B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
HUNH THY PHNG THÚY
QUN TR RI RO TệN DNG
TI NGỂN HẨNG
THNG MI C PHN
XUT NHP KHU VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
HUNH THY PHNG THÚY
QUN TR RI RO TệN DNG
TI NGỂN HẨNG
THNG MI C PHN
XUT NHP KHU VIT NAM
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS TRN HOÀNG NGÂN
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “Qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng TMCP Xut
Nhp Khu Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha đc ai công b
trong bt k công trình nào khác.
Các s liu s dng trong lun vn hoàn toàn trung thc, chính xác và có ngun
gc rõ ràng.
TP.H Chí Minh, ngày 15 tháng 11 nm 2012
Ngi vit
Hunh Thy Phng Thúy
MC LC
Trang ph bìa trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các kỦ hiu vƠ t vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình v, đ th
PHN M U
CHNG 1 - TNG QUAN V RI RO TệN DNG &QUN TR RI RO
TệN DNG TRONG HOT NG CA NGỂN HẨNG THNG MI ….1
1.1 RI RO TệN DNG TRONG HOT NG CA NGỂN HẨNG
THNG MI ……………………………………………………………….…. 1
1.1.1 Khái nim v ri ro và ri ro tín dng ……………….………………… …. 1
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng ………………………………………………… …1
1.1.2.1 Ri ro giao dch ………………………………………………… 1
1.1.2.2 Ri ro danh mc ………………………………………………… 2
1.1.3 Nhng cn c ch yu xác đnh mc đ ri ro tín dng ………………… 2
1.1.3.1 N quá hn ……………………………………………………… 2
1.1.3.2 Phân loi n …………………………………………………… … 2
1.1.4 Hu qu ca ri ro tín dng …………………………………………… … 3
1.1.4.1 nh hng đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng …….… … 3
1.1.4.2 nh hng đn nn kinh t xư hi …………………………… … 4
1.1.5 Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ……………………………………… 4
1.1.5.1 Nguyên nhân khách quan ………………………………………… 4
1.1.5.2 Nguyên nhân thuc v ngi đi vay ……………………………….4
1.1.5.3 Nguyên nhân thuc v ngân hàng cho vay ……………………… 5
1.2 QUN TR RI RO TệN DNG ……………………………………………5
1.2.1 Nhim v ca công tác qun tr ri ro tín dng …………………………… 5
1.2.2 o lng ri ro tín dng ……………………………………………….… 6
1.2.2.1 Mô hình cht lng 6C ……………………………………….… 6
1.2.2.2 Mô hình xp hng ca Moody và Standard & poor ……….……… 7
1.2.2.3 Mô hình đim s Z ………………………………………… …… 8
1.2.2.4 Mô hình đim s tín dng tiêu dùng …………………… ………. .9
1.3 NGUYểN TC BASEL V QUN TR RI RO TệN DNG …………. .9
1.3.1 Nhng yu t c bn đc xem là tác đng đn mc đ ri ro tín dng
ca các ngân hàng ……………………………………………………… .9
1.3.2 Tính toán tn tht tín dng, cân nhc các mc đ ri ro và mc đ chu
đng tn tht khi xy ra ri ro ……………………………………………… 11
1.3.3 B nguyên tc Basel v giám sát ri ro tín dng ……………………… … 14
1.4 KINH NGHIM QUN TR RI RO TệN DNG CA MT S
NC TRểN TH GII …………………………………………………… . .17
1.4.1 Kinh nghim x lý n xu ca Hàn Quc …………………………… … 17
1.4.2 Kinh nghim x lý n xu ca Nht Bn …………………………… … 19
1.4.3 Kinh nghim ca M v x lý n xu ……………………………… …… 20
Kt lun chng 1 ……………….…………………………………………… 21
CHNG 2 - THC TRNG RI RO TệN DNG &QUN TR RI RO
TệN DNG TI NGÂN HẨNG TMCP XUT NHP KHU VIT NAM 22
2.1 GII THIU CHUNG V NGỂN HẨNG TMCP XUT NHP KHU
VIT NAM …………………………………………………….………….…… 22
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin …………………………………….……22
2.1.2 Kt qu hot đng ca Eximbank …………………………………………. 24
2.2 THC TRNG HOT NG TệN DNG VẨ QUN TR RI RO
