Luận văn thạc sĩ Đánh giá hiệu quả ngân hàng TMCP Việt Nam sau M&A

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH
*



NGUYN C THANH






Á
Á
N
N
H
H


G
G
I
I
Á
Á

H
H
I
I


U
U


Q
Q
U
U




N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H

À
À
N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G


M
M


I
I

C
C




P
P
H
H


N
N


V
V
I
I


T
T


N
N
A
A

M
M


S
S
A
A
U
U


M
M
&
&
A
A






CHUYÊN NGÀNH KINH T TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201

LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS PHAN TH BệCH NGUYT




Thành ph H Chí Minh – nm 2012



LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s Kinh t vi đ tài “ánh giá hiu qu ngân
hàng thng mi c phn Vit Nam sau M&A” là công trình nghiên cu ca riêng
tôi, di s hng dn ca PGS.TS Phan Th Bích Nguyt. Các s liu trong lun
vn có ngun gc rõ ràng, đáng tin cy và đc x lỦ khách quan, trung thc.
Thành ph H Chí Minh, tháng 12 nm 2012
Hc viên thc hin



Nguyn c Thanh

MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
LI M U
CHNG 1: MT S NGHIÊN CU THC NGHIM V HIU QU
CA HOT NG SÁP NHP VÀ MUA LI NGÂN HÀNG
1.1 Gii thiu tóm tt 1
1.2 Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây 3
1.2.1 Tng quan các kt qu nghiên cu v hiu qu M&A ngân hàng trên
th gii và tác đng ca nó 3
1.2.1.1 Tng quan các kt qu nghiên cu v hiu qu M&A ngân hàng trên
th gii 3
1.2.1.2 Tác đng ca thâu tóm và sáp nhp đn hiu qu ca ngân hàng 5
1.2.2 Các nghiên cu thc nghim 6
1.2.2.1 ánh giá hiu qu M&A ngân hàng  Singapore 6
1.2.2.2 ánh giá hiu qu M&A ngân hàng trong các nn kinh t đang phát
trin: Bng chng t Malaysia 20
1.2.2.3 M&A có thc s ci thin hiu qu trong ngành công nghip ngân
hàng  ài Loan – Mt trng hp áp dng mô hình DEA đ phân
tích 29
1.3 Phng pháp nghiên cu và đnh ngha các bin 36
1.3.1 Phng pháp nghiên cu 36

1.3.2 nh ngha đu vào, đu ra và s la chn bin 45
1.3.3 Phân tích các t s tài chính 48
1.3.4 D liu 49
Kt lun chng 1 49
CHNG 2: ÁNH GIÁ HIU QU NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM
SAU SÁP NHP – TRNG HP C TH TI NGÂN HÀNG TMCP
SÀI GÒN HÀ NI
2.1 S dng phng pháp DEA, phân tích t s tài chính và hi quy Tobit đ
đánh giá hiu qu sau M&A ti Vit Nam qua trng hp sáp nhp Ngân
hàng TMCP Sài Gòn Hà Ni vi Ngân hàng TMCP Nhà Hà Ni 52
2.1.1 Bi cnh sáp nhp SHB và HBB 52
2.1.2 Phân tích tóm tt v tình hình tài chính ca hai ngân hàng trc khi
sáp nhp 53
2.1.2.1 Phân tích v tình hình tài chính SHB 53
2.1.2.2 Phân tích v tình hình tài chính HBB 57
2.2 ánh giá hiu qu Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Hà Ni sau
sáp nhp bng phng pháp phân tích bao d liu DEA, phân tích t s tài
chính và hi quy Tobit 64
2.2.1 Phân tích các t s tài chính 64
2.2.2 Phân tích hiu qu trc và sau hp nht (mô hình 1) 65
2.2.3 Phân tích hiu qu trc và sau hp nht (mô hình 2) 66
2.2.4 Hiu qu ca ngân hàng sau hp nht 68
2.2.5 Kt qu phân tích hi qui Tobit 70
Kt lun chng 2 73
CHNG 3: NHNG GI ụ CHệNH SÁCH T KT QU NGHIÊN
CU TRONG THÚC Y HOT NG M&A
Nhng gi ý chính sách 76
Kt lun chng 3 81
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO

PH LC

DANH MC CÁC T VIT TT
M&A Sáp nhp và mua li (Merges & Acquisitions)
TCTD T chc tín dng
TCKT T chc kinh t
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMVN Ngân hàng thng mi Vit Nam
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHTMQD Ngân hàng thng mi quc doanh
CROR S thay đi t s hot đng tng đi (the change in relative
operating ratio)
NIE Chi phí ngoài lãi (Non-Interest Expenses)
TA Tng tài sn (Total Assets)
PE Chi phí nhân s (Personel Expenses)
NPL N xu (Non-Performing Loans)
TL Tng d n (Total Loans)
ROA T s li nhun ròng trên tng tài sn (Return On Assets)
ROE T s li nhun ròng trên vn ch s hu (Return On Equity)
DEA Phng pháp phân tích bao d liu (Data Envelopment Analysis)
DBS Ngân hàng phát trin Singapore (Development Bank of Singapore)
OCBC Ngân hàng C phn Hoa Kiu (Overseas-Chinese Banking
Corporation)
UOB Ngân hàng United Overseas Bank
OUB Ngân hàng Overseas Union Bank
SHB Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn – Hà Ni
HBB Ngân hàng Thng mi C phn Nhà Hà Ni
NVB Ngân hàng Thng mi C phn Nam Vit

