Quản trị rủi ro thanh khoản tại ngân hàng thương mại cổ phần phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH

NG TH THÙY DUNG
QUN TR RI RO THANH KHON TI
NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIN NHÀ
NG BNG SÔNG CU LONG
LUN VN THC S KINH T
TP H CHÍ MINH – NM 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH

NG TH THÙY DUNG
QUN TR RI RO THANH KHON TI
NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIN NHÀ
NG BNG SÔNG CU LONG
LUN VN THC S KINH T
TP H CHÍ MINH – NM 2012
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 62340201
NGI HNG DN KHOA HC
GS.TS.DNG TH BÌNH MINH

LI CAM OAN
Tôi cam đoan nhng ni dung trong lun vn này là kt qu ca quá trình hc
tp, nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc ca Tôi. Các s liu trong lun vn
là trung thc, chính xác và đc thu thp t nhng ngun chính thng và đáng tin
cy.
Tôi cam đoan rng lun vn này cha đc công b trên bt k mt công trình

nghiên cu nào.
TP. H Chí Minh, nm 2012
Tác gi
NG TH THÙY DUNG

MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG, BIU
DANH MC HÌNH V,  TH
PHN M U
1.Tính cp thit ca đ tài
2.Mc tiêu nghiên cu
3.i tng và phm vi nghiên cu
4.Phng pháp nghiên cu
5.Kt cu ca lun vn
CHNG 1: C S LÝ LUNV QUN TR RI RO THANH KHON 1
1.1. Thanh khon 1
1.1.1. Khái nim thanh khon 1
1.1.2. Trng thái thanh khon 1
1.1.2.1. Trng thái cân bng thanh khon (khi NLP=0) 2
1.1.2.2. Trng thái thng d thanh khon (khi NLP>0) 2
1.1.2.3. Trng thái thiu ht thanh khon (Khi NPL<0) 2
1.2. Ri ro thanh khon 3
1.2.1. Khái nim ri ro thanh khon 3
1.2.2. Phân loi ri ro thanh khon 3
1.2.2.1. Ri ro thanh khon rút tin trc hn 3
1.2.2.2. Ri ro thanh khon có k hn 3
1.2.2.3. Ri ro thanh khon tài tr 4

1.2.2.4. Ri ro thanh khon th trng 4
1.2.3. Nhng biu hin v ri ro thanh khon 4
1.2.3.1. Ri ro thanh khon gn lin vi hot đng tài tr 4
1.2.3.2. Ri ro thanh khon gn lin vi đu t 5
1.2.3.3. Ri ro thanh khon gn lin vi các yu t khác 5
1.3. Qun tr ri ro thanh khon 5
1.3.1. Khái nim qun tr ri ro thanh khon 5
1.3.2. Nguyên tc qun tr ri ro thanh khon 5
1.3.2.1. Xây dng c cu cho vic qun lý kh nng thanh khon 5
1.3.2.2. o lng và theo dõi các yêu cu cp vn ròng 6
1.3.2.3. Qun lý kh nng tip cn th trng 6
1.3.2.4. Lp k hoch d phòng 6
1.3.2.5. Qun lý kh nng thanh khon v ngoi t 7
1.3.2.6. Kim soát ni b vic qun lý ri ro kh nng thanh khon 7
1.3.2.7. Vai trò ca công khai thông tin trong vic ci thin kh nng thanh
khon 7

1.3.2.8. Vai trò ca các c quan giám sát 7
1.3.3. Ni dung qun tr ri ro thanh khon 8
1.3.3.1. Chin lc qun tr ri ro thanh khon 8
1.3.3.2. Chính sách qun tr ri ro thanh khon 10
1.3.3.3. Quy trình qun tr ri ro thanh khon 13
1.3.3.4. K hoch vn d phòng 14
1.3.4. o lng và giám sát ri ro thanh khon 16
1.3.4.1. Thang thanh khon 16
1.3.4.2. T l thanh khon và hn mc 17
1.3.4.3. Qun tr ri ro thanh khon ngoi t 20
1.3.4.4. Qun lý tip cn th trng 21
1.3.4.5. Kim tra thanh khon thông qua các kch bn và gi đnh 21
1.4. S cn thit phi hoàn thin công tác qun tr ri ro thanh khon 21

1.5. Khái quát v qun tr ri ro thanh khon  mt s quc gia trên th gii và
các bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam 22

1.5.1. Khái quát v qun tr ri ro thanh khon  mt s quc gia trên th gii 22
1.5.1.1. M - chng khoán hóa bt đng sn th chp nhng thiu kim soát.22
1.5.1.2. Trung Quc – Gia tng phát hành sn phm qun lý tài sn  các
ngân hàng nh 23

1.5.1.3. Nht Bn – Qun tr ri ro thanh khon hiu qu do s n đnh h
thng tài chính ca Ngân hàng trung ng 24

1.5.2. Bài hc kinh nghim cho ngân hàng thng mi Vit Nam 24
Kt lun chng 1 26
CHNG 2: THC TRNG QUN TR THANH KHON TI NGÂN
HÀNG TMCP PHÁT TRIN NHÀ NG BNG SÔNG CU LONG 27

2.1. Khái quát v Ngân hàng TMCP phát trin nhà đng bng sông Cu Long27
2.2. Thc trng v lut pháp và chính sách ca Ngân hàng nhà nc giai đon
2007-tháng 9/2012 29

2.2.1. nh hng chung ca các chính sách 29
2.2.2. Công c điu hành chính sách ca Ngân hàng nhà nc 30
2.2.3. Kt qu thc thi chính sách tin t ca Ngân hàng nhà nc 33
2.2.4. Hn ch ca các chính sách 35
2.3. Thc trngqun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP phát trin
nhà đng bng sông Cu Long 35

2.3.1. Thc trng thanh khon và ri ro thanh khon 35
2.3.2. Thc trng qun tr ri ro thanh khon 39
2.3.2.1. Chin lc qun tr ri ro thanh khon ca MHB 39

2.3.2.2. Chính sách qun tr ri ro thanh khon 40
2.3.2.3. Quy trình qun tr ri ro thanh khon: 44
2.3.2.4. Thc trng v qun tr ri ro thanh khon: 45
2.4. o lng ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP phát trin nhà đng
bng sông Cu Long 58

