Luận văn thạc sĩ Giải pháp minh bạch thông tin tài chính của những Công ty niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp. HCM
*



LÂM TH NGC CM



GII PHÁP MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CA NHNG CÔNG TY NIÊM YT TI S GIAO
DCH CHNG KHOÁN TP.HCM

Chuyên ngành : Tài Chính Ngân Hàng
Mã s : 60340201


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC: TS. LI TIN DNH



TP. H Chí Minh - 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO

TRNG I HC KINH T Tp. HCM
*



LÂM TH NGC CM




GII PHÁP MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CA NHNG CÔNG TY NIÊM YT TI S GIAO
DCH CHNG KHOÁN TP.HCM





LUN VN THC S KINH T





TP. H Chí Minh - 2013



i
LI CM N

Trc tiên tôi xin cm n Thy Li Tin Dnh đƣ tn tình hng dn, giúp đ
tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip.
Tôi cng xin gi li cm n chơn thƠnh đn Thy Lê Vn Chn ậ Khoa Toán
Thng Kê ậ Trng i Hc Kinh t TP.HCM đƣ hng dn tn tình, giúp đ tôi
trong kin thc v thng kê vƠ kinh t lng cng nh mô hình nghiên cu. Chân
thành cm n quỦ Thy Cô, nhng ngi đƣ tn tình truyn đt kin thc cho tôi
trong sut hai nm hc cao hc va qua.
Trơn trng cm n!

ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng đơy lƠ công trình nghiên cu ca tôi, có s h tr t
Thy hng dn vƠ nhng Thy Cô tôi đƣ cm n. Các ni dung nghiên cu vƠ kt
qu trong đ tƠi nƠy lƠ trung thc vƠ cha tng đc ai công b trong bt c trong
trình nào. Nhng s liu s dng cho vic chy mô hình lƠ do chính tác gi thu thp
vƠ có ngun gc rõ rƠng, minh bch.
Tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim v li cam đoan ca mình.
Tp.HCM, ngày 25 tháng 09 nm 2013
Ngi cam đoan


Lơm Th Ngc cm

iii
MC LC
LI CM N i

LI CAM OAN ii

MC LC iii

DANH MC CÁC Kụ HIU, CH VIT TT vii

DANH MC CÁC BNG, BIU viii

DANH MC CÁC HỊNH V,  TH ix

DANH MC CÁC PH LC x

PHN M U xi

1. LỦ do chn đ tƠi: xi

2. Mc tiêu đ tƠi xii

3. i tng nghiên cu xii

4. Phm vi nghiên cu xiii

5. Phng pháp nghiên cu xiii

6. Kt cu đ tƠi (Cu trúc ca lun vn): xiii

CHNG 1: TNG QUAN V MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHệNH 1

1.1. Công ty c phn 1

1.2. Niêm yt c phiu 1

1.3. Bn cáo bch 2

1.4. Thông tin tài chính 2

1.4.1. Bng cơn đi k toán 2

1.4.2. Báo cáo kt qu kinh doanh 3

1.4.3. Báo cáo lu chuyn tin t 4

1.4.4. Thuyt minh báo cáo tƠi chính 5

1.5.Minh bch thông tin tƠi chính 12

1.5.1.Khái nim 12

1.5.2. c đim ca minh bch thông tin 12

1.5.3. o lng tính minh bch thông tin 14

1.5.4.Nhng hn ch đi vi tính minh bch 14




iv
1.5.5.Li ích đi vi tính minh bch 15

1.5.6.Nhng yu t nh hng đn minh bch thông tin tƠi chính ca doanh
nghip 17

1.6. Kinh nghim minh bch thông tin tƠi chính ca các nc trên th gii . 20

1.6.1.Kinh nghim ca M 20

1.6.2. Kinh nghim ca Trung Quc 21

1.6.3 BƠi hc kinh nghim cho Vit Nam 22

KT LUN CHNG 1 24

CHNG 2: THC TRNG MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH CA
CÁC CÔNG TY NIểM YT TI S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP.HCM

25

2.1 Tng quan v S giao dch chng khoán TP.HCM 25

2.1.1 Quá trình hình thƠnh S giao dch chng khoán TP.HCM 25

2.1.2. Quyn hn vƠ ngha v ca S giao dch chng khoán TP.HCM 26

2.2. iu kin niêm yt c phiu trên SGDCK TP.HCM: theo ngh đnh
58/2012/N-CP 28

2.3. Quy trình - th tc đng kỦ niêm yt vƠ giao dch 29

2.4. Quy đnh v công b thông tin 31

2.4.1. Công b thông tin đnh k: theo thông t 52/2012/TT-BTC 31

2.4.2. Công b thông tin bt thng 34

2.4.3. Công b thông tin theo yêu cu 36

2.5. Doanh nghip niêm yt 37

2.5.1. Gii thiu khái quát doanh nghip niêm yt ti S giao dch chng
khoán TP.HCM 37

2.5.2. Vi phm v công b thông tin ca các công ty niêm yt trên SGDCK
TP.HCM 37

KT LUN CHNG 2 44

v
CHNG 3: NGHIểN CU NH LNG V CÁC NHỂN T NH
HNG N MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHệNH CA NHNG
DOANH NGHIP NIểM YT TRểN SGDCK TP.HCM. 45