BOT Ngân hàng trung ng Thái Lan
OE Hiu qu tng th (Overall Efficiency)
PTE Hiu qu k thut thun (Pure Technical Efficiency)
TE Hiu qu k thut (Technical Efficiency)
SE Hiu qu quy mô (Scale Efficiency)
CRS Hiu qu không đi theo quy mô (Constant Returns to Scale)
VRS Hiu qu thay đi theo quy mô (Variable Returns to Scale)
IRS Hiu qu tng theo quy mô (Increasing Returns to Scale)
DRS Hiu qu gim theo quy mô (Decreasing Returns to Scale)
CE Hiu qu chi phí (Cost Efficiency)
AE Hiu qu phân b (Allocative Efficiency)
BCC Mô hình Banker-Charnes-Cooper
DMU n v to quyt đnh (Decision Making Unit)
IPO Vic phát hành c phiu ln đu ra công chúng (Initial Public
Offering)
VAS Chun mc k toán Vit Nam (Vietnamese Accounting Standards)
SPF Phng pháp hàm sn xut ngu nhiên (Stochastic Production
Frontier)
CAR T l an toàn vn ti thiu (Capital Adequacy Ratio)
TMCP Thng mi c phn
SEC y ban chng khoán M
WTO T chc thng mi th gii (World Trade Organization)
WB Ngân hàng th gii
IMF Qu tin t quc t (International Monetary Fund)

DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Thng kê mô t các bin đu vào và đu ra 8
Bng 1.2: Các thay đi trong các t s hot đng tng đi ca các ngân hàng
Singapore tham gia trong hot đng M&A 10
Bng 1.3: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng Singapore (mô
hình 1) 11
Bng 1.4: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng Singapore (mô
hình 2) 13
Bng 1.5: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng thâu tóm (mô
hình 1) 15
Bng 1.6: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng thâu tóm (mô
hình 2) 15
Bng 1.7: Phân tích hi qui TOBIT đc kim duyt v hiu qu k thut và các
thông s đc trng ca ngân hàng 17
Bng 1.8: 10 ngân hàng thng mi Malaysia 22
Bng 1.9: Các giá tr k vng (Mean), Min, Max và đ lch chun (S.D) ca các
yu t đu ra 23
Bng 1.10: Các giá tr k vng (Mean), Min, Max và đ lch chun (S.D) ca các
yu t đu vào 23
Bng 1.11: Thng kê các mc hiu qu trung bình ca các ngân hàng
Malaysia qua các giai đon 24
Bng 1.12: Thng kê mô t giá tr k vng và đ lch chun ca các bin 31
Bng 1.13: H s tng quan gia các bin đu vào và đu ra 32
Bng 1.14: c lng các hiu qu trung bình 32
Bng 1.15: Các c lng li nhun do quy mô 35
Bng 1.16: Thng kê mô t các bin ca HBB s dng trong mô hình 1 46

Bng 1.17: Thng kê mô t các bin ca SHB s dng trong mô hình 1 46
Bng 1.18: Thng kê mô t các bin ca HBB s dng trong mô hình 2 47
Bng 1.19: Thng kê mô t các bin ca SHB s dng trong mô hình 2 47
Bng 2.1: Các thay đi trong các t s hot đng tng đi (CRORs) ca SHB và
HBB trc và sau M&A 65
Bng 2.2: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng trc và sau
hp nht (mô hình 1) 66
Bng 2.3: Tóm tt các mc đ hiu qu trung bình ca các ngân hàng trc và sau
hp nht (mô hình 2) 67
Bng 2.4: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca ngân hàng SHB trc và sau
hp nht (mô hình 1) 69
Bng 2.5: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca ngân hàng SHB trc và sau
hp nht (mô hình 2) 69
Bng 2.6: Phân tích hi qui TOBIT đc kim duyt v hiu qu và các thông s
đc trng ca ngân hàng SHB 70
Hình 1.1: Nhng hiu qu ca nhóm ngân hàng hp nht và nhóm ngân hàng
không hp nht t nm 1997 – 2006 ti ài Loan 34


LI M U
1. S cn thit ca đ tƠi
Vic gia nhp t chc thng mi th gii (WTO) đư mang đn cho Vit
Nam rt nhiu c hi nhng bên cnh đó cng mang li không ít thách thc. c
bit trong giai đon hin nay và c th trong lnh vc ngân hàng, mt trong nhng
lnh vc khá nhy cm đi vi nn kinh t thì nhng thách thc này li càng ln
hn. Thách thc th nht, các t chc kinh t đua nhau thành lp ngân hàng mà
ngành ngh kinh doanh ca t chc thành lp hoàn toàn trái ngc làm cho s
lng ngân hàng ni đa tng nhanh, nhng nng lc cnh tranh ca các ngân hàng
cha cao, quy mô vn còn thp so vi các nc trong khu vc và trên th gii,
công tác qun lỦ điu hành còn yu, ngoi tr mt vài ngân hàng ln, còn li hu

