Thực trạng và giải pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Savannakhet nước CHDCND Lào

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



PHIMMASANE ANOUSONE

THC TRNG VÀ GII PHÁP
THU HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI
TI TNH SAVANNAKHET NC CHDCND LÀO



LUN VN THC S KINH T



TP. H Chí Minh, Nm 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO

TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



PHIMMASANE ANOUSONE

THC TRNG VÀ GII PHÁP
THU HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI
TI TNH SAVANNAKHET NC CHDCND LÀO

Chuyên ngành: Kinh t phát trin
Mã s: 60310105

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. HAY SINH

TP. H Chí Minh, Nm 2013
i

LI CAM
OAN

Tôi xin cam oan Lun vn thc s kinh t “Thc trng và gii pháp
thu hút u t trc tip nc ngoài ti tnh Savannakhet nc Lào” là
công
trình nghiên cu ca riêng
tôi.

Các kt qu nghiên cu trong Lun vn là trung thc và cha tng
c công
b
trong b t k! công trình nào
khác.

Tác gi

Phimmasane Anousone
ii

MC LC

Trang ph bìa
Li cam oan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc bng
Danh mc hình
PHN M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V THU HÚT U T TRC
TIP NC NGOÀI 6
1.1 Các lý thuyt v∀ thu hút u t trc tip nc ngoài 6
1.1.1 Các lý thuyt kinh t v mô 6
1.1.2 Các lý thuyt kinh t vi mô 7
1.2 Các nhân t nh h#ng n u t trc tip nc ngoài 8
1.2.1 Nhân t v∀ quy mô th∃ tr%ng 9
1.2.2 Nhân t v∀ ch t lng ngun nhân lc 9
1.2.3 Nhân t v∀ chi phí 11
1.2.4 Nhân t v∀ c& s# h tng 11
1.2.5 Nhân t v∀ s hình thành c∋m ngành 12
1.2.6 Nhân t v∀ u ãi u t 12
1.2.7 V∃ trí ∃a lý và tài nguyên thiên nhiên 13
1.3 Nghiên cu thc nghi(m v∀ thu hút u t trc tip nc ngoài 14
1.4 Kinh nghi(m thu hút FDI ca Vi(t Nam, Trung Quc,
tnh Champasack 17
1.4.1 Kinh nghi(m thu hút FDI ca Vi(t Nam 17

1.4.2. Kinh nghi(m thu hút FDI ca Trung Quc 19
1.4.3. Kinh nghi(m ca tnh Champasack 24
Tóm t)t ch&ng 1 26
iii

CHNG 2: THC TRNG THU HÚT FDI VÀO TNH
SAVANNAKHET GIAI ON T NM 2006
N
THÁNG 8 NM 2013 29
2.1 Thc trng thu hút u t trc tip nc ngoài ca
tnh Savannakhet 29
2.1.1 V∃ trí ∃a lý và tài nguyên thiên nhiên ca Tnh Savannakhet 29
2.1.2 Chính sách u ãi u t  thu hút FDI ca Tnh SVK 33
2.1.3 Ch t lng ngun nhân lc 39
2.1.4 C& s# h tng 40
2.1.5 Quy mô th∃ tr%ng 41
2.2 Kt qu t c t thu hút u t trc tip nc ngoài 43
2.2.1 V∀ s vn u t 43
2.2.2 V∀ s lng nhà u t 45
2.2.3 V∀ lnh vc u t 48
2.2.4 Kt qu t c trong GDP 49
2.2.5 V∀ lc lng lao ∗ng 51
2.3. Tn ti ca chính sách thu hút u t trc tip nc ngoài 51
2.3.1 Hn ch v∀ pháp lut 51
2.3.2 Tình trng ô nhi+m môi tr%ng 52
2.3.3 B t cân i trong lnh vc u t 53
2.3.4 V∀ tình hình thc hi(n d án 55
2.4 Thành công ca chính sách thu hút u t ti tnh Savannakhet 56
2.4.1 Thành công c s vn 56
2.4.2 Thành công v∀ công ngh( 57

2.4.3 Thành công v∀ nhân lc 57
Tóm t)t ch&ng 2 58
CHNG 3: GII PHÁP THU HÚT FDI VÀO TNH
SAVANNAKHET N NM 2020 60
3.1 M∋c tiêu thu hút FDI vào tnh Savannakhet 60
3.1.1 M∋c tiêu t,ng quát 60
iv