3.1. Mu nghiên cu vƠ phng pháp thu thp thông tin 45

3.2. c đim mu nghiên cu 45

3.3. Mô hình nghiên cu vƠ các bin trong mô hình 46

3.3.1 Mô hình nghiên cu 47

3.3.2. Xơy dng thang đo 48

3.4. Phng trình hi qui 49

3.4.3 Phơn tích mô t 50

3.4.4 Kt qu hi qui 53

KT LUN CHNG 3 69

CHNG 4: GII PHÁP MINH BCH THÔNG TIN TÀI CHệNH CA CÁC
CÔNG TY NIểM YT TRểN S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP.HCM . 70

4.1. i vi S giao dch Chng khoán ThƠnh Ph H Chí Minh 70

4.1.1.Tng cng giám sát đ cng c tính minh bch 70

4.1.2.Giám sát nng lc tƠi chính, đo đc ngh nghip 71

4.1.3.Có ch tƠi x pht nghiêm khc vi nhng vi phm chm công b
thông tin trên BCTC quỦ hoc BCTC nm đƣ kim toán 72

4.1.4.HoƠn thin quy trình tip nhn, x lỦ vƠ công b thông tin ca
SGDCK. 73

4.1.5. Phát trin các hình thc vƠ ni dung công b thông tin 74

4.1.6. Xơy dng c ch giám sát thông tin 74

4.1.7. Nơng cao cht lng kim toán 74

4.2. i vi các công ty niêm yt 75

4.2.1. a thêm ch s Q vƠo báo cáo tƠi chính 75

4.2.2. Doanh nghip niêm yt nên thc hin soát xét BCTC gia niên đ
trc khi công b thông tin đnh k 76




vi
4.2.3.Doanh nghip niêm yt nên công b đy đ hn mt s ch tiêu ắnhy

cm” trên thuyt minh BCTC 77
4.3. nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam 77
4.4. Hn ch vƠ hng nghiên cu tip theo 78

KT LUN CHNG 4 80

KT LUN 1

TÀI LIU THAM KHO TING VIT 2

TÀI LIU THAM KHO TING ANH 4

PH LC 1







vii
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
BCTC Báo cáo tài chính
BCTN Báo cáo thng niên
CBTT Công b thông tin
CTCP Công ty c phn
CTNY Công ty niêm yt
DN Doanh nghip
HC i hi đng c đông
TTC u t tƠi chính

HOSE S Giao dch Chng khoán ThƠnh ph H Chí Minh
NT NhƠ đu t
NQHQT Ngh quyt hi đng qun tr
ROA T sut sinh li trên tng tƠi sn
ROE T sut sinh li trên vn ch s hu
SGDCK S giao dch chng khoán
SGDCK TP.HCM S giao dch chng khoán TP. H Chí Minh
THQTCT Tình hình qun tr công ty
TNHH Trách nhim hu hn
TSC TƠi sn c đnh
TSL TƠi sn lu đng
TTCK Th trng chng khoán
TTLKCK Trung tơm lu kỦ chng khoán
UBCK y ban chng khoán
UBCKNN y ban chng khoán NhƠ nc
VCSH Vn ch s hu








viii
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 3.2: Mc đ minh bch thông tin ca tng doanh nghip theo cm nhn
ca nhƠ đu t 51

Bng 3.3: Kt qu hi qui phng trình th nht 53

Bng 3.4: Kt qu hi qui phng trình th hai 55

Bng 3.7: Kt qu hi qui phng trình th nm 61

Bng 3.8: Kt qu hi qui phng trình th sáu 63

Bng 3.9 : Kt qu phơn tích phng trình hi qui ca mô hình nghiên cu 65








ix
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
Hình 1.1: Các đc đim v tƠi chính nh hng đn minh bch thông tin doanh
nghip 19

Hình 2.1: Vi phm công b thông tin 2010 38

Hình 2.2: Vi phm công b thông tin 2011 39
Hình 2.3: Vi phm công b thông tin 2012 40

Hình 3.1: c đim ca mu nghiên cu v gii tính, thi gian tham gia trên th
trng chng khoán 46

