B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
V NHÂN VNG
O LNG S HÀI LÒNG CA PH HUYNH
HC SINH MM NON TI TP. HCM I VI
CHT LNG GIÁO DC MM NON
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh - Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
V NHÂN VNG
O LNG S HÀI LÒNG CA PH HUYNH
HC SINH MM NON TI TP. HCM I VI
CHT LNG GIÁO DC MM NON
Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NHDKH: PGS.TS NGUYN QUANG THU
TP. H Chí Minh - Nm 2012
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n Quý Thy Cô Trng i Hc Kinh t Tp. H Chí
Minh đã tn
tâm
ging dy, truyn đt nhng kin thc quý báu cho tôi trong sut thi
gian tôi hc tp ti
trng.
c bit tôi xin chân thành cm n sâu sc PGS. Tin s Nguyn Quang Thu đã tn
tâm và nhit tình hng dn đ tôi hoàn thành lun vn
này.
Nhân đây, tôi cng xin
trân trng cm n các anh, ch, các bn và
nhng
ngi
đã nhit tình h tr tôi thc
hin lun vn này thông qua vic tr li mt cách thc t và khách
quan
bng câu hi
phng vn ca lun vn này
.
Cui cùng, tôi xin chân thành cm n nhng ngi bn, đng nghip và ngi
thân đã tn tình
h
tr, giúp đ tôi trong quá trình hc tp và nghiên
cu.
Xin chân thành cm n tt c mi
ngi!
Trân
trng!
TP. H Chí Minh, ngày tháng nm
2012
Tác gi lun
vn
V Nhân Vng
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s "O LNG S HÀI LÒNG CA PH
HUYNH HC SINH MM NON TI TP. H CHÍ MINH I VI CHT
LNG GIÁO DC MM NON" là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu
khoa hc đc
lp
và
nghiêm túc ca cá nhân
tôi.
Các s liu đc nêu trong lun vn đc trích ngun rõ ràng và đc thu
thp t thc t, đáng
tin
cy, đc x lý trung thc và khách
quan.
Kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha đc công b trong bt
k công
trình
nghiên
cu nào
khác.
TP. H Chí Minh, ngày tháng nm
2012
Tác gi lun
vn
V Nhân Vng
MC LC
Trang
M U 1
CHNG 1: TNG QUAN LÝ THUYT V DCH V VÀ S HÀI LÒNG
CA KHÁCH HÀNG 5
1.1. Gii thiu 5
1.2. Tng quan v dch v 5
1.2.1. nh ngha dch v 5
1.2.2. Nhng đc đim c bn ca dch v 5
1.2.3. Cht lng dch v 6
1.2.4. o lng cht lng dch v 7
1.2.5. S nh hng ca giá c 9
1.3. S hài lòng ca khách hàng 9
1.4. Cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 10
1.5. Dch v chm sóc, giáo dc mm non 13
1.5.1. Tng quan dch v chm sóc, giáo dc mm non 13
1.5.2. Dch v chm sóc, giáo dc mm non ti các c s giáo dc mm non
Vit Nam 13
1.6. Mô hình nghiên cu và các gi thit 17
1.7. Mt s nghiên cu ng dng thang đo SERVQUAL 19
1.8. Tóm tt 20
CHNG 2: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 22
2.1. Gii thiu 22
2.2. Thit k nghiên cu 22
2.2.1. Quy trình nghiên cu 22
2.2.2. Nghiên cu s b 23
2.2.3. Thành phn các thang đo chính thc và các gi thit 25
2.2.4 Nghiên cu đnh lng 28
2.2.4.1. i tng nghiên cu 28
2.2.4.2. Phng pháp chn mu 28
2.2.4.3. ánh giá đ tin cy ca thang đo 29
2.2.4.4. Phân tích nhân t 29
2.2.4.5. Phân tích hi quy tuyn tính bi 29
2.3. Tóm tt 30
CHNG 3: KT QU NGHIÊN CU 31
3.1. Gii thiu 31
3.2. Thông tin mu nghiên cu 31
3.3. ánh giá s b thang đo 33
3.3.1. H s tin cy Cronbach’s alpha 33
3.3.2. Phân tích nhân t khám phá EFA 35
3.3.3. H s tin cy Cronbach’s alpha sau khi phân tích nhân t 39
3.4. iu chnh mô hình và các gi thit sau khi kim đnh s b 41
3.5. Phân tích hi quy đa bin 43
3.6. Kim đnh s phù hp ca mô hình hi quy 46
3.7. Kim đnh các gi thit 49
3.8. Kim đnh s khác bit gia trng mm non công lp và ngoài công lp 49
3.9. Tóm tt 50
CHNG 4: MT S KIN NGH GIA TNG S HÀI LÒNG CA
PH HUYNH 51
4.1. Kin ngh đi vi các trng mm non 51
4.2. Kin ngh đi vi các c quan qun lý 56
KT LUN 59
Tài liu tham kho 61
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1: Thng kê s trng, lp, giáo viên, hc sinh mm non ca Vit Nam
giai đon 2006 – 2011 16
Bng 2.1: Tin đ thc hin nghiên cu 22
Bng 3.1: Thông tin chung v mu nghiên cu 32
Bng 3.2: Cronbach’s alpha ca các thang đo 34
Bng 3.3: Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA ln 1 36
Bng 3.4: Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA ln 2 38
Bng 3.5: Kt qu phân tích EFA ca thang đo s hài lòng 39
Bng 3.6: Cronbach’s alpha ca các thang đo sau khi phân tích nhân t 40
Bng 3.7: H s hi quy 44
Bng 3.8: Bng kim đnh các gi thit 49
Bng 3.9: Phân tích s khác bit gia trng mm non công lp & ngoài
công lp 49
DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 11
Hình 1.2: Nhng nhân t tác đng đn chp nhn dch v 12
Hình 1.3: Mô hình lý thuyt v s hài lòng ca ph huynh có con gi ti các trng
mm non khu vc thành ph H Chí Minh 18
Hình 2.1: Quy trình nghiên cu 23
Hình 3.1: Biu đ tn s Histogram 47
Hình 3.2: Biu đ tn s P-P Plot ca phn d chun hoá hi quy 48
Hình 3.3: Biu đ phân tán Scatterplot 48
1
M U
1. Lý do chn đ tài:
Giáo dc mm non là ngành hc m đu trong h thng giáo dc quc dân.
