SỬ DỤNG MÔ HÌNH SVAR TRONG PHÂN TÍCH CƠ CHẾ TRUYỀN DẪN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUA KÊNH TÍN DỤNG TẠI VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



HOÀNG TH HOÀN

S DNG MÔ HÌNH SVAR TRONG PHÂN TÍCH C
CH TRUYN DN CHÍNH SÁCH TIN T QUA
KÊNH TÍN DNG TI VIT NAM



LUN VN THC S KINH T



TP.HCM – Nm 2013





B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


HOÀNG TH HOÀN

S DNG MÔ HÌNH SVAR TRONG PHÂN TÍCH C
CH TRUYN DN CHÍNH SÁCH TIN T QUA

KÊNH TÍN DNG TI VIT NAM

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS BÙI KIM YN

TP.HCM – Nm 2013






LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “S dng mô hình SVAR trong phân tích c ch
truyn dn chính sách tin t qua kênh tín dng  Vit Nam” là công trình nghiên
cu ca riêng tôi. Các thông tin, d liu đc s dng trong lun vn là trung thc,
các ni dung trích dn đu ghi rõ ngun gc và các kt qu trình bày trong lun vn
cha đc công b ti bt k mt công trình nghiên cu nào khác.
TP H Chí Minh, ngày tháng 12 nm 2013
Hc viên



HOÀNG TH HOÀN

MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BIU 
DANH MC CÁC BNG
LI M U 1
CHNG 1. C S LÝ LUN V C CH TRUYN DN CHÍNH SÁCH
TIN T QUA KÊNH TÍN DNG 4
1.1. Chính sách tin t 4
1.1.1. Khái nim 4
1.1.2. Các công c ca chính sách tin t 4
1.1.2.1. D tr bt buc (DTBB): 4
1.1.2.2. Tái cp vn 5
1.1.2.3. Lãi sut 5
1.1.2.4. Th trng M 6
1.1.2.5. T giá hi đoái 7

1.2. C ch truyn dn ca chính sách tin t 7
1.2.1. Kênh lãi sut 8
1.2.2. Kênh giá c tài sn 9
1.2.2.1. Kênh t giá hi đoái 9
1.2.2.2. Kênh giá c phn 9



1.2.2.3. Kênh giá c tài sn khác 10
1.2.3. Kênh tín dng 11
1.3. Các yu t nh hng ti c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh tín
dng 13
1.3.1. Các yu t ngoi sinh 13
1.3.1.1. Quy mô và đ m ca nn kinh t 13
1.3.1.2. Môi trng cho vic điu hành và thc thi chính sách tin t 14
1.3.1.3. Trình đ phát trin và cu trúc th trng tài chính 15
1.3.2. Các yu t ni sinh 17
1.4. Các nghiên cu thc nghim v c ch truyn dn chính sách tin t 18
1.5. Mô hình nghiên cu: 21
KT LUN CHNG 1 25
CHNG 2. THC TRNG C CH TRUYN DN CHÍNH SÁCH TIN
T QUA KÊNH TÍN DNG TI VIT NAM. 26
2.1. Tng quan v chính sách tin t ca Vit Nam giai đon 2007 – 2012 26
2.2. Phân tích c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh tín dng ti Vit Nam
giai đon 2007 – 2012. 29
2.2.1. Tác đng truyn dn t chính sách tin t ti hot đng huy đng vn ca
Ngân hàng thng mi. 29
2.2.2. Tác đng truyn dn t hot đng huy đng vn ti hot đng tín dng ca
NHTM 35
2.2.3. Tác đng truyn dn t hot đng tín dng ca Ngân hàng thng mi ti

tng trng kinh t và lm phát. 40
2.3. Kim đnh bng mô hình SVAR 42



2.3.1 D liu nghiên cu 42
2.3.2 Các kim đnh ban đu 44
2.3.3 c lng các ma trn h s 45
2.3.4 Phân tích phn ng xung 46
2.3.5 Phân rã phng sai 48
2.4. ánh giá c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh tín dng 50
KT LUN CHNG 2 53
CHNG 3. MT S GII PHÁP I VI C CH TRUYN DN
CHÍNH SÁCH TIN T QUA KÊNH TÍN DNG TI VIT NAM 54
3.1. nh hng cho chính sách tin t ti Vit Nam: 54
3.2. Gii pháp đi vi c ché truyn dn chính sách tin t qua kênh tín dng ti
Vit Nam 55
3.2.1. Nhóm gii pháp liên quan ti điu hành chính sách tin t ca NHNN ti
Vit Nam 56
3.2.3.1. To môi trng thun li cho điu hành chính sách tin t 56
3.2.3.2. NHNN cn hoàn thin, phát trin các công c ca chính sách tin t 56
3.2.3.3. Nâng cao nng lc điu hành chính sách tin t ca NHNN 59
3.2.2. Nhóm gii pháp nhm phát trin th trng tài chính 60
3.2.3.1. Tái c cu h thng các TCTD đm bo hot đng an toàn, hiu qu 60
3.2.3.2. a dng hoá các ch th tham gia vào th trng tài chính 61
3.2.3.3. Phát trin th trng vn to s gn kt gia th trng tin t, th trng
vn và th trng chng khoán. 61
3.2.3.4. Tng cng công tác thanh tra giám sát th trng tài chính 62
3.2.3.5. Phát trin th trng tín dng chính thc 62