Hình 3.2: Mc đ minh bch thông tin ca tng doanh nghip theo cm nhn

ca nhƠ đu t 50

Hình 3.3: ng hi qui ca phng trình th nht 55

Hình 3.4: ng hi qui ca phng trình th hai 57

Hình 3.5: ng hi qui ca phng trình th ba 59

Hình 3.6: ng hi qui ca phng trình th t 61

Hình 3.7: ng hi qui ca phng trình th nm 63

Hình 3.8: ng hi qui ca phng trình th sáu 65














x
DANH MC CÁC PH LC
PH LC 1: Bng cơu hi kho sát v mc đ minh bch thông tin ca các

doanh nghip niêm yt trên s giao dch chng khoán tp.hcm

PH LC 2: Danh sách 100 doanh nghip theo nhóm ngƠnh

PH LC 3: Danh sách 100 doanh nghip có Tng tƠi sn sp xp t cao đn
thp

PH LC 4: Danh sách 100 doanh nghip có Doanh thu thun sp xp t cao
đn thp

PH LC 5: Danh sách 100 doanh nghip có Giá tr th trng sp xp t cao
đn thp

PH LC 6: Danh sách 100 doanh nghip có ROA sp xp t cao xung thp

PH LC 7: Danh sách 100 doanh nghip có ch s Q sp xp t cao xung
thp

PH LC 8: Danh sách 100 doanh nghip có ch s TURNOVER sp xp t
cao xung thp

PH LC 9: Danh sách 100 doanh nghip có ch s FIX sp xp t cao xung
thp

PH LC 10: Danh sách 100 doanh nghip có ch s DEBT sp xp t cao
xung thp

xi
PHN M U
1. Lý do chn đ tài:
Minh bch thông tin lƠ mt trong nhng nhơn t quan trng nht giúp th
trng chng khoán phát trin. Vi t cách lƠ mt ngi ch s hu ca doanh
nghip, c đông ca công ty hoƠn toƠn có th đc quyn bit rõ tình trng doanh
nghip ca mình, thm chí khi các doanh nghip nƠy đƣ đc niêm yt trên sƠn giao
dch chng khoán thì cơu chuyn không ch dng li  nhng ngi ch s hu mƠ
còn lƠ nhng nhƠ đu t. Công ty niêm yt phi có trách nhim công b thông tin
mt cách rõ rƠng minh bch theo đúng pháp lut đ cho các nhƠ đu t có nhng
quyt đnh đúng đn. Không phi các nhƠ đu t nƠo cng có đ trình đ đ đc
hiu ht các báo cáo tƠi chính mt cách cn thn đ phát hin ra nhng điu bt
thng trong các báo cáo tƠi chính ca công ty. Thm chí các công ty hoƠn toƠn có
th lƠm đp các báo cáo tƠi chính đ qua mt các nhƠ đu t chuyên nghip nht
di s giúp đ ca các t chc trung gian nh các công ty kim toán, các t chc
đánh giá tín nhim, ngơn hƠng
Thông tin cƠng kp thi, chính xác vƠ hiu qu thì nim tin ln s k vng ca
nhƠ đu t đi vi th trng chng khoán cƠng ln.
Hin nay trên th trng chng khoán Vit Nam, các công ty niêm yt đƣ phi
thc hin quy đnh công b thông tin, th nhng hu ht cht lng còn yu kém,
đi vi mt th trng còn rt non tr trình đ hiu bit v các báo cáo tài chính, các
quy đnh tƠi chính còn rt hn ch. Vì vy điu kin minh bch hóa thông tin vƠ các
báo cáo tƠi chính cƠng tr nên quan trng đi vi s phát trin ca th trng.
Các công ty niêm yt nhn thc đc tm quan trng ca vic công b thông

tin, dn hoƠn thin tt hn trong vic công b thông tin.
NhƠ đu t nhn thc đc công ty nƠo phát trin tt vƠ có kh nng sinh li
trên c s lƠ các báo cáo thng niên (ch yu lƠ báo cáo tƠi chính hp nht) đ ra
quyt đnh đu t ca mình, nhm tránh nhng ri ro gp phi.



xii
Có th thy, khi đƣ tr thƠnh công ty đi chúng vƠ đ điu kin niêm yt,
đ to dng thng hiu toƠn din, DN cn chú trng ti vic xơy dng thng hiu
trên th trng chng khoán, trong đó đi tng mc tiêu chính lƠ các c đông,
NT t chc, cá nhơn, các bên tham gia th trng (phơn tích, môi gii, c quan
qun lỦầ); vƠ các phng tin truyn thông đi chúng. Bên cnh đó, bt k NT t
chc nh các qu, ngơn hƠng đu t, hay NT cá nhơn đu có chung mong mun
có thông tin đy đ, chính xác vƠ s tin cy v DN đ đa ra các quyt đnh đu t
phù hp. Do vy, cung cp thông tin đy đ cho NT cn đc thc hin mt cách
chuyên nghip, trong đó, vic cung cp các báo cáo tƠi chính chi tit, c th, minh
bch vƠ kp thi lƠ vô cùng quan trng.
Chính vì vy mƠ tôi chn đ tƠi ắGii pháp minh bch thông tin tƠi chính ca
nhng công ty niêm yt trên s giao dch chng khoán TP.HCM” vi mc đích lƠ
xem xét các nhơn t nh hng đn mc đ minh bch thông tin tƠi chính ca doanh
nghip vƠ đa ra các gii pháp đ gim thiu ri ro cho nhƠ đu t
2. Mc tiêu đ tài

H thng nhng lỦ thuyt nn tng v minh bch thông tin tƠi chính ca
công ty niêm yt trên th trng chng khoán vƠ tng hp các nghiên cu trc đơy
lien quan đn đ tƠi.