Nhng nm gn đây, Giáo dc mm non đc xác đnh là vn đ có tm chin
lc lâu dài trong vic phát trin ngun nhân lc có cht lng cao cho đt nc.
Giáo dc mm non có nhim v xây dng nhng c s ban đu, đt nn móng
cho vic hình thành nhân cách con ngi. Giáo dc mm non nh hng trc
tip đn s phát trin chung ca xã hi, không ch vì tr em là ngun nhân lc
tng lai ca đt nc -“Tr em hôm nay th gii ngày mai”- mà còn vì cha m
các em là ngun nhân lc trc tip sn xut ra ca ci vt cht cho xã hi.
Ngày nay, nhu cu gi con đ tui mm non đ ph huynh có th yên tâm
làm vic đang gia tng, đc bit là ti các đô th ln. Khi gi con vào trng
mm non, không ít các bc ph huynh lo lng v s hòa nhp ca con tr vi
thy cô, bè bn. Sng trong vòng tay p ca cha m t lúc mi sinh ra, đc
cha m chm sóc tng ming n, gic ng… Vì vy, đ hòa nhp vào môi trng
mi vi nhng ngi hoàn toàn xa l tht không d chút nào. Các bc ph huynh
luôn lo lng cho đa con bé nh ca mình có đc chm sóc chu đáo hay không,
các cô giáo có hiu đc ý mun ca con nh mình hay không…Mt câu hi đt
ra đi vi nhà qun lý trng mm non là “Làm cách nào đ gim bt phn nào
ni lo ca các bc ph huynh v con tr đ h yên tâm làm vic ?”
Thành ph H Chí Minh là mt trung tâm kinh t, vn hoá, giáo dc và y t
ln nht nc. Trong nhng nm gn đây, thc hin ch trng khuyn khích
phát trin các c s giáo dc ngoài công lp ca Chính ph, nhiu t chc, cá
nhân các đa phng trên đa bàn thành ph H Chí Minh đã thành lp nhiu
trng mm non ngoài công lp vi mc đích kinh doanh vì li nhun.
Theo báo cáo tng kt nm hc 2010 – 2011 ca S Giáo dc và ào to
thành ph H Chí Minh, thành ph có 707 trng mm non, trong đó có 406
trng công lp chim t l 57,43% và 301 trng ngoài công lp chim t l
2
42,57%. Quy mô giáo dc mm non ti thành ph luôn phát trin, s tr đn lp
tng nhanh. Nm hc 2010 - 2011, tng s tr đn trng, lp là 284.090 cháu,
trong đó s tr tui nhà tr đn lp là 51.289 cháu đt t l 32,91% (trong đó tr
hc trng công lp 29.747 cháu chim t l 58%), tr tui mu giáo đn lp là
232.896 tr đt 90% (trong đó tr hc trng công lp là 128.092 cháu, t l
55%). Riêng mm non 5 tui hin có 2.046 lp vi 83.766 cháu, đt 96,6 % s
tr em trong đ tui. Trong đó tr nm tui hc 2 bui và bán trú: 79.616 tr
chim đt t l 95,04% và 4.150 tr nm tui hc 1 bui, đt t l 4,95%.
Vic xã hi hóa giáo dc, m rng các loi hình trng, lp đã góp phn thu
hút tr mm non trong đ tui đn trng; đáp ng đc nhu cu gi tr rt ln
hin nay. iu này đã góp phn làm n đnh xã hi, to thun li cho cha m các
cháu yên tâm làm vic; to vic làm cho mt b phn giáo viên mm non và mt
s lao đng
Tuy nhiên, tâm lý ph huynh hc sinh thng so sánh hai loi hình
trng công lp và ngoài công lp. Trc kia, các trng công lp phi vn đng
các cháu đn lp còn bây gi thì ph huynh c gng cho con vào hc trng
công lp vì c s vt cht đc đu t bài bn, cht lng giáo dc ngày càng
nâng cao do s quan tâm ca các cp, các ngành đi vi cp hc mm
non. Trong tình trng chung ca ngành giáo dc mm non, nhiu trng mm
non công lp khu vc thành ph H Chí Minh luôn trong tình trng quá ti hc
sinh. Ngc li, công sut ca nhng trng ngoài công lp vn còn thp. Do
các trng mm non ngoài công lp đc các t chc, cá nhân lp ra vi mc
đích kinh doanh đ thu li nhun. Nu các trng này hot đng không ht công
sut s dn đn vic li nhun không đ bù đp chi phí s dn đn vic gim cht
lng nuôi dy tr và t đó s không th cnh tranh vi các trng mm non
công lp - các trng vn có li th do chi phí hot đng phn ln t ngân sách
Nhà nc cp. Do đó, các trng mm non ngoài công lp cn ci thin hn na
cht lng dch v giáo dc mm non đ thu hút ph huynh đn gi con.