3.1.2 M∋c tiêu c∋ th 61
3.2 M∗t s gii pháp thu hút FDI vào tnh Savannakhet 63
3.2.1 Các gii pháp v∀ chính sách 63
3.2.2 Gii pháp v∀ xúc tin u t 64
3.2.3 Gii pháp v∀ ào to phát trin ngun nhân lc 65
3.2.4 Gii pháp v∀ bo v( môi tr%ng 65
3.2.5 Gii pháp v∀ t, chc, qun lý 66
3.3 Kin ngh∃ 67
3.3.1 i vi nhà nc 67
3.4.2 i vi tnh Savannakhet 71
Tóm t)t ch&ng 3 73
KT LUN 73
Danh mc tài liu tham kho
Ting Vi(t
Ting Anh
Ting Lào
PH LC




v

DANH MC T VIT TT

AFTA Khu mu d∃ch t do Asean
ASEAN Hi(p h∗i các quc gia ông NamÁ
BOT Hp ng xây dng - kinh doanh – chuyn giao
BT Hp ng xây dng - chuyn giao
BTO Hp ng xây dng
-
chuyn giao- kinh doanh
CHDCND Lào Nc C∗ng Hòa Dân Ch Nhân Dân Lào
CNH - HH Công nghi(p hóa - hi(n i hóa
DN Doanh nghi(p
DA D án
TNN u t nc ngoài
FDI u t trc tip nc ngoài
EU Liên minh Châu Âu
GDP T,ng sn ph−m quc n∗i
GNP T,ng sn ph−m quc dân
KCN Khu công nghi(p
KT-XH Kinh t - Xã h∗i
KTQT Kinh t quc t
LLSX Lc lng sn xu t
MDGs M∋c tiêu phát trin Thiên Niên k.
MNEs Các công ty a quc gia
vi

NT Nhà u t
QLNN Qun lý nhà nc
SEZA Khu vc kinh t /c bi(t

SVK Savannakhet
TBCN T bn ch ngha
USD ô la M0
WB Ngân hàng th gii
WTO T, chc th&ng mi th
gii
XNK Xu t nhp kh−u

vii

DANH MC BNG

Bng 2.1: u ãi v∀ mi+n n∗p thu li tc 34
Bng 2.2: Mi+n phí thu trong khu vc kinh t /c bi(t 36
Bng 2.3: H( thng %ng b∗ tnh Savannakhet tính n 30/8/2013 40
Bng 2.4: Tc ∗ tng tr#ng GDP ca tnh SVK nm 2006-2013 42
Bng 2.5: C& c u trong GDP ca tnh SVK nm 2006-2013 43
Bng 2.6: S d án và vn FDI trong giai on 2006-2013 45
Bng 2.7: Tng kt ngun FDI ti tnh SVK theo quc gia 45
Bng 2.8: Tc ∗ tng tr#ng GDP ca tnh SVK t nm 2006 n
tháng 8 nm 2013 50
Bng 2.9: S d án và vn FDI theo ngành và lnh vc ti tnh SVK 54
Bng 2.10: S d án và vn u t FDI giai on t nm 2006 n
tháng 8 nm 2013 55

viii

DANH MC HÌNH

Hình 2.1: C& c u ngành trong thu hút u t ti tnh Savannakhet

giai on t nm 2006 – 8/2013 48
Hình 2.2: S vn GDP và FDI ca tnh Savannakhet. 50
Hình 2.3: T. l( FDI so vi GDP nm 2010 57


1

PHN M U
Lý do chn  tài
i vi các nc ang phát trin, thu hút vn FDI là m∗t trong nh1ng
chính sách quan tr2ng trong vi(c phát trin kinh t. Thông qua FDI, các
nc ông Nam Á ã nhanh chóng t c nhi∀u thành tu quan tr2ng và
tr# thành m∗t trong nh1ng vùng kinh t nng ∗ng, y ha h3n trên bn 
th gii.
Ngày nay, xu hng h∗i nhp kinh t khu vc và toàn cu ang di+n ra
mnh m4 ã làm cho n∀n kinh t th gii ngày càng tr# nên g)n kt và mang
tính thng nh t cao. Bên cnh ó, n∀n kinh t ca các nc ang phát trin
ang có nh1ng d u hi(u hi ph∋c tích cc sau cu∗c khng hong tài chính
ti∀n t( va qua. ây là c& h∗i thun li có ý ngha r t quan tr2ng i vi n∀n
kinh t Lào nói chung và tnh Savannakhet nói riêng trong vi(c thu hút
ngun vn u t trc tip nc ngoài. ây không ch là ngun vn tài
chính &n thun mà i cùng vi nó là công ngh( tiên tin, kinh nghi(m qun
lý, c& h∗i và kh nng tip cn th∃ tr%ng toàn cu… B5ng nh1ng bi(n pháp
thích hp  thu hút vn u t trc tip nc ngoài, nhi∀u nc kém và
ang phát trin trong th%i gian qua ã thu c nh1ng kt qu to ln trong
cu∗c cnh tranh này.
Sau m∗t quá trình àm phán khó khn và phc tp, ngày 23/07/1997
Lào ã chính thc tr# thành thành viên ca Hi(p h∗i các quc gia ông Nam
Á (ASEAN). Tuy nhiên, Lào v6n là m∗t nc kém phát trin vi mc sng
t&ng i th p, tng tr#ng kinh t ph∋ thu∗c vào sn xu t nông nghi(p và

xu t kh−u các m/t hàng s& ch. Do vy  thúc −y tng tr#ng và phát trin
kinh t, chính ph Lào nói chung và tnh Savannakhet nói riêng ã r t n7 lc
2

