Tải bản đầy đủ (.pdf) (89 trang)

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC CÔNG TY BẤT ĐỘNG SẢN ĐANG NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.99 MB, 89 trang )




B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM





NGÔ HOÀNG KIM NGÂN




CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU TRÚC VN CA
CÁC CÔNG TY BTăNG SNăANGăNIểMăYT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM




LUNăVNăTHCăSăKINH T











TP. H Chí Minh ậ Nmă2012




B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM




NGÔ HOÀNG KIM NGÂN



CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU TRÚC VN CA
CÁC CÔNG TY BTăNG SNăANGăNIểMăYT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM


Chuyên ngành: Kinh t tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60.31.12


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNG DN KHOA HC: PGS.TS. LÊ TH LANH









TP. H Chí Minh ậ Nmă2012



LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là ca riêng tôi, không sao chép ca bt k ai.
S liu và ni dung trong lun vn là trung thc, đc s dng t nhng ngun rõ ràng
và đáng tin cy.

TP. H Chí Minh, tháng 7 nm 2012
Tác gi
Ngô Hoàng Kim Ngân



















LI CMăN

Li đu tiên tôi xin chân thành cm n quý Thy Cô trng i hc Kinh T
TP. H Chí Minh đư giúp tôi có đc vn kin thc quý báu trong thi gian tôi hc ti
đây.
 bài lun vn này đc hoàn thành tt đp, tôi xin gi li bit n sâu sc
đn PGS. TS. Lê Th Lanh, ngi đư tn tình hng dn tôi thc hin lun vn trong
thi gian va qua.
Mc dù đư có nhiu nghiên cu và hc hi nhng chc chn s không tránh
khi thiu sót, tôi rt mong nhn đc s đóng góp ý kin quý báu ca quý Thy Cô
và các anh ch.
Tôi xin chân thành cm n.

Tác gi,
Ngô Hoàng Kim Ngân











MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Li cmăn
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu và hình

TÓM TT 1
PHN M U 2
Căs hìnhăthƠnhăđ tài 2
Mc tiêu nghiên cu 2
PhngăphápăvƠăphm vi nghiên cu 3
ụănghaăthc tin caăđ tài 3
Kt cu ca lunăvn 3

CHNGă1: TNG QUAN V CU TRÚC VN VÀ CÁC NHÂN T NH
HNGăN CU TRÚC VN 5
1.1 Tng quan v cu trúc vn 5
1.1.1 Cu trúc vn 5
1.1.2 o lng cu vn 5
1.1.3 Các lý thuyt v cu trúc vn 9
1.1.3.1 Lý thuyt ca MM trong môi trng không có thu 9
1.1.3.2 Mô hình MM trong môi trng có thu 10
1.1.3.3Chi phí khánh tn tài chính 11
1.1.3.4 Chi phí đi din 12
1.1.3.5 Lý thuyt thông tin bt cân xng 14




1.2 Các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn 16
1.2.1 Hiu qu hot đng 16
1.2.2 Tài sn c đnh hu hình 16
1.2.3 Thu thu nhp doanh nghip 17
1.2.4 Qui mô công ty 17
1.2.5 C hi tng trng 18
1.2.6 Tính thanh khon 18
1.2.7 c đim riêng ca sn phm 19
1.3 Mt s nghiên cu thc nghim v các nhân t tácăđngăđn
cu trúc vn 19
1.4 Tóm tt 20

CHNGă2: CU TRÚC VN VÀ CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU
TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY BTăNG SNăANGăNIểMăYT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 21
2.1 Tng quan v th trng btăđng sn Vit Nam 21
2.2 căđimăcaăngƠnhăbtăđngăsn 23
2.3 căđimăcuătrúcăvn caăcácădoanhănghipăngƠnhăbtăđngăsn 25
2.3.1 c đim cu trúc tài sn ca các doanh nghip ngành bt đng sn 25
2.3.2 c đim cu trúc ngun vn ca các doanh nghip ngành bt đng sn 27
2.3.3 Tình hình n vay ca các doanh nghip ngành bt đng sn 30
2.4 Phngăphápănghiênăcu 32
2.5 Mu nghiên cu 32
2.6 Mô hình nghiên cu 32
2.7 Tóm tt 38





