dng ni b đc xem là mt công c hiu qu trong công tác
thm đnh, ra quyt đnh cho vay và giúp ngân hàng có th đánh giá chính xác mc đ
ri ro ca tng khon vay, phân loi n theo thông l quc t, và cng là c s đ
nâng cao cht lng qun lý tín dng và trích lp d phòng phù hp.
1.2.4.5. H thng
phn mm tính toán ri ro tín
dng
Công c qun tr ri ro tín dng là h thng phn mm tính toán ri ro tín
dng da trên các d liu sn có nh các b ch tiêu tài chính và phi tài chính, các quy
trình đánh giá khách hàng trên c s đnh tính và đnh lng v mt tài chính, tình hình
10
kinh doanh, qun tr, uy tín ca khách hàng, đc s dng đ phân tích ri ro tín dng,
đc xây dng cho tng đi tng khách hàng khác nhau, k c các đi tng b hn ch
cp tín dng và nhng ngi có liên quan ca đi tng.
1.2.5 Li ích ca qun tr ri ro
Hot đng kinh doanh ca ngân hàng luôn tim n nhng ri ro. Cùng vi yêu
cu hi nhp kinh t, hi nhp tài chính ngày càng rng trong tng khu vc nói riêng và
toàn th gii nói chung đang đt ra nhng c hi sinh li và nhng thách thc to ln
cho vic qun tr ri ro các doanh nghip, đc bit là các ngân hàng. Vì th, hin nay
các NHTM luôn tìm các bin pháp nhm hn ch ti đa các ri ro, đ ri ro mc ti
thiu cho phép. iu này không ch có ý ngha đi vi bn thân các NHTM mà còn cho
c h thng nn kinh t và quan h đi ngoi.
1.2.5.1 i vi các ngân hàng thng mi
Ri ro xy ra có tác đng trc tip đn kinh doanh ca ngân hàng, nh hng đn
ngun thu nhp, li nhun ngân hàng, thm chí ngân hàng phi ly vn t có đ bù
đp các khon thiu ht do ri ro gây ra, kh nng thanh toán ca ngân hàng kém đi và
lòng tin ca khách hàng không còn na, ngi gi tin mun rút tin đ tránh ri ro
cho chính bn thân h và ngi đi vay không mun tip tc vay, h chuyn sang ngân
hàng khác.
Nhng tn tht thng gp là mt vn khi cho vay, gia tng chi phí hot đng,
gim sút li nhun, gim sút giá tr ca tài sn,…Cui cùng, s tín nhim dành cho ngân
hàng b st gim nghiêm trng và tn hi đn thng hiu ca ngân hàng. Mt ngân
hàng kinh doanh b l liên tc hoc thng xuyên không đ kh nng thanh khon có
th dn đn các cuc rút tin vi quy mô ln và ngân hàng nhanh chóng đi đn con
đng phá sn.
Hn ch đc ri ro góp phn nâng cao cht lng hot đng, đm bo cho
ngân hàng hot đng an toàn và n đnh, thúc đy các hot đng kinh doanh khác ca
ngân hàng phát trin. Trong môi trng kinh t nhiu thay đi và cnh tranh gay gt,
QTRR có ý ngha quan trng vì nó s tng đ uy tín ca ngân hàng, mt vn đ liên
quan cht ch đn s tn ti ca ngân hàng hin nay.
i vi các c đông ca ngân hàng thì QTRR s tr thành công c hiu qu đm
bo an toàn vn, quyn li ca các c đông và là mt b phn không th tách ri ca
qun tr doanh nghip và kim soát ni b.
11
1.2.5.2 i vi nn kinh t
Ngân hàng hot đng trong lnh vc kinh doanh tin t tín dng vi t cách là
trung
gian tài chính ca nn kinh t, nó có quan h trc tip và thng xuyên vi các t
chc, cá nhân trong nn kinh t. Do đó, khi ngân hàng gp phi ri ro tt yu s gây ra
nhng nh hng đi vi nn kinh t và xã hi. Ri ro làm cho li nhun ngân hàng
gim, t
đó ngân hàng không có kh nng đáp ng nhu cu v vn cho khách hàng
và chi tr
chm đi vi ngi cho vay. Vì vy, xét trong nn kinh t, ri ro làm cho
sn xut b đình tr, các doanh nghip phi đóng ca, hàng hoá không đ đáp ng nhu
cu ca th trng, ti mt chng mc nào đó làm giá c hàng hóa tng vt, đó chính là
mt trong nhng nguyên nhân ca lm phát. Mt khác, do các ngân hàng thng lp mt
h thng cht ch có mi liên h vi nhau nên khi mt ngân hàng gp phi ri ro có nguy
c dn
đn phá sn thì có kh nng kéo theo tình trng khng hong ca c h thng
ngân
hàng, gây mt n đnh trên th trng tin t. c bit trong điu kin nn kinh t
phát trin, mi hot đng thanh toán giao dch ca khách hàng đu đc thc hin qua
ngân hàng, các doanh nghip sng ch yu nh vn ngân hàng, nên khi ngân hàng gp
ri ro ln có th gây chm tr trong công tác thanh toán ca khách hàng, làm cn tr
trc tip quá trình chu chuyn vn, tt yu làm gim li nhun kinh doanh ca các
doanh nghip.
