ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CẤU TRÚC VỐN ĐẾN LỢI NHUẬN CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH


H VIT TÂN

ÁNH GIÁ TÁC NG CU TRÚC VN N
LI NHUN CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM

LUN VN THC S KINH T

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN NGC NH

TP. H Chí Minh - Nm 2013


LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn ‘‘ÁNH GIÁ TÁC NG CU TRÚC VN
N LI NHUN CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM’’ là công trình nghiên cu ca chính tác
gi, ni dung đc đúc kt t quá trình hc tp và các kt qu nghiên cu
thc tin trong thi gian qua, s liu s dng là trung thc và có ngun gc
trích dn rõ ràng.

Tác gi lun vn


H Vit Tân

LI CM N
Tôi chân thành cm n Ban Giám Hiu và Khoa ào to Sau i hc
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã to điu kin thun li
cho tôi hc tp và nghiên cu trong sut thi gian qua.
Tôi chân thành cm n các Thy Cô Trng i hc Kinh t Thành ph H
Chí Minh đã nhit tình ging dy cho tôi trong sut quá trình tham gia hc

tp ti Trng.
Tôi chân thành cm n PGS.TS. Nguyn Ngc nh và PGS.TS. Nguyn
Th Li
ên Hoa đã tn tình ch bo, góp ý và đng viên tôi trong sut quá
trình thc hin lun vn.
Tôi chân thành cm n gia đình, bn bè, đng nghip đã to điu kin thun
li nht đ tôi hoàn thành lun vn này.
Xin trân trng cm n.

Tác gi lun vn

H Vit Tân







Mc Lc
Tóm tt 1
1. Chng 1: Gii thiu 2
1.1. Lý do chn đ tài 2

1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Câu hi nghiên cu 3
1.4. óng góp ca lun vn 4
1.5. B cc ca lun vn 4
2. Chng 2: Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây 5
3. Chng 3: D liu và phng pháp nghiên cu 10
3.1. Mu nghiên cu 10
3.2. Phng pháp nghiên cu 11
3.3. Gi thuyt nghiên cu 12
3.4. Mô hình nghiên cu 13
4. Chng 4: Ni dung và các kt qu nghiên cu 14
4.1. Hiu qu kinh doanh giai đon 2008-2011 14

4.1.1. Li nhun doanh nghip 14
4.1.2. T sut sinh li trên trên vn ch s hu 15
4.2. Thng kê mô t 15
4.2.1. Thng kê mô t hiu qu hot đng các doanh nghip 15
4.2.2. Thng kê mô t các bin gii thích 15
4.2.3. Thng kê mô t nhóm có li nhun và nhóm không có li nhun 17
4.2.4. Thng kê mô t bin đng các ch s 18
4.3. Kt qu nghiên cu 19
5. Chng 5: Kt lun 29

DANH MC CÁC T VIT TT
TTCKVN: Th trng chng khoán Vit Nam
TTCK: Th trng chng khoán
ROA: Thu nhp trên tng tài sn
ROE: Thu nhp trên vn ch s hu
DE: t s n trên vn ch s hu
TD: t s tng n trên tng tài sn
STD: t s n ngn hn trên tng tài sn
LTD: t s n dài hn trên tng tài sn

TTS: tng tài sn
SSC: sai s chun

DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Bng tng kt các kt qu nghiên cu.…….……………………9
Bng 4.1: Thng kê tình hình li nhun các công ty.……………………. 14
Bng 4.2: Mô t thng kê hiu qu hot đng 15

Bng 4.3: Mô t thng kê các bin gii thích 17
Bng 4.4: Mô t thng kê nhóm công ty có li nhun 18
Bng 4.5: Mô t thng kê nhóm công ty không có li nhun 18
Bng 4.6: Mô t thng kê bin đng các bin 19
Bng 4.7: Kt qu hi quy mô hình ban đu-c lng OLS. 20
Bng 4.8: Kt qu hi quy m
ô hình ban đu-c lng Fix Effects
Model…. 20
Bng 4.9: Kt qu hi quy mô hình ban đu-c lng Random Effects
Model 21
Bng 4.10: H s tng quan gia các bin đc lp 23
Bng 4.11: Kt qu hi quy mô hình điu chnh-c lng OLS 24

Bng 4.12: Kt qu hi quy mô hình điu chnh-c lng Fix Effects
Model. 24
Bng 4.13: Kt qu hi quy mô hình điu chnh-c lng Random
Effects
Model 25
Bng 4.14: H s tng quan gia các bin đc lp và phn d mô hình 28