CHNGă3: KT QU NGHIÊN CU 40
3.1 Phơnătíchăcácănhơnătănhăhngăđnăcuătrúcăvn caăcácădoanhănghipă
ngƠnhăbtăđngăsn 40
3.1.1 Mô t d liu 40
3.1.2 Kt qu phân tích hi quy 40
3.1.2.1 Thng kê mô t 40
3.1.2.2 Ma trn tng quan 41
3.1.2.3 Kt qu hi quy bi 42
3.2ăánhăgiáăktăquănghiênăcu 52
3.3 Tómătt 54
KT LUN VÀ KIN NGH 55
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

























DANH MC CÁC CH VIT TT

S GDCK S Giao dch Chng khoán
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng Thng mi



















DANH MC CÁC BNG BIU VÀ HÌNH

Bngă2.1 T sut đu t ngn hn ca các doanh nghip ngành bt đng
Bngă2.2ă T sut đu t dài hn ca các doanh nghip ngành bt đng
Bngă2.3 T l n trên vn ch s hu ca các công ty bt đng sn niêm yt trên
th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2008-2011
Bngă2.4 Nhn đnh hng tác đng ca các bin
Bngă3.1 Tóm tt mô t thng kê các bin
Bngă3.2 Ma trn tng quan
Bngă3.3 Kt qu hi quy Mô hình 1
Bngă3.4 Kt qu kim đnh t tng quan bc 1
Bngă3.5 Kt qu hi quy đư khc phc hin tng t tng quan ca Mô hình 1
Bngă3.6 Kt qu kim đnh t tng quan bc 1
Bngă3.7 Kt qu hi quy bi ca Mô hình 2
Bngă3.8 Kt qu kim đnh t tng quan bc 1
Bngă3.9 Kt qu hi quy đư khc phc hin tng t tng quan ca Mô hình 2
Bngă3.10 Kt qu kim đnh hin tng t tng quan bc 1
Bngă3.11 Hng tác đng ca các bin gii thích lên bin ph thuc

Hình 2.1 Cu trúc ngun vn ca các doanh nghip ngành bt đng sn
Hình 2.2 Tính thanh khon ca các doanh nghip ngành bt đng giai đon 2008-
2011


- 1 -


TÓM TT



Cu trúc vn đc quyt đnh bi mt s nhân t. Mt cu trúc vn phù hp là
quyt đnh quan trng vi mi doanh nghip không ch bi nhu cu ti đa li ích thu
đc t các cá nhân, t chc liên quan ti doanh nghip và hot đng ca doanh
nghip mà còn bi tác đng ca quyt đnh này ti nng lc kinh doanh ca doanh
nghip trong môi trng cnh tranh. Mc dù có nhiu nhân t góp phn vào kt qu
hot đng ca doanh nghip, nhng cu trúc vn vn đóng vai trò quyt đnh. Do đó,
vic xác đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn là điu cn thit.
Nghiên cu này đc thc hin vi mc tiêu tìm ra mi quan h ca các nhân
t vi cu trúc vn ca các công ty ngành bt đng sn, c th là các công ty bt đng
sn đang niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam. S dng phân tích hi quy
bi, trng thái cu trúc vn ca các công ty ngành bt đng sn đc kho sát trong
giai đon t nm 2008 đn nm 2011. Mu nghiên cu bao gm 55 công ty bt đng
sn đc niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam. Trong nghiên cu này, bin
ph thuc đc đo lng bi t t l n dài hn trên tng tài sn, t l vn ch s hu
trên tng tài sn. Các nhân t tác đng đn cu trúc vn (bin đc lp) đc đo lng
bi li nhun, tài sn c đnh hu hình, tính thanh khon, thu thu nhp doanh nghip,
qui mô công ty, c hi tng trng và đc đim riêng ca sn phm. Kt qu nghiên
cu cho thy hng tác đng ca các bin gii thích nh li nhun, tài sn c đnh hu
hình, tính thanh khon, qui mô công ty đn cu trúc vn phù hp vi lý thuyt đánh
đi, lý thuyt trt t phân hng cng nh các nghiên cu thc nghim trc đây.




