Xây dựng chiến lược cạnh tranh của công ty cổ phần dịch vụ bưu chính viễn thông Sài Gòn giai đoạn 2014-2020

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
***


NGUYN TIN TRUNG


XÂY DNG CHINăLC CNH TRANH
CA CÔNG TY C PHN DCH V BUăCHệNHă
VINăTHỌNGăSĨIăGọNăGIAIăON 2014 - 2020



LUNăVNăTHCăSăKINHăT






TP. H Chí Minh - Nmă2013



B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
***

NGUYN TIN TRUNG


XÂY DNG CHINăLC CNH TRANH
CA CÔNG TY C PHN DCH V BUăCHệNH
VINăTHỌNGăSĨIăGọNăGIAIăON 2014 - 2020


Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Mã s: 60340102

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

Ngiăhng dn khoa hc: GS.TS. HOÀNG TH CHNH


TP. H Chí Minh - Nmă2013



NHNGăIM MI CA LUNăVN

Trong bi cnh ngành công ngh thông tin và vinăthôngăđangăphátătrin mnh m
nhăhin nay và cùng vi s cnh tranh gay gt t các nhà cung cp dch v Internet
trongănc, trongăđóăSPTălàămt trong nhng nhà cung cp đangămun khngăđnh
mình là mt trong ba nhà cung cp dch v internetăbngărng tt nht ti TP.HCM.
Doăđó,ăđây là ngunăđng lcăđưăgiúpătôiămnh dn nghiên cu v chinălc cnh
tranh ca Công ty C phn Dch v BuăchínhăVin thông Sài Gòn (SPT) giaiăđon
2014 ậ 2020 đ góp phn phát trinăvàănângăcaoănngălc cnh tranh ca Công ty.

Nhngăđim mi ca vic nghiên cu:
- oălng các yu t nhăhngăđn chtălng dch v và s hài lòng ca
khách hàng v dch v FTTH.
- Xây dng chinălc cnh tranh cho dch v FTTH ca Công ty SPT.












LIăCAMăOAN

Tôiă xină camă đoană bn lună vnă “XÂY DNG CHINă LC CNH TRANH
CA CÔNG TY C PHN DCH V BUăCHÍNHăVIN THÔNG SÀI GÒN
GIAIăON 2014 - 2020 ”ălàăcôngătrìnhănghiênăcu ca riêng tôi.
Các s liu và kt qu s dng trong lunăvnănàyălàătrungăthc.
Tôi xin chân thành cmănăGS.TSăHoàngăTh Chnhăđưănhitătìnhăhng dn tôi
hoàn thành tt lunăvnănày.



Tp. HCM, ngày tháng nmă2013
Ngi thc hin lunăvn

Nguyn Tin Trung



LI CMăN

 có th hoàn thành tt chngătrìnhăcaoăhc Qun tr kinh doanh và lunăvn,
tôi xin gi li chân thành cmănăđn:
Cô Hoàng Th Chnh vì s hng dn khoa hc tnătình,ăvàăluônăđng viên tôi
trong quá trình thc hinăđ tài này.
Quý Thy, Cô caăTrngăi hc Kinh t TP.HCMăđưăht lòng tn ty truyn
đt nhng kin thc, kinh nghim quý báu trong thi gian tôi hc tiăTrng.
BanălưnhăđoăCôngătyăSPT,ăcácăchuyênăgiaătrongălnhăvc công ngh thông tin
và vinăthôngăđưăchiaă s nhngăỦătng, kinh nghimăđ góp phn vào ni dung
lunăvnănày.
Sauăcùng,ătôiăxinăchânăthànhăcámănăgiaăđình, bn bè vàăcácăđng nghipăđưă
quan tâm và h tr trong quá trình tôi thc hin lunăvn.
Trong quá trình thc hin, mcă dùă đưă ht sc c gng hoàn thin lună vnă
nhngăkhôngăth tránh khi nhng sai sót, tôi rt mong nhnăđc nhng thông tin
và các ý kinăđóngăgópăca Quý Thy, Cô và các bn.
Trân trng,



MC LC
Trang
PHNăMăU 1
1 LỦădoăchnăđătài 1
2 Mcătiêuănghiênăcu 2

3 iătngănghiênăcu 2
4 Phmăviănghiênăcu 2
5 Phngăphápănghiênăcu 2
6 Khungănghiênăcu 4
7 Băccăcaălunăvn 4
Chngă1:ăCăSăLụăLUNăVăCHINăLCăCNHăTRANH 5
1.1 Kháiănimăchinălc 5
1.2 Kháiănimăvăqunătrăchinălc 5
1.3 Kháiănimăvăchinălcăcnhătranh 6
1.4 Sămnh,ătmănhìnăvàămcătiêuăchinălcăcaăcôngăty 7
1.5 Vaiătròăcaăchinălcăcnhătranh 7
1.6 Cácăcpăchinălc 8
1.6.1 Chinălcăcpăcông ty 8
1.6.2 Chinălcăcpăđnăvăkinhădoanh 8
1.6.3 Chinălcăcpăchcănng 10
1.7 Môiătrngăkinhădoanhăcaădoanhănghip 10
1.7.1 Phânătíchămôiătrngăvămô 10
1.7.1.1 Yuătăchínhătră(political factors) 10
1.7.1.2 Yuătăkinhătă(economicăfactors) 10
1.7.1.3 Yuătăvnăhóaăxưăhiă(socialăfactors) 11
1.7.1.4 Yuătăcôngănghăvàăkăthută(technologicalăfactors) 11
1.7.1.5 Yuătămôiătrngă(environmentalăfactors) 11
1.7.1.6 YuătăphápălỦă(legalăfactors) 11