2.4.1. Xác đnh nhân t nh hng đn ri ro thanh khon ca MHB trong giai
đon 2007-tháng 9/2012 58

2.4.2. Mô hình phân tích 58
2.4.3. Chn mu d liu và mô hình c lng 59
2.4.3.1. Chn mu d liu 59
2.4.3.2. Mô hình c lng 59
2.4.4. Phân tích kt qu hi quy 59
2.4.4.1. Kim đnh nghim đn v: 59
2.4.4.2. Kim đnh đng liên kt 60
2.4.4.3. Kim đnh mô hình hi quy 61
2.4.5. Mô hình c lng ti u 61
2.5. ánh giá qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP phát trin nhà
đng bng sông Cu Long 64

2.5.1. Nhng kt qu đt đc: 64
2.5.2. Nhng hn ch 66
2.5.3. Nguyên nhân 68
Kt lun chng 2 70
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI RO THANH
KHON TI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIN NHÀ NG BNG
SÔNG CU LONG 71

3.1. nh hng phát trin và qun tr ri ro thanh khonca Ngân hàng

TMCP phát trin nhà đng bng sông Cu Long t nay cho đn nm 202071

3.2. Các gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon cho Ngân hàng
TMCP phát trin nhà đng bng sông Cu Long 72

3.2.1. Xây dng mt mô hình qun tr ri ro thanh khon đng b và phù hp
vi quy mô và hot đng ca MHB 72

3.2.1.1. Xây dng hoc xây dng li các quy đnh v chin lc, chính sách,
quy trình,… qun tr ri ro thanh khon phù hp vi tình hình thc t,
đc bit là chin lc qun tr ri ro thanh khon. 72

3.2.1.2. Xây dng h thng cnh báo trong qun tr thanh khon 73
3.2.1.3. T chc tt vic qun tr ri ro thanh khon 74
3.2.2. Phi tuân th nguyên tc điu hành ngun vn đ to an toàn cho thanh
khon 74

3.2.3. Nâng cao cht lng kinh doanh ca ngân hàng nhm gim thiu ri ro
thanh khon 76

3.2.3.1. Tng cng hot đng huy đng vn 76
3.2.3.2. Nâng cao cht lng ca các khon cho vay và đu t, tng cng
kh nng thu hi n, gim thiu t l n quá hn và n xu 76

3.2.3.3. o lng hiu qu cho tng hot đng 77
3.2.4. Trin khai mô hình qun lý vn tp trung FTP vi mt b phn điu hành
vn duy nht 78

3.2.5. Nâng cao ngun lc, tng cng đu t các thit b hin đi phc v công
tácthu thp và x lý thông tin 78

3.3. Các kin ngh  tm v mô đi vi NHNN 79
3.3.1. Nâng cao tính chính xác trong vic giám sát h thng ngân hàng 79
3.3.2. Thc thi các hot đng tin t mt cách linh hot và đng b 80
3.3.3. Thc hin vai trò ngi cho vay cui cùng 81
3.3.4. m bo s hot đng n đnh và hiu qu ca h thng thanh toán 81
3.3.5. Xây dng k hoch hành đng trong trng hp khn cp 81
Kt lun chng 3 82
KT LUN 83
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
STT CH VIT TT DIN GII
1 ALCO
Asset liability committee
(Hi đng tài sn có – tài sn n)
2 ALM
Asset liability management
(Qun lý tài sn có – tài sn n)
3 CFP
Contingency Funding Plans
(K hoch vn d phòng)
4 CSTT Chính sách tin t
5 CKH Có k hn
6 DTBB D tr bt buc
7 DN Doanh nghip
8 BSCL ng Bng Sông Cu Long
9 HQT Hi đng qun tr
10 HMTT Hn mc thanh toán
11 GTCG Giy t có giá

12 KBNN Kho bc nhà nc
13 KKH Không k hn
14 LDR
Loan - to - deposit ratio hoc credit/deposit ratio
(T l cho vay trên huy đng vn)
15 MHB
Ngân hàng TMCP phát trin nhà đng bng sông
Cu Long
16 NH Ngân hàng
17 NHNN Ngân hàng nhà nc
11 NHTM Ngân hàng thng mi
18 NHTMNN Ngân hàng thng mi nhà nc
19 NHTW Ngân hàng Trung ng
20 NLP
Net liquidity position
(Trng thái thanh khon ròng)
22 Q Quyt đnh
23 QLNV Qun lý ngun vn
21 TCKT T chc kinh t
24 TCKT-XH T chc kinh t - xã hi
25 TCTD T chc tín dng
STT CH VIT TT DIN GII
26 TSC Tài sn có
27 TSN Tài sn n
28 TTS Tng tài sn
29 VH Vn huy đng
30 VND ng Vit Nam
31 USD ô la M
32 QLRR Qun lý ri ro
33 RRTK Ri ro thanh khon

DANH MC BNG, BIU
Bng 2.1:
Kt qu hot đng ca MHB so vi h thng ngân hàng (đn
tháng 9/2012)
38
Bng 2.2:
Quy đnh v gii hn t l khe h thanh khon
43
Bng 2.3:
Danh mc báo cáo thanh khon ca MHB
43
Bng 2.4:
Kt qu c lng mô hình hi quy
60
DANH MC HÌNH V,  TH
Hình 1.1:
Các yu t kéo theo ri ro thanh khon
4
Hình 1.2:
Quy trình qun tr ri ro thanh khon chin thut
15
Hình 1.3:
Quy trình qun tr ri ro thanh khon cu trúc
15
Hình 2.1:
Tình hình cung–cu thanh khon ca MHB t 2007 đn tháng
9/2012
35
Hình 2.2:
S đ t chc qun tr ri ro thanh khon ca MHB

