Luận văn thạc sĩ Đo lường bộ ba bất khả thi tại Việt Nam giai đoạn 1997 - 2011

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


DNG TH PHNG TRÂM





O LNG B BA BT KH THI
TI VIT NAM GIAI ON
1997 - 2011







LUN VN THC S KINH T









TP. H CHÍ MINH, THÁNG 02 NM 2012


d

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




DNG TH PHNG TRÂM




O LNG B BA BT KH THI
TI VIT NAM GIAI ON
1997 - 2011




Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12



LUN VN THC S KINH T



Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. Nguyn Th Ngc Trang

TP. H CHÍ MINH, NM 2012




LI CM N

 hoàn thành chng trình cao hc và lun vn này, tôi đã
nhn đc s hng dn, giúp đ và góp ý nhit tình ca quý thy cô
trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, bn bè, gia đình và
các đng nghip.

Trc ht, tôi xin chân thành gi li cm n đn PGS.TS
Nguyn Th Ngc Trang - ngi đã rt tn tình hng dn tôi trong
sut quá trình thc hin lun vn.

Tôi xin cm n anh Nguyn Hu Tun - Công ty C Phn
Chng Khoán Sài Gòn đã h tr và to điu kin thun li đ tôi hoàn
thành lun vn này.

TP.H Chí Minh, tháng 02 nm 2012
Hc viên

Dng Th Phng Trâm

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi vi s giúp đ ca
Cô hng dn và nhng ngi mà tôi đã cm n; s liu thng kê
là trung thc,
ni dung và kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc công b
trong bt c công trình nào cho ti thi đim hin nay.

Tp.HCM, ngày 06 tháng 02 nm 2012
Tác gi




Dng Th Phng Trâm


MC LC

M đu 01

CHNG 1: TNG QUAN V LÝ THUYT B BA BT KH THI
VÀ D TR NGOI HI

1.1 Lý thuyt nn tng ca b ba bt kh thi 04

1.2 Tng quan v d tr ngoi hi 07
1.2.1 Ngun gc ca d tr ngoi hi: tài khon vãng lai và các dòng chy vn
07
1.2.2 Tm quan trng ca d tr ngoi hi trong phát trin kinh t 10
1.3 Mô hình kim cng ca Aizenman, Chinn và Hiro Ito 13

CHNG 2: MT S NGHIÊN CU B BA BT KH THI CHO
CÁC NN KINH T MI NI VÀ ANG PHÁT TRIN

2.1 Vai trò ca d tr ngoi hi trong nn kinh t m 16
2.2 S thay đi cu trúc tài chính trong xu th toàn cu hóa 18
2.3 Quan h gia d tr ngoi hi và b ba bt kh thi trong thi k khng
hong 22
2.4 S la chn b ba bt kh thi  các quc gia mi ni và đang phát trin .
26
2.4.1 Mc đ kim soát vn 26
2.4.2 Ch đ t giá hi đoái 31


CHNG 3: O LNG B BA BT KH THI TI VIT NAM

3.1 Tình hình các ch s b ba bt kh thi  Vit Nam 34
3.1.1 Chính sách t giá hi đoái ca Vit Nam 34
3.1.2 iu hành chính sách tin t ca Vit Nam 38
3.1.3 Thu hút dòng vn ngoi và kim soát vn  Vit Nam 40
3.2 Qun lý và d tr ngoi hi  Vit Nam 42
3.3 o lng b ba bt kh thi ca Vit Nam 44
3.3.1 S đc l
p tin t 44
3.3.2 S n đnh t giá hi đoái (ERS) 47

3.3.3 Hi nhp tài chính (KAOPEN) 49
3.4 Thay đi trong cu trúc tài chính quc t di góc nhìn ca b ba bt kh
thi 52
3.5 Kin ngh chính sách 54
3.6 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu tip theo 57
3.7 Kt lun chung 58












DANH MC CH VIT TT

ADB Ngân hàng phát trin Châu Á
BIS Ngân hàng thanh toán quc t
DTNH D tr ngoi hi
EMG Th trng mi ni
FDI Vn đu t trc tip nc ngoài
FII Vn đu t gián tip (TTCK)
FPI Vn đu t gián tip nc ngoài
GDP Tng sn phm quc ni
IMF Qu Tin t Quc t
IR/GDP T l d tr ngoi hi so vi GDP

NTNN Nhà đu t
 nc ngoài
NHNN Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTMCP Ngân hàng Thng mi c phn
TCTD T chc tín dng
TKV Tài khon vn
TKVL Tài khon vãng lai
TTCK Th trng chng khoán
USD ô la M
VND Vit Nam đng
WB Ngân hàng Th gii
WTO T chc Thng mi Th gii


