Luận văn thạc sĩ Vận dụng lý thuyết bộ ba bất khả thi vào điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2015

BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINHă




T
T
R
R


N
N


T
T
H
H




Q
Q
U
U



N
N
H
H


P
P
H
H




N
N
G
G






VNăDNGăLụăTHUYTăBăBAăBTă
KHăTHIăVĨOăIUăHĨNHăKINHăTăVă
MỌăCAăVITăNAMăGIAIăONăTă
NMă2012ăNăNMă2015

LUNăVNăTHC S KINHăT


CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
MÃăS:ă60.34.02.01


NGIăHNGăDN:ăTS. TRNăQUCăTUN






TP.HăCHệăMINHăậ NMă2012




i







 CM 

 hoàn thành chng trình cao hc và lun vn này, tôi
đã nhn đc s hng dn, giúp đ và góp ý nhit tình ca quý
thy cô trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, bn bè,
gia đình và các đng nghip.
u tiên tôi xin bày t lòng bit n đn quý thy, cô đã tn
tình truyn đt nhng kin thc c bn trong toàn b chng trình
đào to cao hc lp Ngân ảàng êm 2 K19 ti Trng i hc
Kinh t Thành ph ả Chí Minh.
Tôi xin gi li cm n sâu sc đn TS. Trn Quc Tun-
ngi đã rt tn tình hng dn tôi trong sut quá trình thc hin
lun vn.
Tôi xin chân thành cm n gia đình đã đng viên và to
điu kin cho tôi hoàn thành bn lun vn này.
Mt ln na tôi xin chân thành cm n. Kính chúc quý thy
cô, anh ch và các bn sc khe, thành đt và hnh phúc.
Tp. ả Chí Minh, tháng 11 nm 2012
ảc viên



ii





TôiăxinăcamăđoanărngăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăcuăcaătôi,ăđcăthcăhină
trênăcăsănghiênăcuăcácălỦăthuytăcăbn,ăkăthaăcácănghiênăcuătrcăđơyăvƠăthcă
tinănnăkinhătăVităNamădiăsăhngădnăkhoaăhcăcaăTS.ăTrnăQucăTun.ă
Cácăsăliu,ăktăquănghiênăcuăsădngătrongălunăvnănƠyăđuăđcătríchădnămtă

cáchăđyăđ,ăkhoaăhc.
TôiăxinăchuătoƠnăbătráchănhimăvăniădungăcôngăbătrongălunăvnănƠy.
TP. ả Chí Minh, ngày tháng nm 2012
Tácăgi


TrnăThăQunhăPhng














iii

DANH MC CÁCăKụăHIU,ăT VIT TT


ADB
Ngân hàng phát trin Châu Á
BQLNH
Bình quân liên ngân hàng

CPI
Ch s giá tiêu dùng
CSTK
Chính sách tài khoá
CSTT
Chínhăsáchătinăt
DTBB
Dătrăbtăbuc
DTNH
Dătrăngoiăhi
EIU
n v d báo, phân tích ca tp chí The Economist
FTA
Hipăđnhăthitălpăkhuăvcăthngămiăt do
IMF
Qu tin t quc t
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTW
Ngân hàng Trung ng
PTTT
Phngătinăthanhătoán
TCTK
Tngăccăthngăkê
TGH
Tăgiáăhiăđoái
WB
Ngân hàng th gii

WTO
T chc thng mi th gii
GDP
Tng sn phm quc ni
FDI
u t trc tip nc ngoài
FII
u t gián tip nc ngoài
MI
Ch s đc lp tin t
ERS
Ch s n đnh t giá
KAOPEN
Ch s hi nhp tài chính
iv

PPP
Ngang giá sc mua
ICOR
H s hiu qu đu t
NEER
Tăgiáădanhănghaăcóăhiuălc
REER
Tăgiáăthcăcóăhiuălc
IS
ngăTngăcuăhƠngăhoá
LM
ngăTngăcuătin
BP
ngăCánăcơnăthanhătoánăqucăt

DANH MC NăV TIN T

USD
ô la M
NDT
Nhân dân t Trung Quc
VND
Tin đng Vit Nam











v

DANHăMCăCÁCăHỊNHăVă- BNGăBIU
Danhămcăhìnhăv
Hình 1.1 Mô hình IS-LM-BP trong ch đ t giá c đnh 5
Hình 1.2: Mô hình IS-LM-BP di ch đ t giá th ni 6

ảình 1.3: Lý thuyt b ba bt kh thi 10
ảình 1.4: Thuyt tam giác m rng ca Yigang và Tangxian 13
ảình 1.5: Thuyt t din 14
ảình 1.6: Tam giác bt kh thi – trng hp đc bit ca thuyt t din 18
ảình 1.7: Ch s d tr ngoi hi/GDP và ch s t do hoá tài khon vn ca các
nc công nghip và các nc đang phát trin 19
ảình 1.8:  th kim cng đi vi các nc công nghip hoá 20
ảình 1.9: Mô hình kim cng nhóm các quc gia mi ni châu Á 21
ảình 2.1: Din bin t giá VND/USD giai đon 2008 -2012 25
ảình 2.2: Bin đng t giá VND so vi các đng tin khác 25
ảình 2.3: T giá chính thc và t giá th trng t do VND/USD theo ngày giai đon
2009-2011 26
ảình 2.4: Lãi sut c bn VND (%/nm) 27
ảình 2.5: Din bin lãi sut nm 2011 31
ảình 2.6: Bin đng lm phát theo tháng 33
ảình 2.7: Vn FDẤ đng ký và thc hin 36
ảình 2.8: Xu hng d tr ngoi hi  Vit Nam trong thi gian va qua 39
ảình 2.9: Mô hình kim cng ca Vit Nam nm 2007-2010 40
ảình 2.10: Ba ch s ca b ba bt kh thi  Vit Nam 41
ảình 2.11: Bin đng lm phát qua các nm 46
Hình 2.12 : Tng trng tín dng và cung tin 48
ảình 2.13: ảàng tn kho gim chm và vn  mc cao 48

vi

Danhămcăbngăbiuă
Bng 1.1: Nguyên lý ca b ba bt kh thi 12
Bng 2.1: Din bin chính sách t giá ca Vit Nam t 2008-2012 24
Bng 2.2: Din bin lãi sut điu hành nm 2010 ca NảNN 30
Bng 2.3: Mc bù ri ro ca các nc 37
Bng 2.4: B ch s các nhân t trong b ba bt kh thi  Vit Nam 40
Bng 2.5: ẤCOR toàn xã hi theo các giai đon…………………………………………45

vii

MCăLC
PHNăMăU 1
CHNGă1: TNGăQUANăLụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHI 4
1.1. C S LÝ LUNăV MÔ HÌNH MUNDELL ậ FLEMING 4
1.1.1. Chính sách tài khoá và chính sách tin tădi ch đ t giá c
đnh 5
1.1.2.
Chính sách tài khóaăvƠăchínhăsáchătinăt
diăchăđătăgiáăthăni
6
1.2. LụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHI 7
1.2.1. LỦăthuytăbăbaăbtăkhăthi 7
1.2.1.1. Tăgiáăcăđnh 8
1.2.1.2. Chínhăsáchătinătăđcălp 8
1.2.1.3. Tădoăhoáădòngăvn 9
1.2.2. Săktăhpăhaiătrongăbaăchínhăsách:ătăgiáăcăđnh,ăchínhăsáchătină
tăđcălp,ătădoăhoáădòngăvn 10
1.3. CÁCăPHIểNăBNăMăRNGăCAăLụăTHUYTăBăBAăBTăKHă
THI 12
1.3.1. Thuyt tam giác m rng ca Yigang và Tangxian 12
1.3.2. Thuytătădin 14
1.3.3. ăthăhìnhăkimăcng 24
CHNGă2: BăBAăBTăKHăTHIăăVITăNAM 23
2.1. TNGăQUANăCÁCăCHệNHăSÁCHăTHEOăLụăTHUYTăBăBAăBTă
KHăTHIăCAăVITăNAM 23
2.1.1. Chínhăsáchătăgiáăhiăđoái. 23
2.1.2. Chínhăsáchătinătăđcălp. 26