Phơn tích thc trng minh bch thông tin tƠi chính ca các công ty niêm yt
ti s giao dch chng khoán TP.HCM.


 xut gii pháp minh bch thông tin tƠi chính ca các công ty niêm yt ti
s giao dch chng khoán TP.HCM.
3. i tng nghiên cu
 i tng nghiên cu: Tình trng minh bch thông tin tƠi chính ca các công
ty niêm yt ti S giao dch Chng khoán ThƠnh Ph H Chí Minh.



xiii
4. Phm vi nghiên cu
Gii hn nghiên cu: 100 công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán
TP.HCM, s liu đc ly trong khong thi gian t 02/01/2010 ậ 31/12/2012
nhm phc v cho khong thi gian nghiên cu t 10/2012 ậ 10/2013.
i tng kho sát lƠ nhƠ đu t cá nhơn vƠ nhƠ đu t lƠ t chc.
5. Phng pháp nghiên cu
 tƠi đƣ s dng các phng pháp nghiên cu đnh tính vƠ đnh lng bng
phơn tích hi qui, đng thi da trên phng pháp thu thp thông tin, đ tƠi đi sơu
vƠo phơn tích nhng vn đ trng tơm da trên c s tuơn th các nguyên tc thng
nht nh: đm bo tính thc tin vƠ khách quan cng nh tính khoa hc ca tt c
các ni dung đc trình bƠy.
6. Kt cu đ tài (Cu trúc ca lun vn):
Lun vn gm 4 chng:
Chng 1: Tng quan v minh bch thông tin tƠi chính ca các công ty
niêm yt ti S giao dch Chng khoán ThƠnh Ph H Chí Minh.
Chng 2: Thc trng minh bch thông tin ca các công ty niêm yt ti
SGDCK TP.HCM.
Gii thiu khái quát v quá trình hình thƠnh, chc nng, nhim v ca
SGDCKTP.HCM.
Nêu lên nhng thun li, khó khn, yêu cu pháp lỦ v công b thông tin, tình

hình công b thông tin ca các doanh nghip niêm yt.
Chng 3: Nghiên cu đnh lng v các nhơn t nh hng đn minh
bch thông tin tƠi chính ca nhng doanh nghip niêm yt trên SGDCK
TP.HCM
3.1 Thit k nghiên cu
3.2 Quy trình nghiên cu



xiv
Chng 4: Các gii pháp minh bch thông tin tƠi chính ca doanh nghip
niêm yt trên SGDCK TP.HCM






1
CHNG 1: TNG QUAN V MINH BCH THÔNG TIN
TÀI CHÍNH
1.1. Công ty c phn
Công ty c phn đc s hu bi các c đông, đó lƠ nhng nhƠ đu t đƣ góp
vn thông qua vic nm gi các c phn giy chng nhn góp vn ca công ty. Mt
công ty nu đc thƠnh lp di dng công ty c phn s có kh nng thu hút đc
rt nhiu các nhƠ đu t mƠ trong đó có th có nhng nhƠ đu t ch nm gi mt c
phn tr giá rt thp. Mc dù các c đông lƠ nhng ngi đang nm quyn s hu
công ty c phn nhng h không hn s lƠ ngi trc tip qun lỦ nó, công ty c
phn ch có trách nhim hu hn trên phn vn góp ca mình, điu nƠy có ngha lƠ
các c đông s không chu trách nhim cá nhơn trc các ngha v tƠi chính ca

công ty. Công ty c phn đc quyn phát hƠnh các loi chng khoán ra th trng,
có th huy đông vn bng cách phát hƠnh các c phn mi ti các nhƠ đu t vƠ nó
cng có th dùng vn ch s hu ca mình đ mua chính c phn ca mình nhm
mc đích thu hi lng c phn đƣ phát hƠnh v. Mt công ty c phn có th thc
hin đnh giá mua li mt công ty khác vƠ sau đó thc hin sát nhp hai công ty.
1.2. Niêm yt c phiu
Niêm yt c phiu : lƠ th tc cho phép mt c phiu nht đnh đc phép
giao dch trên s giao dch chng khoán. C th, đơy lƠ quá trình mƠ s giao dch
chng khoán chp thun cho công ty phát hƠnh có c phiu đc phép niêm yt vƠ
giao dch trên s giao dch chng khoán nu công ty đó đáp ng đy đ các tiêu
chun mƠ s giao dch chng khoán đ ra.
Khi thc hin niêm yt, các công ty thng có nhng mc đích nh thu hút
nhƠ đu t đ tng tính thanh khon cho c phiu, tng tính công bng, minh bch,
công khai ca công ty phát hƠnh, giúp c quan qun lỦ điu tit th trng tt hn,
bo v li ích ca nhƠ đu t.