TệN DNG TI NGỂN HẨNG TMCP XUT NHP KHU VIT NAM 28
2.2.1 Hot đng tín dng ………………………………… …………………….28
2.2.2 Qun tr ri ro tín dng ti Eximbank …………… ……………………….31
2.2.2.1 Nguyên tc và phng pháp qun lý ri ro tín dng …………… 31
2.2.2.2 Qun lý các khon tín dng đư cp ……………………………… 33
2.2.2.3 Phng pháp đánh giá ri ro tín dng …………………………….33
2.2.2.4 H thng chm đim, xp hng tín dng ni b ………………… 34
2.2.2.5 T chc, hot đng ca b phn tín dng …………………………36
2.2.2.6 Quy trình tín dng …………………………………………………37
2.2.2.7 Kim tra, giám sát hot đng tín dng …………………………….39
2.2.3 Nguyên nhân ca nhng ri ro tín dng ti Eximbank ……………… … 39
2.2.3.1 Nguyên nhân thuc v ngân hàng ………………… …………….39
2.2.3.2 Nguyên nhân thuc v khách hàng vay ……………………………40
2.2.3.3 Môi trng kinh t và pháp lý …………………………………… 41
2.2.3.4 C ch, chính sách và hot đng thanh tra, giám sát ca NHNN …44
2.2.4 ánh giá hot đng qun tr ri ro tín dng ti Eximbank trong thi gian
va qua …………………………………………………………….………… 45
Kt lun chng 2 ………………….…………………………………….………47
CHNG 3 - GII PHÁP NỂNG CAO QUN TR RI RO TệN DNG
TI NGỂN HẨNG TMCP XUT NHP KHU VIT NAM ……………. 48
3.1 NH HNG PHÁT TRIN, CHệNH SÁCH CA EXIMBANK ……48
3.2 CÁC GII PHÁP NỂNG CAO QUN TR RI RO TÍN DNG
TI EXIMBANK ……………………………………………………………… 51
3.2.1 Xây dng chính sách tín dng hiu qu ……………………………………51
3.2.2 Hoàn thin quy trình tín dng ………………………………………………52
3.2.3 Nâng cao hiu qu quy trình qun lý ri ro tín dng ……………………….55
3.2.4 Các gii pháp v nhân s ………………………………………………… 58
3.3 MT S KIN NGH KHÁC …………………………………………… 60
3.3.1 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc ……………………………………….60
3.3.2 Kin ngh đi vi Chính ph …………………………………………… …62
Kt lun chng 3 ………………………………….………………………… …64
KT LUN
TƠi liu tham kho
CÁC Kụ HIU VẨ T VIT TT
ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu Vit Nam
BASEL Hip c vn Basel
BO B phn h tr tín dng
CIC Trung tâm thông tin tín dng ngân hàng.
Eximbank, EIB Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
FED Cc D tr Liên bang M
FO B phn quan h khách hàng
HSBC Tp đoàn Ngân hàng Hng Kông và Thng Hi
IMF Qu tin t quc t
MO B phn thm đnh tín dng
N-CP Ngh đnh Chính ph
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
ROE T l li nhun trên vn ch s hu
ROA T l li nhun trên tng tài sn
RRTD Ri ro tín dng
STB Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín Vit Nam
TCB Ngân hàng thng mi c phn K thng Vit Nam
TCTD T chc tín dng
VIB Ngân hàng thng mi c phn Quc t Vit Nam.
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1
Các ch tiêu hot đng chính ca Eximbank
Trang 24
Bng 2.2
C cu ngun vn ca Eximbank giai đon 2009 - 2011
Trang 26
Bng 2.3
D n tín dng ti Eximbank giai đon 2009 – 2011
Trang 28
Bng 2.4
D n cho vay theo thành phn kinh t ti Eximbank
Trang 29
Bng 2.5
D n cho vay theo ngành ngh kinh doanh ti Eximbank
Trang 30
Bng 2.6
Tình hình n xu ti Eximbank
Trang 31
Bng 3.1
Các ch tiêu hot đng chính ca Eximbank trong nm
2012, k hoch kinh doanh nm 2013
Trang 50
Bng 3.2
nh hng tín dng nm 2013.
Trang 50
DANH MC CÁC HỊNH V, TH
Hình 2.1
Tng tài sn ca mt s NHTMCP nm 2009, 2010, và
2011
Trang 25
Hình 2.2
Tng trng vn điu l ca mt s NHTMCP và EIB
Trang 25
Hình 2.3
Huy đng t khách hàng ca mt s NHTMCP và EIB
Trang 27
Hình 2.4
ROE, ROA ca mt s NHTMCP nm 2011
Trang 27
Hình 2.5
Mc đích xp hng tín dng.