trong vi(c a ra các chính sách c8ng nh gii pháp cn thit  có th thu
hút và tn d∋ng ngày càng tt h&n ngun vn quan tr2ng t các nhà u t
nc ngoài.
i h∗i ln th IX ca ng Nhân dân Cách mng Lào ã kh9ng ∃nh
rõ m∋c tiêu t,ng quát ca Chin lc phát trin kinh t - xã h∗i 2011-2020
là: “a  t nc ra kh:i tình trng kém phát trin, nâng cao %i sng vt
ch t, vn hóa, tinh thn và xóa b: nghèo nàn cho nhân dân, to n∀n tng 
n nm 2020 nc Lào c& bn s4 tr# thành m∗t nc công nghi(p theo
hng hi(n i hóa”. Hi(n nay nc Lào ang thc hi(n m∋c tiêu phát trin
Thiên Niên K., ó chính là giai on chin lc chuyn n công nghi(p
hóa và hi(n i hóa.
K t khi thc hi(n chính sách m# c;a và cho ra %i Lut khuyn khích
u t nc ngoài (s;a ,i b, sung ln th ba ngày 08 tháng 07 nm 2009)
cùng vi nh1ng n7 lc không ngng, Lào ã t c nh1ng kt qu r t kh
quan trong vi(c thu hút u t trc tip nc ngoài. Tính n cui tháng 8
nm 2013 ã có 116 d án nc ngoài u t vào tnh Savannakhet ca Lào
vi t,ng vn ng ký là 1.417,85 tri(u USD, trong ó vn thc hi(n là
535,97 tri(u USD. M/c dù ã có nh1ng bc tin b∗ nh t ∃nh nhng do
môi tr%ng u t ca tnh cha tht s h p d6n nên s lng c8ng nh giá
tr∃ ca các d án v6n còn r t hn ch. Bên cnh ó v6n còn tn ti r t nhi∀u
v n ∀ làm cho thu hút u t trc tip nc ngoài tr# nên khó khn: th t∋c
hành chính, gii phóng m/t b5ng, ∀n bù, ch t lng ngun nhân lc…ó là
lý do vì sao tác gi tin hành thc hi(n ∀ tài nghiên cu “Thc trng và
gii pháp thu hút FDI ti tnh Savannakhet, nc Cng Hòa Dân Ch Nhân
Dân Lào”.

3

Mc tiêu nghiên cu
∀ tài c thc hi(n nh5m m∋c tiêu cung c p b5ng chng thc
nghi(m v∀ tình trng thu hút u t trc tip nc ngoài ti tnh
Savannakhet, các yu t nh h#ng n thu hút FDI vào tnh Savannakhet
nh: nhân t v∀ quy mô th∃ tr%ng, ch t lng ngun nhân lc, chi phí, c&
s# h tng, s hình thành c∋m ngành, u ãi u t, v∃ trí ∃a lý và tài
nguyên thiên nhiên. Nh1ng thành tu và hn ch ca chính sách thu hút u
t. ng th%i nêu ra nguyên nhân ca nh1ng v n ∀ còn tn ti. Trên c& s#
ó, ∀ xu t gii pháp nh5m −y mnh và tng c%ng thu hút ngun vn u
t trc tip nc ngoài ca tnh Savannakhet.
Câu hi nghiên cu
Tình hình u t trc tip nc ngoài ca tnh Savannakhet trong th%i
gian qua di+n ra nh th nào?
Tác ∗ng ca nó i vi phát trin kinh t - xã h∗i ca tnh ra sao ?
Nh1ng yu t nào nh h#ng n thu hút FDI vào tnh Savannakhet?
Tnh Savannakhet cn phi làm gì  tng c%ng thu hút ngun vn u
t FDI trong th%i gian ti?
 i t!∀ng, ph#m vi, ph!∃ng pháp nghiên cu c%a lu&n v∋n
i tng nghiên cu
i tng nghiên cu: là v n ∀ thu hút u t FDI ti tnh
Savannakhet. ây là v n ∀ liên quan ti nhi∀u lnh vc khác nhau nh kinh
t quc gia, tài chính quc gia, lut pháp liên quan ti các hot ∗ng kinh t
quc gia và nhi∀u hot ∗ng có liên quan ti các ngành và nhi∀u hình thc
khác nhau.
4

Lun vn ∀ cp n thc trng thu hút u t trc tip nc ngoài và
các nhân t tác ∗ng n thu hút u t trc tip nc ngoài, t ó ∀ ra m∗t