2
1.3. Bn cáo bch
Khi phát hƠnh chng khoán ra công chúng, công ty phát hƠnh phi công b
cho ngi mua chng khoán nhng thông tin v bn thơn công ty, nêu rõ nhng
cam kt ca công ty vƠ nhng quyn li c bn ca ngi mua chng khoán đ
trên c s đó ngi đu t có th ra quyt đnh đu t hay không. TƠi liu phc v
cho mc đích đó gi lƠ Bn cáo bch hay Bn công b thông tin.
Bn cáo bch chính lƠ mt li mi hay chƠo bán đ công chúng đu t đng kỦ
hoc mua chng khoán ca công ty phát hƠnh. Bn cáo bch bao gm mi thông tin
liên quan đn đt phát hƠnh. Do đó, thông tin đa ra trong Bn cáo bch s gn vi
các điu khon thc hin li mi hay chƠo bán.
1.4. Thông tin tài chính

1.4.1. Bng cân đi k toán
Bng cơn đi k toán hay còn gi lƠ báo cáo tình hình hay báo cáo v th tƠi
chính, cho bit tình trng tƠi sn ca công ty, n vƠ vn c đông vƠo mt thi đim
n đnh, thng lƠ lúc cui tháng. ơy lƠ mt cách đ xem xét mt công ty kinh
doanh di dng mt khi vn (tƠi sn) đc b trí da trên ngun ca vn đó (n
vƠ vn c đông). TƠi sn tng đng vi n vƠ vn c đông nên bng cơn đi tƠi
khon lƠ bng lit kê các hng mc sao cho hai bên đu bng nhau. Không ging
vi bn báo cáo kt qu kinh doanh lƠ bn cho bit kt qu ca các hot đng trong
mt khong thi gian, bn cơn đi k toán cho bit tình trng các s kin kinh
doanh ti mt thi đim nht đnh. Nó đc phơn tích da trên s so sánh vi các
bn cơn đi k toán trc đơy vƠ các báo cáo hot đng khác.
Bng cơn đi k toán có vai trò ht sc quan trng đi vi bt k mt doanh
nghip nƠo, không nhng phn ánh va khái quát va chi tit tình trng tƠi sn vƠ
vn ca doanh nghip mƠ còn lƠ minh chng thuyt phc cho mt d án vay vn
khi doanh nghip trình lên ngơn hƠng, vƠ đng thi cng lƠ cn c đáng tin cy đ
các đi tác xem xét khi mun hp tác vi doanh nghip.



3
1.4.2. Báo cáo kt qu kinh doanh
Báo cáo kt qu kinh doanh th hin các kt qu ca hot đng kinh doanh
trong mt khong thi gian nht đnh.  đơy cm t ắkhong thi gian nht đnh”
có Ủ ngha đc bit quan trng. Không ging nh bng cơn đi k toán, vn lƠ bng
tóm tt v trí ca doanh nghip ti mt thi đim, báo cáo kt qu kinh doanh phn
ánh kt qu tích ly ca hot đng kinh doanh trong mt khung thi gian xác đnh.
Nó cho bit liu hot đng kinh doanh ca doanh nghip có đem li li nhun hay
không - ngha lƠ liu thu nhp thun (li nhun thc t) dng hay ơm. ó lƠ lỦ do
ti sao báo cáo kt qu kinh doanh thng đc xem lƠ báo cáo l lƣi. NgoƠi ra, nó
còn phn ánh li nhun ca công ty  cui mt khong thi gian c th - thng lƠ

