Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Quỹ trợ vốn CEP theo hướng đối phó rủi ro hoạt động


























B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM












BÙI TH NGC OANH




HOÀN THIN
H THNG KIM SOÁT NI B
TI QU TR VN CEP

THEO HNG I PHÓ RI RO HOT NG


Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60.34.30



LUN VN THC S KINH T




NGI HNG DN KHOA HC: PGS-TS Trn Th Giang Tân






TP. H Chí Minh – Nm 2012








LI CAM OAN



Tôi xin cam oan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi,
không sao chép ca bt k ai. Mi s liu s dng trong lun vn này là nhng
thông tin xác thc.
Tôi xin chu trách nhim v li cam oan ca mình.

Tp.H Chí Minh, ngày 20 tháng 2 nm 2012
Tác gi lun vn


Bùi Th Ngc Oanh



MC LC


Trang
LI M U
1. Lý do chn  tài: 1
2. i tng và phm vi nghiên cu: 1
3. Phng pháp nghiên cu:………………………………………………… 1
4. Ni dung nghiên cu 2
5. Ý ngha ca vic nghiên cu 2
6. Kt cu ni dung: gm 3 chng… 2

CH NG 1: LÝ LUN CHUNG V! KIM SOÁT NI B VÀ KIM
SOÁT NI B TI CÁC NGÂN HÀNG

1.1 Lý lun v h thng KSNB ……………………………3
1.1.1 Lch s ra i và phát trin h thng KSNB: 3
1.1.1.1 Giai on s khai……………… 3
1.1.1.2 Giai on hình thành:…………………… ……………………….3
1.1.1.3 Giai on phát trin:…………………… ……………………… 4
1.1.1.4 Giai on hin i (thi k hu Coso – t 1992 n nay) 4
1.1.2 nh ngha h thng kim soát ni b:……… …………………………5
1.1.2.1 Kim soát ni b là mt quá trình …… . ………………………… 5

1.1.2.2 Con ngi:……………………………… ……………………….5
1.1.2.3 m bo hp lý:………………………… ………………………5
1.1.2.4 Các mc tiêu:………………………………………… ………….5
1.1.3 Các b phn cu thành ca h thng kim soát ni b:… …………….6
1.1.3.1 Môi trng kim soát:…………………………… …………… 6
1.3.1.1.1 Tính trung thc và các giá tr o c:………… …………….6
1.3.1.1.2 Cam kt v nng lc:…………………………… .……………7
1.3.1.1.3 Hi ng qun tr và U ban kim toán: ………… …………7
1.3.1.1.4 Trit lý qun lý và phong cách iu hành ca nhà qun lý:… . 8
1.3.1.1.5 C cu t chc: ……………………………………………….8
1.3.1.1.6 Phân nh quyn hn và trách nhim: …… ………………….8
1.3.1.17 Chính sách nhân s và vic áp dng vào thc t: ….………….9
1.1.3.2 ánh giá ri ro:………………………………………… ………. 9
1.1.3.2.1 Xác nh mc tiêu:…………………………………………….9
1.1.3.2.2 Ri ro:…………………………………………….………….11
1.1.3.2.3 Qun tr s thay i:………………….…………………… 12
1.1.3.3 Hot ng kim soát: …………………………………………… 12
1.3.3.1 Soát xét ca nhà qun lý cp cao:…………………….……… 13
1.3.3.2 Qun tr hot ng:………………………………… ……….…13
1.3.3.3 Phân chia trách nhim hp lý:………………… …… ……… 13
1.3.3.4 Kim soát quá trình x lý thông tin:……………………….… 14


1.3.3.5 Kim soát vt cht:……………………………………… …….15
1.3.3.6 Phân tích rà soát:………………………………………….……15
1.1.3.4 Thông tin và truyn thông:………………………………… … 16
1.1.3.4.1 Thông tin:……………………………………………… ……16
1.1.3.4.2 Truyn thông:………………………………………… …….17
1.1.3.5 Giám sát: ………………………………………………… …… 18
1.1.3.5.1 Giám sát thng xuyên: …………………………… …… 18

1.1.3.5.2 Giám sát nh k: ……………………………………… … 19
1.3.5.3 Báo cáo v nhng khim khuyt ca h thng kim soát
ni b: …….20
1.1.4 Vai trò và trách nhim ca các i tng có liên quan n kim soát ni
b: 21
1.1.4.1 Hi ng qun tr:… . …………………………………………… 21
1.1.4.2 Ban giám c:………… . …………………………………………21
1.1.4.3 Kim toán viên ni b:… ………………………….…………….21
1.1.4.4 Nhân viên: …………………… ……………………….…….… 21
1.1.5 Nhng hn ch tim tàng ca h thng kim soát ni b:…. ….….22
1.1.6 Kim soát ni b trong ngân hàng:…………… …………………….22
1.1.7 Kim soát ni b trong ngân hàng tip cn theo quan im qun tr
ri ro: 26
1.1.7.1 Các loi ri ro trong hot ng kinh doanh ti các ngân hàng: … 26
1.1.7.2 Kim soát ni b tip cn theo quan im qun tr ri ro
hot ng:… … …31
1.1.7.2.1 Môi trng qun lý:………………………………….… ….32
1.1.7.2.2 Thit lp mc tiêu:……………………………………… …32
1.1.7.2.3 Nhn dng s kin:……………………………….…………32
1.1.7.2.4 ánh giá ri ro:………………………………………………32
1.1.7.2.5 i phó ri ro:……………………………………………….33
1.1.7.2.6 Các hot ng kim soát: ……………………………… … 33
1.1.7.2.7 Thông tin và truyn thông:……………………………… 34
1.1.7.2.8 Giám sát:……………………………………………… ….34
1.2 C s lý lun v qu! tr vn CEP: 35
1.3 Kinh nghim ca mt s t chc tài chính vi mô trên th gi∀i và xu h∀ng phát
trin ca ngành tài chính vi mô Vit Nam: 36
1.3.1 Ngân hàng Grameen: 36
1.3.2 Ngân hàng Card: 37
1.3.3 Ngân hàng Acleda: 38

1.3.4 Xu h∀ng phát trin cho ngành tài chính vi mô Vit Nam: 39

CH NG 2: TH∀C TRNG V! H THNG KIM SOÁT NI B TI
QU TR VN CEP
2.1 Các quy nh ca Nhà n∀c v ngành tài chính vi mô: 41
2.2 Gi∀i thiu v hot ng ca qu! tr vn CEP: 44
2.2.1 Vn bn pháp lý liên quan n hot ng qu! CEP: 44


