B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
L
L
U
U
T
T
H
H
T
T
U
U
Y
Y
T
T
H
H
N
N
H
H
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
V TÍN DNG TIÊU DÙNG TI NGÂN HÀNG
TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI
NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ NGÀNH: 60.31.12
NGI HNG DN: TS. THÂN TH THU THY
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
*********
Lun vn Thc s kinh t vi đ tài “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng v tín
dng tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam Chi
nhánh TP H Chí Minh”
Tôi xin cam đoan chu trách nhim v ni dung và tính trung thc ca đ tài
nghiên cu này.
HCM, ngày….tháng … nm ……
Tác gi
Lu Th Tuyt Hnh
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V, S , BIU
M U 1
Chng 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V TÍN
DNG TIÊU DÙNG TI NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1. Tng quan v tín dng tiêu dùng ti NHTM 4
1.1.1. Nhng vn đ c bn v tín dng 4
1.1.1.1 Khái nim tín dng ngân hàng 4
1.1.1.2. c đim tín dng ngân hàng 4
1.1.2 Nhng vn đ c bn v tín dng tiêu dùng 5
1.1.2.1 Khái nim 6
1.1.2.2 C s ca tín dng tiêu dùng 6
1.1.2.3 c đim ca tín dng tiêu dùng 6
1.1.2.4 Vai trò ca tín dng tiêu dùng 8
1.1.2.5 Phân loi tín dng tiêu dùng 9
1.2 Tng quan s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTM 13
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng 13
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng 14
1.2.3 Các nhân t quyt đnh s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng 16
1.2.3.1 Cht lng dch v 16
1.2.3.2 Khong cách trong s cm nhn cht lng dch v 18
1.2.3.3 Giá c dch v 20
1.2.3.4 Vic duy trì khách hàng 21
1.2.4 S cn thit phi làm hài lòng khách hàng 22
1.2.5 Mc đích đo lng s hài lòng ca khách hàng 23
1.2.6 Các mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v 23
1.2.6.1 Mô hình đánh giá cht lng dch v 23
1.2.6.2 Mô hình ch s hài lòng ca khách hàng (CSI Model) 26
1.2.6.3 Mô hình nghiên cu ca lun vn 29
1.3 Kinh nghim v nâng cao s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng 30
1.3.1 Kinh nghim v nâng cao s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti các
NHTM Vit Nam 30
1.3.2 Bài hc kinh nghim cho Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 32
Kt lun chng 1 33
Chng 2: THC TRNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V TÍN DNG
TIÊU DÙNG TI NHTMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI
NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH 34
2.1 Gii thiu v NHTMCP u T và Phát Trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh
34
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca NHTMCP u T và Phát Trin Vit Nam Chi
nhánh TP H Chí Minh 34
2.1.2 C cu t chc 35
2.1.3 Kt qu hot đng trong thi gian qua 35
2.1.3.1 Huy đng vn 36
2.1.3.2 D n cho vay 37
2.1.3.3 Thu dch v 38
2.1.3.4 Li nhun 38
2.2 Thc trng tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi
nhánh TP H Chí Minh 39
2.2.1 Phân tích thc trng hot đng tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 39
2.2.2 ánh giá thc trng hot đng tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 44
2.2.2.1 Nhng kt qu đt đc 44
2.2.2.2 Nhng mt còn tn ti 45
2.3 Phân tích s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và
Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 47
2.3.1. Kho sát v s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u
t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 47
2.3.1.1 Gi thuyt nghiên cu 47
2.3.1.2 Thit k nghiên cu 47
2.3.1.3 Quy trình kho sát 48
2.3.1.4 Xây dng thang đo 50
2.3.2 Kt qu kho sát s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTMCP
u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 50
2.3.2.1 c đim mu kho sát 50
2.3.2.2 Kim đnh thang đo bng h s tin cy Cronbach Alpha 52
2.3.2.3.Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA 54
2.3.2.4 Phân tích hi quy bi 57
2.4 ánh giá s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và
Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 61
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 61
2.4.2 Nhng mt còn tn ti 64
2.4.3 Nguyên nhân ca tn ti 65
Kt lun chng 2 68
Chng 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V
TÍN DNG TIÊU DÙNG TI NHTMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT
NAM CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH 69
3.1 nh hng và chin lc phát trin dch v ca NHTMCP u t và Phát trin
Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh giai đon 2010-2015 69