Trang 34
PHN M U
1. t vn đ
Qun tr ri ro tín dng không phi là vn đ mi, nhng vn luôn là mi quan
tâm thng trc và hàng đu trong hot đng kinh doanh ca tng ngân hàng thng
mi. Nó đt ra yêu cu cho mi ngân hàng thng mi: làm cách nào đ đy mnh,
tng trng hot đng tín dng; khi thông ngun vn, h tr các t chc kinh t, cá
nhân phát trin sn xut kinh doanh; góp phn thúc đy tng trng kinh t đng thi
kim soát đc dòng vn và kim soát tt ri ro trong cho vay.
Trong hot đng cp tín dng ti ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam,
yêu cu xây dng mt mô hình qun tr ri ro tín dng có hiu qu và phù hp vi điu
kin nn kinh t Vit Nam là mt đòi hi bc thit đ đm bo hn ch ri ro, hng
đn các chun mc quc t trong qun tr ri ro và phù hp vi môi trng hi nhp.
ó cng chính là lý do tác gi chn “Qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng
TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam” làm đ tài nghiên cu.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Góp phn làm rõ các lý lun v qun tr ri ro tín dng
- Phân tích nguyên nhân dn đn ri ro tín dng và thc trng qun tr ri ro tín dng
ti Eximbank.
- Trên c s lý lun, phân tích thc trng và nguyên nhân, đ tài nêu ra các gii pháp
phù hp vi tình hình hot đng ca Eximbank trong qun tr ri ro theo thông l quc
t.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
- i tng : H thng lý lun v qun tr ri ro tín dng, h thng pháp lut, h thng
các chun mc đánh giá, giám sát v qun tr tín dng.
- Phm vi : nghiên cu các nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ti Eximbank giai đon
2009 – 2011, t đó đ xut các vn đ v k nng qun tr ri ro tín dng ti Eximbank
theo chun mc ca Basel.
4. Phng pháp nghiên cu
S dng tng hp các phng pháp nghiên cu khoa hc kt hp vi các
phng pháp thng kê, so sánh, phân tích … đi t c s lý thuyt đn thc tin nhm
gii quyt và làm sáng t mc tiêu nghiên cu ca đ tài. ng thi, tip thu ý kin ca
nhiu chuyên gia, cán b qun lý, điu hành có liên quan đ hoàn thin gii pháp.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc chia làm 3 chng, bao gm :
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro tín dng trong hot đng ca ngân hàng
thng mi
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng TMCP Xut Nhp
Khu Vit Nam
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng
TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam.
6. ụ ngha khoa hc vƠ thc tin
tài nghiên cu da trên thc trng ri ro tín dng và công tác qun tr ri ro
tín dng ti Eximbank. Trên c s phân tích thc trng kt hp vi lý lun, các nghiên
cu ca các chuyên gia ngân hàng cng nh kinh nghim ca bn thân, đng nghip
trong quá trình tham gia hot đng tín dng đ đa ra các gii pháp toàn din nhm
qun tr ri ro tín dng phù hp vi hot đng ca Eximbank hin nay.
KT LUN
Hot đng tín dng là chc nng kinh t c bn ca ngân hàng thng mi trong
nn kinh t th trng. Vic các ngân hàng phi đi mt vi ri ro tín dng là điu
không th tránh khi. Ri ro tín dng rt đa dng và phc tp, gm ri ro có th kim
soát đc và không kim soát đc, nguyên nhân gây ra ri ro có th là khách quan
hoc ch quan. Vn đ là làm th nào đ hn ch và kim soát đc ri ro mt t l
thp nht nhm đm bo an toàn và hiu qu trong kinh doanh.
Do vy, công tác qun tr ri ro tín dng có vai trò cc k quan trng đi vi các
ngân hàng nói riêng và c h thng tài chính nói chung. Vic đánh giá, thm đnh và
qun lý tt các khon cho vay, các khon d đnh gii ngân s hn ch nhng ri ro tín
dng mà ngân hàng s gp phi, và tt yu s gim bt n xu cho ngân hàng.
Trên c s đó, cùng vi nhng kin thc thu thp đc trong quá trình hc tp,
nghiên cu cng nh kinh nghim trong thc t, vi s hng dn tn tình ca PGS.TS
Trn Hoàng Ngân, tác gi đư phân tích thc trng ri ro tín dng và đ xut mt s gii
pháp nhm nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng TMCP Xut Nhp
Khu trong giai đon hin nay.