1.7.2 Phânătíchămôiătrngăngành 12
1.7.2.1 iăthăcnhătranhătimănngă(nhngăcôngătyăcóăkhănngăgiaănhpăthă
trng) 13
1.7.2.2 Khách hàng 13

1.7.2.3 iăthăcnhătranhăhinăti 13
1.7.2.4 Nhàăcungăcp 13
1.7.2.5 Snăphmăthayăth 14
1.7.3 Phânătíchăhoànăcnhăniăb 14
1.7.3.1 Cácăhotăđngăchăyu 15
1.7.3.2 Cácăhotăđngăhătr 16
1.8 Cácăbcăxâyădngăchinălcăcnhătranh 16
1.8.1 Maătrnăcácăyuătăbênătrongă(IFE) 17
1.8.2 Maătrnăhìnhănhăcnhătranh 17
1.8.3 Maătrnăcácăyuătăbênăngoàiă(EFE) 18
1.8.4 Phân tích SWOT 19
1.8.5 MaătrnăQSPMă(QuantiativeăStrategicăPlanningăMatrix) 19
TómăttăChngă1 20
Chngă2:ăPHỂNăTệCHăMỌIăTRNGăCNHăTRANHăCAăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă
CÔNG TY SPT 21
2.1 GiiăthiuătngăquátăvăCôngătyăSPT 21
2.1.1 LchăsăhìnhăthànhăvàăphátătrinăcaăCôngătyăSPT 21
2.1.2 TìnhăhìnhăhotăđngăkinhădoanhăvàătàiăchínhăcaăCôngătyăSPT 22
2.2 PhânătíchămôiătrngăvămôăvàămôiătrngăngànhăcaăCôngătyăSPT 23
2.2.1 Môiătrngăvămô 23
2.2.1.1 Yuătăchínhătrăvà phápălut 24
2.2.1.2 Yuătăkinhăt 24
2.2.1.3 Yuătăvnăhóaăxưăhi 25
2.2.1.4 Yuătăcôngănghă- kăthut 26



2.2.2 Môiătrngăngành 27
2.2.2.1 ThătrngădchăvăFTTH 27
2.2.2.2 iăthăcnhătranhătimănng 29

2.2.2.3 Khách hàng 30
2.2.2.4 iăthăcnhătranhăhinăti 32
2.2.2.5 Nhàăcungăcp 34
2.2.2.6 Snăphmăthayăth 35
2.2.2.7 Maătrnăhìnhănhăcnhătranh 37
2.2.2.8 Maătrnăđánhăgiáăcácăyuătăbênăngoài 38
2.2.3 Phânătíchăhoànăcnhăniăb 39
2.2.3.1 DâyăchuynăgiáătrădchăvăFTTHăcaăCôngătyăSPT 39
2.2.3.2 NngălcăctălõiăcaăCôngătyăSPTăvădchăvăFTTH 44
Tómăttăchngă2 46
Chngă3:ăXỂYăDNGăCHINăLCăCNHăTRANHăCAăCỌNGăTYă
SPTăVăDCHăVăINTERNETăBNGăRNGăFTTHăGIAIăONă
2014 - 2020 47
3.1 TmănhìnăvàăsămnhăcaăCôngătyăSPT. 47
3.2 nhăhngăphátătrinăcaăCôngătyăSPT 47
3.3 McătiêuăphátătrinădchăvăFTTHăcaăCôngătyăSPTăđnănmă2020 48
3.3.1 Căsăxâyădngămcătiêu: 48
3.3.2 Mcătiêuăcăth 48
3.4 XâyădngăchinălcăcnhătranhăcaăCôngătyăSPTăvădchăvăFTTH 49
3.4.1 CácăchinălcătăvicăphânătíchămaătrnăSWOTăcaăCôngătyăSPT 49
3.4.1.1 NhnăđnhăcăhiăvàănguyăcăcaăCôngătyăSPTăđiăviădchăvă
FTTH 49
3.4.1.2 NhnăđnhăđimămnhăvàăđimăyuăcaăCôngătyăSPTăsoăviăcácăđiă
thăcnhătranhăđiăviădchăvăFTTH 51