2.1.3. McăđăhiănhpătƠiăchính. 33
2.1.4. Dătrăngoiăhi 38
2.2. THCă Tă VNă DNGă Lụă THUYTă Bă BAă BTă KHă THIă TIă
VITăNAMă 39
2.3. NHNGăTHUNăLIăVĨăKHịăKHNăCAăVITăNAMăKHIăVNă
DNGăBăBAăBTăKHăTHI 43
2.3.1. Thunăli 43
2.3.2. Khóăkhn 45
CHNGă3: GIIăPHÁPăVNăDNGăLụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHIă
VĨOăIUăHĨNHăKINHăTăVăMỌăTIăVITăNAM 50
3.1. NHă HNGă PHÁTă TRINă KINHă Tă Vă MỌă Nă NMă 2015ă
CAăVITăNAM 50
viii

3.1.1. nhăhngăphátătrinăkinhătăvămôăvƠăChinălcătƠiăchínhăgiaiă
đonă2011- 2020 50
3.1.2. Mtăsăchătiêuăkinhătăxƣăhiă5ănmă2011- 2015 50
3.2. SăLAăCHNăKTăHPăBăBAăBTăKHăTHIăCAăVITăNAM . 51
3.3. CÁCăGIIăPHÁP 54
3.3.1. Chăđătăgiáălinhăhot 55
3.3.2. Thcăhinăchínhăsáchătinătăchtăch,ăthnătrng,ălinhăhot,ăphiăhpă
hƠiăhòaăgiaăchínhăsáchătinătăvƠăchínhăsáchătƠiăkhóaăđăkimăchă
lm phát 57
3.3.3. TngătínhăđcălpăcaăNHNNătheoămôăhìnhăNHTWăđúngăngha 59
3.3.4. M ca tài khon vn có l trình,ăkhuynăkhíchăcácădòngăvnănă
đnhăchyăvƠoănnăkinhăt 60
3.3.5. Dătrăngoiăhi 62
3.3.6. ChínhăsáchăcanăthipăvôăhiuăhoáăngƠyăcƠngăkhôngăhiuăqu 63
3.3.7. XălỦănăxu 64
3.3.8. ThcăhinănhngănghipăvădăbáoăvƠăphòngăngaătăgiáăcaoăcp 65

3.3.9. Tínhătoánăđătrăcaăchínhăsáchăđiăviăcácăbinăvămôăkhác 65
KTăLUN 67

1



PHNăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
SăkinăchínhăthcătrăthƠnhăthƠnhăviênăcaăWTOăvƠoănmă2007ăđánhăduăbcă
ngotămiătrongăquáătrìnhăphátătrinăkinhătăcaăVităNam.ăătngăbcămăca,ăhiă
nhpăsơuărngăvƠoăkinhătăkhuăvcăvƠăthăgii,ăVităNamăphiătngăbcăthayăđiătrongă
cuătrúcătƠiăchính,ăcácăchínhăsáchăđiuăhƠnhăkinhătăvămôăcaămình. Bênăcnhănhngă
ktăquăđtăđcăkhiăVităNamătipăcnăđcăthătrngăthngămiătoƠnăcu thìăVită
NamăcngăđƣăvƠăđangăphiăđiămtăviăkhôngăítătháchăthcădoăquáătrìnhăhiănhpăqucă
t mangăli.ă
SauănhngătácăđngăcaăcucăkhngăhongătƠiăchínhătrmătrngănhtăcaăthăkă
21 trênătoƠnăcu thìăvicăđiuăhƠnhăcácăchínhăsáchăvămôătheoăLỦăthuytăbăbaăbtăkhă
thi - giăthuytărngămtăqucăgiaăduyănhtăchăcóăthăđtăđcăítănhtăhaiătrongăsăba
mcătiêu:ăđcălpătinăt,ătăgiáăhiăđoái căđnh, dòngăvnătădoăluơnăchuyn ậ liăđcă
đtăra.ăNhngănmăgnăđơy,ăsăgiaătngădătrăngoiăhiăcaăcácănnăkinhătămiăniăđƣă
thayăđiăphnănƠoătrtătăcaăbăbaăbtăkhăthiăcăđin.ăNhiuăngiăđƣălpălunărngă
vicătíchălyădătrăngoiăhiăgnăđơyălƠăđimănhnăquanătrngăđăthayăđiămôăhìnhăbă
baăbtăkhăthiătrongăcuătrúcătƠiăchínhăqucătăcaăcácăncăđangăphátătrinăgiúpăcácă
ncănƠyătngătrngăvƠăphátătrinăkinhătăbnăvng.ă
TheoăđătƠiănghiênăcu,ăđătheoăđuiămcătiêuăkimăchălmăphát,ătngătrngă
năđnhăvƠăbnăvng phùăhpăvi kăhochă5ănmă2011ă- 2015 mƠăChínhăphăđƣăđăraă
thìăVităNamăcngăcnălaăchnămtăktăhpăcácăchínhăsáchăvămôăphùăhpădaătrênă
khungăLỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiăvƠăcácăcôngătrìnhănghiênăcuăliênăquan.
2. McăđíchănghiênăcuăđătƠi

TheoăLỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiăvƠăcácăcôngătrìnhănghiênăcuăliênăquan,ăVită
Namăcóăthălaăchnăcácăktăhpănh:ă
1. Hi nhp tài chính - c lp tin t - Ch đ t giá th ni;
2. Hi nhp tài chính - T giá năđnh - Chính sách tin t khôngăđc lp;
3. c lp tin t - T giá năđnh - óngăca th trng vn.
2



4. Kh nngăvayăn nc ngoài bng ni t và mt trong ba s kt hp trên hoc
mt s kt hp trung gian nm trong tam giác bt kh thi.
5. Mt kt hp trung gian nm trong tam giác Bt kh thi vi Chính sách tin t
đc lp có gii hn - Ch đ t giá bán năđnh - Tngăbc hi nhp tài chính
vi mt t l d tr ngoi hi nhtăđnh
ătƠiănƠyăsăđaăraăkhuynănghăVităNamănênăchnăktăhpănƠo đăthcăhină
mcătiêuătngătrngăkinhătănăđnh,ăbnăvng vƠămtăsăgiiăphápăthcăhinăsăktă
hpăđóămtăcáchăhiuăquătrongăgiaiăđonătănmă2012ăđnănmă2015.ă
3. iătngăvƠăphmăvi nghiên cu
 tài nghiên cu sâu tng chính sách đng thi đa ra cái nhìn tng quát
trên c s đánh giá tng hòa tác đng đi vi nn kinh t ca chính sách t giá, chính
sách kim soát vn và chính sách tin t. Bên cnh đó, các yu t v mô khác ca
nn kinh t cng đc xem xét nh các nhân t b trăcho hiu qu chính sách.
Phm vi nghiên cu ch yu là v mô nn kinh t Vit Nam trong mi tng
quan vi h thng tài chính th gii.
ătƠiăcngăđăcpăđnăcácăgiiăphápăchăđoăătmăqucăgia,ăchăraăđơu lƠăktă
hpătiăuămƠăVităNamănênăhngăđn,ăcngănhănhómăgiiăphápăbătrăđ đmăboă
các gii phápăđcăthcăhin đng b, toàn din và bnăvng.
4. Phng pháp nghiên cu
Do ni dungăcaăđătài liênăquanăđn rtănhiuălnhăvc,ăcnăđánh giá, nhìn nhn
diăgócăđătngăquát,ăkhách quanănênătácăgiăđƣăktăhpănhiuăphngăpháp khác nhau:

Phngăphápăhăthngăhóa,ămôăt,ăphơnătíchăcácăyuătăliênăquanăđnătngăchínhă
sáchănhìnătrongămiăquanăhăbinăchngăviăcácănhơnătăkinhătăthăgiiăvƠăcăsă
hătngăvƠăquanăđimăđiuăhƠnhăcaăchínhăphătrênăcăsăcácăkinhănghimăvƠălỦă
lunăcăbnăvăvnăđăbăbaăbtăkhăthiăđƣăđcătrìnhăbƠyăvƠăcôngăbătrongăcácă
côngătrìnhăliênăquanăđnăđătƠiăvƠăcácăvnăbnăchínhăthcăcaăchínhăph.ăSauăđó,ă
tácăgiătipătcăkăthaăvƠăphát trin daătrênăgócăđătipăcnăvƠămcăđíchănghiênă
cuăriêngăcaălunăvn.
Phngăphápăphơnătích,ăxălỦăsăliu,ădăliuăthăcpăđcăcôngăbătăcácăc
3



quanăthngăkê,ăcăquanăqunălỦ,ăcácătăchcăchuyênămôn,ăcácătăchcăqucătăuyă
tín nhmăgiúpăđătƠiăcóăthăphơnătíchăvƠăđánhăgiáăvnăđăkháchăquanănht.
Bênăcnhăđó,ăđătƠiăcònăktăhpăphngăphápăsoăsánhătrngăhpănghiênăcuăcă
thălƠănnăkinhătăVităNamăviăcácăqucăgiaălơnăcnătrongăkhuăvcă(phơnătíchă
theoăchiuăngang)ăvƠănhngăthayăđiătrongăsutăthiăgianătăkhiăVităNamămăcaă
nnăkinhătăđnăhinănayă(thángă9/2012)ă(phơnătíchătheoăchiuădc).
5. Ý ngha nghiên cu ca đ tài
 tài góp phn h thng hóa c s lý lun v la chn b ba chính sách, có xét đn
các yuăt khác nh d tr ngoiăhi,ăthcăđoăcácăyuătăcaăbăbaăchínhăsách,ầ
Phân tích, đánh giá thc trng kt hp b ba chính sách ca Vit Nam,ăđaăraăsălaă
chnăktăhpăbăbaăchínhăsáchătheoăLỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiăvƠăcácăgiiăphápăchoă
chính sách t giá, tin t và l trìnhăhiănhp tài chính vƠădătrăngoiăhi ca Vit Nam.
Vi nhng phân tích đánh giá trong lunăvn, các tác giăkhác có th tip tc phát trin ý
tng thành nhiu đ tài nghiên cu chuyên sâu da trên nn tng là lunăvn này ca tác
gi.
ngăthi, đătƠiăcngăgópăphn nâng cao trình đ lý lun và nhng hiu bit sâu sc
v điu hành kinh t v mô cho cán b qun lý chuyên môn.
6. Hng phát trin ca đ tài

Trong khuôn kh ca đ tài, tácăgi cha đnh lng mt cách sâu sc v các vn đă
nghiên cu, mà ch yu là da trên c săđnh tính đ nhm đa ra nhng giiăpháp
chính sách giai đon 2012-2015. Do đó, hng phát trin ca đ tài là đi sâu vào đnh
lng nhm thuyt phc hóa đ tài.
7. BăccăcaăđătƠi
Lunăvnăgmă3ăchng:
Chngă1: TngăquanăvălỦăthuytăbăbaăbtăkhăthi
Chngă2: BăbaăbtăkhăthiăăVităNam
Chngă3: GiiăphápăvnădngăLỦăthuytăBăbaăbtăkhăthi vƠoăđiuăhƠnhăkinhătăvă
môăcaăVităNam

4



CHNGă1:
TNGăQUANăVăLụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHI
1.1. C S LÝ LUNăV MÔ HÌNH MUNDELL ậ FLEMING
V bn cht, mô hình Mudell Fleming nghiên cuăcác ktăqu caăIS - LM trong
điu kin nn kinh t m (tcă môăhìnhăIS-LM-BP).ăKhiăđó,ă có thêm mt yuăt tác
đngăđn snălng caănnăkinhătăđóălƠăxutănhpăkhu.ăRobertăMundellăvƠăMarcusă
Flemingă(1960)ăđƣăchăraărngăănhngăqucăgiaăsădngăchínhăsáchătinătăvƠăchínhă
sáchătƠiăkhóaăđăđtăđcăsăcơnăbngăbênătrongă(cơnăbngătngăcung - tngăcu)ăvƠăcơnă
bngăbênăngoƠiă(cơnăbngătrongăcánăcơnăthanhătoán)ăthìăchínhăsáchătinătănênăđcăsă
dngăđăđtă cơnă bngă trongă cánă cơnăthanhătoánăvƠăchínhă sáchă tƠiă khóaă nênă đcă să
dngăđăđtăđcăcơn bngătrongătngăcungăvƠătngăcu.ă
Theo mô hìnhăcơnăbng, có: Y
d
= C + G + I + NX.
Trongăđó:ăCălƠăchiătiêuădùng,ăIălƠăchiăđuăt,ăGălƠăchiătiêuăchínhăphăvƠăNXălƠă

xutăkhuăròng.ăTaăcó:ăNXă=ăX
0
ậ mY
ViăX
0
lƠătngăgiáătrăxutăkhu,ămYălƠătngăgiáătrănhpăkhu.ăNhăvy,ăxută
khuăkhôngăphăthucăvƠoămcăsnălngă(thuănhp)ăqucăgiaăYănhngănhpăkhuălƠă
mtăhƠmăcaăY.ăThătrngăhƠngăhóaăcơnăbngăkhiătngăcuă(Y
d
)ăbngătngăcungăY.
CánăcơnăthanhătoánăcaămtănnăkinhătăbaoăgmăhaiăhƠnhăphnăchăyuălƠătƠiă
khonăvƣngălaiăvƠătƠiăkhonăvn.ăBPă=ăNXă+ăKA.ăDoăNXăchimătătrngălnătrongătƠiă
khonăvƣngălaiănênăNXăđcăxemănhălƠătƠiăkhonăvƣngălaiăvƠăKAălƠătƠiăkhonăvnă
(bngă tƠiă snă trongă ncă đcă să huă biăcôngă dơnă ncă ngoƠiă tră điă tƠiă snă ncă
ngoƠiăđcăsăhuăbiăcôngădơnătrongănc).
GiăsăchuăchuynăvnăhoƠnăho,ătaăcóătƠiăkhonăvnălƠămtăhƠmăcaăchênhălchă
giaălƣiăsutătrongăncăvƠălƣiăsutătrongănc,ăcăth:ăKAă=ăkă(ărăậ r
*
)
NuălƣiăsutătrongăncătngătngăđiăsoăviălƣiăsutăncăngoƠiăthìăliănhună
đuătătrongăncăcaoăhnăliănhunăđuătăraăncăngoƠi,ăcôngădơnătrongăncăvƠă
ncăngoƠiăcóăxuăhngătngămuaătƠiăsnătrongăncăvƠăgimămuaătƠiăsnăncăngoƠi,ă
vnăcóăkhuynhăhngăđăvƠoătrongănc.ăNóiămtăcáchăkhác,ănuălƣiăsut trongăncă
(r)ăcaoăhnălƣiăsutăncăngoƠiă(r
*
)ăthìătƠiăkhonăvnăsăthngădăvƠăngcăli.ăCácă
5