Trong quá trình thc hin không th tránh khi nhng thiu sót. Rt mong Quý
thy cô, các anh ch và các bn đóng góp và b sung cho lun vn. Chân thành cm n.
TẨI LIU THAM KHO
1. Báo cáo thng niên ca Eximbank nm 2008, 2009, 2010, 2011, 6 tháng đu nm
2012.
2. Báo cáo thng niên ca VIB, TCB, ACB, STB nm 2010, 2011.
3. ào Th H Hng, “Nhng vn đ cn chú ý trong vic x lý n xu ti Vit
Nam”,
www.sbv.gov.vn.
4. Nguyn ng Dn (2010), “Qun tr ngân hàng thng mi hin đi”, Nhà xut
bn Phng ông.
5. Nguyn c Hng, Xp hng tín dng góp phn đm bo an toàn hot đng tín
dng ca các ngân hàng thng mi,
www.creditinfo.org.vn.
6. Nguyn Minh Kiu (2009), “Nghip v ngân hàng thng mi”, Nhà xut bn
thng kê.
7. Nguyn Th Loan (2012), “Nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti các ngân
hàng thng mi Vit Nam”, Tp chí ngân hàng tháng 01/2012, tr 88-91.
8. Nguyn Thùy Trang (2012), “Ri ro trong hot đng ngân hàng – nhìn t góc đ đo
đc”, Tp chí ngân hàng s 23, tr30-33.
9. Tô Ngc Hng, “Kinh nghim x lý n xu ca mt s quc gia và nhng bài hc
cho Vit Nam”,
www.sbv.gov.vn.
10.Tng cc Thng kê, Tình hình kinh t - xư hi 11 tháng nm 2012, www.gso.gov.vn
11.Trn V Hi (2007), “Mt s vn đ pháp lý v qun lý ri ro tín dng”, Tp chí
Lut hc s 12, tr20.
- 1 -
CHNG 1
TNG QUAN V RI RO TệN DNG &
QUN TR RI RO TệN DNG TRONG HOT NG
CA NGỂN HẨNG THNG MI
1.1 RI RO TệN DNG TRONG HOT NG CA NGỂN HẨNG
THNG MI
1.1.1 Khái nim v ri ro vƠ ri ro tín dng
Ri ro là mt s không chc chn hay mt tình trng bt n. Tuy nhiên,
không phi bt c s không chc chn nào cng là ri ro. Ch có nhng tình trng
không chc chn nào có th c đoán đc xác sut xy ra mi đc xem là ri ro.
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng, biu hin trên thc t qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n
không đúng hn cho ngân hàng.
1.1.2 Phơn loi ri ro tín dng : gm ri ro giao dch và ri ro danh mc :
1.1.2.1 Ri ro giao dch : nguyên nhân phát sinh là do nhng hn ch trong
quá trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá khách hàng. Ri ro giao dch có
ba b phn chính là ri ro la chn, ri ro bo đm và ri ro nghip v.
- Ri ro la chn : là ri ro có liên quan đn quá trình đánh giá và phân tích
tín dng, khi ngân hàng la chn nhng phng án vay vn có hiu qu đ ra quyt
đnh cho vay.
- Ri ro bo đm : phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu khon
trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th đm bo, cách thc đm
bo và mc cho vay trên tr giá ca tài sn đm bo.
- 2 -
- Ri ro nghip v : là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay và
hot đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut
x lý các khon cho vay có vn đ.
1.1.2.2 Ri ro danh mc : là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên
nhân phát sinh là do nhng hn ch trong qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng,
đc chia thành hai loi : ri ro ni ti và ri ro tp trung.
- Ri ro ni ti : xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính
riêng bit bên trong ca mi ch th đi vay hoc ngành, lnh vc kinh t. Nó xut
phát t đc đim hot đng hoc đc đim s dng vn ca khách hàng vay vn.
- Ri ro tp trung : là trng hp ngân hàng tp trung vn cho vay quá nhiu
đi vi mt s khách hàng, cho vay quá nhiu doanh nghip hot đng trong cùng
mt ngành, lnh vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lý nht đnh; hoc cùng
mt loi hình cho vay có ri ro cao.