1

Tóm tt
Lun vn này nghiên cu tác đng ca cu trúc vn đn li nhun các công
ty niêm yt trên TTCK Vit Nam. D liu nghiên cu gm 571 công ty
niêm yt giai đon 2008-2011. Da vào các tiêu chí khác nhau đ phân chia
các công ty trong mu thành nhiu nhóm, sau đó dùng phng pháp thng
kê mô t, mô hình hi quy đ kim đnh mi liên h gia cu trúc vn và
hiu qu hot đng các công ty. Bên cnh đó, tác gi cng kim đnh các
nhân t khác nh hng đn hiu qu hot đng công ty
. Sau đó, tác gi s
dng các nhân t thuc v đc đim công ty đ d báo xu hng gia tng
li nhun.
Kt qu nghiên cu cho thy các công ty s dng đòn by tài chính nhiu

có kh nng sinh li cao hn. Tuy nhiên kt qu này là không hoàn toàn phù
hp vi tt c các công ty, nó còn ph thuc vào quy mô công ty, trình đ
ca ngi ch, mc đ h tr ca chính ph, chính sách kinh t v mô
, tc
đ tng trng doanh thu, ….

2

1. Chng 1: Gii thiu
1.1. Lý do chn đ tài
Hin nay
, các công ty c nc đang phi đi mt vi nhng thách thc to
ln trong và ngoài nc. Khng hong kinh t th gii kéo theo sn xut
đình đn, sc mua gim sút, kinh doanh m đm. Các công ty phi n lc
không ngng tìm hng đi đúng đn, n đnh và phát trin. Trong bi cnh
nh vy, các công ty luôn cn ngun vn nht đnh cho mc tiêu ca m

ình.
Ngoài ra, các công ty cn xác đnh mc đ tài tr gia các ngun cng quan
trng không kém. Vic duy trì mt cu trúc vn phù hp mang ý ngha sng
còn cho các công ty. Mt cu trúc vn mang ý ngha nn tng cho s phát
trin và hn ch nhng ri ro có th xy ra.
Mc tiêu đu tiên hot đng ca các công ty không gì ngoài li nhun.
Ngoài ra, các công ty còn mang s mnh v s tn ti ca mình. ó là s
đóng góp cho xã hi và phát trin bn vng xã hi. Các công ty có th kinh
doanh bng vn ca c đông cng có th huy đng thêm
vn vay. Tài tr
vn, tài tr n vi t l bao nhiêu đ làm đòn by gia tng hiu qu cao nht
cho công ty là đ tài cn nhiu nghiên cu hn. Các nghiên cu trc đây

đã ch ra rng không tn ti mt cu trúc vn ti u chung cho tt c các
công ty (t
heo M&M) mà tùy thuc vào loi hình công ty, quy mô công ty,
giai đon phát trin ca công ty, môi trng kinh doanh, … mà xây dng c
cu vn mc tiêu ca công ty. Có th k ra các nghiên cu ca Wei Xu
(2005) v mi quan h ca hiu qu hot đng và cu trúc tài chính, v cu
trúc vn và hiu qu hot đng ca các công ty khi đo lng theo k toán
và theo ch s th trng ca Rami Zeitun (2007), nghiên cu ca
Margaritis (2007) v mi quan h nhân qu gia c cu vn và hiu qu
hot đng; đin hình là nghiê
n cu ca Murray Z. Frank và Vidhan K.
3

Goyal (2009) v li nhun và cu trúc vn. Tuy vy, mc đ cu trúc vn
phn ánh lên li nhun công ty nh th nào còn tùy thuc vào hoàn cnh
nghiên cu, thi k nghiên cu, phm vi mu, đc đim ca công ty.
Nhm khc phc nhng hn ch nêu trên và đ to c s vng chc hn cho
các công ty đi tìm cu trúc vn ti u cho riêng, tác gi chn đ tài
‘‘ÁNH GIÁ
TÁC NG CA CU TRÚC VN N LI NHUN
CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
VIT NAM’’.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn này nghiên cu mi liên h gia cu trúc vn và li nhun các

công ty ni
êm yt trên th trng chng khoán Vit Nam.
1.3. Câu hi nghiên cu
 gii quyt mc tiêu nghiên cu trên, tác gi đa r
a mt s câu hi
nghiên cu nh sau:
+ Có mi quan h gia cu trúc vn và kh nng sinh li các công ty niêm
yt trên th trng chng khoán Vit Nam?
+ Nhng phát hin mi hn so vi nghiên cu ca Murray Z. Frank và
Vidhan K. Goyal (2009) v li nhun và cu trúc vn?
+ ánh giá mi quan h gia cu trúc vn và kh nng sinh li ca cô
ng ty

làm tin đ xây dng cu trúc vn phù hp cho công ty?


4

1.4. óng góp ca lun vn
Lun vn này có 4 đóng góp chính nh sau :
Th nht, lun vn này góp phn làm sáng t mi q
uan h gia cu trúc vn
và li nhun, vn đ đã đc nghiên cu nhiu, bng c s d liu tng
đi đy đ trong giai đon khng hong kinh t nh mt bng chng thc
nghim tt  các nc th trng mi ni nh Vit Nam.