41
Hình 2.3:
Tình hình thc hin t l tài sn thanh khon/tng tài sn t
2007-2012 ca MHB
45
Hình 2.4:
C cu tài sn thanh khon ca MHB (2007-2012)
46
Hình 2.5:
Tình hình thc hin t l Tài sn thanh khon/tng tài sn ca
mt s NHTM
46
Hình 2.6:
Tình hình thc hin ch s an toàn vn (CAR) ca MHB
(2007-2012)
47
Hình 2.7:
So sánh h s CAR ca MHB vi bình quân toàn ngành
(2007-2012)
48
Hình 2.8:
Tình hình thc hin t l kh nng chi tr ca MHB (2011-
2012)
50
Hình 2.9:
Din bin t l huy đng th trng 2 (2007-2012)
51
Hình 2.10:
C cu huy đng vn phân theo th trng (2007-2012)
51

Hình 2.11:
Tình hình thc hin ch s ROE và ROA (2007-2012)
52
Hình 2.12:
Tình hình thc hin t l d n cp tín dng t ngun vn huy
đng ca MHB (2007-2012)
54
Hình 2.13:
Tình hình thc hin t l ngun vn ngn hn đc dùng đ
cho vay trung dài hn (2007-2012)
55
Hình 2.14:
Tình hình bt cân xng v k hn gia huy đng và cho vay
ti MHB (2007-2012)
55
Hình 2.15:
Din bin n xu ca MHB (2007-2012)
56
Hình 2.16:
Tác đng ca n xu lên thanh khon (2007-2012)
57

PHN M U
1.Tính cp thit ca đ tài
Thanh khon luôn là vn đ quan tâm hàng đu ca các ngân hàng và là mt
yu t then cht đi vi s sng còn ca bt k NHTM. Trong điu kin bình
thng, nu mt ngân hàng không có chin lc qun tr RRTK hiu qu thì ch cn
mt khó khn v ngun vn cng có th gây tác đng xu đn các k hoch kinh
doanh ca ngân hàng, và nghiêm trng hn, có th nh hng đn an toàn ca toàn
b h thng ngân hàng.

Vì vy, qun tr RRTK là mt trong nhng hot đng quan trng nht mà các
ngân hàng cn phi tp trung hng ti đ t đó có th đa ra nhng bin pháp
phòng nga, hn ch và gim đn ti thiu nhng thit hi do RRTK gây ra. ng
thi, vic to ra mt môi trng thanh khon tt s giúp cho h thng ngân hàng
phát trin n đnh, đm bo hiu qu ti th trng trong nc và tin ti m rng
phm vi hot đng trên toàn khu vc và th gii.
 duy trì s n đnh, sc mnh tài chính và uy tín ca mình, cng nh đ có
th luôn sn sàng ng phó vi nhng tình hung khng hong thanh khon có th
xy ra bt c lúc nào, MHB cn phi xây dng mt chin lc qun tr RRTK phù
hp vi đc đim hot đng kinh doanh và kinh nghim qun lý. y là lý do đ tôi
la chn đ
tài “Qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP phát trin nhà
đng bng sông Cu Long”.
2.Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chính ca lun vn là t nhng vn đ nghiên cu đc trong lý
thuyt, phân tích thc trng qun tr RRTK ca MHB, qua đó đa ra đc các gii
pháp nhm tng cng giám sát và gim thiu tác đng ca RRTK lên TSC và TSN
cho MHB.
3.i tng và phm vi nghiên cu
Nhng vn đ c bn v thanh khon và RRTK trong hot đng kinh doanh
ca NHTM.
ánh giá thc trng qun tr RRTK ca MHB trong 6 nm (2007-2012) trên
các mt: công c, phng pháp qun tr RRTK; Quy mô và c cu TSC – TSN;
Phân tích tình hình qun tr RRTK ti MHB đ tìm ra các u, nhc đim và
nguyên nhân tn ti nhng hn ch trong qun tr RRTKca MHB.
4.Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ch yu đc s dng trong lun vn là phng
pháp đnh tính kt hp vi đnh lng bng cách dùng mô hình hi quy đa bin đ
phân tích mi quan h gia các bin ch s đo lng RRTK vi bin t l tài sn
thanh khon/TTS thông qua chui d liu thi gian.

5.Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm ba chng:
- Chng I: C s lý lun v qun tr ri ro thanh khon.
- Chng II: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP phát
trin nhà đng bng sông Cu Long.
- Chng III: Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng
TMCP phát trin nhà đng bng sông Cu Long.
1
CHNG 1:
C S LÝ LUNV QUN TR RI RO THANH KHON
1.1. Thanh khon
1.1.1. Khái nim thanh khon
Thanh khon đi din cho kh nng thc hin tt c các ngha v thanh toán
khi đn hn – đn mc ti đa và bng đn v tin t đc quy đnh.
(1)
Thanh khon liên quan đn các dòng lu chuyn tin t.Vic không th thc
hin ngha v thanh toán s dn đn tình trng thiu kh nng thanh khon.
(2)
Mt TSC đc coi là có tính thanh khon cao khi chi phí chuyn hóa thành
tin thp và có kh nng chuyn hóa ra tin nhanh, ngc li là mt TSC có tính
thanh khon thp. Mt s TSC có tính thanh khon cao là: tin mt, trái phiu kho
bc, thng phiu, hi phiu,…Mt s TSC có kh nng thanh khon thp, bao
gm: bt đng sn, máy móc thit b, các khon góp vn và đu t dài hn,…
Mt TSN đc coi là có tính thanh khon cao khi chi phí huy đng vn thp
và thi gian huy đng nhanh, ngc li là mt TSN có tính thanh khon thp. Mt
s TSN có tính thanh khon cao là: tin gi thanh toán, tin gi tit kim không k
hn,… Mt s TSN có tính thanh khon thp là: tin gi/vay trung dài hn (t
TCTD, TCKT, dân c),…
Kh nng và yêu cu v thanh khon đc th hin trong ngun cung và cu
thanh khon, c th:

- Cung thanh khon: là s tin có sn hoc có th có trong thi gian ngn đ
ngân hàng s dng, các b phn to nên ngun cung thanh khon bao gm: tin gi
ca khách hàng (S
1
),doanh thu t các dch v (S
2
),tín dng đc tr (S
3
),bán tài sn
(S
4
),vay th trng tin t (S
5
).
- Cu thanh khon: là s tin ngân hàng có nhu cu chi tr ngay lp tc trong
mt thi gian ngn. Các b phn to nên cu thanh khon bao gm: khách hàng rút
các khon tin gi (D
1
),cp tín dng cho khách hàng (D
2
),hoàn tr các khon đi vay
(D
3
); chi phí nghip v và thu (D
4
),chi tr c tc bng tin (D
5
).
1.1.2. Trng thái thanh khon
Chênh lch gia tng cung thanh khon và tng cu thanh khon ti mt thi

đim to nên trng thái thanh khon ròng (NLP - net liquidity position) hay còn gi
(Ngun
(1)
&
(2)
: Qun lý thanh khon trong ngân hàng - Rudolf Duttweiler, 2011, trang 23)

2
là khe h thanh khon, trng thái thanh khon ròng
(3)
đc xác đnh nh sau:
1.1.2.1. Trng thái cân bng thanh khon (khi NLP=0)
Khi ngun cung thanh khon bng vi ngun cu thanh khon, ngân hàng s
đt đc v th cân bng thanh khon. Tuy nhiên, trong thc t trng thái này rt
him khi xy ra, và nu có xy ra thì ch là trng thái tc thi, tc là ngân hàng ch
duy trì đc đim cân bng này trong mt khong thi gian rt ngn. Thông
thng, thanh khon ngân hàng thng  vào mt trong hai v th là: thng d
thanh khon hoc thâm ht thanh khon.
1.1.2.2. Trng thái thng d thanh khon (khi NLP>0)
Khi ngun cung thanh khon ln hn ngun cu thanh khon, ngân hàng s b
ri vào tình trng d tha thanh khon. Vì vy, nhà qun tr ngân hàng phi đa ra
quyt đnh: Nên đu t  đâu? K hn nào? Vi giá bao nhiêu? nhm tn dng
trit đ ngun thanh khon tha đ đu t kim li.
Tha thanh khon là mt trng thái mt cân bng ca các NHTM, xy ra khi
nn kinh t hot đng kém hiu qu, ngân hàng không tip cn đc vi khách hàng
hoc không la chn đc nhiu khách hàng đ cho vay. Trong phm vi ca mt
ngân hàng thì đây là vic không khai thác ht tim nng sinh li ca TSC, chim
gi quá nhiu TSC  dng trc tip hay giám tip không có kh nng sinh li cao
(Ví d: tn qu tin mt quá ln); hoc có th do ngân hàng tng vn quá nhanh
trong khi cha có phng án x lý vn hiu qu.

Thanh khon tha thng đc các ngân hàng x lý bng cách: mua các
chng khoán d tr th cp đã bán ra trc đó; cho vay trên th trng tin t (phù
hp vi thi hn nhàn ri ca s thanh khon tha); gi tin ti các TCTD khác,…
1.1.2.3. Trng thái thiu ht thanh khon (Khi NPL<0)
Khi ngun cung thanh khon thp hn ngun cu thanh khon, ngân hàng s
b ri vào tình trng thiu vn đ hot đng.  trng thái này, ngân hàng d đ mt
nhng c hi đu t tt có th mang li li nhun cao, thm chí có th mt khách
hàng vay vn ln gi vn. Vì khi ngân hàng thiu vn s gim lòng tin ca ngi
NLP

=
(S
1
+ S
2
+ S
3
+ S
4
+ S
5
) – (D
1
+ D
2
+ D
3
+ D
4
+ D

5
)
Trng thái thanh
khon ròng

∑Cung thanh khon – ∑Cu thanh khon
=
(Ngun
(3)
: Qun tr ngân hàng ca PGS.TS.Trn Huy Hoàng, 2010 [trang 187]
3
gi tin, kh nng huy đng vn ca ngân hàng s kém đi.
Mt s gii pháp thông dng nht mà ngân hàng thng áp dng đ bù đp
thanh khon gm có: s dng DTBB d ra nu có (do tin gi k hn này gim so
vi k trc); bán bt ngun d tr th cp (các chng khoán doChính ph hoc
NHNN phát hành); vay qua đêm, vay tái chit khu ti NHNN; huy đng t th
trng tin t (phát hành GTCG đ huy đng vn,…)
1.2. Ri ro thanh khon
1.2.1. Khái nim ri ro thanh khon
Là loi ri ro xut hin trong trng hp ngân hàng thiu kh nng chi tr,
không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc không có kh nng vay mn đ
đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
(4)

RRTK làm cho hot đng ca ngân hàng b đình tr, gây thua l, mt uy tín và
nu nghiêm trng có th dn đn phá sn.
RRTK có th xut phát t nhng nguyên nhân nh: s nhy cm ca tài sn tài
chính vi nhng thay đi lãi sut; do ngân hàng suy gim v nim tin; do s mt
cân đi v thi hn gia ngun vn huy đng và đu t vn; do khách hàng rút tin
 t, tc thi; hoc liên quan đn các cam kt tín dng ca ngân hàng, các khon

ngoi bng;… iu đó cho thy, thanh khon không phi là mt yu t dn đu mà
ch là yu t đi theo. RRTK thng chu tác đng bi nhng ri ro sau: (xem hình
1.1 - Các yu t kéo theo RRTK, trang 4)
1.2.2. Phân loi ri ro thanh khon
V mt cu trúc, RRTK thng đc chia thành 4 nhóm sau đây:
1.2.2.1. Ri ro thanh khon rút tin trc hn
Là ri ro nhng khon tin gi có th b rút mnh tay trc khi đn hn thay vì
đc gia hn. Vic rút tin da trên c s cam kt gia ngân hàng và khách hàng
khi ký kt hp đng. Do rút tin trc hn nên ngân hàng phi gim mt lng tin
(tin mt, tin gi) đ chi tr cho khách hàng gi tin. Chính vì vy, c hai bên cân
đi ca ngân hàng, bao gm TSC và TSN, cùng b gim.
1.2.2.2. Ri ro thanh khon có k hn
Là ri ro do thi hn thanh toán khác đi so vi các điu kin đã tha thun trên
hp đng (Ví d: vic tr n có th b trì hoãn). Do lng tin thu vào b trì hoãn
(Ngun
(4)
: Qun tr ngân hàng ca PGS.TS. Trn huy Hoàng, 2011, trang 185)
4
nên làm nh hng đn k hoch thanh toán d kin ca ngân hàng. Chính vì vy,
ri ro này cng tác đng c hai phía TSC và TSN.
1.2.2.3. Ri ro thanh khon tài tr
Là ri ro do tài sn không đc tài tr hp lý. Vic tài tr có th gp phi
nhng điu kin bt li, hay nói cách khác là tài tr vi chi phí mc hn. Trong
trng hp xu có th dn đn ri ro rút tin  t nh đã nói  nhóm RRTK rút tin
trc hn. Cho nên, ri ro này tác đng c TSC và TSN.
1.2.2.4. Ri ro thanh khon th trng
Là ri ro phát sinh do nhng điu kin bt li ca th trng làm gim kh
nng chuyn các tài sn kh nhng thành tin mt hoc tài tr cho s lng cn
thit hoc là cùng xy ra c hai tác đng. Do vy, ri ro này liên quan đn c TSN
ln TSC.