khonămcăcaămtăcánăcơnăthanhătoánăcóăthăcóăsăthơmăhtăhocăthngădănhngăcánă
cơnăthanhătoánătngăthăphiăluônăcơnăbng.
Trong mô hình IS-LM-BP, IS là tpăhpăcácăphiăhpăkhácănhauăgiaăthuănhpă
vƠălƣiăsutămƠătiăđóăthătrngăhƠngăhóaăcơnăbng.ăSădchăchuynăđngăISăthăhină
tácăđngăcaăchínhăsáchătƠiăkhóa.ăngăLMălƠătpăhpăcácăphiăhpăkhácănhauăgiaă
lƣiăsutăvƠăthuănhpămƠătiăđóăthătrngătinătăcơnăbng.ăSădchăchuynăđngăLMă
thăhinătácăđngăcaăchínhăsáchătinăt.ăngăBPălƠătpăhpănhngăphiăhpăkhácă
nhauăgiaăthuănhpăvƠălƣiăsutămƠăăđóăcánăcơnăthanhătoánăcơnăbng.
SătácăđngăcaăchínhăsáchătƠiăkhóaăvƠăchínhăsáchătinătăcóăth lƠmăthayăđiăcácă
trngătháiăcaăcánăcơnăthanhătoán.ăngăBPădcălênăthăhinămiăquanăhăđngăbină
giaălƣiăsutăvƠăthuănhp.ăGiăsăcánăcơnăthanhătoánăcơnăbngăămcăthuănhpăYăvƠălƣiă
sutăr.ăNuăYătngăthìălngănhpăkhuămYătngălƠmăchoătƠiăkhonăvƣng laiăNXăgimă
vƠădoăđóăBP<0ă(cánăcơnăthanhătoánăthơmăht).ăVìăvy,ăđăcánăcơnăthanhătoánătrăliăcơnă
bngăthìăphiăgiaătngătƠiăkhonăvn,ăđiuăđóăđngănghaăviăvicăgiaătngămcălƣiăsută
trongăncăr.ăNóiătómăli,ăkhiăthuănhpătngălƠmăcánăcơnăthanhătoánăthơmăhtăthìălƣiă
sutăphiătngăđăcánăcơnăthanhătoánătrăliăcơnăbngăvƠăngcăli.
1.1.1.

Chính sách tài khoá và chính sách tin t di ch đ t giá c đnh







Hình 1.1: Mô hình IS-LM-BP trong ch  t giá c nh
Giăsăbanăđu,ănnăkinhătăđangăcơnăbngăbênătrongăvƠăbênăngoƠiătiăđimăEă
(Y
*

, r
*
)ătrênăđăth.ă
- NuăchínhăphăápădngăchínhăsáchătƠiăkhóaămărng,ăđngăISădchăchuynă
đnăIS’,ăctăLMătiăG,ănnăkinhătăđtăcơnăbngăbênătrong:ăsnălngătngăđngăthiălƣiă
6



sutătrongăncăcngătng.ăKtăqu,ădòngăvnăcóăxuăhngăchyăvƠoătrongăncănênă
cánăcơnăthanhătoánăsăthngădăvƠătăgiáăcóăxuăhngăgim.ăăduyătrìătăgiáăcăđnh,ă
NHTWăphiăđaăthêmălngăniătăvƠoănnăkinhătăđămuaăngoiăt.ădoăđóăđngăLMă
dchăchuynăsangăphiăthƠnhăLM’,ătoăđimăcơnăbngăvămôămiătiăH.ăơyălƠăđimăcơnă
bngădƠiăhnăbnăvng.
- NuăchínhăphăápădngăchínhăsáchătinătămărngăthìăđngăLMădchăchuynă
sangăphiăthƠnhăLM’.ăNnăkinhătăcơnăbngătrongătiăđimăF,ăsnălngătngălên,ălƣiă
sutăgim.ăDoăđó,ădòngăvnăcóăxuăhngăchyăraăncăngoƠiăkhinăcánăcơnăthanhătoánă
thơmăhtăvƠătăgiáăcóăxuăhngătngălên.ăăduyătrìătăgiáăbanăđu,ăNHTWăphiăbánă
ngoiătăraăđăđiălyăniăt,ădoăđóălngădătrăngoiătăgimăvƠălngăcungătinătrongă
ncăcngăgim.ăKtăqu,ăđngăLMădchăchuynăsangătráiătrăliăvătríăbanăđuăvƠă
đimăcơnăbngăsăquayătrăliăđimăE.
Nh vy, di ch đ t giá c đnh và chu chuyn vn hoàn ho, chính sách tài
khóa có hiu qu cao trong khi chính sách tin t không có hiu qu.
1.1.2.
Chính sách tài khóa và chính sách tin t
di ch đ t giá th ni

Hình 1.2: Mô hình IS-LM-i ch  t giá th ni
Giăsăbanăđu,ănnăkinhătăđangăcơnăbngăbênătrongăvƠăbênăngoƠiătiăđimăEă
(Y
*
, r
*
)ătrênăđăth.ă
- NuăchínhăphăthcăhinămtăchínhăsáchătinătămărngăsălƠmăđngăLMă
dchăchuynăsangăphiăthƠnhăđngăLM’.ăNnăkinhătăcơnăbngăbênătrongătiăđimăF,ă
7



snălngătngălên,ălƣiăsutătrongăncăgimăxung,ădoăđóăvnăcóăxuăhngăchyăraă
ncăngoƠiăkhinăcánăcơnăthanhătoánăbăthơmăhtăvƠătăgiáăcóăxuăhngătngălên.ăKhiătă
giáătngălênănghaălƠăđngăniătăgimăgiá,ănhăđóălƠmătngăscăcnhătranhăqucătădnă
đnăxutăkhuătngăvƠănhpăkhuăgimănênăNXătngălên.ăKtăquălngăngoiătăđiăvƠoă
tngălên,ălƠmăchoăđngăISăvƠăBPădchăchuynăsangăphiălƠăIS’ăvƠăBP’ăhìnhăthƠnhănênă
đimăcơnăbngămiătiăJăămcăsnălngăcaoăhnăsnălngăcơnăbngăbanăđu.ăNhă
vy,ăchínhăsáchătinătăcóătácădngămnhăđăgiaătngăsnălng.
- Nuă chínhă phă thcă hină chínhă sáchă tƠiă khóaă mă rngă lƠmă đngă ISă dchă
chuynăsangăphiăthƠnhăIS’’.ăNnăkinhătăđtăcơnăbngăbênătrongătiăđimăGăviăsnă
lngătng,ăđngăthiălƣiăsutătrongăncăcngătng.ăKtăquădòngăvnăchyăvƠoăcóăxuă
hngătngălênănênăcánăcơnăthanhătoánăthngădăvƠădoăđóătăgiáă cóăxuăhngăgimă
xung.ăKhiătăgiá gimănghaălƠăđngăniătătngăgiáălƠmăgimăscăcnhătranhăqucăt,ă

doăđóăxutăkhuăròngăNXăgimăvƠălngăngoiătăđiăvƠoăgimănênăđngăBPăsădchă
chuynăsangă tráiă thƠnhăBP’’ăvƠă đngăIS’’ăsădchă chuynăngcăliăthƠnhă IS’ăhìnhă
thƠnhănênăđimăcơnăbngămiăKăviăsnălngăvƠălƣiăsutăđuăgimăsoăviămcătiêu.ă
Nhăvy,ăchínhăsáchătƠiăkhóaăcóătácădngăyuăhnătrongăvicăgiaătngăsnălng.
Nh vy, trong ch đ t giá linh hot và dòng chu chuyn vn hoàn toàn, chính
sách tin t có tác dng mnh hn trong khi chính sách tài khóa có tác dng yu hn.
Có thătómătt các tác đng thành bng sau:


Các chính sách
T giáăthăni
T giáăcăđnh
Y
E
NX
Y
E
NX
Tài khóa m rng
0
+
-
+
0
0
Tinătămărng
-
-
+
0

0
0
Hn ch Nhp khu
0
+
0
+
0
+
Trongăđó:ă0:ăkhông thay đi,ă-:ăgim,ă+:ătng
Kt lun: Mô hình Mundell-FlemingăhƠmăỦărng:ăhiuăquăcaăCSTTăvƠăCSTKă
phăthucăvƠoăchăđătăgiáăhiăđoáiăvƠămcăđăkimăsoátăvnăcaămiăqucăgia.
1.2. LụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHI
1.2.1. LỦăthuytăbăbaăbtăkhăthi
BngăcáchăgiăđnhăchuăchuynăvnăhoƠnăho,ăMundell-Flemingă(1963)ăđƣăchă
8



raărngăchínhăsáchătinătăkhôngăthăphátăhuyăhiuăquădiăchăđătăgiáăcăđnhătrongă
khiăchínhăsáchătƠiăkhóaăkhôngăcóătácădngădiăcăchătăgiáăthăni.ăNgcăli,ăchínhă
sách tài khóa phát huy hiuăquăcaoătrongăcăchătăgiáăcăđnhăvƠăchínhăsáchătinătăcóă
tácădngămnhădiăchăđătăgiáăthăni.ăiuănƠyăcóăngha,ănuăchuăchuynăvnălƠă
hoƠnăhoăthìăchínhăsáchătinătăhoƠnătoƠnăkhôngăcóăhiuăquănuăchínhăphătheoăđuiă
mcătiêuănăđnhătăgiáănhngăsăcóăhiuăquăcaoănuăchínhăphăthăniătăgiá.ăDaăvƠoă
lỦăthuytănƠy,ăKrugmană(1979)ăvƠăăFrankelă(1999)ăđƣăphátătrinăthƠnhălỦăthuytăbăbaă
btăkhăthi.ă
Lý thuyt b ba bt kh thi - The Impossible Trinity (hay Inconsistent Trinity
hoc Triangle of Impossibility) là mt chính sách kinh t quc t. Lý thuyt đc phát
biu rng: mtă qucă giaă khôngă thă đngă thiă đtă đcă tăgiá că đnh,ă dòngă vnă diă

chuynătădoăvƠăđcălpătinăt.
1.2.1.1. T giá c nh
TăgiáăcăđnhătcălƠătăgiáătraoăđiăgiaăđngăniăt vƠăđngăngoiătăcăđnh.ă
CăđnhătăgiáăgiúpătoăraăcáiăneoădanhănghaăđăchínhăphătinăhƠnhăcácăbinăphápănă
đnhăgiáăc.ăCáiăneoănƠyălƠmăchoănhnăthcăcaănhƠăđuătăđiăviăriăroăcaănnăkinhă
tăgimăđi,ălƠmătngăthêmănimătinăcaăcôngăchúngăvƠoăđngăniăt,ănhtălƠăđiăviă
nhngăqucăgiaăcóăđngăniătăyu.ăTtăcăcngăđuăvìămcătiêuălƠmăchoămôiătrngă
đuătăttălên.ăTuyănhiên,ătăgiáăcăđnhăhayănăđnhăquáămcăcngăcóămtătráiăcaănó.ă
TăgiáăquáăcăđnhălƠmăchoăchínhăphămtăđiămtăcôngăcăđăhpăthăcácăcúăscăbênă
trongăvƠăbênăngoƠiătruynădnă vƠoă nnă kinhă t.ă Doă đó,ă tăgiáăquáă cngănhcăchngă
nhngăcóăkhănngădnăđnăbtănătrongătngătrng,ăriăroălmăphátăcaoămƠăcònădnă
đnăphơnăbăsaiăngunălcăvƠătngătrngăkhôngăbnăvng.ă
1.2.1.2. Chính sách tin t c lp
ChínhăsáchătinătălƠăquáătrình qunălỦ cung tin caăcăquanăqunălỦătinătă(cóă
thălƠ ngơnăhƠngătrungăng),ăthngălƠăhngătiămtălƣiăsutămongămunăđăđtăđcă
nhngămcăđíchănăđnhăvƠătngătrngăkinhătă- nhăkimăch lmăphát,ăduyătrìănă
đnh tăgiáăhiăđoái,ăđtăđc toƠnădngălaoăđng hay tngătrngăkinhăt. Chính sách
tinătăbaoăgmăvicăthayăđiăcácăloi lƣiăsut nhtăđnh,ăcóăthătrcătipăhayăgiánătipă
9



thông qua các nghipăvăthătrngăm;ăquiăđnhămc dătrăbtăbuc;ăhocătraoăđiă
trên thătrngăngoiăhi.ăDoăđó,ăchínhăsáchătinătăđcălpăđcăhiuălƠăvicăNHTWă
snăsƠngăvƠădădƠngăsădngăcácăcông căcaămìnhăđăđiuăhƠnhăchínhăsách,ăhngăvƠoă
cácămcătiêuăkinhătăcaăqucăgiaăđó.ăăVităNam,ăchínhăsáchătinătăđcălpăcònăđòiă
hiăphiăđngăbăvăthăch,ătáchăbitătătrênăxung,ăcăth,ătáchătƠiăchínhăviăngơnă
hƠng,ătrongăngơnăhƠngăliătipătcătáchăNHNNăviăcácăngơnăhƠngăthngămiăvƠăcuiă
cùngătáchăNHNNăviăChínhăph.ăChínhăsáchătinătăđcălpăgiúpăchoăNHNN chăđngă
sădngăcácăcôngăcăchínhăsáchătinătăđăthcăhinăchínhăsáchăphnăchuăkăkinhăt.ăVíă