Chính vì lý do đó, tác gi chn đ tài “o lng s hài lòng ca ph huynh
hc sinh mm non ti thành ph H Chí Minh đi vi cht lng giáo dc mm
3
non” làm đ tài nghiên cu.
2. Mc tiêu ca đ tài:
- Xác đnh các yu t cht lng dch v tác đng đn s hài lòng ca ph
huynh hc sinh mm non ti thành ph H Chí Minh
- iu chnh và kim đnh thang đo các yu t cht lng dch v tác đng
đn s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm non ti thành ph H Chí Minh.
- Kim đnh s khác bit v s hài lòng ca ph huynh có con gi ti các
trng mm non công lp và ngoài công lp.
- xut các kin ngh đ gia tng s hài lòng ca ph huynh hc sinh
mm non ti thành ph H Chí Minh.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: đo lng s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm
non ti thành ph H Chí Minh đi vi cht lng giáo dc mm non.
- Phm vi nghiên cu: các trng mm non công lp và ngoài công lp ti
thành ph H Chí Minh có nhn gi tr t 4 tháng tui đn 6 tui.
4. Phng pháp thc hin
4.1. Ngun d liu:
Trong lun vn, vic đo lng s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm non
ti thành ph H Chí Minh đi vi cht lng giáo dc mm non đc thc hin
da trên ngun d liu s cp và th cp.
D liu th cp đc thu thp và tng hp t mt s tài liu tham kho, sách
báo và tp chí …
D liu s cp đc thu thp thông qua phng vn trc tip các ph huynh
hc sinh mm non bng phiu điu tra câu hi.
4.2. Phng pháp thc hin:
Nghiên cu này đc thc hin qua hai giai đon: nghiên cu s b s dng
phng pháp đnh tính và nghiên cu chính thc s dng phng pháp đnh
lng.
Nghiên cu s b da vào tng quan lý thuyt v cht lng dch v và s
4
hài lòng ca khách hàng, các công trình nghiên cu trc đây, tác gi tin hành
bui tho lun nhóm tp trung. Mc đích ca nghiên cu này đ khám phá, điu
chnh và b sung thang đo các yu t tác đng đn s hài lòng ca ph huynh
hc sinh mm non. Trên c s đó, tác gi đ xut mô hình nghiên cu và thang
đo các yu t cht lng dch v tác đng đn s hài lòng ca ph huynh hc
sinh mm non ti thành ph H Chí Minh.
Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh
lng. Nghiên cu này đc tin hành thông qua các cuc phng vn các ph
huynh trc tip bng bng câu hi hoc ph huynh t tr li bng câu hi. Mc
đích ca nghiên cu này đ thu thp d liu t nhng ph huynh có con gi ti
các trng mm non khu vc thành ph H Chí Minh vi mu có kích thc là
320. Trong đó, t l ph huynh có con gi trng mm non công lp và ngoài
công lp là 58,4% và 41,6%. T d liu thu thp đc, tác gi s dng phn
mm SPSS phiên bn 19 đ x lý thông tin, kim đnh đ tin cy ca thang đo,
thc hin phân tích nhân t, kim đnh mô hình và kim đnh s khác bit gia
trng mm non công lp và ngoài công lp.
5. Kt cu ca đ tài
Kt cu ca đ tài gm:
- Li m đu
- Chng 1: Tng quan lý thuyt v cht lng dch v và s hài lòng ca
khách hàng
- Chng 2: Phng pháp nghiên cu
- Chng 3: Kt qu nghiên cu
- Chng 4: Mt s kin ngh đ gia tng s hài lòng ca ph huynh
- Kt lun
- Tài liu tham kho
- Ph lc
5
CHNG 1: TNG QUAN LÝ THUYT V CHT LNG
DCH V VÀ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
1.1. Gii
thiu
Chng này trình bày c s lý thuyt
v
cht lng dch v, s hài lòng ca
khách hàng và các khái nim có liên quan, … đã đc xây
dng
và phát trin trên
th gii. T tng quan lý thuyt và các công trình nghiên cu trc đây, các yu t
tác đng đn s hài lòng ca khách hàng s đc tng hp và đc chn lc đ
làm c s cho các bc nghiên cu tip theo
.
1.2. Tng quan v dch v
1.2.1. nh ngha dch v
Zeithaml & Bitner (1996) đã đnh ngha dch v là nhng hành vi, quá trình, cách
thc làm vic đ to ra giá tr s dng cho khách hàng. Do vy, dch v có nhng nét
đc trng bên trong đ phân bit vi các sn phm hu hình. Parasuraman & ctg
(1988) đã nhn mnh: kin thc v sn phm hu hình không đ đ nhn thc v đc
tính ca dch v, có ba đc trng ca dch v: tính vô hình, tính không đng nht, tính
không th tách ri. Zeithaml & Bitner (1996) đa ra mt đc tính na: tính d b phá
v.