s gii pháp  −y mnh thu hút FDI vào tnh Savannakhet.
Phm vi nghiên cu ca lun vn
∀ tài ch ∀ cp v n ∀ liên quan n hot ∗ng u t nc ngoài vào
tnh Savannakhet trong giai on nm 2006 n tháng 8 nm 2013. T thc
trng ó rút ra các chin lc và gii pháp c∋ th  tng c%ng thu hút FDI
trong t&ng lai ca tnh Savannakhet.
Phng pháp nghiên cu
Trong phm vi nghiên cu này, ngoài ph&ng pháp ch yu là thu thp
d1 li(u th c p t các ngun có liên quan, ∀ tài còn s; d∋ng m∗t s ph&ng
pháp khác nh ph&ng pháp di+n d∃ch quy np, ph&ng pháp so sánh i
chiu, ph&ng pháp phân tích thng kê và t,ng hp - khái quát hot ∗ng
thc ti+n thông qua các s li(u chính thc các công trình nghiên cu trong
và ngoài nc v∀ v n ∀ có liên quan n ∀ tài.
Nh(ng óng góp c%a lu&n v∋n
Bài nghiên cu ã cung c p lý lun v∀ thu hút u t trc tip nc
ngoài: các lý thuyt có liên quan, môi tr%ng u t. ng th%i, nêu ra thc
trng thu hút u t nc ngoài và ánh giá các nhân t nh h#ng n thu
hút u t nc ngoài vào tnh Savannakhet. T ó a ra m∗t s quan im
cá nhân và ∀ xu t m∗t s gii pháp có tính kh thi nh5m thu hút u t
nc ngoài  −y nhanh quá trình CNH - HH ca Lào nói chung và tnh
Savannakhet nói riêng.


5

Kt c)u c%a lu&n v∋n
Ngoài nh1ng phn m# u và kt lun, n∗i dung chính ca lun vn bao
gm 3 ch&ng nh sau:
Ch&ng 1: C& s# lý lun v∀ thu hút FDI.
Ch&ng 2: Thc trng thu hút FDI vào tnh Savannakhet giai on t

nm 2006 n tháng 8 nm 2013.
Ch&ng 3: Gii pháp thu hút FDI vào tnh Savannakhet n nm 2020.















6

CHNG 1: C S LÝ LUN V THU HÚT U T
TRC TIP NC NGOÀI
1.1 Các lý thuyt v thu hút ∗u t! tr+c tip n!,c ngoài
Hi(n nay, có r t nhi∀u lý thuyt khác nhau gii thích v∀ s xu t hi(n
u t trc tip nc ngoài. Tuy nhiên, xét m∗t cách t,ng quát có th chia ra
làm các nhóm lý thuyt ch yu:
1.1.1 Các lý thuyt kinh t v− mô
Gii thích nguyên nhân xu t hi(n FDI là do s khác bi(t v∀ hi(u qu s;
d∋ng vn u t c8ng nh t. su t li nhun gi1a các quc gia và phân công
lao ∗ng quc t. ó là s khác bi(t v∀ li th so sánh ca các yu t nh:
vn, lao ∗ng, công ngh(. Tha k mô hình lý thuyt HO ( Heckscher và

Ohlin (1933), Richard.S.Eckaus (1987)) cho r5ng m∋c tiêu ti a hóa li
nhun trên phm vi toàn cu là xu t phát t vi(c s; d∋ng có hi(u qu ngun
vn u t, t ó xu t hi(n quá trình u t quc t. Hi(u qu s; d∋ng vn
u t # các nc i u t th%ng th p do tha vn, nên vn u t có xu
hng chuyn sang các nc ang thiu vn, hi(u qu s; d∋ng vn cao h&n.
S chênh l(ch v∀ tính hi(u qu ca vn gi1a các nc này làm xu t hi(n s
di chuyn dòng vn u t gi1a các quc gia vi nhau nh5m ti a hóa li
nhun.
Cùng vi lý thuyt trên, mô hình lý thuyt Macdougall – Kemp c8ng ã
kh9ng ∃nh nguyên nhân hình thành u t nc ngoài là do có s chênh
l(ch v∀ nng su t cn biên ca vn gi1a các nc. Thông th%ng, nng su t
cn biên ca vn # nh1ng nc phát trin (n&i d tha vn u t) có nng
su t cn biên ca vn th p h&n nng su t cn biên ca vn # nh1ng nc
ang phát trin (n&i thiu vn u t). Do ó, xu t hi(n dòng vn di chuyn
7

t n&i có nng su t cn biên th p n n&i có nng su t cn biên cao. Theo
mô hình này nh1ng nc d tha vn u t có nng su t cn biên ca vn
th p h&n # nh1ng nc thiu vn u t, vì vy s4 xu t hi(n dòng lu
chuyn vn # nh1ng nc này (Trn Hng Minh, 2008).
1.1.2 Các lý thuyt kinh t vi mô
Nhóm lý thuyt này hu ht ∀u tìm cách gii thích câu h:i: Ti sao các
công ty li u t ra nc ngoài? Nguyên nhân hình thành các công ty xuyên
quc gia và tác ∗ng ca chúng i vi nh1ng nc nhn u t, /c bi(t là
các nc ang phát trin.
 Lý thuyt chit trung hay mô hình OLI
Theo Dunning m∗t công ty d ∃nh tham gia vào các hot ∗ng FDI cn
có 3 li th: (1) Li th v∀ s# h1u (Ownership advantages - vit t)t là li th
O - bao gm li th v∀ tài sn, li th v∀ ti thiu hoá chi phí giao d∃ch); (2)
Li th v∀ khu vc (Locational advantages - vit t)t là li th L - bao gm:

tài nguyên ca  t nc, qui mô và s tng tr#ng ca th∃ tr%ng, s phát
trin ca c& s# h tng, chính sách ca Chính ph) và (3) Li th v∀ n∗i hoá
(Internalisation advantages - vit t)t là li th I - bao gm: gim chi phí ký
kt, kim soát và thc hi(n hp ng; tránh c s thiu thông tin d6n n
chi phí cao cho các công ty; tránh c chi phí thc hi(n các bn quy∀n phát
minh, sáng ch). Theo lý thuyt chit trung thì c 3 i∀u ki(n k trên ∀u
phi c tho mãn trc khi có FDI. Lý thuyt cho r5ng: nh1ng nhân t
“−y” b)t ngun t li th O và I, còn li th L to ra nhân t “kéo” i vi
FDI. Nh1ng li th này không c ∃nh mà bin ,i theo th%i gian, không
gian và s phát trin nên lung vào FDI # tng nc, tng khu vc, tng
th%i k! khác nhau. S khác nhau này còn b)t ngun t vi(c các nc này
8

ang # bc nào ca quá trình phát trin và c Dunning phát hi(n vào
nm 1979.
 Lý thuyt v quy mô th trng
Theo lý thuyt này, m∗t nc có th tip nhn lng vn FDI nhi∀u hay
ít tùy thu∗c vào quy mô th∃ tr%ng trong nc. Quy mô này c o l%ng
b5ng lng hàng hóa nhp kh−u t nc ngoài và ch yu là t các nc
TNCs.
Lý thuyt này hoàn toàn úng trong tr%ng hp FDI thay th hàng nhp
kh−u vì mi t&ng quan gi1a sn lng gia tng trong m∗t nc vi FDI
c rút ra t lý thuyt tân c, in v∀ u t trong nc. Balas (1996) cho
r5ng, quy mô th∃ tr%ng  ln cho phép chuyên môn hóa m∗t s sn ph−m,
t ó có th gim chi phí và vn u t  m bo li nhun cn biên. Do
vy, khi m∗t nc ã phát trin n trình ∗ cho phép khai thác li th v∀
quy mô th∃ tr%ng  chuyên môn hóa sn xu t và ti thiu hóa chi phí s4 tr#
thành nc có ti∀m nng thu hút u t.
Tuy nhiên lý thuyt này không gii thích c tr%ng hp FDI hng
vào xu t kh−u mà m∗t s quc gia nh: nh Singapore, hay /c khu Hng

Kông ã thu hút c, vì quy mô th∃ tr%ng # nh1ng n&i này cha . Các
TNCs thc hi(n các d án FDI # nh1ng nc khác có th xu t phát t nhi∀u
nhân t khác.
1.2 Các nhân t nh h!.ng n ∗u t! tr+c tip n!,c ngoài
Yu t nh h#ng n u t trc tip nc ngoài là t,ng th các i∀u
ki(n và chính sách ca nc tip nhn u t chi phi n hot ∗ng u t
nc ngoài, ∃nh hình cho các c& h∗i và ∗ng lc  doanh nghi(p FDI u
t, kinh doanh có hi(u qu, to vi(c làm và m# r∗ng sn xu t.
9

Vi(c a ra quyt ∃nh u t ca các doanh nghi(p ph∋ thu∗c vào r t
nhi∀u nhân t, song có th nói cn c  các doanh nghi(p so sánh la ch2n
u t gi1a các quc gia hay gi1a các vùng, lãnh th, trong cùng m∗t quc
gia không phi da trên các yu t v∀ kinh t v mô, th&ng mi d∃ch v∋, …
mà chính vi(c cung ng các nhu cu c& bn (n∀n tng cho m∗t môi tr%ng
u t lành mnh) ó là yu t v∀ quy mô th∃ tr%ng, ch t lng ngun nhân
lc, chi phí, c& s# h tng, s hình thành c∋m ngành, công tác qun lý - h7
tr ca chính quy∀n ∃a ph&ng, yu t v∀ u ãi u t và yu t v∀ v∃ trí
∃a lý - tài nguyên thiên nhiên.
1.2.1 Nhân t v quy mô th/ tr!ng
Quy mô th∃ tr%ng là c& s# quan tr2ng trong vi(c thu hút u t ti t t
c các quc gia và các n∀n kinh t. Nh5m duy trì và m# r∗ng th∃ phn, các
công ty a quc gia th%ng thit lp nhà máy sn xu t # các nc da trên
chin lc thay th hàng nhp kh−u ca các nc này. Bên cnh ó, mc
tng tr#ng GDP c8ng là m∗t tín hi(u tt cho vi(c thu hút FDI. Khi la ch2n
∃a im  u t trong m∗t nc, các NT nc ngoài c8ng nh)m n
nh1ng vùng tp trung ông dân c - th∃ tr%ng ti∀m nng ca h2 (Nguy+n
Mnh Toàn, 2010). Nh1ng nghiên cu thc nghi(m thc t: Scheider và
Frey (1985), Torrisi (1985), Pio và Vannini (1992) ã tìm th y d u (+) ca
bin s tc ∗ tng tr#ng GDP khi kim chng mi quan h( t. l( thun