DANH MC BNG

Bng 1.1 Nguyên lý b ba bt kh thi 06
Bng 2.1 Mc đ m ca ca TKV  mt s nn kinh t Châu Á 29
Bng 3.1 Tình hình thu hút FPI và FDI 41
Bng 3.2 Ch s đc lp tin t Vit Nam ca Chinn-Ito 45
Bng 3.3 Ch s đc lp tin t MI ca Vit Nam 46
Bng 3.4 Ch s n đnh t giá Vit Nam ca Chinn - Ito 48
Bng 3.5 Ch
 s n đnh t giá ca Vit Nam 48
Bng 3.6 Ch s mc đ hi nhp tài chính Vit Nam ca Chinn – Ito 51


DANH MC HÌNH V

Hình 1.1 Tam giác bt kh thi 04

Hình 1.2 Dòng vn vào ra ca NHTM  các quc gia 09
Hình 1.3 Mc đ d tr ngoi hi ca mt s quc gia 13
Hình 1.4 Biu đ kim cng ca Aizenman, Chinn, và Ito (2010) 14
Hình 2.1 Mu hình d tr quc t và hi nhp tài chính ca các quc gia công
nghip và đang phát trin 19
Hình 2.2 Mc đ d tr ngoi hi ca các nn kinh t 23
Hình 2.3 Biu đ m
c đ kim soát vn ca 11 nn kinh t Châu Á 27
Hình 2.4 S phát trin ca h thng tài chính trong nc  Châu Á 28
Hình 2.5 S phát trin ca các ch s b ba bt kh thi  các nn kinh t 30
Hình 2.6 Biu đ bin đng t giá hi đi ca 11 nn kinh t Châu Á 32
Hình 3.1 T giá VND/USD ca Vit Nam t nm 1997 – 2011 35
Hình 3.2 Bin đng t giá hi đoái trong n
m 2011 37
Hình 3.3 Xu hng d tr ngoi hi ca Vit Nam t nm 1997-2011 42
Hình 3.4 Din bin ch s MI ca Vit Nam t nm 1997-2011 47
Hình 3.5 Ch s n đnh t giá ERS ca Vit Nam t nm 1997 - 2011 49
Hình 3.6 Quá trình tin trin các ch s ca Vit Nam t nm 1997–2010 52
Hình 3.7 Mu hình kim cng ca b ba bt kh thi Vit Nam t 1997 – 2011
54





1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
B ba bt kh thi là lý thuyt rt ph bin trong tài chính quc t và rt đc quan
tâm bi các nhà làm chính sách vì vy nhiu nhà kinh t đã và đang tip tc thc

hin nhiu nghiên cu nht là ti các nn kinh t mi ni. Phiên bn nguyên thy
ca b ba bt kh thi không đ cp đn vai trò DTNH thì mt s nghiên cu gn đây
li cho thy phiên bn mi ca b ba bt kh thi có tng quan vi DTNH đc bit
là chui nghiên cu ca Joshua Aizenman, Menzie Chinn, và Hiro Ito. DTNH va
là hu qu ca vic điu chnh b ba bt kh thi cho phù hp vi cu trúc mi ca
h thng tài chính quc t va là mc tiêu ca các nn kinh t mi ni.
Các nghiên cu gn đây cho thy Chính ph các nn kinh t mi ni có trit lý khá
rõ ràng trong vic la chn các mc tiêu chính sách ca b ba bt kh thi: tng
bc m ca tài chính nhng không quên kim soát vn, linh hot thay vì c đnh
t giá và s dng công c chính sách tin t bm tht nhp nhàng làm đy kho
DTNH ca mình. Còn Vit Nam điu hành ra sao? Tác gi s làm rõ thông qua đo
lng các ch s b ba bt kh thi.
2. Mc tiêu nghiên c
u
- Xem xét s la chn b ba bt kh thi  các nn kinh t mi ni và đang phát
trin đ thy đc tm quan trng ca vic tích tr ngoi hi – nh là bin s
th t ca b ba bt kh thi nhm tìm ra gii pháp cân bng qua li gia các
yu t ca b ba bt kh thi.
- o lng ch s mc đ đc lp tin t và n đnh t giá hi đoái ca Vit
Nam trong khong thi gian t 1997 đn nm 2011 đ phn ánh v đnh
lng các chính sách tin t, t giá và t do hóa tài chính  Vit Nam.
-  xut mt s khuyn ngh chính sách
3. i tng nghiên cu
 đt mc tiêu nghiên cu nh nêu trên, lun vn h
ng đn các đi tng nghiên



2
cu nh sau:

- Ch s mc đ đc lp tin t (MI);
- Ch s mc đ n đnh t giá hi đoái (ERS);
- Ch s đ m ca tài chính (Kaopen);
- Mc đ qun lý và DTNH;
- Chính sách điu hành t giá hi đoái; chính sách tin t và chính sách kim
soát vn;
4. Phm vi nghiên cu
- Các s li
u v t giá hi đoái danh ngha, lãi sut tái cp vn, lãi sut tin gi
và lãi sut tín phiu kho bc ca Vit Nam và M giai đon t nm 1997 đn
nm 2011;
- Chính sách điu hành t giá hi đoái, mc đ kim soát vn và mc đ
DTNH giai đon t nm 1997 đn nm 2011;
5. Phng pháp nghiên cu
Trong nghiên cu này, tác gi s
dng các phng pháp nghiên cu nh:
- Phng pháp so sánh: Da trên s liu thc t thu thp đc, tác gi so sánh
vi mc tiêu, ch tiêu c th đ t đó rút ra các kt lun;
- Da vào nn tng lý thuyt b ba bt kh thi, tác gi thu thp s liu và s
dng phn mm Excel chuyên v thng kê đ tính toán các ch s ca b ba
bt kh nhm phn ánh c th đ ln ca các ch s.
6. D liu nghiên cu
Trong lun vn tác gi đã s dng s liu thng kê t các ngun d liu: NHNN,
IMF, WB trong khong thi gian t nm 1997 đn 2011.
7. B cc lun vn
Ngoài li m đu, kt lun và danh mc các tài liu tham kho, lun vn chia làm 3
ch
ng:
- Chng 1: Tng quan v lý thuyt b ba bt kh thi và d tr ngoi hi;

3
- Chng 2: Mt s nghiên cu b ba bt kh thi cho các nn kinh t mi ni
và đang phát trin;
- Chng 3: o lng b ba bt kh thi ti Vit Nam.
8. Nhng đóng góp ca lun vn
- Th nht, lun vn h thng lý thuyt b ba bt kh thi t lý thuyt nn tng
đn phiên bn mi ca b
 ba bt kh thi t đó thy đc tm quan trng ca
mc đ DTNH đ n đnh kinh t v mô.
 Th hai, so vi các lun vn trc đây bài nghiên cu đã thu thp, tng hp
đc b d liu v lãi sut, t giá hàng tháng ca M và Vit Nam t nm
1997 - 2011 đ tính toán ch s đc lp tin t và mc đ n đnh t giá hi
đoái ca Vit Nam t nm 1997 đn nm 2011.
- Th ba, nhn mnh vai trò ca d tr ngoi hi đi vi các ch s ca b ba
bt kh thi.



4

CHNG 1
TNG QUAN V LÝ THUYT B BA BT KH THI VÀ
D TR NGOI HI


1.1 Lý thuyt nn tng ca b ba bt kh thi
B ba bt kh thi là lý thuyt rt ph bin ca lý thuyt tài chính quc t, Giáo
s Robert Mundell đc xem là cha đ ca lý thuyt b ba bt kh thi vào thp niên
1960. Da trên nhng ý tng ca ông trong tác phm ni ting “Chính sách tài
khoá và tin t di các ch đ t giá” (1963), Krugman (1979) và Frankel (1999)
đã phát trin thành “Mô hình bt kh thi”.
Vi gi đnh chu chuyn vn hoàn ho, Mundell-Fleming đã ch ra rng chính
sách tài khóa phát huy hiu qu cao di ch đ t giá c đnh và chính sách tin t
có tác dng mnh di ch đ t giá linh hot. iu này có ngha, nu chu chuyn
vn hoàn ho thì chính sách tin t hoàn toàn không có hiu lc nu Chính ph theo
đui mc tiêu n đnh t giá nhng s có hiu lc cao khi th ni t giá. Da vào lý
thuyt này, các nhà kinh t hc nh Krugman (1979) và Frankel (1999) khai thác và
xây dng nên lý thuyt b ba bt kh thi. Lý thuyt b ba bt kh thi đc phát biu
nh mt đnh đ: mt quc gia không th đng thi đt đc n đnh t giá, đc lp
tin t và hi nhp tài chính.

Hình 1.1 Tam giác bt kh thi
S n đnh t
g
iá
Liên minh
tin t
Hi nhp
tài chính
Th ni
hoàn toàn
Kim soát vn
Chính sách
tin t

đ

cl
p



5
Hình 1.1 là s minh ho v nguyên tc hot đng ca b ba bt kh thi. Mi
cnh th hin cho các mc tiêu tt nht, ln lt là: chính sách tin t đc lp, s n
đnh ca t giá và hi nhp tài chính hoàn toàn. i nghch vi mi cnh là các
công c chính sách ti các đnh. Mc tiêu hi nhp tài chính đi ngc vi đnh
kim soát vn; mc tiêu n đnh t giá đi ngc vi đnh th ni hoàn toàn; mc
tiêu chính sách tin t đc lp đi ngc vi đnh liên minh tin t.
c lp tin t giúp cho chính ph ch đng s dng các công c chính sách
tin t đ thc hin chính sách phn chu k kinh t nhm thc hin mc tiêu tng