Th hai, gii thích tác đng ca cu t
rúc vn đn li nhun các công ty
niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam, kim đnh và chng thc
mi quan h gia chúng da vào kt qu hot đng các công ty niêm yt
trên th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2008-2011.
Th ba, cn c cho các nhà qun tr cân nhc trong vic la chn cu trúc

vn ca công ty trong tng giai đon.
1.5. B cc ca lun vn
Lun vn này gm c
ó 5 chng : chng 1 gii thiu trình bày tng quan
các ni dung chính ca lun vn và gii thích lý do tác gi chn đ tài này

đ nghiên cu. Chng 2 trình bày tng quát kt qu ca các nghiên cu
thc nghim có liên quan trc đây. Chng 3 mô t mu, phng pháp
nghiên cu, mô hình nghiên cu và gii thích các bin đc s dng đ
phân tích. Chng 4 tho lun v nhng kt qu thc nghim. Chng 5 kt
lun ca l
un vn.



5

2. Chng 2: Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây

* Các nghiên cu nc ngoài:
Nghiên cu ca Maslis (1983) cho kt qu tng quan thun gia giá c
phiu và đòn cân n. ó cng là kt qu tng quan gia hiu qu hot
đng và c cu vn. T l n t 0.23 đn 0.45 là khong hiu qu ca đòn
cân n.
Nghiên cu ca Dilip Ratha (2003) cho thy đòn by tài chính tác đng âm
đn hiu qu hot đng các côn
g ty  các nc đang phát trin.
Nghiên cu ca Wei Xu (2005) v mi quan h gia hiu qu hot đng
(đo lng bng ch s ROE) và c cu tái chính. Kt qu nghiên cu rút ra
đc: hiu qu hot đng có tng quan dng vi t l n và khi t l n
nm trong khong 24.52% đn 51.13% thì hiu qu hot đng có tng

quan phng trình bc hai và bc ba vi t l n.
Nghiên cu ca Ber
ger (2006) v c cu vn và hiu qu hot đng ca
các ngân hàng ngân hàng thông qua kim đnh gi thuyt chi phí ngi ch
và chi phí ngi đi din. Kt qu là c cu vn tác đng đn hiu qu hot
đng các ngân hàng và ngc li.
Nghiên cu ca Rami Zeitun (2007) cho thy c cu vn có tác đng đn
hiu qu hot đng các công ty đo lng theo s liu s sách và theo các
ch s ca th trng. T l n ngn hn có tác đng dng đn hiu qu
theo th trng ca các công ty (đo lng bng ch s
Tobin ’ s Q).
Nghiên cu ca Margaritis (2007) v mi quan h nhân qu gia c cu

vn và hiu qu hot đng cho thy hiu qu hot đng công ty nh hng
đn cu trúc vn và ngc li c cu vn cng tác đng đn hiu qu hot
đng.

6

Tian và Zeitun (2007) « xem xét nh hng ca c cu vn lên hot đng
công ty  Jordan », nghiên cu da trên mu d liu gm 167 công ty
Jordani giai đon 1989-2003 đ kim đnh gi thuyt kh nng sinh li, c
hi tng trng, quy mô, tài sn hu hình có nh hng lên c cu vn ca
công ty da trên mô hình thc nghim hi quy bình quân. Các thc đo v
đòn by n bao gm: tng n trên

tng tài sn TDTA, tng n trên tng
vn s hu TDTE, n dài hn trên tng tài sn LTDTA, n ngn hn trên
tng tài sn STDTA và tng n trên tng vn ch s hu TDTC đc s
dng trong nghiên cu.
Nikolaos P. Eriotis, Zoe Frangouli, Zoe Ventoura-Neokosmides nghiên cu
mi liên h gia li nhun biên và cu trúc vn. Nghiên cu s dng d
liu bng các công ty công nghip giai đon 1995-1996. Các ông kt lun
rng cu trúc vn là yu t quan trng nh hng đn li nhun các hãn
g.
Có hãng chn t s n trên vn ch cao nhng cng có hãng chn t s
thp tùy theo chin lc tài chính ca h. Tác gi tìm thy bng chng th
hin s tng quan âm mnh gia t s n và kh nng to li nhun vì chi

phí tài tr n cao hn chi phí tài tr vn và các hãng thích t ch tài chính
hn.
Sam
uel G. H. Huang and Frank M. Song nghiên cu đnh lng v cu trúc
vn các công ty ti Trung Quc. Các ông thc hin nghiên cu các đc tính
ca hn 1.000 công ty Trung Quc đn nm 2000. Qua nghiên cu, các
ông kt lun rng trong nn kinh t đi mi nh Trung Quc thì t s n
dài hn, t s tng n và t s n phi tr tác đng nghch vi kh nng
sinh li và tác đng thun vi k
ích c công ty. Giá tr tài sn hu hình có
tác đng tích cc đn t s n dài hn ca công ty.