3.2.3. Nâng cao cht lng hot đng tín dng 63
3.2.3.1. a dng hoá các hình thc cp tín dng 63
3.2.3.2. Nâng cao cht lng thm đnh khách hàng vay vn 64
3.2.3.3. Xây dng h thng thông tin tín dng 64
3.2.3.4. Tng cng kim tra giám sát hot đng tín dng 65
3.2.3.5. Chú trng công tác phòng nga và hn ch ri ro tín dng 65
3.2.3.6. ào to cán b có trình đ nghip v cao 67
3.2.3.7. i mi quy trình cp và qun lý tín dng. 67
KT LUN CHNG 3 69
KT LUN 70
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 71
PH LC

DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt Gii thích
CSTT Chính sách tin t
DOT Ngun d liu thng mi ca IMF
DTBB D tr bt buc
GDP Gross Domestic Product
IFS Ngun d liu tài chính quc t ca IMF
NEER T giá hi đoái danh ngha đa phng
NHNN Ngân hàng Nhà Nc
NHTG Ngân hàng Trung gian
NHTM Ngân hàng Thng mi
NHTW Ngân hàng Trung ng
SVAR

Structure Variance Autoregressive
TCTD T chc Tín dng
USD ng đô la M
VND ng Vit Nam






DANH MC CÁC BIU 
Biu đ 2.1: Mi quan h gia lm phát, lãi sut cho vay, tng trng tín dng và
GDP Vit Nam t nm 2007 – 2012 (đn v tính: phn trm) 26
Biu đ 2.2: Tng trng huy đng vn (t đng) ca NHTM t 2007 – 2012 33
Biu đ 2.3: Tng trng huy đng vn (t đng) ca NHTM nm 2011 34
Biu đ 2.4: Tng d n tín dng (t đng) ca NHTM t nm 2007 - 2012 35

Biu đ 2.5: Lãi sut huy đng, cho vay (%/nm) ca các TCTD nm 2008 36
Biu đ 2.6: Tc đ tng trng tín dng thc t (% so vi nm trc) so vi mc
tiêu đ ra giai đon 2007 – 2012 39
Biu đ 2.7: T l n xu (%/tng d n) ca các NHTM nm 2012 40
Biu đ 2.8: Tng trng GDP thc (t đng) và lm phát (%) ti Vit Nam 2007 –
2012. 41
Biu đ 2.9: Tng trng các ch tiêu tin t (t đng) ti Vit Nam 2007 - 2012 41












DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Mc tiêu và kt qu thc hin tng trng tín dng (%) (2007 – 2012) 38
Bng 2.2: Tóm tt các bin nghiên cu 42


1


LI M U
1. Lý do chn bài nghiên cu:
Trong thc tin xây dng và điu hành CSTT, nhn thc v các kênh truyn

dn CSTT có vai trò ht sc quan trng. Vì nó cho phép các nhà hoch đnh chính
sách la chn các công c thích hp đ đt đc mc tiêu điu hành ca mình. S
dng công c nào, thi gian bao lâu, mc đ tác đng nh th nào đ đt đc
điu chnh thích hp ti nn kinh t là mi quan tâm hàng đu ca nhng nhà hoch
đnh chính sách.
i vi Vit Nam hin nay, trong điu kin m ca hi nhp nn kinh t, nc
ta đang đng trc nhng thách thc to ln trong vic điu hành CSTT. Trong tình
trng cha xác đnh rõ c ch truyn dn ca CSTT nh hin nay, NHNN gp rt
nhiu khó khn trong kim soát đc các lung vn luân chuyn, n đnh t giá và
kim ch lm phát, đm bo n đnh và phát trin kinh t xã hi.
Do đó, nhm góp phn xác đnh rõ và hoàn thin c ch truyn dn CSTT 
Vit Nam, tác gi chn bài nghiên cu “S dng mô hình SVAR trong phân tích
c ch truyn dn ca chính sách tin t ti Vit Nam” đ nghiên cu. Vì lý
thuyt v truyn dn CSTT là khá rng và mi  Vit Nam, bài nghiên cu ch tp
trung vào phân tích c ch truyn dn ca CSTT ti nn kinh t thông qua kênh tín
dng ca các NHTM đi vi nn kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu ca bài nghiên cu
Bài nghiên cu đc thc hin vi bn mc tiêu chính nh sau:
- Xác đnh c ch truyn dn t nhng thay đi trong CSTT ti nn kinh t
thông qua kênh tín dng ca các NHTM.
- Phân tích thc trng hot đng ca kênh tín dng ca NHTM ti Vit Nam
trong thi gian 2007 – 2012.
- S dng mô hình SVAR trong phân tích thc nghim v c ch truyn dn
CSTT qua kênh tín dng.