d,ănuănnăkinhătăcóăduăhiuăphátătrinănóng,ălmăphátătngăcao,ăNHNN sătngălƣiă
sutăhocă(vƠ)ăthtăchtăcungătin,ătngătăchoătrngăhpăngcăli.ăNhiuănhƠăkinhă
tătinărngăsăđcălpătinătăsăgiúpănnăkinhătătngătrngănăđnhăvƠăbnăvngăhn.ă
Tuyănhiên,ăvnăđălƠătrongămtăthăgiiămƠăgiáăcăvƠătinălngătngăđiăcngănhc,ă
đcălpătinătăquáămcăcóăthălƠămtăcáiăcăđăchínhăphălmădngăthcăhinăcácăchină
lcătngătrngăméoămóătrongăngnăhn.ăóălƠăchaăk,ăđcălpătinătăquáămcăcóă
khănngălƠmăchoăchínhăphătinătăhoáăchiătiêuăchínhăphăbngăcáchăphátăhƠnhătină
trangătriăchoăthơmăhtăngơnăsách.ăHuăquălƠănnăkinhătăriăvƠoămtănăđnhăviătìnhă
trngălmăphátăhaiăconăsăthmăchíăsiêuălmăphát.
1.2.1.3. T do hoá dòng vn
Tădoăhoáădòngăvnă(cònăcóătênăgiăkhácălƠătădoăhoáătƠiăkhonăvnăhayătădoă
hoáăthătrngăvn)ălƠăquáătrìnhăgimăthiuăvƠădăbădnăcácăbinăphápăhnăchăgiaoă
dchăvnăăthătrng,ăgimăthiuăsăcanăthipătrcătipăcaăChínhăphăvƠoăcácăquytă
đnhăphátăhƠnhăvƠăđuătăvnătrênăthătrngăchngăkhoán,ălƠăvicăchoăphépărngărƣiă
cácăngơnăhƠngăvƠăcácănhƠăđuătăncăngoƠiăthamăgiaăcácăgiaoădchăchngăkhoánăăthă
trngătrongănc,ălƠăquáătrìnhădăbăkimăsoátăcácălungăvnăvƠoăvƠălungăvnăraăkhiă
nnăkinhăt.
TădoăhoáădòngăvnălƠăxuăthăkhóăcóăthăcngăliăđcătrongăbiăcnhătoƠnăcuă
hoá.ăLiăíchăcaăhiănhpătƠiăchínhăđnătăhaiămt:ăhuăhìnhăvƠăvôăhình.ăVămtăhuă
hình, liăíchăcaăhiănhpătƠiăchínhăgiúpăqucăgiaătngătrngănhanhăhnăvƠăphơnăbă
ngunălcăttăhn.ăChúngăcngătoăcăhiăchoăcácănhƠăđuătătrongăvicătipăcnădòngă
10



vn,ăgiúpănhƠăđuătăđaădngăhoáăđuăt,ănhăvyămƠăhămiămnhădnăbăvnăvƠoănnă
kinhăt,ăthătrngătƠiăchínhăniăđaănhăđóămƠăcngăphátătrinătheo.ăChiăphíăvnăthpă
nhăhngătíchăccăđnăđuătăvƠăsnălng,ăgiúpăchoăquáătrìnhăcông nghipăhoáănhanhă
hn.ăHiănhpătƠiăchínhăcònăgiúpăgiiăquytăđcăphnănƠoăvnăđămtăcơnăxngăthôngă
tinădoătăkhuăvcădoanhănghipăđnăchínhăphăphiăminhăbchăthôngătinănuămunăthuă

hútănhiuăhn.ăLiăíchălnănhtăậ liăíchăvôăhìnhăậ mangăliătăhiănhpătƠiăchínhălƠătoă
raăđngălcăgiúpăchoăchínhăphătinăhƠnhănhiuăciăcáchăvƠăđaăraăchínhăsáchăttăhnă
đătheoăkpănhngăthayăđiătăhiănhp.ăMcădùăvy,ăhiănhpătƠiăchínhăcngăđcăchoă
lƠănguyênănhơnădnăđnăbtănăkinhătănhngănmăgnăđơy.

Hình 1.3: Lý thuyt b ba bt kh thi
B ba bt kh thi đc minh ho bi hình 1.3; mi cnh tng trng cho các
mc tiêu: chính sách tin t đc lp, t giá căđnhăvà hi nhp tài chính. Mi cnh
mô t mt mc tiêu kì vng ca nn kinh t, tuy nhiên không nn kinh t nào có th
thc hin đc đng thi c ba cnh ca tam giác trên. Bt kì cp mc tiêu nào cng
có th đt đc bng mt ch đ t giá tng ng nhng phi t b mc tiêu chính
sách còn li.
1.2.2. Săktăhpăhaiătrongăbaăchínhăsách:ătăgiáăcăđnh,ăchínhăsáchătinătăđcă
lp,ătădoăhoáădòngăvn
Nuăngunăvnăđcătădoăluăchuynăthìăkhiăđóăcóă2ătrngăhpăxyăra:ăvnăđă
vƠoăquáănhiuăhocăquáăít.ăTaăxétătrngăhpădòngăvnăchyăvƠoătrongăncănhiu,ăkhiă
11



đó,ăđngăniătăcóăscăépălênăgiá.ăăcăđnhătăgiá, NHTWăbucăphiămuaăngoiătă
vƠo,ăbmăniătăra.ăngătháiănƠyăsălƠmăchoălmăphátătrongăncătng.ăKhiăđó,ănuă
chínhăsáchătinătălƠăđcălp,ăđăkimăchălmăphát,ăNHTWăliăphiăhútăbtătinătrongă
luăthông.ăNh vy,ăhƠnhăđngăbanăđuăcaăNHTWăvƠăhƠnhăđngăvăsauălƠămơuăthună
nhau.ăDoăvy,ăbăbaăbtăkhăthiăxutăhin:ăNHTWăkhôngăthăđngăthiăcăđnhătăgiá,ă
thcăhinăchínhăsáchătinătăđcălpătrongăkhiătădoăhóaădòngăvn.ăCăthănhăsau:
 T giá c đnh và t do hoá dòng vn đcăktăhpăbngăcáchălaăchnăchăđătă
giáăcăđnhănhngăphiătăbăđcălpătinăt.ăiuănƠyăcóănghaăchínhăphăđƣă
mtăđiămtăcôngăcăđăđiuăchnhălƣiăsutătrongăncăđcălpăviălƣiăsutăncă
ngoƠi.ăNhăvyăthìătínhăđcălpăcaăchínhăsáchătinătăhayănóiăcáchăkhácăđiuă

hành chính sáchătinătăkhôngăthăđmăboăvìăcungătinăvƠălƣiăsutăkhôngăphiă
daă vƠoă dină bină giáă că trongă nnă kinhă tămƠădoă tă giáă hayădòngă tină quytă
đnh.
 c lp tin t và t do hoá dòng vn đcăktăhpăbngăcáchălaăchnăchăđă
tă giáă thă niă nhngă phiă t bă mcă tiêuă nă đnhă tă giá.ă Viă laă chnă nƠy,ă
NHTWăđcăquynătădoănăđnhălƣiăsutănhngăđiăliătăgiáăphiăvnăhƠnhă
theoănhngănguyênătcăthătrng.ăNgcăli,ănuăNHTWămunăcóămtăchínhă
sáchătinătăđcălpăvìămcătiêuălmăphátăvƠătngătrngăkinhătăthìăbucăphiăthă
niătăgiáăkhiătƠiăkhonăvnăđƣăđcătădo.
 T giá c đnh và đc lp tin t đcăktăhpăbngăcáchălaăchnăthătrngă
vnăđóng.ăLaăchnănƠyăcóănghaăchínhăphăphiăthitălpăkimăsoátăvn.
KătăkhiăvnăhƠnhătheoăchăđăbnăvăvƠng, nhiuăkiuăhăthngătƠiăchínhăqucă
tăkhácănhauăđƣăđcăthităkăđăđtăhaiătrongăsăbaămcătiêuăchínhăsách.ăHăthngă
BrettonăWoodsăđcăthitălpăđăđtăđcătăgiáăcăđnhăvƠăđcălpătinătătrongăkhiă
hyăsinhămcătiêuătădoăchuăchuynăvn,ătcăhiănhpătƠiăchính.ăHăthngătinătăChơuă
ỂuăđcăthitălpătrênăcăsăthoăthunătăgiáăcăđnhăvƠăvnăchuăchuynătădoăvƠătă
băđcălpătinătăcaăcácăncăthƠnhăviên.ăTrongăhnă20ănmăqua,ăhuăhtăcácăncă
đangăphátătrinăbtăđuătngătcăhiănhpătƠiăchính.ăiuănƠyăcóănghaălƠăqucăgiaănƠyă
phiăhocătăbănăđnhătăgiáănuămunăduyătrìămcăđăđcălpătinătăhocătăbăđcă
12