7

Murray Z. Frank và Vidhan K. Goyal (2009) nghiên cu mi liên h gia
li nhun và cu trúc vn các công ty. Hai ông s dng ngun d liu
226.355 mu quan sát báo cáo hàng nm các công ty t Compustat-CRSP.
Kt qu cho thy rng có mi nh hng ln nhau gia li nhun và cu
trúc vn theo lý thuyt đánh đi.
Dzung Nguyen, Ivan Diaz-Rainey và Andros Gregoriou nghiên cu phát
trin tài chính và xác đnh cu trúc vn ti Vit Nam. Các ông nghiên cu
cu trúc vn các công ty Vit Nam da trên mu d liu là báo cáo tài
chính ca 1
16 công ty phi tài chính giai đon 2007-2010. Kt qu các ông

ch ra rng cu trúc vn ca các công ty Vit Nam vn chu ph thuc vào
ngun tài chính ngn hn sau hai thp k đi mi. Kh nng sinh li và
vn lu đng có tác đng ngc vi đòn by tài chính trong khi tc đ
tng trng và tình trng vn ch s hu thì ngc li.
Muhammad Umar Zaighum Tanveer Saeed Aslam Muhammad Sajid
nghiên cu tác đng ca cu trúc vn lên hiu qu hot đng các công ty 
Pakistan. D liu dùng đ nghiên cu bao gm 62 công ty niêm
yt trên
sàn chng khoán Karachi giai đon 2006-2009. Kt qu cho thy có s nh
hng ngc chiu ca đòn by tài chính lên hiu qu hot đng các công
ty.
* Các nghiên cu trong nc:

Nghiên cu ca Thc s Trn Hùng Sn và Tin s Trn Vit Hoàng (2008)
v mi quan h c cu vn và hiu qu hot đng ca các công ty niêm
yt
trên Sàn giao dch chng khoán Tp. HCM. Ngun s liu tác gi ly t 50
công ty phi tài chính đang niêm yt tính đn thi đim tháng 9 nm 2008.
Kt qu nghiên cu cho thy hiu qu hot đng ca công ty b tác đng
bi c cu vn. C th: (1) Hiu qu hot đng ca công ty có tng quan
8

dng vi c cu vn. (2) Hiu qu hot đng có mi liên h bc hai và
bc ba cht ch vi c cu vn ca khi t l n di 100%. Hiu qu hot
đng công ty có tng quan âm vi c cu vn khi t l n trên vn ch s

hu ln hn 1,812; hiu qu hot đng ca công ty có tng quan dng
vi c cu vn khi t l n trên vn ch s hu nm trong khong 0,9755
và 2,799.
Nguyn Tn
Vinh (2011) nghiên cu mi quan h gia cu trúc vn và
hiu qu hot đng ca các công ty niêm yt trên th trng chng khoán
Hà N. i tng nghiên cu là tt c các công ty phi tài chính trên sàn
chng khoán Hà ni đn đu nm 2010. Nghiên cu xem xét nh hng
ca hot đng các công ty lên c cu vn kt hp vi các bin khác nh
quy mô công ty, c hi phát trin và tài sn c đnh, và tác đng ca c cu
vn lên giá tr ca công ty. Kt qu nghiên cu cho thy: (1) Li nhun ca
công ty có tác đng quan trng và tích cc đn các ch s c cu vn nh:

tng n trên tng tài sn, tng n ngn hn trên tng tài sn. Bên cnh đó,

quy mô công ty cng có tác đng tích cc và quan trng lên các s đo đòn
by tài chính nh: tng n trên tng tài sn, tng n trên tng vn ch s
hu, tng n ngn hn trên tng tài sn, tng n dài hn trên tng tài sn.
(2) Không có mi quan h bn vng gia c cu vn và giá th trng ca
công ty (đo lng bng ch s P/E), giá th trng còn ph thuc vào các
yu t khác mà tác gi cha đ cp trong trng hp V
it Nam.
Lê Th Kim Th (2012) nghiên cu các nhân t nh hng đn cu trúc
vn ca các công ty c phn ngành bt đng sn niêm yt trên S giao dch
chng khoán Tp. HCM. Tác gi nghiên cu 13 công ty bt đng sn niêm

yt trên S giao dch chng khoán Tp. HCM trong 5 nm (2007-2011). Kt
qu nghiên cu thc nghim cho thy rng có bn nhân t nh hng
mnh đn cu trúc vn các công ty nghiên cu, đó là quy mô công ty
9