ht các ngân hàng cha phát trin đa dng hóa các sn phm dch v mà ch tp
trung vào sn phm dch v truyn thng là cho vay và thanh toán mà sn phm
truyn thng s không còn thu đc li nhun cao nh trc đây na, hn th na
Chính ph quy đnh mc vn pháp đnh ngày càng kht khe đi vi các ngân hàng
thng mi, cng nh t l an toàn vn. Vi điu kin này thì các ngân hàng nh
s rt khó khn trong vic huy đng vn vào thi đim nh hin nay.
Thách thc th hai, theo tin trình hi nhp WTO mà Vit Nam đư kỦ kt,
đn nay thì không có s phân bit gia các t chc tín dng trong nc và các t
chc tín dng nc ngoài trong lnh vc hot đng ngân hàng, điu này có ngha
là các chi nhánh ngân hàng nc ngoài đc phép m rng mng li, tr thành
các ngân hàng bán l vi công ngh hin đi, nng lc tài chính di dào, sn phm
và dch v phong phú, đa dng, đc đi sâu vào th trng Vit Nam và m rng
đi tng khách hàng. Nh vy trong tng lai gn các ngân hàng trong nc
không nhng phi cnh tranh vi nhau mà còn phi cnh tranh vi các ngân hàng
nc ngoài hot đng ti Vit Nam.
Thách thc th ba là các t chc kinh t nc ngoài đư tham gia góp vn
mua c phn ca các ngân hàng ni đa di danh ngha hp tác chin lc nhm
thâm nhp th trng tài chính mt cách nhanh chóng nhng hin nay t l góp
vn còn  mc khng ch, trong tng lai khi Vit Nam thc hin cam kt m ca
nhà nc s không còn khng ch t l góp vn ca nhà đu t nc ngoài vào
ngân hàng ni đa na. Lúc đó, nu không đ nng lc cnh tranh các ngân hàng
ni đa có th b các t chc nc ngoài “thôn tính”. Chính vì nhng thách thc
trên mà các ngân hàng trong nc ngay t bây gi phi tìm cách tng vn, nâng
cao hiu qu hot đng, tng cng tim lc tài chính và kh nng cnh tranh ca
mình.  làm đc điu này mt cách nhanh chóng không có con đng nào khác
hn là các ngân hàng ni đa thc hin hot đng sáp nhp, mua li theo đnh
hng phát trin thành tp đoàn tài chính ngân hàng, có ngha là đi tng đ
ngân hàng sáp nhp, mua li không phi là tùy tin mà phi phù hp và có đnh
hng thì mi có th tn dng nhng li th ca nhau, hp tác đ cùng nhau phát
trin. i vi các ngân hàng mnh, có uy tín, thng hiu, vic liên kt, hp nht

đ to ra mt thng hiu mi s là yu t cng hng cho s phát trin chung ca
các ngân hàng hp nht. Thc t, hu ht các tp đoàn Tài chính ngân hàng ln
mnh trên th gii nh Citigroup, JP Morgan Chase, Standard Chartered Bank…
đu có quá trình hình thành và phát trin tp đoàn gn vi quá trình sáp nhp và
mua li.
Hin ti, Vit Nam đư có khuôn kh pháp lỦ c bn cho hot đng mua bán
sáp nhp NHTM (Thông t s 04/2010/TT-NHNN ngày 11/02/2010 ca Ngân
hàng Nhà nc). Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nc cng có ch trng khuyn khích
các t chc tín dng t nguyn tìm hiu đ mua li, sáp nhp, hp nht, đm bo
quyn và li ích hp pháp ca các bên liên quan.
Vì vy, vi đ tài “ánh giá hiu qu ngân hàng thng mi c phn Vit
Nam sau M&A” tác gi mong mun nghiên cu sâu hn v tác đng ca M&A
đn hiu qu hot đng ca các ngân hàng thng mi c phn Vit Nam sau hp
nht, đ đa ra nhng gi Ủ chính sách tham kho cho các nhà qun lỦ điu hành
cng nh các c quan hu quan trong thúc đy hot đng M&A đt đc hiu qu
cao nht.

2. Mc đích nghiên cu:
Mc đích ca lun vn là nghiên cu hiu qu sau sáp nhp ca NHTMCP
Vit Nam mà c th là ti NHTMCP Sài Gòn Hà Ni. T các nghiên cu v hiu
qu sau hp nht trong ngành ngân hàng ca mt s nc trên th gii làm c s
lỦ lun tin đ cng nh cung cp phng pháp đ tác gi nghiên cu hiu qu sau
sáp nhp ngân hàng ti Vit Nam đ t đó đa ra mt s hàm ý chính sách đi vi
các c quan qun lỦ, Ngân hàng nhà nc và các ngân hàng thành viên tham gia
vào thng v M&A góp phn giúp cho th trng tài chính Vit Nam ngày càng
phát trin hn.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu:
i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn là hot đng sáp nhp, hp
nht và mua li ca ngân hàng thng mi Vit Nam qua trng hp sáp nhp
ngân hàng TMCP Nhà Hà Ni vào ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Ni.

4. Phng pháp nghiên cu
 đánh giá hiu qu sau hp nht ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Ni,
tác gi s dng phng pháp phân tích bao d liu DEA (Data Envelopment
Analysis), phân tích t s tài chính và hi quy Tobit. Các đim hiu qu ca mô
hình DEA s đc s dng làm bin ph thuc cho mô hình hi quy.
5. ụ ngha ca đ tƠi
Áp dng phng pháp phi tham s DEA kt hp vi phân tích t s tài
chính và hi quy Tobit, tác gi đánh giá hiu qu sau hp nht ca ngân hàng
SHB. T các kt qu nghiên tác gi đ xut các gi Ủ chính sách cng nh các bài
hc kinh nghim cho ngành tài chính ngân hàng Vit Nam đ các nhà qun lỦ
ngân hàng cng nh nhng nhà to lp chính sách tham kho trong quá trình thúc
đy hot đng M&A và hng hot đng M&A trong lnh vc ngân hàng ti Vit
Nam theo mt xu th phát trin tt yu. Mt khác, đ tài cng cung cp mt
phng pháp đ phân tích đánh giá hiu qu ca các t chc tài chính sau hp nht
nói riêng hay ca các doanh nghip sau sáp nhp nói chung trong các nghiên cu
sau này. Ngoài ra, tác gi cng nêu ra mt s lu Ủ trong tin trình thúc đy hot
đng M&A cho các nhà qun lỦ điu hành ti các ngân hàng cng nh nhng nhà
hoch đnh chính sách và c quan qun lỦ nhà nc tham kho nhm đa ra nhng
chin lc và gii pháp riêng cho tng ngân hàng khi tin hành M&A đ đt đc
hiu qu cao nht.
6. B cc ca lun vn
Lun vn gm nm phn chính:
Phn 1: Gii thiu tóm tt nghiên cu.
Phn 2: - Tng quan các kt qu nghiên cu v hiu qu M&A ngân hàng trên th
gii và tác đng ca nó,
- Các nghiên cu thc nghim v hiu qu ca hot đng M&A ngân
hàng trên th gii.
Phn 3: Phng pháp nghiên cu, đnh ngha các bin, mô t d liu thu thp và
phng pháp x lỦ s liu.
Phn 4: Ni dung và kt qu nghiên cu.

Phn 5: Mt s gi ý chính sách.


Trang 1
CHNG 1:
MT S NGHIÊN CU THC NGHIM V HIU QU CA HOT
NG SÁP NHP VÀ MUA LI NGÂN HÀNG
1.1 Gii thiu tóm tt
S hi nhp kinh t toàn cu đư to ra mt nn kinh t th trng trong mt “th
gii phng”. S cnh tranh cao gia các ngân hàng là đng lc đ ngân hàng vn lên,
phát trin c v chiu sâu và chiu rng. Và đng nhiên khi đó s có ngân hàng tn
ti, phát trin, cng nh s có ngân hàng phá sn, b thôn tính. Và điu này tt yu s
hình thành nhu cu cn mua - bán, thâu tóm - sáp nhp, liên doanh - liên kt gia các
ngân hàng đ ln mnh hn, phát trin hn và h tr cho nhau tt hn. Tuy nhiên, mua
bán ngân hàng không đn gin nh mua bán mt sn phm hàng hóa thông thng.
Mt thng v M&A thành công hay không ph thuc vào nhiu yu t nh: nhu cu,
giá c, gii quyt các vn đ phát sinh hu M&A…
Vì vy, vi đ tài “ánh giá hiu qu ngân hàng thng mi c phn Vit Nam
sau M&A” tác gi đư trình bày các nghiên cu thc nghim v hiu qu ca hot đng
M&A ngân hàng ti mt s nc trên th gii nh: Singapore, Malaysia và ài Loan
nhm làm tin đ, cung cp c s lỦ lun cho nghiên cu hiu qu M&A ti Vit Nam mà
c th là ti Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Hà Ni.
Tác gi đư chn tình hung nghiên cu ti Singapore đ áp dng nghiên cu
hiu qu M&A ti Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Hà Ni vì đây là nc  khu
vc Châu Á có ngành công nghip ngân hàng phát trin đư tri qua giai đon M&A
khá sm và gn gi vi nn kinh t Vit Nam. Mt khác, phng pháp nghiên cu
cng phù hp vi các trng hp nghiên cu hiu qu M&A riêng l.
Kt qu phân tích các t s tài chính cho thy vic hp nht đư không đem li
hiu qu cao hn cho ngân hàng SHB sau hp nht do ROE và ROA không nhng thp
Trang 2

hn mà còn âm đáng k so vi trc hp nht. Th 2, chi phí nhân lc sau hp nht
cng không gim. Theo lỦ thuyt thì s hp nht s làm gim nhân s  các phòng ban
hành chính nhng bù li làm tng nhân s  các phòng giao dch vi khách hàng, hàm
Ủ rng mt dch v khách hàng tt hn. Thc đo phân tích ri ro là t l n xu trên
tng tài sn cho thy rng hp nht đư làm tng ri ro cho ngân hàng SHB.
Dù kt qu v hiu qu tng th trái ngc nhau trong c hai mô hình DEA
nhng hiu qu k thut ca SHB sau hp nht đư ci thin hoàn toàn.
Qua phân tích DEA, kt qu cng xác nhn rng gi thuyt ngân hàng b thâu
tóm kém hiu qu hn ngân hàng thâu tóm cha đc xác minh.
Qua phân tích các đim hiu qu bng vic s dng phng pháp phân tích hi
qui Tobit cho thy: H s quy mô ngân hàng trong c hai mô hình không có Ủ ngha
đáng k, do đó, nó hàm Ủ rng hiu qu thì đc lp vi quy mô ca ngân hàng. H s
kh nng thu đc li nhun trái ngc nhau  2 mô hình nên cha th kt lun nhng
xét v giá tr tuyt đi thì h s này tác đng đáng k đn hiu qu hot đng ca ngân
hàng, nó ch đng th hai sau h s cht lng tài sn. Và Ủ ngha ca h s cht lng
danh mc cho vay – đi din bi d phòng n khó đòi – làm tng chi phí giám sát và
đòi n vì vy nó t l nghch vi hiu qu. Vn hoá biu th mt tác đng dng mnh
vi hiu qu. Cui cùng, chi phí chung có khuynh hng góp phn vào tình trng hot
đng ca ngân hàng, nó có th do chi phí thu hút lao đng trình đ cao vi các khon
thù lao ln có th gián tip biu th rng các ngân hàng qun lỦ ri ro tt hn và qun
lỦ điu hành hiu qu hn hoc s biu th âm là s dôi d nhân s không hoà hp làm
gim hiu qu ca ngân hàng.
T các kt qu nghiên trên, tác gi đư đ xut các gi Ủ chính sách cng nh
các bài hc kinh nghim cho ngành tài chính ngân hàng Vit Nam đ các nhà qun lỦ
ngân hàng cng nh nhng nhà to lp chính sách tham kho trong quá trình thúc đy
hot đng M&A và hng hot đng M&A trong lnh vc ngân hàng ti Vit Nam
Trang 3
theo mt xu th phát trin tt yu. Tác gi cng nêu ra mt s lu Ủ trong tin trình
thúc đy hot đng M&A đ các nhà qun lỦ điu hành ti các ngân hàng cng nh
nhng nhà hoch đnh chính sách và c quan qun lỦ nhà nc tham kho nhm đa

ra nhng chin lc và gii pháp riêng cho tng ngân hàng khi tin hành M&A đ đt
đc hiu qu cao nht.
Tuy nhiên, do s hn ch v thi đon nghiên cu sau hp nht cha đ dài đ
phn ánh ht các kt qu ca SHB sau sáp nhp và phng pháp lp báo cáo tài chính
ca các ngân hàng mà c th nh là s ghi nhn trích lp d phòng n xu trong báo
cáo đư đc tranh lun rt nhiu trên các phng tin thông tin đi chúng trong thi
gian qua nên các s liu đa vào phân tích cha th phn ánh ht Ủ ngha cng nh
xác nhn kt qu t thng v sáp nhp ngân hàng SHB.
1.2 Tng quan các kt qu nghiên cu trc đơy
1.2.1 Tng quan các kt qu nghiên cu v hiu qu M&A ngân hàng trên th gii
và tác đng ca nó
1.2.1.1 Tng quan các kt qu nghiên cu v hiu qu M&A ngân hàng trên th gii
S cnh tranh khc lit và s bưi b nhng quy đnh tài chính đư thúc đy mt
làn sóng M&A trong ngành công nghip ngân hàng trên th gii, bt đu t M lan
sang Châu Âu và Nht Bn. Các ngân hàng k vng s tng quy mô th phn, tng tính
cnh tranh và kh nng hot đng bng cách hp nht vi các ngân hàng đi th khác.
Ngân hàng sau hp nht s ln hn, đa dng hoá sn phm hn và tng th phn hn
trc (DeYoung và cng s 2009). Tuy nhiên nhng kt qu nghiên cu v tác đng
ca hp nht còn b xáo trn.
Mt vài nghiên cu đa ra rng M&A va làm tng sc mnh th trng đ tng
giá ca sn phm và dch v tài chính va làm gim chi phí đ tng li nhun cho ngân
hàng và li ích ca c đông (ví d nh: Cornett và Tehranian, 1992; Healy và cng s,
Trang 4
1992; Rhoades, 1998; Kohers và cng s, 2000; Corvoisier và Gropp, 2002; Cornett và
cng s, 2006; Knapp và cng s, 2006). Berger và cng s (1993) và Berger và
Mester (1997) đư ch ra rng M&A ngân hàng nh có th đt đc tính kinh t nh quy
mô.
Theo lỦ thuyt hiu qu, M&A có th nâng cao hiu qu và đt đc s phân
phi ngun lc tt hn. Nhng hiu qu gia tng có th đt đc khi ngân hàng hiu
qu hn hp nht vi đi tác kém hiu qu hn, cng nh s gia tng li ích ca c

đông. Mt khác, tim lc có th đt đc t M&A do giá tr ca các ngân hàng hp
nht ln hn giá tr ca tng ngân hàng ban đu cng li. Hn na, M&A có th làm
gia tng s đa dng hoá, gim đi th cnh tranh và loi b s không hiu qu trc
hp nht (Berger và cng s, 1998).
Mt s lng ln nghiên cu thc nghim cung cp h tr cho s ci thin hiu
qu t hot đng M&A trong ngành công nghip ngân hàng M. Các bng chng cho
thy rng các v hp nht ngân hàng đư mang li hiu qu kinh t cao hn, hiu qu
chi phí (cost efficiency) hoc ci thin li nhun (profit efficiency) hn nhng ngân
hàng không hp nht (ví d: DeYoung, 1993; Akhavein và cng s, 1997; Cornett và
cng s, 2006; Knapp và cng s, 2006; Al-Sharkas và cng s, 2008), nhng ngân
hàng hp nht đư ci thin đa dng hoá ri ro, gim chi phí đ đt đc hiu qu kinh
t nh quy mô. (ví d Hughes và cng s, 1996; Hughes và Mester, 1998). Hn na,
Cornett và cng s, 2006 đư đa ra bng chng v ci thin hiu qu li nhun cho
nhng v hp nht ngân hàng ln cng nh sn phm đa dng hn và th phn tng lên.
Nhng nghiên cu khác v hp nht ngân hàng  Châu Âu cng cho thy các bng
chng v nhng ci thin hiu qu (Campa và Hernando, 2006; Altunbas và Marques,
2008; Hagendorff và Keasey, 2009; Beccalli và Frantz, 2009).
Nhiu nghiên cu thc nghim cng h tr cho s tng quan cht ch gia
hot đng M&A ngân hàng và hiu qu ca hot đng ngân hàng, nhng cng có
Trang 5
nhng bng chng trái li. Berger và Humphrey (1992); Shaffer, 1993; Altunbas và
cng s (1997), Peristiani (1997), Rhoades (1998) và Cyree và cng s (2000) ch ra
rng trung bình nhng v hp nht thì không thành công trong ci thin chi phí. Hp
nht nhng ngân hàng quy mô ln li không to ra hiu qu kinh t, dn đn hiu qu
chi phí b gim.  đt đc hiu qu đáng k không ch nhng ngân hàng hiu qu
hn tip qun nhng ngân hàng kém hiu qu hn mà còn nhng chi phí và nhng b
phn phòng ban tng t có th phi phân loi và sp xp li đ tránh s chng chéo.
Srinivasan (1992) cng đa ra nhng kt qu tng t, đc bit nhng chi phí ngoài lưi
thì không gim đc sau khi M&A.
Phù hp vi nhng tranh lun, Hughes và cng s (2001) đ xut rng ngân

hàng hp nht có th không có hiu qu kinh t nu không quan tâm đn cu trúc vn
và ri ro mang li, và Koetter (2005) nhn mnh rng nhng li ích ca các ngân hàng
hp nht có th không nhn bit đc mt cách c th và đy đ sau mt vài nm đu
sau M&A. Sherman và Rupert (2006) nhng li ích này b trì hoưn bi áp lc chính tr,
vn đ hòa hp b máy nhân s, vn đ thng nht toàn h thng và nhng cu thành
tài chính ca ngân hàng hp nht. Vì vy, mt gi thuyt rng M&A không thc s cn
thit đ đem li nhng li ích v hiu qu chi phí ca ngân hàng đc phát trin.
1.2.1.2 Tác đng ca thâu tóm và sáp nhp đn hiu qu ca ngân hàng
Mua bán và sáp nhp ngân hàng có th cho phép các ngân hàng hng li t các
c hi kinh doanh mi đư đc to ra bi nhng thay đi trong môi trng pháp lỦ và
công ngh. Berger và đng s (1999, trang 136) cho thy rng kt qu ca nhng
thng v sáp nhp và mua li có th dn đn nhng thay đi trong hiu qu, sc mnh
th trng, li th kinh t theo quy mô, tính sn có ca dch v cho khách hàng nh và
hiu qu ca h thng thanh toán.
Bên cnh vic ci thin hiu qu chi phí và li nhun, sáp nhp và mua li cng
có th cho phép các ngân hàng kim đc li nhun cao hn thông qua gia tng cho
Trang 6
vay cng nh tin lưi. Prager và Hannan (1998) thy rng vic sáp nhp và mua li
ngân hàng to ra s tp trung hoá cao hn (v vn, quy mô,…), làm cho lưi sut tin
gi thp hn đáng k. Mt s bng chng cng cho thy rng các ngân hàng M tham
gia vào M&A đư ci thin đc cht lng đu ra ca h trong nhng nm 1990 theo
cách dù chi phí tng, nhng vn đc ci thin hiu qu li nhun bng cách tng
doanh thu nhiu hn so vi chi phí (Berger và Mester (2003, trang 88)).
Tuy nhiên, mt lu Ủ thn trng, vic khuyn khích hay ép buc các ngân hàng
hp nht trong giai đon khng hong ngân hàng nghiêm trng nh là mt bin pháp
đ làm gim ri ro đ v ngân hàng, s không ch có th to ra mt ngân hàng yu hn,
mà còn có th làm trm trng thêm cuc khng hong ngành ngân hàng. Nghiên cu
bi Shih (2003), sáp nhp mt ngân hàng yu hn vào mt ngân hàng lành mnh hn
trong nhiu trng hp s cho ra kt qu mt ngân hàng thm chí còn có kh nng tht
bi hn c hai ngân hàng hot đng trc đó. Mt khác, ông phát hin ra rng vic sáp

nhp gia các ngân hàng tng đi khe mnh s to ra các ngân hàng ít có kh nng
tht bi.
1.2.2 Các nghiên cu thc nghim
1.2.2.1 ánh giá hiu qu M&A ngân hàng  Singapore
 Tóm tt
Bài nghiên cu này cung cp kt qu nghiên cu phân tích đi vi tình trng
ngân hàng trc hp nht và ngân hàng sau hp nht  Singapore bng phng pháp
phân tích t s tài chính, phng pháp phân tích màng d liu (DEA) và hi quy Tobit.
Kt qu tìm đc t phân tích t s tài chính đ xut rng ngân hàng hp nht không
mang li li nhun cao hn đi vi nhóm ngân hàng sau hp nht  Singapore, cái mà
đc qui cho là phi gánh chu các chi phí cao hn. Tuy nhiên, s hp nht đư mang li
hiu qu tng th k vng cao hn cho nhóm ngân hàng  Singapore. Trong hu ht
các trng hp, hiu qu tng th ca các ngân hàng thâu tóm đc ci thin (suy
Trang 7
gim) sau hp nht là do hp nht vi ngân hàng hiu qu (kém hiu qu) hn. Hn
na, phân tích hi qui Tobit đc áp dng đ gii thích các thay đi tính hiu qu vi
kt qu tìm đc cho thy rng, các ngân hàng hiu qu hn có khuynh hng duy trì
mc vn hóa cao hn, li nhun cao hn và gánh tng phí cao hn sau hp nht.
Thi đon nghiên cu t nm 1998 – 2004 đc chia thành 3 giai đon nh: giai
đon 1998 – 2000 là giai đon trc hp nht, nm 2001 đc xem là nm hp nht và
giai đon 2002 – 2004 đi din cho giai đon sau hp nht, vì M&A đc mong đi s
có nhiu tác đng đn hiu qu ca các ngân hàng  Singapore. S k vng rng nó có
th mang li nhng tác đng ca M&A đi vi hiu qu ca các ngân hàng 
Singapore trong sut thi đon này. Hiu qu tng th k vng ca các ngân hàng b
thâu tóm và các ngân hàng hp nht trong sut các giai đon đc so sánh, thông qua
phân tích các đim hiu qu k thut thun và các đim hiu qu quy mô. Nó cng là
s quan tâm ch yu đ gii thích các yu t quyt đnh ca các đim hiu qu k thut
đc đa ra t mô hình DEA.
Mt nh hng ph bin cho thy trong nhng nghiên cu trc đây là s dng
mô hình Tobit có th nghiên cu các đc trng phân phi ca các thc đo hiu qu và

vì vy cung cp các kt qu mà có th đnh hng các chính sách đ ci thin hin
trng. Các thc đo hiu qu DEA đt đc trong giai đon đu là các bin ph thuc
trong giai đon hai ca mô hình Tobit. Mô hình cng đc bit đn nh là các mô hình
hi qui b ct xén bt vi các sai s k vng khác 0.
Các bin đc s dng trong mô hình 1 là: Tng các khon tin gi – huy đng
(total deposits – x
1
) đc xem là 1 vector đu vào đ sn xut ra Tng các khon cho
vay (total loans – y
1
) và Thu nhp ngoài lãi (non-interest income – y
2
).
Bng 1.1: Thng kê mô t
Trang 8

Trong mô hình 2, các bin đc s dng là: thu nhp lãi y
1
và thu nhp ngoài
lãi y
2
đc „sn xut‟ t chi phí lãi x
1
và chi phí ngoài lãi x
2
.
Các bin trên t báo cáo đnh k đc công b ca mi ngân hàng riêng l trong
giai đon 1998 – 2004 đc s dng. Tt c các ngân hàng thng mi Singapore đc
hp nht vi t chc tài chính ni đa là đi tng ca nghiên cu này.
u tiên, chúng ta đnh ngha tác đng ca quy mô ngân hàng đi vi hiu qu

ca nhóm các ngân hàng  Singapore và tác đng ca hiu qu đi vi tình trng li
nhun ca nhóm các ngân hàng Singapore. Quy mô ngân hàng đc đo lng bi s
tng tài sn và tình trng li nhun ca ngân hàng đc đo lng bi thu nhp ròng
chia cho tng tài sn. Th 2, có s đa dng các đc trng riêng bit ca ngân hàng nh
hng đn tình trng hiu qu. Ba bin đc s dng đ gii thích hiu qu nhóm các
ngân hàng Singapore: 1) vn hóa đc đo lng bi giá tr ca c phiu và vn b
sung chia cho tng tài sn; 2) cht lng tài sn đc đo lng bi khon d phòng
chia cho các khon cho vay; 3) chi phí chung đc đo lng bi chi phí nhân s trên
tng s cán b nhân viên.
 đo lng tác đng ca hp nht trong hot đng ca các ngân hàng thâu tóm,
chúng ta so sánh các t s tài chính ca các ngân hàng sau hp nht vi giai đon trc
hp nht đc xem là nhóm kim soát, cái mà không đc đ cp trong bt c hp
nht ngân hàng ni đa nào trong sut giai đon phân tích. S thay đi t s hot đng
tng đi (the change in relative operating ratio – CROR) đc đnh ngha nh sau:
(1.1)
CROR = [
it + 1
– 
it + 1
Control
] - [
it
– 
it
Control
]
Trang 9
Trong đó  và  là t s tài chính k vng đc phân tích, t+1 là biu trng cho
giai đon sau hp nht, t tng trng cho giai đon trc hp nht, i biu th cho mt
ngân hàng riêng l và Control biu th cho nhóm kim soát.

Các t s tài chính k vng ca mi ngân hàng và nhóm kim soát cho 3 nm
trc hp nht và 3 nm sau hp nht đc tính toán và b qua nm hp nht vì nó là
thi đon chuyn giao. Vì bn cht ca khu vc ngân hàng Singapore, quá trình hp
nht hoàn thành tng đi nhanh chóng. Trong mt vài trng hp, thi đon 3 nm
dng nh quá ngn, các cuc phng vn xác nhn rng 50% ca tt c các khon tit
kim chi phí xy ra ngay trong nm đu hp nht (Rhoades, 1998). Ngân hàng đc s
dng nh là nhóm kim soát là ngân hàng mà không tham gia vào hot đng hp nht
trong cùng nm.
Theo Rhoades (1998) và Avkiran (1999), nm t s tài chính đc la chn đ
phân tích chi phí, li nhun và ri ro. Các khon chi phí ngoài lưi thì thng đc trích
dn t nhng t chc thc hin hp nht (practitioners) vì h b nh hng trc tip t
hot đng M&A. Hai t s chi phí đc s dng, cái mà đc so sánh trên tng tài sn
đ không ch cho thy s thay đi trong các loi chi phí, mà còn trong tính hiu qu, là:
chi phí ngoài lưi/tng tài sn (non-interest expenses/total assets – NIE/TA) và chi phí
nhân công/tng tài sn (personnel expenses/total assets – PE/TA).  mô t cht lng
ca danh mc cho vay, s trình bày v t s các khon n xu tim n/tng d n tín
dng (non-performing loans/total loans – NPL/TL) cng đc s dng đ phân tích vi
2 t s li nhun khác là ROA và ROE.
 Kt qu nghiên cu
 Phân tích các t s tài chính
Tóm tt kt qu thc nghim v các t s tài chính đc trình bày trong Bng
1.2. Nó cng đc lu Ủ rng các CROR biu din hng và đ mnh trong s thay đi
Trang 10
ca các t s, nhng không s dng đ so sánh mt ngân hàng hp nht vi mt ngân
hàng khác.
Các t s tài chính thng đc quan tâm ph bin bi các nhà qun lỦ, các c
đông và nhng ngi có li ích liên quan khác ca các ngân hàng là ROE và ROA.
Chúng ta có th thy trong Bng 1.2, c hai thng v M&A đu cho kt qu ROE và
ROA thp hn sau hp nht. Li nhun thp hn có th là do hiu qu chi phí gim, do
chi phí trung bình ca nhóm các ngân hàng sau hp nht, đc đo lng bi chi phí

ngoài lưi trên tng tài sn (NIE/TA) đư gia tng. Tng t, điu này cng hàm Ủ rng
không nhóm ngân hàng nào có th gim chi phí lao đng ca h sau hp nht.
Có mt vài gii thích hp lỦ cho điu này là: đu tiên, các nhà qun lỦ b gii
hn trong vic sa thi nhân viên do qui đnh kht khe v th trng lao đng 
Singapore. Th 2, mc dù theo lỦ thuyt, hp nht s làm gim s lng nhân s  các
b phn hành chính (back office) nhng bù li làm tng s lng nhân s  các phòng
giao dch (front office), hàm Ủ rng dch v khách hàng tt hn. Ngc li, thc đo
phân tích ri ro (NPL/TL) cho thy rng tt c nhóm ngân hàng có hiu qu t l thun
vi cht lng ca các danh mc các khon cho vay ca h. Vì vy, hot đng hp
nht có th mang li kt qu trong qun lỦ ri ro tt hn cho các ngân hàng.
Bng 1.2: Các thay đi trong các t s hot đng tng đi (CRORs) ca các
ngân hàng tham gia trong hot đng M&A

Trang 11
 Phân tích hiu qu trc và sau hp nht (mô hình 1)
c lng hiu qu tng th đc trình bày trong Bng 1.3 qua s phân tích
hiu qu k thut thun và hiu qu kinh t nh quy mô (pure technical and scale
efficiency) cho mô hình 1. Rõ ràng rng trong sut thi đon trc hp nht các ngân
hàng Singapore có đim hiu qu tng th trung bình là 93,82%, gi Ủ rng h thng
ngân hàng đư hot đng tng đi tt trong các hot đng cn bn, vi hao phí đu vào
trung bình tng đi là 6,18%. Kt qu hàm Ủ rng trong sut thi đon trc hp
nht, các nhóm ngân hàng có th „sn xut‟ cùng mt s lng đu ra vi ch 93,82%
s lng các đu vào đc s dng và ch có th gim 6,18% đu vào đ cho ra cùng
mt s lng đu ra trong sut thi đon trc hp nht. Các kt qu này cng đc
tìm thy bi Chu và Lim (1998), Randhawa và Lim (2005) và cng cùng Ủ kin vi
Fukuyama (1993) nghiên cu các ngân hàng  Nht Bn và Bhattacharyya và cng s
(1997) nghiên cu ngân hàng  n .
Bng 1.3: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng
Singapore (mô hình 1)

Bng 1.3 cho thy s suy gim ca hiu qu tng th k vng ban đu t
93,82%  giai đon trc hp nht xung 88,67% trong giai đon hp nht, bng vic
s dng mô hình 1, rõ ràng rng hp nht đư mang li kt qu ci thin hiu qu tng
th ca các ngân hàng sau hp nht. S suy gim hiu qu tng th k vng trong giai
đon hp nht đc qui cho tính không hiu qu ca quy mô, có th do s hp nht
Trang 12
làm cho quy mô ln hn. Trong sut giai đon sau hp nht, Bng 1.3 đư cho thy các
nhóm ngân hàng có hiu qu tng th k vng là 98,77%. Dù s ci thin biu th trong
mc đ hiu qu tng th k vng ca nó liên quan đn nm hp nht, ch có duy nht
mt ngân hàng th hin s không hiu qu trong giai đon sau hp nht là UOB vi
hiu qu tng th k vng là 96,3% thp hn mc đ hiu qu tng th trung bình
trong thi k trc hp nht là 100%, trong khi DBS cho thy s ci thin đáng k
trong mc đ hiu qu và trong trng hp OUB, tính không hiu qu đc vin gii
duy nht là do quy mô trong sut giai đon sau hp nht.
 Phân tích hiu qu trc và sau hp nht (mô hình 2)
Các c lng hiu qu tng th đc trình bày, bng s phân tích hiu qu k
thut thun và hiu qu kinh t nh quy mô bng mô hình 2 đc biu din qua Bng
1.4. Rõ ràng rng, trong sut thi k trc hp nht, các nhóm ngân hàng Singapore có
đim hiu qu tng th k vng là 97,09% cao hn 92,83% trong mô hình 1. S phân
tích các c lng hiu qu tng th đ xut rng, trong sut thi đon trc hp nht,
tính không hiu qu ca các ngân hàng Singapore thì phn ln đc qui cho hiu qu
trên quy mô (1,43%) hn là hiu qu k thut thun (0,65%). Trong sut thi đon này,
kt qu cho thy rng tt c các nhóm ngân hàng Singapore có hiu qu k thut thun
ngoi tr OUB là ngân hàng mà tính không hiu qu đc qui cho phn ln là do hiu
qu k thut thun (3,27%) hn là hiu qu do quy mô (0,87%). Bng 1.4 cng cho
thy kt qu thú v rng UOB là ngân hàng duy nht đc xác nhn là có hiu qu do
quy mô trong sut thi k trc hp nht, trong khi đó các nhóm ngân hàng Singapore
khác cho thy tính không hiu qu quy mô trong khong t 0,87% đi vi OUB đn
4,9% đi vi KEP.
Bng 1.4: Tóm tt các mc đ hiu qu k vng ca các ngân hàng

Singapore (mô hình 2)
Trang 13

Tng t nh mô hình 1, rõ ràng t Bng 1.4 cho thy rng s hp nht đư
mang li kt qu trong ci tin hiu qu tng th k vng ca các nhóm ngân hàng
Singapore trong mô hình 2 t 97,09% lên 98,96%. Trong sut thi k sau hp nht,
OCBC là ngân hàng duy nht không hiu qu mà nguyên nhân duy nht đc qui cho
là tính không hiu qu ca quy mô. Chúng ta có th thy rõ rng ngân hàng ln nht
trong mu, DBS, th hin s ci thin đáng k hiu qu tng th k vng đc xem
nh là ngân hàng đang hot đng ti CRS (constant returns to scale) sau hp nht trong
khi UOB vn duy trì hot đng ti CRS sau hp nht. Kt qu cng cho thy các bng
chng trc đây đ xut rng thiu tính cnh tranh s đa đn kt qu v hiu qu k
thut thp hn (Sathye, 2001; Walker, 1998). Theo Walker (1998) s tp trung (v
vn)  mc đ cao có th dn đn gi thuyt “cuc sng bình yên” (the “quiet life”
hypothesis), gi thuyt này cho rng các doanh nghip a thích s tp trung và th phn
ln hn, tính không hiu qu không phi là vì không cnh tranh v giá mà hn na là
vì mt môi trng thoi mái hn do không có các đng c đ gim thiu chi phí.
 Có phi hp nht làm cho mt ngân hàng hiu qu hn?
Theo lỦ thuyt, các ngân hàng hiu qu nên thâu tóm các ngân hàng kém hiu
qu hn (Berger và cng s, 1993; Rhoades, 1993). Các ngân hàng hiu qu đc gi
đnh là có mt c cu t chc tt cng nh nng lc qun lỦ tt. T Ủ tng đó, có lỦ
do đ ci thin hin trng ca nhng ngân hàng kém hiu qu, s tip qun bi mt
ngân hàng hiu qu hn s cho mt cht lng qun lỦ tt hn. T đó s cho mt ngân