Kotler & Armstrong (2004) cho rng dch v là nhng hot đng hay li ích mà
doanh nghip có th cng hin cho khách hàng nhm thit lp, cng c và m rng
nhng quan h và hp tác lâu dài vi khách hàng.
1.2.2. Nhng đc đim c bn ca dch v
Dch v có mt s đc thù hay tính cht mà nh đó chúng ta phân bit vi các loi
hàng hóa hu hình khác. Ngi ta tha nhn rng dch v có mt s đc thù sau đây:
Tính vô hình: Tính vô hình ca dch v là tính cht không th s mó hay nm bt
đc, không có hình dng c th nh mt sn phm hu hình.
Tính không đng nht: đây mun nói đn s khác nhau ca các mc đ thc
hin dch v. Có ngha là dch v có th đc xp hng t rt kém cho đn rt hoàn
ho. Nhng vn đ thit yu và cht lng ca mt dch v có th thay đi tùy theo
6
ngi phc v, khách hàng cm nhn và thi gian phc v. V cn bn, tính bin
thiên trong dch v cng d xy ra và xy ra thng xuyên hn so vi s không phù
hp ca các sn phm hu hình, bi vì dch v có mc đ tng tác con ngi rt
cao. c đim này làm cho vic chun hóa dch v tr nên khó thc hin hn.
Tính không th tách ri: c đim này mun nói ti vic khó khn trong phân
bit gia vic to thành mt dch v và s dng dch v. Mt dch v không th tách
thành hai giai đon: giai đon to thành và giai đon s dng nó. S to thành và s
dng ca hu ht các dch v xy ra đng thi vi nhau.
Tính d b phá v: Không ging nh các hàng hoá hu hình, dch v không có
tn kho hay ct gi, đc tính này là mt mi quan tâm ln đi vi các nhà cung cp vì
liên quan đn vn đ cung, cu dch v. Dch v s thay đi khi nhu cu ca khách
hàng thay đi, các nhà cung cp dch v luôn phi tìm cách đ làm cung và cu phù
hp nhau. Tính d b phá v ca dch v to ra mt c hi cho mt t chc xây dng
mt k hoch sáng to đ tn dng kh nng và qun lý nhu cu trong tng lai.
1.2.3. Cht lng dch v
Cht lng dch v là vn đ đc các nhà qun lý quan tâm nhiu trong thi bui
kinh doanh hin nay. Mt sn phm có cht lng tt cha hn đc khách hàng
chn mua nu nh các dch v đi kèm vi sn phm đó đc đánh giá là thp.
Hin nay có rt nhiu đnh ngha khác nhau v cht lng dch v, nhng nhìn
chung ngi ta đnh ngha cht lng dch v là nhng gì mà khách hàng cm nhn
đc. Mi khách hàng có nhn thc và nhu cu cá nhân khác nhau nên cm nhn v
cht lng dch v cng khác nhau.
Theo Juran (1988) “cht lng là s phù hp đi vi nhu cu”
Theo Feigenbaum (1991) “cht lng là quyt đnh ca khách hàng da trên kinh
nghim thc t đi vi sn phm hoc dch v, đc đo lng da trên nhng yêu
cu ca khách hàng, nhng yêu cu này có th đc nêu ra hoc không nêu ra, đc
ý thc hoc đn gin ch là cm nhn, hoàn toàn ch quan hoc mang tính chuyên
môn và luôn đi din cho mc tiêu đng trong mt th trng cnh tranh”.
Theo Russell (1999) “cht lng th hin s vt tri ca hàng hóa và dch v,
7
đc bit đt đn mc đ mà ngi ta có th tha mãn mi nhu cu và làm hài lòng
khách hàng”.
Theo Lehtinen & Lehtinen (1982) cho là cht lng dch v phi đc đánh giá
trên hai khía cnh, (1) quá trình cung cp dch v và (2) kt qu ca dch v.
Gronroos (1983) cng đ ngh hai lnh vc ca cht lng dch v, đó là (1) cht
lng k thut và (2) cht lng chc nng. Cht lng k thut liên quan đn nhng
gì đc phc v và cht lng chc nng nói lên chúng đc phc v nh th nào.
1.2.4. o lng cht lng dch v
Hin nay có rt nhiu thang đo khác nhau dùng đ đo lng và đánh giá cht
lng dch v, chúng phù hp vi tng đc trng dch v và tt c có mt đim
chung đó là th hin đc mc đ hài lòng mà khách hàng cm nhn đc khi h s
dng dch v.
Tuy nhiên có l Parasuraman & ctg (1985) là nhng ngi đã khái nim hóa các
thành phn ca cht lng dch v cm nhn bi khách hàng đ có th thit k mt
thang đo lng nó. Các nhà nghiên cu này cho rng, bt k dch v nào, cht lng
ca dch v cm nhn bi khách hàng có th mô t thành 10 thành phn, đó là:
1. Tin cy (reliability) nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng thi
hn ngay
ln
đu
tiên.
2. áp ng (responsiveness) nói lên s mong mun và sn sàng ca nhân viên
phc v cung cp dch v cho khách hàng.