1.2.3.
Nhng biu hin v ri ro thanh khon
1.2.3.1. Ri ro thanh khon gn lin vi hot đng tài tr
Ri ro này thng th hin qua vic ngun vn b ct gim ngoài d kin,
Ri ro t khách
hàng
- Ri ro t lnh bán
- Ri ro t giao dch
giao sau
-
Ri ro v hành vi
Ri ro t hot đng
kinh doanh
- Cu trúc t chc
không đy đ
- D liu sai
-

Mô hình không đy đ

“Ngun: Qun lý thanh khon trong ngân hàng ca Rudolf Duttweiler,
2010 [Trang 26]”
Hình 1.1: Các yu t kéo theo ri ro thanh khon
Ri ro kinh doanh
- Ri ro v mt chin
lc
- Ri ro v danh ting
Ri ro giá th trng

- Ri ro lãi sut

- Ri ro v t giá
- Ri ro v quyn chn
Ri ro tín dng
- Ri ro cho vay
- Ri ro do đi tác
- Ri ro t đn v phát
hành
Ri ro theo s
kin
- Ri ro pháp lý
- Ri ro chính tr
-
Ri ro quc gia
RI RO
THANH
KHON
5
nh: ngun tin gi b gim mnh do s suy gim uy tín ca ngân hàng; ngun tin
gi đc chuyn sang ngân hàng khác do thay đi trong lãi sut tin gi; lng tin
tit kim b suy gim đt bin do nhu cu rút vn ca ngi gi tin; khó khn tng
lên trong vic tìm ngun vn mi (khó khn tng lên trong ngun tài tr t th
trng tài chính gn lin vi s suy gim trong hot đng ca th trng; và nng
lc tìm ngun tài tr mi b gim đi do uy tín b gim đi) ;…
1.2.3.2. Ri ro thanh khon gn lin vi đu t
Gm các biu hin nh: tình trng không thu hi đc các khon đu t trên
th trng và các khon cho vay do s đ v trong đu t ca th trng và các con
n b phá sn; mc tng đu t ngoài d kin do mt khon vn ln b rút đi trong
khuôn kh các tha thun cam kt; …
1.2.3.3. Ri ro thanh khon gn lin vi các yu t khác
Tình trng thiu ngun vn đ vào do h thng máy tính b trc trc k thut;

h thng thanhtoán có vn đ;…
1.3. Qun tr ri ro thanh khon
1.3.1. Khái nim qun tr ri ro thanh khon
Là vic qun lý có hiu qu cu trúc tính thanh khon ca tài sn và cu trúc
danh mc ca ngun vn.
(4)

Bn cht ca công tác qun tr RRTK trong ngân hàng có th đúc kt  hai ni
dung sau: Mt là, him khi nào ti mt thi đim tng cung bng vi tng cu
thanh khon. Do đó, ngân hàng phi thng xuyên đi phó vi tình trng thâm ht
hay thng d thanh khon; Hai là, thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng
t l nghch vi nhau: mt TSC thanh khon càng cao thì kh nng sinh li ca nó
càng thp và ngc li; mt ngun vn có tính thanh khon cao thì chi phí huy đng
vn ln.
(5)

1.3.2. Nguyên tc qun tr ri ro thanh khon
Vic qun tr RRTK ph thuc vào bn cht và mc đ phc tp ca hot
đng ca ngân hàng đó. Tuy nhiên, dù là mt ngân hàng ln hay ngân hàng nh thì
vic qun tr RRTK ca ngân hàng đó cng phi tuân th 14 nguyên tc mà y ban
Basel đã đ ra. Ni dung c th ca các nguyên tc qun lý kh nng thanh khon
ca ngân hàng nh sau:
1.3.2.1. Xây dng c cu cho vic qun lý kh nng thanh khon
Nguyên tc 1: Mi ngân hàng cn thng nht v mt chin lc qun lý kh
(Ngun
(4)
&
(5)
: Qun tr ngân hàng ca PGS.TS.Trn huy Hoàng, 2011,trang 187”)
6