3.4.2 LaăchnăchinălcăkinhădoanhăchoădchăvăFTTHăcaă
Công ty SPT 53
3.4.2.1 Giiăphápăchoăchinălcătrngătâmăviăcácădchăvăgiáătrăgiaătngă

trênănnădchăvăFTTH. 55
3.4.2.2 Giiăpháp choăchinălcăđcătrngăhóaădchăvăFTTH 57
3.4.2.3 Giiăphápăchoăchinălcătngăchiăphíăthp 61
3.4.2.4 Giiăphápăchoăchinălcăliênădoanh,ăliênăktăđăphátătrinădchăvă
FTTHătrênămiăhătngămng. 62
Tómăttăchngă3 64
KTăLUN 65



DANH MC CÁC BNG, BIU TRONG  TÀI
Trang
Bng 2.1: Kt qu kinh doanh caăCôngătyăSPTăgiaiăđon 2008 - 2012 23
Bng 2.2: So sánh 3 loi hình dch v: ADSL, FTTH và 3G 36
Bng 2.3: Ma trn hình nh cnh tranh 37
Bng 2.4: Ma trn các yu t bên ngoài 38
Bng 2.5: Ma trn các yu t bên trong 46
Bng 2.6: D báo tcăđ tngătrng thuê bao và doanh thu dch v FTTH
giaiăđon 2014 - 2020 49
Bng 3.1: Phân tích SWOT ca Công ty SPT v dch v FTTH 52
Bng 3.2: Ma trn QSPM nhóm chinălc SO, ST, WO và WT 54





DANH MC CÁC HÌNH V,  TH TRONGă TÀI
Trang
Hình 0.1: Khung nghiên cu 4
Hìnhă1.1:ăăSăđ tng quát v quá trình qun tr chinălc 6

Hình 1.2: Ba chinălc cnh tranh tng quát ca Michael E. Porter 9
Hình 1.3: Nhng yu t quytăđnh cnh tranh trong ngành 12
Hình 1.4: Dây chuyn chui giá tr doanh nghip 15
Hình 1.5: Ma trn SWOT 19
Hình 2.2: Tng thu nhp quc ni caăTP.HCMăgiaiăđon 2008 ậ 2012 25
Hình 2.3: Biuăđ th phn các doanh nghip cung cp dch v Internet 29
Hình 2.4: Kt qu kimăđnhămôăhìnhăđoălng các yu t nhăhngăđn cht
lng dch v và s hài lòng caăkháchăhàngăđi vi dch v FTTH 32
Hình 2.5: Dây chuyn chui giá tr ca công ty SPT 44





DANH MC CÁC T VIT TT

3G: công ngh truyn thông th h th 3 (third-generation technology).
AAG: tuyn cáp quang bin kt ni trc tip t ongăNamăỄăđn M (Asia
America Gateway).
ADSL: đng thuê bao s khôngăđi xng (Asymmetric Digital Subscriber Line).
Anova:ăPhânătíchăphngăsaiă(AnalysisăVariance).
AON: Mng cáp quang ch đng (Active Optical Network)
BES: phn mm h tr traoăđi thông tin trong doanh nghip (Business Excutive
System).
CARG: T l tngătrngăképăhàngănmă(Compound Annual Growth Rate).
CMC: Công ty C phn Dch v H tng Vin thông CMC.
EFA: Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis).
EVN: Công ty Thông tin Vinăthôngăin lc.
FPT: Công ty C phn Phát trinăuătăCôngăngh.
FTTH:ăđng truyn cáp quang ti hhăgiaăđìnhă(FiberătoătheăHome).

FTTx:ă đng truyn cáp quang ti mtă đim,ă đimă đóă cóă th là h giaă đìnhă
(Home), tòa nhà (Building),ăđim (Node), t (Carbinet), (Fiber to the x (x: home,
building, node, carbinet).
GPON: mng quang b đng (Gigabit Passive Optical Network)
IPTV: Truyn hình internet (Internet Protocol Television)
ISP: Nhà cung cp dch v interent (Internet Service Provider).
ITU: Liên minh Vin thông Quc t (International Telecommunication Union).
Kbps:ăKiloăbyteăperăsecondă(đnăv đoălng tcăđ đng truyn).
KMO: H s Kaiser - Mayer - Olkin.
Mbps:ăMegaăbyteăperăsecondă(đnăv đoălng tcăđ đng truyn 1Mbps = 1000
Kbps).
Mobifone:ăCôngătyăThôngăTinăDiăng
NetNam: Công ty C phn NetNam
NGN: mng th h tip theo (Next Generation Networks)



PON: Mng cáp quang th đng (Passive Optical Network)
SCTV: Công ty Trách Nhim Hu Hn Truyn hình Cáp Saigontourist
(Saigontourist Cable Television Co).
Sig: McăỦănghaăquanăsátă(Observedăsignificanceălevel).
SPSS: Phn mm phân tích và thng kê (Statistical Pakage for the Social Sciences).
SPT: Công ty C phn Dch v BuăchínhăVin thông Sài Gòn (Saigon Post &
Telecommunications).
SWOT: vit tt ca 04 t: nhng mt mnh (S- Strengths), nhng mt yu
(W_Weakness),ăcácăcăhi (O- Opportunities)ăvàăcácănguyăcă(T- Threats).
Tp.HCM: Thành ph H Chí Minh.
USD:ăđôălaăM ( United States dollar)
Viettel: Công ty VinăthôngăQuânăđi.
VIF: H s nhân t phóngăđiăphngăsaiă(Varianceăinflationăfactor).