2.2.2 Kt qu hot ng tài chính ca qu! CEP t nm 2009 n nm 2011: . 45
2.3 Thc trng hot ng kim soát ni b ti qu! CEP: 49
2.4 Tng hp các ánh giá chung thc trng ca h thng kim soát ni b ti qu!
CEP theo h∀ng i phó ri ro hot ng: 67
2.4.1 Kt qu t c: 67
2.4.2 Hn ch: 71
2.4.3 Nguyên nhân ca hn ch: 72

CH NG 3: GI#I PHÁP HOÀN THIN H THNG KIM SOÁT NI
B TI QU TR VN CEP
3.1
Hoàn thin môi trng pháp lý: 74
3.1.1 V phía chính ph: 75
3.1.2 V phía ngân hàng nhà n∀c: 78
3.2 Các gii pháp hoàn thin h thng kim soát ni b ti qu! CEP: 80
3.2.1 Hoàn thin môi trng qun lý: 80
3.2.2 Xác lp mc tiêu: 85
3.2.3 Hoàn thin vic ánh giá ri ro: 86
3.2.4 Hoàn thin các hot ng kim soát: 89
3.2.5 Hoàn thin h thng thông tin và truyn thông: 92
3.2.6 Hoàn thin công tác giám sát: 94

3.2.7 Các gii pháp h# tr khác: 96

KT LUN
TÀI LIU THAM KH#O
PH LC











DANH MC CÁC CH∃ VIT T%T




AICPA : Hip hi k toán viên công chng Hoa K
CEP: qu! tr vn cho ngi lao ng nghèo t to vic làm.
COSO: ∃y ban Treadway v vic chng gian ln trên báo cáo tài chính
ERM: qun tr ri ro doanh nghip
IT: công ngh thông tin
KSNB: kim soát ni b
LL Tp.HCM: Liên oàn Lao ng Tp.HCM



LI M U
1. Lý do chn &∋ tài:
Trong nn kinh t th trng hin nay, hot ng chính ca các t chc tín
dng là hot ng cho vay nên ri ro tín dng là mt nhân t ht sc quan trng òi
h%i các t chc tín dng phi có kh nng phân tích, ánh giá và qun lý ri ro hiu
qu vì nu chp nhn nhiu khon cho vay có ri ro tín dng cao, ngân hàng phi i
m&t v∀i tình trng thiu vn hay tính thanh khon thp. iu này có th làm gim hiu
qu hot ng kinh doanh thm chí có th là phá sn.
Qu! tr vn CEP là mt t chc tín dng phi li nhun, hot ng nh∋m mc
ích tr vn cho ngi lao ng nghèo và hot ng cho vay ca qu! CEP là hình
thc cho vay b∋ng tín chp. Tuy là mt t chc phi li nhun nhng hot ng ca
qu! ch yu là t cân i thu chi, nên vic cho vay b∋ng hình thc tín chp ng
nhiên tim (n nhiu ri ro xy ra tình trng mt kh nng thanh toán do khách hàng
vay là nhng ngi nghèo, có thu nhp bp bênh, h luôn phi i m&t v∀i nguy c
thiu ht tài chính thng xuyên.

 gim thiu ri ro n khó òi, mt kh nng thanh toán là mt thách thc l∀n
òi h%i n v luôn phi nghiên cu, tìm hiu, ánh giá li s hu hiu ca h thng
kim soát ni b ti n v mình.
Vì vy, vic nghiên cu và  xut các gii pháp nh∋m nâng cao s hu hiu
ca h thng kim soát ni b ti qu! tr vn CEP là mt yêu c)u c)n thit.
2. i t()ng và ph∗m vi nghiên c+u:
Phm vi gi∀i hn ca  tài là nghiên cu lý lun và thc ti∗n v h thng
KSNB; cách thc qun lý ri ro ti qu! tr vn CEP.
3. Ph(,ng pháp nghiên c+u:
- Phân tích thc ti∗n v h thng KSNB ti qu! CEP theo quan im lch s v
h thng kim soát ni b trên th gi∀i.
- Phng pháp nghiên cu nh tính thông qua vic s dng bng câu h%i kho
sát nh∋m ánh giá thc trng h thng KSNB ti qu! CEP.
- Ngun d liu  thc hin nghiên cu nh tính là tng hp các câu h%i kho
sát v thc trng h thng KSNB ca qu! CEP, sau ó tin hành phân tích và ánh giá


h thng KSNB ca qu! CEP, t ó  xut các gii pháp hoàn thin h thng KSNB
ca qu! CEP theo h∀ng i phó ri ro hot ng.
4. N−i dung nghiên c+u:
- H thng hóa v m&t lý lun v kim soát ni b ti qu! CEP.
- Tìm hiu và phân tích thc trng v kim soát ni b ti qu! CEP.
-  xut các gii pháp  hoàn thin h thng kim soát ni b ti qu! CEP
5. Ý ngh.a c/a vi0c nghiên c+u:
- T vic nghiên cu v h thng kim soát ni b, lun vn s+ kin ngh các
gii pháp giúp hoàn thin h thng kim soát ni b ti qu! CEP theo h∀ng i phó
ri ro tín dng.
6. Kt c1u n−i dung: gm 3 ch(,ng
Chng 1: Lý lun chung v h thng kim soát ni b và KSNB ti các ngân
hàng.

Chng 2: Thc trng v h thng kim soát ni b ti qu! tr vn CEP.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin h thng kim soát ni b ti qu! tr vn
CEP.
















CH NG 1
LÝ LUN CHUNG V! H THNG KIM SOÁT NI B
VÀ KIM SOÁT NI B TI CÁC NGÂN HÀNG

1.1 Lý lun v∋ h0 thng KSNB:
1.1.1 Lch s2 ra &3i và phát tri4n ki4m soát n−i b−:
1.1.1.1 Giai &o∗n s, khai:
Mi hot ng kinh t )u c)n các ngun vn. Các kênh cung cp vn ã hình
thành t rt s∀m và phát trin mnh m+ t nhng nm cui th k 19, trong ó ngân
hàng là kênh cung cp vn ch yu.  có th cung cp vn, ngân hàng c)n có bc
tranh v tình hình tài chính có th tin cy c. Do ó, c)n có nhng ngi có nng

lc, c lp m nhim chc nng xác nhn tính trung thc và hp lý ca các thông
tin trên báo cáo tài chính, t ó có s ra i ca các công ty kim toán c lp.
Khi thc hin chc nng nhn xét báo cáo tài chính, các kim toán viên ã s∀m
nhn thc r∋ng không nht thit phi kim tra toàn b nghip v kinh t phát sinh mà
có th chn m,u kim tra, và tin t ng vào h thng kim soát ni b do n v c
kim toán s dng. Vì vy, các kim toán viên b−t )u quan tâm n kim soát ni b.
1.1.1.2 Giai &o∗n hình thành:
T nm 1949, Hip hi K toán viên công chng Hoa K (AICPA) ã nh
ngha KSNB là ”…c cu t chc và các bin pháp, cách thc liên quan c chp
nhn và thc hin trong mt t chc  bo v tài sn, kim tra tính chính xác và áng
tin cy ca d liu k toán, thúc (y hot ng t hiu qu, khuyn khích s tuân th
các chính sách ca ngi qun lý”
Nh vy, khái nim kim soát ni b ã không ngng m rng ra kh%i nhng
th tc bo v tài sn và ghi chép s sách k toán. Tuy nhiên, tr∀c khi có báo cáo
COSO ra i, KSNB v,n m∀i ch. là phng tin phc v cho kim toán viên trong
kim toán báo cáo tài chính.




