B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
MAI TH THÙY TRANG
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T
TÁC NG N CU TRÚC
VN CA CÁC DOANH
NGHIP BT NG SN NIÊM
YT TRÊN S GDCK TP HCM
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
MAI TH THÙY TRANG
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T
TÁC NG N CU TRÚC
VN CA CÁC DOANH
NGHIP BT NG SN NIÊM
YT TRÊN S GDCK TP HCM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. Nguyn Vn S
Tp. H Chí Minh – Nm 2013
Trang 1
MC LC
CHNG I: GII THIU 4
1.1 Tng quan: 4
1.2 Mc tiêu nghiên cu: 5
1.3 i tng và phm vi nghiên cu: 6
1.4 Phng pháp nghiên cu: 6
1.5 Ý ngha ca đ tài: 6
1.6 Kt cu ca lun vn: 6
CHNG II: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC ÂY 8
2.1 Các lý thuyt v cu trúc vn: 8
2.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ca Modilligani &Miller (M&M): 8
2.1.2 Lý thuyt đánh đi ca cu trúc vn: 8
2.1.3 Lý thuyt trt t phân hng: 9
2.1.4 Lý thuyt v chi phí đi din: 10
2.1.5 Lý thuyt tín hiu: 10
2.2 Các nghiên cu trc đây: 10
CHNG III: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 15
3.1 Mô hình nghiên cu: 15
3.2 Phng pháp nghiên cu 17
3.2.1 Thu thp và x lý s liu: 17
3.2.2 Các nhân t nh hng đn cu trúc vn: 17
3.2.2.1 òn by tài chính ca doanh nghip - Bin ph thuc: 17
Trang 2
3.2.2.2 Các nhân t tác đng đn cu trúc vn (đòn by tài chính) ca doanh
nghip: 18
3.2.2.2.1 Kh nng sinh li (ROA): 18
3.2.2.2.2 Tài sn hu hình (FA và TANG): 19
3.2.2.2.3 Qui mô ca doanh nghip (SIZE): 20
3.2.2.2.4 Tng trng (GROW): 21
3.2.2.2.5 Ri to kinh doanh (RISK): 22
3.2.2.2.6 Tính thanh khon ca tài sn (LIQ): 23
CHNG IV: NI DUNG VÀ CÁC KT QU NGHIÊN CU 24
4.1 Thc trng tình hình các doanh nghip bt đng sn hin nay: 24
4.1.1 N vay chim t trng ln trong cu trúc vn: 24
4.1.2 N vay ngn hn ln hn n vay dài hn 25
4.1.3 Hiu qu s dng n ca các doanh nghip 26
4.2 Thng kê mô t các bin đc lp 27
4.2.1 Thng kê mô t bin đc lp kh nng sinh li: 27
4.2.2 Thng kê mô t bin đc lp tài sn hu hình: 29
4.2.3 Thng kê mô t bin đc lp quy mô doanh nghip: 31
4.2.4 Thng kê mô t bin đc lp tng trng: 33
4.2.5 Thng kê mô t bin đc lp ri ro kinh doanh: 35
4.2.6 Thng kê mô t bin đc lp tính thanh khon ca tài sn: 37
4.3 Kt qu nghiên cu: 38
4.3.1 Phân tích tng quan: 38
4.3.2 Mô hình hi quy: 40
4.3.3 Kim tra các gi đnh ca mô hình: 44
Trang 3
4.3.3.1 ánh giá đ phù hp ca mô hình và kim đnh s phù hp ca mô hình:
44
4.3.3.2 Kim tra hin tng đa cng tuyn: 48
4.3.3.3 Kim tra phn d
i
(sai s): kim đnh tính đc lp ca phn d: (không
có t tng quan gia các phn d) 50
4.3.4 Nhn xét v kt qu nghiên cu: 52
CHNG V: KT LUN 54
5.1 Các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca doanh nghip Vit Nam: 54
5.1.1 Tài sn hu hình: 54
5.1.2 Quy mô doanh nghip: 54
5.1.3 C hi tng trng 55
5.1.4 Tính thanh khon ca tài sn: 55
5.2 Phân tích các bt cp t kt qu nghiên cu: 55
5.3 Mt s ý kin ca tác gi v vn đ hoàn thin cu trúc vn ca doanh nghip
Vit Nam: 57
5.4 Hn ch ca nghiên cu: 59
TÀI LIU THAM KHO 61
DANH MC CÁC T VIT TT
1.
LEV
: T s tng n so vi tng tài sn
2.
STD
: T s n ngn hn so vi tng tài sn
3.
STD
: T s n dài hn so vi tng tài sn
4.
ROA
: Kh nng sinh li
5.
FA/TANG
: Tài sn hu hình
6.
SIZE
: Qui mô doanh nghip
7.
GROW
: C hi tng trng
8.
RISK
: Ri ro kinh doanh
9.