lpătinătănuămunăduyătrìătăgiáăcăđnh.ă
Bng 1.1- Nguyên lý ca b ba bt kh thi

Tădoăhoáă
dòngăvn
Chính sách
tinătăđcălp

Tăgiáăcă
đnh
Víăd
Thătrngă
vnăđóng
Không
Có
Có
HăthngăBrettonă
Woods
Liên minh
tinăt
Có
Không
Có
Liên minh châu Âu EU
T giá th
ni
Có
Có
Không
Cácăncăđangăphátă
trin
MtăthôngăđipăchínhăcaălỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiălƠăsăthiuăhtăcácăcông
cătrongăqunălỦăkinhătăvămô.ăSăthiuăhtănƠyădoăchínhăphăbucăphiăđiămtăviă
mtăsăđánhăđi.ăVíădăchínhăphămunăhiănhpătƠiăchínhăsơuăhn,ăbucăphiăgimă
tătrngătrungăbìnhăcaă2ămcătiêuăcònăliă(tăgiáălinhăhotăhn,ăhocăchínhăsáchătină
t ítăđcălpăhnăhocăcăhai).ăCáchătipăcnăbăbaăbtăkhăthiănhătrênăgiălƠăcáchătipă
cnătrungăgianăchăkhôngăphiătipăcnătheoăbaăđnhăcaătamăgiác.ă
1.3. CÁCăPHIểNăBNăMăRNGăCAăLụăTHUYTăBăBAăBTăKHăTHIă

1.3.1.

Thuyt tam giác m rng ca Yigang và Tangxian
YigangăvƠăTangxiană(2001)ătipătcăphátătrinălỦăthuytăbăbaăbtăkhăthiăcaă
MundellăvƠăđaălênăthƠnhăthuytătamăgiácămărng.ăNnătngăcaăthuytănƠyălƠănhngă
quanănimămiăvăsăđcălpăcaăCSTTăvƠătăgiáăcăđnh.ăTheoăđó,ăbăbaăbtăkhăthiă
caăMundell ktălunărngămtăqucăgiaăkhôngăthăcóămtăchínhăsáchătăgiáăbánănă
đnhă (half-stability)ă vƠă chínhă sáchă tină tă bánă đcă lpă (half-independence). Nói rõ
hn,ătamăgiácăbtăkhăthiăcaăMundellăchămiătpătrungăđnăcácăcăchătăgiáănmăă
cácăđnhă(hayăgóc) tamăgiácămƠăchaăđăcpăđnămtăcăchătăgiáătrungăgianănmăđơuă
đóătrongătamăgiácăbtăkhăthi.ăYigangăvƠăTangxianăđƣămărngămôăhìnhănƠyăvƠăktă
lunărng: mt quc gia có th có nhng phi hp mc tiêu khác nhau và không phi
chp nhn s đánh đi hoàn toàn nh tam giác ca Mundell.
13




Hình 1.4: Thuyt tam giác m rng ca Yigang và Tangxian
TngătănhătamăgiácăcaăMundell-Fleming,ătamăgiácămărngăcaăYigangă
vƠăTangxianăcngălƠămtătamăgiácăđuăviăbaăcnhătngăngăviăbaămcătiêuăchínhă
sách:ăđcălpătinăt,ătăgiáăcăđnhăvƠătădoăhoáădòngăvn.
Bênăcnhăcácăktăhpătiăđnhăcaătamăgiác,ăcácăqucăgiaăvnăcóăthălaăchnă
choămìnhămtăktăhpănƠoăđóăbênătrongătamăgiácăminălƠănóăphùăhpăviănhngămcă
tiêuăchínhăsáchămƠăqucăgiaăđóăđangătheoăđui.ăMiăđimăbênătrongătamăgiácăthăhină
mtăsăktăhpătrungăgianăgiaăbaămcătiêuăchínhăsách,ănghaălƠăkimăsoátăvnăămcă
đăvaăphi,ăchínhăsáchătinătăđcălpăcóăgiiăhnăvƠătăgiáăhiăđoáiăbinăđngătrongă
mtăbiênăđăchoăphép.ăTùyăvƠoătìnhăhìnhăvămôăvƠămc tiêuăhngăđnăcăthăămiă
qucăgiaătrongămiăthiăkănhtăđnhămƠăcácănhƠăhochăđnhăchínhăsáchăsăquytăđnhă
mtămcăđăthíchăhpăchoămiămcătiêuăchínhăsách.ăDoăđó,ămiăqucăgiaăsăcóămtă

laăchnăchoăriêngămìnhămƠăkhôngănhtăthităphiăđánhăđiăhoƠnă toƠnătheoănhătamă
giácăbtăkhăthiăcaăMundellăậ Fleming.
Gi Ms, Kc và Ev là các khong cách t đim O đn ba cnh, tng trng ln
lt cho mc đ ca đc lp chính sách tin t, mc đ kim soát vn và mc đ
bin đng t giá. Mt tính cht quan trng ca tam giác đu là: tng khong cách ca
bt k đim nào  bên trong tam giác đn ba cnh bng chiu cao ca tam giác. Do
đó ta có Ms + Kc + Ev = Mh.  đn gin, đt chiu cao ca tam giác đu Mh = 1, thì
ta có Ms + Kc + Ev = 1 (hng s) và 0 <= Ms, Kc hoc Ev <= 1.
Trong đó: (1) Khi Kc = 0, tc là dòng vn lu đng hoàn toàn và Kc = 1 tc là
14