- 2 -


PHN M U


Căs hìnhăthƠnhăđ tài
Trong bi cnh nn kinh t còn nhiu khó khn, th trng bt đng sn đóng
bng trong mt thi gian dài thì vic doanh thu và li nhun ca doanh nghip bt
đng sn st gim là điu không th tránh khi. c bit, rt nhiu doanh nghip s
dng đòn by n ln nên gánh nng lưi vay đang đè nng. iu t hi hn là bt đng
sn gn nh mt thanh khon nên hàng tn kho tng mnh. Nhiu doanh nghip ri
vào hoàn cnh khn cùng khi rt nhiu d án xây dng d dang phi dng li do thiu
vn hoc không th bán đc hàng.
S khó khn ca doanh nghip bt đng sn ngoài vic chu tác đng mnh bi
nhng bin đng v mô thì mt nguyên nhân ch quan là do vic d báo và qun tr ri
ro kém, đu t tràn lan bt chp nng lc thc t và tình hình th trng đư đa nhiu
doanh nghip đn b vc phá sn.
Vi bi cnh kinh t hin nay thì khó khn ca các doanh nghip bt đng sn
vn cha dng li. Dù trong thi gian ti, lãi sut có th dn h nhng chc chn s
không nhiu. Bên cnh đó s suy yu ca nn kinh t cùng vi chính sách tín dng sit
cht đi vi ngành bt đng sn s khin cho ngành này khó phc hi nhanh. Do đó,
tác gi chn đ tài ắCác nhân t nhăhngăđn cu trúc vn ca các Công ty Bt
đng sn đangăniêm yt trên th trng chng khoán VităNam” nhm giúp các
doanh nghip bt đng sn xác đnh cho mình mt cu trúc vn phù hp đ duy trì
hot đng, vt qua khó khn và phát trin bn vng.
Mc tiêu nghiên cu
- 3 -


Mc tiêu nghiên cu ca lun vn là phân tích cu trúc vn và các nhân t nh
hng đn cu trúc vn ca các công ty bt đng sn đang niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam. T kt qu nghiên cu này, qua đó đ xut nhng gii pháp
góp phn giúp các doanh nghip la chn cu trúc vn phù hp nhm hng đn mc
tiêu ti đa hoá giá tr doanh nghip.

Phngăphápăvà phm vi nghiên cu
Phng pháp nghiên cu: đ thc hin lun vn này, tác gi s dng phng
pháp phân tích, phng pháp thng kê và mô t, phng pháp so sánh tng hp…
Phm vi nghiên cu ca lun vn tp trung ch yu vào phân tích cu trúc vn
ca các Công ty Bt đng sn đang niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
giai đon 2008- 2011.
Ý nghaăthc tin caăđ tài
Mt là, phân tích cu trúc vn và các nhân t nh hng đn cu trúc vn ca
các Công ty Bt đng sn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam.
Hai là, đánh giá các nhân t, tìm ra nhng nhân t thc s có nh hng đn
cu trúc vn và mt s bin pháp nhm xây dng cu trúc vn phù hp cho các doanh
nghip ngành bt đng sn.
Kt cu ca lunăvn
Kt cu ca lun vn gm 03 chng:
Chng 1: Tng quan v cu trúc vn và các nhân t nh hng đn cu trúc
vn
Chng 2: Các nhân t nh hng đn cu trúc vn ca các công ty bt đng
sn đang niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
- 4 -


Chng 3: Kt qu nghiên cu




















- 5 -


CHNG 1: TNG QUAN V CU TRÚC VN VÀ CÁC
NHÂN T NHăHNGăN CU TRÚC VN

1.1 Tng quan v cu trúc vn
1.1.1 Cu trúc vn
Cu trúc vn đc hiu là c cu ngun vn mà doanh nghip huy đng đ tài
tr cho tài sn ca doanh nghip mình. Cu trúc vn đc đo lng thông qua các ch
tiêu nh t sut n (N phi tr trên tng tài sn), t sut t tài tr (Vn ch s hu
trên tng tài sn) hay t sut n phi tr trên vn ch s hu.
V lý thuyt, cu trúc vn hin đi da trên nhng gi đnh ln đu tiên đc
đa ra bi Modigliani và Miller (1958). T đó, mt s lý thuyt v cu trúc vn gii
thích cho s khác bit trong vic la chn cu trúc vn ca doanh nghip đc phát
trin. Trong đó, đáng chú ý nht là 2 lý thuyt gii thích mi quan h gia cu trúc vn
và giá tr doanh nghip, bao gm: lý thuyt tnh v đánh đi và lý thuyt v trt t
phân hng.
V thc nghim, nhiu nghiên cu đư đc tin hành đ xác đnh các nhân t

nh hng đn cu trúc vn ca doanh nghip, bao gm: li nhun, s tng trng ca
doanh nghip, ri ro kinh doanh, qui mô ca doanh nghip… . Tuy nhiên, chiu hng
tác đng ca các nhân t này đn cu trúc vn là không hoàn toàn ging nhau trong
các nghiên cu trc đây.
1.1.2 oălng cu trúc vn
Cu trúc vn là mt khái nim tru tng, do đó các công trình nghiên cu v
lnh vc này đư đc thc hin da trên nhiu cách đo lng khác nhau. ây là mt
- 6 -