3. Nng lc phc v (competence) nói lên trình đ chuyên môn đ thc hin
dch v. Kh nng phc v biu hin khi nhân viên tip xúc vi khách hàng, nhân
viên trc tip thc hin dch v, kh nng nghiên cu đ nm bt thông tin liên quan
cn thit cho vic phc v khách hàng.
4. Tip cn (access) liên quan đn vic to mi điu kin d dàng cho khách
hàng trong vic tip cn vi dch v nh rút ngn thi gian ch đi ca khách hàng,
đa đim phc v và gi m ca thun li cho khách hàng.
5. Lch s (courtesy) nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng, và thân thin
vi khách hàng.
8
6. Thông tin (communication) liên quan đn vic giao tip, thông đt cho khách
hàng bng ngôn ng mà h hiu bit d dàng và lng nghe nhng vn đ liên quan
đn h nh gii thích dch v, chi phí, gii quyt khiu ni thc mc.
7. Tín nhim (credibility) nói lên kh nng to lòng tin cho khách hàng, làm cho
khách hàng tin cy vào công ty. Kh nng này th hin qua tên tui và ting tm ca
công ty, nhân cách ca nhân viên phc v giao tip trc tip vi khách hàng.
8. An toàn (security) liên quan đn kh nng đm bo s an toàn cho khách
hàng, th hin qua s an toàn v vt cht, tài chính, cng nh bo mt thông tin.
9. Hiu bit khách hàng (understanding/ knowing the customer) th hin qua
kh nng hiu bit nhu cu ca khách hàng thông qua vic tìm hiu nhng đòi hi
ca khách hàng, quan tâm đn cá nhân h và nhn dng đc khách hàng thng
xuyên.
10. Phng tin hu hình (tangibles) th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
Mô hình 10 thành phn ca cht lng dch v nêu trên có u đim là bao quát
hu ht mi khía cnh ca mt dch v. Tuy nhiên, mô hình có nhc đim là phc
tp trong vic đo lng. Chính vì vy các nhà nghiên cu này đã nhiu ln kim đnh
mô hình này và đi đn kt lun là cht lng dch v bao gm 5 thành phn c bn,
đó là:
1. Tin cy (reliability): nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
thi hn
ngay
ln đu
tiên.
2. áp ng (responsiveness): th hin qua s mong mun và sn sàng ca
nhân viên phc v
cung
cp dch v kp thi cho khách
hàng.
3. Nng phc v (assurance): th hin qua trình đ chuyên môn và cung cách
phc v lch s, nim n vi khách hàng.
4. ng cm (empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách
hàng
5. Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên
phc
v, các trang thit b phc v cho dch
v.
9
Mô hình 5 thành phn ca cht lng dch v này cng đã đc nhiu nhà nghiên
cu s dng đ đo lng cht lng dch v ti nhiu lnh vc dch v khác nhau
cng nh ti nhiu th trng khác nhau. Kt qu kim đnh cho thy cht lng dch
v không thng nht vi nhau tng ngành dch v và tng th trng khác nhau.
Mt vn đ na đc đt ra đó là tm quan trng ca tng thành phn cht lng dch
v đi vi s tha mãn ca khách hàng. Vì vy, cn nhiu nghiên cu hn na trong
lnh vc này.
1.2.5. S nh hng ca giá c
Theo Cronin & Taylor (1992) thì khách hàng không nht thit mua dch v có
cht lng tt nht mà h có th mua dch v nào cung cp cho h mc đ hài lòng
hn. Vì vy, nhng yu t nh nhn thc ca khách hàng v giá c có th tác đng
đn mc đ hài lòng ca h mc dù chúng không nh hng đn cht lng dch v.
Mt khác, Zeithaml và Bitner (2000) cho rng giá ca dch v có th nh hng đn
nhn thc ca khách hàng v cht lng, mc đ hài lòng và giá tr dch v, bi vì
dch v có tính vô hình cao và khó xét đoán trong vic thc hin.
Giá c là cái mà ngi mua phi tr đ có đc sn phm dch v mong mun.
Giá c cm nhn là đánh giá ca chính ngi mua v nhng gì mà mình đánh đi, so
sánh vi giá s có đc. Khách hàng s cm nhn giá c trên hai quan đim: chi phí
bng tin phi tr và chi phí c hi do phi t b s dng s tin đó đ mua sn phm
dch v khác.
1.3. S hài lòng ca khách hàng
Có rt nhiu đnh ngha v s hài lòng ca khách hàng nh:
S hài lòng là mc đ ca trng thái cm giác ca mt ngi bt ngun t vic so
sánh kt qu thu đc t sn phm khi so sánh vi nhng k vng ca ngi đó (theo
Kotler 2001)
K vng: đc xem là c mong hay mong đi ca con ngi. Nó bt ngun t
nhu cu cá nhân, kinh nghim trc đó và thông tin bên ngoài nh qung cáo, thông
tin truyn ming t bn bè, gia đình.
Nhu cu cá nhân: hình thành t nhn thc ca con ngi mong mun tha mãn
10
cái gì đó nh nhu cu thông tin liên lc, n ung, …
S hài lòng là s phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic c lng s khác
nhau gia nhng mong mun trc đó (hoc nhng tiêu chun cho s th hin) và s
th hin thc s ca sn phm nh là mt s chp nhn sau khi dùng nó.
Theo Bachelet (1995:81) đnh ngha s hài lòng ca khách hàng là mt phn ng
mang tính cm xúc ca khách hàng đáp li vi kinh nghim ca h vi mt sn phm
hay dch v.