LIQD
: Tính thanh khon ca tài sn
10.
S GDCK TP HCM
: S Giao Dch Chng Khoán Thành ph H
Chí Minh
Trang 4
CHNG I: GII THIU
1.1 Tng quan:
Trong quá trình hình thành và phát trin ca doanh nghip, ngun vn đóng mt
vai trò rt quan trng, là khi ngun s sng cho mi hot đng ca doanh nghip. Hay
nói cách khác, trong tt c các giai đon ca mình, t thành lp, phát trin đn bo hòa,
suy thoái, doanh nghip đu cn phi s dng vn. Vi vai trò quan trng mang tính
cht quyt đnh nh vy, mt cu trúc vn ti u nhm gia tng giá tr doanh nghip ti
đa vi s vn hu hn là mt yêu cu đc đt ra đi vi các nhà qun tr tài chính.
Tuy nhiên đ xây dng mt cu trúc vn ti u thì vic đu tiên là các nhà qun tr tài
chính phi xem xét các nhân t nh hng đn cu trúc vn ca doanh nghip nh th
nào. T nhng nghiên cu trc đây cho thy, có rt nhiu nhân t tác đng đn cu
trúc vn ca doanh nghip, t các nhân t bên trong xut phát t bn thân doanh
nghip nh li nhun, quy mô ca doanh nghip, c hi tng trng, ri ro kinh doanh,
tài sn đm bo ca doanh nghip,… đn các nhân t bên ngoài mang tính v mô nh
thu, lm phát k vng, lãi sut, th trng tài chính,…. Tùy thuc tng loi hình và
ngành ngh kinh doanh ca doanh nghip khác nhau thì mc đ tác đng ca các nhân
t này lên cu trúc vn s khác nhau, có th s có tng quan thun chiu hoc ngc
chiu vi cu trúc vn ca doanh nghip. Vic làm rõ tm nh hng ca các nhân t
nêu trên đn cu trúc vn ca doanh nghip có tm quan trng rt ln trong quá trình
xây dng mt cu trúc vn ti u. iu này giúp doanh nghip có th ti thiu hóa chi
phí s dng vn và ri ro có th xy ra, t đó ti đa hóa giá tr doanh nghip.
Bên cnh đó, trong thi gian qua (2007-2012), các doanh nghip nói chung cng
nh các doanh nghip bt đng sn nói riêng đư tri qua nhiu bin đng đáng k, chu
tác đng t các khó khn ca nn kinh t trong nc cng nh cuc khng hong kinh
t th gii. Nhiu doanh nghip kinh doanh bt đng sn t ch phát trin thnh vng
Trang 5
vào nhng nm trc đó thì hin nay đang lâm vào tình trng khó khn, hot đng trì
tr. Tình trng bong bóng ca th trng bt đng sn trong giai đon thnh vng làm
cho các doanh nghip kinh doanh bt đng sn gp khó khn trong vic tiêu th khi th
trng nhà đt đóng bng. Vn đ đt ra, có phi chng trong thi gian thnh vng và
phát trin, các doanh nghip bt đng sn đư không hoch đnh cho mình mt cu trúc
vn ti u trong dài hn.
Chính vì nhng lý do nêu trên, tác gi đư quyt đnh la chn đ tài: “Phân tích
các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip bt đng sn niêm
yt trên S GDCK TP HCM”. T bài vit này tác gi hy vng có th đa ra mt cái
nhìn tng quát v cu trúc vn ca các doanh nghip bt đng sn, t đó đa ra mt vài
gi ý hoàn thin, cung cp thêm c s cho các quyt đnh ca nhà qun lý doanh
nghip, hng đn mc tiêu xây dng mt cu trúc vn ti u cho doanh nghip bt
đng sn.
1.2 Mc tiêu nghiên cu:
tài nghiên cu mun hng đn các mc tiêu sau:
- Da trên nhng lý thuyt v cu trúc vn và các nghiên cu trc đây, phân
tích các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca doanh nghip bt đng sn niêm yt trên
S GDCK TP HCM.
- Xây dng mô hình đnh lng đ kho sát mi tng quan gia các nhân t nêu
trên. Da vào các kt qu nghiên cu đt đc, bài vit đa ra nhng nhn đnh v s
tác đng ca các nhân t lên cu trúc vn ca các doanh nghip bt đng sn niêm yt
trên S GDCK TP HCM.
- Trên c s kt qu thu đc và các nhn đnh đa ra, bài vit nêu ra mt s gi
ý và kin ngh cho vic xây dng cu trúc vn ca các doanh nghip bt đng sn niêm
yt trên S GDCK TP HCM.