vn đ cn quan tâm vì mi cách đo lng khác nhau đu nh hng đn kt qu
nghiên cu.
Vn đ thng quan tâm khi đo lng cu trúc vn đó là giá tr th trng hay
giá tr s sách s đc s dng đ xác đnh giá tr ca tài sn và các khon n phi tr
khi xem xét cu trúc vn? Có hai dòng tranh lun đi lp v vn đ này. Theo trng
phái s dng giá s sách, chi phí c bn ca các khon vay là chi phí k vng ca s
khánh tn v tài chính trong trng hp phá sn. Trong trng hp đó, giá tr ca mt
doanh nghip b khánh tn s gn vi giá tr s sách. Nu vic phá sn xy ra, vic đo
lng trách nhim đi vi các ch n theo giá tr s sách k toán là chính xác nht.
Ngoài ra, giá tr s sách d tip cn hn giá tr trng, ghi nhn chính xác hn và
không b lch so vi s thay đi nh giá tr th trng. Giá tr s sách còn phù hp khi
xác đnh cu trúc vn đi vi các công ty không yt giá hay các doanh nghip nh.
Nu s dng giá s sách thì giá tr ca n và tài sn đc s dng theo giá tr trên
Bng cân đi k toán.
Trng phái giá tr th trng cho rng giá tr th trng xác đnh đc giá tr
thc ca doanh nghip. Mt doanh nghip có giá tr vn ch s hu âm trên s k toán
nhng li có giá th trng dng. iu này có th xy ra nu hot đng kinh doanh
trc đây thua l làm vn ch s hu có giá tr âm, nhng giá th trng dng phn
ánh các dòng tin k vng tng lai ca doanh nghip đó. Vì vy, nhiu nghiên cu s
dng c giá tr th trng và giá tr s sách đ đo lng cu trúc vn nh nghiên cu

ca Titman và Wessel (1988), Huang và Song (2002).
Tóm li, ta có th đa ra các ch tiêu phn ánh cu trúc vn ca doanh nghip
nh sau:

- 7 -


Ch tiêu
Cáchăđoălng
T l n phi tr trên tài sn
N phi tr
Tng tài sn
T l n dài hn trên tài sn
N dài hn
Tng tài sn
T l n phi tr trên vn ch s
hu
N phi tr
Vn ch s hu
T l vn ch s hu trên tài sn
Vn ch s hu
Tng tài sn
T l n phi tr trên tài sn: T s tng n trên tng tài sn đc s dng đ
xác đnh ngha v ca ch doanh nghip đi vi các ch n.
Thông thng các ch n mun t s n trên tng tài sn va phi vì t s này
càng thp thì khon n càng đc đm bo trong trng hp doanh nghip b phá sn.
Trong khi đó, các ch s hu doanh nghip li mun t s này cao vì h mun li
nhun gia tng nhanh và mun toàn quyn kim soát doanh nghip. T s này cao th
hin s bt li đi vi các ch n nhng li có li cho ch s hu nu đng vn đc
s dng có kh nng sinh li cao. Tuy nhiên, nu t s tng n trên tng tài sn quá

cao, doanh nghip d b ri vào tình trng mt kh nng thanh toán.
 có nhn xét đúng đn v t s tng n trên tng tài sn cn phi kt hp vi
các t s khác, tuy nhiên t s tng n trên tng tài sn cao, trong tng lai doanh
nghip s khó huy đng tin vay đ tin hành sn xut kinh doanh.
- 8 -