Vinaphone: Công ty Dch V Vin Thông
VNPT: TpăđoànăBuăchínhăVin thông Vit Nam (Viet Nam Post &
Telecommunications Group).
VoD: Dch v xem phim theo yêu cu (Video on Demand)

1


PHNăMăU
1 Lý do chnăđ tài
Mc dù phi chu nhăhng tiêu cc ca s suy thoái kinh t toàn cu,ănhngătim
nngăphátătrin các dch v vin thông,ăđc bit là dch v internet  Vit Nam vn
rt ln,ăcăhi phát trin vn còn nhiu.ăTheoăđánhăgiáăca Liên minh Vin thông
quc t (ITU), Vit Nam là mt trong nhng quc gia có tcăđ tngătrng vin
thông cao trên th gii.
Hin nay, ngành vin thông ti VităNamăđangăphátătrin khá nhanh, hnă30,5ătriu
ngi s dngăinternet,ăđt mtăđ 35,07%. Tínhăđn cui nmă2011, s thuê bao
truy nhp internetăbngărng c đnhăđtăhnă3,8ătriu thuê bao,ătngă4.33%ăsoăvi
nmă2010,ăriêngă s thuê bao truy nhp Internet qua h thngă cápă quangăđn nhà
thuê bao là 139.208 thuê bao.
1

Nuănhătrc đây,ălnhăvc vin thông gnănhăđcăxemălàălnhăvcăđc quyn và
không có s cnh tranh thì hin nay s cnh tranh gia các doanh nghip vin thông
ngày càng gay gt do nhiu nhà cung cp dch v vinăthôngăđưăđc cp phép hot
đng nhm to cho các doanh nghip, h giaăđình, và cá nhân có nhiu s la chn
hnăvàăphùăhp vi nhu cu ca h hn.
Bên cnhăđó, s lng các ngân hàng, công ty chng khoán, các doanh nghip nc
ngoàiă cngă nhă cácă doanhă nghipă trongă nc có nhu cu m rng thêm các chi
nhánhăđ phát trină kinhă doanhăngàyă càngătngă đưăthúcă đy vic phát trin công

ngh nhm toăđiu kin cho các doanh nghip liên kt, traoăđi, kt ni thông tin
ngày mtă nhanhă hn.ă Doăđó,ă dch v internetă bngă rng - FTTH (Fiber To The
Home) là mt trong các dch v không th thiuă đi vi các ngân hàng, doanh
nghip, cá nhân và h giaăđìnhăcóăthuănhpăcaoầătrongăthiăđi công ngh thông tin
nhăhin nay.
Sau by nmăđc chính thc cung cp ra th trng (t nmă2006), dch v FTTH
đangălàăchic bánh ln và có th thay th dch v ADSLătrongătngălaiăgn. Vi s

1
BăThôngăTină&ăTruynăThôngă(2012),ăCông ngh thông tin và truyn thông Vit Nam nm 2012, tr. 38,
NXBăThôngăTină&ăTruynăThôngăVităNam.

2


tham gia ca nhiu nhà cung cpăđưăto nên s cnh tranh gay gt v giáăcc, cht
lng dch v,ăcăs h tngăvàăđ bao ph th trng ca dch v. Hin ti, th
trng Vit Nam nói chung và th trng Tp.HCM nói riêng có 06 nhà cung cp
dch v internet bngă rng FTTH chính, là: VNPT, Viettel, FPT, SPT, SCTV và
NetNam,ầ trongăđó FPT là nhà cung cp dch v FTTHăđuătiênăvàoănmă2006.ă
Các chuyên gia nhnăđnh s cnh tranh trên th trng s là mt lcăđy giúp dch
v bngăthôngărng FTTH s tin thêm mtăbc và dn thay th dch v truy cp
internetăADSLătrongătngălaiăgn.
Trc thc tinăđó,ăvic xây dng chinălc cnh tranh cho dch v FTTH s giúp
cho Công ty SPT có k hoch và mc tiêu c th đ phát trin dch v góp phn
hoàn thành mc tiêu chung. Chính vì vy mà tác gi chnăđ tài: ắXÂY DNG
CHINăLC CNH TRANH CA CÔNG TY C PHN DCH V BUă
CHÍNH VIN THÔNG SÀI GÒN GIAIăON 2014 - 2020” cho vic nghiên
cuăcngănhăng dng vào hotăđng thc tin trong kinh doanh ca Công ty.
2 Mc tiêu nghiên cu