Trang 6
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu:
1.3.1 i tng nghiên cu: cn c vào danh sách các doanh nghip niêm yt do S
GDCK TP HCM công b, đi tng nghiên cu ca bài vit là 35 doanh nghip hot
đng trong lnh vc bt đng sn (Ph lc 1)
1.3.2 Phm vi nghiên cu:
+ V không gian: bài vit tp trung thu thp s liu phân tích liên quan đn các
doanh nghip bt đng sn đc niêm yt trên S GDCK TP HCM thông qua d liu
báo cáo tài chính đư đc công b trên các phng tin thông tin đi chúng.
+ V thi gian: thi gian nghiên cu đc gii hn t 2007 – 2012, đây là giai
đon thc t phn ánh sâu sc, chính xác nht thc trng doanh nghip bt đng sn.
Trong giai đon này các doanh nghip đư phi đi mt vi nhiu vn đ khó khn, đc
bit là vic tip cn và s dng ngun vn.
1.4 Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu ca đ tài là kt hp gia phân tích đnh tính và đnh
lng. Tác gi s dng mô hình hi qui kinh t lng đ kho sát s nh hng ca
các nhân t đn t l đòn by tài chính trong doanh nghip, trên c s các lý thuyt cu
trúc vn và các kt qu nghiên cu thc nghim trc đây. Tác gi có s dng các
chng trình SPSS và Excel đ h tr tính toán trong nghiên cu.
1.5 ụ ngha ca đ tƠi:
Nghiên cu cung cp mt cái nhìn tng quan v cu trúc vn ca các doanh
nghip bt đng sn niêm yt trên sàn GDCK TP HCM và phân tích các nhân t nh
hng đn cu trúc vn ca các doanh nghip này. Thông qua kt qu nhn đc t
vic phân tích, đánh giá li ích và s tng quan ca các nhân t trên đn cu trúc vn
ca doanh nghip, các nhà qun lý doanh nghip có th la chn cho mình mt cu
trúc vn hiu qu trong tình hình kinh t hin nay.
1.6 Kt cu ca lun vn:
Chng 1: Gii thiu.
Trang 7
Chng 2: Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu.
Chng 4: Ni dung và các kt qu nghiên cu.
Chng 5: Kt lun.
Trang 8
CHNG II: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU
TRC ÂY
2.1 Các lý thuyt v cu trúc vn:
2.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ca Modilligani &Miller (M&M):
Nghiên cu ca M&M (1958) v cu trúc vn doanh nghip th hin:
Trong môi trng th trng vn là hoàn ho (không có thu thu nhp doanh
nghip, không có chi phí giao dch khi mua bán chng khoán, không có chi phí phá sn
và chi phí khó khn tài chính, cá nhân và công ty đu có th vay tin mc lãi sut
nh nhau, không có bt cân xng thông tin):
Giá tr th trng ca bt k doanh nghip nào cng đc lp vi cu trúc vn ca
n. Nói cách khác, giá tr ca doanh nghip s dng n bng giá tr ca doanh nghip
không s dng n.
Nghiên cu ca M&M (1963) tip ni nhng có tính đn thu thu nhp doanh
nghip. Theo M&M do chi phí lãi vay là chi phí hp lý đc khu tr thu thu nhp
doanh nghip do đó giá tr doanh nghip có n vay s bng giá tr doanh nghip không
s dng n cng vi khon li t vic s dng n mang li. Tóm li, cu trúc vn có
liên quan đn giá tr doanh nghip và vic s dng n càng cao thì giá tr doanh nghip
càng gia tng và gia tng đn ti đa khi doanh nghip s dng n đn 100%.
2.1.2 Lý thuyt đánh đi ca cu trúc vn:
Xem xét thêm nh hng ca chi phí phá sn và chí phí kit qu tài chính, cu
trúc vn ca M&M đc xác đnh li: t trng n trong doanh nghip s tng cho đn
khi nào li ích t thu thu nhp doanh nghip vn còn thp hn chi phí kit qu tài
chính. Do đó, các doanh nghip nên chn t l n ti u mà ti đó hin giá ca khon
tit kim t thu thu nhp doanh nghip do vay n thêm va đ đ bù tr cho gia tng
trong hin giá ca chi phí kit qu. (Mô t nh Hình 1.1).
Trang 9
Lý thuyt đánh đi tha nhn rng t l n mc tiêu có th khác nhau gia các
doanh nghip. Doanh nghip nào có tài sn hu hình an toàn và có nhiu thu nhp chu
thu đ đc hng li t tm chn thu thì thng có t l n mc tiêu cao. Các
doanh nghip có tài sn vô hình chim đa s trong c cu tài sn mang nhiu ri ro thì
có t l n mc tiêu thp và thng da ch yu vào tài tr vn c phn.
2.1.3 Lý thuyt trt t phơn hng:
Lý thuyt trt t phân hng đc nghiên cu khi đu bi Myers S.C. (1984).
Lý thuyt này bt đu nh là kt qu ca bt cân xng thông tin trên th trng.