1.1.1.3 Giai &o∗n phát tri4n:
Vào nhng thp niên 1970-1980, nn kinh t Hoa K phát trin mnh m+ kéo
theo các v gian ln ngày càng tng, quy mô ngày càng l∀n, gây ra tn tht áng k
cho nn kinh t. ∃y ban COSO (The Committee of Sponsoring Organization of the
Treadway Commission) c thành lp nm 1985 là ∃y ban thuc Hi ng quc gia
Hoa K v vic chng gian ln v báo cáo tài chính, thng gi là ∃y ban Treadway.
∃y ban COSO bao gm i din ca 5 t chc ngh nghip là: Hip hi K
toán viên công chng Hoa K (AICPA); Hip hi kim toán viên ni b (IIA); Hip
hi qun tr viên tài chính (FEI); Hip hi K toán Hoa K (AAA); Hip hi K toán
viên qun tr (IMA). Tr∀c tiên, COSO ã s dng chính thc t kim soát ni b

thay vì kim soát ni b v k toán. Sau mt thi gian làm vic, n nm 1992 ∃y ban
COSO ã ban hành Báo cáo nm 1992.
Báo cáo COSO 1992 là tài liu )u tiên trên th gi∀i a ra Khuôn m,u lý
thuyt v KSNB mt cách )y  và có h thng. &c im ni bt ca báo cáo này là
cung cp mt t)m nhìn rng và mang tính qun tr, trong ó KSNB không ch. còn là
mt vn  liên quan n báo cáo tài chính mà c m rng cho các phng din
hot ng và tuân th.
1.1.1.4 Giai &o∗n hi0n &∗i (th3i k5 hu Coso – t6 1992 &n nay):
Báo cáo Coso 1992 tuy cha tht hoàn ch.nh nhng ã to lp c c s lý
thuyt rt c bn v KSNB. Sau ó hàng lot nghiên cu phát trin v KSNB trong
nhiu lnh vc khác nhau ã ra i.
Nm 2001, Coso ã trin khai nghiên cu h thng qun tr ri ro doanh
nghip (ERM- Enterprise Risk Management Framework) trên c s báo cáo Coso
1992. n nm 2004, ERM ã c chính thc ban hành, qua ó ERM bao gm 8 b
phn: môi trng ni b, thit lp mc tiêu, nhn din s kin, ánh giá ri ro, i
phó ri ro, các hot ng kim soát, thông tin truyn thông và giám sát. ERM là “cánh
tay ni dài” ca báo cáo Coso 1992 ch không nh∋m thay th cho báo cáo Coso 1992.
Ngoài báo cáo Coso 2004 thì còn có các báo cáo khác nghiên cu v KSNB
trong nhng ngành ngh c th, trong ó có báo cáo Basel nm 1998 ã a ra công
b v khuôn kh KSNB trong ngân hàng. Báo cáo Basel 1998 không a ra nhng lý
lun m∀i mà ch. vn dng lý lun c bn ca Coso vào lnh vc ngân hàng.


1.1.2 nh ngh.a h0 thng ki4m soát n−i b−:
Báo cáo COSO 1992 c công b d∀i tiêu  Kim soát ni b - Khuôn kh
hp nht (Internal Control – Intergrated framework) ã nh ngha:“ Kim soát ni
b là mt quá trình b chi phi bi ngi qun lý, hi ng qun tr và các nhân viên
ca n v, nó c thit lp  cung cp mt s bo m hp lý nhm t c các
mc tiêu di ây:
- S hu hiu và hiu qu ca hot ng.

- S tin cy ca báo cáo tài chính.
- S tuân th pháp lut và các quy nh”
Trong nh ngha trên, có bn ni dung c bn ó là:
1.1.2.1

Kim soát ni b là mt quá trình:
Các hat ng ca n v c thc hin thông qua quá trình lp k hoch,
thc hin và giám sát. KSNB không ch. là mt s kin hay tình hung mà là mt
chu#i các hot ng hin din trong mi b phn, quyn ch&t vào hot ng ca t
chc và là mt ni dung c bn trong các hot ng ca t chc.
1.1.2.2
C
on ngi:
KSNB c thit k và vn hành b i con ngi, ó là Hi ng qun tr, Ban
Giám c, nhà qun lý và các nhân viên.
1.1.2.3

m bo hp lý:
KSNB ch. có th cung cp s m bo hp lý ch không phi m bo tuyt
i là các mc tiêu s+ t c. iu này xut phát t nhng hn ch tim tàng trong
quá trình xây dng và vn hành h thng KSNB, ó là do nhng sai l)m ca con
ngi khi a ra các quyt nh, s thông ng ca các cá nhân hay s lm quyn ca
nhà qun lý có th vt kh%i KSNB
1.1.2.4

Các mc tiêu:
- Nhóm mc tiêu v hot ng: nhn mnh n s hu hiu và hiu qu ca
vic s dng các ngun lc.
- Nhóm mc tiêu v báo cáo tài chính: nhn mnh n tính trung thc và áng
tin cy ca báo cáo tài chính mà t chc cung cp.



- Nhóm mc tiêu v s tuân th: nhn mnh n vic tuân th pháp lut và các
quy nh.
1.1.3 Các b− phn c1u thành c/a h0 thng ki4m soát n−i b−:
Dù m#i n v có h thng kim soát ni b khác nhau do ph thuc vào nhiu
yu t nh quy mô, tính cht hot ng, mc tiêu…ca tng ni, nhng theo báo cáo
COSO 1992 thì h thng kim soát ni b nào c/ng bao gm các b phn sau:
1.1.3.1 Môi tr(3ng ki4m soát:
Môi trng kim soát phn ánh s−c thái chung ca mt t chc, tác ng n ý
thc ca mi ngi trong n v, là nn tng cho các b phn khác trong h thng
kim soát ni b.
Môi trng kim soát chu nh h ng ca vn hóa và lch s ca t chc và
ngc li nó li nh h ng n ý thc ca nhân viên ca t chc ó. Ngoài ra, nó còn
nh h ng n cách thc kinh doanh ca mt t chc, n các mc tiêu c thit
lp, n các b phn còn li h thng KSNB.
Môi trng kim soát bao gm các nhân t sau:
1.1.3.1.1