nng thanh khon hàng ngày. Chin lc này cn đc truyn đt trong toàn ngân
hàng.
Nguyên tc 2: HQT ca mt ngân hàng là c quan duyt chin lc và các
chính sách c bn liên quan đn qun lý kh nng thanh khon ca ngân hàng.
HQT cng cn đm bo là các cán b qun lý cao cp ca ngân hàng thc hin
nhng bin pháp cn thit đ theo dõi và kim soát RRTK. HQT cn đc thông
báo thng xuyên v kh nng thanh khon ca ngân hàng và đc thông báo ngay
lp tc nu có nhng thay đi ln v kh nng thanh khon hin ti hoc trong
tng lai ca ngân hàng.
Nguyên tc 3: Mi ngân hàng cn có mt c cu qun lý đ thc hin có hiu
qu chin lc v kh nng thanh khon. C cu này bao gm s tham gia thng
xuyên ca các thành viên thuc nhóm cán b qun lý cp cao. Các cán b qun lý
cp cao cn đm bo là kh nng thanh khon ca ngân hàng đc qun lý mt cách
hiu qu và có các chính sách phù hp đ kim soát và hn ch RRTK trong mt
thi gian c th.
Nguyên tc 4: Mt ngân hàng cn có h thng thông tin đy đ cho vic đo
lng, theo dõi, kim soát và báo cáo RRTK. Các báo cáo cn đc cung cp kp
thi cho HQT ca ngân hàng, các cán b qun lý cp cao và các cán b có thm
quyn khác.
1.3.2.2. o lng và theo dõi các yêu cu cp vn ròng
Nguyên tc 5: Mi ngân hàng cn xây dng mt qui trình cho vic theo dõi và
đo lng liên tc các yêu cu cp vn ròng.
Nguyên tc 6: Ngân hàng cn phân tích kh nng thanh khon s dng nhiu
tình hung dng “nu … thì…”.
Nguyên tc 7: Ngân hàng cn xem xét mt cách thng xuyên nhng gi thit
đc s dng trong vic qun lý kh nng thanh khon đ xác đnh xem gi thit đó
còn giá tr hay không.
1.3.2.3. Qun lý kh nng tip cn th trng
Nguyên tc 8: Mi ngân hàng cn xem xét đnh k các n lc ca mình trong
vic xây dng và duy trì quan h vi nhng ngi nm gi TSN, đ đa dng hoá

các TSN và đm bo kh nng bán đc các TSC ca mình.
1.3.2.4. Lp k hoch d phòng
7
Nguyên tc 9: Ngân hàng cn có k hoch d phòng bao gm chin lc x lý
các vn đ v kh nng thanh khon và qui trình x lý s suy gim lung tin trong
nhng tình hung khn cp.
1.3.2.5. Qun lý kh nng thanh khon v ngoi t
Nguyên tc 10: Mi ngân hàng cn có mt h thng đo lng, theo dõi và
kim soát kh nng thanh khon đi vi các ngoi t mnh mà ngân hàng có hot
đng. Ngoài vic đánh giá tính thanh khon chung cho tt c các ngoi t và nhng
chênh lch (mismatch) có th chp nhn đc, kt hp vi các cam kt v ni t,
ngân hàng cng cn phân tích riêng r chin lc ca mình đi vi tng đng tin.
Nguyên tc 11: Da trên nhng phân tích đc thc hin theo nguyên tc 10,
khi cn thit ngân hàng cn xác đnh và xem xét thng xuyên trong mt khong
thi gian nht đnh các gii hn v quy mô ca s chênh lch dòng tin đi vi toàn
b các ngoi t và vi tng ngoi t riêng l mà ngân hàng có hot đng.
1.3.2.6. Kim soát ni b vic qun lý ri ro kh nng thanh khon
Nguyên tc 12: Mi ngân hàng cn có mt h thng kim soát ni b phù hp
cho qui trình qun lý ri ro v kh nng thanh khon. Mt thành phn c s ca h
thng kim soát ni b là vic đánh giá và xem xét mt cách đc lp tính hiu qu
ca h thng và đm bo là vic kim soát ni b đc tng cng hoc chnh sa
khi cn thit. Kt qu ca nhng đánh giá này cn đc cung cp cho các c quan
giám sát.
1.3.2.7. Vai trò ca công khai thông tin trong vic ci thin kh
nng thanh khon
Nguyên tc 13: Mi ngân hàng cn có mt c ch đm bo mt mc đ hp lý
v vic công khai thông tin v ngân hàng đ đm bo uy tín ca ngân hàng trong
con mt công chúng.
1.3.2.8. Vai trò ca các c quan giám sát
Nguyên tc 14: Các c quan giám sát cn thc hin vic đánh giá các chin

lc, chính sách ca ngân hàng có liên quan đn công tác qun lý kh nng thanh
khon mt cách đc lp. Các c quan giám sát cn yêu cu các ngân hàng phi có
mt h thng hiu qu đ đo lng, theo dõi và kim soát RRTK. Các c quan giám
sát cng cn đc cung cp các thông tin t các ngân hàng mt cách đy đ và kp
thi đ đánh giá mc đ ri ro tín dng và đm bo là ngân hàng có các k hoch
d phòng v kh nng thanh khon đy đ.
8
1.3.3. Ni dung qun tr ri ro thanh khon
1.3.3.1. Chin lc qun tr ri ro thanh khon
Hot đng ch cht ca ngân hàng là to thanh khon, đng thi, rt nhiu
hot đng ca ngân hàng ph thuc trc tip hoc gián tip vào kh nng to thanh
khon cho khách hàng.Vì vy, ngân hàng cn phi chú ý ti vic xây dng mt
chin lc v kh nng thanh khon tht linh hot nhm nâng cao kh nng chng
đ ri ro ca ngân hàng.
Mt chin lc v kh nng thanh khon cn đa ra đc phng pháp chung
mà ngân hàng s thc hin đ to thanh khon, bao gm c các mc tiêu đnh tính
và mc tiêu đnh lng. Chin lc này cn đ cp ti mc tiêu bo v sc mnh tài
chính và kh nng chng đ ca ngân hàng trc nhng s kin cng thng trên th
trng. x lý thanh khon, ngân hàng có th tip cn theo ba hng gm: to ra
ngun cung cp thanh khon t bên trong (da vào TSC); vay mn bên ngoài đ
đáp ng nhu cu thanh khon (da vào TSN); hoc là phi hp cân bng c hai.
 Chin lc qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn có (d tr, bán
chng khoán và tài sn)
 Chin lc tip cn thanh khon thc s:tc là ngân hàng ch cho vay
ngn hn. Vì vy, khi cn thì ngân hàng s tin hành thu hi các khon cho vay
hoc bán n đ đáp ng nhu cu thanh khon. Hn ch ca chin lc này là ngân
hàng s mt dn th phn cho vay trung và dài hn vào tay ngân hàng đi th.
 Chin lc tip cn th trng th trng tin t (hay còn gi là th trng
vn ngn hn):Chin lc này đòi hi ngân hàng phi d tr thanh khonđ ln
di hình thc nm gi nhng TSC tính thanh khon cao, ch yu là tin mt và