3.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi tín dng tiêu dùng ti
NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh 70
3.2.1 Xây dng chin lc qung bá thng hiu 70
3.2.2 Cng c hình nh tt đp ca ngân hàng trong lòng khách hàng 71
3.2.3 m bo tính cnh tranh v giá 71
3.2.4 M rng đa bàn hot đng 72
3.2.5 a dng hóa sn phm cho vay tiêu dùng 72
3.2.6 Phát trin hp tác 73
3.2.7
u t ci to c s vt cht và p
hát trin
đi mi công ngh 74
3.2.8 Nâng cao cht lng phc v ca nhân viên đi vi khách hàng 74
3.2.9 y mnh công tác chm sóc khách hàng 76
3.2.10 Tng cng kim tra, kim soát ni b 77
3.3 Gii pháp h tr t Hi s NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam 77
3.3.1 Phát trin mnh dch v và khai thác các sn phm dch v khác bit có li th
77
3.3.2 Ci cách hành chính 78
3.3.3 Tng cng trong công tác qun lý khách hàng 78
3.3.4 Nâng cao ngun nhân lc 79
3.3.5 y mnh công tác qun tr điu hành 79
3.3.6 Hoàn thin công ngh ngân hành 80
3.3.7 y mnh truyn thông và phát trin thng hiu 80
3.3.8 Nâng cao cht lng, phong cách giao dch phc v khách hàng 80
Kt lun chng 3 81
Kt lun 82
Tài liu tham kho
Ph lc
Ph lc 1: Chi tit các câu hi thuc 5 thành phn ca thang đo cht lng dch v
SERVQUAL
Ph lc 2: Thang đo cht lng dch v ca lun vn
Ph lc 3: Bng câu hi đnh tính
Ph lc 4: Bng câu hi kho sát
Ph lc 5: Kt qu kho sát đc đim mu
Ph lc 6: Kt qu phân tích Cronbach alpha
Ph lc 7: Kt qu phân tích EFA ca các thành phn đo lng s hài lòng ca khách
hàng
Ph lc 8: Kt qu phân tích EFA –S hài lòng khách hàng
Ph lc 9: Kt qu phân tích hi quy bi
Ph lc 10: Kt qu kim đnh s nh hng ca thi gian s dng dch v đn s hài
lòng ca khách hàng
Ph lc 11: Kt qu kim đnh s nh hng ca s lng ngân hàng mà khách hàng
đang giao dch đn vic khách hàng có la chn BIDV HCM trong thi gian tí
Ph lc 12: Kt qu tính đim trung bình-Nhn đnh ca khách hàng v thành phn mc
đ tín nhim
DANH MC CH VIT TT
− ACB: NHTMCP Á Châu
− BIDV HCM: Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin
Vit Nam thành ph H Chí Minh
− HL: Hài lòng
− KH: Khách hàng
− NHNN: Ngân hàng Nhà nc
− NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
− QHKH 4: Quan h khách hàng 4
− QHKH: Quan h khách hàng
− TA2: Các báo cáo k thut và tài liu D án h tr k thut 2
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 S liu hot đng ca BIDV HCM giai đon 2007-2012 36
Bng 2.2 C cu huy đng vn giai đon 2007 – 2012 36
Bng 2.3 N xu hot đng tín dng tiêu dùng giai đon 2007 – 2012 41
Bng 2.4 D n tng sn phm tín dng tiêu dùng giai đon 2007 – 2012 42
Bng 2.5 C cu d n sn phm tín dng tiêu dùng giai đon 2007 – 2012 44
Bng 2.6 H s Cronbach anpha ca các thành phn thang đo 53
Bng 2.7 H s Cronbach alpha-thang đo s hài lòng ca khách hàng 54
Bng 2.8 Kt qu phân tích nhân t EFA ca các thành phn đo lng s hài lòng
ca khách hàng 55
Bng 2.9 Kt qu phân tích nhân t EFA - Khái nim s hài lòng ca khách hàng 57
Bng 2.10 Tóm tt mô hình trong phân tích hi quy 58
Bng 2.11 Bng phân tích phng sai ANOVA 59
Bng 2.12 H s hi quy riêng phn 60
Bng 2.13 Bng phân tích phng sai Anova v mc đ hài lòng ca khách hàng 61
Bng 2.14 Bng kho sát s khác bit mc đ hài lòng khách hàng có thi gian s
dch v khác nhau 61
Bng 2.15 Kho sát s nh hng ca s lng ngân hàng mà khách hàng đang giao
dch đn vic khách hàng có la chn giao dch vi BIDV HCM trong thi gian ti62
Bng 2.16 Kho sát nhn đnh ca khách hàng v thành phn mc đ tin cy 63
DANH MC CÁC HÌNH, S , BIU
Hình 1.1 Mô hình cht lng dch v ca ngân hàng 19
Hình 1.2 Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca M 27
Hình 1.3 Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca các quc gia Châu Âu 28
Hình 1.4 Mô hình nghiên cu ca lun vn 29
S đ 1.1 S đ cho vay tiêu dùng gián tip 11
S đ 1.2 S đ cho vay tiêu dùng trc tip 12
S đ 2.1 C cu t chc 35
Biu đ 2.1 Hot đng tín dng tiêu dng giai đon 2007 – 2012 48
1
M U
1. Lý do la chn đ tài
T tháng 9/2008, BIDV đã chính thc vn hành mô hình t chc mi (TA2) ti
tr s chính và t tháng 10/2008 bt đu trin khai ti các Chi nhánh. Theo đó, các sn
phm, dch v dn dn đc hoàn thin và đc qun lý mt cách có khoa hc, to nn
tng quan trng đ BIDV tin ti tr thành mt ngân hàng bán l hin đi. Cùng vi l
trình chung ca toàn h thng, Chi nhánh Ngân hàng thng mi c phn u t và
Phát trin Vit Nam H Chí Minh đã áp dng mô hình mi này t ngày 01/10/2008. K
t ngày vn dng mô hình mi đn nay cùng vi s h tr ca công ngh thông tin,
hot đng bán l nói chung và hot đng tín dng tiêu dùng nói riêng ti BIDV HCM
đc vn hành mt cách trôi chy và mang li hiu qu kinh doanh cao cho Chi nhánh.
Bên cnh đó, trong môi trng cnh tranh hin nay, khách hàng là nhân t quyt đnh s
tn ti ca ngân hàng. Ngân hàng nào dành đc mi quan tâm và s trung thành ca
khách hàng, ngân hàng đó s luôn thành công và phát trin. Chin lc kinh doanh
hng đn khách hàng đang tr thành chin lc quan trng hàng đu ca các ngân
hàng. Làm th nào đ đem đn cho khách hàng s hài lòng tt nht luôn là vn đ mà các
ngân hàng c gng thc hin vi tt c kh nng ca mình. đánh giá s hài lòng ca
khách hàng v hot đng tín dng tiêu dùng, nhm nâng cao công tác chm sóc khách
hàng trong thi gian sp ti, đm bo phù hp vi mc tiêu, chính sách, đnh hng
ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam, đ tài “Nâng cao s hài lòng ca
khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u T và Phát Trin Vit Nam - Chi
nhánh TP H Chí Minh” đc đc chn và thc hin không ngoài mc đích trên.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
- Nghiên cu nhm mc tiêu xác đnh các nhân t chính nh hng đn s hài
lòng ca khách hàng đi vi hot đng tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh, t đó phát hin ra nhng hn ch trong
2
quá trình cung ng sn phm đn vi khách hàng, cng nh công tác chm sóc khách
hàng trong thi gian va qua.
- Trên c s đó, đa ra nhng gii pháp khc phc nhng hn ch hin có,
nâng cao công tác chm sóc khách hàng nhm đem đn s hài lòng cao nht cho khách
hàng v hot đng tín dng tiêu dùng ti Chi nhánh. To nn tng quan trng đ BIDV
nói chung và BIDV Chi nhánh TP H Chí Minh nói riêng tin ti tr thành mt ngân
hàng bán l hin đi.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: là s hài lòng ca các khách hàng cá nhân đã và đang có
quan h tín dng tiêu dùng ti NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh
TP H Chí Minh.
- Phm vi nghiên cu: lun vn tp trung nghiên cu các yu t tác đng đn s
hài lòng ca khách hàng đã và đang s dng các sn phm tín dng tiêu dùng ti
NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh. Thi gian tin
hành nghiên cu đc thc hin t tháng 06/2011 đn tháng 12/2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn kt hp nghiên cu đnh tính và đnh lng
(1) Nghiên cu đnh tính nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi phng vn.
(2) Nghiên cu đnh lng thông qua k thut phng vn trc tip nhng khách
hàng đã và đang s dng các sn phm tín dng tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi c
phn u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh.
Lun vn s dng nhiu công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích
nhân t khám phá (EFA), kim đnh thang đo bng Cronbach’s Alpha, Anova vi phn
mm SPSS 11.5.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu lun vn gm 03 chng.
Chng 1: Tng quan v s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti Ngân
3
hàng thng mi
Chng 2: Thc trng s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti
NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti
NHTMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh TP H Chí Minh
4
CHNG 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V TÍN
DNG TIÊU DÙNG TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Tng quan v tín dng tiêu dùng ti NHTM
1.1.1 Nhng vn đ c bn v tín dng
1.1.1.1 Khái nim tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân hàng
sang cho khách hàng (t chc, cá nhân) trong mt thi gian nht đnh vi mt khon
chi phí nht đnh. Nói cách khác, tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân
hàng vi các t chc, cá nhân đc thc hin di hình thc ngân hàng đng ra huy
đng vn bng tin và cho vay vi các đi tng trên.
Tín dng ngân hàng ra đi và phát trin gn lin vi s ra đi và phát trin ca
h thng ngân hàng. i tng ca tín dng ngân hàng là vn tin t, trong đó: ngân
hàng là ngi cho vay còn t chc, cá nhân là ngi đi vay.
Tín dng ngân hàng va là tín dng mang tính cht sn xut kinh doanh do gn
lin vi hot đng sn xut kinh doanh va là tín dng tiêu dùng, không gn lin vi
hot đng sn xut kinh doanh. Song, nghip v tín dng ngân hàng luôn đm bo 3
nguyên tc c bn:
• Hoàn tr n đúng hn c vn gc và lãi.
• S dng vn tín dng đúng mc đích cam kt và có hiu qu.
• Tin vay phi đc bo đm bng tài sn (tr trng hp cho vay tín chp,
không có tài sn đm bo)
1.1.1.2 c đim tín dng ngân hàng
- Tài sn giao dch trong tín dng ngân hàng rt đa dng, có th di dng tin t,
tài sn thc hoc ch ký. Trong đó:
5
Vic cp tín dng di dng tin t là ph bin nht và đc thc hin thông
qua các khon gii ngân cho khách hàng bng tin mt hay chuyn khon.
Vic cp tín dng di dng ch ký thc cht đây là nhng cam kt thanh
toán có điu kin mà ngân hàng cung cp cho khách hàng và đc thc hin di hình
thc c th nh: bo lãnh ngân hàng, tín dng chng t vi công c nh th tín dng,
hi phiu chp nhn ca ngân hàng,…
Riêng vic cp tín dng di dng tài sn thc là vic t chc tín dng cho
khách hàng thuê tài sn thông qua giao dch cho thuê tài chính. Hin nay, theo quy đnh
trong Lut các t chc tín dng Vit Nam, cho thuê tài chính là sn phm riêng có ca
các công ty cho thuê tài chính, ngân hàng không trc tip cung cp loi hình sn phm
này.
- Ri ro trong tín dng ngân hàng có tính tt yu, không th loi tr hoàn toàn:
Tt c các giao dch tín dng nói chung đu da trên c s ca lòng tin. Ri
ro tín dng phát sinh khi mt trong hai yu t kh nng tr n và thin chí tr n không
đc hình thành đy đ. Trong đó, thin chí tr n là yu t vô hình khó trit tiêu và
loi b hoàn toàn.
Trong quá trình hot đng, có rt nhiu bin c khách quan ngoài tm kim
soát ca c ngân hàng ln khách hàng, làm phát sinh ri ro do kh nng tr n thay đi,
vì vy đ ri ro tim n trong quan h tín dng là khá cao, ngân hàng ch có th kim
soát, gim thiu và hn ch mà thôi.
- S hoàn tr đy đ c gc và lãi là bn cht ca tín dng nói chung và tín dng
ngân hàng nói riêng. ây là s khác bit gia tín dng và các giao dch khác, hn na
ngân hàng là mt t chc kinh doanh chênh lch lãi sut nên đi vi tín dng ngân
hàng vic hoàn tr đy đ c gc ln lãi cc k quan trng.
S hoàn tr trong tín dng ngân hàng là vô điu kin vì các chng t đc hình thành
trong quan h tín dng ngân hàng nh: hp đng tín dng, giy nhn n, kh c n,…
đu th hin ni dung cam kt hoàn tr vô điu kin cho ngân hàng khi khon n đn
6
hn. ây chính là nhng ràng buc pháp lý mà khách hàng phi tuân th trong quá
trình s dng tín dng ngân hàng
1.1.2 Nhng vn đ c bn v tín dng tiêu dùng
1.1.2.1 Khái nim
Tín dng tiêu dùng là hình thc tín dng cp phát cho cá nhân, h gia đình đ đáp
ng nhu cu tiêu dùng nh nhu cu mua sm nhà , đ dùng gia đình, xe c, chi phí
hc hành, gii trí,…Ngày nay, khái nim v tín dng tiêu dùng đc hiu ngha rng
hn, tín dng tiêu dùng là các khon vay mà ngân hàng cp phát cho cá nhân, h gia
đình có nhng ngun thu nhp khác nhau t lng, kinh doanh,… hp pháp. Mc đích
vay mn đa dng nh mua nhà, xây dng hay sa cha nhà , mua xe, hc hành, du
lch,
1.1.2.2 C s ca tín dng tiêu dùng
- Nhu cu tín dng tiêu dùng gia tng mnh m gn lin vi nhu cu v hàng tiêu
dùng lâu bn nh nhà, xe, nhu cu du hc vi lc lng khách hàng rng ln.
- Nhiu công ty ln t tài tr ch yu bng phát hành c phiu và trái phiu, nhiu
công ty tài chính cnh tranh vi ngân hàng trong cho vay làm cho th phn cho vay các
doanh nghip ca ngân hàng b gim sút, buc ngân hàng phi m rng th trng cho
vay tiêu dùng đ gia tng thu nhp.
- Ngi tiêu dùng có thu nhp đu đn đ tr n ngân hàng. Mt s tng lp ngi
tiêu dùng có thu nhp khá hoc cao, tng đi n đnh. Vay tiêu dùng giúp nâng cao
mc sng và nhiu c hi tìm kim công vic có mc thu nhp cao hn.
1.1.2.3 c đim ca tín dng tiêu dùng
- Tín dng tiêu dùng cung ng nhng sn phm nhm phc v nhu cu tiêu dùng
ca khách hàng nh: mua nhà, mua ôtô, mua hàng hóa, dch v, du hc hoc
tiêu dùng thông thng, mua bán nh,…
- Giá tr món vay thng nh l phân tán nhng s lng các món vay thì li rt
ln
7
Thông thng nhng khon vay tiêu dùng có quy mô nh ngoi tr cho vay bt đng
sn). ó là do giá tr ca hàng hoá tiêu dùng thng không quá ln, hoc khách hàng
ch vay thêm đ b sung vào s tin đang tích lu hoc do nhng yêu cu v hn ch
ri ro mà ngân hàng thng không cho vay khon tin ln vi khách hàng có mc đích
tiêu dùng, nht là trng hp vay không có tài sn đm bo.
Tuy nhiên xét v mt s lng, các món tín dng tiêu dùng li ln vì nhu cu vay tiêu
dùng ngày càng tng mt cách thng xuyên, liên tc cùng vi s phát trin ca xã hi.
Khi mc sng và trình đ dân trí ngày càng cao, ngi dân ngày càng có nhu cu vay
tiêu dùng đ phc v cho nhu cu tiêu dùng và sinh hot, nhm nâng cao mc sng,
mc hng th.
- Các khon tín dng tiêu dùng có ri ro cao
Các khon tín dng tiêu dùng cng là nhng khon cho vay nhiu ri ro nht đi vi
ngân hàng vì tình hình tài chính ca các cá nhân, h gia đình có th thay đi bt thng
theo tình trng công vic hay sc kho. Nu ngi vay b m cht hoc mt vic thì
ngân hàng cng khó khn trong quá trình thu hi n. Trong khi các thông tin ca khách
hàng nhiu khi không đc minh bch nh là ca các khách hàng doanh nghip và các
khó khn v tài chính ca khách hàng cá nhân cng khó gii quyt hn so vi khách
hàng doanh nghip. Cho nên ri ro mà ngân hàng gp phi khi thu n vi tín dng tiêu
dùng cng cao hn.
- Các khon tín dng tiêu dùng có lãi sut cao và cng nhc
Lãi sut cho vay tiêu dùng thng rt cao vì phi đm bo bù đp đc mc chi phí
ln, ri ro và to ra li nhun cho ngân hàng. Bên cnh đó, vic chia các khon vay
thành nhiu kì hn tr n nh đi vi tín dng tiêu dùng tr góp hoc quá trình vay và
tr n đc thc hin nhiu kì mt cách tun hoàn, theo mt hn mc tín dng nh đi
vi tín dng tiêu dùng tun hoàn nh th tín dng, thu chi ngay t khi bt đu thi kì
tín dng đã khin cho lãi sut vay mang tính c đnh, hu nh không thay đi trong
sut quy trình tín dng.
- Chi phí cho mt khon tín dng tiêu dùng là khá ln
8
Trong danh mc cho vay ca ngân hàng, tín dng tiêu dùng là mt trong nhng khon
mc có chi phí ln nht. Do đc đim ca tín dng tiêu dùng là quy mô món vay nh
nhng s lng món vay li nhiu, s lng khách hàng đông nên ngân hàng phi s
dng nhiu thi gian và huy đng mt đi ng nhân viên ln vào công vic cho vay, t
khâu tip nhn h s, thm đnh khách hàng, gii ngân, kim soát khách hàng trong khi
cho vay và thu n. Bên cnh đó phi tính thêm c chi phí v thi gian, nhân lc đ điu
tra,thu thp các thông tin v ch th vay tin nh mc thu nhp, tình hình sc kho,
đo đc ng thi vic qun lý các khon tín dng tiêu dùng cng không phi là vn
đ đn gin đi vi ngân hàng cho nên chí phí tính trên mt đn v tin t cho vay cao
hn so vi các loi hình cho vay khác.
1.1.2.4 Vai trò ca tín dng tiêu dùng
• i vi Ngân hàng
Ngoài hai hn ch chính là ri ro và chi phí cao, cho vay tiêu dùng có nhng li ích
quan trng nh:
- Cho vay tiêu dùng giúp tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng vi các ngân
hàng và các t chc tín dng khác, thu hút đc đi tng khách hàng mi, t đó mà
m rng quan h vi khách hàng. Bng cách nâng cao và m rng mng li, đa dng
hoá sn phm, nâng cao cht lng dch v cho vay tiêu dùng, s lng khách hàng
đn vi ngân hàng s ngày càng nhiu hn và hình nh ca ngân hàng s càng đp
hn trong con mt khách hàng. Trong ý ngh ca ngi tiêu dùng, ngân hàng không
ch là t chc ch bit quan tâm đn các công ty và doanh nghip mà ngân hàng còn
rt quan tâm ti nhng nhu cu nh bé, cn thit ca ngi tiêu dùng, đáp ng nguyn
vng ci thin đi sng ca ngi tiêu dùng. T đó mà uy tín ca ngân hàng ngày
càng đc nâng cao hn.
- Tín dng tiêu dùng là mt công c marketing rt hiu qu, nhiu ngi s bit
ti ngân hàng hn. T đó mà ngân hàng cng s huy đng đc nhiu ngun tin gi
ca dân c.
9
- Tín dng tiêu dùng to điu kin m rng và đa dng hoá kinh doanh t đó mà
nâng cao thu nhp và phân tán ri ro cho ngân hàng
• i vi khách hàng
Nh tín dng tiêu dùng khách hàng đc hng các tin ích trc khi tích ly đ tin
và đc bit quan trng hn là rt cn thit cho nhng trng hp khi cá nhân có các
chi tiêu có tính cp bách, nh nhu cu chi tiêu cho giáo dc và y t. Tuy vy, nu lm
dng vic đi vay đ tiêu dùng thì cng rt tai hi vì có th làm cho ngi đi vay chi
tiêu vt quá mc cho phép, làm gim kh nng tit kim hoc chi tiêu trong tng
lai, còn rt nghiêm trng hn nu mt kh nng chi tr thì ngi này có th gp rt
nhiu phin toái trong cuc sng.
• i vi nn kinh t
Tín dng tiêu dùng góp phn khi thông lung chuyn dch hàng hoá. Quá trình sn
xut và lu thông hàng hoá nu nh không có tiêu dùng thì tt yu s b tc nghn,
hàng hoá không tiêu th đc, dn ti doanh nghip b đng vn và đng nhiên quá
trình sn xut không th tip tc. Vai trò ca ngân hàng lúc này tr nên quan trng hn
bao gi ht. Ngân hàng cho ngi tiêu dùng vay vn đã to ra kh nng thanh toán
trc khi tích lu đ s tin cn thit. Khách hàng có tin s tìm đn doanh nghip
mua hàng và doanh nghip tiêu th đc hàng hoá, sau đó mi có kh nng thanh toán
n cho ngân hàng. Khi đã tiêu th đc hàng hoá, doanh nghip s m rng sn xut
và tìm ti ngân hàng đ tip tc vay vn. Nh vy, ngân hàng cho vay tiêu dùng s có
li cho c ba bên: ngi tiêu dùng, doanh nghip và ngân hàng hay chính là có li cho
c nn kinh t. Nh vy, tín dng tiêu dùng đ tài tr cho chi tiêu v hàng hoá và dch
v trong nc thì có tác dng rt tt cho vic kích cu, to điu kin thúc đy tng
trng kinh t. Nhng nu các khon tín dng tiêu dùng không đc s dng đúng
mc đích thì chng nhng không kích cu mà nhiu khi còn làm gim kh nng tit
kim trong nc.
1.1.2.5 Phân loi tín dng tiêu dùng
• Cn c vào mc đích vay: cho vay tiêu dùng đc chia làm hai loi
10
Cho vay tiêu dùng c trú là các khon cho vay nhm tài tr cho nhu cu mua
sm xây dng hoc ci to nhà ca khách hàng là cá nhân hoc h gia đình.
Cho vay tiêu dùng phi c trú là các khon cho vay tài tr cho vic trang tri
các chi phí mua, sm xe c, đ dùng gia đình, chi phí hc hành, gii trí và du
lch.
• Cn c vào bin pháp đm bo: cho vay tiêu dùng chia làm hai loi
Cho vay có tài sn đm bo là các khon vay mà bên vay vn dùng tài sn
thuc quyn s hu ca mình hoc bên th ba đ bo đm vi ngân hàng v kh
nng hoàn tr n vay, các tài sn bo đm s giúp ngân hàng gim bt các ri ro
mt mát trong trng hp bên vay không mun hoc không th tr n vay khi
đáo hn.
Mt s hình thc cho vay ch yu nh: cho vay mua nhà tr góp, cho vay mua ôtô, cho
vay du hoc, cho vay có đm bo bng s tit kim, kì phiu, tín phiu, trái phiu và các
chng t có giá khác.
Không có tài sn đm bo: là loi tín dng không có tài sn th chp, cm c
hoc s bo lãnh ca ngi th ba, vic cho vay đây ch da vào uy tín ca
bn thân khách hàng nh cho vay tín chp đi vi cán b công nhân viên
• Cn c vào phng thc hoàn tr:cho vay tiêu dùng đc chia làm ba loi
Cho vay tiêu dùng tr góp: đây là hình thc cho vay tiêu dùng trong đó ngi
đi vay tr n c s tin gc và lãi cho ngân hàng nhiu ln, theo nhng k hn
nht đnh trong thi hn cho vay. Phng thc này thng đc áp dng cho
các khon vay có giá tr ln hoc thu nhp tng đnh k ca ngi đi vay không
đ kh nng thanh toán ht mt ln s n vay.
Cho vay tiêu dùng phi tr góp: theo phng thc này tin vay đc khách
hàng thanh toán cho ngân hàng ch mt ln khi đn hn. Thng thì các khon
cho vay tiêu dùng phi tr góp ch đc cp cho các khon vay có giá tr nh vi
thi hn không dài.
11
Cho vay tín dng tun hoàn: là các khon cho vay tiêu dùng, trong đó ngân
hàng cho phép khách hàng s dng th tín dng hoc phát hành loi séc đc
phép thu chi da trên tài khon vãng lai. Theo phng thc này, trong thi hn
tín dng đc tha thun trc, cn c vào nhu cu chi tiêu và thu nhp kim
đc tng k, khách hàng đc ngân hàng cho phép thc hin vic vay và tr
n nhiu k mt cách tun hoàn, theo mt hn mc tín dng.
• Cn c vào ngun gc ca khon n: cho vay tiêu dùng chia làm hai loi
Cho vay tiêu dùng gián tip: cho vay tiêu dùng gián tip là hình thc cho vay
trong đó ngân hàng mua các khon n phát sinh do nhng công ty bán l đã bán
chu hàng hóa hay dch v cho ngi tiêu dùng.
S đ 1.1: S đ cho vay tiêu dùng gián tip.
Trong đó:
(1) Ngân hàng thng mi và công ty bán l ký kt hp đng mua bán n
(2) Công ty bán l và ngi tiêu dùng ký kt hp đng mua bán chu hàng hoá
(3) Công ty bán l giao hàng cho ngi tiêu dùng
(4) Công ty bán l giao bán b chng t bán chu hàng hoá cho ngân hàng.
(5) Ngân hàng thanh toán tin cho công ty bán l
(6) Ngi tiêu dùng thanh toán tin tr góp cho ngân hàng
Ngân hàng
thng mi
Công ty bán l
Ngi tiêu
dùng
(4)
(6)
(2)
(3)
(5)
(1)
12
Tín dng tiêu dùng gián tip có mt s u đim nh cho phép ngân hàng d
dàng tng doanh s cho vay tiêu dùng; cho phép ngân hàng tit gim đc chi phí
trong cho vay; là ngun gc ca vic m rng quan h vi khách hàng và các hot
đng ngân hàng khác; trong trng hp có quan h vi nhng công ty bán l tt, tín
dng tiêu dùng gián tip an toàn hn tín dng tiêu dùng trc tip.
Bên cnh mt s u đim trên, tín dng tiêu dùng gián tip có mt s nhc
đim nh ngân hàng không tip xúc trc tip vi ngi tiêu dùng đã đc bán chu;
thiu s kim soát ca ngân hàng khi công ty bán l thc hin vic bán chu hàng hóa;
k thut nghip v tín dng tiêu dùng gián tip có tính phc tp cao.
Do nhng nhc đim trên nên có rt nhiu ngân hàng không mn mà vi cho vay tiêu
dùng gián tip. Còn nhng ngân hàng nào tham gia vào hot đng này thì đu có các
c ch kim soát tín dng rt cht ch.
Tín dng tiêu dùng trc tip
S đ 1.2: S đ cho vay tiêu dùng trc tip
Trong đó:
(1) Ngân hàng và ngi tiêu dùng kí kt hp đng cho vay
(2) Ngi tiêu dùng tr trc mt phn s tin mua tài sn cho công ty bán l
(3) Ngân hàng thanh toán s tin mua tài sn còn thiu cho công ty bán l
Ngi tiêu dùng
Ngân hàng
thng mi
Công ty bán l
(3)
(5)
(1)
(2)
(4)
13
(4) Công ty bán l giao tài sn cho ngi tiêu dùng
(5) Ngì tiêu dùng thanh toán tin vay cho ngân hàng
Tín dng tiêu dùng trc tip là các khon tín dng tiêu dùng trong đó ngân hàng
trc tip tip xúc và cho khách hàng vay cng nh trc tip thu n t ngi vay.
Trong tín dng tiêu dùng trc tip, ngân hàng có th tn dng đc s trng ca
nhân viên tín dng. Nhng ngi này thng đc đào to chuyên môn và có nhiu kinh
nghim trong lnh vc tín dng cho nên các quyt đnh tín dng trc tip ca ngân hàng
thng có cht lng cao hn so vi trng hp đc quyt đnh bi nhng công ty bán
l hoc nhân viên tín dng ca công ty bán l. Ngoài ra, trong quá trình hot đng nhân
viên tín dng ngân hàng có xu hng chú trng đn vic to ra các khon cho vay có
cht lng tt trong khi nhân viên ca công ty bán l thng chú trng đn vic bán cho
đc nhiu hàng hóa. Bên cnh đó, ti các đim bán hàng, các quyt đnh tín dng
thng đc cp ra mt cách không chính đáng. Hn na, trong mt s trng hp, do
quyt đnh nhanh, công ty bán l có th t chi cp tín dng đi vi khách hàng tt. Nu
ngi cp tín dng là ngân hàng, điu này có th đc hn ch.
Tín dng tiêu dùng trc tip có u đim là linh hot hn tín dng tiêu dùng gián
tip. Khi khách hàng có quan h trc tip vi ngân hàng, có rt nhiu li th có th
phát sinh, có kh nng làm tha mãn quyn li cho c hai phía khách hàng ln ngân
hàng.
1.2 Tng quan s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng ti NHTM
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng
S hài lòng ca khách hàng tùy thuc vào hiu qu hay li ích ca sn phm dch
v mang li so vi nhng gì mà h đang k vng. Khách hàng có th có nhng cp đ
hài lòng khác nhau. Nu hiu qu sn phm dch v mang li thp hn so vi k vng,
khách hàng s bt mãn. Nu hiu qu sn phm dch v khp vi các k vng, khách
hàng s hài lòng. Nu hiu qu sn phm dch v mang li cao hn c k vng, khách
hàng s ht sc hài lòng và vui mng.
14
Các k vng đu da trên kinh nghim trc đây ca khách hàng, ý kin ca bn
bè và thông tin t nhà tip th. Ngân hàng phi bit thn trng đ đa ra mc k vng
đúng. Nu đa ra mc k vng thp có th làm hài lòng khách hàng tht nhng li chng
đ sc thu hút khách hàng. Trái li, nu nâng các k vng lên quá cao, khách hàng có th
s b tht vng. Vic đo lng s hài lòng ca khách hàng ch có ý ngha trong bi cnh
cnh tranh. Do đó, các ngân hàng phi bit tìm hiu nng sut làm va lòng khách hàng
ln ca các đi th cnh tranh. i vi nhng ngân hàng đnh hng theo khách hàng,
s hài lòng ca khách hàng va là mc tiêu, va là yu t chính trong s thành công ca
ngân hàng.
Tuy tìm cách mang li s hài lòng cao cho khách hàng so vi đi th cnh
tranh nhng ngân hàng đnh hng theo khách hàng không n lc ti đa hóa s
hài lòng đó. Mt ngân hàng có th luôn luôn làm tng s hài lòng ca khách
hàng bng cách gim lãi sut vay, tng lãi sut tin gi hay tng cng dch v
nhng điu này có th dn đn tình trng li nhun gim sút. Chi tiêu quá nhiu
đ làm tng s hài lòng ca khách hàng có th làm vi ngun qu ca ngân
hàng. Nh vy đòi hi cn phi có mt s cân nhc, ngha là ngân
hàng va phi mang
li mt mc đ hài lòng cao cho khách hàng đng thi
cng phi mang li mt mc
đ hài lòng kh d chp nhn đc cho các nhân viên ca ngân hàng
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Theo Bernd Stauss và Patricia Neuhaus (1997), có th phân loi s hài lòng ca
khách hàng thành ba loi và chúng có s tác đng khác nhau đn nhà cung cp dch v:
• Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): đây là s hài lòng mang
tính tích cc và đc phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng lên đi vi
nhà cung cp dch v. i vi nhng khách hàng có s hài lòng tích cc, h và nhà cung
cp s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng khi giao dch. Hn
th, h cng hy vng nhà cung cp dch v s có đ kh nng đáp ng nhu cu ngày
càng cao ca mình. Chính vì vy, đây là nhóm khách hàng d tr thành khách hàng
trung thành ca ngân hàng nu nhn thy ngân hàng cng có nhiu ci thin trong vic
15
cung cp dch v. Yu t tích cc còn th hin ch, chính t nhng yêu cu không
ngng tng lên ca khách hàng mà nhà cung cp dch v càng n lc ci tin cht
lng dch v ngày càng tr nên hoàn thin hn.
• Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): đi vi nhng khách hàng có
s hài lòng n đnh s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì đang din ra và
không mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng. Vì vy, nhng
khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao đi vi ngân hàng và sn lòng tip tc
s dng dch v ca ngân hàng.
• Hài lòng th đng (Resigned customer
satisfaction): nhng khách
hàng có s
hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng và cho rng rt khó đ ngân hàng có th ci
thin đc cht lng dch v và thay đi theo yêu cu ca mình. Khách hàng cm thy
hài lòng không phi vì ngân hàng tha mãn hoàn toàn nhu cu mà vì ngh rng s không
th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì vy, khách hàng s không tích cc
đóng góp ý kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca ngân hàng.
Cng cn phi nói thêm rng ngoài vic phân loi s hài lòng ca khách hàng thì mc
đ hài lòng cng nh hng rt ln đn hành vi khách hàng. Ngay c khi khách hàng có
cùng s hài lòng tích cc đi vi ngân hàng thì cng có th tìm đn các ngân hàng khác
và không tip tc s dng dch v ca ngân hàng. Ch nhng khách hàng có mc
đ
hài lòng cao nht thì chc chn s là nhng khách hàng
trung thành và luôn ng h
ngân hàng.
Vì vy, khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho khách hàng hài
lòng là rt cn thit nhng vic giúp h cm thy hoàn toàn hài lòng li quan trng hn
nhiu. i vi nhng khách hàng hài lòng th đng, h có th ri b ngân hàng bt c
lúc nào trong khi nhóm khách hàng cm nhn hoàn toàn hài lòng thì s là nhng khách
hàng trung thành. S am hiu này s giúp ngân hàng có nhng bin pháp ci tin cht
lng dch v linh hot cho tng nhóm khách hàng khác nhau
1.2.3 Các nhân t quyt đnh s hài lòng ca khách hàng v tín dng tiêu dùng
1.2.3.1 Cht lng dch v