Thông tin bt cân xng tác đng đn vic la chn gia ngun tài tr ni b và ngun
tài tr bên ngoài, gia phát hành n mi và phát hành c phn. Theo quan đim ca
nhà đu t bên ngoài, vn c phn và n đu có ri ro, tuy nhiên mc đ ri ro vn
c phn cao hn. Vì th, các nhà đu t luôn yêu cu mt t sut sinh li trên vn c
phn cao hn trên n. iu này dn ti mt trt t phân hng, theo đó
. Phát hành vn c phn
mi thng là phng án cui cùng khi doanh nghip đư s dng ht kh nng vay n.
Trang 10
2.1.4 Lý thuyt v chi phí đi din:
Theo nghiên cu ca Jensen và Meckling (1976), lý thuyt chi phí đi din là
nêu lên chi phí gây ra do mâu thun li ích gia ch n, c đông và nhà điu hành.
Trong đó:
Chi phí đi din ca vn c phn là do mâu thun gia nhà điu hành và c đông,
nhà điu hành có xu hng đu t vào các d án theo quyt đnh ch quan ca h làm
tng quy mô doanh nghip nhng li ít quan tâm đn chính sách c tc cho c đông,
còn c đông thì luôn mun đc phân chia c tc càng nhiu càng tt.
Chi phí đi din ca n phát sinh còn do mâu thun gia ch n và c đông. Các
ch n thì luôn mun đc tr n gc và lưi đúng hn, trong khi các c đông thì có th
chim hu tài sn ch n bng cách gia tng ri ro đu t.
2.1.5 Lý thuyt tín hiu:
Theo nghiên cu ca Jensen và Meckling (1976), lý thuyt chi phí đi din là
nêu lên chi phí gây ra do mâu thun li ích gia ch n, c đông và nhà điu hành.
Trong đó:
Chi phí đi din ca vn c phn là do mâu thun gia nhà điu hành và c đông,
nhà điu hành có xu hng đu t vào các d án theo quyt đnh ch quan ca h làm
tng quy mô doanh nghip nhng li ít quan tâm đn chính sách c tc cho c đông,
còn c đông thì luôn mun đc phân chia c tc càng nhiu càng tt.
Chi phí đi din ca n phát sinh còn do mâu thun gia ch n và c đông. Các
ch n thì luôn mun đc tr n gc và lưi đúng hn, trong khi các c đông thì có th
chim hu tài sn ch n bng cách gia tng ri ro đu t.
2.2 Các nghiên cu trc đơy:
Da trên c s ca các lý thuyt, nhiu nghiên cu thc nghim đư đc tin
hành đ xác đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca doanh nghip. Hu ht các
đ tài thc nghim đu da trên danh sách các nhân t đc đa ra trong hai nghiên
cu: Titman và Wessels (1988), Harris và Raviv (1991). Nm 1991, Harris và Raviv
Trang 11
đ xut mt s nhân t nh sau: tài sn c đnh, tm chn thu phi n, c hi đu t,
qui mô doanh nghip, bin đng doanh thu, ri ro riêng ca doanh nghip, li nhun,
chi phí qung cáo, chi phí R&D và đc đim riêng ca sn phm. Trong khi đó, Titman
và Wessels (1988) thì thy rng không có tác đng ca tm chn thu phi n, ri ro
kinh doanh, giá tr tài sn đm bo hoc c hi phát trin đn t l vay n.
Nghiên cu ca Rajan và Zingales (1995) nhn thy rng các nhân t tác đng
đn cu trúc vn ca hu ht các nc G-7 đu ging nhau: c hi tng trng, t sut
sinh li, tài sn hu hình và qui mô doanh nghip.
Bài vit ca Saumitra N.Bhaduri (2002),
Determinants of capital structure
đư có mt nghiên cu thc nghim v
cu trúc vn ca các doanh nghip ti n . Các nhân t nh hng đn cu trúc vn
ca các doanh nghip này bao gm: tng trng, dòng tin mt, quy mô, đc đim sn
phm và đc đim ngành công nghip. Ngoài ra nhân t chi phí tái c cu cng đc
tìm thy là có nh hng đn cu trúc vn.
Jean J.Chen (2003), “Determinants of capital structure of Chinese-listed
companies”, đư có mt nghiên cu v cu trúc vn ca các công ty niêm yt ca Trung
Quc. Bài nghiên cu cho thy các công ty Trung Quc xây dng mt cu trúc vn
tuân theo "trt t phân hng mi" – đu tiên là li nhun gi li, ri ti vn c phn, n
dài hn là s la chn cui cùng – điu này là hoàn toàn khác vi lý thuyt trt t phân
hng ca Myers S.C. (1984). Bên cnh đó, bài nghiên cu còn cho thy mt t l n
thp ti các công ty này, điu này ch ra rng các công ty niêm yt Trung Quc a
thích tài tr ch yu bng vn c phn hn là n.