các chng khoán ngn hn. Khi xut hin nhng nhu cu thanh khon, ngân hàng s
bán các tài sn d tr đn khi tt c các nhu cu thanh toán bng tin mt đc đáp
ng đy đ. Chin lc qun tr RRTK theo cách này gi là s chuyn hóa tài sn,
bi vì ngân hàng tng ngun cung cp thanh khon bng cách chuyn đi các tài sn
phi tin mt thành tin mt.u đim ca chin lc là ngân hàng hoàn toàn ch
đng trong vic t đáp ng nhu cu thanh khon cho mình mà không b l thuc vào
ch th khác. Tuy nhiên, chin lc cng có mt s nhc đim đó là:
- Khi bán tài sn thì ngân hàng mt đi ngun thu nhp mà các tài sn này tora,
do vy, làm phát sinh chi phí c hi cho ngân hàng.
- Tn kém chi phígiao dch (Ví d: hoa hng phí).
9
- Gây tn tht cho ngân hàng khi phi bán gp đ đáp ng thanh khon.
- Phi d tr lng ln tài sn thanh khon nên nh hng đn thu nhp ca
ngân hàng.
 Chin lc qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn n (đi vay):
Gii quytnhu cu thanh khon bng cách vay mn trên th trng tin t,
vic vay mn ch xy ra khi nhu cu thanh khon xut hin đ tránh vic d tr
quá mccn thit.Ngun vay mn ch yu bao gm: vay qua đêm, vay NHNN,
bán các hp đng mua li, phát hành chng ch tin gi,…Chin lc qun tr
RRTK da trên TSN đc hu ht các ngân hàng ln s dng rng rãi vì có th đáp
ng đn 100% nhu cu thanh khon ca h.Tuy nhiên, chin lc này cng có
nhc đim làphi ph thuc vào th trng cho vay (s lng, lãi sut) khi nhu cu
thanh khon phát sinh và b đánh giá thp v kh nng tài chính khi vay mn quá
nhiu.
 Chin lc cân đi thanh khon gia tài sn có và tài sn n (qun tr
ri ro thanh khoncân bng): Do nhng ri ro vn có khi ph thuc vào ngun
thanh khon bng TSC, phn ln ngân hàng đã dung hòa trong vic chn la chin
lc qun tr cho ngân hàng ca h. Ngha là, đng thi kt hp c hai chin lc
trên đ to ra chin lc qun tr RRTK cân bng.
 nh hng ca chin lc:

- Các nhu cu thanh khon thng xuyên và hàng ngày s đc đáp ng bng
các ngun d tr (tin mt ti qu, GTCG và tin gi ti các ngân hàng khác). Còn
các nhu cu thanh khon không thng xuyên nhng có th d đoán trc (theo
thi v, chu k và xu hng) s đc h tr bng các tha thun trc v hn mc
tín dng t các ngân hàng đi lý hoc nhng nhà cp vn khác.
- Vi nhu cu thanh khon có tính đt xut, không th lng trc đc thì
đáp ng t vay mn ngn hn trên th trng tin t.
- Các nhu cu thanh khon dài hn cn đc hoch đnh và ngun vn đ đáp
ng nhu cu thanh khon là các khon tin vay ngn hoc trung hn, chng khoán
s chuyn hóa nhanh thành tin khi nhu cu thanh khon xut hin.
 Các yu t nh hng đn chin lc:
- Tính cp thit ca nhu cu thanh khon: Nu nhu cu thanh khon ch din ra
trong mt thi gian ngn (vài phút hoc vài gi), ngân hàng s s dng khon ngân
qu d tr, vay qua đêm hoc tái chit khu ti NHNN đ đáp ng.
10
- Thi hn nhu cu thanh khon:Trng hp nhu cu thanh khon không ch
kéo dài trong mt vài gi mà là mt vài ngày, thm chí c tháng, thì ngân hàng cn
phi dùng đn gii pháp bán bt TSC đang nm gi hoc vay mn trên th trng
liên ngân hàng đ gim bt cng thng.
- Kh nng thâm nhp th trng TSN:không phi tt c các ngân hàng đu có
th tham gia th trng TSN, mà ch có mt s ngân hàng ln có nng lc tài chính
mnh.Vì vy, các nhà qun tr tài chính cn phi gii hn phm vi la chn th
trng TSN mà ngân hàng mun tham gia.
- Chi phí ri ro: Lãi sut ca các ngun vn trên th trng luôn thay đi liên
tc (hàng ngày và thm chí hàng gi). Vì vy, các nhà qun tr cn phi liên tc cp
nht bin đng ca tng th trng (lãi sut, điu kin tín dng) đ có nhng chính
sách đu t hp lý.
- D báo t l lãi sut: Khi lp k hoch đ gii quyt vn đ thiu thanh khon
trong tng lai, các nhà qun tr phi đa ra các ngun vn có th đáp ng nhu cu
thanh khon vi lãi sut mong đi thp nht.