Vì th, QTRR to điu kin cho NHTM nâng cao kh nng kinh doanh ca
mình, khi các NHTM hot đng tt thì đng ngha là h thng NHTM tt, to điu kin
thun li cho quá trình huy đng, cung ng vn và các dch v cho các ngành ngh
kinh doanh, góp phn thúc đy nn kinh t quc dân phát trin.
1.2.5.3 i vi quan h đi ngoi
Trong xu hng toàn cu hóa, nn kinh t ca mi quc gia không th tách ri
nn kinh t khu vc và th gii. Mi liên h v tin t, đu t gia các nc gia tng
rt nhanh nên ri ro tín dng, ri ro t giá mt nc luôn tác đng mnh m đn nn
kinh t các nc liên quan. Thc t đã chng minh qua cuc khng hong tin t Châu Á
(1997) và
cuc khng hong tài chính Nam M (2001 - 2002), và gn đây nht là
cuc khng hong kinh t toàn cu (2008).
Nh đã nói trên, khi ngân hàng QTRR tt có ngha là ngân hàng góp phn
thúc đy nn kinh t quc dân phát trin. iu này giúp cho kinh t ca mt quc gia
hi nhp ngày càng sâu rng vào nn kinh t th gii. Mt nn kinh t phát trin lành
mnh, mt h thng ngân hàng tt s góp phn làm cho nn kinh t khu vc và th
12
gii n đnh, hn na nó s góp phn nâng cao v th ca quc gia đó trong giao lu
kinh t th gii, trong các đàm phán v thng mi
1.2.6 Ni dung Qun tr ri ro tín dng
1.2.6.1 Nhn dng ri ro tín dng
Khái nim : Nhn dng ri ro là quá trình xác đnh liên tc, có h thng nhm
theo dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot đng và quy trình cho vay đ thng kê
các dng RRTD, xác đnh nguyên nhân gây ra ri ro trong tng thi k và d báo đc
nhng nguyên nhân tim n có th gây ra RRTD.
Phng pháp: nhn dng ri ro, nhà qun tr phi lp đc
bng lit kê tt c
các dng ri ro đã, đang và s có th xut hin
bng các phng pháp: lp bng câu
hi nghiên cu, tin hành điu tra, phân tích các h s tín dng, đc bit quan tâm điu
tra các h s đã có vn đ, phng pháp nhn bit các du hiu cnh báo khon cp tín
dng có vn đ
1.2.6.2 o lng ri ro tín dng
Khái nim: o lng ri ro tín dng là vic xây dng mô hình thích hp đ lng
hóa mc đ ri ro ca khách hàng, t đó xác đnh phn bù ri ro và gii hn tín dng an
toàn ti đa đi vi mt khách hàng cng nh đ trích lp d phòng ri ro.
Phng pháp: s dng các mô hình đ đo lng ri ro. Có 2 loi mô hình chính
là mô hình đnh lng và mô hình đnh tính
Mô hình đnh tính ( Mô hình cht lng 6C)
Trng tâm ca mô hình này là xem xét liu ngi vay có thin chí và kh
nng thanh toán các khon vay khi đn hn hay không. C th bao gm 6 yu t sau:
T cách ngi vay (Character): Cán b tín dng phi làm rõ mc đích xin
vay ca KH, mc đích vay ca KH có phù hp vi chính sách tín dng hin hành ca
NH hay không, đng thi xem xét v lch s đi vay và tr n đi vi KH c; còn KH
mi thì cn thu thp thông tin t nhiu ngun khác nh : Trung tâm phòng nga ri ro,
t NH khác, hoc các c quan thông tin đi chúng …
Nng lc ca ngi vay (Capacity): Tùy thuc vào qui đnh lut pháp ca
quc gia. Ngi vay phi có nng lc pháp lut dân s và nng lc hành vi dân s.
Thu nhp ca ngi vay (Cash): Trc ht phi xác đnh đc ngun tr n
ca ngi vay nh lung tin t doanh thu bán hàng hay t thu nhp, tin t bán
thanh
lý tài sn, hoc tin t phát hành chng khoán…Sau đó cn phân tích tình hình tài
chính ca DN vay vn thông qua các t s tài chính.
13
Bo đm tin vay (Collateral): ây là điu kin đ NH cp tín dng và là
ngun tài sn th hai có th dùng đ tr n vay cho NH.