kim soát vn hoàn toàn. (2) Ms = 0, ngha là chính sách tin t hoàn toàn và Ms =
1, ngha là mt đc lp v chính sách tin t. (3) Ev = 0, tc là t giá c đnh và Ev
= 1, tc là t giá th ni. ây là nhng trng hp đc bit đã đc xét đn ti các
đim A1, A2, A3 ậ đnh ca tam giác bt kh thi.
1.3.2. Thuyt t din
ThuytătamăgiácămărngăcaăYigangăvƠăTangxiană(2001)ăthcăsăđƣăchunăhoáă
tamă giácă btă khă thiă ca Mundell.ă Tuyă nhiên,ă gingă nhă môă hìnhă caă Mundell,ă lỦă
thuytănƠyăchaăxemăxétăđnăsăkhácănhauăvăkhănngăvayămnăncăngoƠiăbngăniă
tătrongăcácănnăkinhătăkhácănhauăsătácăđngătrcătipăđnăbinăđngătăgiáănhăthă
nào. Hausmann (2000) phát hiên ra mtămiăquanăhăvngăchcăgiaămuăhìnhăthăniă
tăgiáăviăkhănngăvayămnăqucătăbngăniătăcaămtăqucăgia. C th, qucăgiaă
nƠoăcóăkhănngăvayămnăncăngoƠiăbngăniătănhiuăhnăcóăkhuynhăhngănmă
giămcădătrăngoiăhiănhăhn,ăvƠăchoăphép tăgiáăbinăđngăcaoăhnăsoăviăbină
đngătrongădătrăngoiăhiăhocălƣiăsut. Hausmannăcngăphátăhinămtăbngăchngă
yuăhnăvƠăítăbnăvngăhnăvătmăquanătrngăcaătácăđngătăgiáăđnăgiáăcănhălƠă
mtăyuătăxácăđnhăsăkhácănhauătrongăqunălỦătăgiá caăcácăqucăgia.ăGuobingăShenă
(2004)ăđƣăđaăbinăsăkhănngăvayămnăncăngoƠiăbngăđngăniătăvƠoăcácăyuătă

khácăđăxácăđnhăvicălaăchnăcăchătăgiá,ăvƠăđƣămărngătamăgiácăbtăkhăthiăcaă
MundellăthƠnhăthuytătădin.

Hình 1.5: Thuyt t din
Thuytătădinăgiăđnhărngăkhôngăcóămiăquanăhăniăsinhăgiaăbinăkhănngă
vay mnă ncă ngoƠiă bngă niă tă vƠă baă bină cònă liă trongă tamă giácă btă khă thi.ă
15



Trong Hình 1.5 chúngătaăcóămtătădinăđu.ătămtădiăCătngătrngăchoăkhă
nngăvayămnăncăngoƠiăbngăđngăniăt;ămtăMăbênătráiătngătrngăchoăchínhă
sáchătinătăđcălpăhoƠnătoƠn;ămtăđiădinăKătngătrngăchoădòngăvnăluăđngă
hoƠnătoƠn;ămtăphiăEătngătrngăchoăsănăđnhătăgiá.ăGingănhăătrên,ăchúngătaă
cóătngăkhongăcáchătăbtăkăđimăOănƠoăđnăcácămtăcaătădinăđúngăbngăchiuă
caoăcaătădin.ătăCb,ăMs,ăKcăvƠăEvălƠăkhongăcáchătăđimăOăđnăbnămt,ălnă
ltătngătrngăchoăkhănngăvayămnăncăngoƠiăbngăniăt,ămcăđăđcălpă
tinăt,ămcăđăkimăsoátăvnăvƠămcăđăbinăđngătăgiá.ănhăA1ălƠăthătrngăvnă
đóng,ăA2ălƠătăgiáăthăni,ăA3ălƠătăgiáăcăđnhăvƠăA4ăthăhinăkhănngăcaoănhtăvayă
mnăncăngoƠiăbngăđngăniăt.ăăđnăgin,ăđtăchiuăcaoăcaătădinăMh=1,ă
thìăsauăđóă0<=ăCb,ăMs,ăKcăhocăEv<=1ăvƠăCb+Ms+Kc+Ev=1.
Chúng ta ln lt xét các trng hp sau:
Trng hp 1: Khi Cb = 0, tc là không có kh nng vay mn nc ngoài
bngăđng ni t, thì Ms +Kc+Ev = 1.
- u tiên, khi Kc=0 thì Ms+Ev=1.  đơy có ba kh nng: nu Ms=0, thì
Ev=1; nu Ms=1 thì Ev=0; nu 0<Ms<1 thì 0<Ev<1. Nhăvy, ba săkt hp có đc
là:
(1) không có kh nng vay mn nc ngoài  dòng vn lu đng hoàn
toàn ăchính sách tin t đc lp hoàn toàn  t giá th ni t do;
(2) không có kh nng vay mn nc ngoài  dòng vn lu đng hoàn

toàn  mt đi tính đc lp trong chính sách tin t  t giá c đnh.
(3) không có kh nng vay mn nc ngoài  dòng vn lu đng hoàn
toàn ăchính sách tin t đc lp có gii hn  t giá th ni có gii hn.
- Thăhai, khi Kc = 1, thì Ms+Ev = 0.  đơy Ms = 0 và Ev = 0, ngha là: không
có kh nng vay n nc ngoài  kim soát vn hoàn toàn  chính sách tin t đc
lp hoàn toàn  t giá c đnh. ây là s kt hp thng thy trong các nc đang
phát trin vi th trng tài chính yu kém.
- Th ba, khi 0<Kc<1, thì 0<Ms+Ev<1.ă đơy, nuă Ms=0, thì 0<Ev<1; nu
0<Ms<1 thì sau đó 0 <Ev<1 hoc Ev=0. Nhăvy, có ba s kt hp khác:
16



(1) không có kh nng vay mn nc ngoài  dòng vn lu đng có gii
hn ăchính sách tin t đc lp hoàn toàn  t giá th ni có gii hn;
(2) không có kh nng vay nc ngoài  dòng vn lu đng có gii hn 
chính sách tin t đc lp có gii hn  t gía th ni có gii hn;
(3) không có kh nng vay nc ngoài  dòng vn lu đng có gii hn 
chính sách tin t đc lp có gii hn  t giá c đnh.
Nh vy trong trng hp Cb = 0, quc gia không có kh nng vay n nc
ngoài, tt c các đimăxemăxétăđuăthucăMtăDiăcaăt din. Các trng hp con
đc xem xét  trên đu rt quen thuc, đó chính là lp lun ca lý thuyt tam giác
m rng mà ta đã đ cp  phn trc khi cha xem xét đn yu t vay mn nc
ngoài. Nh vy, lý thuyt b ba bt kh thi chính là mt trng hp đc bit ca
thuyt t din.
Trng hp 2: Khi Cb = 1, điu này ngha là có kh nng cao nht đ vay
nc ngoài bng ni t, chúng ta s có Ms+Kc+Ev=0. Vì 0<=Ms, Kc hoc Ev<=1,
nên Ms=0, Kc=0 và Ev=0, chúng ta có s kt hp: Hoàn toàn có kh nng vay
nc ngoài  lu đng dòng vn hoàn toàn  chính sách tin t đc lp hoàn toàn
 t giá c đnh. Trên thc t, c ch t giá di ch đ bn v vàng c đin

(classical gold standard) thuc v s kt hp kiu này.
Trng hp 3: Khi 0<Cb<1, ngha là kh nng vay nc ngoài bng ni
t có gii hn, thì 0<Ms+Kc+Ev<1. Lúc này, đim đc xem xét s nm đâu đó
trong vùng không gian ca t din.
- u tiên, khi Kc=0, thì 0<Ms+Ev<1.  đơy nu Ms=0, thì 0<Ev<1; nu
0<Ms<1 thì 0<Ev<1 hoc Ev=0. Có ba kt hp là :
(1) kh nng vay nc ngoài có gii hn  dòng vn lu đng hoàn toàn 
chính sách tin t đc lp hoàn toàn  t giá th ni có gii hn;
(2) kh nng vay n có gii hn  dòng vn lu đng hoàn toàn  chính sách
tin t đc lp có gii hn  t gía th ni có gii hn;
(3) kh nng vay n nc ngoài có gii hn  dòng vn lu đng hoàn toàn
ăchính sách tin t đc lp có gii hn  t giá c đnh.