T l n dài hn trên tài sn: H s n dài hn trên tng tài sn so sánh tng
quan n vi tng tài sn ca mt công ty, và có th cho bit nhng thông tin hu ích
v mc đ tài tr cho tài sn bng n dài hn ca mt công ty, h s này có th dùng
đ đánh giá hiu ng đòn by tài chính ca mt công ty.
T l n phi tr trên vn ch s hu: T l tng n trên vn ch s hu là ch
s phn ánh quy mô tài chính ca công ty. Nó cho bit v t l gia hai ngun vn c
bn (n và vn ch s hu) mà doanh nghip s dng đ chi tr cho hot đng ca
mình. Hai ngun vn này có nhng đc tính riêng bit và mi quan h gia chúng
đc s dng rng rưi đ đánh giá tình hình tài chính ca doanh nghip.
Trong đó, n ca doanh nghip bao gm c n ngn hn và n dài hn . Vn
ch s hu hay vn c phn ca c đông gm c phn thông thng, c phn u đưi,
các khon lãi phi tr và n ròng.
T l tng n trên vn ch s hu giúp nhà đu t có mt cái nhìn khái quát v
sc mnh tài chính, cu trúc tài chính ca doanh nghip và làm th nào doanh nghip
có th chi tr cho các hot đng. H s này càng nh, có ngha là n phi tr chim t
l nh so vi tng tài sn hay tng ngun vn thì doanh nghip ít gp khó khn hn
trong tài chính. T l này càng ln thì kh nng gp khó khn trong vic tr n hoc
phá sn ca doanh nghip càng ln.
Trên thc t, nu n phi tr chim quá nhiu so vi ngun vn ch s hu có
ngha là doanh nghip đi vay mn nhiu hn s vn hin có, nên doanh nghip có th
gp ri ro trong vic tr n, đc bit là doanh nghip càng gp nhiu khó khn hn khi
lãi sut ngân hàng ngày mt tng cao. Các ch n hay ngân hàng cng thng xem
xét, đánh giá k t l n (và mt s ch s tài chính khác) đ quyt đnh có cho doanh

nghip vay hay không.
- 9 -


Tuy nhiên, vic s dng n cng có mt u đim, đó là chi phí lãi vay s đc
tr vào thu thu nhp doanh nghip. Do đó, doanh nghip phi cân nhc gia ri ro v
tài chính và u đim ca vay n đ đm bo mt t l hp lý nht.
T l vn ch s hu trên tài sn: H s vn ch s hu trên tng tài sn so
sánh tng quan vn ch s hu vi tng tài sn ca mt công ty, h s này cho thy
sc mnh tài chính và kh nng chi tr ca doanh nghip. T l này càng ln cho thy
công ty ít đu t vào nhng d án ri ro, do vy t sut sinh li s thp.
1.1.3 Các lý thuyt v cu trúc vn
1.1.3.1 Lý thuyt caăMMătrongămôiătrng không có thu
Trc nm 1958, lý thuyt v cu trúc vn ch là nhng qu quyt m h v
hành vi ca nhà đu t hn là nhng mô hình nghiên cu đn gin. Lý thuyt hin đi
v cu trúc vn khi đu t nm 1958 khi hai giáo s Franco Modigliani và Merton
Miller chng minh rng: giá tr ca doanh nghip s không b nh hng bi cu trúc
vn theo mt s gi thuyt. Kt qu nghiên cu này cho rng hot đng kinh doanh
ca doanh nghip đc tài tr bng ngun vn gì không là vn đ cn quan tâm vì cu
trúc vn đc lp vi giá tr doanh nghip.
Ngha là:

Trong đó: V
L
, V
U
là giá tr ca doanh nghip s dng n và không s dng n.
k
SU
là t l hoàn vn yêu cu đi vi doanh nghip không s dng n

EBIT là li nhun trc thu và lãi vay.
Lý thuyt trên da vào các gi thuyt sau:
- 10 -


C phiu và trái phiu đc kinh doanh trên th trng hoàn ho. Ngha là
không có các chi phí môi gii và nhà đu t có th vay hay cho vay vi cùng mt lãi
sut.
Nhà đu t và nhà qun tr ti doanh nghip đu có thông tin nh nhau v c
hi tng trng đu t ca doanh nghip trong tng lai.
Tt c các nhà đu t đu hp lý và có k vng đng nht v li nhun ca
mt doanh nghip.
Các doanh nghip hot đng di các điu kin tng t s có cùng mc đ
ri ro kinh doanh.
Không có thu thu nhp.
Tuy nhiên, các gi thuyt ca mô hình MM đu rt lý tng. Trc ht, thu
thu nhp doanh nghip và thu thu nhp cá nhân, cng nh s bt cân xng v thông
tin đu tn ti trên thc t. Hai là, lãi sut vay thng tng khi s dng n ngày càng
tng lên. Ba là, li nhun sau thu và lãi vay gim vi nhng mc đ s dng n khác
nhau và kh nng phá sn gia tng khi doanh nghip s dng tng các khon n đ tài
tr.
Mc dù các gi thuyt trên đu không tn ti trên thc t nhng kt qu nghiên
cu t mô hình MM có ý ngha rt ln. Mô hình đư ch ra nhng đu mi v tính liên
quan ca cu trúc vn đi vi giá tr mt doanh nghip. Các lý thuyt v vn tip theo
đư m rng mô hình này bng cách loi b các gi thuyt nghiên cu.
1.1.3.2 Mô hình MM trongămôiătrng có thu
Nm 1963, Modigliani và Miller tip tc đa ra mt nghiên cu tip theo trong
đó có tính đn nh hng ca thu thu nhp công ty. Vì chi phí lãi vay là mt khon
chi phí đc khu tr trc khi tính thu thu nhp doanh nghip nên khi doanh nghip
- 11 -