(tng quan âm), hiu qu hot đng kinh doanh (tng quan âm, đo
lng bng ch ch s ROA và ROE), s tng trng ca công ty (tng
quan dng) và đc đim riêng ca tài sn công ty (tng quan âm).
Bng 2.1: Bng tng kt các kt qu nghiên cu
STT Tác gi Các bin s
dng
Du

kt
qu
Ghi chú
1 Malis (1983) C cu vn + [0,23:0,45]: khong
hiu qu đòn cân n
2 Dilip Ratha (2003) òn by tài
chính
- Các nc đang phát
trin
3 Wei Xu (2005) T l n + [0,25:0,51] : tng
quan phng trình
bc hai và bc ba

4 Berger (2006) C cu vn +/- Kim đnh gi
thuyt chi phí ngi
ch và ngi đi
din
5 Rami Zeitun (2007) C cu vn
T l n ngn
hn
+/-
+
o lng theo s
sách và theo các ch
s th trng

6 Margaritis (2007) C cu vn +/-
7 Tian và Zeitun (2007) TDTA
TDTE
LTDTA
STDTA
TDTC


+/-

Hn ch do tác đng
ca chi phí thu và

chi phí phá sn
8 Nikolaos P. Eriotis,
Zoe Frangouli, Zoe
ventoura-Neokosmides
T s n -
9 Samuel G. H. Huang và
Frank M. Song
T s n dài
hn
T s tng n
-

-

10

T s n phi
tr
-
10 Murray Z. Frank và
Vidhan K. Goyal
(2009)
T s n +
11 Dzung Nguyen, Ivan

Diaz-Rainey, andros
Gregoriou
òn by tài
chính
-
12 Muhammad Umar
Zaighum Tanveer
Saeed Aslam
Muhammad Sajid
òn by tài
chính
-

13 Trn Hùng Sn và Trn
Vit Hoàng (2008)
C cu vn + (-) khi D/E > 1,812
14 Nguyn Tn Vinh
(2011)
Tng n trên
tng tài sn
Tng n ngn
hn trên tng
tài sn
+

+

15 Lê Th Kim Th (2011) Cu trúc vn -
Vi mong mun làm sáng t hn mi quan h này trên th trng Vit
Nam, tác gi thc hin đ tài này làm tin đ cho các nghiên cu tip theo.
3. Chng 3: D liu và phng pháp nghiên cu
3.1. Mu nghiên cu
D liu đ
c ly trong các báo cáo tài chính hp nht đã kim toán ca
nhng công ty niêm yt trên Sàn Giao Dch Chng Khoán Vit Nam giai
đon 2008-2011 và các thông tin có liên quan qua các trang web ca các
công ty niêm yt và thông tin trên trang web ca các S giao dch chng

khoán. Mu ban đu gm 592 công ty niêm yt trên Sàn Giao Dch Chng
Khoán Vit Nam t 2008–2011. Tuy nhiên nhng công ty niêm yt không
11

có thông tin đy đ theo giai đon 2008-2011 tác gi nghiên cu (do mi
niêm yt hay đã hy niêm yt hay lý do nào đó mà tác gi không thu thp
đc) và các công ty hot đng tài chính-ngân hàng đc loi ra. Mu cui
cùng bao gm 571 công ty và 2.284 quan sát đ phân tích. Trong mu,
thông tin thu thp đc bao gm các ch s cn thit cho bài nghiên cu.
3.2. Phng pháp nghiê
n cu
u tiên, tác gi đã phân chia các công ty trong mu theo ngành ngh vào

các nhóm đ có hình dung tng qut v mu quan sát. Có 19 nhóm ngành
và s lng quan sát thng kê nh sau:
+ Nhóm Bt đng sn: 58 công ty, tng đng 232 mu d liu.
+ Nhóm Cao su: 9 công ty, tng đng 36 mu d liu.
+ Nhóm Chng khoán: 25 công ty, tng đng 100 mu d liu.
+ Nhóm Công ngh-Vin thông: 25 công ty, tng đng 100 mu
d liu.
+ Nhóm Dch v-Du lch: 14 công ty, tng đng 56 mu d liu.
+ Nhó
m Dc phm-Y t-Hóa cht: 21 công ty, tng đng 84 mu
d liu.
+ Nhóm Giáo dc: 25 công ty, tng đng 100 mu d liu.

+ Nhóm Khoáng sn: 29 công ty, tng đng 116 mu d liu.
+ Nhóm Nng lng in-Khí-Gas: 19 công ty, tng đng 76 mu
d liu.
+ Nhóm Thép: 16 công ty, tng đng 64 mu d liu.
+ Nhóm Du khí: 14 công ty, tng đng 56 mu d liu.
+ Nhóm Nha-Bao bì: 22 công ty, tng đng 88 mu d liu.
+ Nhóm Sn xut-Kinh doanh: 36 công ty
, tng đng 144 mu d
liu.
12

+ Nhóm Thc phm: 29 công ty, tng đng 116 mu d liu.