- Trin vng chính sách ca NHTW và các khon vay mn ca kho bc: Hot
đng ca NHTW và tình hình ngân sách ca nhà nc cng phi đc các nhà qun
tr ngân hàng nghiên cu cn thn đ đnh hng điu kin tín dng và d đoán lãi
sut trên th trng tin t s thay đi nh th nào. Mt k hoch huy đng vn ln
ca nhà nc, hoc mt chính sách tin t và tín dng tht cht, s dn đn vic tng
lãi sut và gim hn mc tín dng. iu này có ngha là chi phí lãi vn vay ca
ngân hàng s tng và vic qun tr RRTK ca ngân hàng s khó khn hn.
- Các quy đnh liên quan đn ngun vn thanh khon: Các quy đnh ca các c
quan qun lý ngân hàng ngày càng có xu hng quc t hóa nên ngân hàng cn phi
vn dng mt cách sáng to và phù hp vi thông l chung.
1.3.3.2. Chính sách qun tr ri ro thanh khon
Chính sách thanh khon là tp hp toàn b nhng gii pháp v qun tr RRTK
ca mt ngân hàng, mc tiêu là đm bo cho ngân hàng luôn duy trì hoc to ra các
ngun tin đ đáp ng đy đ các ngha v thanh toán ca ngân hàng trong điu
kin có th chp nhn đc.
Mt tuyên b chính sách thanh khon s phn ánh v các chin lc thanh
khon theo khu v ri ro (Liquidity-Risk-Appetite) riêng ca ngân hàng. Chính
sách thanh khon là mt phn ca khuôn kh chính sách ri ro chung và cng là
11
mt phn ca chính sách kinh doanh.
Chính sách thanh khon cn phi đc rà soát và cp nht thng xuyên thông
qua vic kim tra cng thng và phân tích các kch bn; trong đó, các kch bn đc
hình thành da trên đ tin cy ca gi đnh và c s thit lp gi đnh. Vic kim tra
nhng gi đnh này cn cn c vào nhng thanh khon có sn, nh: Repo các trái
phiu ca chính ph, các GTCG do TCTD phát hành; Mua/bán GTCG;Mua/bán
nhng tài sn có tính thanh khon thp hn.
HQT phi đm bo xây dng mt chính sách phù hp đ qun tr RRTK.
Mi ngân hàng khác nhau s có có mt chính sách thanh khon khác nhau ph
thuc vào bn cht kinh doanh ca ngân hàng đó. Tuy nhiên, các chính sách thanh
khon thng bao gm 7 yu t chính sau:

 Phm vi và khuôn kh chính sách:  ni dung này, chính sách thanh khon
phi tr li đc nhng vn đ nh: Ngân hàng nên đc đm bo  mc bao
nhiêu? Liu có đm bo cho tt c các lnh vc kinh doanh hin ti hay
không?Haych gii hn cho các ngành kinh doanh ct lõi hoclà bao gm nhng
dòng sn phm mi đc phát trin hoc d kin s phát trin?
 Xác đnh các điu khon: gim thiu các kh nng hiu lm và hiu sai
ngha, khi xây dng chính sách thanh khon, các nhà qun tr thng xác đnh mt
ngôn ng chung liên quan đn vic s dng các thut ng. Do vy, các thut ng
đc s dng trong chính sách phi đc đnh ngha mt cách rõ ràng, đc chp
nhn rng rãi và phù hp vi mi hoàn cnh. Mt s thut ng cn đc đnh ngha
gm có: thanh khon, RRTK, đ lch, và các thut ng khác đc s dng trong
chính sách thanh khon, Mc dù, các thut ng phi đc đnh ngha cho mi hoàn
cnh, nhng cng có nhng trng hp ngoi l v thi gian và đa đim cn tuân
theo. Vì vy, trong chính sách cng cn phi chú thích rõ v hon cnh đc bit này
đ mi ngi có th vn dng thut ng chính xác hn.
 C cu t chc, thm quyn và trách nhim:Cng nh các thành phn khác
ca vic qun lý ri ro, mt ngân hàng cng cn có c cu t chc qun lý RRTK
đ thc hin chin lc, chính sách và quy đnh ca ngân hàng mt cách có hiu
qu. Ngay c trong điu kin cng thng, ngân hàng cn thng nht mt s nguyên
tc liên quan đn quyn và ngha v cho tng đn v c th và không đc chng
chéo lên chính sách đã đc đnh ngha.Bên cnh đó, các ngân hàng cng cn quy
12
trách nhim cui cùng v vic xác đnh chính sách thanh khon và xem xét các quy
đnh v kh nng thanh khon cho các cp qun lý cao nht. Trách nhim qun lý
kh nng thanh khon chung ca ngân hàng cn đc giao cho mt nhóm c th
vàđc xác đnh ca ngân hàng. Nhóm này có th là: HQT, Hi đng ALCO,
BanTng giám đc,Ban QLNV hoc Ban qun lý ri ro.
 Các phng pháp và công c:Các phng pháp và công c qun lý thanh
khon là nhng cách thc nhm lng hóa RRTK, qua đó, giúp cho nhà qun lý có
th giám sát và điu hành thanh khon mt cách chính xác. Mt c s h tng k

thut đc đu t tt s giúp cho nhà qun tr có điu kin vn dng các phng
pháp và công c phc tp hn, do vy, vic giám sát ri ro s tr nên cht ch
hn.Mt s phng pháp và công c đo lng thanh khon thông dng gm có:
phng pháp cung cu thanh khon, phng pháp khe h tài tr, phng pháp
thang đn hn, phng pháp ch s thanh khon,…
 Gii hn và c cu gii hn: là nhng hn mc an toàn nhm duy trì n
đnh hot đngngân hàng. Vic thit lp các hn mc nhm phc v cho hai mc
đích: Th nht, đ hot đng phù hp vi chính sách chung ca ngân hàng;Th
hai, là nn tng cn thit đ mt chính sách thanh khon đc tht lp và đc tuân
th.Có rt nhiu loi hn mc đc quy đnh trong chính sách thanh khon,s lng
ca các hn mc ph thuc vào s phc tp ca bng cân đi. Các hn mc này
đc phân chia theo nhiu cách thc khác nhau, gm có: phân chia theo chiu
ngang (khu vc, loi tin t, điu kin kinh doanh,…) và phân chia theo chiu dc
(theo cp đ qun lý).Các hn mc thanh khon cn đc xem xét li đnh k và
đc điu chnh khi điu kin hoc mc đ chp nhn ri ro ca ngân hàng thay
đi. Cn chú ý là các hn mc này không ngn chn đc mt cuc khng hong
thanh khon nhng nó có th là ch báo sm ca nhiu ri ro. Khi vic qun tr
RRTK không đy đ hoc gây ra nhiu ri ro thì ngân hàng cn phi điu chnh li
mc tiêu hoccác hn mc cho phù hp.
 Báo cáo và tn sut báo cáo.
Các báo cáo phi tuân theo cu trúc hn mc đã đc quy đnh  trên đây.
Ngay khi mt hn mc đc thit lp thì vic xây dng phng pháp tính toán và
theo dõi hn mc đó cng phi đc thit lp nhm kim soát ri ro.Các báo cáo
đc phân b cho các cp qun lý theo cách tip cn t di lên. Có ngha là, ngi