Tính trung thc và các giá tr o c:
Là nhân t quan trng ca môi trng kim soát, nó tác ng n vic thit k,
thc hin và giám sát các nhân t khác ca KSNB.
Các nhà qun lý c)n chp nhn quan im r∋ng hành ng tuân th nguyên t−c
o c chính là phng thc kinh doanh úng −n. Vic ch. tp trung vào các mc
tiêu kinh doanh nh doanh thu hay li nhun b∋ng mi giá c/ng a n h thp các
giá tr o c ca t chc. Xây dng các giá tr o c thng rt khó khn vì c)n
phi dung hòa gia li ích ca nhà qun lý v∀i v∀i li ích ca doanh nghip, ca các
nhân viên, ca nhà cung cp, khách hàng, i th cnh tranh và cng ng.
Khi xây dng tính trung thc và giá tr o c, c)n chú ý n:
+ Áp lc và c hi: gim thiu áp lc và c hi phát sinh gian ln, &c bit là

gian ln trong vic lp và trình bày báo cáo tài chính.
Mt s áp lc có th d,n n gian ln nh: các mc tiêu ng−n hn a ra là phi
thc t; tin th ng da trên yêu c)u khá cao v kt qu công vic; c−t gim ho&c tng
các khon th ng mt cách bt thng.


Mt s c hi khin nhân viên thc hin gian ln nh: thiu các hot ng
kim soát thích hp hay có nh không hu hiu; mc  phân quyn khá cao làm
gim c hi giám sát ca nhà qun lý cao cp v∀i cp thp hn; b phn kim toán ni
b hot ng yu kém; hi ng qun tr hot ng không hu hiu; bin pháp k lut
các hành ng sai trái quá nh0 ho&c không c công b rng rãi.
+ Xây dng và truyn t các hng dn v o c:
Bên cnh nhng áp lc và c hi nêu trên, còn có nguyên nhân th ba d,n n
gian ln trong vic lp báo cáo tài chính là s thiu hiu bit vì nhng ngi thc hin
bn thân h không ý thc c sai phm ca h.
Cách hiu qu nht  truyn t các thông ip v hành vi o c là ngi
lãnh o c)n gng m,u  nhân viên noi theo. Ngoài ra, các nhà qun lý cao cp nên
truyn t b∋ng vn bn v các giá tr ca t chc và các chu(n mc o c n nhân
viên nh mt bn Quy t−c ng x, ng thi a ra các bin pháp k lut i v∀i vic
vi phm quy t−c ng x c/ng nh có kênh tip nhn thông tin thích hp  khuyn
khích nhân viên báo cáo v các vi phm.
1.1.3.1.2

Cam kt v nng lc:
Kin thc và k! nng c)n có i v∀i tng nhim v ph thuc vào s xét oán
ca nhà qun lý v các mc tiêu ca doanh nghip, v chin lc và k hoch  t
c mc tiêu ó.
Nhà qun lý c)n m bo nhân viên ca mình có c nhng k nng và hiu
bit c)n thit  hoàn thành nhim v. Do ó, nhà qun lý ch. nên tuyn dng các
nhân viên có kin thc và kinh nghim phù hp v∀i nhim v c giao, phi giám

sát và hun luyn h )y , thng xuyên.
1.1.3.1.3

Hi ng qun tr và U ban kim toán:
- U ban kim toán gm mt s thành viên trong và ngoài Hi ng qun tr
nhng không tham gia vào vic iu hành n v. U ban kim toán có th có nhng
óng góp quan trng cho vic thc hin các mc tiêu ca n v, thông qua vic giám
sát s tuân th pháp lut, giám sát vic lp báo cáo tài chính, gi s c lp ca kim
toán ni b…
Tính hu hiu ca Hi ng qun tr và ∃y ban kim toán ph thuc vào các
nhân t:


+ S c lp ca Hi ng qun tr và ∃y ban kim toán v∀i Ban iu hành,
kinh nghim và v trí ca các thành viên trong Hi ng qun tr, mc  tham gia,
mc  giám sát và các hành ng ca hi ng qun tr i v∀i hot ng công ty.
+ S phi hp gia Hi ng qun tr và ∃y ban kim toán v∀i kim toán ni
b và kim toán c lp
1 Vit Nam, lut Doanh nghip quy nh mt s loi hình công ty phi có Ban
kim soát trc thuc i hi ng c ông và óng vai trò tng t nh U ban kim
toán.
1.1.3.1.4

Trit lý qun lý và phong cách iu hành ca nhà qun lý:
Trit lý qun lý và phong cách iu hành tác ng n cách thc doanh nghip
c iu hành, ví d mc  ri ro kinh doanh c chp nhn.
Doanh nghip thng xuyên i phó thành công v∀i các ri ro trng yu có th
có quan im khác v kim soát ni b so v∀i doanh nghip hot ng trong môi
trng có ri ro kinh doanh thp. Trong trng hp này, doanh nghip th nht có
khuynh h∀ng chp nhn mt mc ri ro cao hn và thng duy trì các th tc kim

soát )y  hn  thích nghi v∀i môi trng kinh doanh ca mình.
Ngoài ra, mt doanh nghip có th thc hin vic kim soát ch yu b∋ng các
cuc g&p g2 trc tip v∀i nhng nhà qun lý ch cht trong n v. Mt doanh nghip
khác li da nhiu vào vic ban hành các chính sách, vn bn, các ch. tiêu hot ng
và yêu c)u có các báo cáo khi phát sinh các trng hp bt thng.
1.1.3.1.5

C cu t chc:
C cu t chc cung cp khuôn kh mà trong ó các hot ng ca doanh
nghip c lp k hoch, thc hin, kim soát và giám sát. M#i doanh nghip có c
cu t chc phù hp v∀i nhu c)u riêng ca mình nên không có khuôn m,u chung duy
nht.
 thit lp c cu t chc thích hp, c)n chú ý các ni dung nh: xác nh rõ
quyn hn và trách nhim ch yu i v∀i tng hot ng, xác nh cp bc c)n báo
cáo thích hp.
1.1.3.1.6

Phân nh quyn hn và trách nhim:
Xác nh mc  t ch, quyn hn ca tng cá nhân hay tng nhóm trong
vic  xut và gii quyt vn , trách nhim báo cáo i v∀i các cp.


 nâng cao cht lng dch v, sn ph(m và m rng th trng, doanh
nghip chn chin lc y quyn cho cp d∀i  h ch ng trong vic quyt nh
mc chit khu, thng lng các hp ng cung cp dài hn hay thc hin các liên
kt, liên doanh, nhng s y quyn này phi trong mc  gi∀i hn.
Môi trng kim soát chu nh h ng b i ý thc v trách nhim ca m#i cá
nhân trong n v. C)n làm cho các nhân viên hiu r∋ng hành ng và mc óng góp
ca h có nh h ng n vic thc hin mc tiêu chung ca toàn n v.
1.1.3.1.7

Chính sách nhân s và vic áp dng vào thc t:
Chính sách nhân s là thông ip ca doanh nghip v yêu c)u i v∀i tính
chính trc, hành vi o c và nng lc mà doanh nghip mong i t nhân viên.
Trong thc t c th là các công vic sau: các tiêu chu(n tuyn dng, cách thc tuyn
dng nhân viên, ào to nhân viên, luân chuyn công vic và  bt nhân viên có
nng lc lên v trí cao hn, chính sách tin lng và th ng, các bin pháp k lut i
v∀i các hành vi vi phm.

i v∀i các doanh nghip có quy mô va và nh% có s khác bit v∀i các doanh
nghip l∀n ch#:
+ V tính trung thc và các giá tr o c: n v nh% không c)n ban hành
Quy t−c ng x mà có th truyn t thông qua bui hp nhân viên, các cuc g&p m&t
cá nhân, làm vic v∀i khách hàng và nhà cung cp.
+ Chính sách nhân s: ti các n v nh% thì chính sách nhân s c/ng n gin
hn, không nht thit phi có các tài liu chính thc mà có th là ch doanh nghip
nêu nhng yêu c)u v tng v trí tuyn dng ho&c tham gia trc tip vào quá trình
tuyn dng.
Các doanh nghip nh% c/ng nên có hi ng qun tr  kim soát ni b hu
hiu, nhng nu nhà qun lý c/ng là ch doanh nghip và không kêu gi góp vn ca
bên ngoài thì không c)n thit phi có m&t ngi ngoài làm thành viên ca Hi ng
qun tr.
1.1.3.2 ánh giá r/i ro:
ánh giá ri ro là quá trình nhn dng và phân tích nhng ri ro nh h ng
n vic t c mc tiêu, t ó có th qun tr c ri ro.
1.1.3.2.1

Xác nh mc tiêu:



Là iu kin tiên quyt  ánh giá ri ro. Mt s kin có th tr thành mt ri
ro quan trng i v∀i t chc hay không s+ ph thuc vào mc  tác ng tiêu cc
ca nó n mc tiêu ca n v. Có hai mc  mc tiêu:
+ 1 mc  toàn n v thì mc tiêu c trình bày thông qua s mng ca t
chc và các cam kt v giá tr ca t chc i v∀i XH.
+ 1 mc  tng b phn thì nhng mc tiêu c th phi xut phát t chin
lc chung ca n v.
* Phân loi mc tiêu::
+ Mc tiêu hot ng: bao gm nhng mc tiêu chi tit có liên quan n hot
ng nh∋m nâng cao tính hu hiu và hiu qu trong vic t c mc ích cui
cùng ca t chc.
+ Mc tiêu báo cáo tài chính: công b báo cáo tài chính trung thc và áng tin
cy, bao gm c báo cáo tài chính gia k và tóm t−t.
+ Mc tiêu tuân th: khi tin hành hot ng kinh doanh, mi n v thng s
dng nhng chin lc, bin pháp riêng phù hp v∀i lut l và quy nh. Nhng lut
l và quy nh có th liên quan n th trng, giá c, thu, môi trng, tin tr cp
cho nhân viên và thng mi quc t.
*
Trùng lp mc tiêu:
Mt mc tiêu có th trùng l−p hay h# tr cho mt mc tiêu khác. Ví d, mc
tiêu “ bo v tài sn” là mc tiêu hot ng. Doanh nghip c)n a ra các bin pháp
 m bo s dng hiu qu tài sn và nhng ngun lc khác ngn ch&n tht thoát tài
sn. Nu vic bo v ngun lc th hin trong các quy nh ca t chc, chúng li tr
thành mc tiêu tuân th. M&t khác, nu a ra yêu c)u là bo m bt k nhng tht
thoát tài sn nào c/ng u c phn ánh mt cách úng −n trong các báo cáo tài
chính ca n v thì lúc này mc tiêu “ bo v tài sn” là mc tiêu báo cáo tài chính.
*
S liên kt mc tiêu:
Nhng mc tiêu nêu trên không c lp mà chúng b sung và liên kt v∀i
nhau. Nu mc tiêu chung phù hp v∀i nhng thông l hay nhng công vic ã thc

hin tr∀c ó, s liên kt trên s+ thy rõ ràng. Ngc li, nu mc tiêu khác v∀i nhng
gì ã thc hin trong quá kh, nhà qun lý phi tìm cách  liên kt hay phi qun lý


nhng ri ro gia tng. n v c)n xác nh mc tiêu nào là quan trng và giám sát
ch&t ch+ nhng hot ng liên quan n mc tiêu ó.
*
Kt qu thc hin mc tiêu:
Thit lp mc tiêu là iu kin tiên quyt  kim soát ni b hu hiu. Chính
mc tiêu cung cp nhng ch. tiêu lng hóa mà n v c)n t c. Tuy nhiên, mt
n v ch. có th m bo hp lý r∋ng s+ t c mt s mc tiêu nht nh, ch
không th m bo t c tt c mc tiêu.
Mt h thng KSNB hu hiu nên cung cp s m bo hp lý giúp n v t
c mc tiêu hot ng, mc tiêu báo cáo tài chính và mc tiêu tuân th.
1.1.3.2.2

Ri ro:
*
Nhn dng ri ro: ri ro có th tác ng mc  toàn n v hay ch. nh
h ng n tng hot ng c th.
+ 1 mc  toàn n v, ri ro phát sinh có th do các nhân t bên trong và bên
ngoài : s i m∀i k! thut, nhu c)u ca khách hàng thay i, s ci tin sn ph(m
ca các i th cnh tranh, s thay i trong chính sách ca Nhà n∀c, thm ha thiên
nhiên, s gián on trong x lý h thng thông tin, nng lc ca nhân viên không áp
ng yêu c)u, thay i cán b qun lý, hi ng qun tr hay y ban kim toán hot
ng không hu hiu.
n v có th s dng nhng k! thut nh phng pháp nh tính và nh
lng  nhn din nhng hot ng, b phn có ri ro cao. Ri ro có th nhn din
khi lp k hoch chin lc, khi lp d toán ng−n hn và dài hn. Tuy nhiên, phng
pháp nhn dng ri ro không quan trng b∋ng nghiên cu nhng nhân t góp ph)n

làm gia tng hay gim thiu ri ro.
+ 1 mc  tng hot ng nh bán hàng, sn xut, tip th, k! thut, nghiên
cu và phát trin, mua hàng, k toán… ri ro phát sinh và tác ng n bn thân tng
hot ng tr∀c khi gây nh h ng dây chuyn n toàn n v.  tránh b% sót ri
ro, c)n tách bit vic nhn dng v∀i vic ánh giá kh nng xy ra ri ro, nu không
có th b% qua nhng ri ro nguy him.
*
Phân tích ri ro: thng bao gm các b∀c nh:
+ ánh giá t)m quan trng ca ri ro;


+ ánh giá kh nng (hay xác xut) ri ro có th xy ra;
+ Xem xét phng pháp qun tr ri ro. Phng pháp chn la có th làm gim
thiu ri ro, chia s3 ri ro, và c/ng có th là chp nhn ri ro (khi chi phí  i phó
ri ro vt quá li ích t kim soát ri ro)
Các ri ro v,n còn có th phát sinh sau khi ã thc hin các bin pháp kim
soát không nhng b i vì ngun lc hu hn, mà còn b i vì nhng hn ch tim tàng
khác trong h thng kim soát ni b. Nên vic xem xét ri ro thng c kim toán
viên quan tâm nhiu trong quá trình lp k hoch kim toán.
1.1.3.2.3

Qun tr s thay i:
ó là vic thng xuyên tin hành nhn dng ri ro, bao gm vic thu nhn, x
lý và báo cáo thông tin v nhng s kin, hot ng và iu kin ch. ra nhng thay
i mà n v c)n phn ng li.
Ngoài ra,  qun tr s thay i c)n chú ý thêm nhng vn  nh: s thay i
ca môi trng hot ng, nhân s m∀i, h thng thông tin m∀i hay nâng cp h
thng thông tin, tng tr ng nhanh chóng, k! thut m∀i, dòng sn ph(m m∀i hay hot
ng m∀i, tái cu trúc công ty, nhng hot ng n∀c ngoài.
Trong n v c)n có c ch  nhn dng nhng thay i ã hay s+ xy ra,

d∀i gi nh hay iu kin nht nh.
C ch nhn dng và phân tích ri ro nêu trên nên tp trung vào các d kin có
th xy ra trong tng lai và lp k hoch da vào nhng thay i này. D nhiên
không ai có th d oán c tng lai nhng nu n v d oán c nhng thay
i và nhng nh h ng càng nhiu bao nhiêu thì nhng tình hung bt ng không
mong mun càng ít xy ra by nhiêu.
Ti các n v có quy mô va và nh% thì kim soát ni b nên hin hu, quá
trình ánh giá ri ro c/ng không chính thc và ít phc tp hn. 1 nhng n v nh%
thì vic truyn t mc tiêu c/ng d∗ dàng hn t nhà qun lý cp cao n cp d∀i.
1.1.3.3 Ho∗t &−ng ki4m soát:
Là nhng chính sách, th tc m bo các ch. th ca nhà qun lý c thc
hin, là các hành ng c)n thit thc hin  i phó v∀i ri ro. Hot ng kim soát
có th giúp t c c ba nhóm mc tiêu hot ng, tài chính và tuân th. Hot ng
kim soát bao gm:


+ Chính sách kim soát: là nhng nguyên t−c c)n làm, là c s cho vic thc
hin các th tc kim soát. Nó có th c tài liu hóa mt cách )y  và có h
thng ho&c c lu hành theo kiu truyn ming.
+ Th tc kim soát: là nhng quy nh c th  thc thi chính sách kim soát.
Khi ánh giá ri ro, nhà qun lý s+ xác nh các hành ng c)n phi thc hin
 i phó v∀i nhng ri ro e da t∀i vic t c mc tiêu ca t chc. Các hot
ng kim soát phi mang tính thc t, phù hp v∀i tình hung c th ca doanh
nghip.
* Nu xét v mc ích, hot ng kim soát gm 3 loi:
+ Kim soát phòng nga: là hot ng nh∋m ngn nga, gim thiu kh nng
xy ra sai sót và gian ln, nh h ng n vic t c mc tiêu ca doanh nghip.
+ Kim soát phát hin: là hot ng nh∋m phát hin kp thi hành vi sai sót
ho&c gian ln ã c thc hin.
+ Kim soát bù p: là vic tng cng thêm th tc kim soát nh∋m b sung

cho mt th tc kim soát khác.
* Nu xét v chc nng, hot ng kim soát bao gm:
1.1.3.3.1 Soát xét ca nhà qun lý cp cao: Là vic soát xét ca nhà qun lý
cp cao nh so sánh kt qu thc t v∀i d toán, d báo, v∀i k tr∀c hay v∀i các i
th khác. Các chng trình quan trng ca doanh nghip phi c soát xét  xác
nh mc  hoàn thành.
1.1.3.3.2 Qun tr hot ng: ngi qun lý cp trung gian s+ soát xét các
báo cáo v hiu qu ca tng b phn mà mình ph trách so v∀i d toán/ k hoch ã
 ra. Vic soát xét phi tp trung vào c ba mc tiêu ca kim soát ni b.
1.1.3.3.3 Phân chia trách nhim hp lý:
Vic phân chia trách nhim hp lý gia các chc nng trong doanh nghip
c xem nh là mt loi kim soát phòng nga và kim soát phát hin hiu qu. Vì
phân chia trách nhim hp lý s+ làm gim thiu các c hi d,n n sai sót và gian ln
c/ng nh giúp phát hin ra các sai sót, gian ln này trong quá trình thc hin.
Phân chia trách nhim là không  cho cá nhân nào kiêm nhim tt c các khâu
ca mt quy trình nghip v t khi phát sinh cho n khi kt thúc.
Phân chia trách nhim òi h%i phi tách bit gia các chc nng sau:


+ Chc nng xét duyt (phê chun) nghip v và chc nng bo qun tài sn:
không  ngi có th(m quyn xét duyt, ng ý cho phép thc hin nghip v kiêm
luôn vic ngi n−m gi tài sn có liên quan.
+ Chc nng k toán và chc nng bo qun tài sn: không  ngi ghi chép
s sách k toán li kiêm luôn vic bo qun các tài sn này.
+ Chc nng xét duyt (phê chun) nghip v và chc nng k toán: không 
ngi có th(m quyn xét duyt, ng ý cho phép thc hin nghip v kiêm luôn vic
ghi s k toán.
Ti các doanh nghip khi phân chia trách nhim cho các cá nhân hay phòng
ban thng kèm theo vic phân chia trách nhim xét duyt. Trong các doanh nghip
có ng dng tin hc, vic xét duyt có th thc hin trc tuyn v∀i ch ký in t ca

nhà qun lý nhng bn cht ca vic xét duyt không thay i.
1.1.3.3.4 Kim soát quá trình x lý thông tin:
 thông tin áng tin cy c)n phi thc hin nhiu hot ng kim soát nh∋m
kim tra tính xác thc, )y  và vic phê chu(n các nghip v, c th là:
*
Kim soát chung: là hot ng kim soát áp dng cho tt c các h thng
ng dng  m bo cho các h thng này hot ng liên tc và n nh. Bao gm:
+ Kim soát hot ng ca trung tâm d liu: bao gm lên k hoch, s−p xp
lch trình, sao lu và phc hi d liu nu có s c xy ra.
+ Kim soát phn mm h thng: bao gm kim soát vic mua s−m, thc hin
và bo trì ph)n mm h thng nh h iu hành, h qun tr c s d liu, ph)n mm
truyn thông, và ph)n mm tin ích.
+ Kim soát truy cp: là hot ng kim soát nh∋m bo v h thng, ngn nga
vic truy cp và s dng trái phép các thông tin trên h thng. Vic s dng tên ng
nhp và mt kh(u là iu b−t buc cho tt c ngi dùng trong h thng.
+ Kim soát vic phát trin và bo trì các h thng ng dng: vic phát trin
h thng ng dng vì vy òi h%i phi có phng pháp thc hin thích hp nh∋m ch.
ra cách thc thit k h thng, các giai on phát trin c th, nhng yêu c)u tài liu
h∀ng d,n c/ng nh c)n phi c xét duyt ca ngi có th(m quyn.


*
Kim soát ng dng: là hot ng kim soát áp dng cho tng h thng c
th nh mua hàng, bán hàng, qun lý công n hay chi phí. Kim soát ng dng phi
m bo d liu c nhp và x lý mt cách chính xác, )y  c/ng nh phát hin
các d liu không hp lý hay cha c xét duyt ca nhà qun lý. C th kim soát
ng dng s+ tp trung vào vic kim soát d liu )u vào, kim soát quá trình x lý,
và cui cùng là kim soát d liu )u ra.  kim soát mt cách hiu qu, có th kt
hp gia kim soát b∋ng máy tính và kim soát th công. Ch4ng hn các báo cáo in ra
t máy s+ c mt nhân viên c lp kim tra li v∀i các chng t gc lu ti doanh

nghip.
Kim soát chung và kim soát ng dng có s liên quan mt thit và h# tr l,n
nhau. Kim soát chung rt c)n  m bo cho s vn hành ca kim soát ng dng.
1.1.3.3.5

Kim soát vt cht: là hot ng kim soát nh∋m m bo cho tài sn
doanh nghip nh máy móc, nhà x ng, tin bc, hàng hóa, c phiu, trái phiu và
các tài sn khác c bo v mt cách ch&t ch+.
Ngoài ra, hot ng kim soát vt cht còn bao gm vic nh k tin hành
kim kê tài sn và i chiu v∀i s liu trên s sách. Bt k s chênh lch nào c/ng
c)n c gii trình và x lý th%a áng.
1.1.3.3.6 Phân tích rà soát: là vic so sánh gia kt qu thc hin v∀i s liu
d toán hay gia các thông tin tài chính và phi tài chính nh∋m phát hin ra các bin
ng bt thng  nhà qun lý có bin pháp chn ch.nh kp thi. Thông qua iu tra
các khuynh h∀ng bt thng, ngi qun lý có th nhn din các trng hp mà mc
tiêu không t c.
Do m#i công ty có mc tiêu và chin lc riêng nên mc tiêu và hot ng
kim soát s+ khác nhau.
Các hot ng kim soát chính ti các doanh nghip nh% không có gì khác v∀i
doanh nghip l∀n, tuy nhiên th tc chi tit có th khác bit. Và vic phân công trách
nhim )y  thng áp dng khó khn các công ty nh%. Ngoài ra, vic áp dng
kim soát h thng thông tin &c bit là kim soát chung và kim soát ng dng là vn
 v∀i các công ty nh% là do quy trình và các th tc kim soát thng không c
quy nh chính thc


1.1.3.4 Thông tin và truy∋n thông:
1.1.3.4.1 Thông tin:
H thng thông tin ca doanh nghip to ra các báo cáo trong ó cha ng
nhng thông tin v tài chính, hot ng hay tuân th, giúp cho nhà qun lý iu hành

và kim soát doanh nghip. Mt thông tin có th c dùng cho nhiu mc tiêu khác
nhau nh lp báo cáo tài chính, xem xét vic tuân th pháp lut và các quy nh hay
iu hành hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip.
Các thông tin dù là bên trong hay bên ngoài doanh nghip, thông tin tài chính
hay phi tài chính u c)n thit cho cà ba mc tiêu ca doanh nghip. n v c)n xác
nh các thông tin c)n thit phi thu thp, x lý và báo cáo. Các thông tin có th c
thu thp thông qua iu tra th trng, s dng bng câu h%i, ph%ng vn, trao i v∀i
nhng nhóm khách hàng chn lc, các bui hi tho chuyên ngành, hi ch trin
lãm,
Mt h thng thông tin tt c)n có &c im sau:
+ H tr cho chin lc kinh doanh: h thng thông tin không ch. thu thp
thông tin c)n thit cho vic ra quyt nh mà còn giúp a ra các chin lc kinh
doanh.
+ H tr cho sáng kin mang tính chin lc: nhiu công ty s dng h thng
thông tin giúp sn ph(m tip cn v∀i ngi tiêu dùng d∗ dàng hn. Ví d: hãng hàng
không có h thng &t ch# qua mng giúp các i lý d∗ dàng tip cn các thông tin v
chuyn bay và &t vé cho khách.
+ Tích hp vi hot ng kinh doanh: h thng thông tin giúp kim soát quá
trình kinh doanh, theo dõi, ghi nhn nghip v kp thi nh nhn, kim tra nguyên vt
liu, chn la và phi hp các yu t  tin hành sn xut, kim tra cht lng sn
ph(m, cp nht hàng tn kho, hàng xut kho,…
+ Phi hp h thng thông tin mi và c!: khi xây dng mt h thng thông tin
m∀i  giúp kim soát và t c mc tiêu ca t chc c)n nghiên cu h thng c/
vì chúng ã c kim tra thông qua thc ti∗n s dng.
+ Cht lng thông tin:  thông tin hu ích cho nhà qun lý trong vic kim
soát doanh nghip thì thông tin phi: phù hp v∀i yêu c)u ra quyt nh ca nhà qun


lý; cung cp kp thi khi có yêu c)u; h thng phi m bo cp nht s liu m∀i nht;
chính xác và d∗ dàng truy cp.

1.1.3.4.2 Truyn thông:
Truyn thông là vic trao i và truyn t thông tin c)n thit t∀i các bên có
liên quan c bên trong l,n bên ngoài doanh nghip. Gm hai b phn:
* Truyn thông bên trong:
Các kênh thông tin t trên xung d∀i hay t d∀i lên trên phi c thit lp
 m bo các nhân viên nhn c thông báo t nhà qun tr cao cp và ngc li
nhà qun lý cao cp c/ng phn hi ý kin  xut ca cp d∀i.
Vic truyn thông s+ giúp các nhân viên trong doanh nghip hiu rõ công vic
ca mình, c/ng nh hiu c hành vi nào c khuyn khích và hành vi nào là
không th chp nhn c.
Ngoài ra, s truyn thông gia ban giám c và ngi qun lý c/ng rt quan
trng. Nó giúp hai bên n−m c tình hình hot ng kinh doanh ca doanh nghip.
* Truyn thông bên ngoài:
Doanh nghip c)n thu thp, x lý và báo cáo cho các cp thích hp v thông tin
t các i tng bên ngoài nh nhà cung cp, ngân hàng, kim toán nhà n∀c, thu,
khách hàng,…giúp phát hin các yu kém quan trng ca h thng kim soát ni b.
ng thi, doanh nghip phi thông tin cho c ông, các c quan chc nng, ngi
bên ngoài khác  h hiu tình hình và các ri ro mà doanh nghip ang g&p phi.
 vic truyn thông di∗n ra thun li thì doanh nghip có th s dng các s
tay nghip v, bn ghi nh∀, bng thông báo, h thng th in t ni b, ho&c truyn
thông thông qua hành ng ca nhà qun lý i v∀i cp d∀i.
Do ó, nhng doanh nghip có xây dng c vn hóa công ty vng ch−c,
tính trung thc và giá tr o c c  cao thì s+ d∗ dàng truyn t thông tin c/ng
nh khuyn khích mi ngi báo cáo lên cp trên nhng hành vi bt thng.
* Ti các công ty va và nh% thì s hu hiu ca h thng thông tin chu nh
h ng và ph thuc vào kh nng ca ngi qun lý cao cp i v∀i vic giám sát các
nhân t bên ngoài. Vic truyn thông ti các công ty nh% thng d∗ dàng hn các
công ty l∀n vì nó ít cp bc trung gian, vic truyn thông có th di∗n ra hàng ngày
thông qua vic g&p g2 gia nhà qun lý và nhân viên ca mình.



1.1.3.5 Giám sát:
Là quá trình mà nhà qun lý ánh giá cht lng ca h thng kim soát ni b
theo thi gian. Qua giám sát s+ phát hin các khim khuyt ca h thng kim soát
ni b  có bin pháp x lý kp thi.
Ngoài ra h thng KSNB c)n thay i theo thi gian do các th tc kim soát
tng hiu qu có th tr nên kém hiu qu, ho&c do hoàn cnh khi thit k h thng
kim soát ban )u ã thay i theo thi gian nên khi xut hin nhng tình hung m∀i
thì h thng c/ s+ không cnh báo hay hn ch ri ro.
Mc tiêu chính ca giám sát là nh∋m m bo h thng KSNB luôn hot ng
hu hiu nên c)n giám sát các hot ng bên trong c/ng nh bên ngoài doanh nghip.
Có hai loi giám sát:
1.1.3.5.1 Giám sát thng xuyên:
c thc hin trong các hot ng hàng ngày ca n v, các hot ng này
rt a dng nh i chiu, ch.nh hp và các hot ng khác. Mt s hot ng giám
sát thng xuyên nh:
+ Da vào báo cáo hot ng và báo cáo tài chính giúp phát hin nhng khác
bit hay chênh lch so v∀i d toán hay k hoch.
+ Thông tin t các i tác bên ngoài s+ làm rõ thêm các thông tin thu thp bên
trong.
+ Mt c cu t chc thích hp cùng v∀i các hot ng giám sát thng xuyên
chính là s giám sát tt nht cho h thng KSNB và giúp xác nh các khim khuyt
ca h thng. Ngoài ra vic phân công phân nhim còn ngn nga các hành vi thc
hin gian ln.
+ Vic i chiu gia s liu ghi chép v tài sn trên s sách v∀i s liu tài sn
thc t.
+ Các kin ngh ca kim toán viên c lp và ni b v các bin pháp ci
thin h thng kim soát ni b.
+ Thông tin phn hi t các bui hi tho hun luyn, hoch nh k hoch hay
các cuc hp khác giúp ngi qun lý n−m c các khim khuyt ca h thng kim

soát.


+ Báo cáo nh k ca nhân viên v vic hoàn thành nhim v s+ cho bit liu
nhân viên có và tuân th các nguyên t−c, quy nh ca n v hay không.
1.1.3.5.2 Giám sát nh k:
Giám sát nh k giúp ánh giá tính hu hiu ca giám sát thng xuyên. Nu
hot ng giám sát thng xuyên càng hu hiu thì giám sát nh k s+ gim i.
Vic t chc vic giám sát nh k ph thuc vào s xét oán ca ngi qun
lý da trên các nhân t bn cht và mc  ca các thay i và nhng ri ro; nng lc
và kinh nghim ca ngi thc hin kim soát; kt qu ca các hot ng giám sát
thng xuyên. Khi thc hin giám sát nh k, c)n chú ý:
+ Phm vi và mc  thng xuyên ca vic giám sát nh k: ph thuc ch
yu vào vic ánh giá ri ro, phm v và mc  ca các hot ng giám sát thng
xuyên. Giám sát nh k thng ch. c thc hin nh k hay trong các tình hung
&c bit nh: thay i ngi qun lý, thay i chin lc kinh doanh, có s sát nhp
hay s−p xp li nhân s, thay i trong hot ng kinh doanh hay phng pháp x lý
thông tin tài chính.
+ Ngi thc hin giám sát nh k: vic giám sát nh k di∗n ra d∀i hình
thc t ánh giá, tc là nhà qun lý và nhân viên s+ t ánh giá v s hu hiu ca
các th tc kim soát i v∀i các hot ng ca h. Ban Giám c doanh nghip s+
xem xét kt qu ánh giá h thng kim soát ni b ca tng b phn. S kt hp
gia kim toán viên c lp và kim toán viên ni b giúp ban giám c ánh giá
khách quan v h thng KSNB.
+ Quy trình ánh giá: )u tiên ngi ánh giá tìm hiu s thit k và vn hành
ca h thng KSNB; sau ó, ánh giá h thng KSNB vn hành thc t ra sao b∋ng
vic tho lun v∀i nhng ngi vn hành h thng hay v∀i nhng ngi b tác ng
b i các th tc kim soát ho&c xem xét các ghi nhn v hot ng ca h thng kim
soát. Cui cùng, ngi ánh giá s+ phân tích s hu hiu ca h thng KSNB và c)n
chú trng xem h thng có cung cp s m bo hp lý giúp t c mc tiêu ca

n v hay không.
+ Phng pháp ánh giá: có th s dng phng pháp so sánh h thng KSNB
ca n v này v∀i n v khác, v∀i các công c ánh giá nh: bng kim tra, bng
câu h%i và lu . Khi so sánh c)n chú ý luôn có s khác bit gia các doanh nghip