1.1.3 Nhng cn c ch yu xác đnh mc đ ri ro tín dng
1.1.3.1 N quá hn
N quá hn là khon n mà mt phn hoc toàn b n gc và/ hoc lưi đư
quá hn (N nhóm 2, 3, 4 và 5)
H s n quá hn = D n quá hn x 100%
Tng d n
1.1.3.2 Phơn loi n
Theo ni dung Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 và
Quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/4/2007 ca Thng đc NHNN thì
TCTD thc hin phân loi n thành 5 nhóm nh sau:
- Nhóm 1 : n đ tiêu chun
- Nhóm 2 : n cn chú ý
- 3 -
- Nhóm 3 : n di tiêu chun
- Nhóm 4 : n nghi ng
- Nhóm 5 : n có kh nng mt vn
Bên cnh đó, quy đnh cng nêu rõ, thi gian th thách đ chuyn khon vay
quá hn v trong hn là 6 tháng đi vi khon n trung dài hn và 3 tháng đi vi
khon n ngn hn k t ngày khách hàng tr đy đ gc và lưi ca khon vay b
quá hn hoc khon n đc c cu li thi hn tr n.
Trng hp mt khách hàng có nhiu hn mt khon n vi ngân hàng mà
có bt k khon n b chuyn sang nhóm n ri ro cao hn thì ngân hàng buc phi
phân loi các khon n còn li ca khách hàng đó vào các nhóm n ri ro cao hn
tng ng vi mc đ ri ro.
1.1.4 Hu qu ca ri ro tín dng
1.1.4.1 nh hng đn hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng
Khi ri ro tín dng xy ra, ngân hàng không thu đc vn tín dng đư cp và
lưi cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lưi cho khon tin huy đng khi đn
hn, điu này làm cho ngân hàng mt cân đi trong vic thu chi, vòng quay vn tín
dng gim làm cho ngân hàng kinh doanh không hiu qu, chi phí tng lên so vi
d kin.
Nu mt khon vay b mt kh nng thu hi, thì ngân hàng phi s dng các
ngun vn ca mình đ tr cho ngi gi tin, đn mt gii hn nào đó, ngân hàng
không còn đ ngun vn đ tr cho ngi gi tin thì ngân hàng s ri vào tình
trng mt kh nng thanh toán, có th dn đn nguy c ri ro v thanh khon. Kt
qu là làm thu hp quy mô kinh doanh, nng lc tài chính gim sút, uy tín, sc cnh
tranh gim không nhng ti th trng trong nc mà còn lan rng ra các nc, kt
qu kinh doanh ca ngân hàng ngày càng xu, có th dn đn thua l, nguy c phá
sn nu không có bin pháp x lý, khc phc kp thi.
- 4 -
1.1.4.2 nh hng đn nn kinh t xƣ hi
Ngân hàng có mi quan h cht ch vi nn kinh t, là kênh thu hút và bm
tin cho nn kinh t, do vy ri ro tín dng gây nên s phá sn mt ngân hàng s
làm cho hot đng kinh t b mt n đnh và ngng tr, mt bình n v quan h
cung cu, lm phát, tht nghip, t nn xư hi, tình hình an ninh chính tr bt n …
Ri ro tín dng ca mt ngân hàng xy ra s gây nh hng các mc đ
khác nhau : nh nht là ngân hàng b gim li nhun khi phi trích lp d phòng,
không thu hi đc lưi cho vay, nng nht khi ngân hàng không thu đc vn gc
và lưi vay, n tht thu vi t l cao dn đn ngân hàng b l và mt vn. Ngân hàng
b phá sn s gây hu qu nghiêm trng cho h thng ngân hàng nói riêng và cho
toàn b nn kinh t nói chung.
1.1.5 Nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng
1.1.5.1 Nguyên nhân khách quan :
- S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng th gii
- Do s thay đi v lưi sut, t giá hi đoái, lm phát, nguyên vt liu đu
vào tng làm nh hng đn kt qu kinh doanh ca khách hàng, khó khn tài chính
dn đn không có kh nng tr n.
- Ri ro do môi trng pháp lý cha thun li và s kém hiu qu ca c
quan pháp lut cp đa phng trong vic trin khai.
- Công tác thanh tra, giám sát ca Ngân hàng Nhà nc trong mt thi gian
dài cha phát huy hiu qu cao trong vic phát hin, ngn chn và x lý kp thi các
vi phm, ri ro trong hot đng cp tín dng ca các t chc tín dng, nht là các vi
phm quy đnh hn ch cp tín dng và đu t quá mc vào mt s lnh vc tim n
ri ro cao.