gi1a tc ∗ tng tr#ng GDP và tc ∗ tng tr#ng hàng nm dòng vn u
t trc tip.
1.2.2 Nhân t v ch)t l!∀ng ngu0n nhân l+c
Khi quyt ∃nh u t m∗t c& s# sn xu t mi # m∗t nc ang phát
trin, các MNEs c8ng nh)m n vi(c khai thác ngun nhân lc tr< và t&ng
i tha thi # các nc này. Thông th%ng ngun lao ∗ng ph, thông luôn
10

c áp ng y  và có th th:a mãn yêu cu ca các công ty. ∗ng c&,
thái ∗ làm vi(c ca ng%i lao ∗ng c8ng là yu t quan tr2ng trong vi(c
xem xét, la ch2n ∃a im u t (Nguy+n Mnh Toàn, 2010). Trong
nghiên cu ca Nguyen Ngoc Anh và Nguyen Thang (2007), Le Quoc Thinh
(2011), ã kt lun r5ng ngun lao ∗ng là yu t tác ∗ng n s hài lòng
ca doanh nghi(p FDI v∀ môi tr%ng u t. Trong nghiên cu ca Kang,
Sung Jin và Lee, Hong Shik (2007) c8ng ã i n kt lun r5ng ch t lng
ca ngun lao ∗ng ∃a ph&ng có tác ∗ng tích cc n la ch2n ∃a im
u t ca các nhà u t Hàn Quc ti ∃a ph&ng ca Trung Quc.
Ngun lao ∗ng và giá c nhân công ti nc mà nhà u t d kin
u t nh h#ng ln n hi(u qu u t. B#i l4 vi lc lng lao ∗ng di
dào và giá nhân công r< h&n so vi khi s; d∋ng lao ∗ng # các quc gia khác
n. Tuy nhiên hi(n nay yu t lao ∗ng giá r< # các nc ang và kém phát
trin không còn là yu t h p d6n hàng u i vi các nhà t bn n1a, vì
cu∗c cách mng khoa h2c k0 thut hi(n i ã cho phép −y nhanh quá trình
t ∗ng hóa và nâng cao nng su t lao ∗ng. Trong i∀u ki(n ó, nc nào
có c ∗i ng8 lao ∗ng c ào to vi trình ∗ khoa h2c và chuyên môn
cao c xem là m∗t li th. Vì thông qua s; d∋ng lao ∗ng, các nhà u t
không ch mun thu li li nhun thông th%ng mà còn mun thu thêm c
li nhun siêu ngch. Bên cnh ó, môi tr%ng lao ∗ng ,n ∃nh còn th
hi(n qua tính cn cù và tinh thn k. lut ca ng%i lao ∗ng, và quan tr2ng
h&n n1a là tình hình ình công, bãi công ca ng%i lao ∗ng, ca các t, chc

công oàn … ây là nh1ng v n ∀ khá nhy cm mà không m∗t nhà u t
nào mun g/p r)c ri vi nc s# ti.
11

1.2.3 Nhân t v chi phí
Phn ông các MNEs u t vào các nc là  khai thác các ti∀m
nng, li th v∀ chi phí. Trong ó, chi phí v∀ lao ∗ng th%ng c xem là
nhân t quan tr2ng nh t khi ra quyt ∃nh u t. i vi các nc ang
phát trin, li th chi phí lao ∗ng th p là c& h∗i  thu hút u t trc tip
nc ngoài. Bên cnh ó, hot ∗ng u t trc tip # nc ngoài cho phép
các công ty tránh c ho/c gim thiu các chi phí vn chuyn và do vy có
th nâng cao nng lc cnh tranh, kim soát c trc tip các ngun cung
c p nguyên nhiên vt li(u vi giá r<, nhn c các u ãi v∀ u t và thu,
c8ng nh các chi phí s; d∋ng  t (Nguy+n Mnh Toàn, 2010).
1.2.4 Nhân t v c∃ s. h# t∗ng
H( thng c& s# h tng luôn c ∀ ra nh m∗t yêu cu hàng u ca
thu hút vn u t trc tip nc ngoài. H( thng c& s# h tng bao gm h(
thng giao thông vn ti, h( thng thông tin liên lc, bu chính, vi+n thông,
h( thng i(n, nc áp ng c nhu cu sn xu t và h( thng mng li y
t, giáo d∋c H( thng c& s# h tng phát trin s4 giúp các hot ∗ng sn
xu t kinh doanh c di+n ra thun li h&n, nh h#ng r t ln n quá trình
trin khai và thc hi(n d án ca nhà u t. M∗t nc s4 không th thu hút
c nhi∀u vn u t nc ngoài nu không có kt c u c& s# h tng  tt
và m bo ch t lng d∃ch v∋ cho nhà u t.
Ch t lng ca c& s# h tng k0 thut và trình ∗ công nghi(p hóa có
nh h#ng r t quan tr2ng n dòng vn u t nc ngoài vào m∗t nc
ho/c m∗t ∃a ph&ng. M∗t h( thng c& s# h tng k0 thut hoàn chnh (bao
gm c h( thng %ng b∗, %ng s)t, %ng hàng không, mng li cung
c p i(n, nc, bu chính vi+n thông, và các d∃ch v∋ ti(n ích khác), là i∀u
mong mun i vi m2i NT nc ngoài. Các d∃ch v∋ h7 tr khác nh h(