+ Nhóm Thng mi: 19 công ty, tng đng 76 mu d liu.
+ Nhóm Thy sn: 22 công ty, tng đng 88 mu d liu.
+ Nhóm Vn ti-Cng-Taxi: 50 công ty, tng đng 200 mu d
liu.
+Nhóm Vt liu xây dng: 55 công ty, tng đng 220 mu d liu.
+ Nhóm Xây dng: 83 công ty, tng đng 332 mu d liu.
Bên cnh đó, tác gi cng da vào nm tài chính đ đánh giá bin đng ca
nhóm
theo chu k nm ca các nhóm.
Sau đó, tác gi s dng phng pháp thng kê mô t, phân tích, so sánh s
liu, và giá tr trung bình đ đánh giá thc trng kh nng sinh li, cu trúc
vn công ty nhm đa ra cái nhìn tng quan v đ tài nghiên cu.

Cui cùng, đ đánh giá mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu hot
đng công ty (kh nng sinh li), tác gi s dng phng pháp c lng
hi qui d liu bng đ xác đnh h s quan h gia chúng t đó đa r
a kt
lun ca đ tài.
Phn mm h tr: EVIEWS 6.0
3.3. Gi thuyt nghiên cu
Nu c cu vn có tác đng đn hiu qu hot đng (tc cng có tác đng
đn giá tr doanh nghip) thì tn ti mi liên quan cht ch gia hiu qu
hot đng và c cu vn. Vy,
t l n vay tác đng đn hiu qu hot
đng. Trong nghiên cu này, các gi thuyt đc nêu ra nh sau:

Gi thuyt mt: Hiu qu hot đng có tng quan dng (+) vi t l n
vay khi t l vay thp và tng quan âm (-) khi t l n vay cao.
Trong giai
đon khng hong kinh t thì các t l n vay thông thng là cao hn giai
đon bình thng.
13

Theo MM và lý thuyt chi phí ngi đi din (Agency costs theory) thì ti
mt mc n vay cho trc thì hiu qu hot đng có tng quan dng vi
t l n và làm gim chi phí ngi đi din và ngc li khi t l n vay
vt quá mc cho trc.
Gi thuyt hai: C hi tng trng làm tng hiu qu hot đng, tc có

tng quan dng (+). C hi tng trng đc đo bng tc đ tng trng
ca t
ài sn. Công ty có tc đ tng trng cao thì hiu qu hot đng cng
cao.
Gi thuyt ba: Quy mô công ty tác đng dng (+) đn hiu qu hot đng
do chi phí phá sn gim cùng chiu vi quy mô công ty. Quy mô công ty đo
lng bng giá tr logarit ca tng tài sn.
Gi thuyt bn: Tài sn dài hn có tác đng dng (+) đn hiu qu hot
đng ca công ty
. Tài sn dài hn đc đo lng bng t s tài sn dài hn
trên tng tài sn.
3.4. Mô hình nghiên cu

Da vào bài nghiên cu ca Murray Z. Frank và
Vidhan K. Goyal (2009) v
li nhun và cu trúc vn tác gi đa ra mô hình trong nghiên cu này.
Tác gi s dng bin ROE đ đo lng hiu qu hot đng ca công ty.
C cu vn đo lng bng giá tr s sách ca tng n/tng vn ch s hu
(DE), tng n/tng tài sn (TD) theo Murray Z. Frank và Vidhan K.Goyal,
tng n ngn hn/tng tài sn (STD), tng n dài hn/tng tài
sn (LTD).
C hi tng trng đo lng bng tc đ tng trng tng tài sn ca công
ty (DTTS).
Quy mô công ty đo lng bng ch s logarit ca tng tài sn doanh nghip
(logTTS) theo Murray Z. Frank và Vidhan K.Goyal.

14

Tài sn dài hn đo lng bng tài sn dài hn/tng tài sn công ty (LA) theo
Murray Z. Frank và Vidhan K.Goyal.
Da vào các gi thuyt nêu trên, tác gi xây dng mô hình nghiên cu nh
sau:
ROE = 
0
+ 
1
DE + 
2

TD + 
3
STD + 
4
LTD + 
5
DTTS + 
6
logTTS + 
7
LA
4. Chng 4: Ni dung và các kt qu nghiên cu

4.1. Hiu qu kinh doanh giai đon 2008-2011
Trc khi phân tích, tác gi tóm tt các hiu qu hot đng các công ty qua
s liu 571 công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam giai
đon 2008-2011.
4.1.1. Li nhun doanh nghip
Thng kê giai đon 2008-201
1 ta thy s lng các công ty trong mu quan
sát có to ra li nhun chim t l rt đáng k so vi các công ty không có
li nhun. Nm 2008, t l này là 92% so vi 8%. Nm 2009, t l này là
98% so vi 2%. Nm 2010, t l này là 97% so vi 3%. Nm 2011, t l
này là 87% so vi 13%. Trung bình 4 nm, s lng công ty có li nhun
chim 94% so vi 6% công ty không có li nhun trong 571 công ty quan

sát đc.
Bng 4.1:
Thng kê tình hình li nhun các công ty
Ch tiêu 2008 2009 2010 2011 2008-2011
Có lãi 526 560 554 498 2.138
Hòa vn 0 1 0 2 3
L 45 10 17 71 143
S quan sát 571 571 571 571 2.284
15