s dng n vay đ tài tr s xut hin khon tit kim bng tin tng thêm đi vi các
nhà đu t. Nh vy, vi thu thu nhp công ty, hai ông cho rng s dng n s làm
tng giá tr ca mt doanh nghip. Vic tn ti thu thu nhp doanh nghip dn đn
lun đ MM th nht rng, giá tr ca mt doanh nghip s dng n bng giá tr doanh
nghip không s dng n  cùng mt dng ri ro cng vi khon li t vic s dng
n.
Nh vy, mô hình MM đư loi tr gi thuyt thu thu nhp công ty so vi mô
hình MM nguyên thy, theo đó cu trúc vn có liên quan đn giá tr doanh nghip. S
dng n càng tng s càng làm tng giá tr doanh nghip.
Tuy nhiên, mô hình MM trong môi trng có thu cng đư gp phi nhiu ý
kin phn bác. Mt trong các ý kin này liên quan đn s tn ti ca chi phí khánh tn
tài chính và chi phí đi din.
1.1.3.3 Chi phí khánh tn tài chính
S khánh tn v tài chính bao gm nguy c phá sn và s phá sn. Mt doanh
nghip ri vào tình trng phá sn luôn phát sinh các chi phí k toán và pháp lý đáng k
và doanh nghip đó phi mt nhiu thi gian đ duy trì khách hàng, nhà cung cp và
ngi lao đng. Ngoài ra, phá sn cng gây áp lc lên các doanh nghip phi thanh lý,
nhng bán các tài sn vi giá thp hn giá tr ca nó so vi trng hp hot đng
bình thng.
Chi phí khánh tn tài chính có th gm c các chi phí trc tip và gián tip. Các
chi phí trc tip nh các chi phí v pháp lý và hành chính trong quá trình phá sn. Chi
phí gián tip là nhng khon thit hi vi doanh nghip khi các bên có liên quan đn
li ích doanh nghip hn ch nhng điu kin u đưi cho doanh nghip đó. Chi phí
khánh tn v tài chính tùy thuc vào ba yu t: Kh nng phá sn, chi phí phát sinh khi
- 12 -


tình trng khánh tn v tài chính gia tng, và nh hng ca nguy c phá sn đi vi

hot đng ca doanh nghip  hin ti.
Theo mô hình MM trong môi trng có thu, s dng n đ làm gia tng giá tr
doanh nghip, nhng vic gia tng n lên s làm gia tng chi phí khánh tn, gia tng
kh nng phá sn, và s làm gim giá tr doanh nghip. Ý tng v chi phí khánh tn
tài chính dn đn lý thuyt “cân bng” v cu trúc tài chính, theo đó cu trúc tài chính
ti u là cu trúc tài chính đòi hi phi cân bng gia li ích do s dng n và chi phí
khánh tn tài chính.
Nh vy, lý thuyt cân bng đi lp vi nhng lý thuyt trc đây ca MM
theo mô hình thu, khi kh nng phá sn càng gia tng thì doanh nghip s ít s dng
n khi tng vn hot đng.
1.1.3.4 Chiăphíăđi din
Trong qun tr tài chính, vn đ đi din luôn cha đng mâu thun tim tàng
v li ích gia ngi tài tr vi ngi qun lý doanh nghip. Jenshen và Meckling
(1976) cho rng có hai dng mâu thun v đi din: mâu thun gia ngi ch s hu
vi nhà qun lý doanh nghip và mâu thun gia ngi ch s hu vi ngi ch n.
i vi mâu thun gia ngi ch và ngi qun lý doanh nghip, vn đ đi
din phát sinh khi ngi qun lý không s hu trong phn vn ch s hu. Kt qu là
ngi ch s hu không giành đc toàn b khon li t các hot đng nâng cao li
nhun ca công ty mình, nhng h phi gánh chu toàn b chi phí cho nhng hot
đng này.  gim thp mâu thun đi din, ngi ch s hu chp nhn b ra chi phí
đi din, nh các khon chi đ giám sát hot đng ( hot đng kim toán), chi đ cu
trúc li t chc nhm hn ch các hành vi không mong mun, và các chi phí c hi khi
các c đông áp đt các gii hn cho ban qun lý.
- 13 -


