Luận văn thạc sĩ Giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Xí nghiệp may KomTum trên cơ sở quản trị rủi ro doanh nghiệp

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH


NGUYNăTHăKIMăVÂN



GII PHÁP HOÀN THIN H THNG KIM
SOÁT NI B TI XệăNGHIPăMAYăKONăTUMă
TRểNăCăSăQUNăTRăRIăROăDOANHăNGHIP

Chuyên ngành: KăTOÁN
Mƣăs: 60.34.30


LUNăVNăTHCăSăKINHăT



NGIăHNGăDNăKHOAăHCă:
TS. DNGăTHăMAIăHÀăTRÂM



TP.ăH CHÍ MINH – Nmă2012

LIăCMăN

Trong sut quá trình hc tp vƠ thc hin lun vn nƠy, tôi đƣ nhn đc s
hng dn, giúp đ quỦ báu ca các thy cô, các anh ch, các em vƠ các bn. Vi lòng
kính trng vƠ bit n sơu sc tôi xin đc bƠy t li cm n chơn thƠnh vƠ li tri ơn sơu
sc ti:
Ban Giám hiu vƠ toƠn th các Thy Cô giáo trng i hc Kinh t ThƠnh ph
H Chí Minh đƣ tn tình dy bo, truyn đt nhng kin thc quỦ báu cho tôi trong
sut thi gian hc tp ti trng.
Tin s Dng Th Mai HƠ Trơm - ngi đƣ ht lòng giúp đ, dy bo, đng
viên vƠ to mi điu kin thun li cho tôi đ tôi có th hoƠn thƠnh đc lun vn nƠy.
Ban Giám đc vƠ toƠn th cán b công nhơn viên Xí nghip may Kon Tum đƣ
hng dn, ch bo vƠ to mi điu kin thun li cho tôi trong quá trình lƠm vic, hc
tp vƠ thu thp s liu ti đơy đ tôi có th hoƠn thƠnh đc lun vn.
Xin gi li cm n ti bn bè, các anh ch em trong lp K19- K toán kim toán
đƣ đng viên vƠ giúp đ tôi trong sut quá trình hc tp, nghiên cu.
Xin chơn thƠnh cm n Gia đình đƣ luôn  bên cnh đng viên vƠ giúp đ tôi
hc tp lƠm vic vƠ hoƠn thƠnh lun vn.

ThƠnh ph H Chí Minh, ngày 22 tháng 11 nm 2012
Sinh viên




Nguyn Th Kim Vơn


LIăCAMăOAN

Tôi cam đoan lun vn ắGii pháp hoƠn thin h thng Kim soát ni b ti Xí
nghip may Kon Tum trên c s qun tr ri ro doanh nghip” lƠ công trình nghiên cu
ca riêng tôi.
Các s liu, kt qu nêu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc ai công
b trong bt k công trình nƠo khác.

TP. H Chí Minh, ngày 22/11/2012

Nguyn Th Kim Vân

















MCăLC

LI M U 1

CHNG 1: C S Lụ LUN CHUNG V H THNG KIM SOÁT NI B
1.1. Khái nim h thng kim soát ni b 5
1.2. Các yu t cu thƠnh h thng kim soát ni b 6
1.2.1. Mi trng kim soát 6
1.2.2 ánh giá ri ro 8
1.2.3 Hot đng kim soát 9
1.2.4 Thông tin vƠ Truyn thông 11
1.2.5 Giám sát 12
1.3 Qun tr ri ro doanh nghip theo khuôn mu ca COSO nm 2004 14
1.3.1 Khái nim v qun tr ri ro doanh nghip 14
1.3.2 Li ích ca qun tr ri ro doanh nghip 15
1.3.3 Các yu t ca qun tr ri ro doanh nghip 16
1.3.3.1 S lc các yu t 16
1.3.3.2 Nhng đim khác bit so vi kim soát ni b 17
1.3.4 Hn ch ca qun tr ri ro doanh nghip 24
1.4. Mc tiêu ca h thng kim soát ni b 25
1.5. Li ích ca h thng kim soát ni b vng mnh 26
1.6. Hn ch ca h thng kim soát ni b 29


1.7. Vai trò ca Hip hi dt may Vit Nam trong vic trin khai thit k H thng
kim soát ni b vƠ ụ ngha ca h thng kim soát ni b đi vi các doanh
nghip ngƠnh dt may Vit Nam 30
Tóm tt chng 1 35
CHNG 2: THC TRNG H THNG KIM SOÁT NI B TI Xệ
NGHIP MAY KON TUM TRểN C S QUN TR RI RO DOANH NGHIP
2.1. Tìm hiu thc trng h thng kim soát ni b  xí nghip may Kon Tum 37
2.1.1. Gii thiu tng quát và Thc trng các Quy đnh pháp lỦ nh hng ti
Xí nghip may Kon Tum 37
2.1.2. nh hng ca h thng Kim soát ni b đn vic lp vƠ trình bƠy

Báo cáo tƠi chính ti Xí nghip may Kon Tum 39
2.1.3. Thc trng v s hu hiu vƠ hiu qu hot đng sn xut kinh doanh
Xí nghip may Kon Tum 40
2.1.4. i tng vƠ phng pháp kho sát ti Xí nghip may Kon Tum 42
2.2. ánh giá chung da trên các yu t cu thƠnh h thng KSNB  xí nghip
may Kon Tum 43
2.2.1. Môi trng kim soát 43
2.2.1.1 Trit lỦ qun lỦ vƠ phong cách điu hƠnh ca nhƠ lƣnh đo 43
2.2.1.2 C cu t chc 44
2.2.1.3 Hi đng Qun tr, BKS 47
2.2.1.4 Chính sách nhơn s 48
2.2.2. ánh giá ri ro 50
2.2.3. Hot đng kim soát 51


2.2.3.1. Kim soát quá trình mua hƠng 51
2.2.3.2. Kim soát chi phí sn xut 53
2.2.3.3. Kim soát Thanh toán ca Khách hƠng 55
2.2.4. Thông tin truyn thông 56
2.2.5. Giám sát 57
2.2.6. Qun tr ri ro doanh nghip 58
2.3. ánh giá chung v Kim soát ni b vƠ Qun tr ri ro ti Xí nghip may Kon
Tum 59
2.3.1 u đim 59
2.3.2 Nhc đim 63
2.3.3 Nguyên nhân 66
Tóm tt chng 2 67
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN H THNG KIM SOÁT NI B
TI Xệ NGHIP MAY KON TUM
3.1. S cn thit hoƠn thin h thng Kim soát ni b da trên Qun tr ri ro

doanh nghip ti Xí nghip may Kon Tum 68
3.1.1. C hi vƠ thách thc 68
3.1.2 HoƠn thin kim soát ni b theo hng kim soát ri ro 72
3.1.3 Quan đim vƠ nguyên tc hoƠn thin h thng kim soát ni b ti Xí
nghip may Kon Tum 73
3.2. Gii pháp hoƠn thin hot đng kim soát ti xí nghip may Kon Tum 77
3.2.1. Môi trng kim soát 77


3.2.1.1 Trit lỦ qun lỦ vƠ phong cách điu hƠnh ca nhƠ lƣnh đo 77
3.2.1.2 C cu t chc 78
3.2.1.3 Hi đng Qun tr vƠ Ban kim soát 78
3.2.1.4 Chính sách nhơn s 79
3.2.2. ánh giá ri ro 80
3.2.3. Hot đng kim soát 81
3.2.3.1. Kim soát quá trình mua hƠng 81
3.2.3.2. Kim soát chi phí sn xut 83
3.2.3.3. Kim soát Thanh toán ca Khách hƠng 85
3.2.4. Thông tin truyn thông 86
3.2.5. Giám sát 87
3.2.6. Gii pháp Phòng nga - Qun tr ri ro 87
3.3. Kin ngh 89
3.3.1. Kin ngh đi vi Tp đoƠn Dt may Vit Nam 89
3.3.2. Kin ngh đi vi Xí nghip may Kon Tum 90
Tóm tt chng 3 92
KT LUN 94
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 96
PH LC 98

DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT

ASEAN : Hip hi các quc gia ông Nam Á
(Association of Southeast Asian Nations)
BKS : Ban kim soát
COSO : Hip hi ca các t chc tƠi tr
(Committee of Sponsoring Organizations)
CSR : Trách nhim xã hi ca doanh nghip
(Corporate Social Responsibility)
FDI : u t trc tip nc ngoài (Foreign Direct Investment)
FTA : Hip đnh thng mi t do (Free Trade Area)
HTKSNB : H thng kim soát ni b
KCS : B phn kim nhn cht lng sn phm
KSNB : Kim soát ni b
L/C : Tín dng th (Letter of Credit)
QTRR : Qun tr ri ro
SAFSA : Hip hi chui cung ng dt may cht lng cao ASEAN
(The Source ASEAN Full Service Allianc)
SA 8000 : Tiêu chun trách nhim xƣ hi (Social Accountability 8000)
TBT : Hàng rào k thut trong thng mi (Technical Barriers to Trade)
WTO : T chc Thng mi Th gii (World Trade Organization)

DANHăMCăCÁCăHÌNHăV

Hình 1.1: Mô hình H thng kim soát ni b theo COSO 1992
Hình 1.2: Mô hình H thng kim soát ni b theo COSO 2004
Hình 2.1: S đ t chc Xí nghip may Kon Tum



















1
LIăMăU
I. LụăDOăCHNăăTÀI
Vi nhng li th riêng bit nh vn đu t không ln, thi gian thu hi vn
nhanh, thu hút nhiu lao đng vƠ có nhiu điu kin m rng th trng trong vƠ

ngoƠi nc vi s tham gia ca nhiu thƠnh phn kinh t khác nhau, ngƠnh dt may
đc coi lƠ mt trong nhng ngƠnh trng đim ca nn công nghip Vit Nam thi
k đy mnh công nghip hóa, hin đi hóa đt nc. NgƠnh dt may Vit Nam
hin nay đang đc xem lƠ ngƠnh sn xut mi nhn vƠ có tim lc phát trin khá
mnh. Mt hƠng dt may hin lƠ mt hƠng xut khu hƠng đu ca Vit Nam vƠ có
tc đ tng trng cao qua các nm. Sn phm dt may ca Vit Nam đƣ thit lp
đc v th trên các th trng khó tính nh M, EU, Nht Bn,ầ
Tuy nhiên, hình thc sn xut ch yu ca các doanh nghip Vit Nam vn
theo hp đng gia công, ngun nguyên liu tuơn theo ch đnh ca ch hƠng vƠ ph
thuc ln vƠo nhp khu, hn ch c hi ci thin li nhun ca các doanh nghip
trong ngƠnh. Trong nc, ch s giá tiêu dùng liên tc tng cao, lƣi sut huy đng,
cho vay tip tc gi  mc cao gơy khó khn cho doanh nghip trong vic tip cn
ngun vn. Các nguyên nhơn khác nh khó mua ngoi t đ thanh toán các hp
đng nhp khu nguyên ph liu; bin đng lao đng ti doanh nghip; tình hình
thiu đin din ra thng xuyên khin cho doanh nghip không th ch đng k
hoch sn xut kinh doanh cng nh không dám nhn nhng đn hƠng ln đƣ nh
hng ln đn sn xut kinh doanh vƠ li nhun ca các doanh nghip Dt
may. Hn na, trong xu th hi nhp kinh t khu vc vƠ quc t, ngƠnh dt may
đang phi đi mt vi nhiu thách thc ln, phi cnh tranh ngang bng vi các
cng quc xut khu ln nh Trung Quc, n , Inđônêxia, Pakixtan, HƠn
Quc
i vi mi Doanh nghip nói chung vƠ các Doanh nghip ngƠnh dt may
nói riêng, thì chc nng kim tra, kim soát luôn gi vai trò quan trng, vƠ h thng
KSNB lƠ công c ch yu đ thc hin chc nng đó trong mi quy trình qun lỦ


2
ca đn v. H thng KSNB mt khi vng mnh s góp phn không nh cho thƠnh
công ca Doanh nghip, ngƠy cƠng gim thiu ri ro vƠ nơng cao hiu qu. Mt h
thng Kim soát ni b vng mnh đang lƠ mt nhu cu bc thit, mt công c ti

u đ xác đnh s an toƠn ca ngun vn đu t, xác đnh hiu qu điu hƠnh ca
Ban điu hƠnh doanh nghip cng nh kp thi nm bt hiu qu hot đng ca
doanh nghip.
ụ thc đc tm quan trng ca công tác kim soát ni b đi vi ngƠnh dt
may - mt ngƠnh công nghip trng đim  Vit Nam, vi điu kin thun li tng
đc thc tp ti xí nghip may Kon Tum, tôi quyt đnh chn đ tƠi “Gii pháp
hoàn thin h thng kim soát ni b ti xíănghipămayăKonăTumătrênăcăsă
qunătrăriăroădoanhănghip” đ lƠm đ tƠi nghiên cu khoa hc ca mình.
II. MCăTIểUăNGHIểNăCU
Tng hp, tìm hiu, đánh giá thc trng h thng kim soát ni b theo tiêu
chun ca Báo cáo COSO nm 1992. ánh giá thc trng ri ro mƠ doanh nghip
phi đi mt vƠ cách thc qun tr ri ro ca doanh nghip, t đó so sánh vi quan
đim Báo cáo COSO 2004.
Phơn tích, xem xét u nhc đim vƠ đánh giá thc trng h thng kim soát
ni b xí nghip may Kon Tum.
Trên c s phơn tích, đánh giá thc trng, đ xut các đnh hng, gii pháp
đ hoƠn thin h thng kim soát ni xí nghip may Kon Tum.
III. IăTNG,ăPHMăVIăNGHIểNăCU
Lun vn tp trung nghiên cu lỦ lun vƠ thc tin v h thng kim soát ni
b cng nh nhn đnh ca Xí nghip may Kon Tum v ri ro vƠ cách thc qun tr
ri ro.
 tƠi ch nghiên cu các yu t ca kim soát ni b vƠ m rng thêm các
ni dung liên quan đn qun tr ri ro; đng thi tìm hiu, đánh giá các th tc kim
soát liên quan đn các nghip v kinh t phát sinh đu vƠo, đu ra, chi phí phát sinh


3
trong quá trình sn xut mƠ xí nghip may Kon Tum đang áp dng. Qua đó, chúng
ta s thy đc thc trng v h thng kim soát ni b cng nh nhn đnh v ri
ro vƠ cách thc qun lỦ ri ro ca Xí nghip.

IV. PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
Lun vn nghiên cu da trên phng pháp lun khoa hc đ h thng hóa
các c s lỦ lun vƠ thc tin. Lun vn s dng các phng pháp k thut c th
nh quan sát, phng vn đ thu thp thông tin s cp kt hp vi su tm thông tin
th cp, phơn tích vƠ tng hp. Trong các phng pháp, phng pháp đc s dng
ch yu lƠ điu tra trên c s thc hin phng vn trc tip Ban Giám đc, K toán
trng Xí nghip may Kon Tum. Bên cnh đó, tác gi cng thc hin gi phiu
điu tra phng vn mt s cán b  các b phn liên quan nhm b sung vƠ lƠm rõ
hn các thông tin đƣ thu nhn đc. Tác gi cng kt hp quan sát thc trng hot
đng ca Xí nghip đ vic phơn tích, đánh giá khách quan hn. ng thi, tác gi
cng thu thp thêm các s liu thng kê, s liu ca Hip hi Dt may Vit Nam,
Tp đoƠn Dt may Vit Nam, s liu ca mt s các công ty trong ngƠnh dt may
trên các webside, báo chí,ầ T đó, đa ra đnh hng vƠ gii pháp đ hoƠn thin
h thng kim soát ni b ca doanh nghip ngƠnh dt may Vit Nam vƠ xí nghip
may Kon Tum. C th hn, nghiên cu thc trng ca xí nghip may Kon Tum, kt
hp thc t vƠ lỦ thuyt ca Báo cáo COSO nm 1992, COSO nm 2004 đ phơn
tích, nhn xét, đánh giá h thng kim soát ni b trên c s qun tr ri ro. Kt qu
đánh giá đƣ ch ra nhng u đim, nhc đim vƠ các nguyên nhơn ca nhng đim
cha đt đc, t đó đa ra các phng hng, gii pháp thit thc nhm hoàn
thin h thng Kim soát ni b xí nghip may Kon Tum.

V. KTăCUăLUNăVN
LI M U
Chngă1:ăCăsălỦălunăchungăvăhăthngăkimăsoátăniăb
Chngă2:ăThcătrngăhăăthngăăkimăăsoátăăniăăbăătiăăXíănghipămayă


4
Kon Tum trênăcăsăqunătrăriăroădoanhănghip.
Chngă3:ăGiiăphápăhoƠnăthinăhăthngăkimăsoátăniăbătiăXíănghipă

may Kon Tum
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC



















5
CHNG 1: CăS LÝ LUN CHUNG V H THNG
KIM SOÁT NI B

1.1. Kháiănimăh thng kim soát ni b
Hình thc ban đu ca kim soát ni b lƠ kim soát tin vƠ bt đu t cuc
cách mng công nghip. Do yêu cu phát trin, các công ty cn có vn vƠ t đó

đa đn nhu cu tng cng qun lỦ vn vƠ kim tra thông tin v s dng vn,
thut ng kim soát ni b bt đu t giai đon nƠy. Tri qua nhiu giai đon,
kim soát ni b luôn đc coi lƠ vn đ thng gơy tranh cƣi v c bn cht vƠ
cách s dng t ng. Khi không có chun mc chung v kim soát ni b, không
ch các nhƠ chuyên môn mƠ ngay c các t chc cng không có c s đ xác đnh
mc đ khoa hc vƠ hiu lc ca kim soát ni b trong t chc ca mình. Trc
thc t nƠy, nm 1987, Hip hi ca các t chc tƠi tr (COSO ậ Committee of
Sponsoring Organization) đc thƠnh lp t các t chc ngh nghip khác nhau
(bao gm: Hip hi K toán viên công chng Hoa K (AICPA), Hip hi Kim
toán viên ni b (IIA- The Institute of Internal Auditors), Hip hi Qun tr viên
tài chính (FEI ậ Financial Executives Institute), Hip hi K toán Hoa K (AAA ậ
American Accounting Association), Hip hi K toán viên Qun tr (IMA- The
Institute of Management Accountants) vi mc đích nghiên cu thng nht đnh
ngha v kim soát ni b phc v cho nhu cu ca các đi tng khác nhau nhm
h tr cho y ban Chng gian ln trong Báo cáo tƠi chính thuc Hi đng Quc
gia Hoa K (Treadway Commission). ng thi, sau mt thi gian dƠi nghiên
cu, đn nm 1992, COSO cng công b mt h thng tiêu chun đy đ giúp các
t chc có th đánh giá quá trình kim soát ca h nhm tìm gii pháp hoƠn thin.
Báo cáo ca COSO đc công b di tiêu đ ắKim soát ni b - Khuôn kh hp
nht” nm 1992 lƠ tƠi liu đu tiên trên th gii đa ra Khuôn mu lỦ thuyt v
kim soát ni b mt cách đy đ vƠ có h thng. c đim ni bt ca báo cáo
này lƠ cung cp 1 tm nhìn rng vƠ mang tính qun tr, trong đó kim soát ni b


6
không ch còn lƠ mt vn đ liên quan đn báo cáo tƠi chính mƠ đc m rng ra
cho c các phng din hot đng vƠ tuơn th.
Khái nim v h thng kim soát ni b theo COSO 1992:
ắKim soát ni b lƠ quá trình do ngi qun lỦ, hi đng qun tr, vƠ các
nhơn viên ca đn v chi phi, nó đc thit lp đ cung cp mt s đm bo hp

lỦ nhm thc hin các mc tiêu di đơy:
- m bo s tin cy ca báo cáo tƠi chính;
- m bo s tuơn th các quy đnh vƠ lut l;
- m bo các hot đng đc hot đng hiu qu”.
1.2. CácăyuătăcuăthƠnhăhăthngăkimăsoátăniăb
Theo Báo cáo COSO 1992, h thng kim soát ni b bao gm 5 b phn có
mi liên h cht ch vi nhau, đó lƠ:
1- Môi trng kim soát
2- ánh giá ri ro
3- Hot đng kim soát
4- Thông tin vƠ truyn thông
5- Giám sát
1.2.1. Miătrngăkim soát
Môi trng kim soát: to ra sc thái chung trong đn v - ni mi ngi
tin hành các hot đng và thc hin ngha v kim soát ca mình. Chính môi
trng kim soát làm nn tng cho các thành phn khác ca h thng kim soát
ni b. Môi trng kim soát nh hng đn cách thc kinh doanh ca mt t
chc, các mc tiêu đc thit lp và các b phn còn li ca h thng kim
soát ni b. Các nhơn t ca môi trng kim soát bao gm Các giá tr đo
đc vƠ tính trung thc, cam kt v nng lc, s đ t chc, trit lỦ vƠ phong
cách điu hƠnh ca nhƠ qun tr, phơn đnh quyn hn vƠ trách nhim, chính
sách nhơn s vƠ s ch đo ca Hi đng qun tr, y ban kim toán. Các


7
nhân t trong môi trng kim soát đu quan trng, nhng mc đ quan
trng ca mi nhơn t tùy thuc vƠo tng doanh nghip.
Các nhân t đ đánh giá môi trng kim soát:
- Các giá tr đo đc và tính chính trc:  đáp ng yêu cu này, các nhà
qun lý cao cp phi xây dng nhng chun mc v đo đc trong đn v và c

x đúng đn đ có th ngn cn không cho các thành viên có các hành vi thiu
đo đc hoc phm pháp. Mun vy, nhà qun lý cn phi làm gng cho cp
di v vic tuân th các chun mc và cn phi ph bin nhng quy đnh đn
mi thành viên bng các th thc thích hp. Ngoài ra, cn phi loi tr hoc
gim thiu nhng sc ép hay điu kin có th dn đn nhân viên có nhng
hành vi thiu trung thc.
- Cam kt v nng lc: là đm bo cho nhân viên có đc nhng k nng
và hiu bit cn thit đ thc hin đc nhim v ca mình. Do đó, nhà qun lý
ch nên tuyn dng các nhân viên có kin thc và kinh nghim phù hp vi
nhim v s đc giao và phi giám sát hun luyn cho đy đ và thng xuyên.
- Hi đng qun tr và y ban kim toán: y Ban kim toán gm mt s
thành viên trong và ngoài Hi đng qun tr nhng không tham gia điu hành
đn v. y Ban kim toán có th có nhng đóng góp quan trng cho vic thc
hin các mc tiêu ca đn v, thông qua vic giám sát s tuân th pháp lut, giám
sát vic lp báo cáo tài chính, gi s đc lp ca kim toán ni b. Các nhân t
đc xem xét đ đánh giá s hu hiu ca Hi đng qun tr và y ban kim toán
gm mc đ đc lp, kinh nghim và uy tín ca các thành viên trong Hi đng
qun tr và y ban kim toán và mi quan h ca h vi b phn kim toán ni b
và kim toán đc lp.
- Phng chơm qun lỦ vƠ cách thc hot đng: th hin qua quan đim vƠ
nhn thc ca ngi qun lỦ; qua cá tính, t cách vƠ thái đ ca h khi điu hƠnh
đn v. NgoƠi ra, điu nƠy còn phn ánh trong cách thc nhƠ qun lỦ s dng các
kênh thông tin vƠ quan h vi cp di.
- S đ t chc: th hin c cu t chc ca đn v. Mt c cu phù hp s


8
lƠ c s đ lp k hoch, điu hƠnh, kim soát vƠ giám sát các hot đng. S đ t
chc phi xác đnh đc các v trí then cht vi quyn hn, trách nhim vƠ th thc
báo cáo cho phù hp. C cu cn phù hp vi quy mô vƠ đc thù hot đng ca

đn v.
- Phơn công quyn hn vƠ trách nhim: c th hóa quyn hn vƠ trách
nhim ca tng thƠnh viên trong các hot đng ca đn v giúp cho mi thƠnh viên
phi hiu rng h có nhim v c th gì vƠ tng hot đng ca h s nh hng
nh th nƠo đn ngi khác trong vic hoƠn thƠnh mc tiêu. Do đó, khi mô t công
vic, đn v cn phi th ch bng vn bn v nhng nhim v vƠ quyn hn c th
ca tng thƠnh viên vƠ quan h gia h vi nhau.
- Chính sách v ngun nhơn lc vƠ thc tin: lƠ các chính sách vƠ th tc v
vic tuyn dng, hun luyn, b nhim, đánh giá, sa thi, đ bt, khen thng vƠ k
lut.
1.2.2ăánhăgiáăriăro
Mi đn v luôn phi đi phó vi nhng ri ro mà mình gp phi. Tin đ
cho vic đánh giá ri ro là vic đt ra mc tiêu (bao gm mc tiêu chung và mc
tiêu c th cho tng hot đng ca doanh nghip). ánh giá ri ro là vic nhn
dng và phân tích các ri ro đe da các mc tiêu ca mình. Trên c s nhn
dng và phân tích các ri ro, nhà qun lý s xác đnh ri ro.  qun lý ri ro,
ngi qun lý cn phi:
-
Thit lp các mc tiêu ca t chc: bao gm vic đa ra s mnh, hoch
đnh
các mc tiêu chin lc, các ch tiêu trong ngn hn, trung và dài hn. Vic
xác đnh mc tiêu có th thc hin qua vic ban hành các vn bn hoc đn
gin hn, qua nhn thc và phát biu hàng ngày ca ngi qun lý.
- Nhn dng các ri ro (thit lp c ch nhn dng): Ri ro có th tác đng
đn t chc  mc đ toƠn đn v hay ch nh hng đn tng hot đng c th. 
mc đ toƠn đn v, các nhơn t có th lƠm phát sinh ri ro lƠ s đi mi k thut,
nhu cu ca khách hƠng thay đi, s ci tin sn phm ca các đi th cnh tranh, s
thay đi trong chính sách ca NhƠ nc, trình đ nhơn viên không đáp ng yêu cu

9
hoc thay đi cán b qun lỦ Trong phm vi tng hot đng bán hƠng, mua hƠng,
k toánầ ri ro có th phát sinh vƠ tác đng đn bn thơn tng hot đng trc khi
gơy nh hng dơy chuyn đn toƠn đn v.  nhn dng ri ro, ngi qun lỦ có
th s dng nhiu phng pháp khác nhau, t vic s dng các phng tin d báo,
phơn tích các d liu quá kh, cho đn vic rƠ soát thng xuyên các hot đng.
- Phân tích ri ro (nguyên nhân, tác đng): Mt quy trình phân tích ri ro
bao gm c lng tm c ca ri ro qua nh hng có th có ca nó đn mc
tiêu ca đn v, xem xét kh nng xy ra ri ro và nhng bin pháp có th s dng
đ đi phó vi ri ro.
- Xơy dng các bin pháp trong tng trng hp
- T chc thc hin.
1.2.3ăHotăđngăkimăsoát
Là nhng chính sách và th tc đ đm bo cho các ch th ca nhà qun lý
đc thc hin. Hot đng kim soát din ra trong toàn đn v  mi cp đ và
mi hot đng. Nhng hot đng kim soát ch yu có liên quan đn h thng k
toán:
- Phân chia trách nhim đy đ da trên nguyên tc phân công phân nhim
và nguyên tc bt kiêm nhim.
 Không đ mt cá nhân nm tt c các khâu ca mt nghip v: xét
duyt, thc hin, bo qun tài sn và gi s sách k toán.
 Không cho phép kiêm nhim gia mt s chc nng.
-
y nhim cho ngi có thm quyn phê chun các nghip v mt cách
thích
hp.
 Phê chun: lƠ mt quyt đnh có tính chính sách ca nhƠ qun lỦ.
 y quyn: lƠ y thác thuc cp mt quyn hn nht đnh.
 Xét duyt: lƠ vic thc hin nhng quyt đnh chung ca nhƠ qun lỦ.
- To lp h thng chng t và s sách k toán đy đ.

Kim soát chng

t:


10
 Biu mu chng t đy đ, rõ rƠng.
 ánh s trc liên tc.
 Lp kp thi.
 Lu chuyn chng t khoa hc.
 Bo qun vƠ lu tr chng t.
Kim

soát

s

sách:
 Thit k s sách.
 Ghi chép kp thi, chính xác.
 S sách có du giáp lai.
 Bo qun vƠ lu tr.
- Kim soát quá trình x lý thông tin gm:
 Kim soát chung cho toƠn b h thng.
 Kim soát ng dng.
- Kim soát vt cht c th hn ch tip cn tài sn, kim kê tài sn, s
dng thit b và bo v thông tin.
- Kim tra đc lp v vic thc hin chng hn tách bit trách nhim ghi
chép s sách vƠ bo v tƠi sn.
- Phơn tích rƠ soát nhm phát hin các bin đng bt thng, xác đnh

nguyên nhơn vƠ x lỦ kp thi qua phng pháp đi chiu đnh k tng hp vƠ chi
tit, thc t vƠ k hoch, k nƠy vƠ k trc.
- Thit lp h thng tiêu chí khen thng k lut rõ rƠng.
Xét v mc đích, hot đng kim soát có th đc chia thành ba loi, đó
là: kim soát phòng nga, kim soát phát hin và kim soát bù đp. C th,
kim soát phòng nga lƠ hot đng kim soát nhm ngn nga, gim thiu kh
nng xy ra sai sót vƠ gian ln, nh hng đn vic đt đc mc tiêu ca doanh
nghip. Trong khi đó, kim soát phát hin lƠ hot đng kim soát nhm phát hin
kp thi ra hƠnh vi sai sót hoc gian ln nƠo đó đƣ thc hin. Thông thng, ngi
ta có th kt hp gia kim soát phòng nga vƠ kim soát phát hin nhm nơng
cao tính hiu qu ca kim soát. Cui cùng, sau khi phát hin sai sót, gian ln


11
doanh nghip phi thay th nhng hot đng kim soát đƣ b ắqua mt” bng
nhng hot đng kim soát khác hu hiu hn hay phi tng cng thêm các hot
đng kim soát. Vic tng cng thêm mt th tc kim soát nhm b sung cho
mt th tc kim soát khác chính lƠ kim soát bù đp.

1.2.4ăThôngătinăvƠăTruynăthông
Các thông tin cn thit phi đc nhn dng, thu thp và trao đi trong
đn v di hình thc và thi gian thích hp sao cho nó giúp mi ngi trong
đn v thc hin nhim v ca mình. Thông tin và truyn thông to ra báo cáo,
cha đng các thông tin cn thit cho vic qun lý và kim soát đn v. S trao
đi thông tin hu hiu đòi hi phi din ra theo nhiu hng: t cp trên xung
cp di, t di lên trên và gia các cp vi nhau. Mi cá nhân cn hiu rõ vai
trò ca mình trong h thng kim soát ni b cng nh hot đng ca các cá
nhân có tác đng ti công vic ca ngi khác nh th nào. Ngoài ra, cng cn
có s trao đi hu hiu gia đn v vi các đi tng bên ngoài nh khách hàng,
nhà cung cp, c đông và các c quan qun lý. Vic kim soát ch có th đc

thc hin khi có các thông tin trung thc, chính xác và đc truyn thông kp thi
và hp lý. Trong đn v, h thng thông tin k toán là phân h quan trng trong
h thng thông tin ca đn v. Mt h thng thông tin tt cn có các đc đim sau:
- H tr cho chin lc kinh doanh
- H tr cho sáng kin mang tính chin lc
- Tích hp vi hot đng kinh doanh
- Phi hp vi h thng thông tin mi vƠ c
- Cht lng thông tin: Thông tin phi thích hp, kp thi, cp nht, chính
xác vƠ d dƠng truy cp.
1.2.5 Giám sát
Là quá trình đánh giá cht lng ca h thng kim soát ni b qua thi
gian. Nhng khim khuyt ca h thng kim soát ni b cn đc báo cáo lên
cp trên và điu chnh li khi cn thit. Trong môi trng kim soát, nhà qun


12
lý đánh giá ri ro đe da đn vic đt đc các mc tiêu c th. Hot đng kim
soát đc tin hành nhm bo đm rng các ch th ca nhà qun lý nhm đi phó
ri ro đc thc hin trong thc t. Trong khi đó, các thông tin thích hp cn
phi đc thu thp và quá trình trao đi thông tin din ra thông sut trong toàn
b t chc. Quá trình trên s đc giám sát và điu chnh li khi cn thit.
Giám sát là hot đng quan trng trong kim soát ni b vì nó giúp hot đng
kim soát ni b duy trì đc s hu hiu qua các giai đon hot đng.
Có hai loi giám sát:
- Giám sát thng xuyên: thu thp thông tin trong ni b và bên ngoài,
đi chiu s liu thc t và s sách.
- Giám sát đnh k: kim toán ni b, kim toán đc lp vƠ chng trình
đánh giá đnh k.
Các b phn hp thành ca h thng kim soát ni b có tính linh hot
cao. Ví d nh: đánh giá ri ro không ch nh hng đn các hot đng kim

soát mà còn có th ch ra nhu cu xem xét li thông tin và truyn thông hoc hot
đng giám sát trong t chc. Vì vy kim soát ni b không đn gin là mt quá
trình ậ  đó mi b phn hp thành ch nh hng đn b phn k tip ậ mà thc
s là mt quá trình tng tác nhiu chiu ậ trong đó hu nh bt c b phn nào
cng có th nh hng đn b phn khác. Do đó, mc dù mi doanh nghip đu
cn có các b phn nói trên nhng h thng kim soát ni b ca h li rt khác
nhau tùy theo ngành ngh, quy mô, vn hóa và phong cách qun lý.
Mi quan h gia mc tiêu ca t chc vƠ các b phn hp thƠnh ca h
thng kim soát ni b:
Có mi liên h trc tip gia mc tiêu ca t chc - là nhng cái cn đt
đc vi các b phn hp thành ca h thng kim soát ni b - là đi din cho
nhng cái cn có đ đt đc mc tiêu. Hãy tng tng có mt khi hình ch
nht ln đc to thành t nhiu khi ch nht nh hn (hình minh ha).  khi
ch nht ln
này:

- Ba nhóm mc tiêu (mc tiêu hot đng, mc tiêu báo cáo tƠi chình vƠ tuơn


13
th) đc đc trng bi các ct thng đng (có tng cng ba ct).
- Nm b phn cu thƠnh ca h thng kim soát ni b đc đc trng bi
các hƠng ngang (có nm hƠng tt c).
- Các đn v con hoc các hot đng c th ca đn v đc đc trng bi
chiu th ba ca khi ch nht (có th có rt nhiu đn v con hoc hot đng c
th, tùy doanh nghip)
Mi quan h gia mc tiêu ca t chc và các b phn hp thành ca h
thng kim soát ni b đc mô t nh sau:
- Mi hƠng ngang (mt b phn ca h thng kim soát ni b) đu ct c ba
ct (ba nhóm mc tiêu). Tc lƠ mi b phn ca h thng kim soát ni b thì cn

thit cho vic đt đc c ba nhóm mc tiêu. Ví d các thông tin tƠi chính vƠ phi tƠi
chính ậ lƠ mt thƠnh phn ca b phn Thông tin vƠ Truyn thông ậ thì cn thit
cho vic qun lỦ đn v mt cách hu hiu vƠ hiu qu đng thi cng cn thit cho
vic đánh giá s tuơn th lut l vƠ quy đnh ca đn v.
- Tng t, mi ct (mt mc tiêu đu ct c nm hƠng ngang (nm b phn
hp thƠnh ca h thng kim soát ni b). Tc lƠ c nm b phn hp thƠnh ca h
thng kim soát ni b đu hu ích vƠ quan trng trong vic đt đc mt trong ba
nhóm mc tiêu nói trên. Ví d đ doanh nghip hot đng mt cách hu hiu vƠ
hiu qu thì rõ rƠng c nm b phn ca h thng kim soát ni b đu quan trng
vƠ góp phn tích cc vƠo vic đt đc mc tiêu nƠy.
- H thng kim soát ni b liên quan đn tng b phn, tng hot đng ca
t chc vƠ toƠn b t chc nói chung. Mi quan h nƠy đc th hin  chiu th ba
ca khi hình ch nht. Ví d khi ch nht nƠy nói lên rng môi trng kim soát
có nh hng đn mc tiêu hot đng ca mt phòng chc nng trong t chc.


14

Hình 1.1 Mô hình H thng kim soát ni b theo COSO 1992

1.3ăQunătrăriăroădoanhănghipătheoăkhuônăămuăcaăCOSOănmă2004
1.3.1ăKháiănimăvăqunătrăriăroădoanhănghip
Mùa thu nm 2001, COSO đ xut nghiên cu nhm đa ra mt lỦ thuyt
đ giúp các t chc qun tr các ri ro liên quan đn quá trình hot đng. Mc dù đƣ
tn ti nhiu lỦ thuyt v qun tr ri ro nhng COSO vn khng đnh rng cn thit
phi có mt cách tip cn mi v ri ro vƠ phi xơy dng mt khuôn mu lỦ thuyt
cng nh các k thut áp dng mi đ các đn v có th áp dng phù hp vi điu
kin ca mình. Công ty kim toán PriceWaterhouseCooper đc chn tham gia vƠo
d án nƠy. n tháng 10 nm 2004, d án đc hoƠn thƠnh vƠ COSO công b báo
di tiêu đ: Qun tr ri ro doanh nghip ậ Khuôn kh hp nht.

Theo Báo cáo ca COSO nm 2004 thì qun tr ri ro (QTRR) doanh nghip
lƠ mt quá trình do hi đng qun tr, các cp qun lỦ vƠ các nhơn viên ca đn v
chi phi, đc áp dng trong vic thit lp các chin lc liên quan đn toƠn đn
v vƠ áp dng cho tt c các cp đ trong đn v, đc thit k đ nhn dng các s
kin tim tƠng có th nh hng đn đn v vƠ qun tr ri ro trong phm vi chp
nhn đc ca ri ro nhm cung cp mt s đm bo hp lỦ v vic đt đc


15
các mc tiêu ca đn v. So vi đnh ngha ca Báo cáo COSO nm 1992, thì đnh
ngha nƠy có nhng đim mi sau:
- NgoƠi 3 mc tiêu: báo cáo tƠi chính, hot đng vƠ tuơn th thì mc tiêu ca
Báo cáo COSO nm 2004 còn có mc tiêu chin lc. Mc tiêu chin lc đc
xác đnh  cp đ cao hn so vi các mc tiêu còn li ca QTRR. Các mc tiêu
chin lc đc xơy dng da trên s mng ca đn v. Các mc tiêu v hot đng,
báo cáo vƠ tuơn th phi phù hp vi các mc tiêu chin lc nƠy.
- M rng hng tip cn chin lc v ri ro. QTRR đc áp dng trong
vic thit lp các mc tiêu chin lc vƠ các chin lc đ thc hin cng nh
trong các hot đng nhm đt đn các mc tiêu liên quan. Nh vy, các mc tiêu
trong QTRR bao trùm hn, xuyên sut hn so vi các mc tiêu trong KSNB do đó
s mc đ bao quát rng hn đi vi nhng ri ro có kh nng phát sinh.
- M rng các cp đ xem xét đi vi ri ro. S kin tác đng không ch
đc xem xét riêng l cho tng b phn trc tip liên quan mƠ còn đc xem xét
cho tt c các cp đ hot đng trong đn v. Khi đó s tác đng ca ri ro đc
xem xét ht t b phn, chi nhánh, đn toƠn doanh nghip.
Các cp đ xem xét đi vi ri ro cn c vƠo phm vi có th chp nhn ca
ri ro, các phm vi có th chp nhn bao gm:
- Mc ri ro có th chp nhn: lƠ mc đ ri ro mƠ đn v sn sƠng chp
nhn đ thc hin vic lƠm tng giá tr xét trên bình din toƠn đn v.
- Mc ri ro có th chp nhn  mc đ b phn: lƠ mc ri ro mƠ đn v sn

sƠng chp nhn liên quan đn vic thc hin tng mc tiêu c th.

1.3.2ăLiăíchăcaăqunătrăriăroădoanhănghip
- To lp s phù hp gia la chn chin lc vƠ mc ri ro có th chp
nhn: đi vi mi chin lc đc la chn, đn v xem xét mc ri ro có th chp
nhn cho tng chin lc, trên c s đó đn v có cn c đ xơy dng các mc tiêu
c th vƠ xác đnh cách thc qun lỦ các ri ro liên quan. iu nƠy to s nht quán


16
trong vic qun lỦ vƠ hng các công vic hƠng ngƠy theo mc tiêu ban đu đƣ đ
ra.
- LƠm tng hiu qu đi vi vic phn ng vi ri ro: QTRR cung cp các k
thut vƠ phng pháp c th trong vic nhn dng vƠ la chn các phng thc
phn ng vi ri ro nh né tránh ri ro, gim thiu ri ro, chuyn giao ri ro vƠ chp
nhn ri ro s giúp các nhƠ qun lỦ phn ng vi ri ro mt cách hiu qu.
- Gim thiu tn tht bt ng trong quá trình hot đng: QTRR lƠm tng kh
nng ca đn v v vic nhn dng các s kin tim tƠng, đánh giá ri ro, thit lp
cách thc phn ng vi ri ro vƠ do đó gim thiu nhng chi phí vƠ tn tht bt ng.
- Nhn dng vƠ qun lỦ ri ro xuyên sut toƠn đn v: mi đn v phi đi
mt vi rt nhiu loi ri ro tác đng đn nhiu b phn khác nhau. VƠ QTRR đòi
hi ngi qun lỦ không ch qun lỦ các loi ri ro riêng bit mƠ còn phi hiu đc
s tác đng ln nhau ca các ri ro đó. T đó giúp cho đn v có cái nhìn h thng
đi vi các loi ri ro vƠ phn ng hiu qu hn đi vi ri ro, phc v cho vic
thc hin mc tiêu tng th ca đn v.
- Giúp đn v nm bt nhng c hi trong kinh doanh: QTRR xem xét tt c
các s kin tim tƠng liên quan đn đn v không ch có ri ro vƠ vì vy giúp các
nhƠ qun lỦ nhn dng các s kin mang đn c hi t đó đa ra nhng phn ng
thích hp đ tn dng nhng c hi đó.
- Ci thin s phơn b ngun vn ca đn v: Có đc đy đ thông tin v

ri ro giúp nhƠ qun lỦ đánh giá tng quát nhu cu v vn vƠ ti u hoá vic phơn
b vn ca đn v.
Tóm li, QTRR giúp nhƠ qun lỦ trong vic to lp giá tr cho đn v bng
cách: x lỦ hu hiu đi vi nhng s kin không chc chn trong tng lai vƠ
cung cp các cách thc phn ng nhm đem li hiu qa cao nht cho đn v.

1.3.3ăCácăyuătăcaăqunătrăriăroădoanhănghip
1.3.3.1ăSălcăcácăyuăt