Theo Oliver (1997): s hài lòng là s phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic
đc đáp ng nhng mong mun.
1.4. Cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng
Các nhà kinh doanh dch v thng cho rng cht lng ca dch v chính là mc
đ hài lòng ca khách hàng. Tuy nhiên, nhiu nhà nghiên cu cho thy, cht lng
dch v và s hài lòng ca khách hàng là hai khái nim phân bit (Zeithaml & Bitner
2000). S hài lòng ca khách hàng là mt khái nim tng quát, nói lên s hài lòng
ca h khi tiêu dùng mt dch v. Trong khi đó, cht lng dch v ch tp trung vào
các thành phn c th ca dch v.
Trong các cuc tranh lun v s khác nhau gia s hài lòng và cht lng dch v,
có mt s nhà nghiên cu đ ngh nên xem xét s hài lòng nh là mt s đánh giá ca
khách hàng mc đ tng giao dch riêng bit (ví d nh: n mt phn n ti ca
hàng McDonald’s) thay cho s đánh giá mc đ toàn b (ví d nh: s tích ly
nhng kinh nghim cá nhân riêng l vi chui ca hàng thc n nhanh). Trong khi
các cuc tranh lun cha ng ng, nhiu nhà nghiên cu đ ngh nên xem xét hai khái
nim trên c hai mc đ.
Thc s trong lnh vc dch v, hai khái nim “s hài lòng ca khách hàng” và
“cht lng dch v” có s khác nhau c bn da trên vic phân tích nhng quan h
nhân qu gia chúng. S hài lòng ca khách hàng nhìn chung là mt khái nim rng
ln hn cht lng dch v. Vi cách nhìn này ta có th xem cht lng dch v nh
là mt yu t tác đng vào s hài lòng ca khách hàng. Mô hình sau s nói rõ điu
này.
11
S tin cy
S đáp ng
Nng lc phc v
S đng cm
Cht lng
dch v
Cht lng
sn phm
Giá
S hài lòng ca
khách hàng
Nhng nhân t
cá nhân
Nhng nhân t
tình hung
Phng tin hu hình
Hình 1.1: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng
(Ngun: Zeithaml & Bitner (2000), Services Marketing, McGraw-Hill, P75)
Nh vy, rõ ràng là s hài lòng ca khách hàng là mt khái nim rng, bao gm
các yu t tác đng đn nó nh: cht lng dch v, cht lng sn phm, giá, các
nhân t cá nhân và các nhân t tình hung.
ng thi, s hài lòng ca khách hàng là mt trong nhng nhân t chính ca s
chp nhn dch v ca khách hàng và chúng ta cng có th nói rng đây là nhân t
quan trng nht dn đn vic khách hàng có chp nhn dch v hay không. Mô hình
sau s cho chúng ta thy rõ điu này
12
Giao dch dch v Bng chng dch v
Hình 1.2: Nhng nhân t tác đng đn vic chp nhn dch v
(Ngun: Zeithaml & Bitner (2000), Services Marketing, McGraw-Hill)
Giao dch dch v là yu t gây n tng mnh m đi vi khách hàng khi h
giao dch, tip xúc vi các t chc kinh doanh dch v. Trong tng giao dch c th
khách hàng s có mt s nhn xét nhanh v cht lng dch v ca t chc, và điu
này đóng góp trc tip vào s tha mãn chung ca khách hàng đi vi t chc kinh
doanh dch v.
Bi vì dch v có tính cht vô hình nên khách hàng thng tìm kim nhng bng
chng (hay nhng yu t “hu hình”) trong nhng giao dch mà h thc hin vi
các t chc kinh doanh dch v. Nhng yu t này gm có: con ngi, quá trình x
lý dch v (vòng luân chuyn ca hot đng, các bc thc hin dch v, …) các
yu t vt cht (phng tin thông tin liên lc, trang thit b, …). Tt c nhng yu
t này ít nhiu xut hin trong các giao dch c th gia khách hàng vi đn v kinh
doanh dch v và là nhng yu t quan trng cho vic qun lý cht lng dch v,
to ra s hài lòng cho khách hàng.
S chp
nhn
dch v
Cht lng
dch v
S
Giá
hài
Tr lòng
Hình nh đn v Giá
13
1.5. Dch v chm sóc, giáo dc mm non
1.5.1. Tng quan dch v chm sóc, giáo dc mm non
Theo Pháp lnh v bo v, chm sóc và giáo dc tr em nc Cng Hòa Xã Hi
Ch Ngha Vit Nam quy đnh: “Tr em có quyn đc chm sóc, nuôi dng. Gia
đình, Nhà Nc và xã hi phi hp sc chm lo, phn đu, to nhng điu kin tt
nht đ vic chm sóc, nuôi dng đó ngày càng chu đáo”.
Nhìn t góc đ kinh t hc, chm sóc và giáo dc mm non là mt ngành dch
v chu tác đng ca quy lut cung cu. Tuy nhiên, do tính cht ca dch v chm
sóc, giáo dc mm non mà th trng chm sóc, giáo dc mm non có nhng đc
thù ca nó, hay nói cách khác chm sóc, giáo dc mm non là mt loi hàng hoá
đc bit.