Micheal Paukender & A.Petersen (2004) “Does the source of capital affect
capital structure?”. Trên c s phân tích thc nghim 6000 công ty thuc lnh vc tài
chính và 9000 công ty thuc nhiu lnh vc khác nc M t nm 1986 đn nm
2000. Bài nghiên cu xem xét cu trúc tài chính bao gm c n ngn hn, n dài hn
và đo lng t sut tng n vay trên tng tài sn theo giá tr s sách và giá tr th
Trang 12
trng. Trong đó, 10 bin đc lp ca mô hình bao gm: giá tr th trng ca tài sn,
giá tr s sách ca tài sn, doanh thu, s nm hot đng ca doanh nghip, li nhun
biên, t s giá tr th trng trên giá tr s sách ca tài sn, t s nghiên cu và phát
trin trên doanh thu, t s qung cáo trên doanh thu, thu thu nhp doanh nghip, mc
gia tng ca thu nhp trên vn ch s hu. Nhìn chung kt qu ca bài nghiên cu cho
thy các bin đu có ý ngha, nhng thy rõ nht là cu trúc tài chính có tng quan
dng vi thu thu nhp doanh nghip, giá tr ca tài sn và có tng quan âm vi ch
tiêu giá tr th trng trên giá tr s sách, li nhun biên ca doanh nghip.
Nghiên cu ca Shinichi Nishioka (2004) “Dynamic capital structure of
Japanese firms” phân tích các nhân t nh hng đn đòn by tài chính ca 700 công
ty trong giai đon t nm 1990 đn 2004 trên th trng chng khoán Tokyo. Da trên
mô hình hi quy tuyn tính bao gm 2 bin ph thuc là tng n phi tr chia cho tng
tài sn theo giá tr s sách; tng n phi tr chia cho tng giá tr th trng. Các bin
đc lp nh chi phí n, mc đ bin đng ca giá tr công ty, kh nng tng trng,
kh nng sinh li, quy mô công ty, tài sn th chp và 2 bin gi là thi gian và ngành.
Kt qu thu đc là tài sn th chp có mi quan h t l thun vi t l đòn cân n và
quy mô công ty, kh nng tng trng và kh nng sinh li có mi quan h t l nghch
vi đòn cân n.
Liufang Li (2010) “What factors might explain the capial structure of listed real
estate firms in China?” nghiên cu thc nghim mt s doanh nghip bt đng sn
niêm yt trên sàn giao dch chng khoán ca Trung Quc trong khong thi gian t
nm 2003 – 2007. Bài vit phân tích xem nhng nhân t nào thc s nh hng đn
cu trúc vn ca các doanh nghip này. Tng tài sn, t l s hu c phn ca nhà
nc và t s tài sn hu hình đc tìm thy có mi quan h t l thun, trong khi tc
đ tng trng ca thu nhp và t s li nhun ròng trên tài sn thì li có mi quan h
t l nghch. Hu ht các phát hin t mô hình đu đng nht vi lý thuyt ca M&M,
lý thuyt đánh đi và lý thuyt trt t phân hng. Tuy nhiên, kt qu vn có đim mi
Trang 13
so vi lý thuyt, nhng khác bit v th ch và nhng hn ch v tip cn vn trên th
trng tài chính cng là nhng yu t quan trng đi vi các quyt đnh v cu trúc
vn ca các doanh nghip này.
Binsbergenvà cng s (2011) “Optimal Capital Structure” thì cho rng mt cu
trúc vn ti u đc xây dng da trên các nhân t tác đng: tài sn đm bo, logarit
ca tng tài sn, t s giá tr s sách trên giá tr th trng, tài sn vô hình, dòng tin và
chính sách c tc ca công ty. Bài vit cng đư to ra công thc có th tính chính xác
s tin n ti u ca mt công ty bt k.
Nurul Syuhada Baharuddin và cng s (2011) “Determinants of Capital
Structure for Listed Construction Companies in Malaysia” phân tích các nhân t chính
nh hng đn cu trúc vn ca các công ty xây dng niêm yt trên th trng chng
khoán ti Malaysia. Tác gi nghiên cu 42 công ty xây dng trong khong thi gian 7
nm t 2001 – 2007 vi tng s quan sát là 294. Bin đc lp là t s n và đc tính
theo t s gia tng n và tng tài sn, trong khi đó có 4 bin ph thuc là kh nng
sinh li, quy mô, tc đ tng trng và tài sn hu hình. Kt qu nghiên cu cho thy,
kh nng sinh li có mi tng quan âm vi t s n trong khi quy mô, tc đ tng
trng và tài sn hu hình có mi tng quan dng vi tng n. Kt qu nghiên cu
cng cho thy rng, cu trúc vn ca các công ty xây dng Malaysia ph thuc nhiu
vào vay n đ tng trng và phát trin. Li nhun ca các công ty này thì gim khi
h s dng càng nhiu n.