1.1.5.2 Nguyên nhơn thuc v ngi đi vay
- 5 -
- Nng lc qun lý kinh doanh kém, đu t nhiu lnh vc vt quá kh nng
qun lý.
- Tình hình tài chính doanh nghip yu kém, thiu minh bch.
- Khách hàng vay vn ti nhiu ngân hàng nên thiu s phân tích trên tng
th, khó theo dõi đc dòng tin, dn đn vic s dng vn vay chng chéo và mt
kh nng thanh toán dây chuyn.
- S dng vn sai mc đích, không có thin chí trong vic tr n.
- Doanh nghip c tình la đo ngân hàng.
1.1.5.3 Nguyên nhơn thuc v ngơn hƠng cho vay
- Chính sách tín dng không hp lý, vic chy theo quy mô dn đn cho vay
đu t quá liu lnh, tp trung ngun vn cho vay quá nhiu vào mt doanh nghip
hoc mt ngành kinh t nào đó.
- Ngân hàng không có đ thông tin v các s liu thng kê, ch tiêu đ phân
tích và đánh giá khách hàng… dn đn vic xác đnh sai hiu qu ca phng án
vay, hoc xác đnh thi hn cho vay và tr n không phù hp vi phng án kinh
doanh ca khách hàng.
- nh giá tài sn không chính xác, không thc hin đy đ các th tc pháp
lý cn thit, không đm bo các nguyên tc ca tài sn th chp là : d đnh giá, d
chuyn nhng quyn s hu, d tiêu th.
- Nng lc ca mt s cán b tín dng ngân hàng còn hn ch, cán b tín
dng vi phm đo đc kinh doanh, không tuân th chính sách tín dng, không chp
hành đúng quy trình cho vay.
1.2 QUN TR RI RO TệN DNG
1.2.1 Nhim v ca công tác qun tr ri ro tín dng
- 6 -
- Hoch đnh phng hng và k hoch phòng chng ri ro. Phng hng
nhm vào d đoán xác đnh ri ro có th xy ra đn đâu, trong điu kin nào,
nguyên nhân dn đn ri ro, hu qu …
- Phng hng t chc phòng chng ri ro có khoa hc nhm ch ra nhng
mc tiêu c th cn đt đc, ngng an toàn, mc đ sai sót có th chp nhn
đc.
- Tham gia xây dng các chng trình nghip v, c cu kim soát phòng
chng ri ro, phân quyn hn và trách nhim cho tng thành viên, la chn nhng
công c k thut phòng chng ri ro, x lý ri ro và gii quyt hu qu do ri ro gây
ra mt cách nghiêm túc.
- Kim tra, kim soát đ đm bo vic thc hin theo đúng k hoch phòng
chng ri ro đư hoch đnh, phát hin các ri ro tim n, các sai sót khi thc hin
giao dch, trên c s đó kin ngh các bin pháp điu chnh và b sung nhm hoàn
thin h thng qun tr ri ro.
1.2.2 o lng ri ro tín dng
1.2.2.1 Mô hình cht lng 6C
i vi mi khon vay, câu hi đu tiên ca ngân hàng là khách hàng có
thin chí và kh nng tr n khi khon vay đn hn hay không? iu này liên quan
đn vic nghiên cu chi tit quy tc 6C đi vi khách hàng nh sau :
- T cách ngi vay (Character) : cán b tín dng phi chc chn rng ngi
vay có mc đích tín dng rõ ràng và có thin chí tr n khi đn hn.
- Nng lc ca ngi vay (Capacity) : ngi đi vay phi có nng lc pháp
lut và nng lc hành vi dân s, ngi vay phi là đi din hp pháp ca doanh
nghip.
- Dòng tin ca ngi vay (Cashflow) : xác đnh ngun tr n ca khách
hàng vay.
- 7 -
- Bo đm tin vay (Collateral) : là ngun thu th hai có th dùng đ tr n
cho ngân hàng.
- Các điu kin (Conditions) : ngân hàng quy đnh các điu kin tùy theo
chính sách tín dng tng thi k.
- Kim soát (Control) : đánh giá nhng nh hng do s thay đi ca lut
pháp, quy ch hot đng, kh nng khách hàng đáp ng các tiêu chun ca ngân
hàng.
Vic s dng mô hình này tng đi đn gin, song hn ch là nó ph thuc
vào mc đ chính xác ca ngun thông tin thu thp, kh nng d báo cng nh
trình đ phân tích, đánh giá ca cán b tín dng.