Nói đn dch v giáo dc, nhiu ngi cho rng dch v giáo dc là mt trong
nhng dch v công ca Chính ph cung cp. Nhng trên thc t cho thy dch v
giáo dc cng đc cung cp bi nhng t chc t nhân hay các cá nhân. Vit
Nam hin nay, dch v giáo dc mm non đang dn tr thành mt thut ng quen
thuc đi vi nhiu ngi.
Giáo dc mm non là mt loi dch v, mt loi hàng hoá va có tính cht tp
th (do nhà nc và công chúng quyt đnh) va có tính cht th trng (do th
trng quyt đnh). Trong mt chng mc nào đó, giáo dc mm non vn chu s
can thip ca nhà nc v mt s mt nh cnh tranh, đc quyn … Giáo dc mm
non chu s qun lý ca nhà nc vì nhiu lý do, trong đó quan trng nht là giáo
dc mm non là nn tng ban đu đ đào to ngun nhân lc tng lai cho đt
nc. Tuy nhiên, giáo dc mm non hin nay không còn thun tuý là mt loi hàng
hoá công cng mà mang nhiu tính cht quan trng ca mt loi hàng hoá t nhân.
1.5.2. Dch v chm sóc, giáo dc mm non ti các c s giáo dc mm
non Vit Nam
Theo điu l trng mm non (2000) đnh ngha: “Trng mm non là đn v c
s ca giáo dc mm non trong h thng giáo dc quc dân. Trng đm nhn vic
nuôi dng, chm sóc và giáo dc tr em nhm giúp tr em hình thành nhng yu t
14
đu tiên ca nhân cách; chun b cho tr vào lp 1”.
Các loi hình trng mm non: trng mm non đc t chc theo các loi
hình: công lp, ngoài công lp (t thc và dân lp).
Trng mm non công lp do c quan Nhà nc thành lp, đu t xây dng c
s vt cht, bo đm kinh phí cho các nhim v chi thng xuyên.
Trng mm non t thc do t chc xã hi, t chc xã hi - ngh nghip, t
chc kinh t hoc cá nhân thành lp, đu t xây dng c s vt cht và bo đm
kinh phí hot đng bng ngun vn ngoài ngân sách nhà nc.
Trng mm non dân lp do cng đng dân c c s thành lp, đu t xây
dng c s vt cht, đm bo kinh phí hot đng và đc chính quyn đa phng
h tr.
Dch v chm sóc, giáo dc mm non là dch v có điu kin
iu l trng mm non (2008) quy đnh: Trng mm non đc cp có thm
quyn quyt đnh thành lp hoc cho phép thành lp khi đm bo các điu kin sau:
* Phù hp vi quy hoch mng li c s giáo dc, đáp ng yêu cu phát trin
kinh t - xã hi ca đa phng, to điu kin thun li cho tr em đi hc.
* Có t ba nhóm tr, lp mu giáo tr lên vi s lng ít nht 50 tr em và có
không quá 15 nhóm tr, lp mu giáo.
* Có đ cán b qun lý, giáo viên theo tiêu chun quy đnh: hiu trng, phó
hiu trng và giáo viên có trình đ chun đc đào to là có bng trung cp s
phm mm non.
* Có đ c s vt cht, trang thit b theo quy đnh ca nhà nc.
Phân nhóm ti các c s giáo dc mm non
Vic phân nhóm tr ti các c s giáo dc mm non đc quy đnh trong iu l
trng mm non (2008) nh sau:
i vi nhóm tr: tr em t 3 tháng tui đn 36 tháng tui đc t chc thành
các nhóm tr. S tr ti đa trong mt nhóm tr đc quy đnh nh sau:
- Nhóm tr t 3 đn 12 tháng tui: 15 tr
- Nhóm tr t 13 đn 24 tháng tui: 20 tr
15
- Nhóm tr t 25 đn 36 tháng tui: 25 tr
i vi lp mu giáo: tr em t ba tui đn sáu tui đc t chc thành các lp
mu giáo. S tr ti đa trong mt lp mu giáo đc quy đnh nh sau:
- Lp mu giáo 3 - 4 tui: 25 tr
- Lp mu giáo 4 - 5 tui: 30 tr
- Lp mu giáo 5 - 6 tui: 35 tr
Phân cp qun lý đi vi các c s giáo dc mm non
Vic phân công qun lý nhà nc đi vi các c s giáo dc mm non đc quy
đnh trong iu l trng mm non (Quyt đnh s 14/2008/Q- BGDT ngày
07/04/2008), Quy ch t chc và hot đng ca trng mm non t thc (Quyt
đnh s 41/2008/Q-BGDT ngày 25/07/2008) và Quy ch t chc và hot đng
ca trng mm non dân lp (Quyt đnh s 21/2012/Q-BGDT ngày
15/06/2012). Phòng Giáo dc và ào to có trách nhim qun lý v giáo dc, đm
bo v chng trình chm sóc, nuôi dng và giáo dc tr đi vi các c s giáo
dc mm non. U ban nhân dân cp qun/huyn, phng/xã ngoài trách nhim quy
hoch phát trin c s giáo dc mm non còn có trách nhim phi hp vi Phòng
Giáo dc và ào to kim tra, rà soát và cp phép cho các c s giáo dc mm non
t thc và dân lp; h tr, to điu kin đ các c s giáo dc mm non ngoài công
lp trên đa bàn t chc và hot đng theo quy ch trng mm non.