12

thng ngân hàng, các công ty kim toán, t v n c8ng là nh1ng yu t r t
quan tr2ng cn phi c xem xét n (Nguy+n Mnh Toàn, 2010). Trong
t t c nghiên cu ca Nguyen Ngoc Anh và Nguyen Thang (2007), Phm
Th∃ Qu!nh Li (2010), Le Quoc Thinh (2011) ã kt lun r5ng các nhóm
yu t c& s# h tng, và chính sách u t là nh1ng yu t tác ∗ng n s
hài lòng ca doanh nghi(p FDI v∀ môi tr%ng u t.
1.2.5 Nhân t v s+ hình thành cm ngành
C∋m ngành bao gm các doanh nghi(p cung ng u vào chuyên bi(t
và d∃ch v∋ liên quan; các DN hot ∗ng trong cùng ngành ngh∀, ho/c các
ngành ngh∀ khác có chia s< v∀ hot ∗ng sn xu t, công ngh( và quan h(
khách hàng; các ∃nh ch tài chính, giáo d∋c, nghiên cu và c& s# h tng;
nh1ng t, chc này phi n5m gn nhau v∀ m/t ∃a lý. Nh1ng li ích then cht
ca c∋m ngành i vi các doanh nghi(p hot ∗ng trong ó là vi(c ng
th%i tng cnh tranh, tng hp tác, và to tác ∗ng lan t:a ( Nguy+n Xuân
Thanh, 2009). Hi(u qu hot ∗ng và s=n có ca các c& s# công nghi(p, khu
và c∋m công nghi(p tp trung # ∃a ph&ng, s có m/t ca các ngành công
nghi(p h7 tr, s tn ti các i tác tin cy có th liên doanh liên kt c8ng là
nh1ng yêu cu r t quan tr2ng cn phi c xem xét n ca các nhà u t
nc ngoài (Nguy+n Mnh Toàn, 2010).
1.2.6 Nhân t v !u ãi ∗u t!
Trong nghiên cu ca Nguy+n ình Th2 và c∗ng tác viên (2005) ã i
n kt lun r5ng chính sách u ãi u t h p d6n s4 làm tho mãn nhà u
t. Nguy+n Mnh Toàn (2010) cho r5ng phn ông các MNEs u t vào
các nc là  khai thác các ti∀m nng, li th v∀ chi phí thông qua vi(c
nhn c u ãi v∀ u t và thu. Tác gi Clark (2000) ã t,ng kt m∗t
nghiên cu thc nghi(m, ch yu là da trên nghiên cu ca M0 v∀ tính hi(u
13

qu ca thu i vi u t nc ngoài chy vào trong nc và u t t
trong nc chy ra nc ngoài. Theo Clark tính nhy cm ca FDI i vi
thu càng ngày càng tng theo th%i gian và nh1ng b5ng chng gn ây ã
kh9ng ∃nh nh1ng phát hi(n ó v∀ nh1ng tác d∋ng áng k ca thu. Tuy
nhiên trong nghiên cu ca Bradbury, Kodrzycki, Tannenwald (1997) ã i
n kt lun r5ng các công ty nc ngoài ch∃u nh h#ng nhi∀u b#i các yu
t c& bn nh v∃ trí ∃a lý, c& s# h tng, ngun nhân lc, qun lý nhà nc
v∀ FDI h&n là các u ãi /c bi(t v∀ thu mà chính quy∀n các ∃a ph&ng có
th a ra.
1.2.7 V/ trí /a lý và tài nguyên thiên nhiên
M∗t nghiên cu v∀ các nhân t thu hút u t nc ngoài ti các nc
ang phát trin trong th%i k! 1980-2005 ã xác ∃nh r5ng, li th v∀ v∃ trí ∃a
lý giúp tit ki(m áng k chi phí vn chuyn, d+ dàng m# r∗ng ra các th∃
tr%ng xung quanh, khai thác có hi(u qu ngun nhân lc và thúc −y các
doanh nghi(p tp trung hóa.
S di dào v∀ nguyên vt li(u vi giá r< c8ng là nhân t tích cc thúc
−y thu hút u t nc ngoài. Trong tr%ng hp ca Malaysia, ngun tài
nguyên thiên nhiên ca nc này có sc thu hút FDI mnh m4 nh t. Các nhà
u t nc ngoài u t nhi∀u vào  t nc này nh5m hng n các
ngun tài nguyên di dào v∀ du m:, khí t, cao su, g7… /c bi(t ti các
quc gia ông Nam Á khai thác thiên nhiên là m∋c tiêu quan tr2ng ca
nhi∀u MNEs trong các thp k. qua. Thc t cho th y trc khi có s xu t
hi(n ca Trung quc trên lnh vc thu hút u t nc ngoài, FDI ch tp
trung vào m∗t s quc gia có th∃ tr%ng r∗ng ln và ngun tài nguyên thiên
nhiên di dào.
14