Nhiu nghiên cu còn đi sâu tìm hiu cu trúc vn ca các doanh nghip trong
các lnh vc, ngành ngh khác nhau, c th: các doanh nghip ngành sn xut (Long và
Malitz (1985); Titman và Wessels (1988)); doanh nghip cung cp đin (Modigliani và
Miller (1966)); doanh nghip bt đng sn (Maris va Elayan (1990), Allen (1995));
doanh nghip ngành ch bin thy sn (GS. Nguyn Th Cành và cng s (2012));
T vic xem xét tng quan các kt qu nghiên cu trc đây, tác gi bn khon
riêng đi vi cu trúc vn ca các doanh nghip bt đng sn Vit Nam thì các nhân t
Trang 14
nào thc s có tác đng. Mc đích ca tác gi nhm cung cp thêm mt bng chng
thc nghim na v s nh hng ca các nhân t đn cu trúc vn ca các doanh
nghip bt đng sn.
Trang 15
CHNG III: PHNG PHÁP NGHIÊN CU
3.1 Mô hình nghiên cu:
Trong bài nghiên cu này, tác gi s dng d liu dng bng và mô hình hi qui
tuyn tính đ kim nghim các gi thit v mi tng quan gia t l đòn by tài chính
và các nhân t đc cho là có tác đng đn nó.
Trên c s k tha các kt qu nghiên cu thc nghim đư trình bày, tác gi xây
dng mô hình hi qui và la chn các bin trong phân tích. Mô hình hi qui nh sau:
Y =
i
+
n
X
n
+
i
Trong đó:
Y: Bin ph thuc
X
n
: Bin đc lp tác đng đn bin ph thuc
n
: H s hi qui
i
: H s t do
i
: Sai s ngu nhiên
Trong mô hình hi qui c th ca bài, bin ph thuc là cu trúc vn ca doanh
nghip đc đi din bi đòn by tài chính. Do nhng gii hn v kh nng thu thp d
liu ca tác gi, cng nh đc trng ca nn kinh t Vit Nam và các doanh nghip bt
đng sn niêm yt, bài vit đa ra các nhân t tác đng đn t l đòn by tài chính kho
sát trong bài nghiên cu nh sau: (1) li nhun (ROA), (2) tài sn hu hình (FA), (3)
qui mô doanh nghip (SIZE), (4) tng trng (GROW), (5) ri ro kinh doanh (RISK),
(6) tính thanh khon ca tài sn (LIQD).
o lng các bin nghiên cu:
Theo mô hình hi quy ca bài nghiên cu này, cu trúc vn ca doanh nghip
đc đi din bi t l n trên tng tài sn. Trong đó các nhân t nh hng đn cu
trúc vn ca các doanh nghip đc đa vào mô hình bao gm 7 nhân t, đây chính là
7 bin đc lp.
Trang 16
Bng 1 gii thích các bin ph thuc và bin đc lp đư đc chn cho nghiên
cu này:
Bng 1 Các nhân t tác đng đn cu trúc cu trúc vn ca các doanh
nghip bt đng sn và xây dng niêm yt trên S GDCK TP HCM
STT
Bin ph thuc (y)
Ký
hiu
Cách đo lng
1
òn by tài chính
LEV
Tng n
Tng tài sn
2
STD
Tng n ngn hn
Tng tài sn
3
LTD
Tng n dài hn
Tng tài sn
STT
Bin đc lp (x)
Ký hiu
Cách đo lng
Tng quan
k vng vi
cu trúc vn
1
Kh nng sinh li
ROA
Li nhun ròng sau thu
Tng tài sn cui k
+/-
2
Tài sn hu hình
FA
(Bt đng sn đu t + Tài sn c đnh)
Tng tài sn
+
3
Quy mô ca doanh nghip
SIZE
Ln(Tng tài sn)
+/-
4
Tng trng
GROW
(tng tài sn
t
- tng tài sn
t-1
)
tng tài sn
t-1
+/-
5
Ri to kinh doanh
RISK
% bin đng trong EBIT
% bin đng trong doanh thu thun
-
6
Tính thanh khon ca tài
sn
LIQD
Tng tài sn ngn hn
Tng n
-
Trang 17
3.2 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ca đ tài là s dng mô hình kinh t lng đ kho sát
s nh hng ca các bin đc lp: (1) kh nng sinh li (ROA), (2) tài sn hu hình
(FA), (3) qui mô doanh nghip, (4) tng trng, (5) ri ro kinh doanh, (6) tính thanh
khon ca tài sn đn bin ph thuc t l n trên tng tài sn trong doanh nghip, trên
c s các lý thuyt cu trúc vn và các kt qu nghiên cu thc nghim trc đây.
Tác gi đư s dng các công c sau đ phân tích d liu: thông kê mô t, mô hình
hi quy và chng trình SPSS.
3.2.1 Thu thp vƠ x lý s liu:
Bài nghiên cu s dng d liu ca
35 doanh nghip bt đng sn niêm yt ti
S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (Ph lc 1). S liu đc s dng
trong đ tài nghiên cu là s liu trong các báo cáo tài chính (gm bng cân đi k toán
và báo cáo kt qu hot đng kinh doanh) t nm 2006 đn nm 2012. Các báo cáo tài
chính phi tuân theo chun mc ca k toán Vit Nam, đc kim toán hàng nm và
công b thông tin trên các phng tin thông tin đi chúng.
Bng phng pháp tìm kim, trích lc các s liu thô t các báo cáo tài chính, tác
gi s dng các công thc tính toán đ x lý s liu cho phù hp. Sau đó, tác gi dùng
chng trình SPSS đ x lý, chy mô hình và lp các bng biu th hin các kt qu
nghiên cu nhn đc.
3.2.2 Các nhơn t nh hng đn cu trúc vn:
Qua các nghiên cu thc nghim trc đây cho thy có rt nhiu nhân t tác
đng đn cu trúc vn ca doanh nghip. Do gii hn v kh nng thu thp d liu ca
tác gi, cng nh đc trng ca nn kinh t Vit Nam nói chung và các doanh nghip
bt đng sn nói riêng, tác gi ch đa ra các nhân t chính nh sau:
3.2.2.1 òn by tƠi chính ca doanh nghip - Bin ph thuc:
Trong nghiên cu này, đòn by tài chính đc chn làm đi din cho cu trúc
vn ca doanh nghip, đc tính bi t l n trên tng tài sn, cho thy mc đ tài tr
Trang 18
ca doanh nghip bng vn vay. i vi doanh nghip, t s đòn by tài chính s giúp
các nhà qun lý la chn cu trúc vn hp lý nht cho doanh nghip. i vi nhà đu
t, t s đòn by tài chính cho thy mc đ ri ro ca doanh nghip, t đó gi ý các
quyt đnh đu t.
Do hn ch v s liu nên nghiên cu này ch s dng giá tr s sách theo bng
cân đi k toán ca doanh nghip đ đo lng đòn by tài chính và đc tính toán nh
sau:
T s tng n so vi tài sn
LEV (Leverage)
=
Tng n
Tng tài sn
T s n ngn hn so vi tài sn
STD (Short-term debt)
=
Tng n ngn hn
Tng tài sn
T s n dài hn so vi tài sn
LTD (Long-term debt)
=
Tng n dài hn
Tng tài sn
3.2.2.2 Các nhơn t tác đng đn cu trúc vn (đòn by tƠi chính) ca doanh
nghip:
3.2.2.2.1 Kh nng sinh li (ROA):
đánh giá kh nng sinh li ca doanh nghip, tác gi s dng t sut sinh li
trên tài sn (ROA) và đc tính nh sau:
ROA
=
Li nhun ròng sau thu
Tng tài sn cui k
V mt lý thuyt, mi tng quan gia t sut sinh li ca doanh nghip và đòn
by tài chính không đc xác đnh thng nht.
Theo lý thuyt đánh đi, doanh nghip có t sut sinh li càng cao thì càng d
dàng vay mn hn. ng thi doanh nghip có mc li nhun càng cao thì li ích t
Trang 19
tm chn thu càng tr nên hp dn hn. Theo nghiên cu thc ngim ca Long và
Malitz (1985), t sut sinh li có mi tng quan dng (+) vi t l đòn by tài chính.
Nhng theo lý thuyt trt t phân hng, ch doanh nghip thng u tiên đu t
t ngun vn ni b là li nhun gi li, và khi đư s dng ht li nhun gi li thì
doanh nghip mi s dng ngun vn vay. iu này cho thy doanh nghip s ít đi vay
mn nu nh h có càng nhiu li nhun. Nhiu kt qu ca các nghiên cu trc đây
cho thy rng. t sut sinh li có mi tng quan âm (-) vi đòn by tài chính: Chang
(1987), Titman và Wessels (1988).
Do đó, ta có gi thuyt H1 nh sau:
H1: Kh nng sinh li có mi tng quan ơm (+) hoc (-) vi đòn by tài
chính.
3.2.2.2.2 TƠi sn hu hình (FA và TANG):
Có nhiu cách đ xác đnh tài sn hu hình, chng hn “tài sn c đnh/ tng
tài sn” (Rajan và Zinggaless, 1995) hoc là “(tài sn c đnh+hàng tn kho)/ tng tài
sn” (Hu Jun 2008). Trong bài đ đo lng nhân t tài sn hu hình ca doanh nghip,
tác gi s dng hai công thc:
TANG
(tangible assets)
Hàng tn kho + Bt đng sn đu t + Tài sn c đnh
Tng tài sn
FA
(fixed assets)
Bt đng sn đu t + Tài sn c đnh
Tng tài sn
Khi doanh nghip có nhiu tài sn hu hình, doanh nghip d dàng th chp các
tài sn này đ tip cn vi các ngun vn vay ca ngân hàng. Ngoài ra, doanh nghip
có nhiu tài sn hu hình s có chi phí kit qu tài chính thp hn các doanh nghip
khác trong trng hp phá sn. Theo các nghiên cu thc nghim, tài sn hu hình có
tng quan dng (+) vi đòn by tài chính. Do đó, ta có gi thuyt H2 nh sau:
H2: Tài sn hu hình có mi tng quan dng (+) vi đòn by tài chính.
Trang 20
Nguyên nhân s dng 2 công thc tính tài sn hu hình: theo quan sát ca tác
gi, nhiu đ tài nghiên cu cu trúc vn ca doanh nghip Vit Nam thng s dng
công thc đu tiên (TANG) và cho kt qu có tng quan vi LTD. Tuy nhiên theo tác
gi nhn đnh, trên thc t khi doanh nghip tin hành vay n Ngân hàng thì hàng tn
kho không phi là yu t tác đng đn ngun vn vay dài hn. Do đó, tác gi quyt
đnh chn bin FA đ nghiên cu.
3.2.2.2.3 Qui mô ca doanh nghip (SIZE):
Qui mô doanh nghip thng đc tính toán trong các nghiên cu bng logarit
ca doanh thu hoc ca tng tài sn. Trong bài này qui mô doanh nghip đc tính nh
sau:
SIZE
=
ln (tng tài sn cui k)
Các nghiên cu thc nghim không thng nht mi tng quan gia qui mô
doanh nghip và đòn by tài chính.
Lý thuyt đánh đi cho thy rng, các doanh nghip có quy mô ln thng có ít
ri ro dn đn phá sn hn do có tính đa dng hóa cao hn (Titman và Wessels (1988);
Keshar J.Baral, (2004)), do đó thng đc th trng vn a thích hn, các ngân hàng
d dàng cung cp hn mc hn và vi mc lãi sut u đưi hn,… Ngoài ra, các doanh
nghip ln cng d dàng ct gim các chi phí có liên quan đn vic phát hành n hn
so vi các doanh nghip khác. Các thun li này to điu kin cho các doanh nghip
này s dng nhiu n hn.
Mt s nghiên cu thc nghim thc hin trên c s lý thuyt đánh đi cho rng
qui mô doanh nghip có mi tng quan dng (+) vi đòn by tài chính, nh Marsh
(1982), Friend và Hasbrouck (1998), Huang và Song (2002).
Nghiên cu ca Bevan và Danbolt (2002) ch ra rng qui mô doanh nghip có
mi tng quan dng (+) vi n vay ngn hn nhng li có tng quan âm (-) vi n
vay dài hn.
Trang 21
Lý thuyt chi phí đi din lý gii rng, các công ty có quy mô ln thng s phát
hành n dài hn nhiu hn do vic s dng n này s giúp cho các c đông kim soát
hành vi ca các giám đc điu hành tt hn. Nh vy, quy mô doanh nghip trong
trng hp này có tng quan (+) n dài hn.
Do đó, ta có gi thit H3:
H3: Qui mô doanh nghip có mi tng quan dng (+) hoc âm (-) vi đòn
by tài chính.
3.2.2.2.4 Tng trng (GROW):
C hi tng trng thng đc đo lng bng ch s Tobin’s Q (giá tr th
trng/giá tr s sách ca doanh nghip). Trong bài vit ca Huang và Song (2002), hai
ông có nêu ra vic có th s dng ch s tc đ tng trng đ thay th. Trong bài vit
này, tác gi s dng tc đ tng trng ca tài sn nh sau:
GROW
=
Tng tài sn(t) - Tng tài sn (t-1)
Tng tài sn (t-1)
Nghiên cu thc nghim cng cho ra các kt qu đi lp v mi quan h gia
GROW vi t l đòn by tài chính.
Theo lý thuyt trt t phân hng, các doanh nghip có tc đ tng trng cao
thng có nhu cu vn nhiu hn, trong khi ngun li nhun gi li không đ, doanh
nghip s phi vay n nhiu hn. Trong trng hp này, đòn by tài chính có tng
quan dng (+) vi tc đ tng trng.
Trong khi đó, lý thuyt đánh đi cho rng, mc dù doanh nghip có nhiu c hi
phát trin hn nhng li có t trng tài sn vô hình cao trong tng tài sn, thì mc vay
n cng s thp, do c hi phát trin ch là tài sn vô hình không có giá tr th chp cao
khi đi vay ti ngân hàng.
Và lý thuyt chi phí đi din cho rng các c đông thng có mâu thun vi ch
n trong vic tranh giành li ích. Mt tc đ tng trng cao thng mang li nhng
kt qu kinh doanh kh quan, chính vì vy các c đông thng không mun chia s u