4.1.2. T sut sinh li trên trên vn ch s hu
Thng kê s công ty có ROE dng (+) và ROE âm (-) tng t s lng

công ty có li nhun và công ty không có li nhun.
4.2. Thng k
ê mô t
4.2.1. Thng k
ê mô t hiu qu hot đng các doanh nghip
Bng 4.2 mô t thng kê hiu qu hot đng các công ty giai đon 2008-
2011. Mô t cho thy rng ROE trung bình các công ty là 13,91%; cao nht
485%; thp nht -1.015%; mc bin đng (đ lch chun) 31,33%.
Kt qu cho thy rng t sut sinh li không cao và đ bin đng ln gia
các công ty. Lý do cho tình trng này là d liu nghiên cu các công ty ri
vào giai đon khng hong kinh t và hiu qu hot đng có khác bit ln
gia các công ty

.
Bng 4.2: Mô t thng kê hiu qu hot đng
ROE
Mean 0.139102
Median 0.140000
Maximum 4.850000
Minimum -10.15000
Std. Dev. 0.313294
(Ngun: tính toán t EVIEWS)
4.2.2. Thng k
ê mô t các bin gii thích
Bng 4.3 tóm tt thng kê mô t các bin gii thích ca các công ty. Kt qu

cho thy:
T s n/vn ch s hu (DE) bình quân các công ty là 1,90 ln; cao nht
92,02 ln; thp nht 0 ln; đ lch chun 3,25 ln. Có s cách bit rt ln
16

gia công ty có vay n nhiu nht và công ty không có vay n tính theo đ
ln ca vn ch s hu.
T s n/tng tài sn (TD) bình quân 50,66%; cao nht 99%; thp nht 0%;
đ lch chun 22,91%. T s này tng đi hài hòa gia vn t có và vn
vay.
T s n ngn hn/tng tài sn (STD) bình quân 39,75%; cao nht 97%;
thp nht 0%; đ lch chun 21,11%.

T s n dài hn/tng tài sn (L
TD) bình quân 10,90%; cao nht 75%; thp
nht 0%; đ lch chun 15,12%.
Mt gii thích cho các công ty có t l n dài hn bình quân thp nh vy là
do th trng trái phiu công ty cha phát trin và cha hp dn nhà đu t.
Ngun vn tài tr bên ngoài ch yu đn t các ngân hàng vi k hn cho
vay ngn. Các công ty da nhiu vào vn t có và các khon chim dng
vn ngn hn.
Tc đ tng trng tng tài sn (DTTS) bình quân là 37,87%; cao nht
308.45%; thp nht -68%; đ lch chun 651,67%.  đây có s cách bit
rt ln v trin vng phát trin gia các công ty giai
đon này.

Quy mô công ty (logTTS) bình quân 10
5,6
triu đng giá tr công ty, cao
nht 10
7,7
triu đng, thp nht 10
2,8
triu đng, đ lch chun 10
0,6
triu
đng.
T s tài sn dài hn/tng tài sn (LA) bình quân 39,02%; cao nht 100%;

thp nht 0%; đ lch chun 23,18%. Nh vy trong giai đon kho sát, c
cu tài sn có công ty gm gn nh toàn b tài sn dài hn và có công ty
gm gn nh toàn b tài sn ngn hn.

17

Bng 4.3: Mô t thng kê các bin gii thích
DE TD STD LTD DTTS LOGTTS LA
Mean 1.899107 0.506616 0.397452 0.108975 0.378708 5.567224 0.390232
Median 1.180000 0.540000 0.390000 0.040000 0.070000 5.560000 0.360000
Maximum 92.02000 0.990000 0.970000 0.750000 308.4500 7.660000 1.000000
Minimum 0.000000 0.000000 0.000000 0.000000 -0.680000 2.780000 0.000000

Std. Dev. 3.249172 0.229081 0.211121 0.151161 6.516703 0.627278 0.231834
(Ngun: tính toán t EVIEWS)
4.2.3. Thng k
ê mô t nhóm có li nhun và nhóm không có li nhun
Qua bng 4.4 và bng 4.5, tác gi có nhn xét nh sau: thi k 2008-2011
có s khác bit ln v các ch s nghiên cu gia các công ty có li nhun
và không có li nhun. C th:
V ch s DE, trung bình  nhóm có li nhun là 1.85 ln so vi nhóm
không có li nhun 2.68 ln. Vi ch s này tác gi có th đánh giá các công
ty không có li nhun đã có gánh nng n nn nhiu hn công ty c
ó li
nhun.