Mâu thun gia ngi ch n và ngi ch doanh nghip xut hin trong các
hp đng vay n, khi cân nhc các mc vay n cho các khon đu t. C th là, nu
mt khon đu t có thu nhp cao hn giá tr ca khon n, ngi ch doanh nghip s
hng toàn b khon thu nhp này. Tuy nhiên, nu khon đu t đó không thành công,

ngi ch doanh nghip s gánh chu khon thua l này  mc nào đó do trách nhim
hu hn ca khon đu t. Kt qu là ngi ch doanh nghip có th bt li t đu t
vào nhng d án có ri ro cao. Do vy, các ch n thng đa ra c ch t bo v
mình thông qua xây dng các điu khon hn ch trong các hp đng vay. Nhng điu
khon này cn tr hot đng ca các doanh nghip  mt vài khía cnh nào đó. Các
doanh nghip còn b giám sát đ đm bo rng các điu khon phi đc tuân th. Các
chi phí trong trng hp này đc chuyn sang ngi ch di hình thc các khon
chi phí n vay cao hn.
i vi các doanh nghip có qui mô nh, vn đ đi din tr nên nghiêm trng
hn so vi các doanh nghip ln vì các doanh nghip nh không đc yêu cu công
khai thông tin, do vy dn đn nhng chi phí đáng k khi cung cp thông tin cho ngi
bên ngoài.
Nhng nghiên cu v chi phí đi din cho thy, tng t nh trng hp chi
phí khánh tn v tài chính, chi phí đi din làm gim li ích do s dng n đ tài tr.
Jenshen và Meckling (1976) cho rng mt cu trúc vn ti u có th đt đc bng
vic cân đi gia chi phí đi din vi li ích do s dng n. Lý thuyt v chi phí đi
din là mt quan tâm đi vi các doanh nghip nh vì chi phí đi din phát sinh ln
hn t nhng mâu thun c bn v li ích gia ngi ch s hu và các ch n.
Vn đ đi din cng liên quan đn uy tín ca doanh nghip và đn lt nó
cng nh hng đn la chn cu trúc tài chính. Nu doanh nghip có lch s thanh
toán n tt, uy tín ca doanh nghip s tng lên, và chi phí lưi vay s thp hn. Do vy,
- 14 -


các doanh nghip lâu nm thng tìm các d án an toàn đ tránh mt uy tín ca mình.
Các doanh nghip mi, non tr vi ít uy tín có th chn các d án mang nhiu ri ro.
Nu các doanh nghip non tr tn ti mà không có nhng tht bi nào, h dn dn
chuyn sang các d án an toàn. Kt qu là các doanh nghip lâu nm s có t l tht
bi ít hn và chi phí vay cng thp hn các doanh nghip non tr.
Nhìn chung, vic đa chi phí khánh tn tài chính và chi phí đi din vào mô

hinh thu MM và mô hình Miller dn đn lý thuyt cân bng v cu trúc vn. Nhng
mô hình này đu tha nhn tn ti mt cu trúc vn ti u. Cu trúc vn ti u ca
mt doanh nghip liên quan đn cân bng gia nh hng thu thu nhp doanh nghip
vi chi phí đi din và chi phí khánh tn vn.
1.1.3.5 Lý thuyt thông tin bt cân xng
Mt trong các gi thuyt ca mô hình MM là các nhà đu t và nhà qun tr có
cùng thông tin v trin vng tng lai ca doanh nghip. Tuy nhiên, so vi các nhà
đu t bên ngoài các nhà qun tr thng có thông tin đy đ hn v trin vng tng
lai. Hin tng này gi là s bt cân xng v thông tin.
Thông tin bt cân xng có nh hng quan trng đi vi cu trúc vn ca
doanh nghip. Theo đó, lý thuyt v cu trúc vn hình thành thêm hai trng phái: lý
thuyt tín hiu và lý thuyt trt t phân hng.
Theo lý thuyt tín hiu, vic la chn cu trúc vn ca mt doanh nghip có th
truyn nhng du hiu cho ngi đu t bên ngoài v thông tin ca ngi bên trong
doanh nghip. Theo đó, nhà qun tr bit rõ hn nhà đu t bên ngoài v trin vng
ca doanh nghip. Khi doanh nghip đc d báo s có trin vng hot đng tt, nhà
qun tr không mun chia s li nhun vi nhng ngi ch s hu mi. Tuy nhiên,
khi doanh nghip d báo có trin vng không sáng sa, nhà qun tr mong mun chia
s nhng ri ro này vi nhng ngi ch mi ca doanh nghip. Do vy, khi mt
- 15 -