2


- T đó, bài nghiên cu đ xut mt s gii pháp đi vi c ch truyn dn ca

CSTT ti nn kinh t qua kênh tín dng .
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn là c ch truyn dn ca CSTT qua kênh
tín dng ti Vit Nam t nm 2007 – 2012.
Phm vi nghiên cu: Vì nhng lý thuyt v c ch truyn dn ca CSTT còn
khá mi m ti Vit Nam và nhng nghiên cu v lý thuyt này còn ít và khá phc
tp, bài nghiên cu ch tp trung nghiên cu c ch truyn dn ca CSTT thông qua
kênh tín dng ca các NHTM.
4. Mô hình nghiên cu
Bài nghiên cu s dng mô hình nghiên cu kt hp đnh tính vi đnh lng.
- Trong phân tích đnh tính, bài nghiên cu s dng các phng pháp thng
kê, tng hp, mô t, so sánh, và phân tích đ nghiên cu các lý thuyt v truyn dn
CSTT.
- Trong phân tích đnh lng, bài nghiên cu đc thc hin thông qua hai
bc: (1) nghiên cu s b v s hot đng ca kênh tín dng thông qua phân tích
tác đng truyn dn t CSTT ti hot đng huy đng vn, t hot đng huy đng
vn ti hot đng cp tín dng ca các NHTM và t hot đng cp tín dng ca
NHTM ti sn lng công nghip và lm phát ca Vit Nam; (2) bài nghiên cu s
dng mô hình SVAR (ng dng các công c tin hc Eviews) trong phân tích đnh
lng nhm phân tích d liu và c lng, kim đnh mô hình nghiên cu đã xây
dng.
5. Kt cu ca bài nghiên cu
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lun vn đc
kt cu làm ba chng bao gm:


3


- Chng 1: C s lý lun v c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh

tín dng.
- Chng 2: Thc trng c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh tín
dng ti Vit Nam.
- Chng 3: Mt s gii pháp đi vi c ch truyn dn ca chính sách tin t
qua kênh tín dng ti Vit Nam.


4


CHNG 1. C S LÝ LUN V C CH TRUYN DN CHÍNH
SÁCH TIN T QUA KÊNH TÍN DNG
1.1. Chính sách tin t
1.1.1. Khái nim
Theo Dng Th Bình Minh và S ình Thành (2004): CSTT là tng hoà nhng
phng thc mà NHTW thông qua các hot đng ca mình tác đng đn khi lng
tin trong lu thông, nhm phc v cho vic thc hin các mc tiêu kinh t - xã hi
ca đt nc trong mt thi k nht đnh.
 Vit Nam, theo Lut NHNN 46/2010/QH12 nm 2010: “CSTT Quc gia là
các quyt đnh v tin t  tm Quc gia ca c quan nhà nc có thm quyn, bao
gm quyt đnh mc tiêu n đnh giá tr đng tin biu hin bng ch tiêu lm phát,
quyt đnh s dng các công c và bin pháp đ thc hin mc tiêu đ ra”.
Theo đó: “Mc tiêu cao nht, mc tiêu cui cùng ca CSTT  Vit Nam hin
nay là n đnh giá tr đng tin”. ây là s đi mi, hoàn thin đúng hng ca CSTT
 Vit Nam theo hng đn mc tiêu, phù hp vi chun mc quc t.
1.1.2. Các công c ca chính sách tin t
Công c ca CSTT là h thng các bin pháp mà NHNN có th s dng đ điu
chnh, tác đng trc tip hay gián tip ti mc cu tin t, nhm đt đc mc tiêu
cao nht ca CSTT đã đ ra. Các công c ca CSTT bao gm: D tr bt buc, tái cp
vn, lãi sut, th trng M, t giá hi đoái.

1.1.2.1. D tr bt buc (DTBB):
DTBB là công c hành chính ca NHTW, nhm điu tit mc cung tin t ca
NHTW cho nn kinh t. ây cng là phn tin gi mà NHTW quy đnh các NHTG
phi đa vào d tr theo quy đnh. Mc DTBB cao hay thp ph thuc vào t l
DTBB cao hay thp.