- Xácăđnhănngălc ct lõi to nên li th cnh tranh cho dch v FTTH ca SPT.
- Xây dng chinălc cnh tranh và gii pháp thc hin chinălc nhm nâng
cao kh nngăcnh tranh ca SPT viăcácăđi th v dch v FTTH.
3 iătng nghiên cu
Chinălc cnh tranh ca Công ty SPT.
4 Phm vi nghiên cu
Công ty SPT hin đangăđuăt và cung cp nhiu dch v vin thông ti các thành
ph lnănh:ăTP.HCM,ăHàăNi,ăàăNng, CnăTh.ăTrong phm vi nghiên cu
caă đ tài này, tác gi ch nghiên cu chină lc cnh tranh đi vi dch v
internetăbngărng FTTH ca Công ty SPT ti TP.HCM.
5 Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cu đnh tính:
- Phng vnăchuyênăgiaăđ xây dng ma trn các yu t bên trong, bên ngoài, và
đánhăgiáăcácăchinălc có th la chn cho dch v FTTH ca Công ty SPT,
3


đng thi xácăđnh các nhân t nhăhngăđn chtălng dch v FTTH. Trênăcă
s đó,ăđ xut chinălc cnh tranh phù hp và các giiăphápăđ thc hin chin
lc.
Nghiên cu đnh lng:
- Nghiên cu nhân qu, phân tích nhân t và phân tích hi quy.
Phng pháp thu thp thông tin:
- Th cp t:
* Ngun tài liu bên ngoài: tp chí chuyên ngành vin thông, báo,ăinternetầă
- S cp t:
* Ngun tài liu ni b ca Công ty: các s liu thng kê, báo cáo tng ktầ
* Phng vn trc tip và thông qua bng câu hi kho sát.

4


6 Khung nghiên cu
Vnăđănghiênăcu:
Xâyădngăchinălcăcnhă
tranhăchoădchăvătruyănhpă
internetăbngărngăFTTHă
CăsălỦăthuytăvăxâyă
dngăchinălc, chină
lcăcnhătranh
oălngăsăhàiălòngăcaă
kháchăhàngăđiăviădchă
vătruyănhpăinternetă
bngărngăFTTH
Phngăvnăchuyênăgiaăđăxâyă
dngăchinălcăcnhătranhă
phùăhpăăă
Xâyădngăchinălcăcnhă
tranhăchoădchăvăFTTHăvàăcácă
giiăphápăthcăhinăchinălc
Phân tích, đánhăgiáăđiăthă
cnhătranh, môiătrngăvămô,
môiătrngăngànhăvàăăăăăăăăă
hoànăcnhăniăb


Hình 0.1: Khung nghiên cu

7 B cc ca lunăvn
Kt cu ca lunăvn gmăcácăchngăsau:
Chngă1:ăCăs lý lun v chinălc cnh tranh.
Chngă2:ăPhânătíchămôiătrng cnh tranh ca Công ty SPT.
Chngă3:ăXây dng chinălc cnh tranh ca Công ty SPT v dch v internet
bngărng FTTH giaiăđon 2014 - 2020.
5


Chng 1:ăCăSăLụăLUN VăCHINăLC CNHăTRANH

1.1 Khái nim chinălc
Khái nim v chinălcăđưăxut hin t rt lâu, t th k th 19 và lúcăđu, khái
nimănàyăđc gn lin viălnhăvc quân s. Tuy nhiên, t nhngănmă1960ătr li
đây,ăkhi nn kinh t th trng ngày càng phát trin thì khái nimănàyăđc dùng
trong kinh doanh. Trongămôiătrng kinh doanh, có rt nhiu quan nim v chin
lcăkhácănhauănh:
- Theo Kenneth Richmond Andrews:“chin lc là nhng gì mà mt t chc phi
làm da trên nhng đim mnh và nhng đim yu ca mình trong bi cnh có
nhng c hi và c nhng nguy c”
2
.
- Theo Michael E. Porter: “chin lc là s sáng to ra v th có giá tr và đc đáo
bao gm các hot đng khác bit. Chin lc còn là s chn la, đánh đi trong
cnh tranh và to ra s phù hp gia tt c các hot đng ca công ty”
3
.
- Theo Alfred Dupont Chadler: “chin lc là vic xác đnh các mc tiêu, mc đích
c bn, lâu dài ca doanh nghip, đng thi là s la chn cách thc, các quá trình
hành đng và phân b các ngun lc cn thit đ đt đc mc tiêu đó”

4
.
T nhng nghiên cu trên, chúng ta có th hiu chinălc là nhng phngăhng,
hànhăđng ca mt t chc v dài hn nhm mc tiêu đt đc li th cnh tranh
trong kinh doanh mt cách bn vng.
1.2 Khái nim v qun tr chinălc
- Theo Fred R. David: “Qun tr chin lc là mt ngh thut và khoa hc thit lp,
thc hin và đánh giá các quyt đnh liên quan, nhiu chc nng cho phép mt t
chc đt đc nhng mc tiêu đ ra”
5
.