cui tháng, quỦ hoc nm tƠi chính ca công ty đó. ng thi, nó còn cho bit công
ty đó chi tiêu bao nhiêu tin đ sinh li - t đó bn có th xác đnh đc t l li
nhun trên doanh thu ca công ty đó. Báo cáo kt qu kinh doanh đc th hin
bng mt biu thc đn gin nh sau: Doanh thu - Chi phí = Thu nhp thun (hoc
L thun) Mt báo cáo thu nhp bt đu bng doanh thu: s tin thu đc t vic
bán hƠng hóa vƠ dch v cho khách hƠng. Mt công ty cng có th có các khon
doanh thu khác. Trong nhiu trng hp, nhng khon nƠy đn t các khon đu t
hoc thu nhp lƣi sut t s d tin mt. Sau đó, ly doanh thu nƠy tr đi nhng chi
phí khác - t chi phí sn xut vƠ lu kho hƠng hóa, đn vic khu hao nhƠ xng vƠ
trang thit b, chi phí lƣi sut vƠ thu. S tin còn li lƠ thu nhp thun, hay còn gi
lƠ li nhun thun, trong khong thi gian lp báo cáo. Hƣy xem xét Ủ ngha ca các
mc khác nhau trên báo cáo kt qu kinh doanh ca mt công ty. Giá vn hƠng bán
lƠ nhng khon mƠ công ty dùng cho vic sn xut sn phm. Con s nƠy bao gm
chi phí nguyên vt liu thô cng nh toƠn b chi phí ch bin thƠnh phm, gm c
chi phí lao đng trc tip. Ly doanh thu bán hƠng tr giá vn hƠng bán, ta đc li
nhun gp - c tính s b v kh nng li nhun ca công ty. Loi chi phí quan
trng k tip lƠ chi phí hot đng. Chi phí hot đng bao gm lng nhơn viên, tin
thuê, chi phí bán hƠng vƠ tip th, vƠ nhng chi phí kinh doanh khác không trc tip
quy vƠo chi phí sn xut sn phm. Nguyên liu đ sn xut giá treo không đc



4
tính vƠo đơy, mƠ ch bao gm chi phí qung cáo vƠ lng nhơn viên. Khu hao đc
tính trong báo cáo kt qu kinh doanh nh mt khon chi phí, dù nó không liên
quan đn các khon thanh toán tin mt. Khu hao lƠ cách c tính ắmc tiêu th”
ca mt tƠi sn, hoc vic gim giá tr trang thit b theo thi gian.
1.4.3. Báo cáo lu chuyn tin t
Báo cáo lu chuyn tin t hay báo cáo dòng tin mt lƠ mt loi báo cáo tƠi
chính th hin dòng tin ra vƠ dòng tin vƠo ca mt t chc trong mt khong thi

gian nht đnh (tháng, quỦ hay nm tƠi chính).
Trong hot đng đu t khi phơn tích vƠ đánh giá mt doanh nghip các nhƠ
đu t thng quan tơm chú trng đn các ch tiêu li nhun ca doanh nghip vƠ
thng b qua báo cáo lu chuyn tin t ca doanh nghip.
Tuy nhiên báo cáo lu chuyn tin t ca doanh nghip li lƠ mt kênh thông
tin ht sc quan trng cung cp cho các nhƠ đu t bc tranh toƠn cnh v hot
đng ca các doanh nghip vƠ cht lng li nhun ca doanh nghip đó.
Các thông tin chính mƠ báo cáo lu chuyn tin t cung cp cho nhƠ đu t
bao gm các thông tin sau:
Thông tin v các khon tin mt mƠ doanh nghip đƣ nhn đc vƠ đƣ chi ra
trong nm tƠi chính.
Thông tin c th v các hot đng sn xut kinh doanh, hot đng đu t vƠ
hot đng tƠi chính ca doanh nghip.
NgoƠi ra báo cáo lu chuyn tin t ca doanh nghip cho các nhƠ đu t thy
tác đng ca các hot đng ca doanh nghip lên tim lc tƠi chính ca nó.
Báo cáo lu chuyn tin t cung cp các thông tin đ các nhƠ đu t có th
đánh giá đc kh nng thanh khon, kh nng thanh toán vƠ mc đ linh hot tƠi
chính ca doanh nghip. Các nhƠ phơn tích có th s dng báo cáo lu chuyn tin
t nhm tr li các cơu hi sau:



5
Doanh nghip có to ra đ tin mt đ tƠi tr cho hot đng thng kì ca nó
không?
Lng tin mt mƠ doanh nghip to ra có đ đ tr các khon n khi chúng
đn hn hay không?
Doanh nghip hin ti có cn thêm ngun tƠi tr nƠo không?
Doanh nghip có đ tim lc tƠi chính đ theo đui các c hi kinh doanh đn
vi nó hay không?

Báo cáo lu chuyn tin t bao gm ba phn chính:
Lu chuyn tin thun t hot đng sn xut kinh doanh: Phn nƠy cho các
nhƠ đu t bit dòng tin chy ra vƠ chy vƠo doanh nghip qua hot đng sn xut
kinh doanh chính ca doanh nghip.
Lu chuyn tin t hot đng đu t: phn nƠy cung cp cho nhƠ đu t các
thông tin v hot đng đu t ca doanh nghip trong nm tƠi chính. Nó s ch ra
rng doanh nghip có đu t m rng hot đng sn xut kinh doanh hay không vƠ
mc đu t có phù hp vi tim lc ca doanh nghip hay không.
Lu chuyn tin t hot đng tƠi chính: Phn nƠy cung cp cho nhƠ đu t
nhng thông tin v các hot đng tƠi chính ca doanh nghip. Nhng hot đng nƠy
bao gm các hot đng nh hng đn c cu vn ca doanh nghip. Ví d nh các
hot đng vay vn, huy đng vn ầ
1.4.4. Thuyt minh báo cáo tài chính
Thuyt minh BCTC đc lp đ gii thích vƠ b sung thông tin v tình hình
hot đng sn xut - kinh doanh, tình hình tƠi chính cng nh kt qu kinh doanh
ca doanh nghip trong k báo cáo mƠ các bng báo cáo khác không th trình bƠy
rõ rƠng vƠ chi tit. Qua đó, nhƠ đu t hiu rõ vƠ chính xác hn v tình hình hot
đng thc t ca doanh nghip.
Thuyt minh BCTC gm nhng ni dung c bn sau:



6
Thông tin tƠi chính lƠ tt c các thông tin mƠ chúng ta có th có đc thông
qua các báo cáo tài chính (doanh thu, li nhun, các khong phi thu, phi
tr, ) do doanh nghip cung cp. Vic đánh giá các thông tin nƠy s cho chúng ta
nhng thông tin c th nht (thông qua các ch s tƠi chính) v tình hình hot đng
ca mt doanh nghip.
1.4.4.1.T s phn ánh kh nng thanh toán
T s thanh toán hin hƠnh

=
TƠi sn lu đng
(1.1)
N ngn hn
TƠi sn lu đng bao gm các khon vn bng tin, đu t tƠi chính ngn hn
(bao gm chng khoán th trng), các khon phi thu, hƠng tn kho vƠ tƠi sn lu
đng khác.
N ngn hn lƠ các khon n phi tr trong nm bao gm: vay ngn hn, vay
dƠi hn đn hn tr vƠ các khon phi tr khác.
ụ ngha:
T s thanh toán hin hƠnh >1 tc lƠ TSL ln hn N ngn hn, lúc nƠy các
tƠi sn ngn hn sn có ln hn nhng nhu cu ngn hn, vì th tình hình tƠi chính
ca công ty lƠ lƠnh mnh ít nht trong thi gian ngn vƠ nh vy ngun vn ca
công ty không nhng đ đ tƠi tr cho tƠi sn lu đng mƠ còn đ đ tƠi tr cho các
tƠi sn c đnh khác.
Trng hp t s thanh toán hin hƠnh < 1 tc lƠ TSL nh hn N ngn hn,
lúc nƠy các tƠi sn ngn hn sn có nh hn nhu cu ngn hn, vì th công ty có kh
nng không tr ht các khon n ngn hn đúng hn, công ty đang dùng ngun vn
ngn hn đ tƠi tr tƠi sn dƠi hn, đang b mt cơn đi tƠi chính
Tuy nhiên phơn tích t s ch mang tính thi đim, không phn ánh đc c mt
thi k, mt giai đon hot đng ca Công ty, vì th các t s nƠy phi đc xem
xét liên tc vƠ phi xác đnh nguyên nhơn gơy ra kt qu đó nh t hot đng kinh
doanh, môi trng kinh t, yu kém trong t chc, qun lỦ ca doanh nghip, các



7
nguyên nhơn, yu t trên mang tính tm thi hay dƠi hn, kh nng khc phc
ca doanh nghip, bin pháp khc phc có kh thi hay không.
Mt vn đ na khi đánh giá kh nng thanh toán n ca doanh nghip qua

phơn tích t s lƠ phi loi b các khon phi thu khó đòi, các khon tn kho chm
luơn chuyn trong TSL ca Công ty. VƠ nh vy, h s thanh toán nhanh tng không
có ngha lƠ kh nng thanh toán ca Công ty đc ci thin nu chúng ta cha loi b
các khon phi thu khó đòi, tn kho chm luơn chuyn khi tính toán.
T s thanh toán hin hƠnh
=
TƠi sn lu đng ậ HƠng tn kho
(1.2)
N ngn hn
T s nƠy thng > 0,5 lƠ chp nhn đc
Vic loi b hƠng tn kho khi tính toán kh nng thanh toán nhanh lƠ do hƠng
tn kho s phi mt thi gian hn đ chuyn chúng thƠnh tin mt hn các khon
mc TSL khác.
Tng t nh t s thanh toán hin hƠnh, vic xem xét t s thanh toán nhanh
cng phi xem xét đn các khon phi thu khó đòi đ đm bo đánh giá kh nng
thanh toán n ca doanh nghip mt cách chính xác nht.
1.4.4.2.T s hot đng
Vòng quay các khon phi thu
=
Doanh thu thun
(1.3)
Các khon phi thu

K thu tin bình quơn
=
Các khon phi thu
(1.4)
Doanh thu bình quân ngày
Các khon phi thu lƠ nhng hóa đn bán hƠng cha thu tin v do công ty
thc hin chính sách bán chu vƠ các khon tm ng cha thanh toán, khon tr

trc cho ngi bánầ
T s nƠy cho bit thi gian chm tr trung bình các khon phi thu hoc thi
gian trung bình đ chuyn các khon phi thu thƠnh tin mt
Vòng quay hƠng tn kho
=
Doanh thu thun
(1.5)
HƠng tn kho