Các điu kin (Conditions): NH quy đnh các điu kin tùy theo chính sách tín
dng theo tng thi k.
Kim soát (Control)
: ánh giá nhng nh hng do s thay đi ca lut
pháp, quy ch hot đng đn kh nng KH đáp ng các tiêu chun ca NH.
Mô hình 6C tng đi đn gin, tuy nhiên li ph thuc quá nhiu vào mc đ
chính xác ca ngun thông tin thu thp đc, kh nng d báo cng nh trình đ phân
tích, đánh giá ch quan ca cán b tín dng
Mô hình lng hóa ri ro tín dng
Mô hình đim s Z (Z - Credit scoring model):
ây là mô hình do E.I.Altman xây dng dùng đ cho đim tín dng đi vi các
DN vay vn. i lng Z dùng làm thc đo tng hp đ phân loi ri ro tín dng đi
vi ngi vay và ph thuc vào tr s ca các ch s tài chính ca ngi
vay. Tm
quan trng ca các ch s này trong vic xác đnh xác sut v n ca ngi vay
trong quá kh. T đó Altman đã xây dng mô hình tính đim nh sau:
Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5 (1.1)
Trong đó: X1 = H s vn lu đng / tng tài sn
X2 = H s lãi cha phân phi / tng tài sn
X3 = H s li nhun trc thu và lãi / tng tài sn
X4 = H s giá tr th trng ca tng vn s hu / giá tr hch toán ca tng n
X5 = H s doanh thu / tng tài sn
Tr s Z càng cao, ngi vay có xác sut v n càng thp. Vy khi tr s Z thp
hoc là mt s âm s là cn c xp khách hàng vào nhóm có nguy c v n cao.
Z < 1,81 : KH có kh nng ri ro cao
1,81 < Z < 3 : Không xác đnh đc
Z > 3 : Khách hàng không có kh nng v n
Theo mô hình cho đim Z ca Altman, bt c công ty nào có đim s thp hn
1,81 phi đc xp vào nhóm có nguy c RRTD cao.
u đim: K thut đo lng ri ro tín dng tng đi đn gin.
Nhc đim:
Mô hình này ch cho phép phân loi nhóm khách hàng vay có ri ro và
không
có ri ro. Tuy nhiên trong thc t mc đ ri ro tín dng tim nng ca mi
khách hàng
14
khác nhau t mc thp nh chm tr lãi, không đc tr lãi cho đn mc mt hoàn
toàn c vn và lãi ca khon vay.
Không có lý do thuyt phc đ chng minh rng các thông s phn ánh tm quan
trng ca các ch s trong công thc là bt bin. Tng t nh vy, bn thân các ch s
đc chn cng không phi là bt bin, đc bit khi các điu kin kinh doanh cng
nh điu kin th trng tài chính đang thay đi liên tc
Mô hình không tính đn mt s nhân t khó đnh lng nhng có th đóng mt
vai trò quan trng nh hng đn mc đ ca các khon vay (danh ting ca khách
hàng, mi quan h lâu dài gia NH và khách hàng hay các yu t v mô nh s bin
đng ca chu k kinh t)
Mô hình chm đim và xp hng tín dng doanh nghip
Credit scoring
là k thut s dng các d liu nghiên cu thng kê và
hot
đng đ đánh giá mc đ ri ro tín dng đi vi khách hàng. im tín dng th
hin mt con s do ngân hàng xác đnh da trên c s phân tích
thng kê ca
chuyên viên tín dng, ca phòng tín dng hoc ca công ty chuyên
thc hin dch v
chm đim tín dng. Vit Nam, mt s NHTM cng đã
quan tâm và trin khai thc
hin chm đim tín dng đi vi khách hàng, tuy nhiên vic này cng cha đc áp
dng ph bin rng rãi vì còn trong quá trình th nghim và cn hoàn thin dn.
Xin gii thiu sau đây mô hình chm đim tín dng FICO. im tín dng do
FICO xây dng có gii hn t 300 đn 850, đim trung bình là 720 và đim càng cao
thì ri ro tín dng càng thp. H thng chm đim tín dng FICO da vào 5 yu t vi
trng s nh sau:
(Ngun: Trn Huy Hoàng (ch biên) (2010), Qun tr ngân hàng, NXB Lao đng Xã hi,
TP.HCM)
Yu t
Trng
s
Gii thích
Lch s thanh toán n
35
Thanh toán n đúng hn không? Có ln nào không
tr n hay không?
Tr giá khon tín dng
30 Doanh s khon tín dng là bao nhiêu?
Thi hn tín dng
15 Khon tín dng có thi hn bao lâu?
Lch s quan h tín
dng
10
ây có phi là khon tín dng mi hay không?
Còn khon tín dng nào khác na không?
Loi tín dng 10 Tr góp tiêu dùng hay mua bt đng sn?