2
Kenneth Richmond Andrews (1980), The Concept of Corporate Strategy, R.D. Irwin Publisher.
3
Michael E. Porter (1996), What Is Strategy, Harvard Business Review.
4
Alfred Dupont Chadler (1969), Strategy and Structure, The MIT Press.
5
Fred R. David (2011), Concepts and cases of Strategic Management, Prentice Hall Publisher.
6


Xácăđnhătmănhìnăvàă
sămngăcaătăchc
Phânătíchămôiătrngă
bên ngoài
Phânătíchămôiătrngă
bên trong

Xácăđnhăcácămcătiêuă
chinălc
Hìnhăthànhăchinălc
- Cpăcôngăty
- Cpăkinhădoanh
- Cpăchcănng
- Kinhădoanhăqucăt
Hochăđnhăvàăphânăbă
cácăngunălc
aăchinălcăvàoăăăăăăă
hànhăđngăvàăđtătiăsă
hiănhp
Cuătrúcătăchcăvàă
kimăsoát


Hìnhă1.1ăSăđ tng quát v quá trình qun tr chinălc
Ngun: Nguyn Hu Lam, inhăTháiăHoàng, Phm Xuân Lan, Qun tr chin lc
phát trin v th cnh tranh [5]

1.3 Khái nim v chinălc cnh tranh
Theo Michael E. Porter: “chin lc cnh tranh là s tìm kim v th cnh tranh
thun li trong ngành nhm mc đích to lp mt v th thun li và bn vng
trc nhng sc ép quyt đnh s cnh tranh trong ngành”
6
.
Nhăvy có th nói, nu nhăchinălc là vicăđaă raăcácămc tiêu và la chn
ngun lcăđ thc hin mc tiêu thì chinălc cnh tranh li da trên nhng li th
mà doanh nghip hinăđangăcóăvàăduyătrìănóăđ to ra nhng li th nhtăđnh so vi
cácăđi th.

6
Michael E. Porter (1985), Competitive Advantage, The free press.
7


1.4 S mnh, tm nhìn và mc tiêu chinălc ca công ty
S mnh:ălàăthôngăđip th hin phn giá tr ct lõi caăcôngăty,ănóămangăỦănghaă
cho s raăđi và tn ti ca nó.
Theo Henry Mintzberg “mt s mnh cho bit chc nng c bn ca mt t chc
trong xã hi xét theo khía cnh hàng hóa và dch v t chc đó sn xut ra nhm
phc v cho đi tng khách hàng ca nó”.
Tm nhìn: là nhngăđnhăhng lâu dài mà các nhà qun tr vch ra v tngălaiă
ca doanh nghip da trên nhng d báo v s bină đng caă môiă trng kinh
doanh.
Mc tiêu: mc tiêu là kt qu ca công ty mong munăđtăđc trong mt thi gian
nhtăđnh.ăDoăđóămc tiêu ca chinălc phiăđm bo theo nguyên tc SMART:
S (Specific): mc tiêu cn phi c th, M (Measurable): có th đoălngăđc, A
(Achievable): có th đt đc, R (Realistics): phi thc t, T (Timebound): có thi
hn.
1.5 Vai trò ca chinălc cnh tranh
Vai trò hochăđnh
Bn cht ca vic hochăđnh chinălc cnh tranh là gn kt mt doanh nghip
viămôiătrng hotăđng caănó.ăMôiătrng ca doanh nghip bao gm c các yu
t kinh t, xã hi, tuy nhiên khía cnh trng yuătrongămôiătrng hotăđng ca
mt doanh nghip làăngànhăhayăcácăngànhămàătrongăđóănóăcnhătranh.ăCăcu ngành
có th nhăhngăđn chinălc cnh tranh mà doanh nghip có th s dng.
Hochăđnh chinălc cnh tranh giúp doanh nghip đánhăgiáăđc mcăđ cnh
tranh trong ngành, t đó tìm ra mt v trí trong ngành mà doanh nghip có kh nngă
t v tt nhtătrc nhngăđi th cnh tranh.

Vai trò d báo
D báo trong chinălc cnh tranh hay còn giălàăxácăđnh các tín hiu th trng.
Tín hiu th trng là bt k mtăhànhăđng nào caăđi th cnh tranh, hành vi ca
đi th cnh tranh s to ra nhng tín hiu v Ủăđnh,ăđngăc,ămc tiêu ca nó. Do
đó,ă nu doanh nghip có th nhn bit và hiuă đc chính xác các tín hiu th
8


trng thì nó có vai trò rt quan trng trong vic d báo, phânătíchăđi th cnh
tranh và xây dng chinălc cnh tranh.
Vaiătròăđiu khin
Cngănhăchinălc kinh doanh, chinălc cnh tranh giúp nhà qun tr cm nhn
đcăđc nhngăbcăđiăcaăđi th đ có nhng chinălc phn ng li, chn
la nhng chinălc cnhătranhăđúngăđn thông qua vic s dng và phân b các
ngun lc hin có ca doanh nghip mt cách tiăuăcngănhăphi hp hiu qu
các chcănng trong t chcăđ tránh nhng cuc chin tn kém, gây thit hi, trong
khi vnăvtălênătrc nhng doanh nghip khác.
1.6 Các cp chinălc
1.6.1 Chinălc cp công ty
Chină lc cp công ty là h thng nhng chină lc tng quát nhm giúp cho
doanh nghip xácăđnh và vch rõ mcăđích,ăcácămc tiêu caăcôngăty,ăxácăđnh các
hotăđngăkinhădoanhămàăcôngătyătheoăđui, to ra các chính sách và các k hoch
căbnăđ đt các mcă tiêuă màătrongăđóăcôngă tyăs cnh tranh và phân phi các
ngun lc gia các hotăđng kinh doanhăđó.
1.6.2 Chinălc cpăđnăv kinh doanh
Chinălc cpăđnăv kinh doanh là tng th các cam ktăvàăhànhăđngăđ giúp
doanh nghipăcóăđc li th cnh tranh thông qua vicăkhaiăthácănngălc ct lõi
vào nhng sn phm, dch v c th. Trong chinălc cpăđnăv kinhădoanhăđiu
quan trng nht là la chn và thc hinăcácăhànhăđng to s khác bit hoc thc
hin các hotăđng khác và ttăhnăsoăviăđi th.