1.2.2.2 Mô hình xp hng ca Moody vƠ Standard & poor
Ngun tiêu chun
Xp hng
Tình trng
Standard & Poor’s
Aaa
Cht lng cao nht, ri ro thp nht
Aa
Cht lng cao
A
Cht lng trên trung bình
Baa
Cht lng trung bình
Ba
Cht lng trung bình mang yu t đu c
B
Cht lng di trung bình
Caa
Cht lng kém
Ca
Mang tính đu c, có th v n
C
Cht lng kém nht, trin vng xu
Moody’s
AAA
Cht lng cao nht, ri ro thp nht
AA
Cht lng cao
A
Cht lng trên trung bình
BBB
Cht lng trung bình
BB
Cht lng trung bình mang yu t đu c
B
Cht lng di trung bình
CCC
Cht lng kém
CC
Mang tính đu c, có th v n
C
Cht lng kém nht, trin vng xu
- 8 -
Theo tiêu chun xp hng ca Standard & Poor’s, nhng khách hàng đc
xp hng tín nhim bc cao nht Aaa, gim dn qua Aa, A, và Baa là nhng
trng hp lng hóa ri ro mc bng không, và tng dn mc đ ri ro đn Baa,
là có th đc chp nhn trong đu t và cho vay, mà không s ri ro, hoc ri ro
mc chp nhn đc.
Tng t, theo tiêu chun ca Moody’s, mc đ ri ro tng dn t AAA đn
mc chp nhn đc là BBB. Nhng trng hp còn li, ri ro cao, không nên đu
t và cho vay.
1.2.2.3 Mô hình đim s Z
ây là mô hình do E.I. Altman dùng đ cho đim tín dng đi vi các doanh
nghip vay vn. i lng Z dùng làm thc đo tng hp đ phân loi ri ro tín
dng đi vi ngi đi vay, ph thuc vào các nhân t sau :
Z = R
1
+ R
2
+ R
3
+ R
4
+ R
5
Trong đó :
R
1
: t l ca vn lu đng ròng/tng tài sn
R
2
: t l ca lưi ròng/tng tài sn
R
3
: t l ca vn li nhun trc thu/tng tài sn
R
4
: t l giá tr th trng/giá hch toán ca doanh nghip
R
5
: t l ca doanh thu/tng tài sn
im s Z càng cao, xác sut v n ca ngi đi vay càng thp. Ngc li,
đim s Z thp s có nguy c v n cao.
- Nu Z>2,675 đim : doanh nghip đc xp loi I, có đim tín nhim tt,
ri ro mc đ thp nht s đc ngân hàng cho vay d dàng và có u đưi trong
hn mc tín dng, lưi sut cho vay, tài sn đm bo …
- 9 -
- Nu 1,8 đim < Z < 2,675 đim : doanh nghip đc xp loi II, ri ro
mc trung bình, ngân hàng có th cho vay nhng phi có tài sn đm bo sau khi đư
phân tích k phng án sn xut kinh doanh và phng án s dng vn ca khách
hàng.
- Nu Z < 1,800 : doanh nghip đc xp loi III, s b ngân hàng t chi
cho vay do có ri ro mc đ cao nht, nguy c v n cao nht.
1.2.2.4 Mô hình đim s tín dng tiêu dùng
Mt s ngân hàng còn áp dng mô hình cho đim đ x lý đn đ ngh vay
vn vi mc đích tiêu dùng ca khách hàng cá nhân. Các yu t quan trng trong
mô hình cho đim tín dng gm : h s tín dng, tui đi, trng thái tài sn, s
ngi ph thuc, s hu nhà, thu nhp, đin thoi c đnh, tài khon cá nhân, thi
gian làm vic.
Mô hình này thng s dng 7-12 hng mc, mi hng mc đc cho đim
t 1-10.
Mô hình này gim đáng k thi gian ra quyt đnh tín dng, tuy nhiên mô
hình không th t điu chnh mt cách nhanh chóng đ thích ng vi nhng thay
đi trong nn kinh t và cuc sng gia đình ca khách hàng vay.
1.3 NGUYểN TC BASEL V QUN TR RI RO TệN DNG
1.3.1 Nhng yu t c bn đc xem là tác đng đn mc đ ri ro tín dng
ca các ngơn hƠng:
Kh nng đánh giá ri ro tín dng khi thm đnh h s đ ngh cp tín
dng.
Quá trình thm đnh h s đ ngh cp tín dng v bn cht có hai giai đon
chính:
+ Xác minh tính trung thc và đy đ ca thông tin;
- 10 -
+ Trên c s nhng thông tin đó, đánh giá kh nng chp nhn vic cho vay.