8
T s nƠy cho bit doanh nghip lu hƠng tn kho, gm có nguyên vt liu và
hƠng hoá trong bao nhiêu tháng.  duy trì hot đng kinh doanh thì hƠng hoá cn
phi tr  mt s lng cn thit nƠo đó. Tuy nhiên, lu gi quá nhiu hƠng tn kho
đng ngha vi vic vn s dng kém hiu qu (dòng tin s gim đi do vn kém
hot đng vƠ nh vy lƣi vay s tng lên). iu nƠy lƠm tng chi phí lu gi hƠng
tn kho vƠ tng ri ro khó tiêu th hƠng tn kho nƠy do có th không hp nhu cu
tiêu dùng cng nh th trng kém đi. Do vy t s nƠy cn xem xét đ xác đnh
thi gian tn kho có hp lỦ theo chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip và
mc đ bình quơn chung ca ngƠnh cng nh mc tn kho hp lỦ đm bo cung
cp đc bình thng.
1.4.4.3.Hiu sut s dng tài sn
Hiu sut s dng tƠi sn c đnh
=
Doanh thu thun
(1.6)
TƠi sn c đnh

Hiu sut s dng toƠn b tƠi sn
=
Doanh thu thun
(1.7)
ToƠn b tƠi sn

V nguyên tc, các t s cƠng cao chng t hiu qu s dng cƠng tt. Tuy
nhiên vic phơn tích các t s hiu qu tƠi sn c đnh không ch dng li  2 kt
qu trên mƠ vn đ lƠ phi xác đnh đc cu trúc ca các t s đó.
i vi doanh nghip va kinh doanh thng mi va sn xut công nghip,
hot đng thng mi s cho kt qu cao hn, trong khi đó hot đng sn xut s
thp hn. Vic ly s liu t bng cơn đi s tng hp c 2 lnh vc trên vƠ đa ra
kt qu không phn ánh chính xác thc t kinh doanh ca Công ty. Vì vy đi vi
nhng trng hp nƠy nu có th đc s tách 2 mng kinh doanh đ phơn tích
riêng r.
Các kt qu t t s trên cng có th không chính xác trong các trng hp
nh: TSC mi đc đa vƠo sn xut, công sut huy đng còn thp hoc tƠi sn
đƣ đc s dng lơu nm, sp thanh lỦ không còn s dng.



9
1.4.4.4.T s đòn by tài chính
T s n trên tƠi sn
=
Tng n
(1.8)
Tng tƠi sn

Tng n: bao gm toƠn b khon n ngn hn vƠ dƠi hn ti thi đim lp báo

cáo tƠi chính gm các khon phi tr, vay ngn hn, n dƠi hn do đi vay hay phát
hƠnh trái phiu dƠi hn.
Tng tƠi sn: toƠn b tƠi sn ca công ty ti thi đim lp báo cáo
T s n trên vn ch s hu
=
N phi tr
(1.9)
VCSH
T l nƠy cƠng nh thì giá tr VCSH cƠng ln,li lƠ ngun vn không hoƠn tr,
điu đó có ngha lƠ kh nng tƠi chính ca doanh nghip cƠng tt.
T l nƠy cƠng cao thì có mt kh nng ln lƠ doanh nghip đang không th
tr đc các khon n theo nhng điu kin tƠi chính tht cht hoc có s kém ci
trong qun lỦ hoc cng có th dòng tin ca doanh nghip s kém đi do gánh nng
t vic thanh toán các khon lƣi vay. Trong trng hp thanh lỦ gii th doanh
nghip, h s nƠy cho bit mc đ đc bo v ca các ch n. Các ch n đc
quyn u tiên đòi li phn ca mình trong tƠi sn ca doanh nghip. Theo mt s tƠi
liu thì t sut nƠy ch nên  mc đ ti đa lƠ 5.
Tuy nhiên, đ xác đnh thc cht kh nng t ch tƠi chính ca doanh
nghip vƠ mc đ ph thuc vƠo các khon n thì cng phi phơn tích bn cht tng
khon n, ch n lƠ ai vƠ áp lc tr n nh th nƠo. Ví d có nhng khon vn ca
ch s hu b vƠo kinhdoanh nhng doanh nghip hch toán vƠo phn n đ tng
chi phí lƣi vay, gim li nhun.
1.4.4.5.T s sinh li
T s sinh li đo lng thu nhp ca công ty vi các nhơn t khác to ra li
nhun nh doanh thu, tng tƠi sn, vn c phn.
T sut sinh li trên doanh thu thun
=
Li nhun ròng
(1.10)
Doanh thu thun