Tình hình xã hi hoá giáo dc mm non ti Vit Nam
Trc 1986, nn kinh t Vit Nam hoàn toàn bao cp và nhà nc cung ng
hoàn toàn các hot đng dch v xã hi, trong đó có giáo dc. T khi đnh hng
theo kinh t th trng, trc s gim sút quy mô và cht lng giáo dc giai đon
1987-1990, Nhà nc bt đu xây dng và ch trng chính sách liên quan đn xã
hi hóa giáo dc vi mc tiêu là vn đng và t chc đ toàn xã hi đc hng th
quyn li v giáo dc và đóng góp các ngun lc cho s phát trin giáo dc. Vi
ch trng chính sách này nhà nc phi đóng vai trò ch đo trong vic thc hin
xã hi hoá giáo dc, làm cho mi cng đng coi s nghip giáo dc là công vic
hàng đu ca mình, to ra s bình đng v c hi hc tp và hot đng xã hi hoá
16
phi đc thc hin công bng, dân ch đm bo s phát trin v s lng và cht
lng (Mc Vn Trang, 2005).
Trong các bc hc, giáo dc mm non đc khuyn khích xã hi hoá mnh m
nht nhm m rng các trng, nhóm lp t thc. Nh đó s trng lp, hc sinh
và giáo viên mm non gia tng qua các nm. Trên lý thuyt, h thng trng mm
non ngoài công lp trên c nc s góp phn phát trin giáo dc, đáp ng nhu cu
trc tình hình trng công lp đang tr nên quá ti.
Bng 1.1: Thng kê s trng, lp, giáo viên, hc sinh mm non ca Vit
Nam giai đon 2006 – 2011
2006–2007 2007–2008 2008–2009 2009–2010 2010–2011
S trng hc – Trng 11.582 11.696 12.071 12.265 12.678
S lp hc – nghìn lp 97,5 99,7 103,9 106,6 119,4
S giáo viên – nghìn ngi 122,9 130,4 138,1 144,5 157,5
S hc sinh – nghìn hc sinh 2.524,3 2.593,3 2.774 2.909 3.061,3
(Ngun: Tng cc Thng Kê)
Tuy nhiên trong thc t, s phát trin h thng trng, nhóm lp ngoài công lp
v s lng còn khá chm, không đng đu và cha tng xng. Nm hc 1997 -
1998, giáo dc mm non ngoài công lp phc v cho 1.141.000 trong tng s
2.245.600 em, chim t l 50,8%, trong khi đó nm hc 2007 - 2008, t l đó là
1.801.530 / 3.195.730 em, chim 56,3%. Nh vy so sánh hai s liu thng kê s b
trên có th thy trong 10 nm giáo dc mm non ngoài công lp ch tng nh t
50,8% lên 56,3% (Trn Nam Hà, 2009).
ng thi s phát trin ca h thng giáo dc mm non ngoài công lp cng
cha đáp ng đc v quy mô và cht lng. T l trng, nhóm lp cha đc cp
phép còn tng đi cao, nm 2008 có 48,2% trng và 57% nhóm lp cha đc
cp phép. Ch có 58,2% s phòng hc đt yêu cu theo quy ch trng mm non t
thc, 41,5% s trng lp có khuôn viên, tng rào bao quanh và 54,5% bp n đt
tiêu chun v sinh an toàn thc phm (V Giáo dc mm non, 2009). iu này cho
thy chính sách xã hi hoá đang có nhng bt cp khin ngun lc xã hi cha đu
t đúng mc đ phát trin giáo dc mm non c v s lng ln cht lng.
17
1.6. Mô hình nghiên cu và các gi thit
Trong lnh vc kinh doanh dch v thì cht lng dch v là mt yu t rt quan
trng tác đng mnh đn s hài lòng ca khách hàng. Mt trong nhng thang đo
cht lng dch v đc nhiu ngi chp nhn nht là thang đo SERVQUAL đc
to ra vào gia nhng nm 1980 bi Parasuraman, Zeithaml và Berry. ây là mt
thang đo lng đa hng, gm có 5 thành phn nh đã trình bày trên đó là: s tin
cy; s đáp ng; nng lc phc v; s đng cm; phng tin hu hình.
Ngoài 5 thành phn c bn trong thang đo SERVQUAL, theo kt qu nghiên
cu s b (thông qua k thut tho lun nhóm tp trung) nhn thy s hài lòng ca
ph huynh cng chu tác đng ca thành phn chi phí. Do đó, thành phn này cng
đc đa vào trong mô hình nghiên cu ca lun vn.
Da trên quan đim này, lun vn chn mô hình ca Zeithaml và ctg (2000) đ
phát trin mt mô hình lý thuyt v s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm non
khu vc thành ph H Chí Minh. Trong đó, không có yu t nh: sn phm, yu t
cá nhân và yu t tình hung do đi tng nghiên cu ca lun vn chính là đo
lng s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm non đi vi cht lng dch v giáo
dc mm non. Các thuc tính v nhân khu hc đc thu thp trong nghiên cu này
nhm phác ha các đc trng ca mu nghiên cu, đng thi cho bit mô hình s
hài lòng phù hp vi các đi tng nào. Lun vn đ xut mt mô hình lý thuyt v
s hài lòng ca ph huynh hc sinh mm non ti thành ph H Chí Minh.