Chinălc cpăcácă đnăv kinh doanh ca doanh nghipăxácăđnh cách thc mi
đnăv kinh doanh s c gng hoàn thành mc tiêu caănóăđ đóngăgópăvàoăhoànă
thành mc tiêu cp công ty.
Theo lunăđim ca Derek F. Abell’săv quá trình ra quytăđnhăđ xây dng chin
lc cpăđnăv kinh doanh phi bao gm ba yu t,ăđóălà: (1) Nhu cu khách hàng,
hayăđiuă gìă đc tha mãn (what); Cácă nhómăkháchă hàngăhayăaiă đc tha mãn
9


(who); Các kh nngăkhácăbit hóa hay cách thc mà nhu cuăkháchăhàngăđc tha
mãn (how).
Ba yu t trên s xácăđnh cách thc mà mt công ty s cnh tranh trong mt hot
đng kinh doanh hay mt ngành.
Theo Michael E. Porter,ă đ có th tn tiătrongă môiă trng cnh tranh khc lit,
doanh nghip có ba cách tip cn chinălc cnh tranh đ vtăquaăcácăđi th:


LI TH CHINăLC


Tínhăđc nht do
khách hàng cm nhn
Chi phí thp
MC TIÊU
CHINăLC
Toàn b ngành
CHINăLC
CăTRNGăHịA
CHINăLC
TNG CHI PHÍ THP

Ch mt phân
đon c th
CHINăLC TRNG TÂM
Hình 1.2 Ba chinălc cnh tranh tng quát ca Michael E. Porter
Ngun: Michael E. Porter (1985), Competitive Strategy [10]
Chinălc tng chi phí thp
Chinălc này nhm ti mcătiêuăcóăđc tng chi phí thpăhnăsoăviăcácăđi th
trong ngành thông qua mt tp hpăcácăchínhăsách.ă có chi phí thp, các doanh
nghip phi tích cc xây dng nhng c s sn xut quy mô hiu qu, ct gim chi
phí mnh m nh kinh nghim, kim soát cht chi phí và ti thiu hóa chi phí trong
nhng b phnănhănghiênăcu và phát trin, bán hàng, qungăcáoầTuyănhiên,ăkhiă
thc hin chinălc này, vnăđ chtălng, dch v và các yu t không th b xem
nh.
Chinălc đcătrngăhóa
Chinălc khác bit hóa là chinălcăđaăraămt sn phm khác hn sn phm ca
cácăđi th saoăchoăkháchăhàngăđánhăgiá.ăCóănhiuăcáchăđ làm sn phm có s
khác bitănhngăđ thành công thì s khác bit hóa phi bao gmăbaăđcăđim sau:
 To ra giá tr cho khách hàng.
 Cung cp giá tr thyăđc.
10


 Khó btăchc.
Chinălc trng tâm
Chinălc trng tâm là tpătrungăhng vào mt nhóm khách hàng, mtăphânăđon
sn phm hay mt th trngăđa lý c th. Chinălc này da trên gi đnh các
doanh nghip có kh nngăthc hin mt mc tiêu chinălc hp hiu qu hnăsoă
viăđi th cnh tranh có mc tiêu rngăhn.
1.6.3 Chinălc cp chcănng
Chină lc cp chcă nng là chină lc ca các b phn chcă nngă (marketing,