5


T l DTBB là t l phn trm trên lng tin gi mà NHTG huy đng đc và
phi đ di dng d tr, NHTG ch đc cho vay s tin còn li sau khi đã tr
DTBB. Qua đó, vic tng hay gim t l DTBB ca NHTW có th hn ch hay m
rng khi tin t mà h thng ngân hàng có kh nng cung ng cho nn kinh t và tác
đng mnh ti giá c, tng cu và sn lng quc gia.
1.1.2.2. Tái cp vn
Ngoài DTBB, NHTW có th s dng công c tái cp vn đ điu chnh linh hot
CSTT mà không tác đng mnh ti khi lng tin trong lu thông. Vi công c này,
NHTW đóng vai trò là ngi cho vay cui cùng đi vi NHTM và các t chc tín
dng khác. NHTW s cung ng tin cho nn kinh t thông qua vic cp tín dng cho
các NHTG trên c s nhn tái chit khu, tái cm c giy t có giá các NHTG.
Nu chính sách ca NHTW là m rng khi tin t, NHTW s gim lãi sut tái
chit khu và làm d dàng các điu kin cho vay ca mình. T đó, NHTW s khuyn
khích các NHTG đi vay. Vi chi phí vay vn r hn, điu kin vay d dàng hn, các
NHTG s có xu hng gim lãi sut vay và m rng tín dng.
Ngc lai, nu NHTW mun theo đui mt CSTT tht cht, NHTW s tng lãi
sut tái chit khu, thay đi điu kin tái chit khu theo hng khó khn hn, t đó
gián tip buc các NHTG tng lãi sut cho vay và thu hp hot đng tín dng.
1.1.2.3. Lãi sut
Lãi sut là công c đi đôi vi tái cp vn trong điu hành CSTT. Hai công c

này đi lin vi nhau mi to ra hiu ng thc s trong điu chnh khi lng tin
cung ng. Tu theo điu kin thc t và trình đ phát trin ca th trng tài chính,
NHTW có th s dng công c lãi sut đ điu hành CSTT theo các chính sách sau:
- NHTW kim soát trc tip lãi sut th trng cho các giao dch bng cách
quy đnh các loi lãi sut:
 Lãi sut tin gi và lãi sut cho vay ca tng k hn;
 Sàn lãi sut tin gi và trn lãi sut cho vay ;


6


 Công b lãi sut c bn cng thêm biên đ giao dch;
Da trên lãi sut mà NHTW công b, các NHTG quyt đnh lãi sut giao dch
vi khách hàng.
- NHTW áp dng chính sách t do hoá đ lãi sut t hình thành theo c ch th
trng.  can thip vào th trng, NHTW có th:
 Công b lãi sut c bn đ đnh hng th trng
 S dng công c tái cp vn và kt hp lãi sut th trng m đ có th
can thip và điu chnh th trng.
Ti Vit Nam, NHNN trc tip quyt đnh lãi sut c bn, lãi sut tái cp vn, lãi
sut tái chit khu, lãi sut th trng m, trn huy đng ngn hn và trn lãi sut cho
vay ngn hn thuc bn đi tng u tiên đi vi nn kinh t ca các TCTD. Các
TCTD đc tho thun lãi sut huy đng t 12 tháng tr lên, lãi sut cho vay ngn
hn đi vi các đi tng khác ngoài bn đi tng nêu trên và lãi sut cho vay trung
và dài hn ca tt c các khách hàng.
1.1.2.4. Th trng M
ây là công c linh hot và hiu qu ca NHTW, đc s dng rng rãi  nhng
nc có th trng tài chính phát trin. Th trng M là nghip v mà NHTW tin
hành mua hoc bán chng t có giá ngn hn vi các NHTM và các thành viên khác

ca Th trng M đ điu hành CSTT ca mình.
- Khi NHTW bán giy t có giá vi giá hp dn s làm tng cung chng khoán
(gi đnh các nhân t khác không đi). Hành đng bán chng khoán ca NHTW
làm giá chng khoán gim. Khi đó, các NHTM s mua các chng khoán này vì có
li hn cho vay. ng thi, giá chng khoán r s thu hút các nhà đu t tham gia
th trng chng khoán, ngi dân cng có xu hng rút tin tit kim ti các
NHTM đ mua chng khoán. iu này khin NHTM phi tng lãi sut huy đng đ
tránh công chúng rút tin đu t chng khoán và t đó làm gim lng tin trong
lu thông.


7


- Ngc li, khi NHTW mua các giy t có giá và đy tin ra lu thông, lng
tin ca các NHTM gia tng khin NHTM m rng cho vay, đu t thúc đy kinh t
phát trin. ng thi, cu chng khoán tng khin giá chng khoán tng, lãi sut
chng khoán gim kéo theo lãi sut ngân hàng gim và khuyn khích các NHTM
cho vay, làm tng lng tin trong lu thông.
Ti Vit Nam, công c Th trng M đc NHTW đa vào áp dng t tháng
07 nm 2000 và ngày càng tr thành mt công c quan trng trong điu hành chính
sách v mô ca NHTW trong nhng nm gn đây.
1.1.2.5. T giá hi đoái
T giá hi đoái là giá c ca mt đn v tin t nc này, đc biu hin bng
mt s lng đn v tin t nc khác.
S bin đi ca t giá hi đoái có tác đng mnh m ti mi hot đng kinh t,
t xut nhp khu ti sn xut kinh doanh và tiêu dùng trong nc qua bin đi ca
giá c hàng hoá. Do đó, t giá hi đoái cng có th coi là mt công c đ NHTW thc
thi CSTT ca mình.
Tuy vy, không ging nh nhng công c khác, NHTW không kéo t giá gim