trng kinh t và kim ch lm phát. Chng hn nu nn kinh t có du hiu phát
trin nóng NHNN có th gim cung tin và tng lãi sut, tng cung tin và gim lãi
sut khi nn kinh t suy thoái. Chính vì s đc lp tin t này mà nhiu nhà kinh t
tin rng chúng s giúp nn kinh t tng trng n đnh hn. Tuy nhiên, đc lp tin
t nhiu hn d dn đn bt n đnh trong tng trng và tim n nguy c lm phát
cao. Nu đc lp tin t quá mc có kh nng làm cho Chính ph tin t hóa chi tiêu
chính ph bng cách phát hành tin trang tri cho thâm ht ngân sách. Hu qu là
nn kinh t ri vào mt n đnh vi tình trng lm phát hai con s thm chí siêu lm
phát.
Hi nhp tài chính ngha là dòng vn đc t do ra vào nn kinh t, đây là xu
th khó th cng li đc trong bi cnh toàn cu hóa. Hi nhp tài chính giúp
quc gia tng trng nhanh hn, phân b ngun lc tt hn và giúp nhà đu t đa
dng hóa đu t nh vy th trng tài chính ni đa nh đó cng phát trin. Hi
nhp tài chính còn giúp gii quyt đc phn nào vn đ mt cân xng thông tin do
t khu vc doanh nghip đn Chính ph phi minh bch thông tin nu mun thu hút
nhiu hn. Li ích ln nht mang li t hi nhp tài chính là to ra đng lc giúp
cho Chính ph tin hành nhiu ci cách và qun tr tt hn đ theo kp nhng thay
đi t hi nhp. Mc dù vy hi nhp tài chính cng đc cho là nguyên nhân dn
đn bt n kinh t nhng nm gn đây.
n đnh t giá giúp to ra cái neo danh ngha đ Chính ph tin hành các bin
pháp n đnh giá c. Cái neo này làm cho nhn thc ca nhà đu t đi vi ri ro



6
ca nn kinh t gim đi, làm tng thêm nim tin ca công chúng vào đng ni t.
Tuy nhiên, t giá c đnh hay n đnh quá mc có mt trái ca nó. T giá quá n
đnh làm cho Chính ph mt đi mt công c đ hp th các cú sc bên trong và bên
ngoài truyn dn vào nn kinh t, chng hn nh nu lm phát quá cao mà t giá
gn nh c đnh d dn đn nguy c hàng hóa mt tính cnh tranh khi đó xut khu

s gim và nhp khu có xu hng tng lên. Ngoài ra, tính quá cng nhc ca t giá
còn ngn cn không cho nhng nhà làm chính sách s dng công c chính sách phù
hp vi thc t din bin c nn kinh t, nht là khi đang có du hiu bong bóng tài
sn.
Bng 1.1: Nguyên lý b ba bt kh thi

Dòng vn lu
đng hoàn toàn
Chính sách
tin t đc l
p
n đnh t giá Ví d
Kim soát
vn
Không Có Có
Trung Quc trc
ci ci cách tháng
7/2005
Liên minh
tin t
Có Không Có EU
T giá th
ni
Có Có Không Nht, Úc

Bng 1.1 cho thy trong mt lúc không th đt đc ba mc tiêu nên mt quc
gia ch có th la chn cùng mt lúc đng thi hai trong ba mc tiêu. Các s kt
hp này s mang li hiu qu nh sau:
1. Chính sách tin t và n đnh t giá đc kt hp bng th trng vn
đóng, la chn này có ngha Chính ph phi thit lp kim soát vn. Khi

có kim soát vn thì mi quan h gia lãi sut và t giá s b phá v.
2. Hi nhp tài chính và n đnh t giá đc kt hp bng cách la chn ch
đ t giá c đnh nhng phi t b đc lp tin t. iu này có ngha
Chính ph đã mt đi mt công c đ điu chnh lãi sut trong nc đc



7
lp vi lãi sut nc ngoài. Nh phân tích  mô hình Mundell-Fleming,
khi dòng vn t do luân chuyn, NHNN s mua ngoi t khi dòng vn
chy vào trong nc quá nhiu hoc bán ra ngoi t khi dòng vn đo
chiu đ n đnh t giá. Nh vy, điu hành chính sách tin t vì mc tiêu
lm phát và tng trng kinh t s không đc đm bo.
3. Hi nhp tài chính và đc lp tin t đc kt hp bng cách la chn ch
đ t giá th ni nhng phi t b mc tiêu n đnh t giá. Vi la chn
này, Chính ph (NHNN) đc quyn t do n đnh lãi sut nhng đi li
t giá phi vn hành theo nhng nguyên tc ca th trng.
1.2 Tng quan v d tr ngoi hi
1.2.1 Ngun g
c ca d tr ngoi hi: tài khon vãng lai và các dòng chy vn
Nguyên nhân chính ti sao nhiu nc nm gi DTNH là đ làm hn ch s
mt cân đi tm thi và bt ng trong các giao dch thanh toán quc t. Vì th, ý
ngha c bn trong lý thuyt v nhu cu DTNH là mt quc gia la chn mt mc
đ d tr đ cân bng chi phí điu chnh kinh t v mô phát sinh khi DTNH cn kit
vi chi phí c hi ca vic nm gi d tr. Mc đ tích ly d tr  mt vài nn
kinh t Châu Á tr nên cao hn đc đm bo bi mt s yu t quyt đnh nh
dung sai kinh t, mc đ nhp khu, bin đng xut khu và tính linh hot ca t
giá.
Trong mu dch quc t, mt quc gia s xut khu và kim đc ngoi hi
thông qua vic h bán hàng hóa và dch v sang nc ngoài. Khi nhu cu ca mt

quc gia gia tng dn đn nhp khu nhiu hn xut khu, nhng ngoi t t xut
khu không đ bù đp cho nhp khu s dn đn thâm ht TKVL. Thông thng,
TKV dùng đ bù đp cho s thâm ht này, nhng khi không đ đ bù tr nó s dn
đn mt s st gim trong cán cân tin mt v ngoi t, dn đn st gim trong
DTNH. Tng t, DTNH s tng nu xut khu nhiu hn nhp khu.
Tóm li :  Tài khon vãng lai +  Tài khon vn =  DTNH
Các giao dch bên trong cán cân thanh toán đc phân loi thành 2 loi chính: giao



8
dch trên TKVL và giao dch trên TKV.
Tài khon vãng lai: giao dch trên TKVL gm chênh lch xut – nhp khu,
chi tr tin lãi và li tc c phn cho các NDTNN và các khon chuyn giao đn
phng nh vin tr.  nhng quc gia phn dch v mnh (Hong Kong, Philippin,
Trung Quc) thì thng d TKVL đc h tr bi dch v thng mi thng d hay
chính xác hn là kiu hi  nc ngoài.
Tài khon vn: các dòng vn chy vào tr nên cn kit dn sau thi k khng
hong, dòng vn quay li có xu hng tng lên khi nn kinh t th gii phc hi.
Giao dch trên TKV gm nhng khon đu t nc ngoài ngn và dài hn. Hai
thành phn quan trng ca dòng vn là vn đu t và lung vn ngân hàng thng
mi.
Vn đu t gm: các khon đu t trc tip nc ngoài – FDI, mô hình các nhà
đu t nc ngoài đ tiêu chun – QFII (cho phép các nhà đu t nc ngoài giao
dch nhng c phn ni đa), khon đu t ca các t chc đu t trong nc ra
nc ngoài – QDII và các khon vay mn nc ngoài, các dòng vn mang tính
đu c - FPI. Ito, Juthathip Jongwanich, và Akiko Terada-Hagiwara (2009) đng
thun rng FDI có xu hng n đnh hn so vi các dòng vn khác, tính cht n
đnh ca FDI có th đc quan sát bng cách so sánh s thay đi h s, khi đó h s
bin th ca FDI thp hn và đc bit ni tri trong thi k khng hong. Do đó,

các quc gia cn có nhiu bin pháp thu hút FDI mt cách có chn lc đ phát trin
đt nc.
Trong nghiên cu ca Akiko Terada-Hagiwara (2005) cho thy khuynh hng
dòng vn ngân hàng thng mi thì phân bit rõ vi vn đu t. S thay đi n
tng đc tìm thy xung quanh cuc khng hong tài chính Châu Á, hot đng rút
vn ào t buc nhng quc gia có cú đt bin mnh t khng hong phi chu đng
nhng thi khc khó khn. Thành phn chính ca dòng vn đu t cui cùng b đo
ngc là cho các NHTM vay, đáng chú ý là Nht. Hình 1.2 ch ra tng s dòng vn
NHTM ròng b rút li mt cách đáng k xung 14 t dollars nm 2003 so vi trên
80 t dollar ti đnh đim 1996, 3 quc gia khng hong mnh nht là Indonesia,



9
Thái Lan và Philippines. Nu nh các nghiên cu trc đây cho thy FDI có xu
hng bin đng ít thì trong nghiên cu này cho thy bin đng ca TKV có th
thay đi khi danh mc đu t và dòng vn ngân hàng thoát ra mt cách d dàng.

Ngun: Vin tài chính quc t
Hình 1.2: Dòng vn vào ra ca NHTM  các quc gia
Nh vy, khi các dòng vn nc ngoài vào s khin cho mt lng ln ni t
đc quy đi và lu hành trong nn kinh t, điu này khin nguy c gây áp lc lm
phát rt cao, làm cho giá c trong khu vc th trng tài chính d thay đi. T đó,
buc lòng NHNN phi có s điu tit t ngun d
tr ca mình đ bình n giá.
Cán cân thanh toán: trong cán cân thanh toán, TKVL và TKV cng có mi
quan h b sung cho nhau. Giá tr ròng gia TKVL và TKV cng s nh hng đn
DTNH ca quc gia, và s thâm ht hay thng d trên tài khon này s đc bù đp
cho tài khon kia. Thâm ht trong TKVL không nht thit là mt ch báo âm, min
là s thâm ht này đc dùng đ tng kh nng sn xut vì điu này giúp tng kh

nng m rng nn kinh t và giá tr xut khu trong tng lai. Tng t, mt s
thng d trong TKVL cng không nht thit đa đn s phn thnh kinh t. Nc
Nga nhng nm 90 ca th k XX là mt ví d đin hình. Hot đng xut khu
hàng hóa và quân s mang li cho h ngun ngoi t ln, nhng đo chiu dòng vn
xy ra và dn đn thâm ht trên TKV. Trung Quc hin nay có mt s thng d ln



10
trên c TKVL và TKV nên DTNH ca h tng lên theo tng tháng. Ngoài ra, thay
đi t giá trên th trng tài chính cng dn đn s thay đi trên DTNH quc gia.
iu đó có ngha là: Trong h thng t giá hi đoái c đnh (t giá niêm yt theo
phng pháp trc tip), thng d (thâm ht) trong cán cân thanh toán s làm tng
(gim) lng DTNH ca NHNN. Thng d trong cán cân thanh toán hàm ý cung
ngoi t trong th trng ngoi hi tng lên và có xu hng làm gim t giá hi
đoái.  tránh hin tng này, NHNN mua ngoi t (bán ni t), kt qu là DTNH
(và cung tin) tng.
1.2.2 Tm quan trng ca d tr ngoi hi trong phát trin kinh t
Sau cuc khng hong tài chính Châu Á 1997-1998, nhiu nn kinh t Châu Á
đã dn dn thu hp s bin đng t giá bng cách tích cc qun lý ngoi hi. Các
nhà điu hành chính sách đang tích ly tài sn dollars nh là mt sn phm ph ca
chin lc tng trng nh xut khu. Chính ph mun có tr lng ln đ bo v
đng tin ca h chng li cuc tn công tng lai. Châu Á tích cc tích ly d tr
đ gi cho t giá hoái đi  mc thp, đáng k nht là Trung Quc, n , Nht,
Hàn Quc, ài Loan. Trung Quc là ni có tc đ tng trng d tr vt quá 20%
sau khng hong, tích ly đn nay hn 3,000 t dollars chim hn mt phn ba ca
th gii. iu đó cho thy DTNH gi vai trò ngày càng quan trng trong vic phát
trin kinh t, hu ht các quc gia đu duy trì và qun lý DTNH nhm phc v các
mc tiêu c bn:
 Thc hin chính sách tin t và t giá.

 Duy trì tính thanh khon ca th trng ngoi hi đ hn ch tác đng tiêu
cc khi khng hong tài chính xy ra, n đnh t giá t đó góp phn thúc
đy hot đng xut – nhp khu, đm bo cho tính cân đi ca cán cân
thanh toán.
 Duy trì lòng tin v kh nng đm bo thanh toán ngha v n nc ngoài
ca nn kinh t, kh nng h tr giá tr ca đng ni t, th hin kh nng
đm bo tài chính ca quc gia, góp phn thu hút FDI và FPI, giúp xây
dng c s h tng kinh t, phát trin kinh t.



11
 D tr cho các trng hp khn cp và thm ha mang tính quc gia.
im đc bit đi vi các nc đang phát trin
 Cn lng DTNH ln nh tm đm gim sc
1

 các nc mi ni, ban đu, DTNH ch đn thun là đ đm bo khi nguy
c và tác đng ca khng hong, trong bi cnh ngày càng nhiu đng tin neo vào
đng dollars. Bài hc t khng hong tài chính 1997 đã thc tnh các nc đang
phát trin, buc h xây dng DTNH đ vô hiu hóa, chn trc tn công t các nhà
đu c và có th gii quyt tt hn nhng cú sc v mô do dòng vn đo chiu đt
ngt. Xie Taifeng, trong tác phm “Mc d tr ngoi hi cao: Li nhiu hn hi” đã
cng c cho nim tin này ca các nc:
“Nu Thái Lan d tr đ ngoi t, khng hong 1997 đã không ti t và lan
rng ra nhiu nc nh vy. Nu Hàn Quc có mt kho DTNH ln, h s không b
đy vào tình th huy đng vn trong dân c đ vt qua hoàn cnh khó khn. Hng
Kông có th tn ti trong nm 1997 vì h nm gi lng ln ngoi t
2
”

Vic t bo him cho mình bng DTNH cng giúp các quc gia gim mc đ
ph thuc vào các cu tr t cng đng quc t nh IMF hay WB, vì nó không ch
to ra s ph thuc vào các t chc này, mà còn đa đn nhng h ly v chính tr,
v th quc gia , và đôi khi nhng liu thuc ca IMF còn làm bnh tình tr nên
trm trng hn. Thm chí nhng nc không b nh hng trc tip t khng hong
thì DTNH cng đóng mt vai trò quan trng, đ phòng trng hp dòng vn b rút
ra đt ngt do khng hong nim tin đi vi các nc đang phát trin.
 DTNH là mt ch tiêu quan trng đ đánh giá sc mnh kinh t và v th
trên th trng tài chính quc t.
Mt vài chuyên gia cho rng, lng DTNH ca các nc đang phát trin hin
quá ln so vi nhu cu ca h, dn đn lãng phí, gia tng chi phí c hi ca vic
nm gi tin thay vì đem đu t đ phát trin kinh t trong nc. Tuy nhiên, trong


1
Mr Christan Noyer, Foreign Reseves Accumulation: Some systemic Implication October 1
st,
2007
2

The Forgein Exchange Reserves Buildup – Business as usual?



12
trng hp này DTNH không ch là phng tin đ phát trin kinh t mà còn đ
nâng cao v th chính tr. Trung Quc – đt nc có DTNH chim 2/3 GDP
3
- là

minh chng cho vic DTNH cao có th làm tng v th chính tr ca quc gia.
Trong mt báo cáo v tng trng d tr  Trung Quc, Robert Pringle đã ch ra
rng, chính s nng đng ca nn kinh t cùng DTNH khng l giúp cho quan
đim, ting nói ca Trung Quc trên th trng quc t đc lng nghe và tôn trng
nhiu hn so vi trc đây. Ông cng cho rng, DTNH ca Trung Quc không ch
đ gim sc khi có khng hong, mà còn đ nhn đc s quan tâm và tôn trng
ca th gii. Mt cuc kho sát ca
BIS  các nc đang phát trin, 16 NHNN các
nc đc kho sát đu tin rng DTNH có mi tng quan cùng chiu vi xp hng
tín nhim. Nhiu NHNN – bt k quc gia theo đui c ch t giá linh hot hay c
đnh – đu có quan đim rng mc d tr cao cho h nim tin và đ tín nhim cao
trên th trng ngoi hi. D tr ln hàm ý kh nng tr n cao và gim đi ri ro b
tn công đu c trên đng ni t. Các NHNN cng cho bit, t chc xp hng tín
nhim xem mc n đnh ca DTNH nh mt ch s th hin sc mnh ca nn kinh
t.
Vi nhng mc tiêu trên, công tác qun lý DTNH thng đc giao cho
NHNN là c quan hoch đnh và thc thi chính sách tin t mà quc gia đang thc
hin. NHNN s đa ra các bin pháp nhm duy trì mc DTNH va đ đ bo v giá
tr đng ni t, hn ch s bin đng quá mc ca t giá hi đoái, đáp ng nhu cu
ngoi t ca nn kinh t. Công tác này đc bit quan trng hn đi vi các nn kinh
t đang phát trin bt đu thc hin m ca, t do hóa các giao dch vn quc t.
Hi nhp kinh t toàn cu đi đôi vi chính sách t do hóa, tng bc ni lng giao
dch vn. Nhng hot đng này, tuy thúc đy đu t trong nc, nâng cao mc tng
trng kinh t, ci thin đi sng ngi dân nhng cng tim n ri ro tài chính.
Thc t, nhiu nc t do hóa TKV quá nhanh đã phi đi mt vi khng hong tài
chính nng n khi có hin tng đo chiu dòng vn.


3

/>



13
NHNN ti các nc t do hóa TKV thng phi can thip bng cách mua
ngoi t tng d tr; đng thi, thc hin các nghip v ca th trng m đ hút
bt lng tin đã đa vào lu thông đ duy trì kh nng cnh tranh ca các mt
hàng xut khu và kim ch nguy c lm phát khi vn đ vào vi khi lng quá
ln. Song song vi quá trình đó, NHNN cng phi luôn trong tình trng sn sàng
bán ngoi t ra đ can thip khi có s rút vn  t t phía các nhà đu t đ n đnh
th trng ngoi hi.  làm đc c hai điu này, NHNN các nc phi d tr mt
lng ngoi t không nh ngoài mc đ đ đáp ng các nhu cu nhp khu theo
thông l quc t.

Ngun: World Bank
Hình 1.3: Mc đ d tr ngoi hi ca mt s quc gia
1.3 Mô hình kim cng ca Aizenman, Chinn và Hiro Ito
Trên c s k tha lý thuyt b ba bt kh thi, nhiu nhà kinh t hc đã và
đang tip tc phát trin lý thuyt này đ phát hin ra các nhân t có quan h mt
thit đn vic la chn mu hình ca b ba bt kh thi. Ni bt trong xu h
ng đó là
chui nghiên cu ca Aizeman, Chinn, Ito đã xem xét vic la chn mu hình b ba
bt kh thi trong mi tng quan vi DTNH (nh là mt t l so vi GDP).
Aizenman, Chinn, và Ito (2008) đã chng minh rng nhng cuc khng hong ln



14
trong bn thp niên va qua - s sp đ ca h thng Bretton Woods, cuc khng

hong n ca nm 1982, cuc khng hong châu Á nm 1997-1998 và cuc khng
hong tài chính toàn cu 2008 – nguyên nhân là do s đ v ca cu trúc tài chính.
Các tác gi đã nhìn li s phát trin ca c cu chính sách liên quan đn b ba
bt kh thi và nm gi DTNH. Vì vy, trong sut thp niên qua, các quc gia đang
phát trin đc bit là các nn kinh t mi ni đã có xu hng gia tng mnh m
DTNH cùng vi xu hng hi t v mc trung bình ca b ba bt kh thi.
 tóm tt các xu hng trên, nhóm tác gi s tip cn vn đ bng vic xây
dng mt hng đi d dàng và mang tích trc quan: trong biu đ hình viên kim
cng “Diamond chart”, nhóm tác gi đã thêm ch s đo lng kh nng tích ly
ngoi t IR/GDP vào ba bin ca lý thuyt b ba bt kh thi – đc lp tin t, n
đnh t giá hi đoái và hi nhp tài chính.

Ngun: Aizenman, Chinn, và Ito (2010)
Hình 1.4: Biu đ kim cng ca Aizenman, Chinn, và Ito (2010)
Bng vic áp dng các phng pháp này, nhóm tác gi Chinn – Ito đã xây
dng cho mi mt quc gia mt vect biu th kt cu (configuration) ca b ba bt
kh thi và DTNH đ
đo lng mc đ đc lp tin t, n đnh t giá hi đoái, d tr
ngoi t và mc đ hi nhp tài chính ca mi nc. Các s liu đo lng này s



15
đc chun hóa v mc giá tr t 0 đn 1. Mi configuration (kt cu) ca mt đt
nc ti mt thi đim nht đnh s đc tóm tt bng biu đ “Generalized
diamond” - có 04 đnh đo lng mc đ đc lp tin t, s n đnh t giá hi đoái,
ch s IR/GDP và mc đ hi nhp tài chính.
Th trng mi ni châu Á đã chn cho mt s kt hp cân bng hn trong ba
mc tiêu, hoàn toàn có th nghi ng rng nó là tích ly d tr ngoi t ln có th đã
cho phép nhóm các quc gia này đt đc nh mt cu hình b ba bt kh thi nh

vy.
























16
CHNG 2
MT S NGHIÊN CU B BA BT KH THI CHO CÁC
NN KINH T MI NI VÀ ANG PHÁT TRIN

2.1 Vai trò ca d tr ngoi hi đi vi nn kinh t m
Kt qu nghiên cu ca Aizenman, Chinn và Hiro Ito (2008) cho thy m ca
và hi nhp tài chính là xu hng tt yu ca các quc gia đang phát trin vì li ích
mang li t các dòng vn chy vào là rt ln nh tng vn đu t cho các d án,
kích thích th trng tài chính phát trin mnh m… t đó kích thích t
ng trng
kinh t quc gia.
Tuy nhiên, nhc đim ca dòng vn này là gây áp lc nâng giá tr đng tin
làm gim kh nng ca cnh tranh ca hàng hóa xut khu t đó tác đng đn
cán
cân
TKVL. ng thi, t trng vn ngn hn trong dòng vn này ln vi mc đích
đu c nên d gây ra tình trng lm phát, bong bóng tài sn và đy nn kinh t vào
chu k hng thnh – suy thoái, và cui cùng nn kinh t đi vào khng hong khi
dòng vn đt ngt đo chiu trong tình trng cán cân vãng lai thâm ht. T nhng
li ích và hn ch ca hi nhp tài chính thì hi nhp là cn thit nhng không quên
thc hin các bin pháp kim soát  mc đ nht đnh đ hn ch tác dng ph ca
nó. Nh vy, gia tng hi nhp tài chính thì quc gia phi thc hin đánh đi gia
n đnh t giá và đc lp tin t tuy nhiên kim soát vn là cn thit.
Công c kim soát vn ch yu là chính sách tài khóa, chính sách tin t, chính
sách t giá và s can thip vào th trng ngoi hi vì vy tùy thuc vào thc trng
ca mi quc gia mà có bin pháp thc hin c th.  thy rõ vai trò ca DTNH
cng nh vic la chn gia đc lp tin t và n đnh t giá trong nn kinh t m
thì chúng ta phi phân tích quá trình kim soát vn.
Trong quá trình hi nhp tài chính, nhân t đu tiên b tác đng bi dòng vn
vào là t giá. Nh phân tích  trên nu t giá th ni hoàn toàn thì nn kinh t d
dn đn khng hong nu có bt k hành đng by đàn và bi quan quá mc ca các