doanh nghip công b phát hành thêm c phiu cng đng ngha trin vng ca doanh
nghip không đc tt, hoc tng đng vi suy ngh ca các nhà qun tr là các c
phiu ca công ty hin ti đc đánh giá quá cao.
Lý thuyt trt t phân hng khi đu t nhng công trình nghiên cu ca Myers
và Majluf (1984). Các ông cho rng có mt trt t u tiên khi tài tr các khon đu t:
đu tiên là vic s dng các ngun vn hin có bên trong doanh nghip, tip theo là
các khon vay n, và cui cùng là huy đng vn ch s hu mi. Do thông tin bt cân
xng gia ngi bên trong và ngi bên ngoài, các doanh nghip s thích tài tr bi

các ngun vn bên trong hn là ngun vn bên ngoài đ tránh bán các chng khoán
di mnh giá. Nu các khon tài tr bên ngoài là không th tránh khi thì các khon
n ít ri ro s đc u tiên s dng và cui cùng là khon tng vn góp thông qua vic
huy đng các c đông mi. Trt t phân hng trên phn ánh s khác nhau v chi phí
tng đi ca các ngun lc tài tr. Do vy, Myers và Majluf (1984) cho rng s
không có mt cu trúc vn ti u đi vi các doanh nghip
Lý thuyt tín hiu ít s dng cho các doanh nghip nh do các doanh nghip
này thng không yt giá trên th trng chng khoán. Do vy, các nhà qun tr
thng không d đnh th hin các tín hiu đi vi th trng và nhà đu t khi thc
hin mt quyt đnh tài tr nào đó. Ngc li, lý thuyt trt t phân hng có th có ích
đi vi các doanh nghip va và nh. Do thông tin bt cân xng, chi phí đi vi các
ngun tài tr bên ngoài ca các doanh nghip nh thng cao hn đi vi các doanh
nghip ln. Thêm vào đó, ngi ch, ngi qun lý các doanh nghip này không thích
mt tài sn và quyn kim soát toàn b hot đng ca doanh nghip v tay nhng
ngi ch mi. Do vy, trong các doanh nghip nh vic chp nhn ngi ch mi s
không có ý ngha ln, khon tài tr bên trong s đc quan tâm hn so vi tài tr t
bên ngoài.
- 16 -


1.2 Các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn
1.2.1 Hiu qu hotăđng
Theo lý thuyt đánh đi thì nhng công ty hot đng có lãi s vay nhiu n vì
h tn dng đc tm chn thu và ri ro phá sn thp. Kt qu hot đng tt trong
quá kh s là biu hin ca kt qu tt trong tng lai, nên doanh nghip hot đng có
lãi s vay nhiu vì kh nng tr n cao. Mt khác, theo lý thuyt trt t phân hng,
Myers (1984), Myers và Majluf (1984) cho rng hiu qu hot đng và n có mi quan
h nghch chiu vì nhng doanh nghip thành công s không cn ph thuc nhiu vào
ngun vn bên ngoài, h có th tài tr cho hot đng ca mình t ngun li nhun đư
thu đc trong quá kh.

Chen (2003) cng ng h lý thuyt trt t phân hng và cho rng nhng công ty
có li nhun cao có xu hng s dng ngun vn ni ti trong khi các công ty li
nhun thp s dng nhiu n hn vì vn ni ti ca h không đ. Theo Ozkan (2001)
thì hiu qu hot đng hin ti ca các công ty  M tác đng nghch chiu vi quyt
đnh vay n ca h, trong khi hiu qu hot đng quá kh thì có tác đng thun chiu
vi t sut n.
1.2.2 Tài sn c đnh hu hình
Tài sn c đnh hu hình có th đc xem nh mt s đm bo cho các khon
vay ca doanh nghip. Vì vy, tm quan trng ca nhng tài sn này trong tng tài sn
s tác đng ti các mc vay n khác nhau. Hn na, tài sn c đnh hu hình có th
tác đng đn quyt đnh vay n ca doanh nghip vì chúng ít có tình trng thông tin
bt cân xng và có giá tr hn tài sn c đnh vô hình trong trng hp doanh nghip
phá sn. Bên cnh đó, nhng ri ro v đo đc s gim khi doanh nghip đem tài sn
c đnh hu hình đi th chp, vì điu này to du hiu tích cc vi ngi cho vay, là
nhng ngi có th bán nhng tài sn này trong trng hp doanh nghip v n. Vì

×