1.3 Nghiên cu th+c nghim v thu hút ∗u t! tr+c tip n!,c ngoài
Nguy+n Hoàng Bo (2003) thc hi(n bài nghiên cu vi m∋c ích
chính là tìm ra tác ∗ng ca ngun vn nc ngoài lên các quc gia

Malaysia, Thái Lan và Vi(t Nam. Bài nghiên cu ã s; d∋ng mô hình hi
quy và phân tích yu t u vào – u ra. /c bi(t là i vi Vi(t Nam ã
s; d∋ng phân tích yu t u vào – u ra  phân tích mi liên kt gi1a u
ra ca ngành, thu nhp và vi(c làm. i vi thu hút vn u t trc tip
nc ngoài, nh1ng chính sách ca Chính ph Vi(t Nam hng ti nghiên
cu các yu t bên trong và bên ngoài  không ch tn d∋ng c nh1ng li
ích mà còn gim thiu chi phí ca FDI. Các yu t bên ngoài nh các Hi(p
∃nh a ph&ng ho/c song ph&ng c ký kt, /c bi(t là nm 2001 Hi(p
∃nh th&ng mi song ph&ng gi1a Vi(t Nam và M0. M0 ã áp d∋ng cam
kt Ti Hu( Quc vi Vi(t Nam, theo ó Vi(t Nam phi gim thu nhp
kh−u, bo v( s# h1u trí tu( và cho phép các công ty ca M0 u t hu ht
các lnh vc d∃ch v∋, mà trc ó c xem là ∗c quy∀n n∗i ∃a. ng th%i
các yu t bên trong c8ng tác ∗ng n thu hút u t trc tip nc ngoài
ti Vi(t Nam nh: sc mua và nhu cu n∗i ∃a, quy∀n s; d∋ng  t, phân tích
so sánh các chính sách u ãi u t vi các nc Châu Á, c& s# h tng,
ch t lng ca lc lng lao ∗ng và nng su t, h( thng ngân hàng và t
ó a ra nh1ng khuyn ngh∃ v∀ chính sách  thu hút u t nc ngoài #
Vi(t Nam ã xây dng m∗t mô hình kinh t lng cho Malaysia và Thái Lan
 o l%ng s tác ∗ng ca các loi vn nc ngoài khác nhau lên s tng
tr#ng ca n∀n kinh t s; d∋ng d1 li(u ca Malaysia và Thái Lan trong giai
on t 1961 – 1998. Phân tích yu t u vào và u ra c th∋c hi(n ã
khám phá ra tác ∗ng ca sn lng, thu nhp và to công n vi(c làm và
kim tra mi t&ng quan gi1a sn lng và công n vi(c làm các hot ∗ng
15

ca n∀n kinh t Vi(t Nam. T nghiên cu, tác gi ã tìm ra m∗t vài im
nh sau: (1) thu nhp trc tip và gián tip, sn lng và công n vi(c làm
c to ra b#i 97 ngành ngh∀ trong n∀n kinh t (2) ph&ng pháp o l%ng
thc nghi(m ca sn lng và công n vi(c làm có mi liên kt.
Li, Xinzhong (2005) nghiên cu các yu t n∗i ti nh h#ng n dòng

vn FDI vào Trung Quc b5ng cách áp d∋ng các phân tích thng kê khác
nhau da trên mô hình ECM cho chu7i d1 li(u th%i gian, d1 li(u chéo và d1
li(u bng  phân tích nh1ng im t&ng ng và s khác bi(t v∀ tm quan
tr2ng c8ng nh ∗ ln ca các yu t quyt ∃nh. Kt qu thc nghi(m cho
th y vn FDI tích l8y, quy mô th∃ tr%ng, mc ∗ phát trin kinh t, th&ng
mi t do, và chi phí lao ∗ng là nh1ng nhân t quan tr2ng nh t ca môi
tr%ng u t tác ∗ng tích cc n vi(c la ch2n ∃a im ca nhà u t.
Trong khi ó, các /c im khu vc c∋ th ho/c li th ∃a im trong tnh
ã to nên nh1ng yu t quan tr2ng ca s khác bi(t v∀ phân phi dòng vn
FDI # Trung Quc. Ngoài ra, các nhóm nc khác nhau ca dòng vn FDI
vào Trung Quc c8ng ã có nh1ng s kt hp khác nhau v∀ cácyu t quyt
∃nh v∃ trí.
Nguyen Ngoc Anh và Nguyen Thang (2007) trong nghiên cu "Foreign
direct investment in Viet Nam: An overview and analysis the determinants
of spatital distribution across provinces" ã s; d∋ng ph&ng pháp hi quy a
bin vi s li(u 64 tnh thành ã chng minh r5ng nhóm yu t th∃ tr%ng,
nhóm yu t v∀ lao ∗ng và c& s# h tng có tác ∗ng n s phân b v∀ m/t
không gian ca vn FDI gi1a các ∃a ph&ng.
Agniezka Chidlow and Stephen Young (2008), trong nghiên cu
"Regional Determinants of FDI distribution in Poland", tác gi ã kim tra
các yu t quyt ∃nh dòng vn u t trc tip nc ngoài vào Ba Lan, #