Nu vic đánh giá đc thc hin cht lng tt, TCTD có th ngn nga đc
nhng ri ro ngay t đu bng cách t chi cho vay hoc yêu cu các bin pháp bo
đm an toàn hiu qu. Nu vic đánh giá này đc thc hin không nghiêm túc, có
s móc ni, câu kt nhm t li hoc đn gin là s cu th, thiu thn trng s dn
đn nguy c không thu hi đc khon n đư cho vay.
Kh nng giám sát vic s dng ngun vn tín dng và tài sn bo đm.
Vic giám sát quá trình s dng vn vay là quyn ca TCTD đ bo v, trên
c s đm bo hot đng bình thng ca bên vay. Kh nng giám sát ph thuc rt
nhiu vào tính minh bch ca thông tin mà TCTD có đc t nhng ngun khác
nhau, đng thi còn ph thuc vào kh nng đánh giá v nhng thông tin đó. Vic
theo dõi, giám sát cht ch các khon cho vay, có nhng tiêu chí phân loi và x lí
phù hp s góp phn nâng cao cht lng tín dng, đm bo kh nng tr n. i
vi tài sn bo đm, vic đnh giá cn bám sát giá th trng và xác đnh đc kh
nng thanh khon cao hay thp đ quyt đnh mc cho vay phù hp. Bên cnh đó,
trong quá trình cho vay, TCTD thng xuyên theo dõi giá tr ca tài sn bo đm
cng góp phn không nh trong vic đánh giá tính ri ro ca khon vay.
Tình hình ca bên vay
Tình hình hot đng ca bên vay là yu t trc tip nht nh hng đn ri
ro tín dng. Chính vì vy mà ri ro tín dng đc U ban Basel v giám sát ngân
hàng (Basel Committee on Banking Supervision – BCBS) đnh ngha là nhng ri
ro có nguyên nhân t s không chc chn v kh nng hoc đ sn sàng ca mt đi
tác thc thi các ngha v trong hp đng. Nu hot đng kinh doanh ca bên vay
suôn s, bên vay s hoàn thành các ngha v đi vi TCTD, nhng ngc li, nhng
khó khn trong hot đng kinh doanh s làm gim kh nng chi tr ca bên vay, do
đó bên vay có th không thc hin đúng cam kt ca mình.
- 11 -
H thng pháp lut và s giám sát ca Ngân hàng trung ng cng
nh các c quan khác có chc nng giám sát hot đng ngân hàng
H thng pháp lý đc coi là mt trong nhng yu t rt quan trng nh hng
đn vic kim soát ri ro ca TCTD. Mt h thng các quy đnh có tính kh thi,
cht ch và tng thích vi các chun mc quc t là c s cn thit nhm đm bo
kh nng kim soát tt hn đi vi các ri ro. Bên cnh đó, s giám sát ca NHNN
đi vi hot đng ca TCTD cng mang ý ngha to ln, nhm ngn chn ngay t
đu nhng nguy c xy ra ri ro, đc bit là nhng ri ro có tính h thng, đng thi
bng li th thông tin ca mình, NHNN có th đa ra các khuyn ngh hu ích hoc
các mnh lnh đ yêu cu TCTD phi tuân th.
1.3.2 Tính toán tn tht tín dng, cơn nhc các mc đ ri ro vƠ mc đ chu
đng tn tht khi xy ra ri ro
Theo Basel 2, các ngân hàng s dng h thng c s d liu ni b đ đánh
giá RRTD, t đó xác đnh h s an toàn vn ti thiu, kh nng tn tht tín dng.
Vi mi k hn xác đnh, tn tht có th đc tính da trên công thc:
EL = PD x EAD x LGD
Trong đó EL(Expected Loss): Tn tht tín dng c tính
PD(Probability of Default): Xác sut không tr đc n
EAD(Exposure at Default): Tng d n ca khách hàng ti thi đim
không tr đc n
LGD(Loss Given Default): T trng tn tht c tính
* PD: tính toán n trong vòng 1 nm ca khách hàng, ngân hàng phi cn c
trên s liu d n trong vòng ít nht 5 nm, bao gm các khon n đư tr, khon n
trong hn và khon n không thu hi đc, d liu đc phân thành 3 nhóm:
- Nhóm d liu tài chính liên quan đn các h s tài chính ca khách hàng
cng nh các đánh giá ca các t chc xp hng