Ch s TD: trung bình  nhóm có li nhun là 50,66% tng đng 50,66%
nhóm không có li nhun.
Ch s STD: trung bình 39,84%  nhóm có li nhun so vi 38,38% 
nhóm không có li nhun. Có th t trng n ngn hn trong c cu tng tài
sn  nhóm có li nhun cao hn nhóm không có li nhun.
Ch s LTD: trung bình nhóm có li nhun n dài hn chim 10,82% trong
c cu tài sn trong khi  nhóm không có li nhun là 12,28%.
C hi tng t
rng: nhóm có li nhun có c hi tng trng 40,60%/nm
hòan hoàn toàn vt tri so vi nhóm không có li nhun (c hi tng
trng -2,15%/nm).

18

Quy mô công ty: c hai nhóm có quy mô khá tng đng nhau.
Ch s LA: trung bình nhóm có li nhun 38,58% thp hn so vi nhóm
không có li nhun 45,55%. Có th thy tng quan rng các công ty dùng
tài sn dài hn không hiu qu.
Bng 4.4: Mô t thng kê nhóm công ty có li nhun (2.138 mu quan
sát)
DE TD STD LTD DTTS LOGTTS LA
Mean 1.845695 0.506572 0.398381 0.108191 0.405980 5.566548 0.385771
Median 1.178957 0.536469 0.390254 0.039401 0.092776 5.566611 0.352637
Maximum 92.02396 0.989251 0.970852 0.754655 308.4486 7.659067 1.000000

Minimum 0.000000 0.000000 0.000000 0.000000 -0.605383 2.779596 0.000000
Std. Dev. 3.133106 0.226384 0.209185 0.148747 6.734400 0.627426 0.228593
Bng 4.5: Mô t thng kê nhóm công ty không có li nhun (146 mu
quan sát)
DE TD STD LTD DTTS LOGTTS LA
Mean 2.680487 0.506594 0.383811 0.122783 -0.021549 5.577507 0.455535
Median 1.164033 0.537087 0.329750 0.025937 0.000000 5.508011 0.423549
Maximum 30.73208 0.961768 0.946134 0.734152 1.807817 7.110683 0.970944
Minimum 0.021638 0.021180 0.021180 0.000000 -0.675766 4.251565 0.034417
Std. Dev. 4.571209 0.265867 0.235842 0.180207 0.254835 0.626566 0.266270
(Ngun: tính toán t EVIEWS)
4.2.4. Thng k

ê mô t bin đng các ch s
Bng 4.6 mô t tc đng thay đi trung bình hàng nm các bin trong giai
đon 2008-2011. Qua thng k ta thy hiu qu kinh doanh ca các công ty
gim hàng nm th hin  ch s ROE là 117,39%/nm. Trái li, các ch s
n đu tng, DE tng bình quân 28,77%/nm, TD tng bình quân
12,47%/nm, STD tng bình quân 14,53%/nm, LTD tng bình quân
19

924,73%/nm. Bên cnh đó, tng tài sn các công ty tng bình quân
37,87%/nm, quy mô công ty tng bình quân 1,27%, tài sn dài hn tng
bình quân 7,59%/nm.
Qua thng kê trên có th thy mt cách khái quát là tc đ tng trng n

vay và tng trng quy mô đi ngc vi hiu qu công ty đt đc.
Bng 4.6: Mô t thng kê bin đng các bin
ROE DE TD STD LTD DTTS LOGTTS LA
Mean -1.173888 0.287658 0.124733 0.145328 9.247285 0.378708 0.012736 0.075928
Median 0.000000 0.000000 0.000000 0.000000 0.000000 0.070000 0.010000 0.000000
Maximum 404.1700 118.3400 52.36000 45.11000 3852.000 308.4500 0.710000 10.54000
Minimum -1773.360 -1.000000 -1.000000 -1.000000 -1.000000 -0.680000 -0.080000 -0.970000
Std. Dev. 55.17961 3.051434 1.411245 1.421853 118.6049 6.516703 0.030913 0.653444
(Ngun: tính toán t EVIEWS)
4.3. Kt qu nghiên cu
Phn này trình bày kt qu t các hi qui d liu bng theo d liu nghiên
cu đã m

iêu t nhm làm sáng t các phát hin t thng kê mô t.
Mô hình ban đu:
ROE = 
0
+ 
1
DE + 
2
TD + 
3
STD + 
4

LTD + 
5
DTTS + 
6
logTTS + 
7
LA
Bin ph thuc ROE đo lng hiu qu hot đng ca công ty.
Các bin gii thích bao gm: c cu vn (DE, TD, STD, LTD), c hi tng
trng (DTTS), quy mô công ty (logTTS) và cu trúc tài sn (LA).
Kt qu hi quy mô hình ban đu (chy vi OLS, Fix Effects model,
Random Effects model) cho kt qu nh sau: