Luận văn thạc sĩ Ảnh hưởng của chi phí đại diện trong các công ty niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán TP.Hồ Chí Minh

B

ÀO T

TR

TRONG CÁC CÔNG TY NIÊM Y
S
TP. H
CHUYÊN NGÀNH: KINH T
MÃ S

ÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

: 60.31.12

LU

TP. H

-

2


L
ình nghiên c
khoa h

c

S

à th

à trung th

à có ngu

ghi chú rõ ràng.

Tp. H

ày 15
Tác gi

TR

2


M
DANH M

CÁC T

DANH M

T

CÁC B

, BI

M

................................................................................................................1
T

ÊM Y

1.1 NH

ÊM Y

1.1.1 Khái ni

.........1

..................................1

.........................................................................1
êm y ................................................................3
ÊM Y

1.2.1 Khái ni

.......................................5

....................................................5

1.2.2 Ngu

.........................................6

1.2.2.1 S

à quy

.........................6

1.2.2.2 Nh

................................................9

1.2.3 Thành ph

..............................................11
.................................................13

1.3

ÊM Y

1.3.1 S

àh

à qu

1.3.2

à qu

c

êm y

1.3.3M

.........14

ên khía c

ph

ên c

cơng ty niêm y t trên th

ý và bài h
ên th

...14

ành vi vi
ình

ành

...............................................................15

ên quan v
................................................................................16

1.3.4 Nh

êm y ........18

1.3.4.1 Chính sách hành chính và nhân s

êm

y .........................................................................................................................18
à qu

...........................................21


1.3.4.3 Chính sách chi tr

............................................................................21

1.3.4.4 Chính sách tài tr

ên ngồi cơng ty..................22

1.3.5 Ý ngh
ho

ình

à phát tri

K

êm y .........................................................23

...............................................................................................24

..............................................................................................................25
TH
CƠNG TY NIÊM Y
MINH ...................................................................................................................25
V

ÊM Y

.................................25

2.1.1 Quy mơ niêm y

................25

2.1.2 Tình hình ho

êm y

- 2010

..............................................................................................................................26
2.2 TH

ÊM Y
2.2.1 V

...............28

ành chính và nhân s

êm

y .........................................................................................................................28
2.2.1.1 V

êm nhi

2.2.1.2 V

ò qu

........................................................28

ành l

...................32

2.2.1.3 V

ành)
.................................................................33

2.2.2 V

à qu

.........................................33

2.2.3 V

h chi tr

..........................................................................34

2.2.4 V

ài tr

ên ngồi......................36

2.3 NH
2.3.1
b

G TY NIÊM Y

.38

ên khía c
êm y

HOSE....................................................................................................................38

2.3.2 Nh

àc

à qu

êm y ...........................................................................38
2.3.3 T
chi

-

2020 ......................................................................................................................41
2.4 THU

ONG VI

C
2.4.1 Thu

ÊM Y

......43

......................................................................................................43
......................................................................................................44

2.4.2.1 V tính minh b

êm y ......................................44

2.4.2.2 V

ành và ch

thơng tin ................................................................................................................44
2.4.2.3 V
K

êm y .............................................................45
...............................................................................................49

..............................................................................................................50
GI
CÁC CƠNG TY NIÊM Y
CHÍ MINH...........................................................................................................50
ÊM Y
...........................................................................................50
3.1.1 Chi
- 2020............................................50
êm y
2011 - 2020 ...........................................................................................................51
3.2 GI
CÁC CÔNG TY NIÊM Y

..............................................................51

3.2.1 Gi
trong công ty niêm y

........................................................51


3.2.1.1 Gi

êm y ............................................................51

3.2.1.2 Gi

n có th

............................................52

3.2.2 Gi

ài nh

thơng tin b

êm y ..............53

3.2.2.1 Gi

êm y ............................................................53

3.2.2.2 Gi

............................................61

K

...............................................................................................64

K

..........................................................................................................65

TÀI LI
PH

...................................................................................67


DANH M
Ký hi

VI

Tên ti

Tên ti

Agency cost
Association of Southeast Asian
ASEAN Nations

Hi

CPI

Consumer price index

Ch

GDP

Gross Domestic Product

T

GSO

General Statistics Office

T

êu dùng

ê

Management Board
HNX

Ha Noi Stock Exchange

S

HOSE

Ho Chi Minh Stock Exchange

àN

S

International Finance
IFC

Corporation

Cơng ty tài chính qu

IPO

Initial public Offering

Chào bán c

M&A

Merger & Acquisition

Sáp nh

& mua l

Organisation for Economic CoOECD

operation and Development

T

ROA

Return on assets

T

ên t

ROE

Return on equity

T

ên v

SBV

State bank of Viet Nam

à phát tri

State Capital Investment
SCIC

Corporation

SGDCK Securities Exchange
SSC

Securities Market

VSD

VN Securities Depository

WB

World Bank

S

State securities commission

TTCK

T

Th
ý ch
Ngân hàng Th

ài s


DANH M

CÁC B
Danh m

B

Th

, BI
các b

ê ch

Trang

êm y

và giá tr

25

– 2010

B
hi

27

– 2010

B

êm y
– 2011

B

êm y
HOSE trung bình theo ngành giai

B

ài chính (DLF) c

êm y

bình theo ngành giai

Bi

các bi

Trang

-

Bi

– 2010

ê tình hình k

êm y
ên t

2/2011

ài s

êm y

2/2011
Bi

ên v
niêm y
và hi

ài s

niêm y
Bi
Bi

kiêm nhi

êm y
êm y

27
27

27

2/2011

Bi

27

2/2011

2.3 EPS c

Bi

26
c

ty niêm y

36

36

– 2011

Danh m

Bi

– 2011

35

29
30
31


kiêm nhi
Bi

34

niêm y
Bi

ình th

êm y

35

– 2010
Bi

êm y
phi

Bi

ình hình th
y

Bi

35

– 2011
êm
2/2011
3 Th

êk

công ty niêm y

c
ên TTCK Vi

Bi

BBT và DVD t

Bi

40

à hi

Danh m

40

các

Trang

êm y
và có ho

37
37

ên t

Bi

35

ình t

às

ình ra quy

3
9

êm y

29


M
1 Ý ngh
V

àn c

ùng

“ph
hoàn h

ên

nhân khi

à
àm

nhân trong m

và rõ h

uan h

êu c

- xã h

àng hóa so v

ày s

hu

àm phát sinh nhi

ình

hi

cung c

àng hóa và q ít nh

th

àng hóa m

ùh

mua các hàng hóa làm cho h

à cung

c
ị sơng dị b

ị, nào ai l

lịng ng

bi

sao”; “khơng gì là ch

ên th

ày, ngo

ịng làm

àt

à khơng ai thốt kh
sinh - lão - b

-t

ìv

ên,

àng nh

khơng nh

à

cịn ph

ịng tin v

giá tr

àng hóa s

ra

àng hóa này.
Qu

àv

ên quan

à vì con ng
q trình xây d

àc

ịng tin. Th

à
ên, có lý do

ch

v


à kh
ho

ài chính mà là kh

à ni
Theo s

àng hóa, trong n

ình thành s

ên k

qua ho

th

êu t

ình cơng ty, các t

à

phong phú. Và khi các cá nhân, t

ày giao phó và

thay m

ý và ra quy

ành, qu

ìm

ình thành. V

ày là

nh
à nhu c

cho nên h

êu riêng c
phát sinh trong quá trình qu

ì th
ành ho

nh
V
bày c

l

à trình

ào nh
à Meckling, 1976). V

m

àt

n tr

ên th

gi

ã có r

ên c

tiêu c
bi

à các cơng ty có s
M

ù là v

quan tâm t
v

ịn r

à quy

.

trên th
ài chính t

thì thu

ài li

t
v ình hình th
ch
niêm y

ên quan t

, các gi

phát sinh trong quá trình ho
.

h


Tác gi

ài, s góp ph
ên c

thi

h

ph

trong th

ki

ng thu

y

êm

ty niêm y t

TTCK Vi

nói chung.

2 M

êu nghiên c

2.1 M

êu chung

T

ên c

nhân ch

o

êng, trên

th

ên

àm phát sinh chi phí
thơng qua các chính sách

o

êm y
à hoàn thi

o

h

êm y

t

TTCK Vi
2.2 M

êu c

Trong gi

ài và gi

tác gi

ên c

à

ty c

êm y t

2000
ành qu

2010 thơng
ào các chính sách

Chính sách hành chính

nhân s

êm y

sách chi tr
T
hồn thi

c

à qu

chính sách tài tr

ên ngồi cơng ty.

th
các gi

và
h

niêm y
x

chính

êm y

3

ên c

ên c

ên c
di

c

u

là v

trong các công ty niêm y t

”.
ào khách th

niêm y t

, kh

ên c

à các công ty c

c

di

, th

à các công ty c

HOSE trong kho

à phát tri

êm y t

TTCK Vi

000 - 2010).
4
pháp ti

o

thu th

o
K
chúng, t

báo cáo tài chính có ki

êm y

pháp x

o
X

di

X

Th

5 B

, phân tích t

ê mơ t th

kê phân tích

ài

N

ình bày trong 3
êm y
trong các cơng ty

niêm y
3: Gi

ng c

cơng ty niêm y

Ngồi ra, lu

ịn có 07 ph

nh
m

àb
ch r

trong các


T
NIÊM Y
1.1 NH

ÊM Y

1.1.1 Khái ni
Công ty c
lu

àt

ành l

p nhân và ch
ình th
ên th

cơng ty c

ào hình th
ịn có các lo

ên c

ình

ình doanh nghi

nghi
nhi

ình doanh nghi
àh

à lo

nghi

, qui mơ v

ho

ình doanh nghi

hình doanh

o

Cơng ty c
h

àm
ình, ti

à tách r

ành các ho

l
o

o

ên riêng c

Các ch
v

ài s

ì nh

ình.
các kho

is

à ngh

ã góp vào cơng ty c

Các ch
d

c

ph
ph
quy

à quy
công ty c

1


o

Công ty c
ên kho

àh

l
o

Kh

ên TTCK thông qua vi

phép phát hành ch
Tuy nhiên, do tính ph
v

ình doanh nghi

ành l

à qu

, nên cơng ty c

h

ch

àng bu
ài chính, k

Cơng ty c

.

ành

do có s phân tách quy

à quy
t

dàng xu

vì s

q l

.

Cơng ty c
ã niêm y
Cơng ty c

orporation):
ành l

s

ìs

à kh

ành và n

cùng chung v
r

ã

ày, cơng ty ch

ành c

à công ty c
Công ty c
T

à kh

ch

ành

à phát hành c

các cơng ty c

ành cơng

ty c

ịn

chúng là cơng ty c

ã th

chào bán c

pháp lu

2

ùy theo


sáng l

ịn l

ành ra cơng chúng qua TTCK phi chính th

(Over the counter - OTC).
Cơng ty c

ã niêm y

Cịn

à cơng ty c

êm y

à cơng ty niêm y

ã
c

êm y

ý tên c

ch

ình vào danh sách

TTCK t

H

Công ty liên doanh

qu

Ban ki

T

Công ty thành viên
(CTCP, CT TNHH)
ành

- Hành chính
Nhà máy 1

Phịng k

Phịng kinh doanh

Nhà máy 2

Phịng nhân s

Phịng qu
ho
ài chính

Phịng d

Phịng qu
hành chính

Phịng h
thơng tin

Phịng k
Phịng ki
ch

1.1
ho
Ngu

c

êm y

à có

às
h

qu

àc

Mơ hình báo cáo

êm y . Tp. H

NXB

1.1.2 C
Cơng ty niêm y
ty c

ình t

hi
65

êm y
à hình th

à phát tri

êm y

ình cơng
ch ch

3


ty niêm y
v

à th

ãn các

, tiêu chu

ình th

và kh

v quy mơ v
ài chính, s

mà S

d
o

Quy mơ cơng ty niêm y
và s

o

Có m

o

êm y
àl

Ho

ãi.

ình ngành và ph

l
o

àr

ên ti

êm y

Tn th
b

êu c

ng chúng.

êm y
ch

à quy mơ cơng ty l

õ ràng, hồn thi

nhi

;l

ành ho

các cơng ty niêm y
b

o cáo tài chính có ki
, ph

cơng ty c

ìv

các s

ãi ra cơng chúng nên d

s

so v

b

T

ành công ty niêm y

à

c
L
.

o
nc

o
.

.

o
ên hi

o

o

Giá c

g nên

giá tr
o

Nh

.

õ ràng.
các

ãi nh

gi

4


B
o

Vì u c
kinh doanh c

êm y

b

ãi có th

o

thành m

êu c

à sáp nh p…
ành ph

o
khơng
khốn c

ên th
pl

o

ành c

à qu
các kho

o
ch

êm y

êm

y
1.2

ÊM Y
1.2.1 Khái ni
Trong công ty luôn t

nh

êu c

ch
; các

nhà qu
công vi

ãn v

; nhân viên mong mu

àm lâu dài và thu nh

; chính ph

bên có quy
thu

à các kho

àm cho xã h
h

mong mu

Chính vì v
cá nhân, c

mãn m

à th

àm n

có th

uv
viên, gi

à cơng ty, th

khi k

có th

à qu

5

à qu

à qu

à nhân


gi

à qu

à xung

, ch

Do v

c

nh
di

chính là

ình qu

ành kinh doanh c

các cơng ty có s

à quy

tình tr

às

v

êu riêng c

b

ình.
Chính vì th
Các chi phí phát sinh khi
à th

ãn các l

s
êng c

;

Chi phí c
di

ên trên l

ch s

Chú ý r

à qu

(Excutive directors)
t

háp lu

h

à qu

này, dù th

à các nhà qu
chính mình, nên ta khơng th
nó v
qu

ên th

ành

ùng s

ên c

à

à ch
àu có, h
àr

c

ình. Tính c

àng b

ì ngh

à hoang phí, vì th

nhi

ành qu

ì

i vi

ày (A.Smith, 1776).

1.2.2 Ngu

ty

1.2.2.1 S
S phân

à quy
à quy

cơng ty c
h

à vi

ì cơng ty c ph

àm

6

ã mang l

ình


s

àn tồn tách bi
ào cái ch

cách bán các c
chí, ngay c

à qu

c

ãi nhi

àb

ên c

à quy

l

à các lo

ình doanh nghi

h

ành ch

các lo

êm v

ph

ành c

ùng v

chính c

ình nh

ình mua
ã phát hành v

b

trong khi

ên ph

công ty

tách gi

vi

ào

à quy

c

khi

ê

kinh doanh c

à qu

à

à ngu

àm xu

và nhà qu

khi m

h

à khác nhau, hay nói cách m

hi

êu cá nhân c

l

ìl

à qu

êng c

àm

êu c
à nhà qu

ình h

Vì v

gi

ìl

à quy
ình cơng ty c

M

àb

c
à ph
gia qu

à con dao hai

ìm

thì khơng có cách nào th
ành cơng ty tr

khi s

,

ãn vi c t

m

c
à

Chính nh

ùng m

vi
v

ình, vì
h

à qu

ành cơng ty, và h

nh

à qu

ên vi

ý ngh
c

là c

àm

à làm

7


xu

l

à nhà qu

trái c

ịng tham và tính t

c

m

có th
t

chi phí

àm nhen nhóm m

làm phát sinh m

trong cơng ty c

êu

.

à Meckling (1976) thì m
àm

ê
vi

ên quan t
à

nh

ì có lý do tin r

khơng n

t

h
m

ày t
ày ph

ào vi

àm c

à khi ai c

ch
ành vì t
ùh
qu

ày càng tr

ph

ên r

à

àn c

à ph

ì các ch

ành cơng ty tr

à

nh

ùng m

tr

ình.

lý do h

quy
hành ho

ên, h

hình cơng ty nhi
t

ình

õh

à ln có s

n

ình tr
V

àng gi

ùng nh
c

h

à rõ

8


ràng ngay c

ịi h

l

à
di

1.2.2.2 Nh
Có r

q trình

ra quy

à qu
V

o

ên ngồi cơng ty: Y
ãi su

…); y

àn c

ành …)

V
h

ình hình chính tr

à

(Phân khúc th

k
o

Chính sách kinh t

ên trong cơng ty: M

êu, nhu c

ài h

v

hồn c

ài chính c

cơng ty …
V

o

à qu

ình

ên mơn; tính cách, tâm lý,
kh

quy
à

2. Thi

m

êu

3. Tìm gi

nh

Áp l
bên trong và bên ngồi cơng ty

7. Ki
và ti

các gi

6. Th
gi

5. L
ã ch

gi

1.2 Mơ hình ra quy
Ngu

. Qu

h . Hà N

tr.168

9

Nhà xu

Th

ê,


S

hơng có máy móc, cơng c

ào có th

trong q trình

à

ì có r

q trình ra quy
y

õ ràng, bao g

ên ngồi và các y

ên trong công ty, th
à qu

àm
à

qu

ng th

àm

trong công ty mà q trình ra quy
Chính vì v

à qu

à qu
àr

ành cho v
so v

êu c

ày lý gi

ên ph
ì sao l

à qu

ên bình th
Tuy nhiên, v

di

ành x

l

ên quan t

ì ng

êu khác ngồi m

tiêu t

o

ên có th

ình che

R
Do thơng tin b

ình, c

m

àm trái th

êu chung g

hành vi hành x

êng mình.

Ch

àm vi
ình, do
ình hình ho
ho

ì ti

h
êu ti
di chuy
l

ình

hịng xa x
ào cơng ty làm vi

10

ùng lãng phí,


o

R
R

ình tr
h

hi

ình th

à qu
ù có nh

v

à ph

ình, nh

à con n

duy lý, có áp l

ùng v
ìh

Vì th

ù

cho cái l

àh
ài h

ì thu nh

ên hi
ty, ch

ù kh

trong hi

ài h

r

àn

h trong vi
qua các ch

ành và h

êm v

à thơng

êu k

d
êu c

i có th

ình lên trên h

ùi lịng v

àm t
êu c

chính là khuy

7), là th

hóa (Howard, 1997), là ngh

ành công và kh

1.2.3 Thành ph

D
lo

ày c

ào cách phân lo

ty
ành ph

ta ch

ành ph

chi phí giám sát b

àng bu

mát ph

11


Chi phí giám sát b
principal):
c

ùng

chúng s

ì các kho

c

ãi khác …

ày (Fama và Jensen, 1983).

ch

ình b
thích h

àb

gánh ch

chi phí giám sát, ki
, ki
sát, chi phí ký k

, giám

i

n.

Chi phí ràng bu
và duy trì b

agent):

ành vi qu
ên ngồi cơng ty và
ành ho
h

Trong m

àng bu

làm vi

ình

r

ào

ch
khơng thì ng

h

M
nhu , trong giá tr ài s

. Trong h

h
à ràng bu

ph

ành chính và x

ích gi

c
ày phát sinh do, th

hi

ìl

12