xung hoc đy t giá lên mà NHTW có th n đnh t giá c đnh hoc th ni theo
cung cu ngoi t hoc th ni có qun lý. Công c này đòi hi NHTW phi có mt
lng d tr ngoi hi và s kt hp, điu hoà các công c khác đ trung hoà nh
hng ca hot đng mua bán ngoi hi.
1.2. C ch truyn dn ca chính sách tin t
 đt đc nhng mc tiêu ca CSTT, NHTW s dng các công c ca mình
tác đng vào nn kinh t. Nhng đng thái điu chnh này ca NHTW s nh hng
ti tng th nn kinh t thông qua nhiu bin, nhiu th trng vi thi gian và cng
đ khác nhau. Quá trình CSTT tác đng đn nn kinh t thông qua mt chui các mc
xích có mi liên h kt ni vi nhau gi là kênh truyn dn CSTT và cách thc mà
các kênh này hot đng hình thành nên c ch truyn dn ca CSTT.


8


Nh vy có th thy c ch truyn dn ca CSTT là cách thc quá trình nhng
thay đi trong CSTT nh hng đn các bin s v mô trng yu ca nn kinh t nh
tng tiêu dùng, giá c, đu t, sn lng C ch truyn dn ca CSTT bao gm hai
giai đon:
- u tiên, nhng điu chnh trong CSTT ca NHTW s tác đng trc tip ti
th trng tin t và tài sn.
- Tip theo, nhng thay đi trong các th trng k trên s tác đng ti th
trng hàng hoá và lao đng. Giai đon này bao gm s hot đng ca các kênh
truyn dn, nh đó nhng thay đi ca CSTT s nh hng ti sn lng và giá c
ca nn kinh t. n lt mình, nhng thay đi hin ti và d kin ca lm phát và
sn lng s gây ra tác đng phn hi đn CSTT.
Nghiên cu ca Mishkin (1996) đã cung cp mt cái nhìn tng quan v c ch
truyn dn ca CSTT. Theo đó, nhng tác đng ca CSTT đc truyn ti ti nn
kinh t thông qua các kênh: kênh lãi sut, kênh tín dng và kênh giá c tài sn. Bài

nghiên cu s ln lt đi phân tích tng kênh truyn dn đ làm rõ c ch truyn dn
ca CSTT qua các kênh này.
1.2.1. Kênh lãi sut
Kênh lãi sut là kênh truyn dn truyn thng ca CSTT. Kênh này hot đng
nh sau:
M
  lãi su
t danh ngha ngn hn   lãi su
t thc ngn hn   lãi sut
thc dài hn   I   Y  (Mishkin 1996)
Tác đng ca CSTT t NHTW làm thay đi cung tin (M), t đó làm thay đi
lãi sut danh ngha ngn hn. Vì trong ngn hn, giá c là c đnh nên mc giá chung
điu chnh mt các chm chp theo thi gian. Do đó mt s điu chnh trong lãi sut
danh ngha ngn hn cng đng thi tác đng ti lãi sut thc ngn hn. Theo hc
thuyt k vng hp lý v cu trúc k hn ca lãi sut (Miskhin 2004): lãi sut dài hn
là trung bình lãi sut ngn hn tng lai k vng. iu đó có ngha: mt lãi sut thc


9


ngn hn thp hn dn ti s st gim lãi sut thc dài hn và kích thích đu t ca
các doanh nghip, làm gia tng sn lng đu ra.
Ngay c khi gi đnh giá c cng nhc không đúng trong ngn hn, mt s gia
tng cung tin (M) s làm tng mc giá k vng (P) và làm k vng lm phát (

e
)
tng, t đó h thp sut thc ngay c khi lãi sut danh ngha bng không và kích thích
chi tiêu thông qua kênh lãi sut:

M
  P

 

e

  i
r

  I   Y  (1.1)
(Mishkin 1996)
1.2.2. Kênh giá c tài sn
Kênh giá c tài sn nghiên cu tác đng ca CSTT ti nn kinh t thông qua tác
đng ti t giá hi đoái, giá c phn và giá c các tài sn khác. Bài nghiên cu s ln
lt xem xét ba kênh này:
1.2.2.1. Kênh t giá hi đoái
S hot đng ca kênh truyn dn này cng liên quan ti kênh lãi sut đã đ cp
 trên bi vì lãi sut thc ngn hn (i
r
) gim s làm tài sn đnh giá bng ni t s tr
nên kém hp dn hn so vi tài sn nc ngoài dn ti st gim cu ni t và kéo theo
t giá (E) gim.
Giá tr thp hn ca đng ni t làm cho hàng hoá trong nc r hn hàng hoá
nc ngoài, t đó làm xut khu ròng (NX) tng và thúc đy sn lng đu ra tng.
Có th tóm tt c ch hot đng ca kênh truyn dn này nh sau:
M
  i
r

  E   NX   Y 
(Mishkin 1996)
1.2.2.2. Kênh giá c phn
Kênh này hot đng qua tác đng ca CSTT ti giá c phn da trên “Lý thuyt
Tobin’s Q”. Theo Tobin (1969): q = Giá tr vn hoá th trng/Chi phí s dng
vn thay th.
Nu q ln, ngha là giá tr ca doanh nghip s cao mt cách tng đi so vi chi
phí s dng vn thay th, t đó doanh nghip có th phát hành c phiu và thu đc


10


giá cao hn so vi chi phí ca máy móc, thit b mà h đang mua và làm tng chi tiêu
đu t. Ngc li, nu q nh, doanh nghip không đu t mi (vì giá tr doanh nghip
thp hn chi phí vn); t đó chi đu t, mua máy mi s st gim. Khi đó công ty có
th mua mt doanh nghip khác r hn và thu đc vn c.
 mt phng din khác, khi NHTW thc thi CSTT m rng, ngi dân nm
gi nhiu tin nên có xu hng chi tiêu cho tiêu dùng nhiu hn. H tham gia th
trng chng khoán và làm tng cu c phiu (Ps), đy giá c phiu (a) tng, t đó
làm q tng và tng chi tiêu đu t, hình thành nên kênh truyn dn CSTT:
M   Ps   a q  I   Y  (Mishkin 1996)
1.2.2.3. Kênh giá c tài sn khác
Ngoài hai kênh t giá hi đoái và giá c phn, kênh giá c tài sn khác đóng vai
trò quan trng trong truyn dn CSTT, đc bit  nhng quc gia phát trin. Kênh này
là s ng dng ca lý thuyt Tobin q và hiu ng giàu có vi các tài sn khác nh: tài
sn tài chính, nhà ca và hàng hoá lâu bn.
Hiu ng giàu có là mt thành phn ca kênh giá tài sn, lý thuyt này ni lên t
thi k bùng n ca th trng chng khoán và s sp đ ca nó vào thi k 1999 –
2000. Theo lý thuyt này, di tác đng ca CSTT m rng, giá c phiu tng làm

tng giá tr ca nhng ca ci tài chính mà các cá nhân, h gia đình nm gi. T đó,
ngi tiêu dùng có xu hng chi tiêu nhiu hn và làm tiêu dùng tng, t đó làm tng
sn lng đu ra:
M   P
e
  ca ci   tiêu dùng  Y  (Mishkin 1996)
ng dng mô hình Tobin’s q và hiu ng ca ci vi th trng nhà đt: Giá
nhà tng làm gia tng giá so sánh ca chúng đi vi chi phí thay th vn, t đó làm
tng Tobin’s q ca nhà ca và kích thích th trng nhà phát trin. ng thi, theo
hiu ng giàu có, giá nhà và giá đt là thành phn rt quan trng trong ca ci. Mt s
gia tng trong giá nhà và giá đt s làm tng ca ci và do đó là tng tiêu dùng. CSTT
m rng làm tng giá đt và giá nhà theo c ch  trên làm tng tiêu dùng, dn ti


11


tng tng cu nên kênh giá c tài sn khác cng đóng vai trò là mt kênh truyn dn
CSTT.
1.2.3. Kênh tín dng
Kênh tín dng hot đng thông qua tác đng ca CSTT ti hot đng cho vay
ca các NHTM. Kênh này phát huy tác dng khi các ngân hàng đóng mt vai trò quan
trng trong h thng tài chính và mc đ ph thuc ca các cá nhân, h gia đình và
doanh nghip vào ngun vn ca NHTM là cht ch.
Bernanke và Gertler (1995) cho rng các do NHTM đóng vai trò quan trng
trong gii quyt vn đ thông tin bt cân xng trong th trng tín dng t đó hình
thành nên mi liên h cht ch gia các NHTM và ngi đi vay. Do đó mt s thay
đi trong CSTT s tác đng ti cung tín dng ca các NHTM t đó tác đng ti đu
t, tiêu dùng ca các cá nhân, h gia đình, doanh nghip và nh hng ti nn kinh t.
Mc dù cho vay là mt nghip v ca cp tín dng, nó chim t trng ln so vi các

hot đng cp tín dng khác, do đó các lý thuyt truyn dn ch yu tp trung vào
hot đng cho vay ca ngân hàng hn là xem xét tng th hot đng cp tín dng ca
NHTM.
Mt CSTT m rng làm gia tng tin gi ngân hàng, t đó làm tng d tr ca
ngân hàng và làm tng kh nng cho vay ca ngân hàng. Vì ngi đi vay ph thuc
vào ngân hàng nên tín dng tng làm gia tng đu t, tiêu dùng và thúc đy tng
trng kinh t. Có th tóm tt c ch hot đng ca kênh này nh sau:
M
  tin gi ngân hàng
  cho vay c
a các NHTM   I   Y 
Bernanke và Gertler (1995)
 mt phng din khác, kênh tín dng đóng vai trò truyn dn nhng tác đng
ca CSTT ti nn kinh t nh làm tng giá tr ròng ca doanh nghip, gim ri ro đo
đc và la chn nghch t đó thúc đy hot đng cho vay ca các NHTM (mt s
nghiên cu gi tác đng này là “Kênh bng cân đi tài sn” hay “Kênh giá tr ròng
ca doanh nghip”).


12


Xut phát t vn đ thông tin bt cân xng ca th trng tín dng, nu giá tr
ròng ca doanh nghip gim có ngha ch s hu đang có ít vn ch s hu trong
doanh nghip. iu này có th khuyn khích h đa ra các quyt đnh đu t ri ro và
làm cho ngi cho vay có th gánh chu nhiu ri ro hn, vn đ la chn nghch và
ri ro đo đc khi cho các doanh nghip này vay cng tng theo và làm các NHTM
hn ch hot đng cho vay ca mình.
CSTT m rng làm tng giá c phiu, dn ti tng giá tr ròng ca doanh nghip
và tng đu t, tng cu nh làm gim s la chn nghch và ri ro đo đc; t đó

hình thành nên kênh truyn dn:
M
  P
s

  La chn nghch và r
i ro đo đc  Cho vay
  I   Y 
Bernanke và Gertler (1995)
ng thi, CSTT m rng làm gim lãi sut danh ngha và ci thin bng cân
đi k toán ca doanh nghip vì nó làm tng dòng tin ca doanh nghip và giúp
doanh nghip tng thanh khon. Khi đó la chn nghch và ri ro đo đc s gim và
làm tng cho vay và hot đng kinh t:
M
  i   Dòng ti
n   La chn nghch và r
i ro đo đc   Cho va
y

 I   Y .
Bernanke và Gertler (1995)
Bernanke và Blinder (1988) khi nghiên cu nn kinh t M đã cho rng hành
đng bán các chng khoán qua Th trng M vi giá hp dn ca Fed làm các
NHTM tái c cu li tài sn ca mình theo hng gim lng tin đ cho vay, tng
mua chng khoán và hn ch cung tín dng. Mô hình ca Bernanke da trên gi đnh
c bn là các NHTM không th d dàng thay th lng tin đã dùng đ mua chng
khoán bng các ngun tin khác nh phát hành chng ch tin gi hay phát hành c
phiu mi. Tuy vy, cùng vi s đi mi và ci cách ca h thng tài chính, kh nng
tip cn các ngun vn ca các NHTM đã tng lên cùng vi s phát trin ca th
trng dành cho các tài sn n ca NHTM. Do đó, mô hình ca Bernanke dng nh

13


kém tin cy hn trong trng hp ca M và kênh tín dng t ra kém hiu qu trong
vic truyn dn CSTT  các nc có h thng tài chính phát trin.
Mc dù t ra kém hiu qu ti nhng nc có nn kinh t phát trin, kênh tín
dng nhn đc khá nhiu s quan tâm khi nghiên cu  nhng th trng mi ni,
các quc gia có thu nhp thp vi s ph thuc ln ca tín dng vào h thng NHTM
và h thng tài chính kém phát trin Mishra, Montiel và Spilimbergo (2010) trong bài
nghiên cu “Monetary Transmission in Low Income Countries” đã phân tích môi
trng thc thi CSTT  các nc thu nhp thp và đa ra k vng kênh tín dng s là
kênh truyn dn có hiu qu nht ca CSTT ti nn kinh t ti các quc gia này.
1.3. Các yu t nh hng ti c ch truyn dn chính sách tin t qua kênh
tín dng
Nh trên đã trình bày, CSTT tác đng ti nn kinh t thông qua hai giai đon, t
nhng thay đi trong CSTT ca NHTW ti th trng tin t và tài sn và quá trình
hot đng ca các kênh truyn dn trong hai th trng này. Do đó, c ch truyn dn
ca CSTT ti nn kinh t s ph thuc vào hai ch th tham gia vào quá trình truyn
dn là CSTT và các th trng mà nó hot đng. Các yu t chính đc xem xét ti
bao gm các yu t ngoi sinh nh: CSTT, trình đ phát trin ca th trng tài chính,
quy mô và đ m ca nn kinh t và các yu t ni sinh (xut phát t ni ti kênh tín
dng) nh: cht lng ca hot đng tín dng; kh nng cp tín dng ca NHTM và
nhu cu ca nn kinh t đi vi ngun vn cho hot đng sn xut kinh doanh. Bài
nghiên cu s ln lt xem xét các yu t trên nh sau:
1.3.1. Các yu t ngoi sinh
1.3.1.1. Quy mô và đ m ca nn kinh t
Trong xu th toàn cu hoá và hi nhp kinh t th gii, mt cú sc xy ra không
ch có tác đng ti mt quc gia mà còn truyn dn sang các quc gia khác, đc bit

là đi vi nhng quc gia có quy mô nh và đ m tng đi. C ch truyn dn
CSTT ti các quc gia này vì th cng b tác đng đáng k.


14


Quy mô và đ m ca nn kinh t s quyt đnh mc đ tác đng ca các cú sc
bên ngoài ti nn kinh t. Nghiên cu ca Raghavan và Silvapulle (2007) cho nn
kinh t nh và m ca Malaysia, nghiên cu ca Trn Ngc Th và cng s (2013)
cho nn kinh t Vit Nam  hai giai đon trc và sau hi nhp kinh t th gii, kt
qu đã cho thy sau khi m ca nn kinh t, nh hng ca các cú sc bên ngoài đn
nn kinh t là rõ nét và mnh hn trc khi m ca. Các nghiên cu  các nn kinh t
nh và m khác nh Ogun (2010) cho nn kinh t Nigeria, Berkelmans (2006) 
Austria đu tìm thy kt qu thc nghim đáng tin cy v tác đng ln ca các cú sc
bên ngoài ti truyn dn CSTT ti các quc gia vi nn kinh t nh và m này.
ng thi, quy mô và đ m ca nn kinh t vi các giao dch nc ngoài s
quyt đnh vai trò ca các kênh truyn dn CSTT và kh nng đnh hng lãi sut
trong nc ca CSTT. Kênh t giá nhn đc khá nhiu s quan tâm ca gii nghiên
cu khi kho sát hiu ng “pass through” t t giá sang lm phát ni đa di nhiu
ch đ t giá khác nhau ti các nn kinh t nh và m. ng thi, đ m ca nn kinh
t cng nh hng ti kh nng đnh hng lãi sut trong nc ca CSTT. Jain-
Chandra và Unsal (2012) cng tìm thy bng chng thc nghim cho thy lãi sut dài
hn ca các nc châu Á phn ln đc quyt đnh bi các yu t bên ngoài, c ch
truyn dn CSTT có hiu qu yu trong ngn hn ti các nc châu Á di dòng chy
ca các lung vn.
1.3.1.2. Môi trng cho vic điu hành và thc thi chính sách tin t
Theo Mishra, Montiel và Spilimbergo (2010) môi trng th ch và pháp lý ca
mt quc gia s nh hng ti c ch truyn dn ca CSTT  nc đó. i vi mt
quc gia có nn chính tr kém n đnh, thiu vng nhng quy đnh v chun mc k

toán và công b thông tin, môi trng pháp lý và h thng pháp lut cha phát trin,
t nn tham nhng ph bin… tt c các yu t này s làm tng chi phí ca các đnh
ch tài chính trung gian và làm gim hiu qu tác đng ca CSTT.
 mt phng din khác, các quy đnh pháp lý ca mt quc gia s quyt đnh
mc đ đc lp ca NHTW. Mc đ đc lp ca NHTW cho phép các nhà hoch đnh


15


CSTT có th điu hành CSTT đ đáp ng các mc tiêu đã hoch đnh hn là đáp ng
nhu cu tài chính ca chính ph và hn ch s can thip ca các nhà chính nhm điu
chnh kinh t v mô theo nhng mc tiêu trc mt. Theo IMF, mc đ đc lp ca
NHTW có 4 cp đ: “đc lp trong vic thit lp mc tiêu”, “đc lp trong vic xây
dng ch tiêu hot đng”, “đc lp trong vic la chn các công c điu hành” và thp
nht là: “mc đ đc lp b hn ch thm chí không có” theo đó Chính ph s quyt
đnh chính sách (c mc tiêu ln ch tiêu hot đng) cng nh can thip vào quá trình
trin khai thc hin chính sách
Mishra, Montiel và Spilimbergo (2010) đã thc hin mt nghiên cu nhm đo
lng mc đ đc lp ca NHTW ti 145 quc gia, bao gm các nc phát trin, các
th trng mi ni và các quc gia thu nhp thp. Kt qu cho thy NHTW  các quc
gia mi ni và các quc gia thu nhp thp có mc đ đc lp kém hn so vi các quc
gia phát trin. Theo nhóm tác gi: mc đ đc lp ca NHTW không ch nh hng
ti mc tiêu ca CSTT mà còn nh hng ti chính CSTT đó  hin ti và tng lai.
Mt NHTW vi mc đ đc lp cao s hoch đnh CSTT vi nhng mc tiêu dài hn
và duy trì nó n đnh theo thi gian và do đó CSTT s truyn dn vào nn kinh t mt
cách n đnh, nht quán và rõ nét.
1.3.1.3. Trình đ phát trin và cu trúc th trng tài chính
Mt trong nhng yu t đánh giá trình đ phát trin ca khu vc tài chính là đ
ln ca khu vc tài chính chính thc. Do CSTTT đc truyn dn ti nn kinh t

thông qua th trng tin t và tài sn nên nu khu vc th trng tài chính chính thc
nh, nn kinh t s không chu nh hng ln t th trng chính thc. Hu qu là các
nh hng ca CSTT ti th trng tài chính chính thc s có tác đng yu lên tng
cu ca nn kinh t.
Ngoài ra s phát trin ca th trng tin t tác đng rt ln ti c ch truyn dn
CSTT. Trình đ phát trin ca th trng tin t và đc bit là th trng liên ngân
hàng nh hng ln đn hiu qu truyn dn CSTT. Trong mt th trng liên ngân
hàng kém phát trin, s thiu vng c ch qun lý và giám sát đi vi các đnh ch