nghiên cu và phát trin, vn hành, tài chính, ngun nhân lcầ).ăChinălc này
nhm giúp hoàn thin, tiăđaăhóaăhiu sut ngun lc, ci thin và nâng cao kt qu
hotăđng ti tng b phn chcănngătrongăphm vi công ty.
1.7 Môiătrng kinh doanh ca doanh nghip
1.7.1 Phơnătíchămôiătrngăvămô
Có nhiu yu t trongămôiătrngăvămôăs nhăhngăđn quytăđnh ca các nhà
qun tr ca bt k t chc nào, vicăphânătíchămôiătrngăvămôăs giúp các nhà
qun tr xem xét doanh nghipăđưălàmăđc nhng gì vàănênăthayăđiănhăth nàoăđ
nm bt nhngăcăhi t môiătrng bên ngoài và tiên liu nhngănguyăcăs gp
phiănh:ănhng nhăhng t s thayăđi v thu, pháp lut, các rào cnăthngă
mi,ăthayăđi nhân khu hcăvàăthayăđi chính sách ca chính ph là tt c các ví d
ca s thayăđiăvămô.ă
 phân tích k hn,ăcác nhà qun tr chinălc ca doanh nghipăthng chn 06
yu t trong mô hình PESTEL đ nghiên cu:
1.7.1.1 Yu t chính tr (political factors)
Các yu t nàyăthngăđ cpăđn cácăquanăđim, đng li, chính sách ca chính
ph. Chính ph có vai trò to ln trong vicăđiu tit nn kinh t vămôăthôngăquaăcácă
chính sách tài chính, tin t, vic chi tiêu ca chính ph. Trong mi quan h vi các
doanh nghip, chính ph vaăđóngăvaiătròălàăngi kimăsoát,ăngnăchn, hn ch,
va là khách hàng ca các doanh nghip.
1.7.1.2 Yu t kinh t (economic factors)
11


Các yu t kinh t ca doanh nghipăđcăxácăđnh bi tim lc ca nn kinh t
quc gia, bao gm: t l lm phát, tcăđ tngătrng ca nn kinh t, lãi sut ngân
hàng, mcăđ tht nghip, thu nhp qucădânầăMi yu t trênăđu có th làăcăhi
kinh doanh cho doanh nghip,ăcngăcóăth là miăđeădaăđi vi s phát trin ca
doanh nghip. Vic phân tích các yu t kinh t giúp các nhà qun tr có th d báo
vàăđaăraănhng kt lun v nhng xu th chính trong s binăđi caămôiătrng

tngălai.
1.7.1.3 Yu t vnăhóaăxƣăhi (social factors)
Nhngăthayăđiătrongăvnăhóaăxưăhi có th nhăhngăđn nhu cu cho các sn
phm ca doanh nghipănh: tôn giáo, chun mcăđoăđc, phong tc tpăquánầă
đuăcóătácăđngăđn hotăđng kinh doanh ca doanh nghip. Các yu t xã hi này
thng binăđi chm nên các nhà qun tr doanh nghipăthng lãng quên khi xem
xét nhng vnăđ chinălc.
1.7.1.4 Yu t công ngh và k thut (technological factors)
Công ngh mi to ra sn phm mi và các quy trình sn xut mi, các doanh
nghip phi nhn bit và khai thác nhng công ngh phù hpăđ to li th cnh
tranh trên th trng nhm hn ch nguyăcălc hu v công ngh. Các doanh nghip
phiăthngăxuyênăđánhăgiáăhiu qu công ngh đangăs dng, theo dõi nhng din
bin ca s phát trin công ngh, tp trung cho vic nghiên cu và phát trin công
ngh.
1.7.1.5 Yu t môiătrng (environmental factors)
Yu t môiătrng bao gm thi tit và binăđi khí hu.ăThayăđi nhităđ có th
tácăđngăđn nhiu ngành công nghip bao gm du lch, nông nghip và bo him.
Vi bină đi khí hu ln xy ra do s nóng lên toàn cu và vi nhn thc môi
trng lnăhnăyu t bênăngoàiănàyăđangătr thành mt vn đ quan trngăđi vi
các doanh nghipăđ xem xét.
1.7.1.6 Yu t pháp lý (legal factors)
Là yu t liênăquanăđnămôiătrngăphápălỦ,ătrongăđóăcácăcôngătyăhotăđng và vic
thayăđi pháp lý có th nhăhngăđn chi phí ca mtăcôngăty:ăquyăđnh tinălngă
12


ti thiu, các yêu cuăcaoăhnăđi vi nhng doanh nghip sn xut sn phm tái
chầă
1.7.2 Phơnătíchămôiătrng ngành
Nghiên cuămôiătrngăngànhă(môiătrng cnh tranh) rt quan trng do sc mnh

cnh tranh trong ngành s quytăđnh mcăđ đuăt,ămcăđ cnh tranh và mc li
nhun ca ngành. Môiătrng cnh tranh trong ngành ph thuc vào 05 yu t c
bn:ănguyăcănhp cuc ca nhng công ty cùng mt ngành ngh, nhng công ty có
kh nngăgiaănhp th trng, s đeăda ca sn phm thay th, sc mnh caăngi
mua và nhà cung ng.

IăTHăTIMăNNGăGIAăNHPă
THăTRNG
SNăPHMăHOCăDCHăVă
THAYăTH
NHÀ
CUNG
CP
KHÁCH
HÀNG
CỄCăIăTHă
TRONG NGÀNH
Nguyăcă
cóăđiăthă
giaănhpămi
Nguyăcăcóăđiăthă
giaănhpămi
Scămnhămcăcă
caănhàăcungăcp
Scămnhă
mcăcăcaă
khách hàng
Săđeădaăcaăsnăphmăhocă
dchăvăthayăth

Hình 1.3 Nhng yu t quytăđnh cnh tranh trong ngành.
Ngun: Micheal E. Porter (1985), Competitive Strategy [10].